Verkiezingsprogramma's 2025 oversterke economie
JA21 wil de Nederlandse economie versterken door ondernemers meer ruimte te geven, regeldruk en belastingen te verlagen, en te investeren in strategische sectoren zoals industrie, technologie en energie. De partij pleit voor een faciliterende overheid die innovatie en productiviteit stimuleert, en kiest voor realistische, marktgerichte oplossingen boven symboolbeleid en overheidssturing. Hun kernvisie is dat economische groei en welvaart vooral uit het bedrijfsleven komen, niet uit de staat.
Lagere lasten en minder regeldruk voor ondernemers
JA21 ziet hoge lasten en regeldruk als de grootste bedreiging voor de Nederlandse economie en wil deze structureel verlagen om ondernemerschap, groei en innovatie te stimuleren. De partij vindt dat het bedrijfsleven banen en welvaart creëert en dat de overheid vooral moet faciliteren, niet belemmeren.
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren. Het bedrijfsleven mag niet langer als financieringsbron voor nieuwe overheidsambities dienen.”
“Mkb maximaal faciliteren door het eenvoudiger te maken om te investeren in het mkb, en regeldruk en rapportageverplichtingen te verminderen.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
Eenvoudiger en eerlijker belastingstelsel
JA21 wil het belastingstelsel fundamenteel hervormen om het eenvoudiger, voorspelbaarder en eerlijker te maken. Dit moet investeren en werken aantrekkelijker maken en de economie als geheel versterken.
“JA21 wil een fundamentele hervorming van de vennootschapsbelasting die eenvoud en eerlijkheid centraal stelt. Een helder en voorspelbaar belastingstelsel is niet alleen goed voor ondernemers maar ook voor de Nederlandse economie als geheel.”
“Een eenvoudige vennootschapsbelasting voor alle ondernemingen door het huidige tweeschijvenstelsel (19% en 25,8%) te vervangen door één helder tarief van 20% voor alle ondernemingen.”
Beschermen en versterken van de industrie en strategische sectoren
JA21 beschouwt een sterke industrie als essentieel voor welvaart, werkgelegenheid en strategische autonomie. De partij wil de uittocht van bedrijven stoppen, nationale koppen op EU-regels afschaffen, en investeren in energiezekerheid en innovatie.
“Onze hoogwaardige maakindustrie – van chemie tot voedingsmiddelen, van high-tech tot metaal – vormt de ruggengraat van onze welvaart. Toch zien we bedrijven sluiten of vertrekken naar landen met lagere energiekosten en minder regeldruk.”
“We stoppen de uittocht van bedrijven en banen door regelgeving niet strenger te maken dan Europese afspraken en door de concurrentiepositie van de haven te beschermen.”
“Onze industrie beschermen door in te zetten op betaalbare en betrouwbare energie. We lossen netcongestie op en voorkomen dat bedrijven stilstaan omdat aansluiting op het stroomnet onmogelijk is.”
Investeren in technologie, digitalisering en innovatie
JA21 wil dat Nederland een topspeler wordt op het gebied van technologie en digitalisering. De partij ziet innovatie als motor voor economische groei en wil investeren in digitale vaardigheden, strategische technologie en het mkb ondersteunen bij digitalisering.
“Digitalisering en kunstmatige intelligentie bieden enorme kansen voor onze economie, maar dan moet de overheid wel meebewegen en ondernemers de ruimte geven om te groeien en te innoveren.”
“Innovatie stimuleren door bedrijfskosten voor R&D direct aftrekbaar te maken, wat een impuls geeft aan innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling.”
Realistisch energiebeleid voor economische zekerheid
JA21 kiest voor een energiebeleid dat gericht is op betaalbaarheid en betrouwbaarheid, waarbij fossiele brandstoffen niet worden afgeschreven zolang er geen volwaardig alternatief is. Dit moet voorkomen dat bedrijven vertrekken en de economie onder druk komt te staan.
“We moeten erkennen dat duurzame energie nog geen volwaardig alternatief is voor energie opgewekt door fossiele brandstof, en dat het versneld loslaten van fossiele brandstoffen grote effecten heeft voor de betrouwbaarheid en de betaalbaarheid van ons energienet.”
“Bedrijven en gezinnen kunnen nog niet zonder en moeten hiervoor niet bestraft worden. Wij maken daarom de strategische keuze om onze fossiele sector en infrastructuur te behouden zolang duurzame kernenergie nog geen volwaardig alternatief is.”
Kleine, voorspelbare en dienstbare overheid
JA21 wil een kleinere overheid die zich beperkt tot kerntaken, begrotingsdiscipline hanteert en voorspelbaar beleid voert. Dit moet zorgen voor investeringszekerheid en een stabiel economisch klimaat.
“Lagere lasten en een kleine overheid. We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“Stabiel en voorspelbaar begrotingsbeleid met helderheid voor burgers, bedrijven en investeerders. Geen terugwerkende kracht en geen plotselinge stelselwijzigingen.”
De SP ziet een sterke economie als een economie waarin de overheid actief investeert in strategische sectoren, publieke voorzieningen en innovatie, met als doel meer zeggenschap, minder ongelijkheid en meer bestaanszekerheid voor werkenden. De partij wil privatiseringen terugdraaien, strategische autonomie versterken, investeren in infrastructuur en het mkb, en de financiële sector dienstbaar maken aan de reële economie. Belasting op grote vermogens en winsten wordt verhoogd om deze investeringen te financieren en de lasten eerlijker te verdelen.
Actieve overheidsinvesteringen in strategische sectoren
De SP pleit voor een sterke rol van de overheid in het investeren in infrastructuur, industrie, onderwijs en innovatie om de economie structureel te versterken en minder afhankelijk te maken van de markt en het buitenland. Dit moet leiden tot meer werkgelegenheid, innovatie en een toekomstbestendige economie.
“De SP kiest voor forse investeringen en moderne politieke keuzes om onze economie weer sterker te maken.”
“Nederland heeft een regering nodig die fors en duurzaam gaat investeren in cruciale infrastructuur, volkshuisvesting, onderwijs en innovatie. En zo de economie en de positie van werknemers structureel versterkt.”
“We investeren in een sterke, innovatieve en schonere economie. Dit doen we onder andere bij Tata Steel in IJmuiden, bedrijven op Chemelot in Limburg of in de Rotterdamse Haven.”
“Met een Innovatiewet zetten we in op onderzoek, onderwijs en vakopleidingen, AI, automatisering en robotisering voor zwaar en repeterend werk. Zo verhogen we de arbeidsproductiviteit en stappen we op de sneltrein naar de economie van de toekomst.”
Geen privatiseringen, meer publieke zeggenschap
De SP stelt dat privatiseringen de economie kwetsbaar maken en pleit voor het terugpakken van publieke zeggenschap over essentiële sectoren om stabiliteit, leveringszekerheid en een sterke economie te waarborgen.
“We accepteren daarom geen privatiseringen. Die maken op de lange termijn de veiligheid en leveringszekerheid van cruciale producten en diensten onzeker, waardoor de schokbestendigheid van onze economie onder druk komt te staan.”
“Waar nodig pakken we zeggenschap weer terug. Zo zorgen we voor een stabiele economie waar je op kunt rekenen. Nu en in de toekomst.”
Strategische autonomie en minder afhankelijkheid van het buitenland
De SP wil dat Nederland minder afhankelijk wordt van buitenlandse (en dictatoriale) regimes door strategische sectoren zoals industrie, voedsel en medicijnen in eigen hand te houden. Dit moet de economie sterker en onafhankelijker maken.
“Om vrij te zijn van dictatoriale regimes en minder vatbaar te zijn voor handelsoorlogen moeten we onafhankelijke industrie hebben voor producten en diensten waar we als land niet zonder kunnen.”
“Onze industrie en medicijn en voedselproductie zijn onmisbaar. In ruil voor het steunen van cruciale sectoren krijgen wij zeggenschap.”
Investeren in het mkb en regionale economie
De SP erkent het belang van het mkb voor innovatie, werkgelegenheid en leefbaarheid en wil structurele ondersteuning bieden, onder meer via een nationale investeringsbank en het aanpakken van netcongestie.
“Met een Nationale Investeringsbank voor het mkb kunnen kleine en startende bedrijven, evenals bedrijven die hun succesvolle diensten willen opschalen, gemakkelijker lenen.”
“We investeren in zaken als het energienet om congestie aan te pakken en ruimte te scheppen voor de economie.”
Financiële sector dienstbaar maken aan de reële economie
De SP wil de financiële sector reguleren zodat deze weer ten dienste staat van de echte economie, in plaats van korte termijn winstbejag en speculatie.
“Door deze financiële logica te doorbreken en de sector te reguleren maken we de financiële wereld weer dienstbaar aan de reële economie.”
Eerlijke belasting op grote vermogens en winsten
Om investeringen in een sterke economie te financieren en ongelijkheid te verminderen, wil de SP de belasting op grote vermogens en winsten verhogen en belastingvoordelen voor multinationals afschaffen.
“De allerrijksten gaan hun vermogen boven de 50 miljoen euro verplicht gebruiken om onze economie en samenleving te versterken.”
“De allergrootste multinationals gaan, net zoals alle andere burgers en bedrijven, bijdragen aan onze samenleving en eerlijk belasting betalen. We schaffen geheime afspraken en belastingkortingen af.”
“Wij doen wat nodig is en zijn zuinig op het geld van Nederland. We moeten investeren in onze mensen en economie, maar de rekening hiervan moet niet langer alleen op de schouders van de werkende klasse terechtkomen.”
BBB ziet een sterke economie als geworteld in ondernemerschap, vakmanschap en strategische autonomie, waarbij minder regeldruk, behoud van maakindustrie en regionale ontwikkeling centraal staan. De partij wil ondernemers meer ruimte geven, vitale sectoren beschermen, investeren in innovatie en vakmanschap, en nationale koppen op Europees beleid vermijden. BBB pleit voor een economie waarin Nederland weer zelf produceert, bouwt en innoveert, met een overheid die ondersteunt in plaats van belemmert.
Minder regeldruk en nationale koppen op Europees beleid
BBB stelt dat overmatige regelgeving en extra nationale eisen het ondernemerschap en de concurrentiekracht ondermijnen. De partij wil drastisch minder regels en geen extra verplichtingen bovenop Europese wetgeving, zodat bedrijven kunnen groeien en concurreren.
Versterken en behouden van strategische maakindustrie
BBB beschouwt een sterke maakindustrie als essentieel voor economische groei, strategische autonomie en werkgelegenheid. De partij wil investeren in innovatie, verduurzaming en behoud van cruciale bedrijven en ketens, zodat Nederland minder afhankelijk wordt van het buitenland.
“Een sterke economie begint bij vertrouwen in eigen kunnen. Nederland is groot geworden door mensen die durf tonen, vakmanschap bezitten en kansen grijpen.”
“De industrie is onmisbaar voor de voedselproductie, woningbouw, energietransitie, defensie, maritieme slagkracht en de regionale economie. Zonder sterke industrie géén strategische autonomie, geen fatsoenlijke werkgelegenheid en geen duurzame toekomst.”
“Behoud Tata Steel als strategisch anker. BBB steunt de verduurzaming van Tata Steel en wil het bedrijf behouden als cruciale staalproducent binnen Europa.”
“Bescherming strategische ketens tegen afvloeiing. De overheid moet actief voorkomen dat toeleveranciers in essentiële ketens (zoals chipproductie, defensie, scheepsbouw, agrofood en bouwmaterialen) verdwijnen naar het buitenland.”
Regionale economische ontwikkeling en versterken van ecosystemen
BBB wil dat economische groei niet alleen in de Randstad plaatsvindt, maar dat ook regio’s buiten de grote steden profiteren. De partij pleit voor gerichte investeringen in regionale clusters, samenwerking tussen bedrijven, onderwijs en overheid, en het benutten van lokale kracht.
“Het economisch beleid van de rijksoverheid richt zich nog te vaak op de Randstad en een paar grote kennisclusters. Daardoor blijven andere delen van Nederland met name grensregio’s en plattelandsgebieden achter, terwijl daar volop economische kansen liggen.”
“De rijksoverheid onderzoekt de mogelijkheden om gericht te investeren in kansrijke regionale economische clusters, zoals agrofood in Noordoost Nederland, hightech in Twente en zorginnovatie in Limburg.”
“Regionale ecosystemen versterken. Samenwerking tussen grote bedrijven, mkb, startups, onderwijs en overheid wordt actief ondersteund, met ruimte voor maatwerk en regionale investeringsagenda’s.”
Investeren in innovatie, vakmanschap en startups
BBB ziet innovatie en vakmanschap als motoren voor een sterke economie. De partij wil investeren in technische opleidingen, startups en praktische innovatie, zodat Nederland concurrerend en toekomstbestendig blijft.
“BBB wil ruimte geven aan ondernemers, regels terugdringen, strategische sectoren versterken en investeren in innovatie en vakmanschap in de regio.”
“Startups en jonge bedrijven zijn onmisbaar voor de vernieuwingskracht van Nederland. Maar doorgroeien is vaak moeilijk. BBB wil ruimte voor praktische innovatie, met echte maakwaarde voor Nederland.”
Fiscaal stabiel en concurrerend ondernemersklimaat
BBB wil een stabiel fiscaal beleid zonder extra lasten voor bedrijven, zodat Nederlandse bedrijven niet op achterstand komen ten opzichte van buitenlandse concurrenten. De partij is tegen verdere nationale koppen op Europese fiscale maatregelen.
“Voor bedrijven een stabiel fiscaal beleid en we handhaven de bedrijfsopvolgingsfaciliteit, deelnemingsvrijstelling, innovatiebox en andere maatregelen die innovatie stimuleren zoals de expatregeling.”
“We vinden het belangrijk dat de Nederlandse bedrijven niet verder op achterstand komen ten opzichte van hun concurrenten in Europa en dat er geen verdere nationale koppen op Europese fiscale maatregelen komen.”
De ChristenUnie streeft naar een sterke economie die duurzaam, sociaal en toekomstbestendig is, waarbij brede welvaart en rentmeesterschap centraal staan. Ze kiezen voor investeringen in innovatie, infrastructuur en vakmanschap, met solide overheidsfinanciën en een einde aan overconsumptie. Hun visie op een sterke economie is gericht op langetermijnbloei voor mens, maatschappij en milieu, niet op kortetermijnwinst.
Solide overheidsfinanciën en investeren in de toekomst
De ChristenUnie ziet houdbare overheidsfinanciën als randvoorwaarde voor een sterke economie en kiest voor investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw en infrastructuur. Ze verwerpen het financieren van consumptieve uitgaven met schuld en willen transparantie en degelijkheid in het begrotingsbeleid.
“In tegenstelling tot het huidige kabinet gaan we geen consumptieve uitgaven financieren met meer schuld, maar stoppen we juist geld in investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten.”
“Solide en houdbare overheidsfinancien zijn een randvoorwaarde voor de duurzame bloei van ons land.”
“De ChristenUnie staat daarom voor een prudent financieel beleid en beheersing van de staatsschuld. Investeren is goed en moet, maar wel in de juiste zaken. En de rekening mag niet eenzijdig worden doorgeschoven naar toekomstige generaties.”
Brede welvaart en rentmeesterseconomie centraal
De partij kiest expliciet voor een economie die niet draait om maximale groei of kortetermijnwinst, maar om brede welvaart, duurzaamheid en respect voor de grenzen van de schepping. Familiebedrijven, vakmanschap en innovatie krijgen een centrale rol, en overconsumptie wordt actief tegengegaan.
“De ChristenUnie staat voor een toekomstbestendige economie. Dat vraagt om gerichte keuzes om de economie te vitaliseren en te vergroenen. De ChristenUnie stelt mens, maatschappij en milieu centraal en voelt zich thuis bij het Rijnlandse model van de economie. Niet het maximaliseren van de kortetermijnwinsten, maar het duurzaam en langjarig floreren van ondernemingen en werknemers staat voorop.”
“We zetten in op de nieuwe economie via innovatie en nemen afscheid van het consumentisme dat de grenzen van de schepping niet respecteert. We willen een einde aan de overconsumptie van goedkope prullaria die horen bij een wegwerpeconomie.”
“Voor de ChristenUnie is dit toekomstige verdienvermogen meer dan financieel van aard. Natuurlijk is een goede boterham van belang, maar welvaart is breder dan geld alleen.”
Investeren in innovatie, vakmanschap en infrastructuur
De ChristenUnie wil de economie versterken door te investeren in innovatie, beroepsonderwijs, en duurzame infrastructuur. Ze zien innovatie en vakmanschap als sleutel tot toekomstig verdienvermogen en brede welvaart.
“Om onze toekomstige welvaart zeker te stellen is het van belang om nu te investeren in innovatie en productiviteit. Dat vraagt om een beter samenspel van wetenschap, kennisinstituten, opleidingen en bedrijven.”
“We investeren volop in het beroepsonderwijs en geven ruimte aan jonge ondernemers. Dat is nodig, nu veel kennis met pensioen gaat. Elke provincie verdient een techniekhavo en technasia.”
“Een florerende samenleving en competitieve economie kan niet zonder veilige, moderne en duurzame infrastructuur en mobiliteit.”
Minder regeldruk en stabiel ondernemersklimaat
De partij erkent dat regeldruk, onvoorspelbaar beleid en trage vergunningverlening een sterke economie belemmeren. Ze willen deze obstakels actief aanpakken en zorgen voor voorspelbare regels en een betrouwbaar ondernemersklimaat.
“Het uitblijven van (snelle) vergunningverlening, een gebrek aan netcapaciteit en veel regeldruk staan een goed ondernemersklimaat in de weg. Deze obstakels worden met vaart aangepakt.”
“De overheid wijzigt te vaak van koers, bijvoorbeeld als het gaat over belastingtarieven, subsidieregelingen of regelgeving. Die onvoorspelbaarheid is fnuikend voor ondernemers. Zij hebben behoefte aan een duidelijk en voorspelbaar beleid.”
Eerlijk speelveld en normering op Europees niveau
De ChristenUnie wil een eerlijk Europees speelveld voor bedrijven en normering van productiestandaarden, zodat Nederlandse bedrijven niet worden benadeeld en duurzaamheid wordt bevorderd.
“Nederlandse bedrijven ervaren momenteel geen gelijk Europees speelveld, bijvoorbeeld als het gaat om staatssteun of Nederlandse nettarieven die hoger zijn dan in buurlanden.”
“Normering van de vraag op Europees niveau is noodzakelijk om het circulair maken van de economie te laten slagen.”
De PVV stelt dat de Nederlandse economie stagneert door hoge lasten voor burgers en verspilling van belastinggeld aan buitenlandse doelen. Hun kernvoorstellen voor een sterke economie zijn het verlagen van lasten voor Nederlanders, het schrappen van uitgaven aan asiel, ontwikkelingshulp en klimaat, en het investeren in koopkracht en betaalbaarheid van basisvoorzieningen. De partij wil economische groei stimuleren door geld in Nederland te houden en te besteden aan de eigen bevolking.
Lastenverlichting voor burgers en koopkrachtversterking
De PVV ziet hoge lasten en stijgende prijzen als oorzaak van economische stagnatie en wil deze direct verlagen om de economie te stimuleren. Door het schrappen van btw op boodschappen, het instellen van maximumprijzen op basisproducten en het verlagen van de btw op energie, wil de partij de koopkracht van Nederlanders vergroten en de binnenlandse economie versterken.
“De PVV wil de economie weer een boost geven door de lasten van burgers te verlagen.”
“De PVV wil daarom de btw op boodschappen helemaal schrappen, waardoor de boodschappenkar bijna 10% goedkoper kan worden.”
“Ook willen we op een aantal essentiële basisproducten maximumprijzen instellen. Dit regelen we via de Prijzenwet.”
“Daarom verlagen we de btw op energie van 21 naar 9%.”
Stoppen met miljardenuitgaven aan buitenland en klimaat
De PVV stelt dat geld dat nu naar asielopvang, ontwikkelingshulp, de EU en klimaatmaatregelen gaat, verspild wordt en beter in Nederland kan worden besteed. Door deze uitgaven te schrappen, wil de partij financiële ruimte creëren voor investeringen in de Nederlandse economie en burgers.
“Miljarden worden verspild aan zaken waar de Nederlander niets aan heeft en ook helemaal niet om heeft gevraagd. Alleen al dit jaar besteden we € 9 miljard aan de opvang van asielzoekers en Oekraïners. Ook sturen we elk jaar € 7 miljard naar Afrika en doneren we € 10 miljard aan Brussel.”
“We schrappen alle uitgaven uit het Klimaatfonds.”
“Stop met de verspilling van onze zuurverdiende belastingcenten. Stop met de export van onze miljarden. Besteed het geld in Nederland, aan de Nederlanders.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
Investeren in betaalbaarheid van wonen en energie
De PVV koppelt een sterke economie aan betaalbare basisvoorzieningen. Door sociale huren te verlagen, woningcorporaties te compenseren en energielasten te drukken, wil de partij de economische positie van burgers versterken en de binnenlandse bestedingen stimuleren.
“De PVV gaat de sociale huren volgend jaar met 10% verlagen. Woningcorporaties compenseren we door voor hen de winstbelasting te schrappen, zodat de bouwopgave niet in gevaar komt.”
“Ook willen we iets doen aan de hoge energiekosten... Daarom verlagen we de btw op energie van 21 naar 9%.”
Minder regels en lasten voor bedrijven en infrastructuur
De PVV wil economische groei bevorderen door het verminderen van onnodige regels, het schrappen van ondoelmatige subsidies en het stimuleren van infrastructuurprojecten zoals de groei van Schiphol en het openen van Lelystad Airport.
“We schrappen ook onnodige regels rondom etiketten, zodat ook goedkopere producten uit het buitenland met een etiket in een andere taal kunnen worden verkocht in Nederlandse winkels tegen een lagere prijs.”
“Ook snijden we fors in de vele ondoelmatige fiscale subsidies voor het bedrijfsleven.”
“Wij zijn trots op Amsterdam Airport Schiphol, één van de grootste luchthavens van Europa én de wereld – van groot belang voor ons vestigingsklimaat, onze economie en onze internationale handelspositie. Van de PVV mag Schiphol groeien. En wat Lelystad Airport betreft: het vliegveld ligt klaar, volledig uitgerust – dus zo snel mogelijk openen.”
BVNL ziet een sterke economie als een ondernemersvriendelijke, vrije markt met lage belastingen, weinig overheidsbemoeienis en ruimte voor innovatie. De partij wil het vestigingsklimaat verbeteren door lasten te verlagen, bureaucratie te verminderen en regelgeving te versoepelen, zodat bedrijven optimaal kunnen groeien en banen creëren. BVNL pleit voor structurele hervormingen die werken en ondernemen lonend maken, en ziet het MKB en zelfstandigen als de ruggengraat van de economie.
Lagere belastingen en minder regels voor ondernemers
BVNL stelt dat een sterke economie alleen mogelijk is als ondernemers en bedrijven worden ontlast van hoge lasten en overmatige regelgeving. Door het vestigingsklimaat te verbeteren en het speelveld gelijk te trekken met andere landen, wil BVNL bedrijven behouden en groei stimuleren. Dit moet leiden tot meer banen, innovatie en economische veerkracht.
“Het vestigingsklimaat moet worden verbeterd door lagere belastingen (vlaktaks van 25%) in te voeren, minder overheidsbemoeienis, lage energiekosten en versoepeling van het arbeidsrecht.”
“Minder regels voor ondernemers en bedrijven. Bureaucratie en regeldruk moeten worden teruggedrongen.”
“BVNL wil de belastingen en werkgeverslasten voor ondernemers omlaag brengen, de bureaucratie verminderen en het gelijke speelveld weer terugbrengen in de markt door in elk geval geen regels te maken die strenger zijn dan het EU-gemiddelde.”
“BVNL wil Nederlandse multinationals zoals Shell, Unilever, Heineken, Philips en ASML in Nederland houden, mede omdat deze bedrijven voor heel veel banen zorgen.”
“Belang Van Nederland kiest voor een ondernemersvriendelijke koers die gestoeld is op vrijemarkteconomie, sober fiscaal beleid, lage belastingen en structurele hervormingen.”
Werken en ondernemen moet lonen
BVNL vindt dat werken en ondernemen meer moet opleveren dan niet werken, en dat succes en ambitie beloond moeten worden. De partij wil de armoedeval opheffen, overwerk aantrekkelijker maken en het verschil tussen uitkering en werk vergroten om zo de economische participatie te stimuleren.
“Werken moet lonen en moet meer opleveren dan niets doen. Het verschil tussen een uitkering en werk moet daarom worden vergroot en de armoedeval moet worden opgeheven.”
“Werken moet weer gaan lonen. De armoedeval, waarbij mensen meer geld overhouden in een uitkering dan in een laagbetaalde baan, is een belediging voor werkend Nederland, houdt onze economie en ons land tegen en moet worden opgelost.”
“Het verschil tussen een uitkering en een baan moet fors worden vergroot. Werken moet weer lonen.”
Investeren in infrastructuur als economische pijler
BVNL ziet goede infrastructuur als essentieel voor een sterke economie. Door te investeren in wegen, openbaar vervoer en luchthavens wil de partij de economische groei ondersteunen en Nederland aantrekkelijk houden voor bedrijven.
“Het economisch belang van een goede infrastructuur is enorm. De Nederlandse bevolking is in de afgelopen decennia met miljoenen mensen toegenomen, maar de infrastructuur is hier niet op aangepast. Daarom is een enorme inhaalslag nodig.”
“Schiphol is een economische pijler van de Nederlandse economie en mag groeien op een verantwoorde manier waarbij ingezet wordt op energiezuinige en stille vliegtuigen.”
Innovatie en technologie stimuleren
BVNL wil een innovatievriendelijk klimaat creëren waarin bedrijven, startups en academici kunnen gedijen. Door te investeren in onderzoek en ontwikkeling en samenwerking te bevorderen, wil de partij de technologische voorsprong van Nederland behouden en versterken.
“We willen een innovatievriendelijk klimaat creëren waarin bedrijven, startups en academici kunnen gedijen. Door investeringen in onderzoek en ontwikkeling te vergroten en samenwerking tussen publieke en private partijen te bevorderen, zullen we onze positie als voorloper op het gebied van technologie versterken.”
“Innovatie via vrije markt: Een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor cybersecurity-startups creëert banen en stimuleert veilige, transparante systemen.”
Het CDA ziet een sterke economie als fundament voor brede welvaart en een fatsoenlijk Nederland, waarbij innovatie, ondernemerschap en investeringen centraal staan. Ze willen het ondernemersklimaat verbeteren door minder regeldruk, investeren in innovatie en infrastructuur, en het oprichten van een nationale investeringsbank. De partij kiest voor een duurzame, concurrerende economie met een focus op lange termijn groei en een aantrekkelijk vestigingsklimaat.
Investeren in innovatie, ondernemerschap en toekomstig verdienvermogen
Het CDA wil het ondernemersklimaat versterken door gericht te investeren in innovatie, onderzoek en infrastructuur, en door het oprichten van een nationale investeringsbank. Dit moet het verdienvermogen vergroten, arbeidsproductiviteit verhogen en Nederland aantrekkelijk houden voor bedrijven en investeerders.
“We richten een nationale investeringsbank op die investeringen in Nederland aanjaagt. Daarnaast investeren we in innovatie, R&D en onderzoek om ons verdienvermogen in de toekomst te vergroten.”
“We hebben de afgelopen tijd verzuimd te investeren met een blik op de lange termijn, voor het verdienvermogen in de toekomst. Voor de generatie na ons. Dat moet anders en dat kan anders.”
“We geven het Groeifonds een nieuwe impuls en investeren daarmee in nieuwe technologieën die nodig zijn voor de toekomst.”
“Ondernemend Nederland (RVO) door tot een Nationale Investeringsbank: één sterke overheidsinvesteringspartner, een brede nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling met slagkracht en kapitaal.”
Minder regeldruk en aantrekkelijk vestigingsklimaat
Het CDA wil het ondernemersplezier terugbrengen door regeldruk te verminderen, regelgeving te versimpelen en te zorgen voor stabiel, betrouwbaar beleid. Dit moet het vestigingsklimaat verbeteren en bedrijven stimuleren om te investeren en te groeien.
“We zetten met prioriteit in op deregulering: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere rapportages.”
“We komen met een versterkt programma om regeldruk aan te pakken, rapportages te versimpelen en overlap te voorkomen.”
“Voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat is betrouwbaar en stabiel overheidsbeleid cruciaal, met een concurrerend investeringsklimaat, aantrekkelijk voor familiebedrijven, voor groot- en kleinbedrijf, voor onze maakindustrie, voor innovatieve en snelgroeiende starters en voor investeerders.”
Duurzame economie en Europese samenwerking
Het CDA koppelt een sterke economie aan duurzaamheid en Europese samenwerking. Ze willen de nationale CO₂-heffing schrappen, inzetten op groene industriepolitiek en aansluiten bij Europese technologieprogramma’s om een gelijk speelveld te creëren en bedrijven niet weg te jagen.
“Een duurzame economie bereiken we alleen met een Europese aanpak en een gelijk speelveld in Europa. Daarom volgen we de Europese klimaatdoelen en passen we de Nederlandse klimaatwet daarop aan. De nationale CO₂-heffing schrappen we, want we willen bedrijven niet wegjagen.”
“We ontwikkelen een langetermijnstrategie om groene industrie naar Nederland te halen en te behouden.”
“We vertalen de Clean Industrial Deal naar Nederland voor het ontwikkelen van schone technologieën, circulaire productie en de vermindering van CO₂-uitstoot.”
Investeren in infrastructuur en oplossen van knelpunten
Het CDA erkent dat knelpunten zoals stikstof, netcongestie en ruimtegebrek de economie remmen. Ze willen investeren in infrastructuur en innovatie om deze problemen op te lossen en zo economische groei mogelijk te maken.
“We doen wat nodig is om bedrijven en boeren weer te kunnen laten ondernemen. We werken samen om de stikstofdoelen te behalen... De problemen op het stroomnetwerk pakken we versneld aan, zodat bedrijven weer kunnen uitbreiden.”
“We lossen de overbelasting van het elektriciteitsnet (netcongestie) op: de rekening van de aanleg van nieuwe (elektriciteits)infrastructuur spreiden we over generaties.”
De SGP streeft naar een sterke economie die robuust, sociaal, duurzaam en innovatief is, met een centrale rol voor ondernemers, voorspelbaar beleid en een eerlijk speelveld. De partij wil lastenverlichting voor het mkb, investeren in maakindustrie en innovatie, en het vestigingsklimaat verbeteren door minder regeldruk en betere financieringsmogelijkheden. Tegelijkertijd pleit de SGP voor een economie met oog voor waarden, waarbij sociale rechtvaardigheid en lange termijn investeringen centraal staan.
Lastenverlichting en voorspelbaar beleid voor ondernemers
De SGP ziet ondernemers als de motor van de economie en wil hun positie versterken door voorspelbaar beleid, lastenverlichting en het tegengaan van regeldruk. Dit moet zorgen voor meer werkgelegenheid, investeringen en een aantrekkelijk vestigingsklimaat, wat bijdraagt aan een sterke economie.
“Basisvereiste hiervoor is voorspelbaar overheidsbeleid zodat ondernemers weten waar zij van op aan kunnen, zeker ook ten aanzien van belastingen. Een einde aan gezwabber dus.”
“De winstbelasting voor het bedrijfsleven en de werkgeverslasten worden verlicht, vooral gericht op het mkb.”
“Nederland investeert in een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Daarom wordt bezien welke vergunningen, exportbeperkingen en regels internationale handel onnodig belemmeren.”
Investeren in maakindustrie, innovatie en regionale economie
De SGP wil de maakindustrie versterken, innovatie stimuleren en investeren in regionale economieën. Dit moet de concurrentiepositie verbeteren, banen creëren en de economie toekomstbestendig maken.
“Werken in de maakindustrie moet op alle mogelijke manieren aantrekkelijker worden gemaakt en gestimuleerd, ook door de overheid.”
“De regionale economie wordt versterkt door extra te investeren in de regionale ontwikkelingsmaatschappijen.”
“De maritieme maakindustrie, zoals in de Drechtsteden, is van grote waarde voor Nederland waterland. Daarom versterken we de innovatiemotor voor deze sector, bijvoorbeeld door snel in te zetten op duurzame en schone aandrijvingen.”
Verbeteren van financieringsmogelijkheden voor bedrijven
De SGP wil de toegang tot financiering voor bedrijven, vooral het mkb en startups, verbeteren door garantiestellingen, het stimuleren van private investeringen en het terugbrengen van de durfkapitaalregeling. Dit moet innovatie en groei bevorderen, wat essentieel is voor een sterke economie.
“De overheid gaat private financiering lostrekken en verbreedt het palet aan publieke en private financiering. Er komen verbeterde garantiestellingen voor kleine kredieten en grote financiers, zoals pensioenfondsen, worden gestimuleerd hun geld hierin te steken.”
“Het blijft fiscaal aantrekkelijk te investeren in onze economie. De durfkapitaalregeling keert terug, zodat het verstrekken van financiering aan startups en snelgroeiende bedrijven met veel potentie en een hoog risico wordt gestimuleerd.”
Eerlijke en duurzame internationale handel
De SGP koppelt een sterke economie aan eerlijke en duurzame internationale handel, waarbij het vestigingsklimaat wordt beschermd en handelsverdragen kritisch worden beoordeeld op hun impact op het speelveld, mensenrechten en milieu.
“Buitenlandse handel versterkt onze economie en welvaart, maar moet eerlijk en duurzaam zijn.”
“Handel is goed voor de portemonnee en voor bondgenootschappen. Toch moet het model voor handelsverdragen op de schop. Voortaan moet Nederland via een impactanalyse vooraf óók de gevolgen in kaart brengen voor 1) een gelijk speelveld voor Europese bedrijven, ... 4) de naleving van fundamentele mensenrechten, zoals godsdienstvrijheid en eerlijk werk, 5) de zorg voor de schepping en het milieu ...”
Economie met oog voor waarden en sociale rechtvaardigheid
De SGP benadrukt dat een sterke economie niet alleen draait om groei, maar ook om waarden, sociale rechtvaardigheid en het beschermen van kwetsbaren. Dit betekent investeren in duurzame werkgelegenheid, eerlijke lonen en het tegengaan van uitbuiting.
“De SGP wil toegroeien naar een economie die niet enkel drijft op euro’s, maar die waardengedreven is. Een economie die stevig staat en niet bij het eerste zuchtje wind omvalt. Een economie met oog voor de mens en omgeving. En een economie die creatief is en voortdurend innoveert. Kortom: robuust, sociaal, duurzaam en innovatief.”
“Een sociale economie betekent dat iedereen erbij hoort en meedoet, van de schoonmaakster tot de directeur. Een werkgever biedt zijn werknemer geen waardeloze flexcontractjes aan, maar maakt werk van een duurzame arbeidsrelatie.”
NSC wil een sterke economie realiseren door het sociale contract te herstellen, markten eerlijker te maken, innovatie en het vestigingsklimaat te versterken, en het mkb en familiebedrijven te beschermen. Ze pleiten voor vaste contracten als norm, minder administratieve lasten, een strategisch industriebeleid, en gerichte investeringen in innovatie en technische opleidingen. De partij ziet een sterke economie als fundament voor brede welvaart en bestaanszekerheid.
Vaste contracten en eerlijkere arbeidsmarkt
NSC stelt dat bestaanszekerheid en vertrouwen in de economie alleen mogelijk zijn als mensen volwaardig kunnen meedoen, met vaste contracten als norm en bescherming tegen flexibele, onzekere arbeid. Dit moet de opgestapelde onzekerheden van het neoliberale beleid tegengaan.
“Vast contract weer de norm maken.”
“We streven naar een economie en een arbeidsmarkt waaraan iedereen naar vermogen bijdraagt. Daar past geen tweedeling bij tussen goed verzekerde mensen met een vast arbeidscontract en een schil van onderverzekerde flexibele arbeidskrachten zonder perspectief.”
Eerlijkere markten en toezicht op machtsposities
NSC wil markten eerlijker maken door machtsposities van dominante bedrijven te doorbreken, toezicht te versterken en waar nodig maximumprijzen in te voeren. Dit moet voorkomen dat gewone Nederlanders de prijs betalen voor marktfalen en dat het sociale contract verder afbrokkelt.
“Aanpakken van hoge prijzen in supermarkten en winkels door markten eerlijker te maken.”
“De toezichthouder (ACM) moet actiever en effectiever kunnen optreden.”
“De Nederlandse spaarmarkt wordt gedomineerd door een klein aantal banken die de spaarrente laag en tarieven hooghouden. Deze marktdominantie moet worden doorbroken.”
Bescherming en versterking van mkb en familiebedrijven
Het mkb en familiebedrijven zijn volgens NSC de ruggengraat van de economie. De partij wil deze bedrijven beschermen door administratieve lasten te verlagen en het aantrekkelijker te maken om mensen in vaste dienst te nemen.
“Beschermen van familie- en gezinsbedrijven en het midden- en kleinbedrijf (mkb) met zo min mogelijk administratieve lasten.”
“Het moet aantrekkelijker worden voor kleine werkgevers om mensen in vaste dienst te nemen. We willen daarom minder administratieve lasten voor mkb’ers, onder meer door bestaande prikkels tegen het licht te houden en bij nieuwe wetgeving een mkb-uitvoeringstoets in te voeren.”
Strategisch industriebeleid en innovatie-investeringen
NSC ziet een sterk vestigingsklimaat, industriebeleid en innovatie als voorwaarden voor economische groei en brede welvaart. Ze willen een Nationale Groeimarktenstrategie, een Nationale Investeringsbank, en prioriteit voor strategische sectoren en technische opleidingen.
“Een sterk vestigingsklimaat en industriebeleid zijn voorwaarden om onze economie ook in de toekomst te laten groeien.”
“We starten met het opstellen van een Nationale Groeimarktenstrategie. Hierin bepalen we om de tien jaar de vijf sectoren met de hoogste toekomstige verdienkansen voor Nederland.”
“Voor langjarige innovatie en doorgroei richten we een Nationale Investeringsbank op.”
“We investeren in technisch talent. Daarbij zetten we extra in op de instroom in mbo-, hbo- en wo-opleidingen voor strategische sectoren die echt om mensen staan te springen zoals de halfgeleiderindustrie, AI en energietechnologie.”
Volt pleit voor een sterke Europese economie door te investeren in innovatie, duurzaamheid en strategische autonomie, met minder nadruk op traditionele economische groei en meer op brede welvaart. Ze willen een gezamenlijke Europese industrie en muntunie, stimuleren duurzaam ondernemerschap en kiezen voor sectoren die toekomstbestendig zijn. Concrete voorstellen zijn onder meer het opzetten van een Silicon Europa, het harmoniseren van regelgeving, het versterken van de euro en het investeren in strategische technologieën.
Investeren in innovatie en strategische sectoren
Volt ziet een sterke economie als een innovatieve en duurzame economie die minder afhankelijk is van externe grootmachten. Door te investeren in technologie, onderwijs en strategische industrieën wil Volt de Europese concurrentiekracht vergroten en de economie toekomstbestendig maken.
“We bouwen aan een duurzame en innovatieve economie. Terwijl de Verenigde Staten en China veel geld investeren in innovatie en de economie, dreigt de Europese Unie (EU) achter te blijven. Onderlinge concurrentie staat een sterke en innovatieve Europese economie in de weg. We moeten groots investeren in de toekomst.”
“Wij bouwen één krachtige Europese industrie: een Silicon Europa. Een plek waar kennis, start-ups en investeerders samenkomen, gebouwd op Europese waarden.”
“We investeren in een stabiel en voorspelbaar Europees vestigingsklimaat. We zetten een duidelijke economische koers uit voor de EU en begeleiden bedrijven en werknemers naar dat toekomstbeeld.”
“We zetten in op een Europese grondstoffenstrategie, waarbij de inkoop van kritieke grondstoffen door het Europese blok wordt gecoördineerd. We breiden het aantal strategische partners uit en beveiligen toeleveringsketens.”
Europese muntunie en financiële integratie
Volt wil de euro versterken door een gezamenlijke begroting, een Europese minister van Financiën en een grotere rol voor de euro als wereldvaluta. Dit moet leiden tot meer economische stabiliteit, goedkopere leningen en een sterkere internationale positie van Europa.
“De EU bouwt daarom aan een sterkere euro, ook digitaal. Met één munt, één begroting, één minister van Financiën en één economie maken we onze eigen regels en beschermen we onze belangen en waarden.”
“Het afzwakken van de dollar als wereldwijde reservevaluta biedt kansen aan de euro. We willen van de euro een sterkere munt maken, waardoor het één van de reservevaluta’s van de wereldeconomie wordt.”
“Volt bepleit dat het beschikbare spaargeld in de EU beter aansluit bij de grote vraag van Europese bedrijven naar durfkapitaal. Dit vergt voltooiing van de Europese bankenunie met een Europees depositogarantiestelsel en het faciliteren van grensoverstijgende bankenfusies.”
Duurzaam en sociaal ondernemerschap stimuleren
Volt ziet duurzaam en sociaal ondernemerschap als essentieel voor een sterke economie. Ze willen regeldruk verlagen, toegang tot financiering verbeteren en sociaal ondernemerschap stimuleren om economische groei te koppelen aan maatschappelijke waarde.
“We stimuleren ondernemers die duurzaam, sociaal en innovatief werken. We verlagen de regeldruk, maken subsidieregelingen overzichtelijker en verbeteren de toegang tot financiering en duurzame energie.”
“Sociaal ondernemerschap is een bewezen en krachtige manier om economische groei en een positieve maatschappelijke impact te realiseren. Volt wil het potentieel aan sociaal ondernemerschap benutten door het oprichten van grote samenwerkingsfondsen waaruit sociale ondernemingen en traditionele bedrijven gezamenlijke projecten kunnen financieren.”
Afbouwen oude industrie, focus op toekomstbestendige sectoren
Volt wil stoppen met overheidssteun aan vervuilende, oude industrieën en zich richten op sectoren met groeiperspectief en duurzaamheid. Dit moet ruimte creëren voor innovatie en bijdragen aan een sterke, toekomstgerichte economie.
“We staken alle overheidssteun aan de oude industrie en besteden onze tijd, aandacht en ons geld nog uitsluitend aan sectoren met groeiperspectief.”
“Tata Steel gaat zo snel mogelijk dicht. Op een gezonde en betaalbare manier groen staal produceren is daar niet op korte termijn haalbaar, maar in andere Europese landen kan dat wel. Ook andere vervuilende bedrijven die niet kunnen vergroenen, faseren we zorgvuldig uit.”
50PLUS ziet een sterke economie als een economie die internationaal concurrerend blijft, met een stabiel financieel beleid, een betrouwbare energievoorziening en een gelijk speelveld binnen Europa. De partij pleit voor het terugdringen van nationale industriepolitiek, het stimuleren van circulaire economie, het oplossen van knelpunten in het elektriciteitsnet en het beperken van overheidsuitgaven en bureaucratie. Kernpunten zijn het bouwen van kerncentrales, het tegengaan van extra nationale regels bovenop Europese afspraken en het aanpakken van verspilling en inefficiëntie in de collectieve sector.
Gelijk speelveld en minder nationale industriepolitiek
50PLUS wil dat Nederland geen extra nationale regels of CO2-heffingen invoert bovenop Europese afspraken, om de concurrentiepositie te beschermen en een gelijk speelveld te waarborgen. De partij is kritisch op actieve industriepolitiek en pleit voor Europese samenwerking op klimaat en economie.
“Dezelfde regels voor iedereen binnen Europa. Dus geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
“Stoppen met actieve industriepolitiek op nationaal en op Europees niveau, omdat dit beleid altijd eindigt in tranen.”
“Het optimaal beprijzen van CO2 op Europees niveau, zodat CO2-reductie wordt versneld zonder de concurrentiepositie van Nederland aan te tasten.”
Investeren in energie-infrastructuur en kernenergie
Om de economie concurrerend te houden en bedrijven aan te trekken, wil 50PLUS snel nieuwe kerncentrales bouwen en het elektriciteitsnet verbeteren. Dit moet de energievoorziening betaalbaar en betrouwbaar maken, wat essentieel is voor economische groei en technologische innovatie.
Circulaire economie en innovatie
50PLUS ziet kansen voor een sterke economie in het stimuleren van recycling en circulaire processen, zodat Nederland minder afhankelijk wordt van basisgrondstoffen en innovatie wordt bevorderd.
“Een circulaire economie waarbij het recyclen van grondstoffen concurrerend is met het gebruik van basisgrondstoffen.”
Beperken van overheidsuitgaven en bureaucratie
De partij wil verspilling, fraude en ondoelmatigheden in de collectieve sector aanpakken en pleit voor een zuinig begrotingsbeleid. Dit moet de economie versterken door de lasten te verlagen en de efficiëntie te verhogen.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Een behoedzame ontwikkeling van het begrotingstekort binnen de grenzen van de Europese begrotingsafspraken.”
“Een zuiniger uitgavenbeleid om de ECB te helpen de inflatie zo snel mogelijk onder controle te krijgen.”
FVD ziet een sterke economie als een samenleving waarin ondernemerschap, hard werken en bezit worden beloond, met een kleine overheid en lage lasten. Hun belangrijkste voorstellen zijn forse belastingverlagingen, het schrappen van belemmerende regels voor MKB en ZZP, stimulering van innovatie, en het benutten van nationale energiebronnen. De partij stelt dat deze maatregelen direct leiden tot meer economische groei, werkgelegenheid en welvaart voor alle Nederlanders.
Forse belastingverlagingen en vereenvoudiging
FVD wil de belastingdruk drastisch verlagen en het stelsel vereenvoudigen, zodat werken, ondernemen en sparen meer loont en economische groei wordt gestimuleerd. Ze pleiten voor een vlaktaks, verhoging van de belastingvrije voet, afschaffing van erf- en schenkbelasting, en lagere BTW-tarieven.
“We gaan voor een radicale verlaging van de belastingen. We voeren een belastingvrije voet in van €30.000,- voor alle werkenden en gepensioneerden, en we maken de eerste €1.000 verdiend in een tweede baan (bij minimaal 32 uur hoofdbaan) belastingvrij. We verhogen de VPB-grens naar €1 miljoen, de zelfstandigenaftrek naar €15.000,- en we schrappen de BTW op B2B-transacties om de cashflow van bedrijven te verbeteren. We verlagen de BTW naar respectievelijk 6% en 19% en vereenvoudigen het belasting- en toeslagenstelsel door invoering van een vlaktax. Inkomen uit Box-3 wordt volledig belastingvrij. Erf- en schenkbelasting schaffen we af.”
“Daarom kiest Forum voor Democratie voor eenvoud, transparantie en lagere lasten: een belastingstelsel dat álle Nederlanders recht doet, bijdraagt aan welvaartsgroei en de kracht van ons land versterkt.”
Minder regels en lasten voor MKB en ZZP
FVD beschouwt het MKB en ZZP’ers als de motor van de economie en wil hen meer ruimte geven door lasten en bureaucratie te verminderen, het ontslagrecht te versoepelen, en verplichte verzekeringen af te schaffen.
“Forum voor Democratie kiest onvoorwaardelijk voor de ruim 400.000 MKB-bedrijven en de ruim 1.2 miljoen zelfstandigen: zij vormen het fundament van onze economie. ... Wij willen dat MKB-ers en ZZP-ers weer de ruimte krijgen om te ondernemen, te groeien en te investeren in plaats van steeds meer tijd en geld kwijt te zijn aan bureaucratie.”
“We versoepelen het ontslagrecht voor het MKB en verkorten de doorbetalingsverplichting bij ziekte naar één jaar, zodat ondernemers weer mensen durven aan te nemen.”
“We verhogen de zelfstandigenaftrek voor ZZP-ers naar €15.000, zodat hard werken loont.”
“We dwingen ZZP’ers niet om pensioen- of arbeidsongeschiktheidsverzekeringen af te sluiten, zodat ze zelf kunnen beslissen hoe ze hun geld besteden.”
Benutten van nationale energiebronnen en lagere energielasten
FVD wil de energieprijzen verlagen en de economie versterken door gaswinning te hervatten, kernenergie te stimuleren en klimaatmaatregelen terug te draaien.
“We hervatten de gasboringen in Groningen, waar nog eens voor circa 585 miljard euro aan gasbaten gerealiseerd kunnen worden. Zo zorgen we voor lagere rekeningen en een bloeiende economie.”
“We verlagen energiebelastingen en draaien de ODE-verhoging terug, zodat de energierekening fors daalt.”
Investeren in infrastructuur en innovatie
FVD wil investeren in mobiliteit, infrastructuur en innovatie om de economie te versterken en Nederland toekomstbestendig te maken.
“We verbreden en optimaliseren alle snelwegen om doorstroming te verbeteren en regionale economieën te versterken. ... Een nieuwe luchthaven in de Noordzee en innovaties zoals hyperloops en supersnel glasvezelinternet maken Nederland toekomstbestendig.”
Zelfstandige handelspositie en minder EU-bemoeienis
FVD streeft naar een neutrale handelspositie naar Zwitsers model, met minder EU-invloed en meer focus op eigen handelsbelangen.
“Handelsverdragen sluiten we voortaan zelf, zonder EU-bemoeienis, en we koesteren de Nederlandse diaspora. Een nieuwe kans voor Nederland: een trots, neutraal land dat vrede en welvaart brengt, met een sterke economie en mondiale invloed.”
De VVD wil van Nederland de sterkste economie van Europa maken door radicale economische groei te stimuleren, met een centrale rol voor ondernemers, innovatie en minder regeldruk. De partij stelt concrete doelen zoals het wettelijk vastleggen van een goed ondernemersklimaat, investeren in groeitechnologieën en infrastructuur, en het schrappen van nationale regels die bedrijven benadelen. Hun visie is dat een sterke economie essentieel is voor welvaart, onafhankelijkheid en het behoud van voorzieningen.
Wettelijk vastleggen van een sterk ondernemersklimaat
De VVD wil het ondernemersklimaat wettelijk beschermen en verbeteren, omdat ondernemers volgens hen de motor zijn van economische groei en werkgelegenheid. Dit moet Nederland in de top van meest concurrerende economieën houden en voorkomen dat bedrijven vertrekken.
“We leggen wettelijk vast dat de Nederlandse overheid de plicht heeft het ondernemersklimaat te verbeteren. Daarbij hoort een stabiel fiscaal klimaat, minder bureaucratie en stimulering van groeitechnologieën. De ambitie is zo hoog mogelijk op de internationale lijsten voor sterke economieën te komen. Als minimale ambitie geldt de top tien.”
“Ondernemers maken onze straten bruisend en zorgen voor een sterke economie. Dankzij ondernemers die risico nemen ontstaan er banen en nieuwe technologieën die het leven makkelijker maken.”
Schrappen van knellende en nationale regels
De VVD wil onnodige en strengere nationale regels schrappen, zoals de nationale CO2-heffing, om het speelveld gelijk te trekken met Europa en bedrijven ruimte te geven om te groeien. Minder regeldruk moet het ondernemersklimaat versterken en economische groei bevorderen.
“We schrappen regelgeving die in Nederland strenger is dan in de rest van Europa, zoals de nationale CO2-heffing.”
“We hanteren een meetbare doelstelling om het aantal onnodige regels te verminderen. We beoordelen met meetbare doelen of bestaande regels effectief zijn en herzien regels waar nodig.”
Investeren in groeitechnologieën en infrastructuur
De VVD zet in op investeringen in groeitechnologieën, infrastructuur en innovatie om de economie toekomstbestendig en concurrerend te houden. Dit moet Nederland technologisch leidend maken en de basis leggen voor duurzame groei.
“We investeren in de groei van morgen door de grootste knelpunten in onze economie op te lossen, zoals met investeringen in onze (data-)infrastructuur en in de energietransitie.”
“We focussen op de topsectoren waarin Nederland onderscheidend is, en waarin we onderscheidend willen zijn. We richten daarnaast een investeringsmaatschappij op die is gericht op start- en scale-ups, zodat zij het geld hebben om op te schalen. We zetten vol in op kunstmatige intelligentie.”
Lagere lasten en voorspelbaar beleid voor ondernemers
De VVD wil lagere belastingen en voorspelbaar beleid voor ondernemers om investeringen, groei en werkgelegenheid te stimuleren. Dit moet voorkomen dat bedrijven vertrekken en zorgen voor een stabiele economische basis.
“We voorkomen dat de lasten voor ondernemers steeds omhooggaan. Minder lasten voor ondernemers is onze inzet. Dit geeft ondernemers de ruimte om te investeren, banen te creëren en voorkomt dat bedrijven de grens over worden gejaagd.”
“We staan daarnaast voor voorspelbaar beleid, zodat een ondernemer weer de juiste beslissingen kan nemen door vooruit te kijken.”
Economische groei als basis voor onafhankelijkheid en veiligheid
De VVD ziet een sterke economie als fundament voor nationale onafhankelijkheid, veiligheid en het kunnen investeren in publieke voorzieningen. Economische kracht wordt direct gekoppeld aan geopolitieke weerbaarheid.
“Die kunnen we alleen maken met een sterke en concurrerende economie. Een robuuste economie maakt ons niet alleen welvarender, maar ook minder afhankelijk van onbetrouwbare regimes.”
“Economische groei en verduurzaming gaan hand in hand: beide zijn nodig om onafhankelijk te zijn van onvrije landen en om in de toekomst in een schoon land te leven.”
BIJ1 ziet een sterke economie als een economie die radicaal eerlijk deelt, publieke belangen centraal stelt en ongelijkheid bestrijdt. De partij wil essentiële sectoren nationaliseren, winsten herverdelen naar werkenden, en grote vermogens en bedrijven zwaarder belasten. Democratisering van bedrijven, hogere minimumlonen en het afschaffen van marktwerking in basisvoorzieningen zijn kernpunten in hun visie op economische kracht.
Essentiële sectoren volledig in publieke handen
BIJ1 stelt dat concurrentie in vitale sectoren niet in het voordeel van de burger is en wil deze sectoren nationaliseren om publieke belangen te waarborgen. Dit moet leiden tot meer controle, eerlijkere prijzen en een economie die werkt voor iedereen in plaats van voor aandeelhouders.
“De belangrijke sectoren van de economie komen daarom volledig in publieke handen. Zoals banken, energiebedrijven, netbeheerders, het onderwijs, de zorg en het ov.”
Winsten herverdelen en maxima stellen
De partij wil dat winsten niet langer vooral naar aandeelhouders gaan, maar direct ten goede komen aan werkenden. Er worden wettelijke maxima gesteld aan winsten, en een deel van de winst moet verplicht naar loonsverhogingen.
“We nemen in de wet op dat een zeker deel van alle winsten naar loonsverhogingen gaat.”
“We stoppen graaiflatie (torenhoge winsten maken op levensmiddelen) door bedrijven te verplichten transparant te zijn over hun kostenstructuur en kiezen van prijzen. Onredelijke winsten van bedrijven gaan we zwaar belasten.”
Zwaardere belasting op grote vermogens en bedrijven
Om ongelijkheid te bestrijden en publieke voorzieningen te financieren, verhoogt BIJ1 de belasting op grote vermogens en bedrijven drastisch. Er komt een vermogensplafond met een marginaal tarief van 100% boven een democratisch vastgestelde grens, en multinationals worden zwaarder belast.
“Er komt een limiet op vermogen, waarboven een marginaal belastingtarief van 100% geldt. De hoogte van deze limiet wordt democratisch besloten.”
“Alle private bedrijven die in Nederland hun producten verkopen, gaan daarover winstbelasting betalen. We stoppen voordelige belastingconstructies voor beursgenoteerde bedrijven.”
Democratisering van bedrijven en coöperaties
BIJ1 wil dat werknemers zeggenschap krijgen over productie, lonen en prijzen. Nieuwe bedrijven worden standaard werknemerscoöperaties, en bestaande grote bedrijven moeten aandelen overdragen aan werknemers.
“In elke sector maken de werkende mensen keuzes over de productie, verkoop, lonen en prijzen. Niet de aandeelhouders en managers, maar de werkende mensen aan de knoppen.”
“Met meer dan 100 werknemers krijgen een transitieplicht: binnen 10 jaar moet het merendeel van de aandelen in handen zijn van de werknemers.”
Minimumloon fors verhogen en werk herwaarderen
Om bestaanszekerheid te vergroten en de economie eerlijker te maken, verhoogt BIJ1 het minimumloon direct naar €19 per uur en waardeert onbetaald werk zoals mantelzorg structureel.
D66 ziet een sterke economie als een groene, innovatieve economie waarin duurzaamheid, technologische vooruitgang en een eerlijk speelveld centraal staan. Ze willen ondernemers stimuleren te verduurzamen, investeren in innovatie en infrastructuur, en zorgen voor eerlijke concurrentie en arbeidsmarkt. D66 koppelt economische groei expliciet aan ecologische grenzen en maatschappelijke waarde, met concrete voorstellen zoals het afbouwen van fossiele subsidies, het oprichten van een Nationale Investeringsbank, en het vereenvoudigen van regels voor ondernemers.
Groene economie als basis voor economische kracht
D66 stelt dat economische groei alleen houdbaar is als deze binnen de grenzen van de planeet blijft en duurzaamheid centraal staat. Ze willen vervuilende productie ontmoedigen, fossiele subsidies afbouwen en investeren in duurzame innovatie om zo een sterke economie te bouwen die niet ten koste gaat van klimaat en natuur.
“Een leefbare aarde en een sterke economie kúnnen hand in hand gaan. Maar als we blijven groeien ten koste van het klimaat, hollen we onze welvaart juist uit. Daarom kiest D66 voor een doorbraak: naar een economie die bloeit binnen de grenzen van de planeet.”
“D66 stelt duidelijke grenzen aan vervuilende industrie. Duurzaamheid is de norm en vervuiling krijgt een voorspelbare prijs: de ‘echte’ prijs.”
“D66 wil fossiele subsidies sneller afbouwen en geeft ruimte aan duurzame innovatie. Dit bespaart miljarden euro’s en zorgt voor een gelijk speelveld voor duurzame bedrijven.”
Investeren in innovatie en infrastructuur
D66 ziet technologische innovatie en investeringen in infrastructuur als essentieel voor een sterke economie. Ze willen een Nationale Investeringsbank oprichten, het Nationaal Groeifonds hervormen, en mkb’ers toegang geven tot financiering voor duurzame groei en technologische vooruitgang.
“We willen een Nationale Investeringsbank voor grote transities. Deze publieke instelling krijgt meer middelen en een breed mandaat. Het Nationaal Groeifonds, dat we hervormen, wordt onderdeel van de Nationale Investeringsbank. Ook mkb’ers krijgen toegang.”
“De bank investeert in wat Nederland vooruithelpt: van verzwaring van het elektriciteitsnet tot warmtenetten in dorpen en steden, van circulaire productie tot herstel van bodem en water.”
Minder regeldruk en betere voorwaarden voor ondernemers
D66 wil het ondernemersklimaat versterken door regels te vereenvoudigen, toegang tot financiering te verbeteren en een eerlijker belastingstelsel te creëren. Dit moet ondernemers in staat stellen te starten, te groeien en te verduurzamen, wat bijdraagt aan een sterke economie.
“D66 maakt het aantrekkelijker om een bedrijf te starten of te laten groeien. Veel ondernemers maken zich zorgen over de regeldruk en de verlening van vergunningen. Dat gaan we simpeler maken.”
“We versterken het vestigingsklimaat, zoals met een eerlijk en eenvoudig belastingstelsel, en met minder en stabiele regels. Ondernemers krijgen toegang tot een gelijk speelveld, goede aansluiting met het onderwijs en de arbeidsmarkt, en financiering om te kunnen groeien.”
Eerlijke concurrentie en maatschappelijk verantwoord ondernemen
D66 wil dat private winsten niet ten koste gaan van het publieke belang en dat bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ze pleiten voor een sterke overheid die de spelregels bepaalt en ingrijpt bij te veel marktmacht, om zo een eerlijke en sterke economie te waarborgen.
“Private winsten mogen niet ten koste gaan van het publieke belang. Voor ondernemers die maatschappelijk ondernemen, is een gelijk speelveld belangrijk. Daarom is een sterke overheid nodig die de spelregels bepaalt waarbinnen bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen.”
“D66 wil eerlijke concurrentie en grijpt stevig in bij te veel marktmacht.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) verwerpt het traditionele groeimodel en kiest voor een economie die welzijn, ecologie en rechtvaardigheid centraal stelt, in plaats van winst en groei. Ze willen de economie regionaliseren, vervuiling zwaarder belasten, publieke voorzieningen uit de markt halen en investeren in duurzame, lokale en circulaire sectoren. Hun beleid richt zich op het belonen van bijdragen aan mens, dier en planeet, en het ontmoedigen van schadelijke economische activiteiten.
Regionaliseren en verduurzamen van de economie
PvdD wil de economie minder afhankelijk maken van mondiale systemen door te focussen op lokale ketens, streekproducten en regionale initiatieven. Dit moet de economie veerkrachtiger maken en bijdragen aan brede welvaart, niet alleen financiële groei.
“We bevorderen de regionalisering van de economie door lokale ketens, streekproducten en regionaal geldgebruik te stimuleren. Zo maken we economie- en veerkrachtiger en minder afhankelijk van mondiale systemen.”
“We gaan ons meer richten op het ondersteunen van het toekomstbestendige midden- en kleinbedrijf, groene innovaties en lokale initiatieven.”
Belasten van vervuiling en grootvermogen, belonen van werk
De partij wil het belastingstelsel inzetten om werken lonender te maken en vervuiling en grootvermogen zwaarder te belasten. Dit moet zorgen voor een eerlijkere verdeling van lasten en het stimuleren van duurzame economische activiteiten.
Afbouwen van vervuilende en niet-duurzame sectoren
PvdD kiest expliciet voor het afbouwen van sectoren die niet passen binnen een duurzame economie, zoals de giftige sierteelt, kunstmestindustrie en energie-intensieve basisindustrie. Nederland moet zich richten op hoogwaardige maakindustrie en sectoren met maatschappelijke waarde.
“We nemen afscheid van sectoren die onverenigbaar zijn met een duurzame samenleving. De giftige sierteelt en de kunstmestindustrie worden afgebouwd.”
“Er zijn sectoren, zoals staalproductie en andere energie-intensieve basisindustrie, die beter passen in landen waar meer ruimte is en goedkope groene energie. Nederland kan zich richten op hoogwaardige maakindustrie, waarvoor hier de juiste kennis, kunde en ruimte is.”
Publieke voorzieningen uit de markt, welzijn boven groei
De partij wil publieke diensten zoals zorg, onderwijs en openbaar vervoer uit de marktwerking halen en het beleid niet langer laten sturen door het Bruto Binnenlands Product, maar door brede welvaart en welzijn.
“We draaien de doorgeslagen marktwerking terug in publieke diensten zoals zorg, onderwijs en openbaar vervoer. Publieke voorzieningen zijn er voor iedereen en horen niet afhankelijk te zijn van winstprikkels.”
“In plaats van het Bruto Binnenlands Product (BBP) maken we de Monitor Brede Welvaart leidend in beleid. De overheid stopt met rapporteren van economische groei.”
Strenge normen en bindende regels voor bedrijven
PvdD wil dat bedrijven wettelijk verplicht worden bij te dragen aan het welzijn van mens, dier en planeet, met bindende regels in plaats van vrijblijvende akkoorden.
“Bedrijven moeten bijdragen aan het welzijn van mens, dier en planeet – niet er ten koste van gaan. We voeren een wettelijke zorgplicht en klimaatplicht voor bedrijven in, ook voor internationale bedrijven die in Nederland actief zijn.”
GroenLinks-PvdA ziet een sterke economie als een economie die sociaal, innovatief en duurzaam is, met eerlijke verdeling van welvaart en stevige investeringen in de toekomst. Ze willen hogere lonen, investeren in innovatie en infrastructuur, en kiezen voor een eerlijker belastingstelsel waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. De partij legt nadruk op langetermijngroei, strategische autonomie en het tegengaan van ongelijkheid.
Hogere lonen en eerlijke verdeling van welvaart
GroenLinks-PvdA stelt dat een sterke economie begint met hogere lonen en een eerlijke verdeling van de opbrengsten tussen werkenden en aandeelhouders. Ze willen het Rijnlandse model herstellen, waarin sociale rechtvaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid centraal staan, en streven naar een arbeidsinkomensquote van minimaal tachtig procent.
“Wij kiezen voor een eerlijk inkomen voor iedereen én een sterke economie. Dat begint met hogere lonen, zodat je weer vooruitkomt, en zodat bedrijven een prikkel krijgen om te doen wat zij het beste doen: innoveren.”
“We streven op korte termijn naar een verdeling waarbij de opbrengst voor werkenden minimaal tachtig procent is, zoals vroeger normaal was. Zo komt de winst niet alleen terecht bij de aandeelhouders, maar ook bij werknemers.”
Investeren in innovatie, infrastructuur en strategische sectoren
De partij wil de economie versterken door fors te investeren in innovatie, onderzoek, infrastructuur en strategische autonomie. Ze richten een Toekomstfonds op, stimuleren onderzoek en ontwikkeling, en willen minder afhankelijk zijn van andere landen voor grondstoffen en technologie.
“Om de noodzakelijke investeringen in onze economie mogelijk te maken richten we een Toekomstfonds op van 25 miljard euro. Hiermee verhogen we onze productiviteit door investeringen in moderne spoorwegen, wetenschappelijk onderzoek en innovatie, de verduurzaming van onze industrie en de ontwikkeling van hoogwaardige bedrijvigheid.”
“We kiezen voor een groene en eerlijke economie waarin meer producten in Europa worden gemaakt. Hiermee worden we minder afhankelijk van vervuilende import en krijgen we meer grip op arbeidsrechten en het milieu, en vergroten we onze strategische autonomie.”
Eerlijker belastingstelsel en investeren op lange termijn
GroenLinks-PvdA wil een sterkere economie bereiken door een eerlijker belastingstelsel, waarbij topinkomens, vermogenden en winstgevende bedrijven meer bijdragen. Ze kiezen voor verantwoord begrotingsbeleid met focus op langetermijninvesteringen in publieke voorzieningen, economie en infrastructuur.
“We maken ruimte voor de grote uitgaven door een eerlijke bijdrage te vragen aan de topinkomens, vermogenden en meest winstgevende bedrijven. Voor ons geldt altijd: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.”
“Wij kiezen ervoor om de komende jaren te investeren in onze publieke voorzieningen, economie, infrastructuur en veiligheid. Op lange termijn heeft Nederland er baat bij dat we die investeringen nu doen en niet uitstellen.”
DENK ziet een sterke economie als een economie die sociale ongelijkheid verkleint, bestaanszekerheid vergroot en ondernemers in het MKB ondersteunt. De partij wil dit bereiken door te investeren in onderwijs, lasten te verlagen voor lage en middeninkomens en kleine ondernemers, en grote bedrijven en vermogenden eerlijker te belasten. DENK koppelt economische groei direct aan sociale rechtvaardigheid en het versterken van publieke voorzieningen.
Lagere lasten voor lage en middeninkomens en kleine ondernemers
DENK wil de economie versterken door de koopkracht van lage en middeninkomens te vergroten en kleine ondernemers te ondersteunen. Dit moet zorgen voor meer bestedingsruimte, minder armoede en een stabielere economische basis.
“We verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens. Mensen met een heel hoog inkomen of vermogen kunnen een extra bijdrage leveren. Grote bedrijven die flinke winsten maken, gaan een eerlijker deel bijdragen.”
“Wij willen een verlaging van de belastingen en lasten voor kleinere ondernemingen.”
Investeren in onderwijs als motor voor een sterke economie
DENK beschouwt investeren in onderwijs als essentieel voor het behoud van een sterke economie en een hoogwaardige arbeidsmarkt. Goed onderwijs moet gelijke kansen bieden en de kenniseconomie versterken.
“Niet alleen zorgen we hiermee voor een samenleving met meer gelijkwaardigheid, ook blijft Nederland hiermee een sterke economie met een hoogwaardige arbeidsmarkt. Alleen door onze investeringen in het onderwijs op peil te houden, kan Nederland de kenniseconomie blijven die wij nu zijn.”
Eerlijke bijdrage van grote bedrijven en vermogenden
Om publieke voorzieningen te financieren en de economie sociaal sterk te houden, wil DENK dat grote bedrijven en de superrijken een groter deel bijdragen. Dit moet de ongelijkheid verkleinen en investeringen in brede welvaart mogelijk maken.
“Wij verhogen daarom de winstbelasting voor grote bedrijven en schaffen ondoelmatige belastingvoordelen die de ongelijkheid vergroten af. Binnen de inkomstenbelasting zorgen wij voor een rechtvaardigere verdeling door van superrijken een eerlijke bijdrage te vragen.”
Steun en ruimte voor het MKB als motor van de economie
DENK erkent het belang van het MKB voor economische groei en werkgelegenheid, en wil deze ondernemers actief ondersteunen om hun waarde voor de economie te behouden.
“We mogen hierbij niet vergeten dat onze economie in grote mate afhankelijk is van ondernemers in het MKB die met hun inzet van grote waarde zijn. Deze ondernemers moeten de steun en ruimte krijgen om van waarde te kunnen blijven.”