Verkiezingsprogramma's 2025 overStudieschuld
De SP wil studieschuld structureel voorkomen door het leenstelsel definitief af te schaffen, de basisbeurs te verhogen en studeren gratis te maken. Voor studenten die onder het leenstelsel vielen, komt er een ruimhartige compensatie en de rente op bestaande studieleningen wordt permanent op 0 procent gezet. Zo wil de SP studeren toegankelijk maken zonder financiële drempels of schuldenlast.
Leenstelsel afschaffen en basisbeurs verhogen
De SP ziet studieschuld als een grote belemmering voor toegankelijk onderwijs en wil het leenstelsel definitief afschaffen. In plaats daarvan moet iedere student een hogere basisbeurs krijgen, zodat studeren geen schuldenval meer is.
“Iedere student krijgt een hogere basisbeurs, zodat studeren geen schuldenval meer is. Het leenstelsel schaffen we definitief af.”
Ruimhartige compensatie voor leenstelsel-generatie
Studenten die onder het leenstelsel vielen, krijgen volgens de SP een ruime compensatie om de geleden financiële schade te herstellen.
“De generatie die daaronder viel krijgt een ruimhartige compensatie.”
Rente op studieleningen permanent op 0 procent
Om de lasten van bestaande studieschulden te verlichten, wil de SP de rente op studieleningen permanent op nul zetten.
“De rente op studieleningen wordt permanent op 0 procent gezet.”
Studeren op termijn volledig gratis maken
De SP streeft ernaar om studeren op mbo, hbo en universiteit volledig gratis te maken, zodat niemand meer een studieschuld hoeft aan te gaan voor onderwijs.
“We beginnen met het schrappen van het lesgeld voor mbostudenten en maken daarna ook studeren op hogescholen en universiteiten gratis.”
Minimale stagevergoeding om schulden te voorkomen
Om te voorkomen dat studenten schulden moeten maken tijdens hun studie, wil de SP een minimale stagevergoeding verplicht stellen.
“Stagiairs krijgen voortaan een minimale stagevergoeding, zodat zij geen schulden hoeven te maken.”
Volt wil de financiële druk van studieschuld voor studenten structureel verlichten door onder andere een renteplafond op studieleningen, het verlagen van de rente voor de pechgeneratie naar 0%, en het uitsluiten van studieschuld bij hypotheekaanvragen. Hun kernvisie is dat studeren toegankelijk moet zijn zonder dat jongeren langdurig met hoge schulden worden opgezadeld, en dat de overheid verantwoordelijkheid moet nemen om studiekosten eerlijker te verdelen.
Rente op studieschuld verlagen en maximeren
Volt vindt dat de huidige rentestijgingen studeren onbetaalbaar maken en wil de financiële druk op studenten verminderen. Ze pleiten voor een renteplafond op studieleningen en willen voor de pechgeneratie de rente zelfs terugbrengen naar 0%, zodat deze groep niet extra wordt benadeeld.
“Volt pleit voor verkenning van de mogelijkheden voor invoering van een renteplafond van 2,5% op studieleningen. Met de huidige stijging van de rentestanden en de ontoereikende basisbeurs dreigt studeren op termijn onbetaalbaar te worden voor grote groepen jongeren.”
“We maken ons hard voor een rechtvaardige compensatie van de pechgeneratie door de rente op hun studieschuld terug te brengen naar 0% en zo de financiële druk op die jongeren te verlichten.”
Studieschuld mag geen rol spelen bij hypotheekaanvraag
Volt wil dat het aflossen van studieschuld geen negatieve invloed meer heeft op het maximale leenbedrag voor starters op de woningmarkt. Hiermee willen ze voorkomen dat jongeren met een studieschuld worden benadeeld bij het kopen van een huis.
“De staat moet garant staan voor de studieschuld bij de aanvraag van een hypotheek. Het maandelijks aflossen van een studieschuld mag geen impact hebben op het maximale leenbedrag van een starter op de woningmarkt.”
Minder noodzaak tot lenen door hogere basisbeurs en stagevergoeding
Volt wil de noodzaak tot het aangaan van studieschuld verminderen door de basisbeurs te verhogen en een verplichte stagevergoeding in te voeren. Zo hoeven studenten minder te lenen om rond te komen.
“Zolang de plannen voor een basisinkomen nog niet zijn ingevoerd, verhogen we de basisbeurs conform het voorstel van het SER Jongerenplatform, inclusief inflatiecorrectie.”
“We verplichten een minimale stagevergoeding van 550 euro voor fulltime stages van zowel mbo-, hbo- als wo-opleidingen. Een fulltime stage moet gelijkwaardig beloond worden. Studenten die fulltime stage lopen kunnen daarnaast niet nog een bijbaantje hebben. Op deze manier hoeft er niet onnodig veel geleend te worden door studenten.”
FVD vindt dat studieschuld geen belemmering mag vormen voor het kopen van een huis en wil daarom dat studieschulden niet worden meegeteld bij hypotheekaanvragen. Daarnaast pleit FVD voor een royale compensatie van de 'pechgeneratie' studenten (2015-2023) en het verhogen van de basisbeurs om studeren betaalbaarder te maken. Hun kernvisie is dat studieschuld geen langdurige financiële last of obstakel mag zijn voor jonge mensen.
Studieschuld niet meetellen bij hypotheekaanvraag
FVD stelt dat studieschulden niet mogen meewegen bij het aanvragen van een hypotheek, omdat deze volgens hen risicoloos zijn voor banken en starters zo sneller een huis kunnen kopen. Hiermee willen ze voorkomen dat jonge mensen door hun studieschuld worden uitgesloten van de woningmarkt.
Royale compensatie voor de 'pechgeneratie' studenten
FVD wil studenten die tussen 2015 en 2023 onder het leenstelsel vielen ("pechgeneratie") royaal compenseren voor hun opgebouwde studieschuld. Hiermee erkent FVD de financiële nadelen die deze groep heeft ondervonden.
“We compenseren de ‘pechgeneratie’ (2015-2023) royaal voor de studieschuld.”
Basisbeurs verhogen om studieschuld te voorkomen
Om toekomstige studieschulden te beperken, wil FVD de basisbeurs verhogen en deze indexeren met de inflatie, zodat studeren weer betaalbaar wordt en minder studenten hoeven te lenen.
“We verhogen de basisbeurs en indexeren deze met de inflatie, zodat studeren weer betaalbaar wordt.”
De Partij voor de Dieren wil de financiële druk van studieschuld structureel verlagen door de rente op studieschulden permanent op 0% te zetten en de ‘pechgeneratie’ studenten ruimhartig te compenseren. Ze pleiten voor een forse verhoging van de basisbeurs, verlaging van het collegegeld en het omzetten van de ov-kaart in een gift. Hun kernvisie is dat studeren toegankelijk en stressvrij moet zijn, zonder dat studenten langdurig met schulden worden opgezadeld.
Rente op studieschulden structureel naar 0%
De PvdD wil de financiële last van studieschuld structureel verlagen door de rente op studieschulden permanent op 0% te zetten. Dit moet voorkomen dat studenten jarenlang extra betalen over hun schuld en draagt bij aan het verminderen van stress en ongelijkheid tussen generaties studenten.
“De rente op studieschulden gaat structureel naar 0%.”
Ruimhartige compensatie voor ‘pechgeneratie’ leenstelselstudenten
De partij erkent dat het leenstelsel veel schade heeft aangericht en wil de financiële positie van de ‘pechgeneratie’ gelijk trekken met die van studenten onder het huidige stelsel. De huidige compensatieregeling vinden ze onvoldoende en ze pleiten voor een forse verruiming.
“De compensatieregeling voor de ‘pechgeneratie’, de leenstelsel-studenten, wordt fors verruimd. De financiële positie van deze studenten wordt gelijk aan de studenten uit het huidige stelsel.”
Basisbeurs verhogen en collegegeld verlagen om schulden te voorkomen
Om te voorkomen dat studenten (opnieuw) hoge schulden moeten maken, wil de PvdD de basisbeurs fors verhogen en het collegegeld voor iedereen verlagen. Dit verlaagt de noodzaak om te lenen en voorkomt toekomstige studieschulden.
“De basisbeurs is veel te laag om zonder druk te kunnen studeren. Daarom verhogen we de basisbeurs naar minimaal 500 euro per maand voor uitwonende studenten en 130 euro per maand voor thuiswonende studenten.”
“Het collegegeld wordt fors verlaagd en voor alle studenten en opleidingen hetzelfde bedrag. Dit geldt ongeacht leeftijd, het aantal eerder gevolgde studies of behaalde diploma’s.”
BIJ1 wil studieschulden structureel aanpakken door het collegegeld volledig af te schaffen, de basisbeurs fors te verhogen en de studieschulden van de zogenoemde ‘pechgeneratie’ kwijt te schelden. Hun visie is dat onderwijs gratis en toegankelijk moet zijn, zodat niemand door financiële barrières wordt beperkt in zijn ontwikkeling. Daarnaast willen ze jongeren van de Caribische eilanden ondersteunen om zonder studieschuld in Nederland te kunnen studeren.
Studieschulden van de ‘pechgeneratie’ kwijtschelden
BIJ1 erkent dat de invoering van het leenstelsel heeft geleid tot een generatie studenten met hoge studieschulden. Zij willen deze schulden kwijtschelden om de financiële druk op deze groep weg te nemen en gelijke kansen te herstellen.
“Studieschulden van de ‘pechgeneratie’ schelden we kwijt.”
Collegegeld afschaffen en basisbeurs verhogen
Om toekomstige studieschulden te voorkomen, wil BIJ1 het collegegeld volledig afschaffen en de basisbeurs verhogen naar een leefbaar niveau voor alle studenten, zowel inwonend als uitwonend.
“Het collegegeld schaffen we af: beroepsonderwijs en de universiteit worden gratis. De basisbeurs maken we fors hoger naar een leefbaar niveau, voor inwonende en uitwonende studenten.”
Jongeren van Caribische eilanden ondersteunen om zonder studieschuld te studeren
BIJ1 wil dat jongeren van de Caribische eilanden in Nederland kunnen studeren zonder studieschuld, door betere ondersteuning en toegankelijkheid van studiefinanciering en huisvesting.
“Nederland biedt jongeren van de Caribische eilanden betere ondersteuning bij een studie in Nederland, zodat ze zich hier thuis voelen en hun studie succesvol kunnen afronden zonder studieschuld.”
BVNL erkent dat de afschaffing van de basisbeurs en het leenstelsel heeft geleid tot een pechgeneratie met hoge studieschulden en gebroken beloften vanuit de overheid. Hun belangrijkste voorstel is het herstellen van gemaakte fouten door het onderwijs weer betaalbaar te maken, zodat studenten zich niet langer in de schulden hoeven te steken.
Herstel van de basisbeurs en betaalbaar onderwijs
BVNL vindt dat jongeren onterecht zijn opgezadeld met studieschulden door het wegvallen van de basisbeurs en gebroken overheidsbeloften. Ze willen investeren in de jeugd door opleidingen betaalbaar te maken, zodat toekomstige studenten niet meer hoeven te lenen.
“Ondertussen is de basisbeurs hen ontzegd, waardoor studenten zich in de schulden moesten steken. Terwijl de overheid hen beloofde dat de leningen tegen nul procent rente zouden zijn en de studieschuld geen negatieve gevolgen zou hebben voor hun hypotheek, bleek niks minder waar. Ze komen bedrogen uit.”
“Het volgen van opleidingen, zowel theoretisch als praktisch, moet gestimuleerd worden en betaalbaar zijn.”
Geen negatieve gevolgen studieschuld voor hypotheek
BVNL hekelt dat de overheid beloofde dat studieschulden geen negatieve gevolgen zouden hebben voor het verkrijgen van een hypotheek, maar dat dit in de praktijk niet waar bleek. Ze signaleren dit als een belangrijk probleem voor jongeren met een studieschuld.
“Terwijl de overheid hen beloofde dat de leningen tegen nul procent rente zouden zijn en de studieschuld geen negatieve gevolgen zou hebben voor hun hypotheek, bleek niks minder waar. Ze komen bedrogen uit.”
BBB erkent de problematiek rondom studieschulden, met name voor de zogenoemde pechgeneratie, en wil de impact hiervan beperken. De partij stelt voor om te onderzoeken of er een plafond kan worden ingesteld op de studieschuld en pleit ervoor dat studieschulden niet worden meegewogen bij hypotheekaanvragen. Hiermee wil BBB de financiële druk op (oud-)studenten verminderen en hun kansen op de woningmarkt vergroten.
Plafond op studieschuld voor pechgeneratie
BBB wil onderzoeken of het mogelijk is om een maximum te stellen aan de studieschuld van studenten uit de pechgeneratie. Dit voorstel is bedoeld om de financiële last voor deze groep te beperken, omdat zij disproportioneel zijn geraakt door het leenstelsel.
“Bekeken wordt of het mogelijk is een plafond te stellen aan de studieschuld van studenten uit de pechgeneratie.”
Studieschuld niet meenemen bij hypotheekaanvraag
BBB vindt dat studieschulden geen rol mogen spelen bij het aanvragen van een hypotheek. Hiermee wil de partij voorkomen dat jonge mensen met een studieschuld worden benadeeld op de woningmarkt.
“De studieschuld hoort niet te worden meegenomen bij een hypotheekaanvraag.”
D66 wil de financiële druk van studieschulden voor studenten verlichten door de rente op studieschulden te maximeren en de zogenoemde 'pechgeneratie' vrij te stellen van rente. Hun kernvisie is dat studeren niet moet leiden tot torenhoge schulden en dat studenten hun werkende leven niet met een zware financiële last moeten beginnen.
Maximale rente op studieschuld en rentevrijstelling pechgeneratie
D66 wil voorkomen dat studenten met een hoge studieschuld hun carrière starten. Daarom stellen ze een renteplafond in en willen ze de pechgeneratie compenseren door geen rente te laten betalen. Dit moet de financiële stress bij (oud-)studenten verminderen en de toegankelijkheid van het hoger onderwijs vergroten.
“De rente op de studieschulden zetten we vast op maximaal 2,5%. Zo hoeven studenten hun werkende leven niet te beginnen met een hoge rekening. De ‘pechgeneratie’ betaalt geen rente over de studieschuld.”
Studietijd zonder torenhoge schulden
D66 benadrukt dat studeren niet moet leiden tot grote schulden en wil de financiële toegankelijkheid van het onderwijs verbeteren. Dit is onderdeel van hun bredere visie op kansengelijkheid en het welzijn van studenten.
“D66 kiest voor een studietijd waarin iedereen kan leren en leven, zonder torenhoge schulden.”
DENK wil de financiële druk van studieschulden voor studenten fors verminderen en streeft naar een rechtvaardig en toegankelijk hoger onderwijs. Hun belangrijkste voorstellen zijn het volledig afschaffen van de rente op studieschulden en volledige compensatie voor de zogenoemde pechgeneratie. Hiermee wil DENK het onrecht van het leenstelsel herstellen en studeren betaalbaar maken voor iedereen.
Afschaffen van rente op studieschulden
DENK vindt dat de rente op studieschulden studenten onnodig belast en wil deze structureel op nul procent zetten. Dit verlaagt de financiële last voor (oud-)studenten en maakt studeren toegankelijker.
“Afschaffen van rente op studieschulden. Die moet terug naar nul procent en daar blijven.”
Volledige compensatie voor de pechgeneratie
DENK erkent het onrecht dat de pechgeneratie (studenten die onder het leenstelsel vielen) is aangedaan en wil volledige compensatie bieden, niet slechts gedeeltelijk. Hiermee wil de partij het vertrouwen in het onderwijsstelsel herstellen.
“Volledige compensatie voor de pechgeneratie. Gedeeltelijke compensatie doet geen recht aan het onrecht.”
GroenLinks-PvdA erkent dat studieschuld een bron van financiële stress is voor jongeren en wil de gevolgen ervan beperken. Hun belangrijkste voorstel is het verhogen van het inkomen van studenten via een eerlijke basisbeurs en het bieden van meer maatwerk bij hypotheekaanvragen voor starters met een studieschuld. De partij ziet het verminderen van financiële druk als essentieel voor het welzijn van studenten en hun kansen op de woningmarkt.
Hogere basisbeurs en minder financiële stress
GroenLinks-PvdA wil het mentale welzijn van studenten verbeteren door hun financiële positie te versterken, zodat de noodzaak tot hoge studieschulden afneemt. Ze verhogen het inkomen van studenten en introduceren een eerlijke basisbeurs voor mbo-, hbo- en wo-studenten, inclusief minderjarige mbo-studenten die uitwonend zijn.
“Het mentale welzijn van jongeren staat onder druk en financiële stress is hierbij een van de oorzaken. We verhogen daarom het inkomen voor mbo-, hbo- en wo-studenten. Minderjarige mbo-studenten die niet meer thuis wonen krijgen ook een basisbeurs.”
Meer maatwerk bij hypotheekaanvraag met studieschuld
De partij erkent dat een studieschuld starters belemmert bij het kopen van een huis. Daarom willen ze meer maatwerk mogelijk maken bij hypotheekaanvragen voor mensen met een studieschuld, zodat deze schuld minder zwaar weegt bij het verkrijgen van een hypotheek.
“Er komt meer maatwerk voor starters bij het aanvragen van een hypotheek in geval van een studieschuld.”
NSC erkent dat de zogenoemde 'pechgeneratie' studenten onevenredig is geraakt door hoge studieschulden en wil daarom de rente op hun studieschuld definitief op 0% zetten. Daarnaast wil NSC de voorlichting over studieleningen verbeteren, zodat studenten bewuster kunnen lenen en terugbetalen. De partij kiest niet voor grootschalige kwijtschelding, maar voor gerichte verlichting en transparantie.
Rente op studieschuld pechgeneratie definitief op 0%
NSC vindt dat studenten die onder het leenstelsel vielen (de 'pechgeneratie') oneerlijk zijn behandeld en wil hun lasten structureel verlichten door de rente op hun studieschuld definitief op 0% te bevriezen. Dit moet de financiële druk op deze groep verminderen, zonder de schulden zelf kwijt te schelden.
“Naast de gerealiseerde extra tegemoetkoming voor studenten uit de pechgeneratie, willen we dat voor studenten die in die periode hun studieschuld hebben opgebouwd de rente definitief op 0% bevroren wordt.”
Betere voorlichting en inzicht in studieschuld
NSC wil dat studenten beter worden geïnformeerd over de gevolgen van lenen, zodat zij bewustere keuzes kunnen maken en niet onnodig in de schulden raken. Hiervoor moet een DUO-app direct inzicht geven in leenbedragen en toekomstige terugbetaling.
“Een DUO-app moet studenten direct inzicht geven in hun leenbedrag en wat dit betekent voor toekomstige terugbetaling. Zo verbeteren we de voorlichting over studieleningen en helpen we studenten bewustere financiële keuzes te maken.”
De VVD noemt het begrip "studieschuld" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen om studieschulden te verlagen, kwijtschelden of het leenstelsel aan te passen. In plaats daarvan richt de partij zich op het stimuleren van sneller afstuderen en het aantrekkelijker maken van studies in tekortsectoren, waarmee zij indirect de opbouw van studieschuld wil beperken. De kern van hun visie is dat studenten door sneller afstuderen en betere aansluiting op de arbeidsmarkt hun studieschuld kunnen beperken en sneller financieel zelfstandig worden.
Kortstudeerbonus voor sneller afstuderen
De VVD wil studenten stimuleren om nominaal af te studeren door een financiële bonus te geven aan wie binnen de gestelde tijd afstudeert. Dit moet ervoor zorgen dat studenten minder lang studeren, sneller aan het werk gaan en zo hun studieschuld beperken.
“Wie nominaal afstudeert en daarmee snel aan de slag kan op de arbeidsmarkt, krijgt een kortstudeerbonus. Hbo- en wo-bachelorstudenten die nominaal afstuderen (binnen vier jaar hbo en binnen drie jaar wo) krijgen een bonus.”
Lager collegegeld voor studies in tekortsectoren
Om de studieschuld te beperken voor studenten in sectoren met veel vraag op de arbeidsmarkt, wil de VVD het collegegeld voor deze opleidingen verlagen. Dit maakt deze studies aantrekkelijker en verlaagt de financiële druk voor studenten in deze richtingen.
“We maken studies in tekortsectoren zoals onder andere tech, zorg, onderwijs, veiligheid en klimaat aantrekkelijker door het collegegeld te verlagen.”
Het CDA erkent dat de leenstelselgeneratie met een hoge studieschuld kampt die vaak niet volledig kan worden terugbetaald. Hun belangrijkste voorstel is om werkgevers te stimuleren bij te dragen aan het aflossen van studieschulden, zodat de financiële druk op jonge afgestudeerden vermindert. Het CDA kiest dus niet voor kwijtschelding, maar voor het aantrekkelijker maken van werkgeversbijdragen.
Werkgevers stimuleren om studieschuld af te lossen
Het CDA ziet dat veel studenten uit de leenstelselgeneratie een problematische studieschuld hebben die zij volgens de huidige regels waarschijnlijk nooit volledig zullen afbetalen. Om deze groep te helpen, wil het CDA werkgevers stimuleren om bij te dragen aan het terugbetalen van studieschulden, waarmee ze de financiële positie van jonge werknemers willen versterken zonder direct te kiezen voor kwijtschelding of andere overheidsmaatregelen.
“Een grote groep studenten van de leenstelselgeneratie heeft schulden opgebouwd die met de huidige regels nooit volledig terugbetaald gaan worden. We maken het aantrekkelijker voor werkgevers om te helpen bij het terugbetalen van studieschulden.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma