Verkiezingsprogramma's 2025 overstartups werknemers aandelen
BIJ1 wil dat nieuwe bedrijven standaard als werknemerscoöperaties worden opgericht, zodat werknemers vanaf het begin mede-eigenaar zijn. Voor bestaande grote bedrijven en multinationals stelt BIJ1 verplichte overdracht van aandelen aan werknemers voor, zodat werknemers op termijn het merendeel van de aandelen bezitten. Het doel is om economische macht en zeggenschap structureel te verschuiven van aandeelhouders naar werknemers.
Nieuwe bedrijven als werknemerscoöperaties
BIJ1 wil dat startups en nieuwe bedrijven standaard als werknemerscoöperaties worden opgericht, zodat werknemers direct mede-eigenaar zijn en zeggenschap hebben. Dit moet wettelijk worden vastgelegd om de traditionele aandeelhoudersstructuur te vervangen en economische democratie te bevorderen.
Verplichte aandelenoverdracht aan werknemers bij grote bedrijven
Voor bestaande beursgenoteerde bedrijven en multinationals met meer dan 100 werknemers wil BIJ1 een transitieplicht invoeren: binnen 10 jaar moet het merendeel van de aandelen in handen zijn van werknemers, via jaarlijkse uitgifte aan werknemersfondsen en voorkeursrecht bij emissies en overnames. Dit vergroot de zeggenschap van werknemers en vermindert de macht van externe aandeelhouders.
“Bestaande beursgenoteerde bedrijven met meer dan 100 werknemers krijgen een transitieplicht: binnen 10 jaar moet het merendeel van de aandelen in handen zijn van de werknemers. Via jaarlijkse uitgifte van aandelen aan werknemersfondsen en voorkeursrecht bij emissies en overnames.”
“Elk bestaand beursgenoteerd bedrijf met meer dan 100 werknemers is verplicht een werknemersfonds op te richten. Hieraan schrijven zij jaarlijks een aantal nieuwe aandelen uit, in verhouding met de jaarwinst. Het werknemersfonds wordt alleen beheerd door de werknemers van de firma die deze heeft opgericht.”
“Multinationale bedrijven met dependances (vestigingen) in Nederland zijn verplicht een plan te maken waarin staat hoe zij binnen korte tijd minimaal 51% van de aandelen aan de werknemers van die dependance verkopen. Als hier geen actie op komt, verliest dit bedrijf het recht om binnen Nederlandse grenzen te opereren.”
De SP wil werknemers meer zeggenschap en invloed geven binnen bedrijven, ook bij startups, door hen een beslissende stem te geven bij belangrijke strategische besluiten en recht op winstdeling te waarborgen. Het programma stelt voor dat werknemers een 'gouden aandeel' krijgen en collectief profiteren van de winst, zodat hun belangen structureel worden beschermd tegenover aandeelhouders en bestuurders. Concrete voorstellen richten zich op het versterken van werknemersrechten en het democratiseren van bedrijfsstructuren, ongeacht de grootte of leeftijd van het bedrijf.
Werknemers krijgen een gouden aandeel en winstdeling
De SP pleit ervoor dat werknemers een doorslaggevende stem krijgen bij cruciale bedrijfsbesluiten via een 'gouden aandeel', en wettelijk recht op een deel van de winst. Dit moet voorkomen dat bedrijven alleen de belangen van aandeelhouders dienen en zorgt ervoor dat werknemers collectief profiteren van het succes van het bedrijf, inclusief startups.
“Werknemers krijgen een gouden aandeel in het bedrijf waar zij werken. Dit betekent dat zij een beslissende stem krijgen bij strategisch cruciale beslissingen zoals sluiting, verplaatsing en fusies.”
“Werknemers krijgen recht op een deel van de winst. Zonder werkende mensen is er immers geen winst. Niet alleen bestuurders en aandeelhouders, maar ook alle medewerkers krijgen voortaan recht op een deel van de winst. Zo profiteren alle werknemers collectief op het moment dat dividend wordt uitgekeerd aan aandeelhouders.”
“Het minimale percentage van deze winstdeling leggen we vast in een wet. Per cao kunnen er aanvullende afspraken gemaakt worden.”
Werknemerszeggenschap in bedrijfsbestuur
De SP wil de macht van werknemers in het bestuur van bedrijven vergroten, door hen directe invloed te geven op de samenstelling van de raad van commissarissen. Dit geldt ook voor grotere startups zodra zij boven de 100 werknemers uitkomen.
“In het bestuur van een bedrijf altijd ten minste één bestuurder moet zitten die is verkozen door de werknemers die aan hen verantwoording moet afleggen. Werknemers krijgen in bedrijven met meer dan honderd werknemers allemaal één stem waarmee ze de raad van commissarissen mogen kiezen. Werknemers mogen de ene helft kiezen, de andere helft van de commissarissen wordt gekozen door de aandeelhouders.”
Volt wil het voor startups en scale-ups aantrekkelijker maken om werknemers via aandelenopties te laten meeprofiteren in het succes van het bedrijf. Ze pleiten voor het mogelijk maken en fiscaal stimuleren van medewerkersparticipatie, zodat startups concurrerend blijven en talent kunnen behouden. Dit moet bijdragen aan een sterker startup-ecosysteem en innovatie in Nederland.
Medewerkersparticipatie via aandelenopties mogelijk maken en stimuleren
Volt ziet medewerkersparticipatie in de vorm van aandelenopties als een manier om werknemers sterker te binden aan startups en scale-ups, waardoor deze bedrijven aantrekkelijker worden als werkgever en talent minder snel vertrekt naar het buitenland. Daarnaast verwacht Volt dat medewerkers die profiteren van aandelenopties hun opbrengsten weer investeren in nieuwe bedrijven, wat het ecosysteem versterkt. Ze willen dit faciliteren via fiscale stimulansen en regelingen.
“We maken medewerkersparticipatie in de vorm van aandelenopties mogelijk. Hierdoor zijn werknemers meer gebonden aan een bedrijf en zullen zij minder snel weer vertrekken. Dit zorgt ervoor dat vooral scale- en start-ups een concurrerende vergoeding kunnen bieden, waardoor hun personeel niet vertrekt naar grotere markten zoals de Verenigde Staten. Het invoeren van een medewerkersparticipatieregeling zorgt overigens ook voor een beter start-upecosysteem, omdat werknemers de verkregen opbrengsten weer kunnen herinvesteren in de volgende generatie bedrijven.”
“We creëren of versterken fiscale stimulansen die innovatie bevorderen, zoals de WBSO en medewerkersparticipatie.”
Mogelijkheden voor medewerkersparticipatie in bredere zin verkennen en benutten
Volt wil breder kijken naar medewerkersparticipatie, zodat medewerkers kunnen delen in de winst van het bedrijf en zich meer verbonden voelen met de doelstellingen van de onderneming. Dit geldt niet alleen voor startups, maar voor ondernemingen in het algemeen.
“We vergroten de binding van medewerkers met (de doelstellingen van) de onderneming door de mogelijkheden van medewerkersparticipatie in ondernemingen te verkennen, uit te breiden en te benutten. Zo willen we ervoor zorgen dat medewerkers mee kunnen delen in de winsten van het bedrijf.”
BBB vindt dat werknemers van startups fiscaal aantrekkelijker moeten kunnen meedelen in de winst via aandelen, en wil onderzoeken of deze regeling ook voor werknemers van andere bedrijven mogelijk is. De partij ziet dit als een manier om innovatie en ondernemerschap te stimuleren en wil daarnaast juridische en financiële drempels voor startups en groeibedrijven verlagen. Concrete voorstellen zijn gericht op fiscale voordelen voor werknemersaandelen en het vereenvoudigen van juridische structuren rond investeringen.
Fiscale voordelen voor werknemersaandelen in startups
BBB ondersteunt het fiscaal aantrekkelijker maken van aandelenparticipatie voor werknemers van startups, zodat zij bij succes kunnen meedelen in de winst. Dit moet ondernemerschap en innovatie stimuleren en talent aantrekken. BBB wil bovendien onderzoeken of deze regeling ook breder toepasbaar is voor werknemers van andere bedrijven.
“Mede dankzij BBB is het voor werknemers van startende bedrijven fiscaal aantrekkelijker gemaakt om mee te delen in de winst; ze betalen een lager tarief op het moment dat zij deze winst daadwerkelijk genieten. We willen onderzoeken hoe deze mogelijkheid ook aan werknemers van andere dan startende bedrijven kan worden toegekend.”
Juridische drempels voor aandelenparticipatie verlagen
BBB wil dat startups en groeibedrijven niet vastlopen in dure en complexe juridische trajecten bij investeringen, participaties en exits. Door standaardmodellen te ontwikkelen, wil BBB het eenvoudiger maken voor werknemers en investeerders om aandelenregelingen te realiseren.
“Startups en groeibedrijven moeten niet vast lopen in dure juridische trajecten bij investeringen of overnames. BBB wil dat de overheid samen met brancheverenigingen en ontwikkelmaatschappijen breed toepasbare standaardmodellen ontwikkelt en beschikbaar stelt voor investeringsrondes, participaties en exits.”
BVNL noemt startups enkele keren in het kader van innovatie en een aantrekkelijk vestigingsklimaat, maar doet geen enkel concreet voorstel over werknemersparticipatie via aandelen in startups of andere bedrijven. Er zijn geen specifieke beleidsmaatregelen of standpunten over het stimuleren van aandelenbezit door werknemers in startups te vinden in het programma.
Geen concreet beleid voor werknemersaandelen in startups
BVNL benoemt het belang van startups voor innovatie en een goed ondernemersklimaat, maar gaat niet in op werknemersparticipatie via aandelen of vergelijkbare regelingen. Er worden geen voorstellen gedaan om werknemers van startups (of andere bedrijven) te laten delen in eigendom of winst via aandelen.
De ChristenUnie benoemt het belang van startups en scale-ups voor innovatie en economische groei, maar doet geen concrete voorstellen om werknemers van startups aandelen of aandelenopties te geven. Het programma richt zich vooral op het verbeteren van toegang tot groeikapitaal, samenwerking met onderwijs en het stimuleren van ondernemerschap, zonder specifieke aandacht voor werknemersparticipatie via aandelen.
Verbeteren toegang tot groeikapitaal voor startups
De ChristenUnie wil dat startups en scale-ups makkelijker aan groeikapitaal kunnen komen, onder andere via non-bancaire financiers. Dit moet innovatie en economische groei stimuleren, maar er wordt niets gezegd over het delen van aandelen met werknemers.
“We verbeteren de toegang van het mkb, start-ups en scale-ups tot groeikapitaal, ook via non-bancaire financiers als Qredits.”
Stimuleren ondernemerschap vanuit onderwijs
De partij wil ondernemerschap onder studenten bevorderen, onder meer door afspraken over intellectueel eigendom mogelijk te maken. Er wordt echter niet gesproken over aandelen of aandelenopties voor werknemers van startups.
“We stimuleren ondernemerschap vanuit het hoger en wetenschappelijk onderwijs, bijvoorbeeld door het mogelijk maken van afspraken over het intellectueel eigendom van tijdens een studie ontwikkelde innovaties.”
De Partij voor de Dieren wil dat werknemers in grotere bedrijven verplicht meedelen in de winst, in plaats van dat alleen aandeelhouders profiteren. Specifiek voor startups of aandelen voor werknemers worden geen aparte voorstellen gedaan; het beleid richt zich op verplichte, gelijke winstdeling voor personeel bij winstuitkering. Het programma noemt geen concrete plannen voor aandelenparticipatie of aandelenopties voor werknemers in startups.
Verplichte gelijke winstdeling voor werknemers in grote bedrijven
De PvdD stelt dat in veel grote bedrijven, vooral in de techsector, de lonen achterblijven terwijl de winstuitkeringen aan aandeelhouders stijgen. Om dit tegen te gaan, wil de partij verplichte winstdeling invoeren voor alle werknemers bij bedrijven vanaf 50 medewerkers, zodat personeel direct meedeelt in de winst. Dit is een alternatief voor aandelenparticipatie en richt zich op directe financiële participatie van werknemers.
“Daarom geldt voortaan: bij winstuitkering deelt het personeel. We voeren verplichte, voor alle werknemers gelijke winstdeling in voor bedrijven vanaf 50 werknemers.”
Zwaardere positie werknemers bij winstverdeling en reorganisaties
De PvdD wil dat werknemers meer invloed krijgen op belangrijke besluiten in grote bedrijven, waaronder winstverdeling. Dit versterkt hun positie ten opzichte van aandeelhouders, maar betreft niet specifiek aandelen of startups.
“In grote bedrijven krijgen werknemers meer invloed op cruciale besluiten zoals fusies, aandeelinkoop, reorganisaties en winstverdeling. Werknemers krijgen een sterkere positie in de ondernemingsraad.”
De SGP benoemt in haar verkiezingsprogramma het belang van het stimuleren van investeringen in startups en snelgroeiende bedrijven, onder andere via fiscale maatregelen en terugkeer van de durfkapitaalregeling. Er worden echter geen concrete voorstellen gedaan om werknemers van startups aandelen te geven of aandelenparticipatie te bevorderen. Het programma richt zich vooral op financiering en ondernemerschap, niet op werknemersaandelen.
Stimuleren van investeringen in startups
De SGP wil het voor investeerders aantrekkelijker maken om te investeren in startups en snelgroeiende bedrijven, onder meer door fiscale stimulansen en de terugkeer van de durfkapitaalregeling. Dit moet de toegang tot financiering voor startups verbeteren, maar er wordt niets gezegd over aandelen voor werknemers.
Het CDA wil het voor start- en scale-ups makkelijker maken om werknemers aan zich te binden door het verbeteren van regelingen voor winstdeling en aandelen. Ze erkennen het belang van aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden in jonge, innovatieve bedrijven en stellen een concreet beleidsvoorstel voor om dit te faciliteren. Het programma bevat één expliciet voorstel op dit gebied.
Betere regeling voor winstdeling en aandelen voor werknemers
Het CDA ziet dat start- en scale-ups moeite hebben om talent aan te trekken en te behouden, mede doordat zij vaak niet kunnen concurreren met grote bedrijven op salaris. Door een betere regeling voor winstdeling en aandelenparticipatie te introduceren, wil het CDA deze bedrijven helpen werknemers te binden en zo innovatie stimuleren.
“We willen een betere regeling voor winstdeling, zodat start- en scale-ups makkelijker werknemers aan zich kunnen binden.”
GroenLinks-PvdA erkent het belang van startups en scale-ups voor de Nederlandse economie en wil Nederland aantrekkelijker maken voor deze bedrijven. Ze tonen een open houding ten aanzien van nieuwe manieren om werknemers bij startups te belonen, maar doen geen concrete voorstellen over aandelen of aandelenopties voor werknemers. Het programma blijft op dit punt vaag en benoemt geen specifieke maatregelen.
Open houding voor nieuwe beloningsvormen bij startups
GroenLinks-PvdA ziet het stimuleren van startups en scale-ups als essentieel voor innovatie en economische groei. Ze geven aan open te staan voor alternatieve manieren van werknemersbeloning in deze sector, maar werken dit niet uit tot concrete beleidsmaatregelen, zoals aandelen of aandelenopties.
“We maken Nederland aantrekkelijk voor startups en bieden scale-ups de mogelijkheid om uit te breiden. We kijken met een open houding naar nieuwe manieren van het betalen van werknemers voor deze bedrijven.”
De VVD vindt het belangrijk dat werknemers, ook bij startups en scale-ups, kunnen meedelen in de winst en waardestijging van het bedrijf waarvoor zij werken. De partij wil het aantrekkelijker maken voor álle bedrijven om werknemers aandelen of winstdeling aan te bieden, onder meer door fiscale maatregelen zoals belastingverlaging en uitstel van belastingbetaling. Hiermee wil de VVD ondernemerschap stimuleren en werknemers laten profiteren van het succes van hun bedrijf.
Werknemers laten meedelen in winst en waardestijging
De VVD wil dat niet alleen startups en scale-ups, maar álle bedrijven het aantrekkelijk vinden om werknemers te laten delen in de winst en waardestijging, bijvoorbeeld via aandelen. Dit moet worden gestimuleerd door het belastingtarief te verlagen en het moment van belastingbetaling uit te stellen, zodat het voor bedrijven eenvoudiger en voordeliger wordt om werknemers te belonen met aandelen of winstdeling.
“Het is goed als werknemers kunnen meedelen in de winst van het bedrijf waarvoor zij werken. De VVD heeft afgelopen periode geregeld dat het voor start- en scale-ups aantrekkelijker wordt dit aan te bieden, door het belastingtarief te verlagen en het moment van het betalen van de benodigde belasting naar achteren te schuiven. We willen het voor álle bedrijven aantrekkelijk maken om aan het personeel aan te bieden mee te delen in de waardestijging en winst van het bedrijf, niet alleen voor start- en scale-ups.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma