BIJ1 pleit voor het actief terugvorderen van grond, gebouwen en woningen van speculanten, huisjesmelkers en grote private beleggers, met als doel deze weer in publieke handen te brengen en beschikbaar te maken voor betaalbaar wonen. Dit terugpakken gebeurt via onteigening, vooral bij langdurige leegstand of bij structurele uitbuiting van huurders. De partij ziet terugvordering als een noodzakelijk middel om wonen als basisrecht te waarborgen en speculatie en uitbuiting op de woningmarkt te bestrijden.
BIJ1 wil grond en gebouwen terugpakken van grote private beleggers, huisjesmelkers en speculanten om deze weer in te zetten voor sociale en betaalbare huisvesting. Dit wordt gezien als een correctie op het huidige systeem waarin vastgoed wordt gebruikt voor winstbejag in plaats van het recht op wonen. Terugvordering wordt ingezet als sanctie bij misstanden zoals discriminatie, structurele overhuur of langdurige leegstand.
“We beginnen met grond en gebouwen terugpakken van de grootste private beleggers en particuliere huisjesmelkers.”
“Makelaars, tussenpersonen of verhuurders die discrimineren, verliezen het recht om deze functies te beoefenen, en zal de rechter vervolgen. En hun bezit van grond of gebouwen terugpakken.”
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
Langdurige leegstand wordt door BIJ1 gezien als misbruik van het recht op wonen. De partij stelt hoge boetes in en maakt het mogelijk om na herhaalde overtredingen woningen te onteigenen en toe te wijzen aan woningzoekenden. Dit is een directe vorm van terugvordering gericht op het bestrijden van speculatie en het vergroten van het woningaanbod.
“Er komen hoge leegstandsboetes bij langdurige onnodige leegstand; als de eigenaar meerdere waarschuwingen negeert kan dit progressief oplopen tot 2,8% van de WOZ-waarde per maand, wat neerkomt op een boete van de volledige waarde van het pand in drie jaar. Er komen proactieve onteigeningsinstrumenten voor gemeenten met uitgebreide wettelijke grondslag.”
“Onteigende objecten [...] wijzen we toe aan mensen om te wonen.”
50PLUS benoemt het probleem van terugvordering vooral in de context van sociale zekerheid en migratie: zij willen voorkomen dat kleine AOW-rechten van vertrokken arbeidsmigranten decennia later moeten worden teruggevorderd of uitgekeerd. Daarnaast pleiten ze voor het voorkomen van problematische schulden door boetes en incasso’s, zodat terugvordering niet tot extra schulden leidt. Concrete voorstellen richten zich op het afkopen van opgebouwde rechten bij vertrek en het beperken van boetebepalingen die tot terugvordering kunnen leiden.
50PLUS wil voorkomen dat de overheid tientallen jaren na vertrek van arbeidsmigranten kleine AOW-uitkeringen moet terugvorderen of uitbetalen aan onvindbare rechthebbenden. Door bij vertrek opgebouwde rechten af te kopen, wordt het systeem eenvoudiger en wordt terugvordering overbodig.
“50PLUS wil dat deze AOW-rechten worden afgekocht bij vertrek uit Nederland. Het legt een te groot beslag op overheidsdiensten om soms tot 40 jaar later deze kleine uitkeringen te verzorgen bij de onvindbare rechthebbenden.”
Om te voorkomen dat schulden door boetes en incasso’s uit de hand lopen en tot terugvordering leiden, wil 50PLUS het verdienmodel van deurwaarders en incassobedrijven aanpassen en boetebepalingen beperken.
“Schulden mogen niet oplopen door boetebepalingen bij woningbouwcorporaties, energiebedrijven, ziektekostenverzekeraars, belastingdienst en deurwaarders.”
“Het verdienmodel van deurwaarders en incassobedrijven moet passen bij armoedebestrijding en mag schulden niet verder in de hand werken.”
De ChristenUnie erkent dat het huidige toeslagen- en belastingstelsel leidt tot onrechtvaardige en onvoorspelbare terugvorderingen, wat mensen in financiële problemen brengt. Hun belangrijkste voorstel is het vervangen van het toeslagenstelsel door een eenvoudiger systeem met een verzilverbare belastingkorting en huursubsidie, zodat terugvorderingen en onzekerheid worden voorkomen. De partij wil zo een menselijker en voorspelbaarder systeem creëren dat burgers beschermt tegen onverwachte financiële lasten.
De ChristenUnie ziet de terugvorderingen als gevolg van het huidige toeslagenstelsel als een groot probleem dat leidt tot onzekerheid en financiële stress. Door het toeslagenstelsel te vervangen door een verzilverbare belastingkorting en huursubsidie, willen ze het risico op terugvorderingen minimaliseren en het systeem eenvoudiger en eerlijker maken.
“Daar komt bij dat de toeslagen achteraf vastgesteld worden, wat vaak leidt tot terugvorderingen en onzekerheid vooraf. Hoe het toeslagenstelsel mensen in de knel heeft gebracht, heeft iedereen in Nederland kunnen zien.”
“We willen misstanden als het kinderopvang-toeslagschandaal voorkomen en zorgen voor een eenvoudiger systeem. Daarom vervangen we de toeslagen door slimmere alternatieven.”
“De huurtoeslag wordt omgezet in huursubsidie, waarbij op basis van het inkomen van twee jaar geleden (inclusief vangnetregeling) huurders met lage inkomens worden geholpen om de huur te kunnen betalen. De andere toeslagen vervangen we door een verzilverbare belastingkorting.”
GroenLinks-PvdA wil burgers beschermen tegen onredelijke terugvorderingen van uitkeringen en toeslagen door de overheid, vooral als deze het gevolg zijn van fouten van de overheid zelf. Ze pleiten voor het uitsluiten van terugvorderingen bij overheidsfouten en willen het systeem menselijker maken, zodat mensen niet in financiële problemen komen door terugvorderingen.
GroenLinks-PvdA vindt dat mensen niet in financiële problemen mogen komen door terugvorderingen die het gevolg zijn van fouten van de overheid, zoals bij het UWV of toeslagen. Ze willen dat terugvorderingen in deze gevallen worden uitgesloten en dat compensatie zonder gevolgen voor toeslagen of belastingen wordt geregeld. Dit moet zorgen voor meer zekerheid en gerechtigheid voor burgers.
“Daarnaast mogen mensen niet in financiële ellende terechtkomen omdat zij grote bedragen terug moeten betalen die ze te veel hebben ontvangen door fouten van de overheid. Terugvorderingen worden uitgesloten.”
“We willen dat mensen weer zelf kunnen bouwen op hun loon of uitkering, zonder ingewikkelde formulieren of angst voor terugvorderingen.”
Naast burgers, richt GroenLinks-PvdA zich ook op het terugvorderen van onterecht behaalde winsten door commerciële partijen in de zorg. Dit standpunt betreft het actief terughalen van geld dat niet aan zorg is besteed, maar als winst is uitgekeerd.
“Excessieve winsten in de zorg terugvorderen. Het geld dat we uitgeven...”
De PVV wil dat bij fraude of crimineel gedrag door statushouders en uitkeringsgerechtigden, onterecht verkregen geld en goederen volledig worden teruggevorderd. Dit geldt met name voor illegale onderverhuur van sociale huurwoningen en het bezit van dure spullen zonder verklaarbare herkomst. De partij koppelt terugvordering direct aan het intrekken van verblijfsvergunningen of uitkeringen, als onderdeel van een streng handhavingsbeleid.
De PVV stelt dat statushouders die fraude plegen, zoals illegale onderverhuur van sociale huurwoningen, alles wat zij daarmee verdiend hebben moeten terugbetalen. Daarnaast verliezen zij direct hun verblijfsvergunning. Dit beleid is bedoeld om misbruik van sociale voorzieningen te ontmoedigen en te bestraffen.
“Frauderende statushouders die een sociale huurwoning illegaal onderverhuren, betalen alles wat zij daarmee verdiend hebben terug en verliezen hun verblijfsvergunning”
“Deze fraudeurs moeten alles wat ze met deze illegale praktijken hebben binnengeharkt terugbetalen; hun verblijfsstatus wordt meteen ingetrokken.”
De PVV wil dat uitkeringsgerechtigden die dure spullen bezitten waarvan de herkomst niet verklaard kan worden, deze goederen worden ingevorderd en de uitkering wordt stopgezet. Dit beleid is gericht op het tegengaan van misbruik van uitkeringen en het aanpakken van criminele activiteiten.
“De uitkering wordt stopgezet; de spullen worden ingevorderd en de herkomst ervan onderzocht.”
De SP benoemt het probleem van onterechte of buitensporige terugvordering door de overheid, vooral in het licht van schandalen zoals het toeslagenschandaal. Hun belangrijkste voorstel is om te stoppen met rigide en wantrouwende terugvorderingspraktijken en ruimhartige compensatie te bieden aan gedupeerden, zonder eindeloze controles en procedures. De kern van hun visie is dat de overheid naast de burger moet staan en niet tegenover hen, met herstel van vertrouwen en rechtvaardigheid als uitgangspunt.
De SP wil een einde maken aan het tot het uiterste procederen en het wantrouwen van de overheid richting burgers bij terugvorderingen, zoals bij het toeslagenschandaal. In plaats daarvan pleiten ze voor directe, ruime compensatie zonder eindeloze controles, zodat slachtoffers niet opnieuw slachtoffer worden van bureaucratie en terugvordering. Dit standpunt adresseert het probleem van onrechtvaardige terugvorderingen en het verlies van vertrouwen in de overheid.
“De staat stopt met tot het uiterste procederen tegen slachtoffers. Om het vertrouwen van mensen te herstellen, bouwen wij aan een eerlijke overheid die niet tegenover maar naast de mensen staat.”
“Geen eindeloze procedures en controles, maar een eendaagsoplossing met ruimhartige compensatie.”
De SP hekelt de doorgeschoten fraudejacht, waarbij mensen in armere wijken onterecht slachtoffer worden van terugvorderingen. Ze willen deze praktijken stoppen en alleen echte fraude aanpakken, zodat onschuldige mensen niet langer worden geconfronteerd met terugvorderingen op basis van wantrouwen.
“Ook maken we een einde aan de doorgeschoten fraudejacht, die keer op keer mensen in armere wijken treft en onschuldige mensen tot slachtoffer maakt.”
BBB erkent dat het huidige toeslagen- en belastingstelsel leidt tot onzekerheid, fouten en terugvorderingen, wat stress veroorzaakt bij burgers. De partij wil het systeem vereenvoudigen door inkomensafhankelijke toeslagen af te schaffen en vaste, begrijpelijke bedragen in te voeren, zodat terugvorderingen tot het verleden behoren. BBB streeft naar een overheid die ondersteunt in plaats van wantrouwt, met minder bureaucratie en meer zekerheid voor burgers.
BBB ziet terugvorderingen als een groot probleem van het huidige toeslagenstelsel, dat leidt tot onzekerheid en stress. Door het systeem te vereenvoudigen en vaste bedragen te hanteren, wil BBB het risico op terugvorderingen minimaliseren en het vertrouwen in de overheid herstellen.
“Het huidige belasting en toeslagenstelsel is onnodig complex. Miljoenen Nederlanders zijn afhankelijk van een wirwar aan regelingen, die leiden tot onzekerheid, fouten, terugvorderingen en stress.”
“Wij streven naar een stelsel zonder inkomensafhankelijke toeslagen. In plaats daarvan willen we werken met vaste, begrijpelijke bedragen en een hoge belastingvrije”
BVNL benoemt "terugvordering" niet expliciet als beleidsinstrument, maar stelt wel concrete maatregelen voor waarbij terugbetaling of herstel centraal staat bij overheidsfalen of inefficiëntie. De partij wil bestuurders hoofdelijk aansprakelijk maken voor budgetoverschrijdingen, met een automatische terugbetalingsplicht bij overschrijding zonder parlementaire toestemming.
BVNL wil dat politici, bestuurders en topambtenaren persoonlijk verantwoordelijk worden gehouden voor structurele budgetoverschrijdingen. Bij overschrijdingen van meer dan 10% zonder parlementaire toestemming volgt automatisch een terugbetalingsplicht, naast andere sancties. Dit moet overheidsverspilling tegengaan en het verantwoordelijkheidsgevoel vergroten.
“Budgetoverschrijding van meer dan 10% zonder parlementaire toestemming leidt automatisch tot: terugbetalingsplicht, ontslag uit de functie, uitsluiting van herbenoemingen en opname in een openbaar register.”
“Politici, bestuurders en topambtenaren worden hoofdelijk aansprakelijk bij structurele budgetoverschrijding of inefficiëntie.”
Het CDA wil het toeslagen- en belastingstelsel zo hervormen dat terugvorderingen en naheffingen in de toekomst worden voorkomen. Hun belangrijkste voorstel is om toeslagen automatisch uit te keren, zodat burgers niet meer te maken krijgen met terugvorderingen door fouten of wijzigingen in hun situatie. De partij ziet het verminderen van terugvorderingen als essentieel voor meer zekerheid en vertrouwen voor burgers.
Het CDA erkent dat het huidige toeslagenstelsel leidt tot veel terugvorderingen en onzekerheid voor burgers. Door toeslagen automatisch uit te keren, willen ze fouten en terugvorderingen structureel uitbannen en zo het systeem eenvoudiger en eerlijker maken.
DENK benoemt "terugvordering" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar adresseert het thema indirect via voorstellen rond herstel voor slachtoffers van overheidsfalen, zoals de toeslagenaffaire. De partij pleit voor het afschaffen van benadelende regels en het centraal stellen van volledig herstel, waarbij procedures eenvoudiger en rechtvaardiger moeten worden. Concrete voorstellen over terugvordering van uitkeringen, toeslagen of schulden ontbreken verder.
DENK wil dat slachtoffers van de toeslagenaffaire volledig worden gecompenseerd, met eenvoudige procedures en zonder onterechte terugvorderingen of schulden. Het doel is om recht te doen aan slachtoffers en bureaucratische obstakels weg te nemen.
“Volledig herstel voor slachtoffers van de toeslagenmisdaad moet centraal komen te staan. Procedures worden simpeler, het personeel wordt uitgebreid en er komt één duidelijk en rechtvaardig schadeproces met vaste bedragen, onafhankelijke beoordeling en menselijke ondersteuning. DUO schulden van uithuisgeplaatste kinderen worden volledig kwijtgescholden.”
DENK wil harde regelgeving die leidt tot het benadelen van mensen, zoals onterechte terugvorderingen, afschaffen. De menselijke maat moet centraal staan en afkomstgerelateerde gegevens mogen niet worden gebruikt bij fraudebestrijding.
“Wij blijven actief werken om harde regelgeving in de sociale zekerheid die leidt tot het benadelen van mensen af te schaffen. Fraudebestrijding in de sociale zekerheid moet altijd met de menselijke maat voorop en afkomstgerelateerde gegevens worden hier nooit voor gebruikt.”
NSC kiest in haar verkiezingsprogramma voor een menselijker en rechtvaardiger benadering bij terugvordering van onterecht ontvangen overheidsgelden. Zij stellen expliciet dat burgers die door fouten van de overheid te veel uitkering ontvingen, dit niet hoeven terug te betalen, en pleiten voor bescherming van mensen in hersteltrajecten tegen nieuwe financiële terugvorderingen. De partij wil zo voorkomen dat burgers onnodig in financiële problemen komen door rigide terugvorderingspraktijken.
NSC vindt dat burgers niet de dupe mogen worden van fouten van de overheid en dat terugvordering in zulke gevallen onrechtvaardig is. Dit standpunt richt zich specifiek op situaties waarin mensen door een fout van de overheid te veel uitkering hebben ontvangen.
“Mensen die door een fout van de overheid te veel WIA-uitkering hebben ontvangen, hoeven dit niet terug te betalen.”
NSC wil mensen die werken aan herstel via hulpverlening, schuldsanering of re-integratie beschermen tegen nieuwe financiële druk, waaronder terugvorderingen. Dit moet rust en zekerheid bieden tijdens kwetsbare periodes.
“Wie werkt aan herstel via hulpverlening, schuldsanering of re-integratie, verdient rust. Daarom zorgen we voor tijdelijke bescherming tegen nieuwe boetes en incasso’s tijdens zo’n traject.”
Volt wil voorkomen dat mensen door terugvorderingen en oplopende schulden in de problemen komen, vooral bij overheidsvorderingen en toeslagen. Ze pleiten voor meer maatwerk, het tegengaan van onnodige kosten en een nationaal schuldenpardon om problematische schulden structureel op te lossen.
Volt ziet dat terugvorderingen, vooral door de overheid, vaak leiden tot problematische schulden bij kwetsbare mensen. Ze willen het verdienmodel rondom schulden aanpakken, onnodige kosten voorkomen en pleiten voor een nationaal schuldenpardon. Het doel is om mensen niet onnodig in financiële problemen te brengen door rigide terugvorderingspraktijken.
“We willen af van het verdienmodel rondom problematische schulden. Door gebrek aan maatwerk en onnodig oplopende kosten rond verkeersboetes, overheidsvorderingen en incassokosten komen kwetsbare mensen onnodig in grote problemen.”
“We willen een nationaal schuldenpardon voor mensen met problematische schulden.”
D66 erkent dat het huidige systeem van toeslagen en sociale zekerheid leidt tot complexe terugvorderingen en schulden, wat voor veel onzekerheid zorgt bij burgers. Hun belangrijkste voorstel is het afschaffen van het doolhof van toeslagen en het invoeren van één vast basisbedrag, zodat terugvorderingen en bijbehorende schuldenproblematiek worden voorkomen. D66 wil zo een eenvoudiger, eerlijker en menselijker systeem creëren waarin bestaanszekerheid centraal staat.
D66 wil het huidige toeslagenstelsel, dat vaak leidt tot terugvorderingen en schulden, vervangen door een eenvoudig en voorspelbaar systeem met één vast basisbedrag. Hiermee willen ze voorkomen dat mensen verstrikt raken in ingewikkelde regels en terugvorderingen, en zo meer zekerheid en bestaanszekerheid bieden.
“En wie pech heeft, raakt verstrikt in een wirwar van ingewikkelde regels, terugvorderingen en schulden. Ons land is te veel ingericht alsof iedereen altijd mobiel, gezond en mondig is. ... En we schaffen het doolhof van de toeslagen af: in plaats daarvan komt er één vast bedrag.”
JA21 noemt "terugvordering" concreet in het kader van arbeidsmigratie en illegale arbeid. Hun belangrijkste voorstel is om belastingen en premies met terugwerkende kracht te innen van zowel illegale arbeiders als hun werkgevers, als onderdeel van een strengere aanpak van illegale arbeid. Dit past in hun bredere visie op strikte handhaving en het tegengaan van misbruik van het systeem.
JA21 wil dat bij het bestrijden van illegale arbeid niet alleen streng wordt gehandhaafd, maar dat ook financiële voordelen die onrechtmatig zijn verkregen, worden teruggevorderd. Dit moet werkgevers en werknemers ontmoedigen om deel te nemen aan illegale arbeid en zorgt ervoor dat de overheid misgelopen inkomsten alsnog ontvangt.
“Illegale arbeid bestrijden: hogere boetes en strengere handhaving op het tewerkstellen van illegalen, met terugwerkende kracht innen van belastingen en premies van illegale arbeiders en werkgevers.”
De SGP wil dat terugvordering van onterecht uitgekeerde dwangsommen aan asielzoekers met eigen inkomsten actief wordt benut, zolang de regeling nog bestaat. Zij pleiten voor het afschaffen van de huidige dwangsomregeling en benadrukken dat terugvordering een middel is om misbruik en onrechtmatige verrijking te voorkomen.
De SGP vindt dat de huidige dwangsomregeling voor asielzoekers ineffectief is en tot onrechtmatige uitgaven leidt. Totdat deze regeling definitief wordt afgeschaft, moeten alle mogelijkheden tot terugvordering van uitgekeerde dwangsommen bij asielzoekers met eigen inkomsten volledig worden benut. Dit moet misbruik van het systeem tegengaan en belastinggeld beschermen.
“Er gaat een definitieve streep door de ineffectieve dwangsomregeling voor asielzoekers, waardoor miljoenen belastinggeld moeten worden uitgekeerd. Tot die tijd worden alle terugvordermogelijkheden benut bij asielzoekers met eigen inkomsten.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma