Verkiezingsprogramma's 2025 overTerugbetalen hoge Studieschuld
De SP wil studeren schuldenvrij maken door het leenstelsel definitief af te schaffen, de basisbeurs te verhogen en onderwijs uiteindelijk gratis te maken. Voor studenten met een hoge studieschuld pleit de SP voor een ruimhartige compensatie en het permanent op 0 procent zetten van de rente op studieleningen. Zo wil de partij voorkomen dat (oud-)studenten langdurig worden belast met het terugbetalen van hoge studieschulden.
Leenstelsel afschaffen en basisbeurs verhogen
De SP vindt dat studeren geen schuldenval mag zijn en wil het leenstelsel definitief afschaffen. In plaats daarvan moet de basisbeurs omhoog, zodat studenten minder of geen schulden hoeven te maken. Dit beleid is bedoeld om studeren toegankelijk te maken voor iedereen, ongeacht financiële achtergrond.
“Iedere student krijgt een hogere basisbeurs, zodat studeren geen schuldenval meer is. Het leenstelsel schaffen we definitief af.”
“Dankzij een lange strijd is de basisbeurs terug. Wij hebben altijd gestreden tegen de afschaffing en zetten ons nu in voor het verhogen van de studiebeurs en voor onderwijs waarbij niemand wordt uitgesloten door de omvang van zijn portemonnee.”
Ruimhartige compensatie voor leenstelsel-generatie
De SP erkent dat de generatie die onder het leenstelsel viel, met hoge studieschulden is opgezadeld. Daarom wil de partij deze groep ruimhartig compenseren, zodat zij niet langdurig financieel worden benadeeld door het oude beleid.
Rente op studieleningen permanent naar 0 procent
Om de druk van het terugbetalen van hoge studieschulden te verlichten, wil de SP de rente op studieleningen permanent op nul zetten. Dit voorkomt dat schulden verder oplopen door rente en maakt het aflossen minder zwaar.
Onderwijs uiteindelijk gratis maken
De SP streeft ernaar om onderwijs op alle niveaus, inclusief hbo en universiteit, gratis te maken. Hiermee wil de partij voorkomen dat toekomstige generaties opnieuw met hoge studieschulden te maken krijgen.
BIJ1 wil het terugbetalen van hoge studieschulden radicaal aanpakken door studieschulden van de 'pechgeneratie' volledig kwijt te schelden en het collegegeld af te schaffen, zodat toekomstig studeren gratis wordt. Hun visie is dat onderwijs een recht is en geen bron van schulden mag zijn, en ze willen zo structurele ongelijkheid en financiële stress bij studenten wegnemen.
Studieschulden van de ‘pechgeneratie’ volledig kwijtschelden
BIJ1 erkent dat de huidige generatie studenten (‘pechgeneratie’) onevenredig is belast door het leenstelsel en wil daarom hun studieschulden volledig kwijtschelden. Dit moet financiële druk wegnemen en gelijke kansen herstellen voor jongeren die door het leenstelsel zijn benadeeld.
Collegegeld afschaffen en onderwijs gratis maken
Om te voorkomen dat toekomstige studenten opnieuw hoge studieschulden opbouwen, schaft BIJ1 het collegegeld af en maakt zij het beroepsonderwijs en de universiteit gratis. Hiermee willen ze structureel voorkomen dat studeren leidt tot schulden.
BVNL erkent dat studenten met een hoge studieschuld tot de "pechgeneratie" behoren en dat zij door het leenstelsel financieel zijn benadeeld. Het programma bevat echter geen concrete voorstellen om het terugbetalen van hoge studieschulden te verlichten of te compenseren; de partij richt zich vooral op het betaalbaar maken van opleidingen en het herstellen van gemaakte fouten richting jongeren in bredere zin.
Opleidingen betaalbaar maken en fouten richting jongeren herstellen
BVNL vindt dat het volgen van opleidingen betaalbaar moet zijn en dat de overheid gemaakte fouten richting jongeren moet herstellen, mede vanwege de gevolgen van het leenstelsel. Er wordt echter niet gespecificeerd hoe de partij de terugbetaling van bestaande hoge studieschulden wil aanpakken of compenseren.
“Ondertussen is de basisbeurs hen ontzegd, waardoor studenten zich in de schulden moesten steken. Terwijl de overheid hen beloofde dat de leningen tegen nul procent rente zouden zijn en de studieschuld geen negatieve gevolgen zou hebben voor hun hypotheek, bleek niks minder waar. Ze komen bedrogen uit.”
“Daarom moeten we juist nu weer investeren in onze jeugd en onze toekomst. BVNL vindt dat we weer oog moeten hebben voor jonge Nederlanders. Hiervoor moeten eerst de gemaakte fouten hersteld worden.”
“Het volgen van opleidingen, zowel theoretisch als praktisch, moet gestimuleerd worden en betaalbaar zijn.”
De ChristenUnie benoemt in haar verkiezingsprogramma niet expliciet het terugbetalen van hoge studieschulden of concrete maatregelen om de last van studieschulden te verlichten. Wel zet de partij breed in op het voorkomen en oplossen van problematische schulden, met aandacht voor rechtvaardige schuldhulpverlening en het beperken van rente- en incassokosten. Specifiek beleid gericht op het terugbetalen van hoge studieschulden voor studenten of oud-studenten ontbreekt.
Betere schuldhulpverlening en bescherming tegen problematische schulden
De ChristenUnie wil dat mensen met schulden sneller en beter geholpen worden, met duidelijke plannen en bescherming tegen te hoge incasso- en rentekosten. Hoewel dit niet specifiek over studieschulden gaat, kan het in bredere zin relevant zijn voor (oud-)studenten met problematische schulden.
“Mensen met schulden moeten sneller (en in een eerder stadium) geholpen worden met een duidelijk plan met perspectief op een schuldenvrije toekomst.”
“De rente- en incassokosten worden voor consumenten gemaximeerd op een maximaal percentage van de oorspronkelijke vordering.”
“Het sociaal minimum wordt de absolute ondergrens voor beslagleggingen.”
D66 wil de financiële druk van hoge studieschulden voor studenten verlichten door de rente op studieschulden te beperken en de studieschuld niet langer mee te laten tellen bij hypotheekaanvragen. Daarnaast pleit D66 voor het verhogen van de basisbeurs, zodat studenten minder hoeven te lenen en hun werkende leven niet met een hoge schuld beginnen. De partij richt zich vooral op het verbeteren van de positie van de zogenoemde ‘pechgeneratie’ en het creëren van meer financiële zekerheid voor (oud-)studenten.
Rente op studieschuld verlagen en bevriezen
D66 wil voorkomen dat studenten met een hoge studieschuld hun werkende leven beginnen. Daarom stelt de partij voor om de rente op studieschulden te maximeren en voor de ‘pechgeneratie’ zelfs op nul te zetten. Dit moet de terugbetaalbaarheid van studieschulden verbeteren en de financiële last verlichten.
“De rente op de studieschulden zetten we vast op maximaal 2,5%. Zo hoeven studenten hun werkende leven niet te beginnen met een hoge rekening. De ‘pechgeneratie’ betaalt geen rente over de studieschuld.”
Studieschuld niet meer meetellen bij hypotheekaanvraag
Om de negatieve gevolgen van een hoge studieschuld bij het kopen van een huis te beperken, wil D66 dat de studieschuld niet langer wordt meegenomen bij het aanvragen van een hypotheek. Dit moet starters met een studieschuld meer kansen geven op de woningmarkt.
“We laten de studieschuld niet meer meetellen bij de hypotheekaanvraag.”
Basisbeurs verhogen om lenen te beperken
D66 wil de basisbeurs verhogen, zodat studenten minder hoeven te lenen en zo hun studieschuld beperkt blijft. Dit draagt bij aan het voorkomen van hoge schulden die later moeten worden terugbetaald.
“D66 verhoogt de basisbeurs met €166 euro per maand, zodat studenten beter kunnen rondkomen.”
DENK wil de financiële druk van hoge studieschulden voor studenten structureel verlichten. Ze pleiten voor het afschaffen van de rente op studieschulden, volledige compensatie voor de zogenoemde pechgeneratie, en het toegankelijker maken van het hoger onderwijs door financiële drempels te verlagen. Hun visie is dat studeren betaalbaar en toegankelijk moet zijn voor iedereen, zonder dat jongeren langdurig worden belast met hoge schulden.
Rente op studieschulden afschaffen
DENK vindt dat het terugbetalen van hoge studieschulden niet extra verzwaard mag worden door rente. Door de rente op studieschulden op nul procent te zetten en daar te houden, willen ze de financiële last voor (oud-)studenten structureel verlagen en voorkomen dat schulden verder oplopen.
“Afschaffen van rente op studieschulden. Die moet terug naar nul procent en daar blijven.”
Volledige compensatie pechgeneratie
DENK erkent dat de zogenoemde pechgeneratie onevenredig is benadeeld door het leenstelsel en wil deze groep volledig compenseren. Dit voorstel is bedoeld om het onrecht van hoge studieschulden voor deze generatie recht te zetten.
“Volledige compensatie voor de pechgeneratie. Gedeeltelijke compensatie doet geen recht aan het onrecht.”
Studieschulden van uithuisgeplaatste kinderen kwijtschelden
Voor een specifieke kwetsbare groep, namelijk uithuisgeplaatste kinderen, wil DENK dat hun studieschulden volledig worden kwijtgescholden. Hiermee willen ze extra bescherming bieden aan jongeren die al in een moeilijke positie verkeren.
“DUO schulden van uithuisgeplaatste kinderen worden volledig kwijtgescholden.”
FVD erkent de problematiek van hoge studieschulden, vooral bij jonge starters, en wil de impact hiervan op het verkrijgen van een hypotheek volledig wegnemen. Hun belangrijkste voorstel is dat studieschulden niet mogen meetellen bij hypotheekaanvragen, zodat starters sneller een huis kunnen kopen. Daarnaast pleit FVD voor royale compensatie van de ‘pechgeneratie’ studenten die geen basisbeurs ontvingen.
Studieschuld niet meetellen bij hypotheekaanvraag
FVD vindt dat studieschulden geen belemmering mogen vormen voor het kopen van een huis, omdat deze schulden volgens hen risicoloos zijn voor banken. Door studieschulden buiten beschouwing te laten bij hypotheekaanvragen, wil FVD starters sneller toegang geven tot de woningmarkt.
“Studieschuld niet meetellen bij hypotheekaanvraag. We tellen studieschulden niet mee bij hypotheekaanvragen, deze zijn immers risicoloos voor de bank omdat ze gepauzeerd kunnen worden, zodat starters sneller een huis kunnen kopen.”
“Studieschuld mag nooit meetellen bij een hypotheekaanvraag, maar een goede huurgeschiedenis wél.”
Royale compensatie voor de ‘pechgeneratie’ studenten
FVD wil studenten die tussen 2015 en 2023 geen basisbeurs ontvingen (‘pechgeneratie’) royaal compenseren voor hun gemiste financiële ondersteuning. Dit voorstel adresseert direct de last van hoge studieschulden bij deze groep.
“We compenseren de ‘pechgeneratie’ (2015-2023) royaal voor de misgelopen basisbeurs.”
NSC erkent dat studenten uit de 'pechgeneratie' onevenredig hoge studieschulden hebben opgebouwd en wil hen tegemoetkomen door de rente op hun studieschuld definitief op 0% te bevriezen. Daarnaast wil NSC dat schulden bij overheidsorganisaties, waaronder DUO, op één plek kunnen worden afgelost en dat de beslagvrije voet wordt gerespecteerd. Het doel is om de financiële druk bij het terugbetalen van hoge studieschulden te verlichten en studenten meer rust en overzicht te bieden.
Rente op studieschuld pechgeneratie definitief op 0%
NSC wil studenten uit de leenstelsel-generatie structureel tegemoetkomen door de rente op hun studieschuld definitief op 0% te zetten. Hiermee erkent NSC de extra last die deze groep draagt en wil het voorkomen dat hun schuld verder oploopt door rentebijschrijving.
“Naast de gerealiseerde extra tegemoetkoming voor studenten uit de pechgeneratie, willen we dat voor studenten die in die periode hun studieschuld hebben opgebouwd de rente definitief op 0% bevroren wordt.”
Eén loket voor aflossen overheidsschulden, inclusief DUO
NSC wil dat mensen met schulden bij de overheid, waaronder studieschulden bij DUO, hun aflossingen centraal kunnen regelen. Dit moet het overzicht vergroten en de afhandeling van schulden minder versnipperd en stressvol maken.
“Overheidsorganisaties moeten ervoor zorgen dat mensen op één plek hun schuld bij Rijk, Belastingdienst, DUO en CJIB kunnen aflossen.”
Beslagvrije voet respecteren bij terugbetaling studieschuld
Om te voorkomen dat mensen met hoge studieschulden onder het bestaansminimum zakken, wil NSC dat de beslagvrije voet altijd wordt gerespecteerd bij het innen van schulden door overheidsinstanties zoals DUO.
“De Belastingdienst en andere organisaties houden zich aan de beslagvrije voet, het absolute minimum dat iemand nodig heeft om van te kunnen leven.”
De Partij voor de Dieren wil de financiële druk van hoge studieschulden structureel verlagen, vooral voor de zogenoemde 'pechgeneratie' die onder het leenstelsel viel. Hun belangrijkste voorstellen zijn het structureel verlagen van de rente op studieschulden naar 0% en het fors verruimen van de compensatieregeling voor deze groep, zodat hun financiële positie gelijk wordt aan die van studenten in het huidige stelsel. Hiermee wil de partij ongelijkheid tegengaan en studeren toegankelijker maken.
Rente op studieschulden structureel naar 0%
De PvdD wil de rente op studieschulden permanent op 0% zetten om de terugbetaaldruk voor (oud-)studenten te verlagen. Dit moet voorkomen dat studieschulden verder oplopen door rente, en maakt het aflossen van bestaande hoge schulden minder zwaar.
“De rente op studieschulden gaat structureel naar 0%.”
Compensatie voor de ‘pechgeneratie’ fors verruimen
De partij erkent dat de huidige compensatie voor studenten die onder het leenstelsel vielen (de ‘pechgeneratie’) onvoldoende is. Zij willen deze regeling fors verruimen zodat deze studenten financieel gelijk worden gesteld aan studenten uit het huidige stelsel, waarmee ze de ongelijkheid tussen generaties willen opheffen.
“De compensatieregeling voor de ‘pechgeneratie’, de leenstelsel-studenten, wordt fors verruimd. De financiële positie van deze studenten wordt gelijk aan de studenten uit het huidige stelsel.”
“De huidige compensatieregeling is een druppel op een gloeiende plaat. De Partij voor de Dieren wil een eerlijke compensatieregeling, om te voorkomen dat de gevolgen van het leenstelsel voor verschillen blijven zorgen.”
Volt wil de financiële druk van hoge studieschulden verlichten door de rente op studieleningen te beperken en de positie van studenten met een hoge schuld op de woningmarkt te verbeteren. Ze pleiten voor een renteplafond, het terugbrengen van de rente voor de 'pechgeneratie' naar 0%, en het wegnemen van de impact van studieschuld op het maximale hypotheekbedrag. Hun visie is dat studeren toegankelijk en betaalbaar moet blijven, zonder dat jongeren langdurig financieel worden benadeeld.
Rente op studieschuld verlagen en maximeren
Volt erkent dat stijgende rentes en een ontoereikende basisbeurs studeren onbetaalbaar maken voor veel jongeren. Om de financiële druk te verlichten, willen ze een renteplafond op studieleningen en voor de 'pechgeneratie' de rente zelfs terugbrengen naar 0%. Dit moet voorkomen dat jongeren met een hoge studieschuld langdurig worden benadeeld.
“Volt pleit voor verkenning van de mogelijkheden voor invoering van een renteplafond van 2,5% op studieleningen. Met de huidige stijging van de rentestanden en de ontoereikende basisbeurs dreigt studeren op termijn onbetaalbaar te worden voor grote groepen jongeren.”
“We maken ons hard voor een rechtvaardige compensatie van de pechgeneratie door de rente op hun studieschuld terug te brengen naar 0% en zo de financiële druk op die jongeren te verlichten.”
Studieschuld mag geen invloed hebben op hypotheek
Volt wil dat het aflossen van een studieschuld geen negatieve invloed meer heeft op het maximale leenbedrag voor starters op de woningmarkt. Hiermee willen ze voorkomen dat jongeren met een hoge studieschuld dubbel worden gestraft: eerst door de schuld zelf, en vervolgens door beperkingen bij het kopen van een huis.
“De staat moet garant staan voor de studieschuld bij de aanvraag van een hypotheek. Het maandelijks aflossen van een studieschuld mag geen impact hebben op het maximale leenbedrag van een starter op de woningmarkt.”
BBB erkent de problematiek van hoge studieschulden, vooral voor de zogenoemde pechgeneratie, en wil onderzoeken of er een plafond op de studieschuld kan worden ingesteld. Daarnaast stelt BBB voor dat studieschulden niet mogen meewegen bij hypotheekaanvragen. Hiermee wil de partij de financiële druk op (oud-)studenten verlichten en hun kansen op de woningmarkt vergroten.
Plafond op studieschuld voor pechgeneratie
BBB wil onderzoeken of het mogelijk is om een maximum te stellen aan de studieschuld van studenten uit de pechgeneratie, om te voorkomen dat hun schulden onredelijk hoog oplopen. Dit voorstel is bedoeld om de financiële last van deze groep te beperken.
“Bekeken wordt of het mogelijk is een plafond te stellen aan de studieschuld van studenten uit de pechgeneratie.”
Studieschuld niet meetellen bij hypotheekaanvraag
BBB vindt dat een studieschuld geen rol mag spelen bij het aanvragen van een hypotheek, zodat jonge mensen niet worden benadeeld bij het kopen van een huis vanwege hun studieschuld.
“De studieschuld hoort niet te worden meegenomen bij een hypotheekaanvraag.”
GroenLinks-PvdA erkent dat hoge studieschulden leiden tot financiële stress bij jongeren en bepleit maatregelen om de gevolgen hiervan te verzachten. Hun belangrijkste concrete voorstel is het bieden van meer maatwerk bij het aanvragen van een hypotheek voor starters met een studieschuld, zodat deze schuld minder zwaar weegt bij het kopen van een huis. Daarnaast willen ze het inkomen van studenten verhogen om financiële druk te verminderen.
Meer maatwerk bij hypotheekaanvraag voor starters met studieschuld
GroenLinks-PvdA ziet dat een hoge studieschuld het voor starters moeilijk maakt om een hypotheek te krijgen en daarmee een woning te kopen. Om deze drempel te verlagen, willen ze meer maatwerk mogelijk maken bij hypotheekaanvragen voor mensen met een studieschuld, zodat de schuld minder beperkend werkt voor hun kansen op de woningmarkt.
“Er komt meer maatwerk voor starters bij het aanvragen van een hypotheek in geval van een studieschuld.”
Verhogen inkomen studenten om financiële stress te verminderen
De partij erkent dat financiële stress door hoge studieschulden het mentale welzijn van jongeren onder druk zet. Daarom willen ze het inkomen van studenten verhogen, onder andere door een hogere basisbeurs, zodat studenten minder afhankelijk zijn van leningen en de druk van het terugbetalen van hoge studieschulden afneemt.
“Het mentale welzijn van jongeren staat onder druk en financiële stress is hierbij een van de oorzaken. We verhogen daarom het inkomen voor mbo-, hbo- en wo-studenten.”
De VVD doet in haar verkiezingsprogramma geen concrete voorstellen om het terugbetalen van hoge studieschulden te verlichten of te hervormen. In plaats daarvan richt de partij zich op het stimuleren van sneller afstuderen via een kortstudeerbonus en het aantrekkelijker maken van studies met goed arbeidsmarktperspectief, zodat studenten sneller kunnen werken en hun schulden kunnen aflossen. Directe maatregelen voor het terugbetalen van hoge studieschulden ontbreken.
Kortstudeerbonus voor sneller afstuderen
De VVD wil studenten stimuleren om nominaal af te studeren door een kortstudeerbonus te geven aan wie binnen de standaardtijd afstudeert. Hiermee beoogt de partij dat studenten sneller op de arbeidsmarkt komen en eerder in staat zijn hun studieschuld af te lossen. Dit is een indirecte maatregel die het probleem van hoge studieschulden probeert te voorkomen, maar biedt geen verlichting voor bestaande hoge schulden.
“Wie nominaal afstudeert en daarmee snel aan de slag kan op de arbeidsmarkt, krijgt een kortstudeerbonus. Hbo- en wo-bachelorstudenten die nominaal afstuderen (binnen vier jaar hbo en binnen drie jaar wo) krijgen een bonus.”
Collegegeldverlaging voor tekortstudies
De VVD wil het collegegeld verlagen voor studies in sectoren met een tekort op de arbeidsmarkt. Door deze studies goedkoper te maken, hoopt de partij dat studenten minder schulden hoeven te maken en sneller een baan vinden waarmee ze hun studieschuld kunnen terugbetalen. Ook dit is een preventieve maatregel en geen directe oplossing voor bestaande hoge studieschulden.
“We maken studies in tekortsectoren zoals onder andere tech, zorg, onderwijs, veiligheid en klimaat aantrekkelijker door het collegegeld te verlagen.”
Het CDA erkent dat veel studenten uit de leenstelselgeneratie een hoge studieschuld hebben die zij met de huidige regels waarschijnlijk nooit volledig zullen kunnen terugbetalen. Het belangrijkste concrete voorstel is om het voor werkgevers aantrekkelijker te maken om werknemers te helpen bij het aflossen van hun studieschuld. De kern van hun visie is dat de verantwoordelijkheid voor het terugbetalen van hoge studieschulden niet alleen bij de student moet liggen, maar dat ook werkgevers hierin een rol kunnen spelen.
Werkgevers stimuleren om studieschulden af te lossen
Het CDA wil werkgevers stimuleren om werknemers te ondersteunen bij het terugbetalen van hun studieschuld, omdat veel studenten uit de leenstelselgeneratie met een hoge schuld blijven zitten die zij zelf niet volledig kunnen aflossen. Hiermee wil het CDA de financiële druk op jonge professionals verlichten en hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten.
“Een grote groep studenten van de leenstelselgeneratie heeft schulden opgebouwd die met de huidige regels nooit volledig terugbetaald gaan worden. We maken het aantrekkelijker voor werkgevers om te helpen bij het terugbetalen van studieschulden.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma