Verkiezingsprogramma's 2025 overSupermarktprijzen in buitenland
JA21 benoemt niet expliciet de supermarktprijzen in het buitenland, maar wijst herhaaldelijk op het probleem dat energie- en bedrijfskosten in Nederland hoger zijn dan in buurlanden, wat leidt tot hogere prijzen voor consumenten, waaronder supermarktprijzen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verlagen van energie- en regeldruk voor bedrijven en het creëren van een gelijk speelveld met omringende landen om zo de prijzen voor Nederlandse consumenten concurrerender te maken.
Gelijk speelveld voor bedrijven om prijzen te verlagen
JA21 stelt dat hoge energie- en bedrijfskosten in Nederland, vergeleken met buurlanden, leiden tot hogere prijzen voor consumenten, waaronder supermarktprijzen. Door regelgeving en kosten gelijk te trekken met landen als Duitsland en België, wil JA21 voorkomen dat bedrijven vertrekken en prijzen in Nederland hoger blijven dan in het buitenland.
“Industriebedrijven worstelen met netcongestie, eindeloze vergunningsprocedures en energiekosten die torenhoog zijn vergeleken met onze buurlanden.”
“We moeten de Nederlandse industrie koesteren... Toch zien we bedrijven sluiten of vertrekken naar landen met lagere energiekosten en minder regeldruk.”
“Een gelijk speelveld voor onze industrie door regelgeving gelijk te trekken met omringende landen zoals Duitsland en België.”
“Bedrijven worstelen met netcongestie, eindeloze vergunningsprocedures en energiekosten die torenhoog zijn vergeleken met onze buurlanden.”
“Bedrijven vertrekken naar het buitenland als er niets verandert en ook gezinnen en ouderen komen steeds meer in de knel door de alsmaar stijgende energieprijzen.”
Betaalbare energie als basis voor lagere consumentenprijzen
JA21 ziet betaalbare energie als essentieel om de kosten voor bedrijven en daarmee de prijzen voor consumenten, zoals supermarktprijzen, te verlagen. Ze pleiten voor behoud van de fossiele sector zolang alternatieven niet volwaardig zijn, en voor nationale zeggenschap over de energiemix.
“Wij maken daarom de strategische keuze om onze fossiele sector en infrastructuur te behouden zolang duurzame kernenergie nog geen volwaardig alternatief is. Dit is een keuze voor zekerheid, zonder ons land op te zadelen met torenhoge kosten en symboolpolitiek.”
“Betaalbare energie voor gezinnen en bedrijven.”
“De balans weer terug: een energiesysteem gebaseerd op betrouwbaarheid en betaalbaarheid.”
De SP vindt dat supermarktprijzen in Nederland te hoog zijn, mede door marktmacht van grote bedrijven en oneerlijke handelsverdragen. Ze willen maximumprijzen voor basisproducten instellen, prijzen reguleren en buitenlandse concurrentie aan dezelfde eisen onderwerpen als Nederlandse producten, zodat consumenten beschermd worden en boeren eerlijk beloond. De SP pleit voor actieve overheidsregulering om prijsopdrijving en oneerlijke concurrentie met het buitenland tegen te gaan.
Maximumprijzen en prijsregulering voor basisproducten
De SP wil dat de overheid ingrijpt om de prijzen van basisproducten, zoals voedsel, te reguleren en te blokkeren, zodat consumenten niet de dupe worden van prijsopdrijving door marktmacht of internationale concurrentie. Dit moet ervoor zorgen dat boodschappen betaalbaar blijven, ook als supermarktprijzen in het buitenland lager zijn.
“We gaan de prijzen van basisproducten, zoals gezond eten, medicijnen, energie en internet, controleren, reguleren en blokkeren. In goede samenwerking met de verkopers als het kan, of met overheidsingrijpen als het moet.”
“Maximumprijzen voor basisproducten. Te lang hebben bedrijven van de inflatie misbruik gemaakt om enorme prijsverhogingen door te voeren en gigantische winsten te maken. Daarom moeten we de prijzen van basisproducten, zoals gezond eten, medicijnen, energie en internet, gaan controleren, reguleren en blokkeren.”
Gelijke eisen aan buitenlandse producten en stoppen met oneerlijke handelsverdragen
De SP wil dat geïmporteerd voedsel aan dezelfde eisen voldoet als Nederlandse producten, zodat buitenlandse supermarktprijzen niet kunnen concurreren door lagere standaarden. Ze verzetten zich tegen handelsverdragen die buitenlandse bedrijven bevoordelen en Nederlandse boeren benadelen.
“Aan geïmporteerd voedsel stellen we voortaan dezelfde eisen als aan onze eigen producten, zodat eerlijk en duurzaam produceren loont.”
“Het is oneerlijk om van onze boeren en bedrijven te eisen dat ze verduurzamen, terwijl de grenzen openstaan voor nietduurzame producten uit het buitenland.”
“We roepen een halt toe aan oneerlijke handelsverdragen die boeren hier én elders onder druk zetten.”
Sterkere regulering van marktmacht supermarkten
De SP wil de marktmacht van grote supermarktketens beperken, zodat deze niet langer de prijzen kunnen dicteren en consumenten en boeren benadelen, ook in vergelijking met het buitenland.
“De producenten van voedsel en andere basisproducten kunnen door een monopoliepositie de hoge prijzen dicteren, terwijl steeds meer mensen moeite hebben om de boodschappen te betalen.”
“Op dit moment zorgt steeds verdere concentratie van marktmacht in handen van een paar grote spelers en digitale platforms ervoor dat innovatie wordt tegengehouden, de prijzen worden opgedreven en de keuzevrijheid beknot wordt voor consumenten en voor het mkb.”
“De Autoriteit Consument en Markt (ACM) krijgt extra bevoegdheden om de inkoopmacht van supermarkten te begrenzen en minimumprijsafspraken te bekrachtigen zodat boeren een kostendekkende, eerlijke prijs ontvangen.”
BBB benoemt niet expliciet het thema "supermarktprijzen in het buitenland" in haar verkiezingsprogramma, maar legt wel sterk de nadruk op het creëren van een gelijk speelveld voor Nederlandse voedselproducenten ten opzichte van het buitenland. De partij wil voorkomen dat Nederlandse consumenten en producenten worden benadeeld door strengere regels of hogere lasten dan in andere landen, wat indirect invloed kan hebben op prijsverschillen tussen Nederlandse en buitenlandse supermarkten. BBB pleit voor het schrappen van extra nationale regels bovenop EU-wetgeving en het niet importeren van voedsel dat in Nederland niet geproduceerd mag worden.
Geen extra nationale regels bovenop EU-wetgeving
BBB wil een gelijk speelveld voor Nederlandse producenten en consumenten door te voorkomen dat Nederland strengere regels hanteert dan andere EU-landen. Dit moet voorkomen dat Nederlandse supermarktprijzen hoger uitvallen dan in het buitenland door extra lasten of beperkingen voor Nederlandse producenten.
“Geen nationale koppen op Europees beleid. Extra nationale regels bovenop EU wetgeving worden zoveel mogelijk geschrapt. Zo krijgen we een gelijk speelveld voor de agrarische en visserijsector. Er komen ook geen nieuwe nationale regels bovenop EU wetgeving.”
Geen import van voedsel dat in Nederland niet geproduceerd mag worden
BBB wil voorkomen dat buitenlandse producten die niet aan Nederlandse standaarden voldoen, in Nederlandse supermarkten terechtkomen. Dit moet oneerlijke concurrentie en prijsdruk vanuit het buitenland tegengaan.
“We importeren geen voedselproducten voor menselijke consumptie die we hier niet mogen produceren.”
“We gaan geen voedsel voor menselijke consumptie importeren dat we zelf niet mogen produceren. Dat is de omgekeerde wereld.”
Gelijk speelveld en concurrentiepositie beschermen
BBB benadrukt het belang van een gelijk speelveld voor Nederlandse bedrijven ten opzichte van buitenlandse concurrenten, zodat Nederlandse supermarktprijzen niet onnodig stijgen door een slechtere concurrentiepositie.
“We vinden het belangrijk dat de Nederlandse bedrijven niet verder op achterstand komen ten opzichte van hun concurrenten in Europa en dat er geen verdere nationale koppen op Europese fiscale maatregelen komen.”
“Ook bij de invoering van eventuele nieuwe fiscale milieumaatregelen is het voor ons belangrijk dat onze Nederlandse bedrijven daardoor niet in een nadelige concurrentiepositie komen in vergelijking met hun buitenlandse concurrenten.”
BIJ1 benoemt niet expliciet het thema "supermarktprijzen in het buitenland", maar richt zich op het bestrijden van hoge prijzen voor levensmiddelen in Nederland door het aanpakken van winstmarges en het invoeren van prijsplafonds. Hun belangrijkste voorstellen zijn wettelijke maximummarges op levensmiddelen, transparantie over prijsopbouw, en het zwaar belasten van onredelijke winsten. De kern van hun visie is dat basisbehoeften als voedsel geen bron van winstmaximalisatie mogen zijn.
Wettelijke maximummarges en prijsplafonds op levensmiddelen
BIJ1 wil voorkomen dat bedrijven buitensporige winsten maken op levensmiddelen, wat volgens hen leidt tot onnodig hoge supermarktprijzen. Door wettelijke maximummarges en prijsplafonds in te voeren, willen ze ervoor zorgen dat voedsel betaalbaar blijft en bedrijven niet profiteren van prijsopdrijving. Dit standpunt richt zich op de binnenlandse markt, maar raakt indirect aan internationale prijsvergelijkingen doordat BIJ1 de Nederlandse prijzen wil verlagen tot een eerlijk niveau.
“Er komen wettelijke maximummarges op alle levensmiddelen voor bedrijven in de hele keten.”
“Daarom introduceren we een prijsplafond voor alle essentiële goederen. Het brood op onze plank is geen middel om prijzen op te drijven.”
“Alles kan gewoon goedkoper door bedrijven aan te pakken die cashen op jouw eerste levensbehoeften. Levensmiddelen als groente, fruit en gezondheidsproducten, maar ook kraanwater en energie worden steeds duurder door bedrijven die expres de prijzen verhogen (‘graaiflatie’). Daar maken we een einde aan met maximumprijzen en maximale winstmarges.”
Transparantie en belasting op onredelijke winsten
Om prijsopdrijving en graaiflatie tegen te gaan, wil BIJ1 bedrijven verplichten tot transparantie over hun kostenstructuur en prijsbepaling. Onredelijke winsten worden zwaar belast, zodat bedrijven niet langer kunnen profiteren van omstandigheden waar ze zelf geen invloed op hebben, zoals internationale prijsontwikkelingen.
“We stoppen graaiflatie (torenhoge winsten maken op levensmiddelen) door bedrijven te verplichten transparant te zijn over hun kostenstructuur en kiezen van prijzen. Onredelijke winsten van bedrijven gaan we zwaar belasten.”
“Er wordt een substantiële windfall tax ingesteld, zodat bedrijven belasting betalen over stijgende inkomsten door iets waarvoor zij niet verantwoordelijk zijn.”
FVD stelt dat supermarktprijzen in Nederland te hoog zijn door hoge belastingen, energiekosten en regelgeving, waardoor Nederlandse supermarkten slechter kunnen concurreren met het buitenland. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verlagen van de BTW, het heropenen van het Groninger gasveld voor goedkopere energie, en het verminderen van lasten voor boeren, zodat voedsel goedkoper kan worden aangeboden.
BTW en lasten verlagen om supermarktprijzen te drukken
FVD wil de hoge en lage BTW-tarieven verlagen en andere lasten verminderen, zodat supermarkten goedkoper kunnen worden en Nederlandse consumenten minder betalen dan nu. Dit moet de concurrentiepositie van Nederlandse supermarkten ten opzichte van het buitenland verbeteren.
“We verlagen het hoge BTW-tarief naar 19% en het lage BTW-tarief naar 6%, zodat het leven weer goedkoper wordt en horeca, winkeliers en aanbieders van diensten een directe economische impuls ontvangen.”
“Supermarkten worden goedkoper, de energieprijs kan omlaag, boeren maken minder kosten en kunnen hun eieren, melk en vleeswaren scherper aanbieden.”
Goedkopere energie via Gronings gas voor lagere supermarktprijzen
FVD pleit voor heropening van het Groninger gasveld om energie goedkoper te maken, wat direct doorwerkt in lagere kosten voor supermarkten en dus lagere prijzen voor consumenten. Dit moet ervoor zorgen dat Nederlandse supermarkten beter kunnen concurreren met die in het buitenland.
“Indien we dat zouden doen, zou er - evident! - weer ruimschoots goedkoop en kwalitatief hoogwaardig aardgas beschikbaar komen voor huishoudens, industrie, agrariërs, enzovoorts: het zou vanzelfsprekend een gigantische bestedingsimpuls opleveren.”
“Bedrijven kunnen weer concurreren met hun buitenlandse concurrenten. Supermarkten worden goedkoper, de energieprijs kan omlaag, boeren maken minder kosten en kunnen hun eieren, melk en vleeswaren scherper aanbieden.”
Minder lasten en regels voor boeren voor goedkopere voedselprijzen
FVD wil de lasten en regelgeving voor boeren verminderen, zodat zij goedkoper kunnen produceren en hun producten goedkoper aan supermarkten kunnen leveren. Dit moet supermarktprijzen in Nederland verlagen en de concurrentiepositie ten opzichte van het buitenland versterken.
“Boeren maken minder kosten en kunnen hun eieren, melk en vleeswaren scherper aanbieden.”
De Partij voor de Dieren wil voorkomen dat supermarktprijzen in het buitenland kunstmatig laag zijn door oneerlijke concurrentie, dumping en import van goedkoop geproduceerde producten. Ze pleiten voor heffingen aan de Europese buitengrenzen, het stoppen van dumping van goedkope landbouwproducten in het Mondiale Zuiden, en het verbieden van verkoop onder kostprijs in supermarkten. Hun visie is dat eerlijke prijzen en hogere standaarden wereldwijd moeten worden gewaarborgd, zodat boeren en natuur niet de dupe zijn van prijsdruk.
Heffingen en importbeperkingen tegen goedkope buitenlandse producten
De PvdD wil heffingen aan de Europese buitengrenzen en importbeperkingen invoeren om te voorkomen dat goedkoop geproduceerd voedsel uit het buitenland de prijzen in supermarkten drukt en leidt tot oneerlijke concurrentie voor duurzame boeren. Dit moet de negatieve spiraal van bulkproductie en lage prijzen doorbreken en ruimte scheppen voor kwaliteit en duurzaamheid.
“Er komen heffingen aan de Europese buitengrenzen voor voedsel dat we zelf ook duurzamer (kunnen) produceren. Zo wordt de negatieve spiraal van bulkproductie tegen zo laag mogelijke kosten doorbroken en komt er ruimte voor kwaliteit, boerenvakmanschap en de menselijke maat.”
“Boeren worden beschermd tegen oneerlijke concurrentie van buitenaf. We blokkeren alle Europese vrijhandelsverdragen die leiden tot import van goedkope producten die beneden onze eigen standaarden zijn geproduceerd.”
“Producten die in Nederland of de EU worden ingevoerd voldoen minimaal aan dezelfde milieu- en dierenwelzijnseisen als producten die hier geproduceerd worden. Of er komen heffingen aan de grens om boeren te beschermen tegen oneerlijke concurrentie.”
Stoppen met dumping van goedkope landbouwproducten in het buitenland
De partij wil een einde maken aan het dumpen van goedkope, gesubsidieerde landbouwproducten op buitenlandse markten, omdat dit de lokale productie en voedselprijzen in die landen ondermijnt. Ze willen dat landen hun markten kunnen beschermen tegen goedkope importen en hun eigen voedselvoorziening kunnen opbouwen.
“We stoppen de dumping van goedkope, gesubsidieerde landbouwproducten op de markten van landen in het Mondiale Zuiden en we verminderen de importafhankelijkheid van lage-inkomenslanden door ze te helpen hun regionale productie en weerbaarheid te versterken. Deze landen moeten hun markten kunnen beschermen tegen goedkope importen en de mogelijkheid krijgen weer voedselvoorraden op te bouwen, die ze onder druk van de Wereldbank en het IMF moesten opgeven.”
Verbod op verkoop onder kostprijs in supermarkten
Om te voorkomen dat supermarktprijzen kunstmatig laag zijn en boeren onder druk komen te staan, wil de PvdD een verbod op het verkopen van landbouwproducten onder de kostprijs. Dit moet eerlijke prijzen voor producenten garanderen.
“Landbouwproducten mogen niet onder de kostprijs worden verkocht.”
De ChristenUnie wil dat Nederlandse en Europese regels zorgen voor eerlijke concurrentie tussen Nederlandse en buitenlandse supermarktproducten, zodat duurzame en streng gereguleerde producten uit Nederland niet worden weggeconcurreerd door goedkopere, minder duurzame import. Ze pleiten voor gelijke standaarden voor geïmporteerde goederen en een eerlijk Europees speelveld, zodat supermarktprijzen in het buitenland niet kunstmatig lager zijn door lagere eisen of staatssteun.
Gelijke standaarden voor geïmporteerde supermarktproducten
De ChristenUnie vindt dat producten die in Nederlandse supermarkten liggen, moeten voldoen aan dezelfde hoge standaarden als Nederlandse producten, om oneerlijke concurrentie en prijsverschillen met het buitenland te voorkomen. Dit moet voorkomen dat goedkopere, minder duurzame producten uit het buitenland de prijzen drukken en Nederlandse producenten benadelen.
“Het kan en mag niet zo zijn dat Nederlandse productie die voldoet aan de hoogste standaarden wordt weggeconcurreerd doordat vergelijkbare producten met lagere standaarden wel geïmporteerd mogen worden, zoals gebeurt met dierlijke producten.”
“Regels die voor Nederlandse bedrijven gelden, zijn ook van kracht op geïmporteerde goederen.”
Eerlijk Europees speelveld voor supermarktprijzen
De ChristenUnie wil een gelijk Europees speelveld, zodat Nederlandse supermarktprijzen niet nadelig worden beïnvloed door hogere Nederlandse nettarieven of ongelijke staatssteun in andere landen. Dit moet prijsverschillen tussen supermarkten in Nederland en het buitenland tegengaan.
“Nederlandse bedrijven ervaren momenteel geen gelijk Europees speelveld, bijvoorbeeld als het gaat om staatssteun of Nederlandse nettarieven die hoger zijn dan in buurlanden.”
“Er komen Europese ondergrenzen en een vergelijkbaar én mondiaal aantrekkelijk Europees (fiscaal) speelveld met duidelijke en handhaafbare kaders voor nationale staatssteun.”
Volt wil dat supermarktprijzen in Nederland en de EU de werkelijke (milieu- en sociale) kosten weerspiegelen, zodat duurzame producten aantrekkelijker worden en boeren een eerlijkere prijs krijgen. Ze pleiten voor Europese prijsafspraken, het meenemen van externe effecten in de prijs, en het onderzoeken van mechanismen om dit te realiseren. Volt adresseert hiermee het probleem van oneerlijke concurrentie en prijsverschillen met het buitenland, door te streven naar een gelijker speelveld en transparantere, eerlijke prijzen.
Werkelijke kosten en externe effecten in supermarktprijzen
Volt vindt dat supermarktprijzen de echte kosten moeten weerspiegelen, inclusief milieu- en sociale effecten, om duurzame producten aantrekkelijker te maken en boeren eerlijk te belonen. Dit moet oneerlijke concurrentie met het buitenland tegengaan en consumenten helpen bewuster te kiezen. Volt wil onderzoek naar hoe dit gerealiseerd kan worden en pleit voor Europese prijsafspraken.
“De prijs van voedsel moet de werkelijke kosten weerspiegelen, dus ook rekening houden met de kosten van negatieve effecten van een product op het milieu, dierenwelzijn of de samenleving. Dit maakt het voor consumenten makkelijker om te kiezen voor duurzame producten en boeren krijgen een eerlijkere prijs voor hun product. Volt stelt voor om onderzoek te doen naar de wijze waarop dit gerealiseerd kan worden.”
“We rekenen de milieu- en sociale impact van producten strenger mee in de prijzen van producten. Zo verleiden we consumenten duurzame producten te kopen en stimuleren we bedrijven om hun producten duurzamer te maken. Met de opbrengsten hiervan maken we duurzame producten goedkoper.”
“We werken aan grondgebonden veehouderij, waar geproduceerd wordt in balans met wat het land en omwonenden aan kunnen. Deze nieuwe vorm van boeren, garanderen we met een eerlijke prijs voor hun product, voornamelijk door Europese prijsafspraken.”
Europese harmonisatie en eerlijke concurrentie
Volt wil dat importproducten aan dezelfde standaarden voldoen als Europese producten en dat prijsafspraken op EU-niveau worden gemaakt, om oneerlijke concurrentie en prijsverschillen met het buitenland te voorkomen. Dit draagt bij aan een gelijk speelveld voor boeren en producenten binnen en buiten de EU.
“Importproducten van dierlijke oorsprong van buiten de EU moeten aan dezelfde dierenwelzijnsstandaarden voldoen als dierlijke producten die in de EU zijn geproduceerd. Dit voorkomt oneerlijke concurrentie en heeft een positief effect op het welzijn van productiedieren buiten de EU.”
BVNL benoemt supermarktprijzen in het buitenland niet expliciet, maar pleit wel voor het verlagen van belastingen en accijnzen op producten en energie tot minimaal het EU-gemiddelde, om zo de koopkracht van Nederlanders te verbeteren en prijzen in Nederland concurrerender te maken. Daarnaast willen ze dat medicijnen in Nederland niet duurder zijn dan de laagste prijs elders in de EU. Concrete voorstellen over het direct vergelijken of reguleren van supermarktprijzen met het buitenland ontbreken.
Belastingen en accijnzen verlagen tot EU-gemiddelde
BVNL wil de belastingdruk op producten en energie verlagen tot minimaal het EU-gemiddelde, om zo de prijzen in Nederland meer in lijn te brengen met die in andere Europese landen. Dit moet de koopkracht van Nederlanders verbeteren en de concurrentiepositie van Nederlandse winkels versterken.
Medicijnprijzen niet hoger dan laagste EU-prijs
Hoewel niet direct over supermarktprijzen, stelt BVNL voor dat medicijnen in Nederland niet duurder mogen zijn dan de laagste prijs elders in de EU. Dit is het enige expliciete prijsvergelijkingsvoorstel met het buitenland in het programma.
“Medicijnen zijn in Nederland niet duurder dan de laagste prijs waarvoor ze elders in de EU worden aangeboden.”
De PVV wil supermarktprijzen in Nederland verlagen door het schrappen van de btw op boodschappen, het instellen van maximumprijzen op essentiële basisproducten en het toelaten van goedkopere buitenlandse producten met etiketten in andere talen. Hiermee wil de partij de hoge kosten voor Nederlandse consumenten aanpakken en de concurrentie met lagere supermarktprijzen in het buitenland tegengaan. De kern van hun visie is dat boodschappen voor Nederlanders betaalbaar moeten zijn, mede door meer importmogelijkheden en minder regelgeving.
Btw op boodschappen volledig schrappen
De PVV stelt voor om de btw op boodschappen volledig af te schaffen om zo de prijzen in Nederlandse supermarkten te verlagen. Dit moet ervoor zorgen dat Nederlanders niet langer meer betalen dan in het buitenland en meer geld overhouden.
“De PVV wil daarom de btw op boodschappen helemaal schrappen, waardoor de boodschappenkar bijna 10% goedkoper kan worden.”
Maximumprijzen op essentiële basisproducten
Om te voorkomen dat de prijzen van basisproducten te hoog worden, wil de PVV maximumprijzen instellen. Dit moet producenten en supermarkten dwingen om hun prijzen niet boven een bepaald niveau te laten uitkomen.
“Ook willen we op een aantal essentiële basisproducten maximumprijzen instellen. Dit regelen we via de Prijzenwet. Producenten en supermarkten dienen zich hieraan te committeren en de overheid zal daarop toezien.”
Goedkopere buitenlandse producten toelaten met anderstalige etiketten
De PVV wil onnodige etiketteringsregels schrappen zodat goedkopere producten uit het buitenland, ook als het etiket niet in het Nederlands is, in Nederlandse supermarkten verkocht mogen worden. Dit moet de concurrentie met lagere supermarktprijzen in het buitenland bevorderen en de prijzen voor consumenten verder drukken.
“We schrappen ook onnodige regels rondom etiketten, zodat ook goedkopere producten uit het buitenland met een etiket in een andere taal kunnen worden verkocht in Nederlandse winkels tegen een lagere prijs.”
D66 benoemt dat de macht van grote supermarkten in de internationale voedselketen leidt tot lage prijzen, wat nadelig is voor boeren, consumenten en duurzaamheid. Ze willen deze marktmacht aanpakken door meer transparantie, eerlijke handelsafspraken en gelijke regels voor Europese boeren, zodat prijzen en voorwaarden eerlijker worden, ook in vergelijking met het buitenland.
Marktmacht van supermarkten aanpakken voor eerlijke prijzen
D66 erkent dat grote supermarkten door hun focus op lage prijzen en grote volumes de voorwaarden in de voedselketen bepalen, wat ten koste gaat van boeren, consumenten en duurzaamheid. Door deze marktmacht te beperken en eerlijke verhoudingen te creëren, wil D66 bijdragen aan eerlijkere supermarktprijzen, ook in internationaal perspectief.
“Tegelijkertijd erkennen we dat boeren klem zitten door de macht van grote supermarkten en de agrobusiness. Deze partijen zijn vooral gericht op grote volumes en lage prijzen. Ze bepalen eenzijdig de voorwaarden. Dat gaat ten koste van de boer, maar ook van de consument, van dieren en de natuur. D66 wil deze marktmacht aanpakken en eerlijke verhoudingen in de keten. We willen meer transparantie en betere beloning voor duurzame producten.”
Gelijke regels voor Europese boeren en eerlijke handelsafspraken
D66 wil dat Nederland zich in de EU inzet voor gelijke regels voor alle Europese boeren, zodat er eerlijke handelsafspraken ontstaan. Dit moet voorkomen dat supermarktprijzen in het buitenland kunstmatig laag zijn door ongelijke concurrentie, en draagt bij aan een gelijk speelveld binnen Europa.
“D66 wil dat Nederland zich in de Europese Unie sterk maakt voor gelijke regels voor alle Europese boeren. Dat betekent: eerlijke handelsafspraken en steun voor boeren die vooroplopen in duurzaamheid.”
GroenLinks-PvdA wil dat supermarktprijzen in Nederland omlaag kunnen door het toestaan van goedkopere producten met buitenlandse labels, mits de voedselinformatie in het Nederlands beschikbaar is. Ze willen handelsbarrières binnen de EU verminderen om consumenten meer keuze en lagere prijzen te bieden, vergelijkbaar met prijsniveaus in het buitenland.
Goedkopere buitenlandse producten toestaan in supermarkten
GroenLinks-PvdA wil dat producten met een buitenlands (bijvoorbeeld Duits of Frans) label in Nederlandse supermarkten verkocht mogen worden, zolang de voedselinformatie in het Nederlands beschikbaar is. Dit moet de concurrentie vergroten en supermarktprijzen in Nederland dichter bij die van het buitenland brengen.
“We staan toe dat goedkopere producten met een Engels, Duits of Frans label verkocht mogen worden in Nederlandse supermarkten, waarbij de voedselinformatie online of in de supermarkt in het Nederlands te lezen is. Barrières voor handel in de Europese Unie nemen we weg.”
Handelsbarrières binnen de EU verminderen
Door handelsbelemmeringen te verminderen, wil GroenLinks-PvdA de import van goedkopere producten uit andere EU-landen vergemakkelijken. Dit draagt bij aan lagere supermarktprijzen en meer keuze voor consumenten, vergelijkbaar met het prijsniveau in buurlanden.
“Barrières voor handel in de Europese Unie nemen we weg.”
De SGP vindt dat supermarktprijzen in Nederland niet veel hoger mogen zijn dan in buurlanden en wil dat de hele keten verantwoordelijkheid neemt voor eerlijke prijzen. Ze pleiten voor meer bevoegdheden voor de Autoriteit Consument & Markt om prijsopdrijving tegen te gaan en voor het verlagen van loonkosten en energieprijzen voor bedrijven om zo de prijzen voor consumenten te drukken.
Prijzen in Nederland niet veel hoger dan buurlanden
De SGP maakt zich zorgen over het verschil in supermarktprijzen tussen Nederland en buurlanden en wil dat prijzen eerlijk blijven. Ze zien het als een verantwoordelijkheid van de hele keten en willen overheidsmaatregelen om prijsopdrijving te voorkomen, zodat Nederlandse gezinnen niet onnodig meer betalen dan in het buitenland.
“De boodschappenprijzen hakken er in menig gezinsportemonnee flink in. De SGP wil dat de hele keten zijn verantwoordelijkheid neemt en zorgdraagt voor eerlijke prijzen die niet veel hoger zijn dan in buurlanden.”
“De overheid verlaagt loonkosten en energieprijzen voor deze bedrijven en geeft de Autoriteit Consument & Markt meer bevoegdheden op te treden tegen excessieve prijsopdrijving.”
NSC erkent dat supermarktprijzen in Nederland vaak hoger zijn dan in omliggende landen, mede door prijsopdrijving door grote merkfabrikanten. Hun belangrijkste voorstel is om inkooprestricties en landgerichte etiketten te verbieden, zodat grensoverschrijdende handel makkelijker wordt en Nederlandse consumenten niet langer meer betalen dan in het buitenland.
Verbieden van inkooprestricties en landgerichte etiketten
NSC wil prijsopdrijving door grote merkfabrikanten aanpakken, omdat deze bedrijven door inkooprestricties en landgerichte etiketten zorgen dat producten in Nederland duurder zijn dan in buurlanden. Door deze beperkingen te verbieden en barrières voor grensoverschrijdende handel weg te nemen, wil NSC zorgen dat supermarktprijzen in Nederland vergelijkbaar worden met die in het buitenland.
“Grote merkfabrikanten zoals Lay’s en Nutella drijven de prijzen op met inkooprestricties en landgerichte etiketten, waardoor deze producten in Nederland duurder zijn dan in omliggende landen. We pakken deze prijsopdrijving aan door deze beperkingen te verbieden en deze barrières voor grensoverschrijdende handel actief weg te nemen.”
De VVD vindt dat Nederlanders kunstmatig veel betalen voor boodschappen en wil supermarktprijzen verlagen door supermarkten toe te staan goedkoper in het buitenland in te kopen. Hiervoor wil de partij onnodige regels schrappen, zoals de verplichte Nederlandstalige etiketten, en inzetten op een beter functionerende Europese interne markt met gelijke regels voor productiemethoden. Het doel is om de prijzen aan de kassa te verlagen door meer concurrentie en minder belemmeringen voor buitenlandse inkoop.
Supermarkten goedkoper laten inkopen in het buitenland
De VVD wil dat supermarkten in Nederland goedkoper kunnen inkopen in het buitenland om zo de prijzen voor consumenten te verlagen. Dit moet mogelijk worden gemaakt door het schrappen van onnodige regels, zoals de eis voor Nederlandstalige etiketten, en door het toestaan van QR-codes voor productinformatie. Daarnaast zet de partij in op een goed functionerende Europese interne markt en gelijke regels voor productiemethoden, zodat prijsverschillen met het buitenland worden verkleind.
“We betalen kunstmatig veel voor onze boodschappen. De VVD wil dat supermarkten goedkoper in het buitenland kunnen inkopen. Daarom schaffen we onnodige regels af, zo mogen Nederlandstalige etiketten ook in een andere begrijpelijke taal en staan we een QR-code toe voor productinformatie. Door de Europese interne markt goed te laten werken, kunnen de prijzen aan de kassa omlaag. We zetten daarbij in op gelijke regels voor productiemethoden.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma