Verkiezingsprogramma's 2025 overtechnologie
De Partij voor de Dieren ziet technologie als een krachtig middel dat altijd transparant, controleerbaar en dienstbaar moet zijn aan mens, dier, natuur en democratie, en niet aan winst of macht. Ze pleiten voor strenge regulering van digitale technologie, kunstmatige intelligentie en Big Tech, met nadruk op privacy, publieke regie, open source, en bescherming tegen misbruik. Concrete voorstellen zijn onder meer het moderniseren van auteursrecht, het waarborgen van digitale soevereiniteit, het verbieden van deepfakes zonder toestemming, en het beperken van AI-toepassingen tot publieke en duurzame doelen.
Technologie moet transparant, controleerbaar en dienstbaar zijn
De PvdD vindt dat technologie altijd in dienst moet staan van het algemeen belang en niet van winstmaximalisatie of macht van grote bedrijven. Ze willen publieke regie, digitale soevereiniteit en een analoge terugvaloptie bij vitale systemen. Dit standpunt adresseert de groeiende macht van Big Tech en het verlies van democratische controle.
“Technologie moet transparant, controleerbaar en dienstbaar zijn aan mens, dier, natuur en democratie, nooit aan winst of macht.”
“We investeren in open en veilige digitale infrastructuur, verminderen onze afhankelijkheid van Big Tech en zorgen altijd voor een analoge terugvaloptie bij vitale systemen.”
Strenge regulering van Big Tech en digitale rechten
De partij wil de macht van Big Tech doorbreken, publieke alternatieven versterken, en privacyrechten wettelijk beschermen. Ze stellen concrete grenzen aan dataverzameling, eigendom van persoonsgegevens, en eisen transparantie over algoritmes en dataopslag.
“We doorbreken de dominantie van Big Tech. Techreuzen ondermijnen de democratische rechtsstaat, publieke controle en nationale soevereiniteit.”
“Bedrijven mogen via kleine lettertjes in gebruiksvoorwaarden nooit eigenaar worden van persoonsgegevens, beelden of bestanden.”
“Bedrijven worden gedwongen meer transparantie te geven over hun opslag en gebruik van data en de werking van algoritmes.”
Publieke regie en strikte voorwaarden voor kunstmatige intelligentie (AI)
AI mag alleen onder democratische regie en voor publieke doelen worden ingezet, met nadruk op ethiek, privacy, duurzaamheid en transparantie. Commerciële AI-toepassingen die bijdragen aan ongelijkheid of gedragsmanipulatie worden uitgesloten.
“Kunstmatige intelligentie wordt alleen onder democratische regie ontwikkeld.”
“AI mag uitsluitend commercieel worden ingezet wanneer de toepassing verenigbaar is met duurzame en sociaal rechtvaardige principes. Toepassingen die bijdragen aan ongelijkheid, overconsumptie en gedragsmanipulatie vallen daar niet onder en krijgen in Nederland geen ruimte.”
“Alle AI-systemen die invloed hebben op mensenlevens, inclusief systemen die worden ingezet ten behoeve van de veiligheid, worden aan de voorkant ontworpen en later getoetst op beheersbaarheid, ethiek, lichamelijke integriteit en privacy.”
Modernisering auteursrecht en bescherming makers tegen AI
De PvdD wil het auteursrecht moderniseren zodat het beter aansluit bij technologische ontwikkelingen, met bescherming van makers tegen ongewenst gebruik van hun werk door AI-systemen.
“Door kunstmatige intelligentie kunnen computers met één druk op de knop nieuwe kunst maken in de stijl van bestaande kunstenaars. Daarom moderniseren we het auteursrecht, zodat dit beter aansluit bij de huidige tijd.”
“Makers worden beschermd tegen het gebruik van hun creaties voor de training van AI-systemen.”
Stimuleren van open source en publieke alternatieven
De partij stimuleert het gebruik van open standaarden, open-sourcesoftware en open hardware, vooral in de publieke sector, om afhankelijkheid van Big Tech te verminderen en kennisdeling te bevorderen.
“De overheid gaat open standaarden, open-sourcesoftware en open hardware stimuleren en waar mogelijk gebruiken. Dit gebeurt sowieso in publieke sectoren: overheden, scholen en zorginstellingen stappen af van Big Tech-diensten.”
“De overheid ontwikkelt een exitstrategie en investeert in open source, non-profit en Europese alternatieven.”
Strikte privacybescherming en controle over persoonsgegevens
Privacy van burgers staat centraal: systemen en apps die privacy niet kunnen waarborgen worden verboden, en burgers krijgen zeggenschap over hun data. Er komt een verbod op verkoop van data zonder expliciete toestemming.
Verbod op deepfakes en verplichte herkenbaarheid van AI-content
Om identiteitsfraude en misleiding te voorkomen, worden deepfakes zonder toestemming verboden en moet AI-gegenereerde content altijd herkenbaar zijn.
“Iedereen krijgt het wettelijke recht op zijn of haar eigen gezicht en stem. Deepfakes die zonder toestemming iemands identiteit gebruiken, worden verboden.”
“Beelden en audio die gemaakt zijn door AI moeten altijd direct te herkennen zijn door bijvoorbeeld een watermerk of logo. Teksten die zich (deels) baseren op informatie die door AI gegenereerd is, vermelden dit expliciet.”
AI alleen voor publieke doelen en onder publieke controle
AI mag door de overheid alleen worden ingezet als het aantoonbaar bijdraagt aan publieke doelen zoals dierenwelzijn, natuurherstel, energiebesparing, betere zorg of armoedebestrijding, met verplichte transparantie over ecologische impact.
“De overheid zet AI alleen in als de toepassing aantoonbaar bijdraagt aan publieke doelen, zoals dierenwelzijn, natuurherstel, energiebesparing, betere zorg of armoedebestrijding. Elke voorgenomen toepassing wordt vooraf getoetst op ecologische impact.”
“De regie over essentiële AI-infrastructuur komt in publieke handen. De overheid zorgt ervoor dat in Europees verband geïnvesteerd wordt in goede publieke AI-technologie, zodat er geen afhankelijkheid ontstaat van problematische regimes of buitenlandse commerciële partijen.”
BBB ziet technologie als een middel dat altijd in dienst moet staan van mensen en nationale autonomie. De partij wil digitale soevereiniteit versterken, innovatie stimuleren met nadruk op Nederlandse bedrijven, en privacy en cybersecurity waarborgen via strengere wetgeving en infrastructuur in eigen beheer. Concrete voorstellen zijn onder meer het beperken van afhankelijkheid van buitenlandse techreuzen, investeren in cybersecurity, en het stimuleren van technologische innovatie in energie, defensie en industrie.
Digitale soevereiniteit en minder afhankelijkheid van buitenlandse techreuzen
BBB wil de digitale infrastructuur en data zoveel mogelijk in Nederlandse of Europese handen houden om strategische kwetsbaarheid te voorkomen. De partij ziet buitenlandse techbedrijven en cloudleveranciers als risico voor privacy, autonomie en nationale veiligheid.
“Technologie altijd in dienst van mensen, niet andersom. ... privacy, zeggenschap en publieke controle te vaak op de achtergrond door buitenlandse afhankelijkheid en een overheid die haar fundamentele regie verliest. BBB erkent ook de noodzaak om de monopoliepositie van big tech te bekritiseren en een strategisch leveranciersbeleid te voeren om afhankelijkheid te verminderen.”
“Vitale infrastructuur in eigen beheer. Publieke en vitale digitale netwerken blijven zoveel mogelijk in bezit van Nederlandse of Europese bedrijven of samenwerkingsverbanden.”
“Zelfredzaamheid vergroten. Afhankelijkheid van buitenlandse cloud en software leveranciers wordt waar mogelijk stap voor stap afgebouwd.”
“Actieve keuze voor Nederlandse bedrijven bij digitaliseringsprojecten. De overheid kiest als 'launching customer' actief voor innovatieve Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen bij digitaliseringsprojecten.”
“Standaard open source en open standaarden. Nieuwe overheidsprojecten maken waar mogelijk gebruik van open sourcesoftware en open standaarden om kosten te drukken en applicaties inzetbaar te maken op meerdere overheidslagen.”
Investeren in cybersecurity en digitale weerbaarheid
BBB ziet cyberveiligheid als basisvoorwaarde voor welvaart en democratie. De partij wil investeren in Nederlandse cybersecuritybedrijven, digitale educatie vanaf de basisschool, en duidelijke wetgeving zonder extra nationale regels.
“Gerichte investeringen in cybersecurity. Nederlandse cybersecurity bedrijven krijgen voorrang bij veiligheidsprojecten en digitale bewaking van publieke sectoren.”
“Digitale educatie vanaf de basis. Voorlichting en onderwijs over cyberveiligheid begint op de basisschool en loopt door tot het beroepsonderwijs en bijscholing voor ondernemers.”
“Duidelijke wetgeving. Europese wetgeving zoals de NIS2 wordt zonder nationale koppen omgezet naar Nederlandse wetgeving.”
Bescherming van privacy, digitale rechten en jongeren
BBB wil privacy en digitale grondrechten wettelijk verankeren, deepfakes strafbaar stellen, en jongeren beschermen tegen digitale risico’s. Er wordt ingezet op Europese leeftijdsverificatie, uniforme digitale verificatiestandaarden en beperking van gezichtsherkenning.
“Veranker digitale grondrechten in de Grondwet om de privacy, zeggenschap en autonomie van burgers in het digitale domein te waarborgen.”
“Illegale deepfakes strafbaar. Het zonder toestemming maken of verspreiden van deepfakes wordt wettelijk verboden en bestraft.”
“Europese leeftijdsverificatie. Nederland gaat zich binnen de EU inzetten op een uniform en privacyvriendelijk leeftijdsverificatiesysteem dat apps zoals sociale media binnen de EU moeten hanteren om de veiligheid van persoonlijke data te garanderen.”
“Beperk of verbied het gebruik van gezichtsherkenning en andere surveillance in de publieke ruimte zonder expliciete wetgeving en strikt toezicht.”
Stimuleren van technologische innovatie in energie, industrie en defensie
BBB wil bewezen en nieuwe technologieën inzetten voor energie, industrie en defensie, met nadruk op strategische autonomie en regionale kracht. Er wordt geïnvesteerd in SMR’s, biogas, waterstof, microreactoren, satellieten en innovatieve industriële technieken.
“Investering in onderzoek naar en opschaling van alternatieven. Daarbij kijken we onder andere naar (zeer) kleine modulaire kerncentrales (SMRs), decentrale biogasinstallaties, waterstofproductie en restwarmtebenutting en een slimmere koppeling tussen opwek, opslag en verbruik, bij voorkeur dicht bij elkaar geplaatst.”
“We zetten vol in op de ontwikkeling van kleinschalige kernreactoren voor strategische toepassingen. Tevens onderzoeken we of we een soevereine lanceercapaciteit in het Caribisch deel van het Koninkrijk kunnen realiseren. We versnellen de ontwikkeling van Nederlandse satellieten voor communicatie en verkenning.”
“Investeren in nieuwe industriële technieken. BBB steunt pilot en opschalingsprojecten voor bijvoorbeeld: – Elektrolyse fabrieken voor groene waterstof, – Circulaire kunstmest op basis van dierlijke mest, – Monovergisting en warmteterugwinning, – CO₂negatief staalproductie via innovatieve smeltprocessen.”
Sturing op innovatie en voorrang voor Nederlandse bedrijven
BBB wil dat Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen voorrang krijgen bij overheidsaanbestedingen en innovatieprojecten. Innovatie moet bijdragen aan brede toegankelijkheid, kansengelijkheid en het welzijn van alle inwoners.
“Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen krijgen voorrang bij aanbestedingen van de overheid.”
“We stimuleren innovatie door nationale investe...”
NSC ziet technologie als essentieel voor economische groei, veiligheid en autonomie, maar waarschuwt voor de risico’s van digitalisering en de macht van grote techbedrijven. Ze pleiten voor investeringen in strategische technologieën (zoals AI, chips en cloud), digitale soevereiniteit, en strenge bescherming van privacy en burgerrechten. Concrete voorstellen zijn onder meer een Nationale Investeringsbank voor sleuteltechnologieën, een AI-fabriek in Groningen, strengere regulering van AI-gebruik, en het terugdringen van afhankelijkheid van buitenlandse technologie.
Investeren in strategische technologieën en talent
NSC wil Nederland minder afhankelijk maken van buitenlandse technologie en innovatiekracht versterken door te investeren in strategische sectoren en technisch talent. Dit moet de economische positie van Nederland veiligstellen en de digitale autonomie vergroten.
“Nederland is nu te afhankelijk van Amerikaanse technologie. Voor onze weerbaarheid is het noodzakelijk dat we een hogere mate van digitale autonomie bereiken, vooral op cruciale onderdelen als cloud-infrastructuur.”
“Nederland loopt achter op landen als Duitsland en Frankrijk, waar publieke investeringsbanken al jarenlang miljarden inzetten voor strategische technologieën. Met de Nationale Investeringsbank leggen we een stevige basis voor risicodragende investeringen in sleuteltechnologieën zoals chips, AI en biotech.”
“We investeren in technisch talent. Daarbij zetten we extra in op de instroom in mbo-, hbo- en wo-opleidingen voor strategische sectoren die echt om mensen staan te springen zoals de halfgeleiderindustrie, AI en energietechnologie.”
“We steunen de oprichting van een AI-fabriek in Groningen die rekenkracht, data en talent beschikbaar maakt voor het mkb en strategische sectoren.”
Digitale soevereiniteit en infrastructuur versterken
NSC wil de digitale infrastructuur van Nederland beschermen en de afhankelijkheid van buitenlandse (vooral Amerikaanse) cloud- en technologiebedrijven verminderen. Lokale en Europese oplossingen krijgen prioriteit om de weerbaarheid en autonomie te vergroten.
“De risicovolle afhankelijkheid van de Nederlandse overheid van de Amerikaanse cloud moet daarom met spoed worden afgebouwd. In ICT-aanbestedingen moet onze digitale autonomie zwaarder meewegen. Er moet meer gebruik worden gemaakt van lokale en Europese (cloud)oplossingen.”
“We ondersteunen het EuroStack initiatief om meer Europese digitale technologie te ontwikkelen.”
“Onze zeekabels moeten beschermd worden tegen de reële sabotagedreiging.”
Strenge regulering en transparantie van AI en algoritmen
NSC erkent de risico’s van AI en algoritmen voor privacy, veiligheid en burgerrechten. Ze willen strengere handhaving, transparantie en wetenschappelijke standaarden voor het gebruik van AI, en bescherming tegen misbruik zoals deepfakes en gezichtsherkenning.
“Het gebruik van algoritmen en automatische beoordelingen kan leiden tot ernstige en onherstelbare fouten. We komen met een verplichte wetenschappelijke standaard voor het gebruik van modellen, rekeninstrumenten en algoritmen door de overheid.”
“De macht van de grote technologiebedrijven wordt steeds groter, ten koste van de rechten van mensen. Digitalisering biedt kansen, maar we moeten onze samenleving beschermen tegen de keerzijden hiervan, zoals cybercrime, deepfakes en privacyschendingen.”
“Er moet strengere handhaving zijn op de bestaande regels. Zo mogen er geen camera’s met gezichtsherkenning in de openbare ruimte of in supermarkten hangen.”
“Het maken en verspreiden van deepfakes wordt strafbaar gesteld via het auteursrecht, met een verplichte snelle verwijdering van dit materiaal.”
“We pleiten voor een verplichting op Europees niveau voor ontwikkelaars van kunstmatige intelligentie om zichtbare en onzichtbare watermerken toe te voegen wanneer hun software wordt gebruikt om bestaande mensen na te bootsen.”
Bescherming van privacy en burgerrechten tegen technologiebedrijven
NSC wil burgers beschermen tegen de macht van grote technologiebedrijven en privacyschendingen, onder meer door strengere wetgeving, handhaving en het voorkomen van massasurveillance.
“We moeten voorkomen dat de overheid data van onze burgers voedt aan de tech-reuzen omdat zij hun AI-modellen daarop trainen. De overheid moet wanneer het nuttig is zeker gebruik maken van AI-toepassingen, maar hierbij omwille van de veiligheid en privacy bij voorkeur kiezen voor soevereine of lokaal draaiende AI-modellen.”
“Grootschalige privacyschendingen van groepen burgers door tech-reuzen en de online advertentie industrie zijn een grove en bewuste schending van de grondrechten. We vinden dat er een wettelijke basis moet komen om deze bedrijven via het strafrecht aan te pakken.”
“Burgers moeten onderling vertrouwelijk kunnen communiceren zonder vrees voor massasurveillance vanuit de overheid. De overheid mag geen chatcontrole invoeren waarbij achterdeurtjes in communicatiediensten ingebouwd worden om end-to-end-encryptie te omzeilen.”
Technologie inzetten voor publieke sectoren (zorg en onderwijs)
NSC ziet technologie als middel om publieke sectoren zoals zorg en onderwijs te verbeteren, mits de eindgebruiker betrokken wordt en de beveiliging op orde is.
“Goede ICT en technologie moeten ruim baan krijgen, waarbij duidelijk moet zijn wie deze ICT-voorzieningen en technologie financiert. Belangrijk is dat de eindgebruiker, de patiënt en/of zorgprofessional, wordt betrokken bij de ontwikkeling van innovaties. Daarbij moet de beveiliging van de ICT-voorziening optimaal zijn.”
“Het programma Sterk Techniekonderwijs wordt uitgebreid naar het mbo.”
GroenLinks-PvdA ziet technologie als een krachtig middel voor maatschappelijke vooruitgang, mits deze eerlijk, duurzaam en onder publieke controle wordt ingezet. De partij wil investeren in Europese digitale autonomie, verantwoorde AI, digitale inclusie en strenge regulering van Big Tech, met nadruk op mensenrechten, privacy en het tegengaan van ongelijkheid. Concrete voorstellen zijn onder meer een verbod op gepersonaliseerde online tracking, investeren in Europese digitale infrastructuur, en het centraal coördineren van digitalisering met een minister van Digitale Zaken.
Investeren in Europese digitale autonomie en infrastructuur
GroenLinks-PvdA wil de afhankelijkheid van Amerikaanse en Chinese technologie verminderen door te investeren in Europese alternatieven, digitale infrastructuur en een eigen cloud. Dit moet de strategische autonomie vergroten en de controle over data en technologie terugbrengen naar Europa.
“Europa is te afhankelijk van Amerikaanse tech-giganten. We bouwen hun macht af door te investeren in Europese digitale infrastructuur, een eigen Cloud en veilige AI.”
“Nederland kent veel innovatieve ICT-bedrijven, maar is toch afhankelijk van Amerikaanse en Chinese leveranciers. Samen met Europese partners maken we haast met het bouwen van Europese alternatieven en het stallen van data op Europees grondgebied.”
Verantwoorde inzet van kunstmatige intelligentie (AI)
De partij erkent de kansen van AI, maar wil risico’s zoals discriminatie, privacy-schending en ongelijkheid voorkomen. Ze pleiten voor publieke controle, transparantie, verbod op riskante AI-systemen en investeren in AI die bijdraagt aan de samenleving.
“We creëren eerlijke algoritmes, versterken onze veiligheid en investeren in kunstmatige intelligentie die bijdraagt aan de samenleving.”
“We verbieden riskante AI-systemen, zoals systemen voor realtime gezichts- of emotieherkenning. AI-gegenereerde content moet altijd als zodanig herkenbaar zijn, met duidelijke bronvermelding.”
“Overheidsorganisaties worden verplicht tot een impactanalyse op rechtsgelijkheid en grondrechten bij inzet van nieuwe technologie of data.”
Strenge regulering en beperking van Big Tech
GroenLinks-PvdA wil de macht van grote technologiebedrijven inperken via Europese regelgeving, het opknippen van Big Tech, heffingen en het standaardiseren van dataportabiliteit. Dit moet zorgen voor eerlijke concurrentie, privacybescherming en meer publieke controle.
“We pleiten voor het opknippen van Big Tech en een heffing op niet-Europese Big Tech-bedrijven.”
“We doorbreken het verdienmodel hierachter door een verbod op Europees niveau van gepersonaliseerde content en online tracking.”
“Dataportabiliteit – het makkelijk verplaatsen van gegevens tussen diensten – wordt in Europa standaard voor online platforms.”
Digitale inclusie en toegankelijkheid voor iedereen
De partij wil dat iedereen kan meedoen in de digitale samenleving, met toegankelijke overheidsdiensten, betaalbaar internet en digitale geletterdheid als vast onderdeel van het onderwijs. Er moet altijd een niet-digitaal alternatief zijn voor essentiële diensten.
“Alle overheidswebsites moeten toegankelijk zijn (A-status) en er moet altijd een niet-digitaal alternatief zijn voor contact met de overheid.”
“Mediawijsheid en digitale geletterdheid worden een vast onderdeel van het onderwijscurriculum.”
Duurzame digitalisering en circulaire technologie
GroenLinks-PvdA wil de milieu-impact van technologie beperken door te sturen op circulariteit, energie-efficiëntie en Europese regelgeving voor repareerbare hardware. Digitalisering moet bijdragen aan duurzaamheid, niet aan extra vervuiling.
“We sturen als overheid op circulariteit en efficiëntie. Wie hardware of media zoals films en videogames aanschaft, moet erop vertrouwen dat het blijvend bruikbaar is.”
“We verbreden het Actieplan Duurzame Digitalisering en leiden genoeg ICT’ers op voor een groene digitale toekomst.”
Centrale coördinatie van digitalisering door de overheid
Om grip te krijgen op digitalisering en technologie, wil de partij een minister van Digitale Zaken en een Digitale Comptabiliteitswet. Dit moet zorgen voor overzicht, betere informatiehuishouding en effectieve publieke sturing.
“De digitalisering gaan we centraal coördineren voor alle lagen van de overheid met een minister van digitale zaken. Om te functioneren als één digitale overheid, komt er een Digitale Comptabiliteitswet.”
Bescherming van privacy, mensenrechten en digitale veiligheid
GroenLinks-PvdA wil privacy en mensenrechten beschermen door meer middelen voor toezichthouders, effectieve handhaving, en het verbieden van massasurveillance. Er komt extra aandacht voor cyberveiligheid en het tegengaan van online misbruik.
“We beschermen onze privacy en mensenrechten door meer middelen en bevoegdheden voor de Autoriteit Persoonsgegevens, de Autoriteit Consument en Markt en de algoritmetoezichthouder en faciliteren samenwerking met andere Europese toezichthouders.”
“De politie krijgt meer capaciteit om criminaliteit in de digitale wereld aan te pakken. De overheid investeert in cyberverdediging om onze vitale infrastructuur te beschermen tegen cyberaanvallen.”
De VVD ziet technologie als een essentiële motor voor economische groei, veiligheid en innovatie, en wil dat Nederland een technologische koploper wordt. De partij zet in op gerichte investeringen in groeitechnologieën zoals AI, quantum, defensietechnologie en MedTech, wil technologische autonomie versterken en pleit voor minder afhankelijkheid van buitenlandse technologie. Concrete voorstellen zijn onder meer het stimuleren van techniekonderwijs, investeren in digitale veiligheid, het beschermen van vitale technologieën en het verminderen van regulering om innovatie te versnellen.
Investeren in groeitechnologieën en technologische koploperspositie
De VVD wil dat Nederland vooroploopt in technologische innovatie door te investeren in groeitechnologieën zoals quantum, chips en AI, en door samenwerking tussen overheid, kennisinstellingen en bedrijven te stimuleren. Dit moet leiden tot economische groei, meer banen en minder afhankelijkheid van andere landen.
“Zo kunnen we technologische leiders worden in plaats van volgers. Het is daarbij belangrijk dat ondernemers goed kunnen samenwerken met de overheid en met kennisinstellingen.”
“We zetten ons in voor de bouw van een quantumcomputer in Nederland. Deze investeringen kunnen betaald worden uit de investeringsagenda voor nationale groei.”
“De overheid moet nieuwe technologieën actief ondersteunen, ook door te investeren.”
Technologische autonomie en bescherming vitale technologie
De VVD wil de afhankelijkheid van buitenlandse technologie verminderen, vitale sectoren beschermen tegen ongewenste overnames en investeren in Europese technologische alternatieven. Dit is belangrijk voor de nationale veiligheid en digitale soevereiniteit.
“Sectoren zoals havens, luchthavens telecombedrijven en bewakingssystemen mogen geen technologie uit risicolanden gebruiken.”
“We breiden ons instrumentarium uit om onze meest vitale ondernemers te beschermen en ongewenste overnames die onze nationale veiligheid schaden, te voorkomen.”
“De VVD pleit daarom voor versterking van de Europese digitale infrastructuur en eigen technologische alternatieven (Nederlandse en Europese clouds), zodat we onze autonomie behouden, risico’s beperken en vitale processen niet in buitenlandse handen leggen.”
Stimuleren van techniekonderwijs en digitale vaardigheden
De VVD wil het onderwijs sterker richten op techniek en technologie, onder meer door het introduceren van een vak praktische techniek en technologie, en door leraren verplicht bij te scholen in technologische ontwikkelingen. Dit moet het tekort aan technisch personeel aanpakken en jongeren voorbereiden op de arbeidsmarkt van de toekomst.
“We richten ons onderwijs meer in op techniek en op het opleiden van vakpersoneel... In plaats van het verplichte vak cultureel kunstzinnige vorming mogen leerlingen ook examen doen in een nieuw te ontwikkelen vak praktische techniek en technologie.”
“Continue professionele ontwikkeling wordt verplicht, zodat alle leraren bekend zijn met nieuwe (technologische) ontwikkelingen.”
Investeren in digitale veiligheid en cyberweerbaarheid
De VVD ziet digitale dreigingen als een groot risico en wil fors investeren in cyberveiligheid, inlichtingendiensten en het delen van dreigingsinformatie met vitale bedrijven. Ook pleit de partij voor Europese samenwerking op cybergebied.
“Nationale en internationale veiligheid zijn meer dan ooit met elkaar verbonden door digitale dreigingen... Nederlanders moeten niet volledig afhankelijk zijn van de technologie om hen heen.”
“We moeten meer investeren in onze veiligheids- en inlichtingendiensten. Het is van belang dat onze diensten beschikken...”
“We zorgen ervoor dat onze inlichtingendiensten dreigingsinformatie wettelijk sneller en op structurele basis met (vitale) bedrijven mogen delen.”
“De VVD wil een sterke Europese samenwerking op het gebied van cyberveiligheid en inlichtingen.”
Technologie en innovatie in de zorg
De VVD wil digitalisering, robotisering en kunstmatige intelligentie in de zorg stimuleren om bureaucratie te verminderen, arbeidsuren te besparen en de kwaliteit van zorg te verbeteren. De overheid moet innovatie in de zorg actief ondersteunen en overregulering voorkomen.
“Digitalisering, robotisering en kunstmatige intelligentie zullen de komende decennia welzijn en gezondheid op veel vlakken verbeteren en de administratieve bureaucratie verminderen, arbeidsuren besparen en de kwaliteit van de zorg verbeteren. Deze innovatie moet gestimuleerd en gefinancierd worden, de overheid moet te veel regulering vooraf voorkomen.”
Defensie-innovatie en militaire technologie
De VVD wil dat Nederland een technologische koploper wordt op defensiegebied door te investeren in innovatieve wapensystemen, digitalisering en samenwerking met de industrie, met nadruk op drones en precisiewapens.
“Nederland heeft alles in huis om een technologische koploper te zijn... De VVD wil dat grote investeringen in onze veiligheid ook onze eigen innovatiekracht en economie versterken.”
“Bij snel veranderende technologie zoals die van drones, moeten we streven naar langjarige samenwerking met bedrijven, waarbij we afspreken dat we samen voortdurend innoveren, zonder dat we al weten welk product er over vijf jaar nodig is.”
De ChristenUnie ziet technologie als een krachtig middel dat kansen biedt, maar stelt duidelijke ethische en maatschappelijke grenzen aan het gebruik ervan. Ze pleiten voor strikte regulering van digitale technologie, kunstmatige intelligentie en algoritmes, met nadruk op privacy, transparantie en menselijke regie. In de zorg en het onderwijs wordt technologie omarmd mits deze bewezen effectief is en de menselijke maat bewaakt blijft.
Strikte regulering van digitale technologie en AI
De ChristenUnie wil dat de overheid actief grenzen stelt aan de inzet van digitale technologie, met name kunstmatige intelligentie en algoritmes, om privacy, transparantie en democratische waarden te beschermen. Ze zijn kritisch op de macht van grote techbedrijven en pleiten voor Europese alternatieven en open source oplossingen.
“De overheid moet grenzen stellen waar het gaat om de inzet van technieken en de regulering van ons digitale maatschappelijke verkeer, bijvoorbeeld bij het gebruik van kunstmatige intelligentie en algoritmes.”
“Het algoritmeregister wordt uitgebreid en verplicht gesteld, zodat transparant is hoe algoritmes worden ingezet.”
“Ons recht op privacy en onze vrije en ongefilterde toegang tot gegevens kunnen in het gedrang komen als we niet meer grip krijgen op grote techbedrijven die grote hoeveelheden data over ons verzamelen en steeds meer bepalen welke informatie wij zien.”
“De overheid zorgt ervoor dat ze zelf niet afhankelijk wordt van niet-Europese techbedrijven, door zo veel mogelijk gebruik te maken van Europese alternatieven of open source oplossingen.”
“De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) is een van de grootste maatschappelijke uitdagingen van onze tijd, met potentieel ontwrichtende gevolgen voor onder andere de rechtsstaat. Daarom vindt de ChristenUnie dat dit duidelijke ethische kaders en regie van de overheid vraagt.”
Technologie in de zorg: alleen met menselijke regie en privacy
Technologie in de zorg wordt omarmd als deze bewezen effectief is, maar altijd onder voorwaarde van menselijke regie, privacybescherming en uitsluiting van commercieel datagebruik.
“Kunstmatige intelligentie kan een middel tot mogelijke detectie zijn voor een arts, zolang de arts eindverantwoordelijk blijft en het middel niet interfereert met de goede relatie tussen arts en patiënt.”
“Voorwaarde is dat de privacy van patiënten wordt geborgd en commercieel gebruik van data uitgesloten.”
“Slimme technologie die bewezen goed werkt in een zorginstelling of thuissituatie, wordt onderdeel van het dagelijkse leven en de zorgverlening.”
Technologie in het onderwijs: focus op digitale geletterdheid en techniek
De ChristenUnie wil investeren in digitale geletterdheid en techniekonderwijs, met speciale aandacht voor techniekhavo’s en samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven.
“Lezen, schrijven en rekenen vormen samen met burgerschap en digitale geletterdheid de basis waarop kinderen verder kunnen bouwen.”
“Elke provincie verdient een techniekhavo en technasia.”
“We stimuleren ondernemerschap vanuit het hoger en wetenschappelijk onderwijs, bijvoorbeeld door het mogelijk maken van afspraken over het intellectueel eigendom van tijdens een studie ontwikkelde innovaties.”
Weerbaarheid tegen digitale dreigingen en technologie in defensie
De partij benadrukt het belang van bescherming tegen digitale spionage, sabotage en diefstal van militaire technologie, en investeert in cyberveiligheid.
“Nederland moet zich goed beschermen tegen spionage, diefstal van militaire technologie, ontwrichting door desinformatie en het hacken van wapensystemen en vitale infrastructuur (zoals een waterkering).”
Kritische houding ten opzichte van Europese digitale identiteit en digitale euro
De ChristenUnie is kritisch over Europese digitale identiteitsprojecten en de digitale euro, vooral vanwege privacyzorgen en vrijwilligheid.
“De ChristenUnie is kritisch op de ontwikkelingen rondom de Europese Digitale Identiteit (eID). Als er een eID komt, moet dit vrijwillig, transparant en privacy-proof zijn. Er komt geen Europees Burgerservicenummer.”
“Het huidige voorstel voor een digitale euro is een oplossing op zoek naar een probleem, waar de ChristenUnie vooral bezwaren tegen heeft (bijvoorbeeld als het gaat om privacywaarborgen).”
D66 ziet technologie als een sleutel tot een veilige, eerlijke en groene samenleving, mits deze in dienst staat van publieke waarden en niet van de winst van grote techbedrijven. Ze willen digitale autonomie, een sterke Europese en Nederlandse techsector, en investeren gericht in technologische innovatie voor maatschappelijke doelen. Concrete voorstellen zijn onder meer een bewindspersoon voor Technologie en Innovatie, het stimuleren van Europese alternatieven voor Amerikaanse en Chinese tech, en strenge regulering van AI en digitale platforms.
Bewindspersoon voor Technologie en Innovatie
D66 wil een aparte bewindspersoon met een eigen begroting en mandaat om regie te voeren op technologie en innovatie, zodat deze niet versnipperd raakt over verschillende ministeries. Dit moet zorgen voor focus op maatschappelijke doelen en onafhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven.
“Een bewindspersoon voor Technologie en Innovatie krijgt onder meer de taak om het Rijk en publieke sectoren los te maken van grote techbedrijven uit Amerika en China.”
“D66 wil een bewindspersoon voor Technologie en Innovatie, met een eigen begroting en een stevig mandaat. Daarmee zorgen we voor focus en regie binnen de overheid om onze maatschappelijke doelen te bereiken. Want technologie en innovatie zijn te belangrijk om versnipperd te blijven over verschillende ministeries.”
Digitale autonomie en Europese alternatieven
D66 streeft naar digitale autonomie voor burgers, Nederland en Europa, door te kiezen voor Europese oplossingen en het beperken van afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven. Ze willen dat mensen zelf regie houden over hun data en digitale leven, en dat sterke toezichthouders schadelijke effecten van techbedrijven tegengaan.
“Digitale autonomie gaat verder dan wetten. D66 introduceert het Baas-over-eigen-bitsprincipe. Mensen krijgen zelf de regie over hun online leven. Dat geldt ook voor Nederland en de Europese Unie: we zorgen voor digitale onafhankelijkheid, van de cloud en infrastructuur tot apps en algoritmes. We kiezen voor Europese oplossingen en stevige handhaving van Europese regels.”
“We kiezen voor Europese alternatieven en helpen vanuit de overheid door als eerste klant (launching customer) om producten op de markt te brengen.”
“D66 staat voor democratische grip en onafhankelijke controle op ons digitale bestaan. Digitale autonomie is daarvoor cruciaal.”
Investeren in technologische innovatie voor maatschappelijke missies
D66 wil technologie inzetten voor maatschappelijke doelen zoals een circulaire economie, digitale weerbaarheid en veiligheid. Ze investeren gericht in sleuteltechnologieën, stimuleren samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijven, en willen dat Nederland internationaal vooroploopt in technologische innovatie.
“We investeren in innovatie die écht het verschil maakt voor de samenleving en op de lange termijn loont. Daarom richten we ons op een aantal duidelijke maatschappelijke missies, zoals voor een circulaire economie, digitale weerbaarheid en fysieke veiligheid.”
“Nederland loopt internationaal voorop in sleuteltechnologieën. D66 wil die voorsprong benutten om onze maatschappelijke uitdagingen te helpen oplossen. We stimuleren deze belangrijke technologieën met subsidies en inkoop van de overheid.”
“Voor de sleuteltechnologieën vormen we regio’s waarin kennisinstellingen, start-ups en gevestigde bedrijven elkaar sterker maken en samenwerken. Zo kunnen zij samen hun innovaties naar een volgend niveau tillen.”
Waardengedreven en verantwoorde AI
D66 wil dat Nederland en Europa producent zijn van AI op basis van Europese waarden, met democratische grip en betekenisvolle menselijke controle. Ze waarschuwen voor risico’s van afhankelijkheid van buitenlandse machten en willen sterke regulering en toezicht op AI en digitale platforms.
“Nederland wordt koploper in Europa in waardengedreven en verantwoorde AI. AI biedt enorme kansen, maar zorgt ook voor risico’s voor werk, veiligheid en democratie. De strijd om de dominantie op het gebied van AI in de wereld is in volle gang. Nederland en Europa dreigen nog afhankelijker te worden van vijandige of ongewenste machten. D66 wil dat we producent zijn, geen consument.”
“Ons uitgangspunt voor deze technologieën is betekenisvolle menselijke controle.”
Minder afhankelijkheid van grote buitenlandse techbedrijven
D66 wil de publieke sector en vitale infrastructuur minder afhankelijk maken van Amerikaanse en Chinese techbedrijven, onder andere door Europese alternatieven te stimuleren en de overheid als launching customer in te zetten.
“Onder leiding van de bewindspersoon zet de overheid sterk de toon bij aanbestedingen en contracteisen van ICT, vooral in belangrijke publieke sectoren. De ontwikkeling van AI in bijvoorbeeld de zorg, het onderwijs en overheidsdiensten is gevoelig. Daarom laten we dat niet over aan buitenlandse bedrijven die alleen uit zijn op winst en schaal.”
“We maken onze positie in de halfgeleiderindustrie nog sterker: dat is de productie van bijvoorbeeld computerchips. We investeren in innovatieve start-ups en scale-ups in software. Dat is goed voor onze veiligheid én voor een sterke positie van de Nederlandse economie.”
Bescherming tegen schadelijke effecten van technologie
D66 wil burgers, en vooral kinderen, beschermen tegen de negatieve effecten van technologie zoals verslaving, deepfakes en schadelijke algoritmes. Ze pleiten voor strenge regulering van techbedrijven en bescherming van persoonlijke data.
“Veel volwassenen worstelen al met telefoonverslaving, maar kinderen nog meer. Hun nieuwsgierige brein is een verdienmodel voor grote techbedrijven. Daarom beschermt D66 het welzijn, de ontwikkeling en de online leefwereld van kinderen tegen verslaving, slechtere leerprestaties en misdrijven.”
“Ongewenste deepfakes, zoals nepporno of andere gemanipuleerde video’s, richten enorme schade aan bij slachtoffers en hun omgeving. D66 geeft daarom iedereen het auteursrecht over het eigen gezicht, lichaam en de eigen stem. Techbedrijven worden verplicht om nepbeelden binnen 24 uur te verwijderen.”
JA21 ziet technologie als een essentiële motor voor economische groei, strategische autonomie en innovatie, en wil dat Nederland een topspeler wordt op dit gebied. De partij pleit voor minder regeldruk, investeringen in digitale vaardigheden, digitale soevereiniteit, en het stimuleren van technologische innovatie in sectoren als bedrijfsleven, zorg, defensie en energie. JA21 kiest voor een pragmatische, productiviteitsgerichte benadering waarbij technologische vooruitgang centraal staat, zonder te veel nadruk op ethische kaders of symboolpolitiek.
Ondernemers en bedrijfsleven: Ruimte voor technologische innovatie
JA21 wil dat ondernemers voorop kunnen lopen in digitalisering en innovatie, met eenvoudige regelgeving en een nationale strategie die samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstituten stimuleert. De partij ziet technologie als sleutel tot economische groei en concurrentiekracht, en wil investeren in digitale vaardigheden en R&D.
“Nederland moet een topspeler worden op het gebied van technologie en heeft daartoe het potentieel.”
“Ondernemers de ruimte geven om voorop te lopen in digitalisering door eenvoudige en eenduidige regelgeving.”
“Het gebruik van AI in de praktijk stimuleren, vooral in het mkb, door in te zetten op slimme data-analyse, automatisering en AI-oplossingen die ondernemers echt helpen. Aan ethische kaders hebben we niet genoeg, het uitgangspunt is productiviteit.”
“Investeren in digitale vaardigheden. Onze arbeidsmarkt moet klaargestoomd worden voor de nieuwe digitale revolutie waar wij nu middenin zitten. Werknemers moeten bijblijven.”
“Innovatie stimuleren door bedrijfskosten voor R&D direct aftrekbaar te maken, wat een impuls geeft aan innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling.”
Digitale soevereiniteit en strategische technologie
JA21 waarschuwt voor afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven en wil investeren in strategische technologie en digitale veiligheid. Digitale soevereiniteit is een speerpunt, met nadruk op nationale controle over data en infrastructuur.
“Zorgen voor digitale soevereiniteit. Europa en Nederland mogen niet volledig afhankelijk zijn van Amerikaanse of Chinese techbedrijven. We investeren in strategische technologie en digitale veiligheid.”
“Digitale soevereiniteit. Investeer in een nationale cloud onder Nederlandse wetgeving. Geen Amerikaanse of Chinese toegang tot onze data.”
Technologie in de zorg: AI en innovatie om kosten te beheersen
JA21 ziet grootschalige inzet van kunstmatige intelligentie in de zorg als noodzakelijk om toekomstige kostenstijgingen op te vangen. De partij wil een cultuuromslag en meer kennis van AI op bestuursniveau.
Defensie: Toepassen van nieuwste technologische ontwikkelingen
JA21 wil dat de krijgsmacht innovatief is en de nieuwste technologieën, zoals drones en AI, integreert om Nederland te beschermen tegen moderne dreigingen.
“De krijgsmacht moet op innovatieve wijze de laatste technologische ontwikkelingen toepassen in de organisatie, waaronder met de integratie van drones en AI.”
Energie en klimaat: Technologische innovatie als pragmatische oplossing
JA21 kiest voor technologische innovatie, zoals kernenergie, om energiezekerheid en klimaatadaptatie te realiseren. De partij verwerpt symboolpolitiek en wil alleen duurzame technologieën ondersteunen als ze rendabel zijn.
“Dat betekent gerichte investeringen in waterbeheer en dijken, een energievoorziening die betaalbaar én betrouwbaar is, en technologische innovaties die Nederland weerbaar maken. Niet dogmatisch, maar pragmatisch.”
“Kernenergie is voor JA21 de toekomst: het is duurzaam, biedt zekerheid, creëert banen en zorgt voor innovatie.”
Technologie voor veiligheid en toezicht
JA21 wil fors investeren in geavanceerde surveillancetechnologie om criminaliteit, zoals drugssmokkel, tegen te gaan.
“Fors investeren in geavanceerde surveillancetechnologie om drugssmokkel tegen te gaan.”
Technologie in landbouw en voedselproductie
JA21 benadrukt het belang van technologische efficiëntie en innovatie in de landbouw voor hoge opbrengsten en lage milieudruk.
“Dankzij technologische efficiëntie, korte ketens en sterke samenwerking tussen boeren en kennisinstellingen, weet Nederland bovengemiddelde hoge opbrengsten per hectare en per dier te realiseren.”
BVNL ziet technologie als een motor voor innovatie, economische groei en individuele vrijheid, mits deze de privacy en grondrechten van burgers respecteert. De partij wil investeren in onderzoek en ontwikkeling, digitale vaardigheden, cybersecurity en privacybescherming, en verzet zich tegen digitale censuur en overheidscontrole. Concrete voorstellen zijn onder meer het stimuleren van AI-innovatie, bescherming van encryptie, investeren in cybersecurity, en het waarborgen van digitale én offline rechten.
Investeren in innovatie en technologie
BVNL wil een innovatievriendelijk klimaat creëren door te investeren in onderzoek en ontwikkeling, met speciale aandacht voor kunstmatige intelligentie en quantumtechnologie. Het doel is om Nederland als technologische voorloper te positioneren en samenwerking tussen bedrijven, startups en academici te bevorderen.
“We willen een innovatievriendelijk klimaat creëren waarin bedrijven, startups en academici kunnen gedijen. Door investeringen in onderzoek en ontwikkeling te vergroten en samenwerking tussen publieke en private partijen te bevorderen, zullen we onze positie als voorloper op het gebied van technologie versterken.”
“BVNL zet zich in voor de stimulering van onderzoek en innovatie op het gebied van kunstmatige intelligentie en andere digitale technologieën zoals quantumtechnologie.”
Bescherming van privacy en encryptie
BVNL beschouwt privacy als een fundamenteel recht en ziet technologie als middel om privacy en veiligheid te versterken. De partij is fel tegen het verzwakken van encryptie en wil strengere controles op het gebruik van persoonsgegevens.
“BVNL staat voor een digitale toekomst waarin burgers vrijelijk hun mening kunnen uiten, waarin encryptie beschermd wordt en waarin technologie de privacy en veiligheid van mensen versterkt.”
“BVNL is vastberaden om het behoud van encryptie te waarborgen, omdat dit essentieel is voor de bescherming van persoonlijke gegevens en het communicatiegeheim. We zullen ons verzetten tegen pogingen om encryptie te verzwakken of te verbieden, en in plaats daarvan investeren in veilige technologieën die privacy en online veiligheid bevorderen.”
“Privacy is een fundamenteel recht dat we koesteren en beschermen. BVNL erkent het belang van privacy in het digitale tijdperk en zal doen wat nodig is om de privacy van burgers te waarborgen.”
Investeren in cybersecurity en digitale weerbaarheid
BVNL ziet cybersecurity als essentieel voor de bescherming van burgers en bedrijven tegen cybercriminaliteit. De partij wil investeren in nieuwe technologieën, bewustwording, internationale samenwerking en het stimuleren van private initiatieven voor digitale scholing.
“We gaan investeren in onderzoek naar nieuwe technologieën en methodologieën op het gebied van cybersecurity.”
“Aftrek voor cybersecurity-investeringen (software, training, blockchain) voor MKB en burgers, om weerbaarheid te vergroten.”
“Private initiatieven voor cybersecuritytrainingen en digitale scholing om digitale geletterdheid verhogen.”
“Nederland streeft naar een digitale toekomst waarin vrijheid en veiligheid samengaan.”
Verzet tegen digitale censuur en overheidscontrole
BVNL verzet zich tegen digitale censuur, overheidsinmenging in sociale media en het verplicht stellen van identificatie op internet. De partij wil dat technologie de vrijheid van meningsuiting ondersteunt en niet wordt ingezet voor staatscontrole.
“De overheid mag geen digitale censuur plegen.”
“De overheid mag geen contacten onderhouden met en invloed uitoefenen op social media en techbedrijven over het dwarszitten van Nederlanders met afwijkende meningen en over welke opvattingen als ‘desinformatie’ moeten worden aangemerkt.”
“Er komt geen identificatieplicht voor het gebruik van social media.”
Waarborgen van digitale én offline rechten
BVNL vindt dat burgers recht moeten houden op een offline leven en toegang tot essentiële diensten zonder digitale dwang. Technologie mag niet leiden tot uitsluiting of verplichtingen die de keuzevrijheid beperken.
“Dat het recht behouden blijft op een offline leven en offline toegang tot essentiële maatschappelijke diensten gewaarborgd blijft.”
Het CDA ziet technologie als een essentiële motor voor economische groei, strategische autonomie en maatschappelijke vooruitgang, met een sterke nadruk op Europese samenwerking en ethische waarborgen. De partij wil fors investeren in sleuteltechnologieën zoals AI, chips en groene innovatie, en pleit voor digitale autonomie ten opzichte van Big Tech. Tegelijkertijd benadrukt het CDA het belang van digitale ethiek, toezicht en het versterken van technologische vaardigheden in onderwijs en bedrijfsleven.
Investeren in Europese sleuteltechnologieën en digitale autonomie
Het CDA wil minder afhankelijk zijn van niet-Europese technologie en zet in op eigen Europese cloud, chipproductie en AI-ontwikkeling. Dit moet de strategische autonomie van Nederland en Europa versterken en innovatie stimuleren.
“We willen minder afhankelijk worden van Big Tech buiten Europa. Daarom investeren we in digitale autonomie, bijvoorbeeld door als Europa eigen cloud-toepassingen te maken, en met gelijkgestemde landen te bouwen aan de versterking van de Europese chipsector.”
“Binnen het groeifonds komt ruimte voor investeringen in sleuteltechnologieën met een sterke focus op AI.”
“We stimuleren de ontwikkeling van chipproductie en -ontwerp met gelijkgestemde Europese landen. Ook dragen we actief bij aan de daadwerkelijke productie van geavanceerde chips in Nederland of Europa.”
“We stimuleren doorontwikkeling van het Nederlands ‘large language-model’ GPT-NL als basis voor AI. Ook stimuleren we de bouw van Europees-autonome datacentra.”
Centrale regie, toezicht en ethiek bij AI en digitale technologie
Het CDA wil centrale regie op AI via een commissaris, onafhankelijke toezichthouders en een sterke verankering van digitale ethiek in onderwijs en bedrijfsleven. Dit moet zorgen voor verantwoord gebruik van technologie en bescherming tegen misbruik.
“Er komt daarnaast een commissaris AI voor centrale regie. Zo stimuleren we steviger samenwerking en data-uitwisseling tussen bedrijven, onderwijsinstellingen en overheden. Toezichthouders behouden hun onafhankelijke rol, en zien toe op naleving van de geldende wetgeving op het gebied van AI.”
“Wij willen een betere verankering van digitale ethiek: AI-ethiek, het begrijpen van algoritmes, mediawijsheid en cyberveiligheid in funderend en vervolgonderwijs en bibliotheken. Ook bedrijven, vooral het mkb, dragen bij door hun medewerkers te scholen en toepassingen verantwoord in te zetten.”
Technologie als motor voor innovatie en economische groei
Het CDA ziet technologie als cruciaal voor het toekomstig verdienvermogen en wil innovatie stimuleren via investeringen, samenwerking en het versterken van onderzoeksinstellingen.
“We geven het Groeifonds een nieuwe impuls en investeren daarmee in nieuwe technologieën die nodig zijn voor de toekomst. Nederlandse toponderzoeksinstellingen brengen we actief in stelling en sluiten aan bij Europese technologieprogramma’s, zoals het Digital Europe Program.”
“Wij zien grote kansen op het gebied van onder andere technologieën als groene chemie, waterstof, synthetische brandstoffen, groen gasproductie, efficiëntere CO₂-vrije opslag en flexibiliteit, negatieve emissies en kleine modulaire kernreactoren.”
“en valorisatie dat zich richt op de sleuteltechnologieën van de toekomst, zoals AI, quantum-computing, groene chemie, batterijtechnologie en biotechnologie.”
Technologie en arbeidsmarkt: omscholing en weerbaarheid
Het CDA erkent dat technologische ontwikkelingen banen veranderen of laten verdwijnen en wil daarom omscholing en een leven lang ontwikkelen stimuleren, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen.
“We roepen werkgevers op hun trainingsbudgetten juist ook aan te wenden voor senioren of medewerkers van wie de baan door technologische ontwikkeling verdwijnt.”
“We richten samen met werkgevers en werknemers het formele onderwijs beter in voor mensen die gedurende hun werkzame leven willen om-, her- en bijscholen.”
Technologie en toezicht op Big Tech en platforms
Het CDA wil strengere handhaving en regelgeving voor grote technologieplatforms om desinformatie, oneerlijke concurrentie en privacyproblemen tegen te gaan.
“We bestraffen platforms die zich niet aan de regels houden. Bij herhaalde en grove schending willen we dat websites en platforms (tijdelijk) uit de lucht worden gehaald.”
“Techbedrijven worden verplicht om standaard de veiligste en meest privacy-vriendelijke instellingen te gebruiken.”
De SGP ziet technologie als een krachtig hulpmiddel dat ethisch verantwoord en in dienst van de mens moet worden ingezet, met nadruk op rentmeesterschap, privacy en menselijke waardigheid. Ze pleiten voor strikte ethische kaders rond kunstmatige intelligentie, technologische soevereiniteit, en bescherming van kwetsbaren, met concrete voorstellen zoals een ethische toelatingscommissie voor nieuwe technologie, investeringen in AI-productie, en strengere privacyregels. De partij is kritisch op ongecontroleerde technologische vooruitgang en wil altijd de menselijke regie behouden.
Strikte ethische kaders voor kunstmatige intelligentie
De SGP benadrukt dat AI en nieuwe technologieën altijd ondergeschikt moeten zijn aan menselijke waarden en verantwoordelijkheid, met duidelijke ethische richtlijnen en menselijke controle. Ze willen een ethische toelatingscommissie voor technologieën met grote maatschappelijke impact en eisen transparantie, proportionaliteit en dataminimalisatie.
“Voor de toelating van nieuwe technologische ontwikkelingen met grote impact op de samenleving is een ethische toelatingscommissie nodig.”
“AI-systemen moeten voldoen aan de principes van proportionaliteit, subsidiariteit, dataminimalisatie en transparantie. De eindbeslissing moet altijd bij een mens liggen.”
“Er moeten ethische richtlijnen worden geïntegreerd voor AI waaronder het voorkomen van vooringenomenheid en het beschermen van privacy.”
“Bij het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in de zorg moet een menswaardige toepassing centraal staan.”
“Kunstmatige intelligentie mag nooit gebruikt worden om kinderen ergens toe te dwingen of hen te misleiden. Zij zijn extra kwetsbaar.”
Investeren in technologische soevereiniteit en productie
De SGP wil minder afhankelijk zijn van buitenlandse technologische machten en pleit voor investeringen in eigen productiecapaciteit, zoals een AI-fabriek in Groningen. Ze willen dat Nederland zelf investeert in AI en technologische infrastructuur om de regie te behouden.
“Nederland heeft meer technologische soevereiniteit nodig. De SGP wil daarom investeren in regionale productiecapaciteit voor nieuwe technologieën zoals een AI-fabriek in Groningen, waarbij het Nederlands belang prevaleert boven Europees belang.”
“Nederland moet ook zelf investeren in kunstmatige intelligentie om te voorkomen dat China en de VS alle touwtjes in handen krijgen.”
Bescherming van privacy en data-eigenaarschap
De SGP vindt dat burgers zeggenschap moeten houden over hun eigen data en pleit voor transparantie van bedrijven en een verbod op deepfakes. Ze willen individueel eigenaarschap van data en copyright op persoonlijke kenmerken.
“De SGP wil toe naar zoveel mogelijk ‘individueel eigenaarschap’ van data. Niet de autofabrikant en het energiebedrijf, maar de auto- en de woningbezitter moeten bepalen wat er met ‘hun’ data gebeurt.”
“Er komt een verbod op het creëren en verspreiden van deepfakes. Burgers krijgen, naar Deens voorbeeld, op grond van de Auteurswet copyright op hun eigen lichaam, gezichtskenmerken en stem.”
“Bedrijven en organisaties moeten transparant zijn over het gebruik van data van burgers.”
Technologie in dienst van rentmeesterschap en duurzaamheid
De SGP wil technologie inzetten voor verantwoord gebruik van grondstoffen en het bevorderen van reparatie en hergebruik, met oog voor duurzaamheid en het beperken van milieuschade.
Technologie in het onderwijs: nadruk op ethiek
De SGP vindt dat het onderwijs meer aandacht moet besteden aan de ethische kant van technologie en kritisch moet kijken naar de ontwikkeling en toepassing ervan.
“In het onderwijs dient meer aandacht te komen voor de ethische kant van technologie. Het is nuttig om de ontwikkeling en het ontstaan van nieuwe technologie tegen het licht te houden.”
De SP ziet technologie als iets dat gereguleerd en gecontroleerd moet worden om publieke belangen, privacy en democratie te beschermen. Ze pleiten voor strenge regulering van digitale platforms, kunstmatige intelligentie en dataverzameling, en willen een Ministerie van Digitale Zaken oprichten om digitalisering in goede banen te leiden. De nadruk ligt op digitale autonomie, bescherming tegen Big Tech, het recht op een offline leven en menselijke controle over algoritmes.
Ministerie van Digitale Zaken en digitale autonomie
De SP wil een apart ministerie dat zich richt op digitale zaken en pleit voor digitale onafhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven. Dit moet zorgen voor meer regie, minder afhankelijkheid van Amerikaanse bedrijven en meer gebruik van open source en open standaarden.
“In een tijd waarin technologie een steeds grotere rol speelt in ons dagelijks leven, is het essentieel dat we een specifieke instantie hebben die zich richt op digitale zaken. Een ministerie van Digitale Zaken zorgt voor een gerichte aanpak om zowel de digitalisering binnen de overheid als daarbuiten in goede banen te leiden.”
“We moeten investeren in alternatieven in Nederland en Europa, zodat we de afhankelijkheid van de VS kunnen verminderen. Overheden maken zo veel mogelijk gebruik van open source en zorgen ervoor dat hun systemen leverancier onafhankelijk zijn, onder meer door het gebruik van open standaarden.”
Strenge regulering van Big Tech en digitale platforms
De SP wil de macht van grote techbedrijven inperken, het verdienmodel van surveillancekapitalisme aanpakken en publieke waarden centraal stellen in de digitale economie. Ze pleiten voor een wettelijk verbod op gepersonaliseerde advertenties en strengere regels voor dataverzameling.
“De digitale wereld moet niet onder beklemmende staatscontrole staan, maar ook niet gedomineerd worden door winstbeluste Big Tech bedrijven.”
“Het is tijd voor een internet waarin de mens centraal staat, niet het algoritme en de winst. Daar moet een grote aanpak voorkomen, met als eerste kleine stappen een wettelijk verbod op gepersonaliseerde advertenties, advertentieveilingen en de grootschalige dataverzameling en handel.”
“Wij verzetten ons tegen de groeiende macht van grote (tech)platformbedrijven zoals Amazon, Google, Facebook, Booking.com en Uber. Deze bedrijven maken andere bedrijven, gebruikers en werkenden afhankelijk van hun systemen, stellen eenzijdige voorwaarden en verzamelen enorme hoeveelheden data waarmee zij hun monopolie versterken.”
Ethische toets en voorzorgsprincipe voor nieuwe technologie
Nieuwe technologieën moeten eerst aan een ethische toets worden onderworpen voordat ze op de markt komen. De SP wil een permanent onderzoeksinstituut dat de maatschappelijke gevolgen van technologische ontwikkelingen onderzoekt en adviseert over aanvullende burgerrechten.
“Nieuwe technologieën worden eerst onderworpen aan een ethische toets, voordat zij kunnen toetreden tot de markt.”
“Wij versterken de volksvertegenwoordiging met een permanent onderzoeksinstituut dat adviseert over de maatschappelijke gevolgen van technologische ontwikkelingen en voorstellen doet voor aanvullende burgerrechten in het digitale tijdperk.”
Regulering van kunstmatige intelligentie en algoritmes
De SP wil strenge regulering van kunstmatige intelligentie en algoritmes, met nadruk op transparantie, het voorkomen van discriminatie en het waarborgen van menselijke controle bij belangrijke beslissingen.
“Kunstmatige Intelligentie maakt het steeds moeilijker om te achterhalen wat echt en wat nep is; wat door mensen is gemaakt of door AIsoftware. Dit kan leiden tot misbruik, zoals bij deepfake porno of het gebruik van kunst en kennis van anderen zonder betaling. Daarom is strenge regulering nodig.”
“Bij beslissingen die impact hebben op iemands leven, bijvoorbeeld bij de aanvraag voor een uitkering, blijven altijd mensen betrokken. We staan niet toe dat dergelijke beslissingen volledig geautomatiseerd worden via algoritmes.”
“Risicoprofilering en AI mogen niet leiden tot discriminatie. Verschillende overheidsorganisaties, zoals de politie en belastingdienst, maken gebruik van profileringsalgoritmes om fraude of verdacht gedrag te voorspellen. Maar profileringsalgoritmen bevatten te vaak vooroordelen van hun makers of zijn getraind met beperkte datasets.”
Recht op een offline leven en bescherming tegen digitale tweedeling
De SP benadrukt het recht om offline te leven en wil alternatieven bieden voor mensen die niet willen of kunnen meedoen aan digitalisering. Digitalisering mag niet leiden tot uitsluiting of verplichting tot digitale deelname.
“Iedereen heeft recht om ook offline te kunnen leven, en de overheid moet dat mogelijk maken. We zorgen ervoor dat iedereen die dat wil digitaal kan meedoen, maar bieden ook alternatieven voor wie dat niet wil.”
“Digitalisering mag niet leiden tot tweedeling. Mensen moeten vrij zijn offline te leven. Zo mag niet van mensen verwacht worden dat ze buiten werktijden telefonisch bereikbaar zijn. Wanneer de overheid digitaliseert, blijft er een nietdigitaal alternatief over voor wie niet kan of wil meegaan in digitalisering.”
Voorkomen van milieuschade door datacentra
De SP wil strenge regels voor datacentra om milieuschade te voorkomen en de marktmacht van grote techbedrijven via datacentra te beperken.
“We voorkomen dat grote techbedrijven te veel marktmacht krijgen via datacentra. Grote, energieverslindende datacentra worden geweerd. Alle datacentra moeten voldoen aan strenge regels, zodat ze zuinig omgaan met stroom, water en grondstoffen en zo min mogelijk schade aan het milieu veroorzaken.”
50PLUS ziet technologie vooral als middel om ouderen te ondersteunen, hun veiligheid te vergroten en digitale uitsluiting te voorkomen. De partij pleit voor betere digitale vaardigheden bij ouderen, strengere digitale veiligheid, en inzet van technologie zoals AI ten behoeve van zelfstandigheid en zorg. Concrete voorstellen zijn onder meer digitale cursussen, wettelijke plicht voor digitale inclusie bij gemeenten, en het stimuleren van technologische innovatie die ouderen direct helpt.
Digitale vaardigheden en inclusie voor ouderen
50PLUS wil dat ouderen niet buitengesloten raken door digitalisering en dat zij zelfstandig kunnen blijven functioneren in een steeds digitalere samenleving. Daarom pleit de partij voor digitale vaardigheidstrainingen, toegankelijke digitale overheidsdiensten, en een wettelijke taak voor gemeenten om digitale inclusie te waarborgen.
“Digitale cursussen voor ouderen om hun vaardigheden te verbeteren, met specifieke aandacht voor internetgebruik, online bankieren en sociale media door lokale gemeenschappen, bibliotheken en seniorenverenigingen.”
“Digitale inclusie: een gemeentelijke plicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
“Betere toegankelijkheid van online overheidsdiensten, zoals belastingaangifte en zorginformatie, met duidelijke uitleg.”
“Overheidsdiensten en facilitaire bedrijven bieden ouderen en gehandicapten die moeite hebben met digitale formulieren, een papieren alternatief.”
“Een Nationaal Programma Leven Lang Leren, met betaalbare en laagdrempelige scholing, digitale vaardigheidstraining en culturele vorming voor ouderen.”
“Lokale leerpunten in bibliotheken, buurthuizen en seniorenverenigingen waar ouderen terecht kunnen om te oefenen met taal, rekenen en digitale toepassingen.”
Technologie en AI inzetten voor zelfstandigheid en zorg
De partij ziet kansen in technologische innovatie, met name kunstmatige intelligentie, om het leven van ouderen te vergemakkelijken, de zorg te verbeteren en langer zelfstandig wonen mogelijk te maken. Technologie moet volgens 50PLUS altijd in dienst staan van de gebruiker, niet andersom.
“Kunstmatige Intelligentie (AI) in dienst van ouderen. AI biedt enorme kansen voor ouderen. 50PLUS omarmt technologie die het leven makkelijker maakt, zorg verbetert en ouderen langer zelfstandig laat wonen.”
Strengere digitale veiligheid en privacy
50PLUS maakt zich zorgen over de digitale weerbaarheid van ouderen en wil strengere maatregelen tegen digitale criminaliteit, zoals oplichting en identiteitsdiefstal. De partij pleit voor betere coördinatie van digitale zaken door de overheid en het beperken van anonieme accounts.
“Digitale veiligheid heeft grote urgentie. Er komen digitaal steeds sneller en meer bedreigingen op ons af. We willen dat er extra geïnvesteerd wordt in de veiligheid van onze systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen.”
“Digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen beschermen ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.”
“Anonieme accounts worden verboden of in ieder geval sterk beperkt.”
Stimuleren van technologische innovatie in energie en economie
50PLUS erkent het belang van technologische vooruitgang voor de economie en energievoorziening, zoals high-tech en AI, en wil knelpunten in het elektriciteitsnet oplossen om deze ontwikkelingen mogelijk te maken.
FVD ziet technologie als een middel om innovatie, economische vrijheid en efficiëntie te bevorderen, maar waarschuwt voor de macht van Big Tech en digitale controle door de overheid. De partij wil investeren in technologische infrastructuur, zoals glasvezel en hyperloop, en pleit voor het stimuleren van AI en blockchain, maar stelt strikte grenzen aan digitale censuur en privacy-inbreuken. Hun visie combineert technologische vooruitgang met bescherming van individuele vrijheden en concurrentie.
Integratie van nieuwe technologie in onderwijs en arbeidsmarkt
FVD wil technologie en AI inzetten om het beroepsonderwijs te moderniseren en jongeren beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt, met een focus op praktische vaardigheden en toekomstbestendige beroepen.
“We integreren nieuwe technologie en AI in beroepsopleidingen, zodat vakmensen leren werken met moderne tools en hun positie op de arbeidsmarkt wordt versterkt.”
“Ook de opkomst van kunstmatige intelligentie maakt de herwaardering van vakmanschap urgent. Spoedig zal AI veel administratieve banen vervangen, maar voorlopig zien wij computers nog geen hamer vasthouden, geen lasnaad leggen of patiënt verzorgen.”
Stimuleren van innovatie: AI, blockchain en digitale infrastructuur
FVD ziet technologische innovatie als essentieel voor economische groei en wil investeren in nieuwe technologieën zoals AI, blockchain, hyperloop en glasvezel om Nederland toekomstbestendig te maken.
“We investeren in de ontwikkeling van hyperloop-technologie, zodat Nederland vooroploopt in de ontwikkeling van supersnel en innovatief vervoer.”
“We zorgen voor supersnel glasvezelinternet in het hele land, zodat de digitale economie en communicatie optimaal functioneren.”
“Tegelijkertijd zien wij grote kansen in nieuwe technologische ontwikkelingen. Cryptocurrencies en blockchain zijn innovaties die meer financiële vrijheid brengen, en kunstmatige intelligentie kan de overheid efficiënter maken.”
“We zetten kunstmatige intelligentie in binnen de overheid, zodat productiviteit stijgt en minder ambtenaren nodig zijn.”
Bescherming tegen Big Tech-monopolies en digitale censuur
FVD waarschuwt voor de macht van grote technologiebedrijven en wil wettelijke maatregelen om concurrentie te bevorderen, censuur te beperken en social media als publieke ruimte te erkennen.
“Grote technologiebedrijven zoals Facebook, Google, Instagram en X hebben een semi-monopoliepositie opgebouwd. Hun platforms zijn zo dominant dat het oprichten van concurrerende alternatieven vrijwel onmogelijk is geworden.”
“We voeren een wet in die bepaalt dat Big Tech-bedrijven alleen strafbare uitingen mogen modereren, zodat legale meningen nooit worden verwijderd of onzichtbaar worden gemaakt.”
“We zorgen voor wetgeving en voorwaarden die concurrentie bevorderen, zodat burgers alternatieven hebben en monopolies worden doorbroken.”
Strikte bescherming van digitale privacy en anonimiteit
FVD wil privacy en anonimiteit op internet waarborgen, is tegen Europese Digital ID en pleit voor modernisering van overheidssystemen zonder onnodige bureaucratie.
“We maken anonimiteit de norm. We verzetten ons tegen verplichte identiteitskoppeling aan accounts, zodat iedereen zonder angst kennis kan vergaren en meningen kan uiten.”
“We dwingen de overheid haar digitale systemen zoals Belastingdienst en UWV te moderniseren, zodat ze eindelijk betrouwbaar functioneren.”
“Het briefgeheim, zoals vastgelegd in artikel 13 van de Grondwet, gaat ook gelden voor digitale communicatie, zodat e-mails en berichten dezelfde bescherming genieten als briefpost en telefoongesprekken.”
Volt wil dat Europa technologisch onafhankelijker en innovatiever wordt door fors te investeren in strategische technologieën zoals AI, kwantumtechnologie en biotech. Ze pleiten voor een gezamenlijke Europese aanpak, met een eigen Tech Fund, publieke investeringen en een sterke digitale infrastructuur, zodat Europa minder afhankelijk wordt van de VS en China en technologische kennis en bedrijven binnen Europa blijven. Transparantie, ethiek en publieke waarden staan centraal bij de inzet van technologie, met nadruk op digitale autonomie, privacy en het maatschappelijk belang.
Europese technologische autonomie en investeringen
Volt ziet het gebrek aan Europese samenwerking en investeringen als een bedreiging voor de technologische positie van Europa. Ze willen een krachtig Europees ecosysteem (‘Silicon Europa’) opbouwen, met een Tech Fund en gezamenlijke digitale infrastructuur, om innovatie te stimuleren en strategische technologieën in eigen hand te houden.
“Wij bouwen één krachtige Europese industrie: een Silicon Europa. Een plek waar kennis, start-ups en investeerders samenkomen, gebouwd op Europese waarden.”
“Om de digitale en technologische autonomie van de EU te versterken richten we een Europees Tech Fund op dat risicodragend investeert in strategische innovaties, van AI en kwantumtechnologie tot cleantech en biotech.”
“Met eigen cloud-diensten en digitale infrastructuur verkleinen we onze onze afhankelijkheid van andere landen.”
“Nederland moet nieuwe technologieën delen met andere EU-landen wanneer gebruikgemaakt is van publiek geld bij de ontwikkeling van die technologieën.”
Transparantie, ethiek en publieke waarden in technologie
Volt benadrukt dat technologische innovatie altijd in dienst moet staan van de samenleving, met waarborgen voor privacy, transparantie en ethisch gebruik. Ze willen een ministerie van Digitale Zaken, transparante algoritmes, en verplichte toetsing van AI aan grondrechten.
“We beschermen onze democratie tegen de invloed van grote technologiebedrijven. Algoritmes moeten transparant en eerlijk zijn. Zij mogen geen inbreuk maken op onze privacy of grondrechten. En kunstmatige intelligentie (AI) moet altijd worden ingezet in het belang van de samenleving.”
“AI en algoritmen die door de overheid en in de uitvoering gebruikt worden om beslissingen te nemen die invloed hebben op mensen, moeten verplicht getoetst worden aan grondrechten en ethische kaders.”
“Privacy by design is het uitgangspunt bij ieder nieuw systeem.”
Investeren in digitale vaardigheden en onderwijs
Volt vindt dat iedereen moet kunnen meedoen in de digitale samenleving en pleit voor investeringen in digitale vaardigheden en IT-onderwijs, zodat Europa aantrekkelijk blijft voor kennisbedrijven en talent.
“We investeren in een toegankelijke digitale wereld en het ontwikkelen van digitale vaardigheden voor iedereen.”
“We bouwen in Nederland een sterk ecosysteem waarin het kennisniveau van digitalisering, zowel in het bedrijfsleven als in het onderwijs, kan groeien. We investeren in IT-onderwijs in zowel het middelbaar als in het hoger onderwijs.”
Duurzame technologie en groene innovatie
Volt koppelt technologische innovatie expliciet aan duurzaamheid en de groene transitie. Ze willen dat technologieën als AI en cleantech worden ingezet om klimaatverandering tegen te gaan en dat investeringen in groene technologie worden versneld.
“We onderzoeken de mogelijkheden van het inzetten van AI en andere technologieën bij het tegengaan van klimaatverandering, bijvoorbeeld op het gebied van handhaving en toezicht.”
“De EU moet actiever investeren in technologieën die bijdragen aan de groene transitie. Daarom pleit Volt voor de oprichting van een Europese investeringsbank die investeert in strategische innovaties, zoals cleantech, waterstof en circulaire technologie.”
DENK ziet technologie als een krachtig middel dat zowel kansen als risico’s biedt, vooral op het gebied van privacy, discriminatie en digitale mensenrechten. De partij pleit voor strengere regulering van algoritmen en kunstmatige intelligentie, meer toezicht op privacybescherming, en investeringen in digitale veiligheid. DENK wil dat technologische ontwikkelingen eerlijk, transparant en niet-discriminerend worden ingezet, met stevige waarborgen tegen machtsmisbruik door bedrijven en overheden.
Strengere regulering en toezicht op algoritmen en AI
DENK maakt zich zorgen over de impact van algoritmen en kunstmatige intelligentie op fundamentele rechten, zoals privacy en gelijke behandeling. De partij wil wettelijke waarborgen, transparantie en onafhankelijk toezicht om discriminatie en machtsmisbruik te voorkomen.
“Er komt een algoritmewet. In deze wet worden waarborgen voor mensenrechten bij algoritmen verplicht. Het gebruik van afkomstgerelateerde kenmerken in algoritmen en risicoprofielen wordt verboden. Ook worden strenge eisen ingevoerd die verplicht stellen dat algoritmes op non discriminatoire wijze worden ontworpen, getest én gecontroleerd.”
“Algoritmes worden transparant. Er komt een verplicht algoritmeregister, dat geldt voor zowel overheden als bedrijven die algoritmen inzetten.”
“Sterker toezicht door de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP krijgt extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
Betere bescherming van online privacy en beperking big tech
DENK wil de macht van grote technologiebedrijven inperken en de handel in persoonsgegevens aan banden leggen, om zo de privacy van burgers beter te beschermen. Dit moet op Europees niveau worden aangepakt, met extra investeringen in digitale veiligheid en onafhankelijkheid van systemen.
“Wij willen inzetten op betere waarborgen van de online privacy. Dat betekent dat handel in persoonsgegevens aan banden wordt gelegd en de macht van de bigtech bedrijven Europees moet worden ingeperkt.”
“Er moet meer geïnvesteerd worden in digitale veiligheid. We moeten ook inzetten op onafhankelijkheid van onze systemen van andere landen en grote bedrijven.”
Digitale beveiliging voor kleine organisaties
DENK erkent dat niet alleen grote bedrijven, maar ook kleine organisaties kwetsbaar zijn voor digitale dreigingen. Daarom wil de partij extra ondersteuning bieden om hun digitale beveiliging te verbeteren.
“Wij willen extra ondersteuning voor kleine organisaties om hun digitale beveiliging op orde te krijgen. De overheid investeert in een veilige digitale infrastructuur en de bescherming van persoonsgegevens.”
Technologie inzetten tegen online discriminatie
DENK ziet technologie ook als middel om discriminatie online te bestrijden, bijvoorbeeld door het gebruik van algoritmen om hatespeech te detecteren.
“Online komt er een hatespeech detector die door middel van een algoritme online discriminatie opspoort.”
De PVV benoemt technologie vooral indirect, met nadruk op het belang van technisch vakmanschap in het mbo en een kritische houding tegenover technologische innovaties in de energietransitie. Ze willen geen verplichte technologische verduurzaming, maar kiezen voor traditionele energiebronnen en behoud van bestaande infrastructuur. Concrete voorstellen richten zich op het stoppen van technologische vernieuwingen in het onderwijs en het weren van nieuwe technologieën als warmtepompen, windturbines en zonnepanelen.
Behoud van technisch vakmanschap in het mbo
De PVV ziet het mbo als essentieel voor de Nederlandse economie, met bijzondere waardering voor technische beroepen. Ze benadrukken het belang van vakmanschap en willen het mbo als springplank voor jongeren behouden, zonder nadruk op technologische vernieuwing in het onderwijs.
“Het mbo is het kloppend hart van onze economie. Hier worden onze vakmensen opgeleid: de bouwers, verzorgers, monteurs, chauffeurs, koks, beveiligers, kappers, technici en zoveel meer. Zonder mbo geen draaiend Nederland.”
Stoppen met technologische energietransitie
De PVV verzet zich tegen de invoering van nieuwe technologieën in de energietransitie, zoals warmtepompen, windturbines en zonnepanelen. Ze willen vasthouden aan bestaande energie-infrastructuur en traditionele technologieën, en pleiten voor kernenergie en fossiele brandstoffen.
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom. We gaan niet verplicht van het gas af, houden onze kolen- en gascentrales open en bouwen meer kerncentrales – stabiel en betrouwbaar.”
“Geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas af”
“Geen enkele nieuwe windturbine er meer bij; geen nieuwe zonneparken”
Geen onderwijsvernieuwingen of technologische innovatie in het onderwijs
De PVV is tegen verdere technologische of didactische vernieuwingen in het onderwijs en wil terug naar traditionele onderwijsvormen, met focus op basisvaardigheden.
“Wij willen geen onderwijsvernieuwingen meer. Wij willen terug naar het gestructureerde onderwijs van weleer – met leraren die duidelijk uitleggen, begeleiden en controleren.”
BIJ1 ziet technologie primair als een middel dat kritisch en ethisch moet worden ingezet, met nadruk op sociale rechtvaardigheid en het voorkomen van misbruik. Ze pleiten voor het stoppen van militaire toepassingen van AI en willen technologische kennis uit de wapenindustrie inzetten voor civiele doeleinden. Daarnaast benadrukken ze het belang van democratische controle en privacy bij technologische ontwikkelingen, vooral rond surveillance en gezichtsherkenning.
Stop op militaire AI-systemen
BIJ1 wil technologische innovatie niet ten koste laten gaan van ethiek en vrede. Ze pleiten voor een directe stop op het ontwikkelen en gebruiken van AI-systemen voor militaire doeleinden, en willen technische kennis uit de wapenindustrie inzetten voor civiele toepassingen.
Strenge privacyregels en verbod op automatische gezichtsherkenning
BIJ1 is kritisch op technologische surveillance door de overheid en politie. Ze willen automatische gezichtsherkenning verbieden en cameratoezicht beperken, om de privacy van burgers te beschermen.