Verkiezingsprogramma's 2025 overTransparantie EU
NSC vindt transparantie binnen de EU essentieel om democratische controle te versterken en het vertrouwen van burgers te waarborgen. Ze pleiten voor een actievere rol van de Tweede Kamer bij EU-beleid, transparantere besluitvorming en duidelijke voorwaarden voor EU-uitgaven. Concrete voorstellen zijn onder meer het benoemen van rapporteurs bij grote EU-initiatieven en het koppelen van EU-gelden aan naleving van rechtsstatelijke principes.
Actievere parlementaire controle op EU-beleid
NSC wil dat de Tweede Kamer EU-beleid en -regelgeving actiever toetst en transparanter betrokken wordt bij nieuwe EU-initiatieven. Dit moet voorkomen dat ingrijpende gevolgen van EU-beleid te laat worden onderkend en de democratische controle wordt versterkt.
“De Tweede Kamer moet EU-beleid en -regelgeving actiever toetsen op subsidiariteit, proportionaliteit en verwachte effecten. We vinden het van belang dat de Tweede Kamer bij grote en potentieel verstrekkende nieuwe EU-initiatieven een rapporteur benoemt. Voor deze taak moet voldoende tijd en ondersteuning beschikbaar zijn.”
“De regering moet de Tweede Kamer tijdig en actief betrekken bij nieuwe initiatieven van de EU en bij mandaten voor onderhandelingen.”
EU-gelden koppelen aan transparante rechtsstatelijke voorwaarden
NSC wil dat EU-gelden alleen naar landen gaan die zich houden aan fundamentele rechtsstatelijke principes. Transparantie over de besteding van EU-middelen en het naleven van afspraken is hierbij cruciaal.
“Steeds meer EU-lidstaten, zoals Hongarije en Slowakije, ondermijnen fundamentele rechtsstatelijke principes. Daarom moet de EU een ‘rechtsstaatslot’ invoeren: landen die hun rechtsstaat afbreken krijgen geen EU-gelden meer.”
“Daarnaast moet het mogelijk worden om lidstaten die stelselmatig de rechtsstaat ondermijnen of langdurig niet voldoen aan de toelatingscriteria, uit de EU te zetten.”
Transparante en toegankelijke betaalopties in de EU
NSC vindt dat een digitale euro alleen ingevoerd mag worden als deze transparante betaalopties biedt voor bedrijven en consumenten, als tegenwicht tegen ondoorzichtige systemen van niet-Europese partijen.
“Een digitale euro moet duidelijke toegevoegde waarde bieden aan bedrijven en consumenten, door betaalbare, toegankelijke en transparante betaalopties door heel Europa mogelijk te maken.”
De SGP vindt dat de Europese Unie transparanter moet worden, vooral op het gebied van financiële verantwoording en het beperken van lobbyactiviteiten met EU-middelen. Ze pleiten voor meer controle op de EU-begroting en willen dat lidstaten leidend worden in het wetgevingsproces, met duidelijke verantwoording over besteding van EU-geld.
Meer financiële transparantie en verantwoording EU-begroting
De SGP benadrukt het belang van transparantie in de financiële huishouding van de EU. Ze willen dat de EU meer werk maakt van financiële degelijkheid, verantwoording van de begroting en speciale fondsen, en dat begrotingsoverschotten of niet-doelmatig besteed geld leiden tot lagere afdrachten voor lidstaten. Dit moet het vertrouwen in de EU vergroten en zorgen voor een doelmatige besteding van belastinggeld.
“De EU moet meer werk maken van financiële degelijkheid en de verantwoording van haar begroting en speciale fondsen.”
“Begrotingsoverschotten op de Europese begroting of geld dat niet doelmatig wordt besteed, leiden tot lagere afdrachten voor lidstaten in latere jaren.”
“Het is niet meer dan logisch dat het belastinggeld op een doelmatige en doeltreffende manier ingezet moet worden, zodat overheidsbeleid niet alleen financieel degelijk, maar ook financieel rechtmatig is.”
Verbod op EU-middelen voor lobby richting EU-instellingen
De SGP wil voorkomen dat EU-geld wordt gebruikt voor ondoorzichtige lobbyactiviteiten richting het Europees Parlement of de lidstaten. Dit moet belangenverstrengeling en onduidelijke beïnvloeding tegengaan en de transparantie van besluitvorming vergroten.
“Europese middelen mogen niet besteed worden aan lobbyactiviteiten richting het Europees Parlement of de lidstaten.”
Lidstaten leidend in wetgevingsproces, niet de Commissie
De SGP vindt dat transparantie en democratische controle gebaat zijn bij een grotere rol voor de lidstaten in het EU-wetgevingsproces, in plaats van de Europese Commissie. Dit moet zorgen voor meer openheid en controleerbaarheid van het Europese beleid.
“Lidstaten moeten leidend worden in het wetgevingsproces, niet langer de Europese Commissie.”
Volt pleit voor een veel transparantere Europese Unie, met bindende integriteitsregels, een aangescherpt lobbyregister en betere informatievoorziening over EU-besluitvorming. Ze willen dat de toegang tot macht eerlijker en transparanter wordt, onder andere door een verplicht lobbyregister en gestandaardiseerde, openbaar toegankelijke agenda’s. Volt ziet transparantie als essentieel voor een eerlijke, democratische en controleerbare EU.
Bindende integriteitsregels en aangescherpt lobbyregister voor EU-instellingen
Volt wil de invloed van lobbyisten en kleine belangengroepen op EU-besluitvorming beperken door strengere transparantieregels en een verplicht lobbyregister. Dit moet de toegang tot macht eerlijker maken en voorkomen dat een selecte groep grote beslissingen bepaalt.
“Bindende integriteitsregels en een aangescherpt lobbyregister voor alle Europese instellingen en Europarlementariërs. Te vaak beïnvloedt een te kleine groep mensen of bedrijven grote beslissingen over ons allemaal. De toegang tot de macht in Brussel moet eerlijker en transparanter.”
Betere informatievoorziening over EU-besluitvorming
Volt vindt dat burgers en volksvertegenwoordigers tijdig en volledig geïnformeerd moeten worden over Europese besluitvorming. Dit vergroot de transparantie en maakt het mogelijk om de EU beter te controleren.
“We leggen wettelijk vast dat de Tweede Kamer tijdig en volledig geïnformeerd wordt over alles wat op het gebied van Europese besluitvorming speelt (de Europawet).”
“We regelen goede informatievoorziening over de EU, onder andere door vaste financiering vanuit de Rijksoverheid voor bronnen als Europa-nu.nl en parlement.com. Op deze manier heeft iedere Nederlandse inwoner goede toegang tot informatie over de EU.”
Gestandaardiseerde, openbaar toegankelijke agenda’s voor bewindspersonen
Volt wil dat agenda’s van bewindspersonen, topambtenaren en politiek assistenten gestandaardiseerd, digitaal doorzoekbaar en openbaar beschikbaar zijn. Dit moet inzicht geven in wie met wie spreekt over welke wetgeving, en zo de transparantie van het besluitvormingsproces vergroten.
“Daarom pleiten wij voor gestandaardiseerde, digitaal doorzoekbare en openbaar beschikbare agenda’s, waarin ook beleidsdossiers en gesprekspartners duidelijk zijn opgenomen. De agenda’s moeten beschikbaar zijn in een computerleesbaar format. Daarnaast breiden we deze verplichte openbare agenda’s uit naar topambtenaren en politiek assistenten.”
Gelijke transparantieregels op alle bestuurslagen
Volt wil dat de regels rond lobby, transparantie en integriteit op alle bestuurslagen in Nederland gelijk worden getrokken, zodat de toegang tot macht overal even transparant en rechtvaardig is.
“De regels op het gebied van lobby, transparantie en integriteit moeten op iedere bestuurslaag in heel Nederland zo veel mogelijk gelijk worden getrokken. De toegang tot de macht mag voor lobbyisten op de ene plek niet veel laagdrempeliger zijn dan op de andere plek. Zo zorgen we voor een rechtvaardige toegang tot de macht voor iedereen.”
JA21 vindt dat de Europese Unie transparanter moet opereren en dat het Nederlandse parlement meer zeggenschap moet krijgen over Europese besluitvorming. Ze willen dat Europese wetgeving die Nederland raakt tijdig en inzichtelijk wordt besproken, en dat ministers geen EU-besluiten mogen steunen zonder parlementair mandaat. Transparantie en parlementaire controle zijn volgens JA21 essentieel om de soevereiniteit te waarborgen en het publieke debat te versterken.
Meer transparantie en parlementaire zeggenschap over EU-beleid
JA21 pleit voor betere informatievoorziening en controlemechanismen zodat het Nederlandse parlement tijdig kan sturen op Europese wetgeving. Dit moet voorkomen dat Nederland soevereiniteit verliest zonder voldoende democratische controle en moet het publieke debat over EU-wetgeving versterken.
“Naast de reeds ingebouwde controlemechanismen in de rapportages door ministeries moeten de Eerste en Tweede Kamer betere handvatten krijgen om subsidiariteit te waarborgen binnen Europese verordeningen en richtlijnen.”
“Er moet onderzocht worden hoe de informatievoorziening verbeterd kan worden opdat deze wetgeving ook een grotere rol kan spelen in het publieke debat.”
“Wetgeving die in Nederland impact heeft, moet tijdig besproken worden in de Tweede Kamer, zodat de volksvertegenwoordiging sturing kan geven. Ministers en staatssecretarissen mogen geen Europese besluiten steunen zonder een mandaat van het parlement.”
“Europese transparantie en parlementaire zeggenschap”
De Partij voor de Dieren pleit voor meer transparantie binnen de EU, vooral rond besluitvorming, lobby-invloed en belastingbetalingen van bedrijven. Ze willen dat nationale parlementen meer zeggenschap krijgen over EU-verdragen en dat lobbyactiviteiten en belastinginformatie openbaar worden. Hun visie is dat democratische controle en openheid essentieel zijn om het publieke belang te beschermen tegen de macht van bedrijven en ondoorzichtige besluitvorming op EU-niveau.
Nationale parlementen beslissen over EU-verdragen
De PvdD vindt dat transparantie en democratische controle binnen de EU versterkt moeten worden door nationale parlementen het laatste woord te geven over internationale verdragen. Dit voorkomt dat belangrijke besluiten buiten het zicht van burgers en hun vertegenwoordigers plaatsvinden.
“Wij willen dat het onderhandelingsmandaat voor de Europese Commissie aan nationale parlementen wordt voorgelegd. Ook het laatste woord ligt wat ons betreft bij de parlementen: verdragen mogen pas in werking treden na goedkeuring van alle nationale parlementen van de EU.”
Openbaarheid van lobby-invloed en lobbyregisters
Om de invloed van bedrijven op EU-beleid transparant te maken, pleit de PvdD voor een openbaar lobbyregister en het vermelden van lobby-invloed bij wetsvoorstellen. Dit moet voorkomen dat beleid in het voordeel van bedrijven wordt gemaakt zonder publieke controle.
“Op alle niveaus van bestuur en volksvertegenwoordiging komt een openbaar lobbyregister. Bestuursstukken zoals wetsvoorstellen en beleidsmaatregelen vermelden welke invloed lobbyisten op de voorstellen hebben gehad.”
Transparantie over belastingbetalingen van bedrijven
De partij wil dat belastingbetalingen van bedrijven in EU-lidstaten openbaar worden gemaakt, zodat belastingontwijking en -ontduiking beter kunnen worden aangepakt en burgers inzicht krijgen in de bijdrage van bedrijven aan de samenleving.
“We maken ons internationaal hard voor transparantie over hoeveel belasting bedrijven in andere landen betalen.”
Openbaarheid van EU-besluitvorming en beleid
De PvdD vindt dat de overheid, ook op EU-niveau, transparant moet zijn over de totstandkoming van beleid en dat informatie voor burgers en volksvertegenwoordigers toegankelijk en betrouwbaar moet zijn.
“De overheid is transparant over de totstandkoming van beleid. Burgers krijgen duidelijke en betrouwbare informatie van overheidsdiensten en bedrijven die publiek geld uitgeven. Het informatierecht van volksvertegenwoordigers wordt strikt nageleefd.”
De VVD vindt transparantie binnen de EU belangrijk, vooral waar het gaat om het tegengaan van corruptie, het beschermen van de rechtsstaat en het publiek maken van relevante informatie. De partij pleit voor meer openheid bij inlichtingen over beïnvloeding, strengere voorwaarden aan EU-subsidies en het vereenvoudigen van procedures om misbruik en bureaucratie tegen te gaan. Transparantie wordt vooral gezien als middel om de EU eerlijker, weerbaarder en efficiënter te maken.
Strengere transparantie bij EU-subsidies en rechtsstaat
De VVD wil dat EU-gelden niet bij corrupte of autoritaire regimes terechtkomen en dat landen die de rechtsstaat ondermijnen, harder worden aangepakt. Transparantie over de besteding van EU-middelen is essentieel om corruptie en misbruik te voorkomen.
“Europees belastinggeld mag niet bijdragen aan corruptie, terechtkomen bij corrupte of autoritaire regimes of daaraan verwante oligarchen.”
“Ook willen we dat Hongarije harder wordt gekort op Europese subsidies zolang het land de rechtsstaat ondermijnt en banden onderhoudt met Poetin.”
Meer openheid over EU-inlichtingen bij beïnvloeding
De VVD pleit voor maximale openheid over pogingen tot beïnvloeding van politici of verkiezingen, zolang dit de inlichtingenpositie niet schaadt. Transparantie wordt hier gezien als middel om de weerbaarheid van de EU tegen buitenlandse inmenging te vergroten.
“We moeten onze inlichtingendiensten niet alleen fors uitbreiden en versterken, maar hen ook stimuleren om tactische inlichtingen vaker publiek te maken. Juist bij pogingen tot beïnvloeding van politici of verkiezingen moet maximale openheid het uitgangspunt zijn, zolang dit kan zonder de inlichtingenpositie te schaden.”
Minder bureaucratie, maar transparantie behouden
De VVD wil de administratieve lasten en bureaucratie binnen de EU verminderen, maar benadrukt dat dit niet ten koste mag gaan van transparantie van de overheid.
“Bij de komende evaluatie van deze wet zetten we in op het tegengaan van onnodige regel- en lastendruk voor (decentrale) overheden en uitvoeringsorganisaties, zonder afbreuk te doen aan het belang van transparantie van de overheid.”
50PLUS is kritisch over de omvang en uitgaven van de Europese Unie en pleit voor meer transparantie en efficiëntie binnen de EU. De partij wil het takenpakket van de EU beperken, verspilling tegengaan en de arbeidsvoorwaarden van EU-ambtenaren versoberen. Concrete voorstellen richten zich op het aanpakken van verspilling en het verkleinen van het Europese ambtenarenapparaat.
Takenpakket EU beperken en verspilling tegengaan
50PLUS vindt dat de EU zich moet beperken tot kerntaken en dat er meer transparantie moet komen over uitgaven en beleid. De partij ziet verspilling en luxe binnen de EU als een probleem en wil dat deze worden aangepakt om het vertrouwen van burgers te herstellen.
BBB vindt transparantie bij EU-uitgaven en beleid essentieel en wil streng toezicht op Europese financiën. Ze pleiten voor budgetdiscipline, openheid over bestedingen en een dwingend nationaal mandaat voor Nederlandse ministers in Brussel, zodat de democratische controle en transparantie richting de EU worden versterkt.
Streng toezicht en transparantie bij EU-uitgaven
BBB ziet gebrekkige transparantie en controle op EU-uitgaven als een groot probleem en wil dat Nederland minder geld naar de EU stuurt, met streng toezicht en openheid over bestedingen. Ze eisen dat de EU haar eigen organisatie afslankt en dat budgetdiscipline en transparantie centraal staan, zodat belastinggeld verantwoord wordt besteed.
“BBB wil dat Nederland minder geld naar de EU stuurt en eist streng toezicht op Europese uitgaven. Eerst orde op zaken stellen in Brussel, dan pas praten over uitbreiding en verdere integratie. De EU moet zelf het goede voorbeeld geven door te snijden in de eigen organisatie om kosten te besparen. Budgetdiscipline en transparantie bij EUuitgaven zijn voor BBB cruciaal.”
“Budgetdiscipline en transparantie bij EUuitgaven zijn voor BBB cruciaal.”
Dwingend nationaal mandaat voor EU-besluitvorming
Om transparantie en democratische controle op EU-besluitvorming te vergroten, wil BBB dat Nederlandse ministers in Brussel alleen mogen onderhandelen en stemmen binnen een door de Tweede Kamer vastgesteld mandaat. Dit voorkomt dat de wil van het parlement wordt genegeerd en maakt het proces inzichtelijker voor burgers.
“Om die reden pleit BBB voor de invoering van een dwingend onderhandelingsmandaat voor Europese wetgevingsvoorstellen, zoals dat gebruikelijk is in het Deense en het Duitse Parlement. Het door de Tweede Kamer verleende mandaat bepaalt de ruimte van de minister bij onderhandelingen en stemmingen op Europees niveau.”
De SP vindt dat de Europese Unie veel transparanter moet worden, vooral rond de invloed van bedrijven en lobbyisten op beleid. Ze pleiten voor een verplicht, openbaar lobbyregister voor de hele EU en willen volledige openheid over contacten tussen beleidsmakers en het bedrijfsleven, plus een verbod op draaideurfuncties. Zo wil de SP voorkomen dat Europese besluiten worden genomen in het belang van multinationals in plaats van burgers.
Verplicht en openbaar EU-lobbyregister
De SP wil een verplicht en openbaar lobbyregister voor de hele Europese Unie, zodat iedereen kan zien welke bedrijven en belangengroepen invloed uitoefenen op het Europese beleid. Dit moet de macht van grote bedrijven en banken in Brussel terugdringen en de besluitvorming transparanter maken.
“Wij willen een openbaar en verplicht lobbyregister voor de hele Europese Unie, waarin iedereen kan zien welke bedrijven, belangengroepen en lobbyisten invloed uitoefenen op Europees beleid.”
Volledige openheid over contacten tussen beleidsmakers en bedrijfsleven
De SP eist dat het Europees Parlement en de Europese Raad volledige transparantie bieden over hun contacten met het bedrijfsleven. Dit moet belangenverstrengeling tegengaan en garanderen dat besluiten in het belang van mensen worden genomen.
“Parlement en de Europese Raad moeten transparantie bieden over de contacten die Europese beleidsmakers met het bedrijfsleven hebben.”
Verbod op draaideurfuncties en aanpak van fraude
Om belangenverstrengeling en corruptie te voorkomen, wil de SP een verbod op draaideurfuncties voor leden van de Europese Commissie en het Europarlement, en een harde aanpak van fraude en omkoping.
“Ook komt er een verbod op draaideurfuncties voor leden van de Europese Commissie en het Europarlement. Fraude en omkoping worden hard aangepakt.”
BIJ1 wil de Europese Unie veel transparanter en democratischer maken, met een grotere rol voor het Europees Parlement en openheid in besluitvorming. Ze pleiten voor transparantie in alle EU-instellingen en onderhandelingen, en willen lobbyen door multinationals verbieden. De kern van hun visie is dat de EU niet langer mag functioneren in het belang van een kleine elite, maar open en controleerbaar moet zijn voor alle burgers.
Meer transparantie in EU-besluitvorming
BIJ1 vindt dat de huidige besluitvorming binnen de EU te gesloten is en te veel wordt beïnvloed door de belangen van een kleine groep superrijken. Ze willen dat het Europees Parlement een grotere rol krijgt en dat alle onderhandelingen en besluitvormingsprocessen binnen de EU-instellingen transparant worden gemaakt. Dit moet de democratische controle vergroten en de invloed van lobbygroepen en geheime deals verminderen.
“Het Europees Parlement krijgt een belangrijkere rol bij het maken van wetten en regels. De Europese Raad, Raad van de Europese Unie, de Europese Commissie en andere vormen van onderhandelingen worden transparant.”
Verbod op lobbyen door multinationals in de EU
BIJ1 ziet lobbyen door multinationals als een bedreiging voor transparantie en democratische besluitvorming binnen de EU. Door lobbypraktijken te verbieden, willen ze voorkomen dat grote bedrijven op de achtergrond invloed uitoefenen op beleid en regelgeving, wat ten koste gaat van het algemeen belang.
“Lobbyen door multinationals en industrieën verbieden we.”
BVNL vindt transparantie binnen de EU essentieel en koppelt dit aan Nederlandse zeggenschap en controle over EU-uitgaven. De partij wil betalingen aan de EU opschorten totdat de Europese Rekenkamer de uitgaven heeft goedgekeurd en pleit voor volledige openheid over deelname aan internationale organisaties.
Betalingen aan de EU alleen bij goedgekeurde uitgaven
BVNL wil dat Nederlandse betalingen aan de EU transparant en verantwoord zijn. Zij eisen dat de Europese Rekenkamer eerst de uitgaven van de EU goedkeurt op doelmatigheid en rechtmatigheid voordat Nederland geld overmaakt, om zo grip te houden op de besteding van publieke middelen.
“Betalingen aan de EU worden opgeschort totdat de Europese Rekenkamer de uitgaven van de EU heeft goedgekeurd op doelmatigheid en rechtmatigheid.”
Volledige openheid over deelname aan internationale organisaties
BVNL verlangt volledige transparantie over de deelname van Nederlandse bewindspersonen aan internationale en supranationale organisaties zoals het WEF. Dit moet voorkomen dat er buiten het zicht van het parlement invloed wordt uitgeoefend op nationaal beleid.
“Deelname aan bijeenkomsten en overleggen van dergelijke organisaties door Nederlandse bewindspersonen mogen nimmer voorrang krijgen boven nationale parlementaire verplichtingen en hierover moet bovendien volledige openheid worden verschaft.”
Het CDA vindt dat de Europese Unie kritischer moet zijn op haar eigen functioneren en pleit voor versterking van democratische en journalistieke controle en verantwoording binnen de EU. Het belangrijkste concrete voorstel is het verbeteren van transparantie en controlemechanismen, met sancties voor lidstaten die de rechtsstaat schenden. Transparantie wordt vooral gezien als middel om de legitimiteit en het functioneren van de EU te versterken.
Versterken van democratische en journalistieke controle in de EU
Het CDA wil dat de EU transparanter en beter controleerbaar wordt, met meer ruimte voor democratische en journalistieke verantwoording. Dit moet voorkomen dat lidstaten de rechtsstaat ondermijnen en het vertrouwen in de EU vergroten. Transparantie wordt hier expliciet gekoppeld aan het functioneren van de EU-instellingen en het afdwingen van naleving van fundamentele waarden.
“De EU is een waarden- en rechtsgemeenschap en moet kritisch durven zijn op het eigen functioneren. De democratische en journalistieke controle en verantwoording moeten versterkt worden binnen de EU.”
“Lidstaten die de rechtsstaat beschadigen of vernielen, korten we op EU-fondsen of verliezen hun stemrecht in EU-raden. Verplichte uittreding is de ultieme sanctie.”
De ChristenUnie vindt transparantie binnen de Europese Unie essentieel voor draagvlak en acceptatie van besluiten. Ze pleiten voor meer openheid over EU-besluitvorming, vooral rond lobbyactiviteiten en onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de Raad. Concrete voorstellen zijn onder andere een beter lobbyregister en meer transparantie over agenda’s en deelnemers aan onderhandelingen.
Meer openheid over EU-besluitvorming en lobby
De ChristenUnie ziet transparantie als een noodzakelijke voorwaarde voor het vertrouwen in de EU en wil daarom dat besluitvorming inzichtelijker wordt gemaakt. Dit betreft vooral het zichtbaar maken van wie invloed uitoefent (lobby) en het openbaar maken van informatie over onderhandelingen tussen de belangrijkste EU-instellingen.
“Een transparante Unie is een voorwaarde voor draagvlak en duurzame acceptatie van Europese besluiten. Dit vraagt een beter lobbyregister en meer transparantie over de onderhandelingen tussen Europees Parlement en de Raad, bijvoorbeeld over agenda’s en deelnemers van onderhandelingen.”
Transparantie bij Europese Digitale Identiteit (eID)
De ChristenUnie is kritisch over de Europese Digitale Identiteit en benadrukt dat deze alleen mag worden ingevoerd als het proces transparant en privacy-proof is. Dit standpunt adresseert zorgen over de controle en inzichtelijkheid van digitale persoonsgegevens op EU-niveau.
“Als er een eID komt, moet dit vrijwillig, transparant en privacy-proof zijn.”
D66 vindt transparantie essentieel voor een goed functionerende democratie in Nederland én de Europese Unie. Ze pleiten voor meer openheid over politieke besluitvorming, het versterken van controle op de macht en het vereenvoudigen van Europese regels zodat deze duidelijker en transparanter zijn voor burgers. Concrete voorstellen zijn onder andere het inzichtelijk maken van beïnvloeding van besluitvorming en het vaker invoeren van gezamenlijke Europese regels die overal gelden.
Openheid over politieke besluitvorming en beïnvloeding
D66 wil dat openheid de norm wordt bij de overheid, ook op Europees niveau, om corruptie en belangenverstrengeling tegen te gaan. Transparantie is volgens hen essentieel om te weten hoe burgers worden vertegenwoordigd en of participatie werkt.
“Transparantie is essentieel om te weten hoe we worden vertegenwoordigd en of participatie werkt. Corruptie of belangenverstrengeling zijn ook in Nederland een risico. Openheid moet daarom de norm zijn bij de overheid. We geven ook meer inzicht in pogingen om politieke besluitvorming te beïnvloeden.”
Eenduidige en transparante Europese regelgeving
D66 vindt dat de huidige praktijk, waarbij landen elk hun eigen versie van Europese richtlijnen maken, leidt tot onduidelijkheid en gebrek aan transparantie. Ze willen daarom vaker één gezamenlijke Europese regel (verordening) die overal geldt.
“De Europese regels moeten simpeler en duidelijker. Nu maken landen vaak elk hun eigen versie van een Europese richtlijn. Het resultaat daarvan is dat er 27 verschillende regels komen. D66 wil vaker één gezamenlijke Europese regel die overal geldt: de verordening.”
DENK erkent het belang van transparantie binnen de Europese Unie, vooral om het democratisch gehalte te vergroten en nationale inspraak te waarborgen. Hun belangrijkste concrete voorstel is het versterken van de rol van het nationale parlement bij EU-regelgeving en het hervormen van de EU om deze transparanter en democratischer te maken. DENK wil zo voorkomen dat Europese besluitvorming te ver van de burger af komt te staan.
Nationale parlement meer inspraak bij EU-regelgeving
DENK vindt dat transparantie in de EU vooral bereikt wordt door het nationale parlement meer zeggenschap te geven over Europese regelgeving. Dit moet voorkomen dat besluiten op EU-niveau zonder voldoende democratische controle plaatsvinden en waarborgt de soevereiniteit van Nederland.
“Wij hechten aan het borgen van inspraak van ons nationale parlement bij EU regelgeving en hechten aan het behouden van onze soevereine zeggenschap over hoe ons land wordt bestuurd.”
EU democratischer en transparanter maken
DENK pleit voor een hervorming van de EU waarbij het democratische gehalte wordt vergroot. Dit betekent dat besluitvorming binnen de EU transparanter en beter controleerbaar moet zijn, zodat burgers en lidstaten meer zicht en invloed hebben op wat er in Brussel gebeurt.
“Wij zijn voor een hervorming van de EU waarbij het democratische gehalte van de EU wordt vergroot...”
FVD vindt dat de Europese Unie een gebrek aan transparantie kent en wil dat internationale afspraken en besprekingen, inclusief die van de EU, volledig inzichtelijk worden voor burgers. Hun belangrijkste voorstel is om alle internationale onderhandelingen onder de Wet Open Overheid (WOO) te brengen, zodat er geen ‘achterkamertjespolitiek’ meer mogelijk is en Nederland weer democratische controle krijgt over internationale besluitvorming.
Internationale afspraken en EU-besprekingen onder Wet Open Overheid
FVD stelt dat de besluitvorming binnen de EU en andere internationale organisaties te ondoorzichtig is en buiten het zicht van burgers plaatsvindt. Door deze afspraken en besprekingen onder de Wet Open Overheid te brengen, willen ze volledige transparantie afdwingen en voorkomen dat belangrijke besluiten in het geheim worden genomen.
“Transparantie staat voorop: internationale afspraken en besprekingen komen onder het bereik van de Wet Open Overheid, zodat we inzicht krijgen in wat in achterkamertjes ver weg wordt bedisseld.”
“We plaatsen internationale organisaties zoals WEF, WHO, NAVO - althans zolang onze betrokkenheid hierbij voortduurt - onder het bereik van de Wet Open Overheid, door het schrappen van de uitzonderingsgrond in artikel 5.1, tweede lid, onderdeel a, zodat volledige transparantie wordt gegarandeerd.”
GroenLinks-PvdA pleit voor meer transparantie binnen de EU, vooral om corruptie, fraude en ondoorzichtige lobby’s tegen te gaan en de democratische controle te versterken. Ze willen het Europees Parlement meer macht geven als controleur van de Europese Commissie en eisen openheid van techbedrijven over hun algoritmen en campagnes. Concrete voorstellen zijn het aanpakken van ondoorzichtige lobby’s op EU-niveau en het afdwingen van transparantie bij techgiganten.
Minder veto’s en meer macht voor Europees Parlement
GroenLinks-PvdA wil de EU hervormen zodat het Europees Parlement meer controle krijgt en corruptie, fraude en ondoorzichtige lobby’s worden aangepakt. Dit moet de transparantie en democratische legitimiteit van EU-besluitvorming vergroten.
“Dat betekent minder veto’s op Europees belasting- en buitenlandbeleid en versterking van het Europees Parlement als medewetgever en controleur van de Commissie. Corruptie, fraude, buitenlandse beïnvloeding en ondoorzichtige lobby’s moeten stevig worden aangepakt.”
Transparantie van techbedrijven over algoritmen en campagnes
De partij ziet digitale beïnvloeding als een bedreiging voor de democratie en wil daarom transparantie van techgiganten afdwingen over hun algoritmen en verdachte campagnes, mede geïnspireerd door ervaringen in andere EU-landen.
“We leren van andere EU-landen en eisen transparantie van techgiganten over hun algoritmen en verdachte campagnes.”
De PVV uit stevige kritiek op de macht en het gebrek aan controle over de Europese Unie, maar doet geen concrete voorstellen om de transparantie van de EU te vergroten. Hun focus ligt op het terughalen van bevoegdheden, het inzetten van vetorechten en het beperken van financiële bijdragen aan de EU, zonder specifieke maatregelen voor meer openheid of inzichtelijkheid in EU-besluitvorming.
Bevoegdheden en geld terughalen uit Brussel
De PVV vindt dat de EU te veel macht en geld naar zich toetrekt en dat Nederland onvoldoende grip heeft op wat er in Brussel gebeurt. In plaats van meer transparantie te eisen, wil de partij vooral bevoegdheden en financiële middelen terughalen en het Nederlandse vetorecht inzetten om ongewenste EU-besluiten te blokkeren.
“Niet nóg meer bevoegdheden en miljarden overhevelen naar Brussel, maar juist terughalen. Onze vetorechten behouden, in ere herstellen én inzetten voor een opt-out op asiel en immigratie!”
“Wij willen sterke bilaterale en economische banden met andere landen; samenwerken is prima. Waar wij fel tegen zijn, is een geopolitieke Europese Unie, een Europese superstaat. Nederland behoort tot de grootste nettobetalers, maar wat krijgen we ervoor terug: een Unie die steeds meer macht naar zich toetrekt en ons alles tot in de puntjes dicteert.”