Verkiezingsprogramma's 2025 overstudie schuld
De SP wil studeren volledig schuldenvrij maken door het leenstelsel definitief af te schaffen, de basisbeurs te verhogen en onderwijs uiteindelijk gratis te maken voor iedereen. Ze pleiten voor een ruimhartige compensatie voor de 'schulden-generatie' en het permanent op 0 procent zetten van de rente op studieleningen. Hun visie is dat onderwijs een recht is en geen bron van financiële stress of ongelijkheid mag zijn.
Studeren schuldenvrij maken: leenstelsel afschaffen en basisbeurs verhogen
De SP vindt dat studeren toegankelijk moet zijn zonder dat studenten in de schulden raken. Het leenstelsel wordt definitief afgeschaft, de basisbeurs verhoogd en de rente op studieleningen permanent op 0 procent gezet. Hiermee wil de partij voorkomen dat studenten in een schuldenval terechtkomen en de financiële drempel voor onderwijs wegnemen.
“Iedere student krijgt een hogere basisbeurs, zodat studeren geen schuldenval meer is. Het leenstelsel schaffen we definitief af. De generatie die daaronder viel krijgt een ruimhartige compensatie. De rente op studieleningen wordt permanent op 0 procent gezet.”
“Er moet een ruimhartige compensatie komen voor de schulden generatie en de rente moet naar 0 procent.”
Onderwijs gratis maken voor iedereen
De SP wil op termijn al het onderwijs gratis maken, zodat niemand wordt uitgesloten door financiële barrières. Dit geldt voor mbo, hbo en universiteit, waarmee ze beogen dat studeren niet langer leidt tot schulden.
“We beginnen met het schrappen van het lesgeld voor mbostudenten en maken daarna ook studeren op hogescholen en universiteiten gratis.”
“Onderwijs moet gratis zijn. Dankzij een lange strijd is de basisbeurs terug. Wij hebben altijd gestreden tegen de afschaffing en zetten ons nu in voor het verhogen van de studiebeurs en voor onderwijs waarbij niemand wordt uitgesloten door de omvang van zijn portemonnee.”
Schulden voorkomen door eerlijke stagevergoedingen
De SP wil dat stagiairs een eerlijke vergoeding krijgen, zodat zij zich niet in de schulden hoeven te steken tijdens hun opleiding. Hiermee wordt een extra bron van studieschuld aangepakt.
Volt wil de financiële druk van studieschuld op studenten verlichten door onder andere een renteplafond op studieleningen, het verlagen van de rente voor de pechgeneratie naar 0%, en het wegnemen van de impact van studieschuld op het verkrijgen van een hypotheek. Hun visie is dat studeren toegankelijk moet zijn zonder dat jongeren zich diep in de schulden hoeven steken, en dat de overheid actief moet ingrijpen om de negatieve gevolgen van studieschuld te beperken.
Rente op studieschuld verlagen en maximeren
Volt erkent dat de stijgende rente op studieleningen studeren onbetaalbaar dreigt te maken en wil daarom een renteplafond invoeren en de rente voor de pechgeneratie terugbrengen naar 0%. Dit moet de financiële druk op studenten en afgestudeerden verminderen.
“Volt pleit voor verkenning van de mogelijkheden voor invoering van een renteplafond van 2,5% op studieleningen. Met de huidige stijging van de rentestanden en de ontoereikende basisbeurs dreigt studeren op termijn onbetaalbaar te worden voor grote groepen jongeren.”
“We maken ons hard voor een rechtvaardige compensatie van de pechgeneratie door de rente op hun studieschuld terug te brengen naar 0% en zo de financiële druk op die jongeren te verlichten.”
Studieschuld mag geen belemmering zijn voor hypotheek
Volt wil dat het aflossen van studieschuld geen negatieve invloed meer heeft op het maximale leenbedrag voor starters op de woningmarkt. Hiermee willen ze voorkomen dat jongeren door hun studieschuld worden benadeeld bij het kopen van een huis.
“De staat moet garant staan voor de studieschuld bij de aanvraag van een hypotheek. Het maandelijks aflossen van een studieschuld mag geen impact hebben op het maximale leenbedrag van een starter op de woningmarkt.”
Minder lenen door hogere basisbeurs en verplichte stagevergoeding
Volt wil voorkomen dat studenten onnodig veel moeten lenen door de basisbeurs te verhogen en een minimale stagevergoeding verplicht te stellen. Dit verlaagt de noodzaak om schulden aan te gaan tijdens de studie.
“Op deze manier hoeft er niet onnodig veel geleend te worden door studenten.”
“We verplichten een minimale stagevergoeding van 550 euro voor fulltime stages van zowel mbo-, hbo- als wo-opleidingen.”
“Zolang de plannen voor een basisinkomen nog niet zijn ingevoerd, verhogen we de basisbeurs conform het voorstel van het SER Jongerenplatform, inclusief inflatiecorrectie.”
De Partij voor de Dieren wil de financiële druk van studieschuld structureel verlagen door de rente op studieschulden op 0% te zetten, de basisbeurs fors te verhogen en het collegegeld te verlagen. Daarnaast pleit de partij voor een ruimhartige compensatie voor de ‘pechgeneratie’ die onder het leenstelsel viel, zodat de ongelijkheid tussen studenten wordt verminderd. Hun visie is dat studeren toegankelijk en stressvrij moet zijn, zonder dat studenten zich diep in de schulden hoeven te steken.
Rente op studieschuld structureel naar 0%
De PvdD wil de financiële last van studieschulden structureel verlichten door de rente op studieschulden volledig af te schaffen. Dit moet voorkomen dat studenten na hun studie jarenlang extra kosten maken en draagt bij aan het verminderen van stress en ongelijkheid.
“De rente op studieschulden gaat structureel naar 0%.”
Ruimhartige compensatie voor de ‘pechgeneratie’ leenstelselstudenten
De partij erkent dat het leenstelsel veel schade heeft aangericht en dat de huidige compensatieregeling onvoldoende is. Ze willen een veel ruimere compensatie voor studenten die onder het leenstelsel vielen, zodat hun financiële positie gelijk wordt aan die van studenten in het huidige stelsel.
“De compensatieregeling voor de ‘pechgeneratie’, de leenstelsel-studenten, wordt fors verruimd. De financiële positie van deze studenten wordt gelijk aan de studenten uit het huidige stelsel.”
“Het afschaffen van de basisbeurs heeft veel schade aangericht: veel (oud-)studenten hebben een studieschuld van vele (tien)duizenden euro’s. Dit heeft de ongelijkheid tussen de pechgeneratie en de huidige studenten sterk vergroot. De huidige compensatieregeling is een druppel op een gloeiende plaat. De Partij voor de Dieren wil een eerlijke compensatieregeling, om te voorkomen dat de gevolgen van het leenstelsel voor verschillen blijven zorgen.”
Basisbeurs verhogen en collegegeld verlagen om studieschuld te voorkomen
Om te voorkomen dat studenten überhaupt schulden moeten maken, wil de PvdD de basisbeurs flink verhogen en het collegegeld fors verlagen. Dit verlaagt de noodzaak tot lenen en maakt studeren toegankelijker voor iedereen.
“De basisbeurs is veel te laag om zonder druk te kunnen studeren. Daarom verhogen we de basisbeurs naar minimaal 500 euro per maand voor uitwonende studenten en 130 euro per maand voor thuiswonende studenten.”
“Het collegegeld wordt fors verlaagd en voor alle studenten en opleidingen hetzelfde bedrag. Dit geldt ongeacht leeftijd, het aantal eerder gevolgde studies of behaalde diploma’s.”
D66 wil de financiële druk van studieschulden voor studenten aanzienlijk verlichten. Ze stellen voor om de rente op studieschulden te maximeren op 2,5%, de ‘pechgeneratie’ geen rente te laten betalen, en de studieschuld niet langer mee te laten tellen bij hypotheekaanvragen. Hiermee beoogt D66 studeren toegankelijker te maken en de negatieve gevolgen van schuldenlast voor starters te beperken.
Rente op studieschuld verlagen en bevriezen
D66 wil voorkomen dat studenten hun werkende leven beginnen met een hoge schuldenlast door de rente op studieschulden te beperken. Specifiek wil de partij de rente voor alle studenten maximeren op 2,5% en voor de ‘pechgeneratie’ zelfs op 0%. Dit moet de financiële stress bij studenten verminderen en de gevolgen van het leenstelsel verzachten.
“De rente op de studieschulden zetten we vast op maximaal 2,5%. Zo hoeven studenten hun werkende leven niet te beginnen met een hoge rekening. De ‘pechgeneratie’ betaalt geen rente over de studieschuld.”
Studieschuld telt niet meer mee bij hypotheekaanvraag
D66 wil dat de studieschuld geen belemmering meer vormt bij het kopen van een huis. Door de studieschuld niet langer mee te laten tellen bij hypotheekaanvragen, krijgen starters meer kansen op de woningmarkt en wordt de impact van studiefinanciering op latere levensfases verminderd.
“We laten de studieschuld niet meer meetellen bij de hypotheekaanvraag.”
Studeren zonder torenhoge schulden
D66 streeft naar een studietijd waarin studenten kunnen leren en leven zonder grote schulden op te bouwen. Door verhoging van de basisbeurs en gelijke aanvullende beurzen voor mbo, hbo en wo wil de partij de noodzaak tot lenen verkleinen en zo de opbouw van studieschulden beperken.
“D66 kiest voor een studietijd waarin iedereen kan leren en leven, zonder torenhoge schulden.”
“D66 verhoogt de basisbeurs met €166 euro per maand, zodat studenten beter kunnen rondkomen. Een mbo-student krijgt dezelfde aanvullende beurs als een student aan de hogeschool of universiteit.”
BIJ1 wil studieschulden structureel aanpakken door het collegegeld volledig af te schaffen en bestaande studieschulden van de ‘pechgeneratie’ kwijt te schelden. Hun visie is dat onderwijs gratis en toegankelijk moet zijn, zodat studenten niet langer met schulden hun toekomst beginnen.
Collegegeld afschaffen en studieschulden kwijtschelden
BIJ1 vindt dat studeren geen financiële drempel mag hebben en dat het huidige systeem van studieschulden jongeren benadeelt. Door het collegegeld af te schaffen en bestaande studieschulden kwijt te schelden, willen ze studenten een eerlijke start geven en de druk van schulden wegnemen, met speciale aandacht voor de ‘pechgeneratie’ die tussen het oude en nieuwe leenstelsel viel.
“We schaffen collegegeld af: al het onderwijs wordt gratis. Alle studieschulden van de ‘pechgeneratie’ schelden we volledig kwijt.”
“Het collegegeld schaffen we af: beroepsonderwijs en de universiteit worden gratis. De basisbeurs maken we fors hoger naar een leefbaar niveau, voor inwonende en uitwonende studenten. Studieschulden van de ‘pechgeneratie’ schelden we kwijt.”
Extra ondersteuning Caribische studenten om studieschuld te voorkomen
BIJ1 erkent dat jongeren van de Caribische eilanden extra risico lopen op studieschuld door structurele barrières. Ze willen deze groep beter ondersteunen bij hun studie in Nederland, zodat zij hun opleiding succesvol kunnen afronden zonder studieschuld.
“Nederland biedt jongeren van de Caribische eilanden betere ondersteuning bij een studie in Nederland, zodat ze zich hier thuis voelen en hun studie succesvol kunnen afronden zonder studieschuld.”
BVNL erkent dat de afschaffing van de basisbeurs en het leenstelsel heeft geleid tot een pechgeneratie van studenten met hoge studieschulden, die bovendien negatieve gevolgen ondervinden bij het aanvragen van een hypotheek. De partij pleit voor herstel van gemaakte fouten en wil het volgen van opleidingen weer betaalbaar maken, maar doet geen concrete voorstellen voor kwijtschelding of compensatie van bestaande studieschulden.
Opleidingen betaalbaar maken en fouten herstellen
BVNL vindt dat jongeren oneerlijk zijn behandeld door het leenstelsel en de gevolgen van studieschuld, en wil investeren in betaalbaar onderwijs om toekomstige schulden te voorkomen. De partij benoemt het probleem van studieschuld expliciet, maar blijft vaag over concrete oplossingen voor bestaande schulden.
“Ondertussen is de basisbeurs hen ontzegd, waardoor studenten zich in de schulden moesten steken. Terwijl de overheid hen beloofde dat de leningen tegen nul procent rente zouden zijn en de studieschuld geen negatieve gevolgen zou hebben voor hun hypotheek, bleek niks minder waar. Ze komen bedrogen uit.”
“Daarom moeten we juist nu weer investeren in onze jeugd en onze toekomst. BVNL vindt dat we weer oog moeten hebben voor jonge Nederlanders. Hiervoor moeten eerst de gemaakte fouten hersteld worden.”
“Het volgen van opleidingen, zowel theoretisch als praktisch, moet gestimuleerd worden en betaalbaar zijn.”
DENK wil de financiële druk van studieschulden voor studenten wegnemen en het hoger onderwijs toegankelijker maken. Ze pleiten voor het afschaffen van de rente op studieschulden, volledige compensatie voor de zogenoemde pechgeneratie, en het kwijtschelden van DUO-schulden voor specifieke groepen. Hun visie is dat studeren geen financiële drempel mag zijn en dat onrecht uit het leenstelsel volledig moet worden hersteld.
Rente op studieschulden afschaffen
DENK vindt dat de rente op studieschulden onrechtvaardig is en studenten onnodig belast. Door de rente op nul procent te zetten en daar te houden, willen ze studeren betaalbaarder maken en de schuldenlast beperken.
“Afschaffen van rente op studieschulden. Die moet terug naar nul procent en daar blijven.”
Volledige compensatie pechgeneratie
DENK stelt dat studenten die onder het leenstelsel vielen ("pechgeneratie") volledig gecompenseerd moeten worden, omdat gedeeltelijke compensatie het aangedane onrecht niet rechtzet.
“Volledige compensatie voor de pechgeneratie. Gedeeltelijke compensatie doet geen recht aan het onrecht.”
DUO-schulden kwijtschelden voor uithuisgeplaatste kinderen
Voor slachtoffers van de toeslagenaffaire die als kind uit huis zijn geplaatst, wil DENK dat hun studieschulden volledig worden kwijtgescholden, als onderdeel van herstelmaatregelen.
“DUO schulden van uithuisgeplaatste kinderen worden volledig kwijtgescholden.”
FVD wil dat studieschulden niet langer meetellen bij hypotheekaanvragen, omdat zij deze als risicoloos voor banken beschouwen en starters zo sneller een huis kunnen kopen. Daarnaast pleit FVD voor een royale compensatie van de ‘pechgeneratie’ studenten die geen basisbeurs ontvingen. Hun visie is dat studieschuld geen belemmering mag vormen voor het verwerven van een eigen woning of het starten van een leven na de studie.
Studieschuld niet meetellen bij hypotheekaanvraag
FVD vindt dat studieschulden niet mogen meewegen bij het aanvragen van een hypotheek, omdat deze volgens hen geen risico vormen voor banken en starters zo sneller toegang krijgen tot de woningmarkt. Hiermee willen ze voorkomen dat jonge mensen door hun studieschuld worden benadeeld bij het kopen van een huis.
Royale compensatie voor de ‘pechgeneratie’ studenten
FVD wil studenten die tussen 2015 en 2023 geen basisbeurs ontvingen (‘pechgeneratie’) royaal compenseren voor hun gemiste financiële ondersteuning, waarmee ze de lasten van studieschuld voor deze groep willen verlichten.
“We compenseren de ‘pechgeneratie’ (2015-2023) royaal voor de misgelopen basisbeurs.”
BBB erkent dat de studieschuldproblematiek, vooral voor de zogenoemde pechgeneratie, aandacht verdient. De partij wil onderzoeken of er een plafond op de studieschuld kan worden ingesteld en pleit ervoor dat studieschulden niet worden meegewogen bij hypotheekaanvragen. Hiermee wil BBB de financiële druk op (oud-)studenten verlichten en hun kansen op de woningmarkt vergroten.
Plafond op studieschuld voor pechgeneratie
BBB ziet dat de huidige generatie studenten met hoge studieschulden wordt geconfronteerd en wil onderzoeken of het mogelijk is om een maximum aan de studieschuld te stellen. Dit moet de financiële last voor deze groep beperken en hun toekomstperspectief verbeteren.
“Bekeken wordt of het mogelijk is een plafond te stellen aan de studieschuld van studenten uit de pechgeneratie.”
Studieschuld niet meewegen bij hypotheekaanvraag
BBB vindt dat een studieschuld geen belemmering mag vormen bij het kopen van een huis. Door studieschulden buiten beschouwing te laten bij hypotheekaanvragen, wil de partij de toegang tot de woningmarkt voor jonge mensen verbeteren.
“De studieschuld hoort niet te worden meegenomen bij een hypotheekaanvraag.”
GroenLinks-PvdA erkent dat financiële stress door studieschuld het mentale welzijn van jongeren onder druk zet en wil daarom het inkomen van studenten verhogen via een eerlijke basisbeurs. Daarnaast pleit de partij voor meer maatwerk bij het aanvragen van een hypotheek voor starters met een studieschuld, zodat deze schuld minder zwaar weegt bij het kopen van een huis.
Hogere basisbeurs en minder financiële stress voor studenten
GroenLinks-PvdA wil het mentale welzijn van studenten verbeteren door hun financiële positie te versterken, zodat studieschuld minder noodzakelijk wordt. De partij ziet financiële stress als een belangrijk probleem en wil daarom de basisbeurs verhogen voor mbo-, hbo- en wo-studenten, inclusief minderjarige mbo-studenten die uitwonend zijn.
“Het mentale welzijn van jongeren staat onder druk en financiële stress is hierbij een van de oorzaken. We verhogen daarom het inkomen voor mbo-, hbo- en wo-studenten. Minderjarige mbo-studenten die niet meer thuis wonen krijgen ook een basisbeurs.”
Meer maatwerk bij hypotheekaanvraag met studieschuld
De partij erkent dat een studieschuld een belemmering kan vormen bij het kopen van een huis. Daarom wil GroenLinks-PvdA dat er meer maatwerk komt voor starters met een studieschuld bij het aanvragen van een hypotheek, zodat deze schuld minder zwaar meeweegt.
“Er komt meer maatwerk voor starters bij het aanvragen van een hypotheek in geval van een studieschuld.”
NSC erkent dat de zogenoemde 'pechgeneratie' studenten onevenredig is geraakt door hoge studieschulden en wil daarom de rente op deze schulden definitief op 0% zetten. Daarnaast wil NSC studenten beter informeren over hun leengedrag via een DUO-app, zodat zij bewustere financiële keuzes kunnen maken. De partij kiest voor gerichte verlichting van de schuldenlast, maar stelt geen generieke kwijtschelding voor.
Rente op studieschuld pechgeneratie definitief op 0%
NSC vindt dat studenten uit de leenstelselgeneratie oneerlijk zijn benadeeld en wil hun financiële last structureel verlichten door de rente op hun opgebouwde studieschuld definitief op 0% te bevriezen. Dit moet zorgen voor meer rust en perspectief voor deze groep, zonder de schulden volledig kwijt te schelden.
“Naast de gerealiseerde extra tegemoetkoming voor studenten uit de pechgeneratie, willen we dat voor studenten die in die periode hun studieschuld hebben opgebouwd de rente definitief op 0% bevroren wordt.”
Betere voorlichting over studieleningen via DUO-app
NSC wil voorkomen dat toekomstige studenten onbewust hoge schulden opbouwen door hen beter te informeren over de gevolgen van lenen. Een DUO-app moet studenten direct inzicht geven in hun leenbedrag en de toekomstige terugbetaling, zodat zij bewuster omgaan met studiefinanciering.
“Een DUO-app moet studenten direct inzicht geven in hun leenbedrag en wat dit betekent voor toekomstige terugbetaling. Zo verbeteren we de voorlichting over studieleningen en helpen we studenten bewustere financiële keuzes te maken.”
Het VVD-verkiezingsprogramma bevat geen expliciet standpunt of concrete beleidsvoorstellen over het aanpakken of verminderen van studieschulden. Er worden wel maatregelen genoemd om studeren aantrekkelijker en sneller te maken, zoals een kortstudeerbonus en lagere collegegelden voor tekortstudies, maar het onderwerp studieschuld zelf wordt niet direct behandeld. De VVD richt zich vooral op het bevorderen van nominaal afstuderen en het verbeteren van de aansluiting tussen studie en arbeidsmarkt.
Korter studeren stimuleren via kortstudeerbonus
De VVD wil studenten stimuleren om sneller af te studeren door een financiële bonus te geven aan wie nominaal afstudeert. Hiermee beoogt de partij dat studenten sneller op de arbeidsmarkt komen en mogelijk minder schulden opbouwen, maar het verminderen van studieschuld wordt niet expliciet als doel genoemd.
“Wie nominaal afstudeert en daarmee snel aan de slag kan op de arbeidsmarkt, krijgt een kortstudeerbonus. Hbo- en wo-bachelorstudenten die nominaal afstuderen (binnen vier jaar hbo en binnen drie jaar wo) krijgen een bonus.”
Collegegeld verlagen voor tekortstudies
Om studeren in sectoren met personeelstekorten aantrekkelijker te maken, wil de VVD het collegegeld voor deze studies verlagen. Dit kan indirect bijdragen aan lagere studieschulden voor studenten in deze richtingen, maar het programma benoemt studieschuld niet als expliciet motief.
“We maken studies in tekortsectoren zoals onder andere tech, zorg, onderwijs, veiligheid en klimaat aantrekkelijker door het collegegeld te verlagen.”
Het CDA erkent dat de leenstelselgeneratie met een forse studieschuld kampt die vaak niet volledig kan worden terugbetaald. Hun belangrijkste voorstel is om werkgevers te stimuleren bij te dragen aan het aflossen van studieschulden, zodat de financiële druk op jonge afgestudeerden vermindert. Het CDA kiest hiermee voor een praktische benadering gericht op verlichting van bestaande schulden, niet op structurele kwijtschelding of hervorming van het stelsel.
Werkgevers stimuleren bij aflossen studieschuld
Het CDA wil werkgevers aantrekkelijker maken om werknemers te helpen bij het terugbetalen van hun studieschuld. Dit voorstel richt zich specifiek op de leenstelselgeneratie, waarvan velen hun schuld met de huidige regels nooit volledig zullen aflossen. Het CDA adresseert hiermee de financiële last van jonge werkenden en zoekt de oplossing in samenwerking met het bedrijfsleven.
“Een grote groep studenten van de leenstelselgeneratie heeft schulden opgebouwd die met de huidige regels nooit volledig terugbetaald gaan worden. We maken het aantrekkelijker voor werkgevers om te helpen bij het terugbetalen van studieschulden.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma