Verkiezingsprogramma's 2025 overuit de euro
D66 spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet uit voor het verlaten van de euro; integendeel, de partij kiest expliciet voor verdere Europese samenwerking en verdieping van de Europese Unie, inclusief gezamenlijke investeringen en begrotingsregels. D66 ziet de euro en Europese samenwerking als essentieel voor economische stabiliteit, veiligheid en het aanpakken van grensoverschrijdende uitdagingen. Concrete voorstellen richten zich op het versterken van de eurozone door gezamenlijke investeringen, het versoepelen van begrotingsregels en het vergroten van de Europese begroting.
Versterken van de eurozone en Europese samenwerking
D66 pleit voor verdieping van de Europese samenwerking, waaronder het versterken van de eurozone met gezamenlijke investeringen en een grotere Europese begroting. De partij ziet de euro als een onmisbaar instrument voor economische stabiliteit en gezamenlijke vooruitgang, en wijst het idee van "uit de euro" expliciet af door te kiezen voor méér Europese integratie.
“De Europese regels moeten simpeler en duidelijker. Nu maken landen vaak elk hun eigen versie van een Europese richtlijn. Het resultaat daarvan is dat er 27 verschillende regels komen. D66 wil vaker één gezamenlijke Europese regel die overal geldt: de verordening.”
“Onze gezamenlijke groene en digitale toekomst vraagt om gerichte investeringen in publieke goederen, zoals eigen digitale technologie, infrastructuur en elektriciteitsnetten. D66 wil jaarlijks €750 tot €800 miljard euro extra aan Europese investeringen. Dat financieren we met gezamenlijke leningen.”
“Met een Europese begroting die twee keer zo groot is, kunnen we samen écht een veranderende wereld aan. Dit doen we met eigen Europese inkomstenbronnen.”
“Europese begrotingsregels moeten landen vooruithelpen, niet klemzetten. Wie investeert in de toekomst, mag daarvoor ook beloond worden. En voor grote, eenmalige uitgaven moet ruimte zijn, zoals voor defensie of voor groene energie.”
Afwijzen van nationale terugtrekking en pleidooi voor Europese oplossingen
D66 positioneert zich expliciet tegen het idee van nationale terugtrekking uit Europese instituties zoals de euro. De partij benadrukt dat Europese samenwerking, inclusief de euro, noodzakelijk is voor economische groei, veiligheid en het beschermen van gezamenlijke waarden.
“Het Europa van gisteren is niet gebouwd voor de uitdagingen van vandaag, laat staan die van morgen. D66 kiest voor een EU die weer wérkt. Een EU waarin landen de Unie versterken, niet verlammen.”
“Met D66 neemt Nederland het voortouw in Europa. Te vaak verzanden we in Haagse regelruzies en blokkades. Dat kost tijd, geld en vertrouwen. Het is tijd voor Europese oplossingen, zoals voor schone energie, innovatie, eerlijke kansen en stabiliteit in een instabiele wereld.”
“De plannen van D66 blijven binnen de door Europa gestelde begrotingsruimte, zodat Nederland verantwoord investeert in de toekomst.”
De SGP wil dat Nederland in de eurozone blijft, maar is zeer kritisch over verdere Europese integratie en gezamenlijke financiële instrumenten. Uittreding uit de euro of de EU (Nexit) wordt expliciet als onwenselijk bestempeld, tenzij de EU zich in een richting ontwikkelt die een heroverweging noodzakelijk maakt. De partij pleit voor strikte naleving van begrotingsregels, geen eurobonds, en behoud van nationale soevereiniteit over belastingen en begrotingsbeleid.
Behoud euro, Nexit alleen bij extreme EU-ontwikkelingen
De SGP vindt een vertrek uit de euro of de EU politiek en economisch onwenselijk, tenzij de EU zich in een richting ontwikkelt die een fundamentele heroverweging vereist. De partij ziet de euro als onderdeel van de huidige samenwerking, maar wil terug naar een EU die zich beperkt tot kerntaken en nationale soevereiniteit respecteert.
“Dat maakt een Nexit politiek en economisch gezien onwenselijk, tenzij verregaande ontwikkelingen in de Europese Unie een heroverweging hiervan noodzakelijk maken.”
Geen eurobonds, geen gezamenlijke schulden, strikte begrotingsregels
De SGP verzet zich tegen verdere financiële integratie binnen de eurozone, zoals eurobonds of gezamenlijke schulden. Ze willen dat de Europese Centrale Bank zich beperkt tot haar kerntaken en dat begrotingsregels strikt worden nageleefd. Dit standpunt is bedoeld om nationale controle over financieel beleid te behouden en toekomstige generaties niet op te zadelen met schulden.
“Er komen daarnaast in Europees verband geen extra opkoopprogramma’s, geen extra leningen en geen gemeenschappelijke schulden (eurobonds).”
“Belastingen blijven een nationale aangelegenheid. De Europese Centrale Bank gaat zich weer richten op haar kerntaken: het bewaken van de prijsstabiliteit.”
“De begrotingsregels, zoals de schuldnorm van 60% van het BBP en de tekortnorm van maximaal 3% van het BBP, moeten nageleefd worden zodat het financieel beleid degelijk en houdbaar is.”
Tegen digitale euro, behoud van contant geld
Hoewel niet direct over "uit de euro", is de SGP expliciet tegen de invoering van een digitale euro, omdat zij dit als een ongewenste uitbreiding van Europese macht ziet. Dit onderstreept hun algemene terughoudendheid ten aanzien van verdere Europese monetaire integratie.
50PLUS spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet uit voor het verlaten van de euro of een Nexit. De partij pleit voor een behoedzaam begrotingsbeleid binnen de Europese afspraken en wil voorkomen dat Nederland financieel wordt meegezogen door zwakkere eurolanden, maar noemt nergens het verlaten van de euro als optie. Hun focus ligt op het beperken van risico’s en het normaliseren van het monetaire beleid binnen de eurozone.
Behoedzaam begrotingsbeleid binnen eurozone
50PLUS wil dat Nederland zich houdt aan de Europese begrotingsafspraken en pleit voor voorzichtigheid om te voorkomen dat Nederland financieel wordt geraakt door problemen in andere eurolanden. Het doel is om de Nederlandse economie te beschermen zonder de euro te verlaten.
“Een behoedzame ontwikkeling van het begrotingstekort binnen de grenzen van de Europese begrotingsafspraken.”
“Het monetaire beleid van de ECB wordt genormaliseerd om te voorkomen dat Nederland met zijn lage staatsschuld wordt meegezogen in een pijnlijke schuldsanering van zwakkere eurolanden.”
Takenpakket EU beperken, geen uittreding euro
Hoewel 50PLUS kritisch is op de EU en pleit voor beperking van haar taken en aanpak van verspilling, wordt nergens gepleit voor het verlaten van de euro. De partij wil hervormingen binnen het bestaande Europese kader.
BIJ1 spreekt zich in haar verkiezingsprogramma niet expliciet uit voor of tegen het verlaten van de euro of de eurozone. Het programma bevat wel stevige kritiek op het neoliberale, kapitalistische en imperialistische karakter van de EU en pleit voor meer nationale economische soevereiniteit, maar doet geen concreet voorstel om uit de euro te stappen. De focus ligt op het radicaal hervormen van de EU en het terugwinnen van democratische controle, niet op uittreding uit de euro.
Geen expliciet voorstel tot uittreding uit de euro
Hoewel BIJ1 kritisch is op de huidige economische en politieke structuur van de EU, wordt nergens concreet gepleit voor het verlaten van de euro of de eurozone. De partij richt zich op het veranderen van de EU van binnenuit en het vergroten van nationale beleidsvrijheid, maar noemt geen stappen richting een "Nexit" of het afschaffen van de euro als munt.
“Lidstaten moeten vrij zijn om hun economie radicaal eerlijk, klimaatrechtvaardig en democratisch te organiseren Zonder ingrepen van Brussel namens belangen van de kleine groep superrijken.”
“We willen de Europese Unie (EU) drastisch veranderen. Het liberale↗, imperialistische en racistische verlengstuk van de CEO’s en multinationals van deze wereld maken we tot een nieuwe unie die werkt voor mensen, dieren en de planeet.”
Pleidooi voor meer nationale economische soevereiniteit binnen de EU
BIJ1 wil dat lidstaten meer ruimte krijgen om hun economie naar eigen inzicht in te richten, zonder inmenging van EU-regels die neoliberale of kapitalistische belangen dienen. Dit is een pleidooi voor hervorming en democratisering van de EU, niet voor uittreding uit de euro.
Forum voor Democratie (FVD) wil dat Nederland uit de eurozone stapt en terugkeert naar een eigen nationale munt, omdat de euro volgens hen schadelijk is voor de Nederlandse economie, soevereiniteit en koopkracht. Ze pleiten voor een ordentelijke beëindiging van de euro, directe omwisseling van euro’s naar de nieuwe munt, en verzetten zich fel tegen de invoering van een Digitale Euro (CBDC). Hun kernvisie is dat Nederland weer volledige controle krijgt over monetair beleid, rente en inflatie, los van Brusselse invloed.
Uittreden uit de eurozone en invoering eigen munt
FVD stelt dat de euro niet werkt voor Nederland en pleit voor een terugkeer naar een nationale munt om weer zelfstandig monetair beleid te kunnen voeren. Ze zien de euro als een kostbare vergissing die de Nederlandse economie schaadt en willen een ordentelijke uittreding, waarbij euro’s kosteloos kunnen worden omgezet naar de nieuwe munt.
“Wij willen: » Uittreden uit de eurozone. We stappen uit de euro, zodat Nederland met een eigen munt weer controle krijgt over de rentevoet, de geldhoeveelheid en de inflatie. Euro’s moeten blijvend en kosteloos kunnen worden omgezet naar deze nieuwe munt.”
“De invoering van de euro is voor Nederland een kostbare vergissing gebleken... In het verleden zijn al meer dan 160 muntunies ordentelijk ontbonden; ook de euro kan en moet langs die weg beëindigd worden. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald: Nederland moet terugkeren naar een eigen, stabiele munt, zodat we weer monetair beleid kunnen voeren”
Verzet tegen Digitale Euro (CBDC) en centrale controle
FVD koppelt hun standpunt over uittreden uit de eurozone direct aan een krachtig verzet tegen de Digitale Euro (CBDC), die zij zien als een bedreiging voor vrijheid, privacy en economische onafhankelijkheid. Ze willen dat Nederland zich ondubbelzinnig verzet tegen elke vorm van Central Bank Digital Currency.
“Forum voor Democratie verwerpt deze ontwikkeling met kracht. Er is geen enkele noodzaak voor de invoering van een digitale euro. Het is een politiek project dat niet draait om innovatie of efficiëntie, maar om meer centrale controle en minder individuele vrijheid. Nederland moet daarom niet alleen uit de euro stappen, maar zich ook ondubbelzinnig verzetten tegen iedere vorm van Central Bank Digital Currency.”
“Wij willen: » Geen Digitale Euro (CBDC). We verzetten ons altijd tegen de invoering van een digitale euro of welke Central Bank Digital Currency dan ook, zodat vrijheid en privacy behouden blijven.”
GroenLinks-PvdA spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet uit voor het verlaten van de euro of de eurozone. Integendeel, de partij kiest expliciet voor verdere Europese samenwerking, het versterken van de eurozone en het moderniseren van Europese begrotingsregels. Er zijn geen voorstellen of suggesties om uit de euro te stappen; het programma richt zich juist op het verbeteren van de Europese Unie en haar financiële structuur.
Versterken van de eurozone en Europese samenwerking
GroenLinks-PvdA ziet de euro en de Europese Unie als essentieel voor stabiliteit, welvaart en strategische autonomie. De partij pleit voor hervorming van Europese begrotingsregels en meer gezamenlijke investeringen, maar niet voor het verlaten van de euro. Het programma benadrukt het belang van een sterke, toekomstbestendige Unie en het aanpakken van gezamenlijke uitdagingen binnen het eurogebied.
“We zijn voorstander van de vernieuwing van de Europese begrotingsregels, waarbij meer nadruk komt te liggen op duurzame investeringen en hervormingen.”
“We hanteren daarbij geen taboes op nieuwe inkomstenbronnen of het aangaan van gemeenschappelijke schulden.”
“De EU is in een onveilige wereld belangrijker dan ooit voor onze veiligheid, welvaart en welzijn.”
“Voor een toekomstbestendige Unie is hervorming nodig, bij voorkeur binnen huidige verdragen.”
De SP wil niet direct uit de euro stappen, maar is zeer kritisch over de huidige eurozone en verdere verdieping van de monetaire unie. De partij verzet zich tegen uitbreiding van monetaire bevoegdheden voor de EU, gezamenlijke Europese schulden en de invoering van een digitale euro, en pleit voor meer nationale zeggenschap over economisch beleid.
Tegen uitbreiding monetaire bevoegdheden EU
De SP ziet de euro als bron van economische problemen door grote verschillen tussen lidstaten en wil geen verdere overdracht van monetaire macht aan de EU. Ze zijn tegen gezamenlijke schulden en willen dat landen hun eigen begrotingsbeleid kunnen voeren zonder Brusselse inmenging.
Tegen invoering digitale euro
De SP is tegen de komst van een digitale euro, vooral als deze in handen komt van commerciële banken, omdat dit de macht van bankiers vergroot en de publieke controle op geldstromen verkleint.
De VVD spreekt zich in haar verkiezingsprogramma niet uit voor het verlaten van de euro of de eurozone. Integendeel, de partij benadrukt het belang van Europese samenwerking en een sterke interne markt, waarbij Nederland binnen de eurozone blijft en inzet op begrotingsdiscipline en harmonisatie van regels. Er worden geen voorstellen gedaan om uit de euro te stappen; de focus ligt op het versterken van de economie binnen het bestaande Europese kader.
Behoud van de euro en Europese samenwerking
De VVD ziet de euro en Europese samenwerking als essentieel voor de Nederlandse economie en veiligheid. De partij pleit voor het versterken van de interne markt, het bevorderen van harmonisatie van regels en het handhaven van begrotingsdiscipline binnen de eurozone, maar noemt nergens het verlaten van de euro als optie.
“We blijven inzetten op een gezond en prudent macro-economisch beleid door alle EU-lidstaten binnen de EU. We willen dat alle lidstaten werk maken van het afbouwen van hoge schulden en terugkeren naar begrotingsdiscipline.”
“We hebben Europa nodig om ons veilig te houden in een onzekere wereld. We willen dat Europese landen meer samenwerken op veiligheidsgebied...”
“De EU moet zelf sterk zijn om opgewassen te zijn tegen handelstarieven en schommelingen op het wereldtoneel. Dat doen we door: de interne markt te verstevigen, de kapitaalmarktunie te verdiepen, nieuwe handelsrelaties aan te gaan en technologisch leiderschap te bevorderen.”
“Door de Europese interne markt goed te laten werken, kunnen de prijzen aan de kassa omlaag.”
Volt is uitgesproken vóór het versterken en uitbreiden van de eurozone en ziet de euro als essentieel voor Europese samenwerking en invloed. Hun programma bevat geen voorstellen of suggesties om uit de euro te stappen; integendeel, Volt pleit voor verdere integratie, zoals een gezamenlijke Europese begroting, minister van Financiën en digitale euro. De kern van hun visie is dat een sterke, geïntegreerde eurozone noodzakelijk is voor economische groei, geopolitieke invloed en het beschermen van Europese waarden.
Pleidooi voor verdere integratie van de eurozone
Volt ziet de euro als een fundament voor Europese samenwerking en wil deze verder versterken door meer gezamenlijke instituties en beleid. Ze pleiten expliciet voor uitbreiding van de eurozone, een gezamenlijke begroting, een Europese minister van Financiën en de invoering van een digitale euro. Dit standpunt is het tegenovergestelde van "uit de euro": Volt wil juist méér euro, niet minder.
“We streven naar verdere uitbreiding van de eurozone.”
“De EU bouwt daarom aan een sterkere euro, ook digitaal. Met één munt, één begroting, één minister van Financiën en één economie maken we onze eigen regels en beschermen we onze belangen en waarden.”
“Volt is voorstander van het invoeren van een digitale euro om de monetaire en digitale soevereiniteit van onze EU te behouden.”
“Nederland neemt het voortouw in onderhandelingen over aanpassing van de Europese verdragen, met als doel van de EU een echte begrotingsunie te maken.”
BVNL is kritisch over de eurozone en pleit voor het behoud van Nederlandse soevereiniteit op financieel en economisch gebied. De partij wil geen collectieve schulden binnen de eurozone en stelt een bindend referendum over het EU-lidmaatschap voor, waarbij een terugkeer naar een Europese Economische Gemeenschap (EEG) mogelijk is. BVNL noemt geen expliciet voorstel om direct uit de euro te stappen, maar stelt wel voorwaarden aan het EU-lidmaatschap en verzet zich tegen verdere integratie en financiële verplichtingen.
Bindend referendum over EU-lidmaatschap en terugkeer naar EEG
BVNL wil dat Nederland de mogelijkheid krijgt om via een bindend referendum het EU-lidmaatschap te heroverwegen. De partij ziet economische samenwerking binnen een EEG als acceptabel, maar wil geen verdere overdracht van soevereiniteit en stelt opt-ins en opt-outs voor. Indien Nederland geen zeggenschap terugkrijgt over belangrijke beleidsterreinen, moet het EU-lidmaatschap kunnen worden ingeruild voor een losser samenwerkingsverband.
“Een bindend referendum over het EU-lidmaatschap. Economische samenwerking binnen een Europese Economische Gemeenschap (EEG) is prima en vrijhandel is een groot goed. Maar de overdracht van soevereiniteit naar de EU moet stoppen en we moeten de mogelijkheid krijgen tot opt-ins en opt-outs.”
“Indien Nederland niet meer zeggenschap krijgt over het asielbeleid en het stikstofbeleid dan kunnen we het EU-lidmaatschap verruilen voor een associatieverdrag.”
Tegen collectieve schulden en financiële integratie eurozone
BVNL verzet zich tegen het delen van schulden binnen de eurozone en tegen EU-fondsen en EU-belastingen. De partij wil niet dat Nederland financieel opdraait voor schulden van andere eurolanden, met name Zuid-Europese landen.
“BVNL is tegen collectieve schulden van de eurozone. Nederland moet niet meebetalen aan de Zuid Europese schuldenlast en BVNL is tegen EU-fondsen en EU-belastingen.”
De ChristenUnie pleit niet voor een vertrek van Nederland uit de euro, maar wil de eurozone versterken door strikte begrotingsregels en het voorkomen van automatische toetreding van nieuwe EU-lidstaten tot de euro. Ze zijn kritisch op gezamenlijke schulden (eurobonds) en willen dat toetreding tot de eurozone geen automatisme is voor nieuwe EU-landen.
Geen automatische toetreding tot de euro voor nieuwe EU-lidstaten
De ChristenUnie wil dat landen die toetreden tot de EU niet automatisch verplicht worden om ook de euro in te voeren. Dit moet voorkomen dat landen met een zwakke economie in de eurozone komen, wat de stabiliteit van de muntunie kan ondermijnen.
“De ChristenUnie wil het automatisme dat landen die toetreden tot de EU automatisch ook toetreden tot de Europese Monetaire Unie (EMU) loslaten. Zo voorkomen we dat landen die toetreden tot de politieke unie maar niet binnen de monetaire unie passen in een te strak keurslijf gedwongen worden.”
Behoud van de euro met strikte begrotingsregels
De ChristenUnie staat achter het behoud van de euro, maar onderstreept het belang van solide overheidsfinanciën en het naleven van Europese begrotingsregels. Ze zijn tegen het structureel gezamenlijk aangaan van schulden (eurobonds) en willen dat solidariteit alleen in noodgevallen geldt.
“De ChristenUnie onderstreept het Stabiliteits- en Groeipact, en de bijbehorende richtlijnen voor begrotingstekorten en de overheidsschuld. Liever koersen we op een lager (structureel) tekort.”
“Dit alles mag echter geen aanleiding zijn voor het doorvoeren van eurobonds als vaststaand onderdeel van de Europese begroting. Als er onverhoopt toch wordt gekozen voor het gezamenlijk aangaan van schulden, dan moet dat duidelijk afgebakend zijn in tijd en omvang, en gebonden zijn aan een noodgeval.”
DENK spreekt zich in haar verkiezingsprogramma niet uit voor het verlaten van de euro of het opzeggen van het lidmaatschap van de eurozone. In plaats daarvan benadrukt DENK het belang van Europese samenwerking, behoud van nationale soevereiniteit en het hervormen van de EU, met aandacht voor democratische controle en begrotingsregels. Er worden geen voorstellen gedaan om uit de euro te stappen; het programma richt zich op hervorming en pragmatische samenwerking binnen de bestaande Europese structuren.
Behoud van de euro, maar hervorming van de EU
DENK kiest voor pragmatische Europese samenwerking en wil binnen de eurozone blijven, met meer nationale zeggenschap en hervormingen gericht op democratie en begrotingsdiscipline. Het programma benoemt expliciet het belang van een stabiele financiële unie, maar pleit voor flexibiliteit binnen de begrotingsregels om investeringen mogelijk te maken.
“Wij zijn pragmatische voorstanders van de EU: als wij uitdagingen beter in Europees verband kunnen aanpakken, dan zijn wij daar een voorstander van. Wij hechten aan het borgen van inspraak van ons nationale parlement bij EU regelgeving en hechten aan het behouden van onze soevereine zeggenschap over hoe ons land wordt bestuurd.”
“Wij hechten aan een stabiele financiële Unie, maar de begrotingsregels mogen vooruitgang niet belemmeren. Dat betekent dat wij het handhaven op begrotingsdiscipline steunen en tegelijkertijd met een open houding kijken naar het bieden van ruimte voor uitgaven die de brede welvaart bevorderen.”
“Binnen de bestaande Europese begrotingsregels is het dan ook bespreekbaar voor ons om de staatsschuld te laten oplopen, om investeringen in onze samenleving mogelijk te maken.”
BBB pleit niet voor een vertrek van Nederland uit de euro, maar wil striktere voorwaarden en naleving voor landen die de euro als munteenheid voeren. De partij is kritisch op gezamenlijke schulden, Eurobonds en verdere financiële integratie, en wil dat het euro-lidmaatschap geen automatisme is binnen de EU.
Strikte voorwaarden en naleving voor euro-lidmaatschap
BBB vindt dat het voeren van de euro geen automatisch recht mag zijn voor EU-lidstaten; landen moeten strikt aan de voorwaarden voldoen en deze naleven. Dit standpunt adresseert het probleem van landen die niet voldoen aan financiële discipline, en wil voorkomen dat zwakkere economieën de euro ondermijnen.
“EU-lidmaatschap geeft nooit automatisch recht op het voeren van de euro als munteenheid. Daarvoor moet niet alleen aan de betreffende voorwaarden voor deelname aan de euro worden voldaan, maar deze moeten ook door alle leden strikt worden nageleefd.”
Tegen gezamenlijke schulden, Eurobonds en Europese belastingen
BBB verzet zich tegen verdere financiële integratie zoals gezamenlijke schulden, Eurobonds en Europese belastingen, omdat zij niet willen dat Nederland opdraait voor de schulden van andere landen. Dit standpunt is bedoeld om toekomstige generaties te beschermen tegen financiële risico’s van andere EU-lidstaten.
“BBB wil geen giften, gemeenschappelijke schulden, Eurobonds en Europese belastingen om uitgaven mee te financieren zoals voor klimaat of Defensie. BBB wil namelijk niet dat toekomstige generaties opdraaien voor de schulden van landen die het niet zo nauw nemen met hun boekhoudregels en die gewend zijn geraakt om via Brussel de hand op te houden voor ons belastinggeld.”
Het CDA spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet uit voor het verlaten van de euro of de eurozone. Integendeel, het programma benadrukt het belang van Europese samenwerking, versterking van de interne markt en gezamenlijke financiële instrumenten onder strikte voorwaarden. Concrete voorstellen richten zich op het verbeteren van de eurozone, niet op uittreding.
Behoud van de euro en versterking van de eurozone
Het CDA ziet de euro als een essentieel onderdeel van de Europese samenwerking en economische stabiliteit. Het programma pleit voor verdere integratie van de interne markt en is onder voorwaarden voor gezamenlijke schulduitgifte (eurobonds) in crisissituaties, maar benadrukt strikte voorwaarden en tijdelijke aard. Er is geen enkele aanwijzing dat het CDA uittreding uit de euro overweegt; het beleid is juist gericht op versterking en verbetering van de eurozone.
“Wij staan open voor het aangaan van gemeenschappelijke schulden (eurobonds) in noodsituaties en voor specifieke investeringen in Europese publieke goederen die onze veiligheid en open strategische autonomie versterken. Dit kan alleen onder strenge voorwaarden zoals tijdelijkheid, een beperkte omvang en stevige afbakening, concrete en afdwingbare afspraken over terugbetaling en een duidelijk aantoonbare Europese inzet.”
“Europa kan aan economische groei winnen als de interne markt wordt versterkt. Nederland neemt het voortouw belemmeringen weg te nemen door concrete voorstellen te blijven doen aan de EU. Verder zet Nederland zich versterkt in op het realiseren van een gezamenlijke kapitaalmarkt.”
JA21 pleit niet voor een Nederlands vertrek uit de euro, maar wil dat landen die herhaaldelijk de begrotingsregels overtreden, in het uiterste geval tijdelijk de eurozone kunnen verlaten. Nederland moet zich kunnen distantiëren van gezamenlijke Europese schulden en een opt-out bedingen als deze realiteit worden. De partij benadrukt strikte handhaving van begrotingsregels en behoud van nationale soevereiniteit binnen de eurozone.
Tijdelijk verlaten van de eurozone mogelijk maken
JA21 vindt dat landen die structureel de begrotingsregels overtreden, zelf verantwoordelijkheid moeten nemen en in het uiterste geval tijdelijk de eurozone moeten kunnen verlaten. Dit standpunt is bedoeld om de stabiliteit van de euro te waarborgen en te voorkomen dat solide landen opdraaien voor de tekorten van anderen.
“In het uiterste geval moet het mogelijk zijn dat een land (tijdelijk) de eurozone verlaat, als het herhaaldelijk de begrotingsregels overtreedt.”
Nederland moet zich kunnen distantiëren van gezamenlijke schulden
JA21 wil dat Nederland niet verplicht kan worden tot deelname aan gezamenlijke Europese schulden. Mocht dit toch realiteit worden, dan moet Nederland het recht hebben om zich hiervan te distantiëren of een opt-out te bedingen. Dit is bedoeld om de Nederlandse financiële soevereiniteit te beschermen.
“Mocht er ooit tijdelijk sprake zijn van gezamenlijke schulden, dan moet Nederland het recht hebben om zich hiervan te distantiëren. Indien gezamenlijke Europese schulden een realiteit zouden worden, moet Nederland een opt-out bedingen.”
NSC spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet uit voor het verlaten van de euro of het beëindigen van de Nederlandse deelname aan de eurozone. Het programma richt zich op behoud van nationale soevereiniteit binnen de EU, het tegengaan van verdere financiële integratie zoals eurobonds en transferunie, en het stellen van strikte voorwaarden aan EU-lidmaatschap en begrotingsdiscipline. Concrete voorstellen over uittreding uit de euro ontbreken volledig.
Tegen verdere financiële integratie binnen de eurozone
NSC verzet zich tegen het idee van een transferunie, gezamenlijke schulden (zoals eurobonds), en het overhevelen van belastingheffing naar EU-niveau. De partij wil dat Nederland binnen de eurozone blijft, maar met strikte handhaving van begrotingsregels en behoud van nationale bevoegdheden.
“Als onderdeel van een verstandig Europees beleid zijn we tegen de ontwikkeling van de EU tot een transferunie. Belastingheffing blijft voorbehouden aan de lidstaten. We zijn tegen nieuwe gezamenlijke Europese schulden, tegen “eurobonds” en andere constructies waarmee schulden van EU-lidstaten gemeenschappelijk worden.”
Strikte handhaving van eurozone-begrotingsregels
NSC wil dat landen die zich niet aan de eurozone-begrotingsregels houden, gesanctioneerd worden, maar spreekt niet over uittreding uit de euro als optie voor Nederland.
“Verder pleiten we voor herstel en handhaving van de Europese normen voor gezonde overheidsfinanciën (dat wil zeggen een maximaal begrotingstekort van 3% en een maximale staatsschuld van 60%). Als landen zich daar niet aan houden moeten daar consequenties aan verbonden worden zoals het achterhouden van EU-gelden.”
De PVV pleit in haar verkiezingsprogramma niet expliciet voor het uittreden van Nederland uit de euro of de eurozone. Wel verzet de partij zich tegen verdere Europese integratie, eurobonds, Europese belastingen en de invoering van een digitale euro. De nadruk ligt op het behouden van nationale soevereiniteit over het eigen geld en het terughalen van bevoegdheden uit Brussel, maar een concreet voorstel om uit de euro te stappen ontbreekt.
Tegen eurobonds, Europese belastingen en digitale euro
De PVV is fel tegen verdere financiële integratie binnen de EU, zoals eurobonds, Europese belastingen en de invoering van een digitale euro. Dit standpunt komt voort uit de wens om de nationale controle over het monetaire beleid en de overheidsfinanciën te behouden. De partij ziet deze Europese initiatieven als een bedreiging voor de Nederlandse soevereiniteit en als onnodige overdracht van macht en geld naar Brussel.
“Geen eurobonds, geen Europese belastingen, geen digitale euro”
Behoud nationale soevereiniteit over geld
De PVV wil dat Nederland baas blijft over het eigen geld en verzet zich tegen het overhevelen van financiële bevoegdheden naar de EU. Dit standpunt is onderdeel van een bredere visie op nationale soevereiniteit en het beperken van de invloed van Brussel, maar bevat geen expliciete oproep tot het verlaten van de euro.
“Dat betekent: baas in eigen land, baas over eigen geld, eigen grenzen en eigen regels.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma