Verkiezingsprogramma's 2025 overtoegelijkheid op de arbeidsmarkt
BIJ1 streeft naar volledige gelijkheid op de arbeidsmarkt door structurele discriminatie en ongelijkheid aan te pakken, en pleit voor gelijke rechten, beloning en toegang voor iedereen, ongeacht achtergrond, verblijfsstatus of beperking. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals het proactief bestrijden van arbeidsmarktdiscriminatie, gelijke beloning voor alle werknemers (inclusief stagiairs, arbeidsmigranten en sekswerkers), en het toegankelijk maken van werkplekken voor mensen met een handicap. Hun visie is radicaal inclusief: niemand mag worden uitgesloten van eerlijk werk en gelijke kansen.
Proactief bestrijden van arbeidsmarktdiscriminatie
BIJ1 erkent dat discriminatie op de arbeidsmarkt een hardnekkig probleem is en wil dit actief aanpakken door strengere inspecties, sancties en structurele aanpassingen binnen organisaties. Dit moet leiden tot een inclusieve arbeidsmarkt waar iedereen gelijke kansen krijgt, ongeacht afkomst, leeftijd, handicap of verblijfsstatus.
“De Inspectie SZW inspecteert proactief op discriminatie op de werkvloer. Bedrijven die zich schuldig maken aan discriminatie krijgen strengere sancties.”
“We pakken het grootschalige racisme op de arbeidsmarkt aan. Zo investeren we in de aanpak van arbeidsmarktdiscriminatie door de Inspectie SZW. We passen organisatiestructuren zo aan dat bedrijven en organisaties daadwerkelijk inclusief worden en diversiteit hanteren en behouden.”
“Arbeidsdiscriminatie op basis van leeftijd pakken we keihard aan.”
Gelijke beloning en arbeidsrechten voor iedereen
BIJ1 wil dat iedereen op de arbeidsmarkt – inclusief stagiairs, arbeidsmigranten, ongedocumenteerden en sekswerkers – recht heeft op gelijke beloning en arbeidsvoorwaarden. Dit voorkomt uitbuiting en zorgt dat niemand wordt uitgesloten van eerlijk werk.
“Iedereen krijgt minimaal het minimumloon, ook stagiairs en trainees.”
“Het minimumjeugdloon schaffen we af en trekken we gelijk met het minimumloon voor volwassenen.”
“Arbeidsmigranten en ongedocumenteerde mensen verdienen dezelfde rechten als elke andere werknemer.”
“Werkgevers worden verplicht het minimumloon te betalen, ook als de arbeiders via een wervingsbureau over de grens werken.”
“De rechten van sekswerkers trekken we gelijk met de arbeidsrechten van andere zelfstandige ondernemers en werknemers.”
“Arbeidsmigranten mogen voor meerdere werkgevers werken en mogen alle soorten werk verrichten... en hebben recht op sociale voorzieningen, gelijk loon, gelijke contracten en arbeidsrechten.”
Toegankelijke werkplekken en ondersteuning voor mensen met een handicap
BIJ1 wil dat mensen met een handicap volwaardig kunnen deelnemen aan de arbeidsmarkt door toegankelijke werkplekken, ondersteuning en het wegnemen van belemmerende regelgeving. Dit bevordert daadwerkelijke gelijkheid en benut het potentieel van iedereen.
“We werken aan toegankelijke werkplekken. Dit doen we door onder andere het recht op thuiswerk vast te leggen en meer (onafhankelijke) ondersteuning op de werkvloer.”
“Ook is er niet genoeg ondersteuning voor mensen met een zichtbare of onzichtbare handicap, en richt de wet zich te eenzijdig op betaald werk vinden. Deze wet herzien we direct, waarbij de nadruk komt te liggen op persoonlijke ontwikkeling, toekomstperspectief en kwaliteit van leven.”
“Mensen met een laag inkomen en met minder uren vanwege een handicap, kunnen zich nooit uit de bijstand werken. Daarmee gaat veel talent voor de arbeidsmarkt verloren. BIJ1 zet daarom in op Sociale Ontwikkelbedrijven waarbij mensen meer eigen regie en ondersteuning op de werkvloer krijgen.”
Erkenning van buitenlandse diploma’s en gelijke toegang voor migranten
BIJ1 wil dat diploma’s uit niet-westerse landen worden erkend en dat migranten en vluchtelingen vanaf dag één toegang krijgen tot werk en studie, zodat zij niet structureel worden uitgesloten van de arbeidsmarkt.
Gelijke stagekansen en bestrijding van stagediscriminatie
BIJ1 wil dat alle studenten gelijke kansen krijgen op de arbeidsmarkt door stagediscriminatie streng aan te pakken en een minimumloon voor stagiairs verplicht te stellen.
“Elke student die stage loopt, krijgt garantie op een stageplek binnen het mkb en de overheid. Stagediscriminatie pakken we streng aan.”
“Er komt een verplichte stagevergoeding voor studenten van alle onderwijsniveaus. Stagiairs verdienen minimaal een minimumloon voor gewerkte uren. Bedrijven die discrimineren in hun selectie voor stagiairs krijgen boetes en sluiten we uit van overheidsopdrachten en subsidies.”
Het CDA streeft naar meer toegelijkheid op de arbeidsmarkt door belemmeringen voor kwetsbare groepen weg te nemen, kansen op werk te vergroten en discriminatie tegen te gaan. Ze willen dit bereiken via concrete maatregelen zoals basisbanen, hervorming van de Participatiewet, landelijke dekking van sociale ontwikkelbedrijven, en extra aandacht voor senioren, praktisch opgeleiden, statushouders en transgenderpersonen. Het CDA benadrukt dat iedereen moet kunnen meedoen en gelijke kansen moet krijgen, ongeacht achtergrond of beperking.
Basisbanen en hervorming Participatiewet voor inclusie
Het CDA wil dat iedereen, ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, een eerlijke kans krijgt op werk. Ze stellen basisbanen en een hervormde Participatiewet voor om structurele uitsluiting te voorkomen en participatie te bevorderen.
Landelijke dekking sociale ontwikkelbedrijven en ondersteuning kwetsbare groepen
Het CDA wil dat sociale ontwikkelbedrijven landelijk beschikbaar zijn om mensen met een beperking, senioren, praktisch opgeleiden en statushouders te ondersteunen richting regulier werk. Dit moet de kansengelijkheid vergroten en de positie van deze groepen op de arbeidsmarkt versterken.
“Sociaal ontwikkelbedrijven leveren een belangrijke bijdrage aan de integratie en participatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en zijn een essentieel onderdeel van de sociale zekerheid. We werken toe naar landelijke dekking van ontwikkelbedrijven.”
“We stimuleren opleidings- en ontwikkelingsfondsen om gezamenlijk vorm te geven aan ‘werk naar werk’, de transitie tussen sectoren, het verwerven van algemene vaardigheden en het versterken van de positie van senioren op de arbeidsmarkt.”
“met extra aandacht voor senioren, praktisch opgeleiden en statushouders.”
Focus op vaardigheden in plaats van diploma’s
Om overstappen tussen sectoren en kansengelijkheid te bevorderen, wil het CDA de nadruk leggen op vaardigheden en kennis in plaats van formele diploma’s. Dit moet drempels verlagen voor mensen die zich willen ontwikkelen of van sector willen wisselen.
“We leggen de focus op kennis en vaardigheden van werkenden in plaats van diploma’s. Dat maakt het gemakkelijker om over te stappen naar een andere sector of beroepsgroep.”
Aanpak discriminatie en versterken positie transgenderpersonen
Het CDA erkent dat discriminatie een belangrijke barrière vormt voor toegelijkheid op de arbeidsmarkt en wil hier hard tegen optreden. Daarnaast willen ze de positie van transgenderpersonen versterken met een wettelijke regeling voor transitieverlof.
Snellere toegang tot arbeidsmarkt voor statushouders en asielzoekers
Om gelijke kansen te bevorderen, wil het CDA dat kansrijke asielzoekers en statushouders sneller toegang krijgen tot de arbeidsmarkt, onder andere via leer-werktrajecten en verplichte inburgering.
“Alle kansrijke asielzoekers moeten na één maand toegang tot de arbeidsmarkt krijgen. Dat kan ook via leer-werktrajecten waarbij taallessen worden gecombineerd met een vakopleiding en werkervaring.”
“We rollen de initiatieven uit het programma ‘Statushouders aan het werk’ nationaal uit, samen met werkgevers, uitzenders en gemeenten.”
D66 streeft naar gelijke kansen en toegankelijke deelname op de arbeidsmarkt door discriminatie te bestrijden, gelijke beloning te waarborgen en verschillen tussen werkenden te verkleinen. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals een wettelijke minimum stagevergoeding, uitbreiding van ouderschapsverlof, strengere aanpak van discriminatie en het verkleinen van fiscale en sociale verschillen tussen werknemers en zelfstandigen. De partij benadrukt dat eerlijke behandeling en inclusie op de werkvloer essentieel zijn voor een rechtvaardige arbeidsmarkt.
Strengere aanpak van discriminatie en ongelijke kansen
D66 wil discriminatie op de arbeidsmarkt actief bestrijden, zowel bij werving als op de werkvloer, en pleit voor een brede antidiscriminatiewet met actieve verplichtingen voor werkgevers. Ze vinden dat de overheid het goede voorbeeld moet geven met blinde sollicitaties en toegankelijke werkplekken.
“Discriminatie en racisme op de werkvloer komen nog steeds voor. D66 wil dat bedrijven die discrimineren bestraft worden. Dit geldt voor zowel discriminatie tijdens werving- en selectieprocedures, als ongelijke kansen op de werkvloer zelf. De overheid geeft zelf het goede voorbeeld o.a. met ‘blinde’ sollicitaties en het creëren van meer (fysiek) toegankelijke werkplekken.”
“De huidige wet (de Algemene wet gelijke behandeling - Awbg) schiet op belangrijke punten tekort. D66 wil daarom een nieuwe, brede Antidiscriminatiewet waar álle vormen van discriminatie onder vallen.”
“Deze Antidiscriminatiewet bevat ook actieve verplichtingen om discriminatie te voorkomen. Deze gelden zowel voor publieke als private organisaties – denk aan scholen, werkgevers, verhuurders en gemeentes.”
Gelijke beloning en arbeidsvoorwaarden voor gelijk werk
D66 wil gelijke beloning voor gelijk werk en concrete verplichtingen voor bedrijven, zoals uitbreiding van ouderschapsverlof en een wettelijke minimum stagevergoeding. Ze willen stagediscriminatie aanpakken met een geen-pardon beleid en meldpunten.
“D66 staat voor eerlijke kansen op de werkvloer. Dat betekent: gelijke beloning voor gelijk werk. Maar óók ruimte voor zorgtaken en concrete verplichtingen voor bedrijven. D66 wil het ouderschapsverlof uitbreiden en een wettelijke minimum stagevergoeding voor iedereen. Te beginnen bij de overheid zelf.”
“Wij willen een eerlijke stagevergoeding voor elke student. Daarom komt er een wettelijke minimum stagevergoeding, die werkgevers betalen. Er mag geen verschil bestaan tussen stages in het mbo, hbo en wo. We accepteren geen stagediscriminatie en voeren daarom een geen-pardon beleid. Elke onderwijsinstelling krijgt een meldpunt voor stagediscriminatie.”
Verkleinen van verschillen tussen werknemers en zelfstandigen
D66 vindt de verschillen in belastingen en sociale zekerheid tussen werknemers, zelfstandigen en werkgevers te groot en wil deze verkleinen om oneerlijke concurrentie en ongelijkheid op de arbeidsmarkt tegen te gaan.
“Maar de verschillen in belastingen en sociale zekerheid zijn voor deze groepen te groot.”
“D66 wil daarom de verschillen tussen deze groepen werkenden verkleinen en oneerlijke concurrentie voorkomen.”
“We verkleinen de fiscale verschillen tussen werknemers en ondernemers, en behandelen verschillende vormen van arbeid gelijker.”
Toegankelijkheid en inclusie voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt
D66 wil de stap naar werk vanuit een uitkering makkelijker maken en meer passend of beschut werk bieden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, met nadruk op maatwerk en inclusie.
“We maken de stap naar werk vanuit een uitkering makkelijker, bijvoorbeeld via vrijwilligers- of deeltijdwerk. In dat kader willen wij ook dat er meer passend werk is of beschut werk is voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten en anderen met afstand tot de arbeidsmarkt, belangrijk daarbij is maatwerk.”
Leven lang ontwikkelen en gelijke toegang tot werk
D66 stimuleert een leven lang leren en wil een goede aansluiting tussen onderwijs en werk, met een persoonlijk leerbudget en extra ondersteuning voor mensen met minder vooropleiding, om gelijke kansen op de arbeidsmarkt te bevorderen.
“Leven lang ontwikkelen vraagt een goede aansluiting tussen onderwijs en werk. Het vraagt daarnaast om méér leren op de werkvloer. Daarom wil D66 een persoonlijk leerbudget dat nooit verloopt. Wie een korte of geen vooropleiding heeft, krijgt een hoger budget. Want voor gelijke kansen moeten we ongelijk investeren.”
NSC wil de arbeidsmarkt eerlijker en toegankelijker maken door vaste contracten weer de norm te maken, kwetsbare groepen beter te beschermen en drempels voor deelname te verlagen. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals het stimuleren van vaste banen, het uitbreiden van ontwikkelbudgetten en het creëren van meer werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hun visie is dat iedereen naar vermogen moet kunnen bijdragen en profiteren van gelijke kansen op werk en inkomen.
Vaste contracten als norm en bescherming flexwerkers
NSC ziet de huidige tweedeling tussen vaste en flexibele arbeidskrachten als onrechtvaardig en wil vaste contracten weer de standaard maken. Dit moet zorgen voor meer zekerheid, gelijke bescherming en betere toegang tot sociale regelingen voor iedereen op de arbeidsmarkt.
“Vast contract weer de norm maken.”
“We zorgen ervoor dat minimaal 7 op de 10 werkenden straks een vast contract heeft.”
“Te lang zijn de nadelen van de flexibele arbeidsmarkt afgewenteld op kwetsbare werknemers met minder inkomsten en weinig bescherming.”
“Nieuw Sociaal Contract steunt daarom het wetsvoorstel ‘meer zekerheid flexwerkers’.”
Gelijke behandeling en kansen voor kwetsbare groepen
NSC wil dat mensen met een beperking, statushouders en andere groepen met afstand tot de arbeidsmarkt volwaardig kunnen meedoen. Ze stellen concrete maatregelen voor om drempels te verlagen en werkgevers te stimuleren deze groepen aan te nemen.
“Mensen met een (aangeboren) beperking moeten volwaardig kunnen meedoen in onze maatschappij. Er komt een nieuw aanvalsplan om arbeidsplaatsen te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om zo hun talenten beter te benutten.”
“Gemeenten krijgen extra middelen om het aantal startbanen voor statushouders uit te breiden, samen met werkgevers en het onderwijs.”
Persoonlijk ontwikkelbudget en scholing voor iedereen
Om gelijke kansen op de arbeidsmarkt te bevorderen, wil NSC dat alle werkenden toegang krijgen tot een persoonlijk ontwikkelbudget. Dit moet omscholing en doorstroom mogelijk maken, vooral voor mensen die hun baan verliezen of zich willen ontwikkelen.
“Alle werkenden krijgen daarom een persoonlijk ontwikkelbudget, dat hen in staat stelt om zich persoonlijk te blijven ontwikkelen.”
“De transitievergoeding wordt meer gericht op het mogelijk maken van een overstap naar een nieuwe baan of scholing, en daarom voortaan gestort in het persoonlijk ontwikkelbudget van werkenden.”
Gelijke arbeidsvoorwaarden voor alle werkenden
NSC wil dat uitzendkrachten, zelfstandigen en werknemers zoveel mogelijk gelijk worden behandeld qua fiscale en sociale regels, om oneerlijke concurrentie en schijnzelfstandigheid tegen te gaan.
“De fiscale en sociale behandeling van werknemers, uitzendkrachten en zelfstandigen wordt zo veel mogelijk gelijkgetrokken, zodat uitzendbureaus en zelfstandigen niet met werknemers concurreren op arbeidsvoorwaarden.”
“In de wet wordt verankerd dat bij zelfstandigen die werken met een uurtarief onder € 36,- sprake is van een rechtsvermoeden van werknemerschap.”
BBB streeft naar een arbeidsmarkt waarin iedereen gelijke kansen krijgt, ongeacht regio, opleidingsniveau of achtergrond. De partij wil vakmanschap en praktisch onderwijs meer waarderen, regionale verschillen verkleinen en misstanden zoals uitbuiting en schijnzelfstandigheid bestrijden. Concrete voorstellen zijn onder andere het erkennen van praktische vaardigheden, het activeren van bestaand arbeidspotentieel (waaronder migranten), en het aanpakken van oneerlijke concurrentie.
Praktisch en theoretisch werk gelijkwaardig waarderen
BBB wil dat praktisch vakmanschap net zo wordt gewaardeerd als academische kennis, en dat vaardigheden en ervaring bij beloning even zwaar wegen als diploma’s. Dit moet de kansen op de arbeidsmarkt voor praktisch opgeleiden vergroten en de kloof tussen theorie en praktijk verkleinen.
“Eerlijke beloning voor zowel praktisch als voor theoretisch werk. Vaardigheden en ervaring bij de overheid worden bij beloning even zwaar gewogen als diploma’s.”
“Ambacht en praktisch vakmanschap verdienen net zoveel erkenning als academische kennis.”
“Mensen zonder diploma die wel de nodige kwaliteiten hebben, moeten via praktische certificering gelijkwaardig kunnen worden gekwalificeerd voor werk op basis van verworven kennis, vaardigheden en competenties.”
Regionale ongelijkheid op de arbeidsmarkt verkleinen
BBB wil dat economische groei en kansen niet alleen in de Randstad, maar in alle regio’s beschikbaar zijn. Scholing en innovatie moeten aansluiten bij de behoeften van de regio en het lokale arbeidspotentieel beter benutten.
Beter benutten van arbeidspotentieel van migranten en bestrijden van misstanden
BBB vindt dat het arbeidspotentieel van migranten die al in Nederland zijn beter moet worden benut en dat uitbuiting en oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt hard moeten worden aangepakt. Tegelijk wil BBB geen generiek uitzendverbod, maar gerichte handhaving op misstanden.
“Tegelijkertijd wordt het arbeidspotentieel van migranten die hier al verblijven zo’n 330.000 mensen onvoldoende benut. BBB vindt dat Nederland meer werk moet maken van het activeren van mensen die hier al zijn. Wie hier woont, moet naar vermogen meedoen en bijdragen.”
“Geen generiek uitzendverbod per sector, maar wij pakken misstanden bij malafide uitzendconstructies hard aan. Oneerlijke concurrentie, uitbuiting en malafide praktijken worden bestreden, zonder het hele systeem plat te leggen.”
Bestrijden van schijnzelfstandigheid en beschermen van kwetsbare werkenden
BBB wil schijnzelfstandigheid tegengaan en kwetsbare werkenden beschermen, onder andere door gerichte handhaving en het verduidelijken van regels rondom zelfstandigheid.
“Gerichte handhaving op structureel misbruik en schijnzelfstandigheid, met prioriteit bij kwetsbare situaties, maar géén jacht op bonafide ondernemers.”
“Bescherming van zelfstandigen met een laag uurtarief (< €36), via een rechtsvermoeden van werknemerschap in combinatie met ruimte voor uitzonderingen.”
GroenLinks-PvdA streeft naar een arbeidsmarkt waarin iedereen gelijke kansen krijgt, ongeacht achtergrond, geslacht, leeftijd of beperking. Ze willen discriminatie bestrijden, de loonkloof dichten, diversiteit afdwingen in bedrijven en publieke sector, en zorgen voor eerlijke contracten en beloning. Hun voorstellen zijn concreet gericht op het aanpakken van ongelijkheid en het bevorderen van inclusiviteit op de arbeidsmarkt.
Dichten van de loonkloof en gelijke beloning
GroenLinks-PvdA wil dat iedereen voor hetzelfde werk hetzelfde loon krijgt, ongeacht geslacht of achtergrond. Ze draaien de bewijslast om via wetgeving, zodat werkgevers moeten aantonen dat er geen ongerechtvaardigde loonverschillen zijn. Dit moet structurele ongelijkheid op de arbeidsmarkt tegengaan.
“Via een Wet gelijke beloning draaien we de bewijslast om en verplichten we werkgevers om aan te tonen dat er geen ongerechtvaardigde loonverschillen zijn tussen vrouwen en mannen. Zo dichten we de loonkloof.”
“We doorbreken economische ongelijkheid met gelijke beloningen, erkenning en waardering van onbetaald werk, en investering in de economische zelfstandigheid van vrouwen. Daarbij komt er nu echt een einde aan de loonkloof, zie hoofdstuk ‘Werk, Inkomen en Economie’.”
Aanpak van discriminatie bij sollicitaties en stages
De partij wil discriminatie op basis van naam, leeftijd of andere kenmerken bij sollicitaties en stages hard aanpakken. Dit moet zorgen dat iedereen gelijke toegang heeft tot werk en stageplekken, ongeacht afkomst of leeftijd.
“Niet op gesprek gevraagd worden vanwege je achternaam of je leeftijd is onacceptabel. (Stage)discriminatie bij sollicitaties pakken we hard aan, zie hoofdstuk ‘Democratie, Rechtsstaat en Gelijke Rechten’.”
“Er moet harder worden opgetreden tegen stagediscriminatie. Stagebedrijven die discrimineren verliezen hun erkenning. Er wordt op onderwijsinstellingen verplicht gewerkt met stagematching, waar studenten een stageplek krijgen toegewezen.”
Verplichte diversiteit in bedrijven en publieke sector
GroenLinks-PvdA wil diversiteit en inclusiviteit afdwingen in bedrijven en de publieke sector, onder andere door quota en verankering in cao’s. Dit moet leiden tot een evenredige vertegenwoordiging van verschillende achtergronden en genders op alle niveaus.
“De top van het bedrijfsleven – de raden van commissarissen en de raden van bestuur – mag voor maximaal zestig procent bestaan uit personen van hetzelfde gender.”
“Alle overheidsinstanties en semipublieke organisaties gaan diversiteit nastreven. Daarnaast zetten we in op een transparant en modern loopbaanbeleid in de publieke sector. We letten bij alle beleidsterreinen beter op een gender- en cultuur sensitieve benadering, dus ook bij beleidsterreinen als wonen en veiligheid. In alle functies streven we naar een evenredige verdeling van achtergrond en sekse.”
Verplichte banen voor mensen met een beperking
De partij wil dat overheid en grote bedrijven verplicht banen creëren voor mensen met een beperking. Dit moet de arbeidsmarkt toegankelijker maken voor mensen die nu vaak worden buitengesloten.
“Met de verplichting voor de overheid en grote bedrijven om banen te creëren voor mensen met een beperking. We ondersteunen werkgevers bij het faciliteren van banen voor mensen met een beperking.”
Eerlijke contracten en afschaffen van onzekere arbeidsvormen
GroenLinks-PvdA wil een einde maken aan nuluren- en oproepcontracten en het aantal contractvormen beperken. Dit moet zorgen voor meer zekerheid en gelijkheid op de arbeidsmarkt, zodat kwetsbare groepen niet worden benadeeld.
De SGP streeft naar een arbeidsmarkt waarin iedereen kan meedoen, met bijzondere aandacht voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en het tegengaan van uitbuiting. Ze willen werkgevers stimuleren om mensen met een beperking aan te nemen, flexwerkers meer zekerheid bieden, en arbeidsmigratie beperken om gelijke kansen voor Nederlandse werknemers te waarborgen. Concrete voorstellen richten zich op het vereenvoudigen van regelingen voor kwetsbare groepen en het aanpakken van misstanden rond arbeidsmigratie.
Werkoffensief voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt
De SGP wil de arbeidsmarkt toegankelijker maken voor mensen die nu aan de kant staan, met speciale aandacht voor mensen met een beperking. Ze willen drempels voor werkgevers verlagen en de overheid haar achterstand in de banenafspraak laten inlopen.
“Een werkoffensief moet ervoor zorgen dat mensen die in deze krappe arbeidsmarkt aan de kant zitten weer aan het werk gaan. Voor hen die niet (meer) kunnen werken, dienen er voldoende beschutte werkplekken te zijn.”
“De no-riskpolis wordt breed beschikbaar ter ondersteuning van werkgevers die iemand met een beperking in dienst nemen.”
“Het wordt voor bedrijven eenvoudiger mensen uit de doelgroep banenafspraak aan het werk te helpen door te snoeien in het aantal loketten en subsidies. Er komt een offensief om de achterstand van de overheid ten aanzien van de banenafspraak in te lopen.”
Gelijke arbeidsvoorwaarden voor arbeidsmigranten en beperking arbeidsmigratie
De SGP wil gelijke loonkosten voor alle werknemers in een sector, ongeacht afkomst, en pleit voor het beperken van arbeidsmigratie om kansen voor Nederlandse werknemers te beschermen en uitbuiting tegen te gaan.
“De EU-regels voor detachering vanuit andere lidstaten moeten ertoe leiden dat de loonkosten in het werkland gelijk zijn voor alle werknemers in een bepaalde sector.”
“Voor arbeidsmigratie van buiten de EU, en ook studiemigratie, gaan strikte voorwaarden en quota gelden om overbelasting en uitbuiting tegen te gaan.”
“Boetes voor uitbuiting van arbeidskrachten worden verhoogd en verkeerde fiscale prikkels die arbeidsmigratie stimuleren, verdwijnen.”
Verbeteren positie flexwerkers en stimuleren vaste contracten
De SGP wil de positie van flexwerkers versterken om onzekerheid te verminderen, maar houdt oog voor keuzevrijheid. Tegelijkertijd willen ze het vaste contract aantrekkelijker maken voor werkgevers.
“De positie van de flexwerker wordt verbeterd om onzekerheid in werk en inkomen tegen te gaan, met oog voor die flexwerkers die juist behoefte hebben aan keuzevrijheid ten aanzien van hoeveel en wanneer zij werken.”
“Het vaste contract wordt aantrekkelijker gemaakt, onder andere door werkgeverslasten te verlichten en meer ruimte te bieden voor tussenvormen.”
Geen quota voor doelgroepen bij topfuncties
De SGP verwerpt het gebruik van quota voor bepaalde doelgroepen bij topfuncties en kiest voor selectie op basis van geschiktheid.
“Voor het vervullen van topfuncties hanteert de overheid geen quota voor bepaalde doelgroepen. Ook in het bedrijfsleven wordt gewoon de beste kandidaat gekozen.”
FVD ziet toegelijkheid op de arbeidsmarkt vooral als het versterken van de positie van Nederlandse vakmensen en het beperken van arbeidsmigratie, door het beroepsonderwijs te verbeteren en aantrekkelijker te maken. Ze willen jongeren praktisch opleiden, samenwerking met bedrijven stimuleren en arbeidsmigratie overbodig maken, zodat iedereen in Nederland gelijke kansen krijgt op een goedbetaalde baan. Daarnaast pleiten ze voor het aanpakken van oneerlijke concurrentie door buitenlandse arbeidskrachten en het verhogen van lonen en arbeidsvoorwaarden in sectoren met tekorten.
Praktisch beroepsonderwijs versterken voor gelijke kansen
FVD wil de arbeidsmarkttoegankelijkheid vergroten door jongeren gericht op te leiden tot vakmensen, met meer praktische leerwegen, samenwerking met bedrijven en herwaardering van ambacht. Dit moet zorgen dat Nederlandse jongeren direct inzetbaar zijn, tekorten worden opgelost en arbeidsmigratie overbodig wordt, waardoor de kansen op de arbeidsmarkt voor Nederlanders toenemen.
“We laten onderwijsprogramma’s mede invullen door ervaren vakmensen en regionale bedrijven, zodat opleidingen aansluiten op de arbeidsmarkt.”
“We leiden meer Nederlandse jongeren op tot vakmensen, zodat tekorten in bouw en techniek worden opgelost en geld in Nederland blijft.”
“Juist praktijkgerichte beroepen zijn toekomstbestendig en onmisbaar. Daarom wil FVD het beroepsonderwijs opnieuw inrichten met duidelijke praktische leerwegen, meer rol voor meester/gezel formules en nauwe samenwerking met bedrijven.”
“Zo bereiden we jongeren voor op goedbetaalde carrières, maken we arbeidsmigratie overbodig en versterken we een zelfredzaam en welvarend Nederland.”
Oneerlijke concurrentie door arbeidsmigratie en schijnconstructies tegengaan
FVD wil de arbeidsmarkt eerlijker maken door uitbuiting van buitenlandse arbeidskrachten en schijnconstructies aan te pakken, zodat Nederlandse werknemers niet worden verdrongen en er een gelijk speelveld ontstaat.
“We pakken onderbetaalde buitenlandse chauffeurs, schijnconstructies en illegale uitzendbureaus aan, zodat de sector weer eerlijk en concurrerend wordt.”
“Onze chauffeurs en bedrijven hebben te maken met oneerlijke concurrentie van onderbetaalde buitenlandse chauffeurs die via schimmige constructies en malafide uitzendbureaus in Nederland werkzaam zijn. Deze chauffeurs worden vaak onder het minimumloon betaald, wat neerkomt op uitbuiting. Dit leidt niet alleen tot verdringing van Nederlandse werknemers, maar ook tot oneerlijke concurrentie voor Nederlandse transportbedrijven die zich wél aan de regels houden.”
Verbeteren arbeidsvoorwaarden in sectoren met tekorten
FVD wil de aantrekkelijkheid van werken in sectoren met personeelstekorten vergroten door structureel betere arbeidsvoorwaarden en hogere lonen, zodat meer mensen kiezen voor deze beroepen en de arbeidsmarkttoegang verbetert.
“We verhogen structureel de salarissen van zorgmedewerkers, zodat de werkdruk daalt, het beroep aantrekkelijk blijft, en de zorg weer naar patiënten gaat. Zorgmedewerkers in de lagere loonschalen krijgen een eenmalige salarisverhoging van 12%.”
“We verbeteren de arbeidsvoorwaarden en CAO’s in (academische) ziekenhuizen, zodat de zorg weer aantrekkelijk wordt voor personeel.”
De SP wil volledige gelijkheid op de arbeidsmarkt, waarbij discriminatie wordt bestreden en iedereen recht heeft op gelijke beloning en arbeidsomstandigheden, ongeacht achtergrond, geslacht of beperking. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het recht op gelijk loon voor gelijk werk, versterking van de arbeidsinspectie, en het afschaffen van het minimumjeugdloon. Hun visie is dat structurele ongelijkheid en discriminatie actief moeten worden aangepakt om eerlijke kansen voor iedereen te garanderen.
Recht op gelijk loon en gelijke arbeidsomstandigheden
De SP vindt dat iedereen, ongeacht geslacht, afkomst of beperking, recht heeft op gelijke beloning en arbeidsvoorwaarden voor gelijk werk. Dit standpunt adresseert structurele ongelijkheid en discriminatie op de arbeidsmarkt en beoogt een eerlijke behandeling van alle werkenden.
“Recht op gelijk loon voor gelijk werk. Dat betekent dat er een gelijke beloning voor het werk van mannen en vrouwen moet zijn. Er moet geen onderscheid zijn tussen het loon van mensen met verschillende achtergronden die hetzelfde werk doen. Maar het betekent ook dat mensen die niet in Nederland zijn geboren niet minder betaald mogen worden of slechtere arbeids en leefomstandigheden mogen hebben.”
“Het minimumjeugdloon op de schop. Gelijk werk verdient gelijk loon, daarom schaffen we het minimumjeugdloon voor volwassenen vanaf 18 jaar af.”
Strengere handhaving tegen discriminatie en misstanden
De SP wil discriminatie op de arbeidsmarkt actief bestrijden door de arbeidsinspectie meer middelen te geven en bedrijven die discrimineren te bestraffen. Dit is bedoeld om daadwerkelijke gelijkheid af te dwingen en misstanden structureel aan te pakken.
“De arbeidsinspectie en politie krijgen meer mogelijkheden en middelen om discriminatie en misstanden aan te pakken. We benoemen en veroordelen bedrijven die aantoonbaar discrimineren, hun bestuurders moeten hiervoor verantwoordelijk gehouden worden. Zij verliezen bovendien subsidies en komen niet meer in aanmerking voor overheidsopdrachten.”
“We maken werk van de aanpak van alle vormen van discriminatie op de arbeidsmarkt, woningmarkt, onderwijs en andere plekken. Door bewustwording kunnen we een deel voorkomen en door sterkere inspecties met handhavingsbevoegdheden willen we overtredingen aanpakken.”
Volwaardige participatie voor mensen met een beperking
De SP wil dat mensen met een beperking volledig kunnen meedoen op de arbeidsmarkt, met passende begeleiding, volwaardig loon en cao, en toetsing van nieuwe wetten aan het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. Dit voorkomt uitsluiting en bevordert gelijke kansen.
“Iedereen krijgt recht op een baan en begeleiding. We zorgen voor een sociaal ontwikkelbedrijf met een volwaardig loon en goede cao.”
“Mensen met een beperking moeten volledig mee kunnen doen in de samenleving. Daarom moet er bij alle nieuwe wetten en regels gekeken worden of ze in lijn zijn met het VN verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.”
Eerlijke stages en aanpak stagediscriminatie
De SP wil dat stagiairs eerlijk worden beloond en niet worden misbruikt als goedkope arbeidskrachten. Ook wordt stagediscriminatie actief bestreden, zodat iedereen gelijke kansen krijgt op de arbeidsmarkt, ongeacht achtergrond.
“Stagiairs krijgen een eerlijke vergoeding en worden niet misbruikt als goedkope arbeidskrachten.”
“Stagediscriminatie pakken wij aan. Er komt een zwarte lijst met bedrijven die discrimineren. Deze bedrijven krijgen geen orders meer vanuit de overheid en worden beboet. Het mag niet van je achternaam afhangen of je wel of niet wordt aangenomen op je stage.”
BVNL wil ongelijkheid in arbeidsmarktparticipatie tegengaan door werken financieel aantrekkelijker te maken en mensen die kunnen werken te stimuleren of te verplichten om deel te nemen aan de arbeidsmarkt. De partij stelt voor om werkgeverslasten te verlagen, het minimumjeugdloon te verhogen, uitkeringen te beperken voor wie niet wil werken, en barrières voor werkgelegenheid te verminderen. Hun visie is dat werken altijd meer moet lonen dan niet werken, en dat iedereen die kan werken, daartoe moet worden aangespoord.
Werken moet meer lonen dan uitkeringen
BVNL vindt dat het verschil tussen werken en een uitkering groter moet worden om arbeidsparticipatie te stimuleren en de armoedeval te voorkomen. Dit moet de ongelijkheid in arbeidsmarktdeelname verminderen en mensen motiveren om te gaan werken.
Drang en dwang voor niet-werkenden, vooral migranten
De partij wil mensen die kunnen werken, maar dat niet doen – met name migranten – met drang en dwang aansporen tot arbeidsdeelname. Dit wordt gezien als noodzakelijk om participatieongelijkheid op te heffen.
“331.000 migranten zouden kunnen werken maar doen dit niet. Die moeten met drang en dwang worden aangespoord om te participeren op de arbeidsmarkt. De participatieongelijkheid moet worden opgeheven.”
Financiële prikkels en sancties voor werkweigeraars
BVNL stelt voor om uitkeringen en toeslagen te korten voor mensen die niet willen werken, en zelfs verblijfstitels in te trekken bij herhaaldelijke werkweigering. Dit moet de bereidheid tot werken vergroten en ongelijkheid op de arbeidsmarkt tegengaan.
“Mensen die wél kunnen, maar niet willen werken worden gekort op hun bijstandsuitkering en op toeslagen (zoals huur- en zorgtoeslag). Mensen met meerdere verblijfstitels verliezen bij werkweigering hun Nederlandse verblijfstitel.”
Verlagen van werkgeverslasten en verhogen minimumjeugdloon
Om toetreding tot de arbeidsmarkt aantrekkelijker te maken en ongelijkheid te verminderen, wil BVNL de werkgeverslasten verlagen en het minimumjeugdloon verhogen, zodat werken voor jongeren en werkgevers aantrekkelijker wordt.
Afschaffen expatregeling vanwege oneerlijke concurrentie
BVNL wil de expatregeling afschaffen omdat deze volgens de partij leidt tot oneerlijke concurrentie voor Nederlanders op de arbeidsmarkt.
“De expatregeling afschaffen, deze leidt tot oneerlijke concurrentie voor Nederlanders op de arbeidsmarkt.”
De ChristenUnie streeft naar meer gelijkheid op de arbeidsmarkt door het tegengaan van doorgeschoten flexibilisering, het verkleinen van verschillen tussen werknemers en zelfstandigen, en het verbeteren van kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ze willen vaste contracten aantrekkelijker maken, schijnconstructies en uitbuiting aanpakken, en zorgen dat iedereen volwaardig kan meedoen. Concrete voorstellen zijn onder andere strengere regulering van de uitzendsector, verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers, en het eenvoudiger maken van ondersteuning voor kwetsbare groepen.
Doorgeschoten flexibilisering tegengaan en vaste contracten stimuleren
De ChristenUnie ziet de groei van flexibele contracten en zzp’ers als een probleem voor gelijkheid op de arbeidsmarkt. Ze willen vaste dienstverbanden aantrekkelijker maken en flexwerkers meer zekerheid bieden, zodat iedereen gelijke kansen heeft op stabiel werk en inkomen.
“De negatieve uitwassen van onze flexibele arbeidsmarkt pakken we aan. Zoals de doorgeslagen flexibilisering in de vorm van een cultuur van uitbesteden en tijdelijke contracten.”
“Het is de hoogste tijd om werk te maken van deze plannen en werknemers meer zekerheid te geven. Bijvoorbeeld via de wetsvoorstellen ‘Meer zekerheid flexwerkers’ en ‘Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’, die spoedig door de Tweede Kamer behandeld moeten worden.”
“Aan de andere kant moet het voor werkgevers (financieel) aantrekkelijker worden om mensen in vaste dienst te nemen. Daarom verlagen we de aof- en awf-premies.”
Verschillen tussen werknemers en zelfstandigen verkleinen
Om ongelijkheid te verminderen, wil de ChristenUnie de kloof tussen werknemers en zelfstandigen dichten. Dit doen ze door een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers en het afbouwen van fiscale voordelen voor zelfstandigen.
“De verschillen tussen zelfstandigen en werknemers in loondienst worden verkleind. Een verplichte verzekering tegen arbeidsongeschiktheid is noodzakelijk. Fiscale voordelen voor zelfstandigen worden in een verstandig tempo omgevormd naar één werkendenkorting.”
Strengere regulering en toezicht op uitzendsector en schijnconstructies
De partij wil uitbuiting en ongelijkheid tegengaan door de uitzendsector strenger te reguleren en schijnconstructies aan te pakken, zodat kwetsbare groepen zoals arbeidsmigranten beter beschermd worden.
“Er wordt streng toegezien op de naleving van het nieuwe toelatingsstelsel voor de uitzendbranche. Na inwerkingtreding van het wetsvoorstel wordt de uitzendsector eindelijk gereguleerd.”
“Pak schijnconstructies aan. Er zijn Europese afspraken nodig over vestigingseisen voor ondernemingen om brievenbusfirma’s te voorkomen.”
Toegankelijkheid en ondersteuning voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt
De ChristenUnie wil dat iedereen, ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, volwaardig kan meedoen. Ze pleiten voor eenvoudigere toegang tot begeleiding en loonkostensubsidie, ongeacht uitkeringsvorm.
“Iedereen die aan de kant staat of een afstand heeft tot de arbeidsmarkt, moet volwaardig kunnen meedoen in de samenleving. De ondersteuningsbehoefte van de werknemer staat centraal, bijvoorbeeld via extra begeleiding of een beschutte werkplek. De verschillende instrumenten (zoals jobcoaching of loonkostensubsidie) worden eenvoudiger toegankelijk voor werkgevers, ongeacht via welke wet (WIA, WW, bijstand) de werknemer nu een uitkering ontvangt.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) streeft naar volledige gelijkheid op de arbeidsmarkt, waarbij gelijke beloning, gelijke rechten en bescherming tegen discriminatie centraal staan. Ze willen wettelijke maatregelen tegen de loonkloof, betere positie voor mensen met een beperking en arbeidsmigranten, en een strengere aanpak van discriminatie bij werving en selectie. Hun visie is dat iedereen, ongeacht achtergrond, geslacht of beperking, gelijke kansen en rechten moet hebben op de arbeidsmarkt.
Gelijke beloning voor gelijk werk en aanpak loonkloof
PvdD wil dat gelijke functies altijd gelijk worden beloond en dat de genderloonkloof verdwijnt door een wettelijke verplichting voor werkgevers om dit aan te tonen. Dit moet structurele ongelijkheid op de arbeidsmarkt tegengaan.
“Gelijke functies verdienen gelijke beloning. We voeren een Wet Gelijke Beloning in waarmee de genderloonkloof verdwijnt. De bewijslast komt bij de werkgever te liggen. Bedrijven vanaf 100 werknemers moeten aantonen dat er geen loonkloof is.”
Gelijke rechten en bescherming voor arbeidsmigranten
De partij vindt dat arbeidsmigranten dezelfde rechten en arbeidsvoorwaarden moeten krijgen als andere werknemers, om uitbuiting en tweederangsbehandeling te voorkomen.
Toegankelijke arbeidsmarkt voor mensen met een beperking
PvdD wil dat mensen met een beperking recht krijgen op betekenisvol werk, goede begeleiding en een volwaardig inkomen, en dat werkplekken toegankelijker worden gemaakt.
“Mensen met een beperking krijgen recht op werk via sociale werkvoorzieningen met betekenisvol werk dicht bij huis, goede begeleiding en een volwaardig inkomen.”
“We zorgen voor betere ondersteuning op de werkvloer en toegankelijke werkplekken voor mensen met een beperking, bijvoorbeeld prikkelarme ruimtes voor neurodivergente mensen.”
Strijd tegen discriminatie bij werving, selectie en stages
De partij wil discriminatie bij sollicitaties en stages actief bestrijden en publieke instellingen verplichten tot eerlijke, transparante en inclusieve selectieprocedures.
“De overheid treedt daadkrachtig op tegen alle vormen van discriminatie op basis van (vermeende) afkomst, etniciteit, seksuele geaardheid, gender, religie of levensovertuiging, handicap, leeftijd of politieke overtuiging. Dit geldt ook voor discriminatie bij sollicitaties en stages. Publieke instellingen moeten hierin het goede voorbeeld geven met eerlijke, transparante en inclusieve selectie-procedures.”
Gelijke arbeidsvoorwaarden voor flexwerkers en uitzendkrachten
PvdD wil dat uitzendkrachten dezelfde arbeidsvoorwaarden krijgen als vaste werknemers en dat het uitzendbeding bij ziekte wordt verboden, om ongelijkheid en onzekerheid te verminderen.
“Uitzendkrachten krijgen dezelfde arbeidsvoorwaarden als vaste werknemers en het uitzendbeding voor uitzendkrachten, waardoor bij ziekte het contract stopt, wordt verboden.”
De VVD wil toegelijkheid op de arbeidsmarkt bevorderen door het benutten van talenten van ondervertegenwoordigde groepen, het stimuleren van arbeidsparticipatie via omscholing en een skills-paspoort, en het vereenvoudigen van verlofregelingen voor gelijke kansen tussen mannen en vrouwen. De partij legt nadruk op economische zelfstandigheid voor vrouwen, het activeren van statushouders en het implementeren van loontransparantie, maar kiest daarbij vooral voor maatregelen die de economische groei en het arbeidsaanbod vergroten.
Benutten van talenten van ondervertegenwoordigde groepen
De VVD ziet het inzetten van talenten van ondervertegenwoordigde groepen als een manier om zowel de economie te versterken als gelijke kansen te bevorderen. Door omscholing, een skills-paspoort en samenwerking met marktpartijen wil de partij drempels verlagen en arbeidsparticipatie vergroten.
“Door het talent van ondervertegenwoordigde groepen in te zetten, vergroten we niet alleen kansen, maar ook de economische slagkracht van Nederland.”
“Ook statushouders gaan meer aan de slag in tekortsectoren. Daarnaast voeren we in samenwerking met de private sector een skills-paspoort in, waarmee mensen kunnen laten zien wat ze kunnen. Ook als ze geen diploma hebben.”
Gelijke kansen voor vrouwen en mannen via verlofregelingen
De VVD wil verlofregelingen eenvoudiger en transparanter maken om gelijke kansen voor vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt te bevorderen. Dit moet de werk-privébalans verbeteren en de regeldruk voor werkgevers verminderen.
“We willen het verlofstelsel eenvoudiger en transparanter maken... Dit geeft gezinnen meer regie over de balans tussen werk en zorg, vermindert regeldruk voor werkgevers en bevordert gelijke kansen voor vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt.”
Economische zelfstandigheid van vrouwen stimuleren
De partij benadrukt het belang van economische zelfstandigheid voor vrouwen, met name binnen migrantengemeenschappen, door gemeenten te verplichten vrouwen actief te begeleiden naar werk.
“De VVD wil dat vrouwen altijd zelfstandig met de gemeente kunnen spreken over werk, inkomen en schulden, zonder tussenkomst van man, familie of gemeenschap... Het moet landelijk de norm worden dat gemeenten vrouwen ook aan het werk helpen, als het gezin gebruik maakt van een uitkering.”
Loontransparantie voor gelijke beloning
De VVD steunt de implementatie van de Europese loontransparantie richtlijn om gelijke beloning te bevorderen, maar benadrukt een "zo zuiver mogelijke" uitvoering.
“We steunen een zo zuiver mogelijke implementatie van de Europese loontransparantie richtlijn.”
Arbeidsparticipatie van statushouders en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt
De VVD wil arbeidsparticipatie verhogen door statushouders direct aan werk te helpen en de focus te leggen op arbeidsgeschiktheid in plaats van arbeidsongeschiktheid.
“De VVD wil dat elke statushouder direct bij het krijgen van huisvesting een leerwerkplek of startbaan krijgt aangeboden en accepteert, in plaats van direct een uitkering.”
“We kijken te vaak naar de arbeidsongeschiktheid van mensen terwijl we zouden moeten kijken naar hun arbeidsgeschiktheid. We willen dat mensen zoveel mogelijk aan het werk gaan, ook als dat in deeltijd is.”
50PLUS vindt dat leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt onacceptabel is en pleit voor gelijke kansen voor ouderen, met name 50-plussers. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals financiële stimulansen voor werkgevers, scholingsprogramma’s voor oudere werknemers en het tegengaan van uitsluiting en onzekerheid op de arbeidsmarkt. Hun visie is dat ervaring en inzet moeten worden beloond, zodat ouderen volwaardig kunnen blijven deelnemen aan het arbeidsproces.
Financiële stimulansen voor het aannemen van ouderen
50PLUS wil bedrijven financieel stimuleren om ouderen in dienst te nemen, bijvoorbeeld via belastingvoordelen of subsidies voor werkplekaanpassingen. Dit moet de drempel voor werkgevers verlagen en de positie van ouderen op de arbeidsmarkt versterken.
“Bedrijven worden financieel gestimuleerd om ouderen in dienst te nemen, bijvoorbeeld door belastingvoordelen of subsidies voor de aanpassing van werkplekken.”
Scholingsprogramma’s voor oudere werknemers
De partij pleit voor speciale scholingsprogramma’s om de vaardigheden van oudere werknemers up-to-date te houden en hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Dit moet voorkomen dat ouderen achterblijven door technologische of economische veranderingen.
“Speciale scholingsprogramma’s voor oudere werknemers om hun vaardigheden up-to-date te houden en kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.”
Tegengaan van leeftijdsdiscriminatie en uitsluiting
50PLUS benoemt leeftijdsdiscriminatie als onlogisch en verwerpelijk en wil maatregelen om uitsluiting, werkdruk en onzekerheid van ouderen op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Ze benadrukken dat ervaring moet tellen en dat ouderen eerlijke keuzes moeten hebben tussen doorwerken of stoppen.
“Leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt is onlogisch, oneconomisch en verwerpelijk.”
“Op de arbeidsmarkt ondervinden ze niettemin vaak uitsluiting, werkdruk en onzekerheid. 50PLUS wil een arbeidsmarkt waarin ervaring telt, inzet beloond wordt en waar doorwerken of stoppen allebei eerlijke opties zijn.”
Verhogen arbeidsparticipatie en voorkomen vroegtijdige uitval
Om te voorkomen dat 50-plussers vroegtijdig uitvallen door ziekte of ontslag, wil 50PLUS maatregelen nemen die de arbeidsparticipatie van ouderen verhogen. Dit draagt bij aan gelijke kansen en bestaanszekerheid voor deze groep.
“Maatregelen om te zorgen dat 50-plussers niet vroegtijdig uitvallen door ziekte of ontslag, om de arbeidsparticipatie van ouderen te verhogen.”
DENK streeft naar volledige gelijkheid op de arbeidsmarkt door discriminatie en loonkloof actief te bestrijden en gelijke kansen te waarborgen, ongeacht geslacht of migratieachtergrond. De partij wil wettelijke garanties voor gelijke beloning, harde aanpak van stagediscriminatie, diversiteitsquota en een sterke rol voor toezichthouders. DENK koppelt deze visie aan concrete maatregelen zoals mysteryguest-onderzoeken, sancties, en het wettelijk borgen van gelijke beloning.
Wettelijk afdwingen van gelijke beloning
DENK wil dat het verschil in beloning tussen mannen en vrouwen, en tussen mensen met en zonder migratieachtergrond, wettelijk wordt opgeheven. Hiermee wil de partij structurele ongelijkheid op de arbeidsmarkt aanpakken en gelijke kansen voor iedereen garanderen.
“Wij willen dat de loonkloof wordt gedicht. Wij gaan wettelijk borgen dat het verschil in beloning tussen mannen en vrouwen, en tussen mensen met en zonder een migratieachtergrond, wordt opgeheven.”
Harde aanpak van discriminatie bij stages en op de werkvloer
DENK erkent dat discriminatie bij stages en op de arbeidsmarkt een groot obstakel vormt voor gelijke kansen. De partij kiest voor een harde aanpak met mysteryguest-onderzoeken, sancties, naming & shaming en diversiteitsquota om structurele uitsluiting tegen te gaan.
Sterke toezichthouders en handhaving tegen discriminatie
DENK wil de aanpak van discriminatie institutioneel versterken door een onafhankelijke autoriteit, strengere straffen en gespecialiseerde rechters. Dit moet ervoor zorgen dat discriminatie op de arbeidsmarkt daadwerkelijk wordt opgespoord en bestraft.
“De Autoriteit tegen Discriminatie en Racisme (AR). Deze Autoriteit vervangt de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme en krijgt iets wat nu ontbreekt: échte macht, een onafhankelijk budget en ruime bevoegdheden.”
“Gelijke behandelingsrechters. Er komen rechters die zijn gespecialiseerd in gelijke behandeling.”
JA21 ziet toegelijkheid op de arbeidsmarkt vooral als het optimaal benutten van het Nederlandse arbeidspotentieel, het tegengaan van verdringing door arbeidsmigratie, en het stimuleren van werkgevers om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen. De partij wil arbeidsmigratie beperken tot waar het strikt noodzakelijk is, en pleit voor meer ruimte voor scholing, omscholing en het wegnemen van drempels voor kwetsbare groepen. Hun visie draait om het creëren van eerlijke kansen voor Nederlandse werknemers en het verminderen van oneerlijke concurrentie.
Arbeidsmigratie beperken om verdringing te voorkomen
JA21 stelt dat ongerichte arbeidsmigratie leidt tot oneerlijke concurrentie en verdringing van Nederlandse werknemers, en wil arbeidsmigratie daarom beperken tot strikt noodzakelijke gevallen. Dit moet de positie van Nederlandse werknemers beschermen en de arbeidsmarkt eerlijker maken.
“Nederlandse werknemers worden uit de markt gedrukt door oneerlijke concurrentie, het aantal Nederlanders dat wordt opgeleid voor een technisch beroep blijft achter en hele bedrijfstakken lijken uitsluitend nog te bestaan bij de gratie van grootschalige, laaggeschoolde arbeidsmigratie waarvan de negatieve gevolgen op het bordje van de samenleving belanden.”
“Een rem zetten op ongerichte arbeidsmigratie. We steunen arbeidsmigratie alleen waar écht tekorten zijn en waar goede huisvesting en naleving gegarandeerd zijn.”
Volledig arbeidspotentieel benutten via scholing en activering
JA21 wil dat iedereen die kan werken, ook daadwerkelijk de kans krijgt om te werken. Dit betekent investeren in scholing, omscholing en het activeren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zodat zij gelijke kansen krijgen op werk.
“Ons volledige arbeidspotentieel te benutten door vol in te zetten op scholing, omscholing, en het activeren van mensen die aan de kant staan.”
Werkgevers stimuleren mensen met afstand tot arbeidsmarkt aan te nemen
De partij wil werkgevers meer ruimte geven om mensen met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen, zodat deze groepen betere toegang krijgen tot werk.
“Werkgevers meer ruimte geven om mensen met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen.”
Marginale druk verlagen zodat werken loont
JA21 wil het belasting- en toeslagenstelsel vereenvoudigen en de marginale druk fors verlagen, zodat werken meer loont en mensen gestimuleerd worden om (meer) te werken. Dit draagt bij aan gelijke kansen op de arbeidsmarkt doordat werken aantrekkelijker wordt voor iedereen.
“Werken weer laten lonen met een sterk vereenvoudigd stelsel van toelagen, dat niet primair inkomensafhankelijk is en waarmee de marginale druk fors omlaag gaat.”
Volt streeft naar volledige gelijkheid op de arbeidsmarkt door discriminatie actief te bestrijden, gelijke toegang voor iedereen te waarborgen en barrières voor kwetsbare groepen weg te nemen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals transparante werving, het dichten van de genderloonkloof, het direct toegankelijk maken van werk voor asielzoekers en arbeidsmigranten, en het vergroten van aandacht voor neurodiversiteit. Volt koppelt deze voorstellen aan structurele hervormingen en handhaving om daadwerkelijk gelijke kansen te realiseren.
Transparante en eerlijke werving en selectie
Volt wil discriminatie op de arbeidsmarkt actief bestrijden door werkgevers te verplichten transparant te zijn over hun aannamebeleid en door meldplicht voor discriminerende verzoeken. Dit moet leiden tot gelijke kansen bij het solliciteren en het doorbreken van vooroordelen bij werving.
“We gaan discriminatie op de arbeidsmarkt aanpakken en voeren de Wet Toezicht gelijke kansen in bij werving en selectie. Werkgevers worden verplicht transparant te zijn over hun aannamebeleid. Daarnaast wordt er een meldplicht ingesteld voor discriminerende verzoeken aan degene die arbeidsbemiddeling verricht of arbeidskrachten ter beschikking stelt.”
Dichten van de genderloonkloof en rapportageplicht
Volt wil de genderloonkloof actief dichten door werkgevers te verplichten tot loontransparantie en rapportage over genderevenwicht. De bewijslast voor gelijke beloning komt bij de werkgever te liggen, zodat loondiscriminatie aantoonbaar wordt aangepakt.
“De genderloonkloof wordt actief gedicht. We voeren de Wet Gelijke Beloning in, in lijn met de Europese richtlijn ‘Loontransparantie’. Werkgevers moeten aantonen dat er géén sprake is van loondiscriminatie, de bewijslast komt bij de werkgever te liggen. Alle middelgrote tot grote bedrijven en overheidsorganisaties worden verplicht om het genderevenwicht en de loonkloof tussen mannen en vrouwen in hun organisatie openbaar te maken en erover te rapporteren.”
Directe toegang tot werk voor asielzoekers en arbeidsmigranten
Volt wil dat asielzoekers en arbeidsmigranten vanaf dag één kunnen werken, zonder extra vergunningen, en dat ook ongedocumenteerden toegang krijgen tot de arbeidsmarkt. Dit moet de kansen op werk vergroten en arbeidsmarktdiscriminatie verminderen.
“Onder het motto ‘recht op werk voor iedereen’, krijgen asielzoekers vanaf dag één een burgerservicenummer (BSN) en de mogelijkheid om te werken, en wordt de Tewerkstellingsvergunning afgeschaft. Ook ongedocumenteerden en derdelanders met een visum kunnen een BSN krijgen, werken en belasting betalen.”
Vergroten van aandacht voor neurodiversiteit
Volt wil dat werkgevers meer aandacht besteden aan neurodiversiteit bij werving en inrichting van werkplekken, om het onbenutte potentieel van neurodivergente mensen te benutten en zo de arbeidsmarkt inclusiever te maken.
“We vergroten de aandacht voor neurodiversiteit bij werkgevers. Ongeveer vijftien tot twintig procent van de mensen wordt als neurodivergent beschouwd en een deel van hen ondervindt hiervan hindernissen op het werk. Dit leidt tot een groot onbenut potentieel. Door hier bewust van te zijn in de werving van personeel en bij de inrichting van werkplekken, zorgen we voor een inclusievere werkomgeving en een verhoging van de productiviteit.”
De PVV stelt dat benoemingen en beloningen op de arbeidsmarkt, met name in de (semi-)publieke sector, uitsluitend op basis van inhoudelijke kwaliteiten moeten plaatsvinden, zonder aandacht voor geslacht, huidskleur of herkomst. De partij verwerpt actief beleid gericht op diversiteit, inclusie of het bestrijden van discriminatie, en wil bestaande structuren en coördinatie op dit gebied afschaffen. Hun visie is dat gelijke behandeling betekent: geen positieve discriminatie, maar selectie puur op individuele geschiktheid.
Benoemingen uitsluitend op inhoudelijke kwaliteiten
De PVV wil dat bij werving, selectie en benoemingen in de (semi-)publieke sector alleen inhoudelijke geschiktheid telt, en niet geslacht, huidskleur of herkomst. Hiermee verzet de partij zich tegen quota, diversiteitsbeleid en positieve discriminatie, en bepleit een strikt meritocratische benadering. Dit wordt gepresenteerd als waarborg voor gelijke kansen, maar sluit actief beleid tegen structurele ongelijkheid uit.
Afschaffen van antidiscriminatiebeleid en -coördinatie
De PVV wil bestaande overheidsstructuren die discriminatie en racisme bestrijden, zoals de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, afschaffen. Dit onderstreept hun afwijzing van actief overheidsbeleid voor gelijke kansen op de arbeidsmarkt en hun visie dat dergelijke functies overbodig of zelfs ongewenst zijn.
“Ontslag voor de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme”