Verkiezingsprogramma's 2025 overstarters op de woningmarkt
BVNL ziet starters op de woningmarkt als een groep die ernstig benadeeld is door overheidsbeleid, hoge inflatie en woningtekort. Hun belangrijkste voorstellen zijn het drastisch dereguleren van de woningmarkt, het vergemakkelijken van woningbouw en het beperken van immigratie om de druk op de woningmarkt te verlagen. BVNL wil vooral minder regels, meer bouwmogelijkheden en het afschaffen van maatregelen die starters belemmeren.
Deregulering en liberalisering van de woningmarkt
BVNL stelt dat starters vooral gebaat zijn bij een vrije woningmarkt met minder overheidsbemoeienis, zodat het aanbod snel kan groeien en prijzen dalen. Ze willen beperkende wetten en regels afschaffen en het splitsen en delen van woningen vergemakkelijken, zodat starters sneller een woning kunnen vinden.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“Contracten worden weer vrij en tijdelijke huurovereenkomsten worden weer toegestaan.”
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Faciliteer de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met een tuin, in plaats van windmolens en zonne-akkers.”
“Sta woningdelen en studentenhuizen weer toe en de druk op de woningmarkt zal, in elk geval in steden met veel jongeren, enorm afnemen.”
Minder immigratie om druk op woningmarkt te verlagen
BVNL ziet immigratie als een belangrijke oorzaak van het woningtekort, waardoor starters moeilijk aan een woning komen. Door immigratie sterk te beperken, verwachten zij dat de woningmarkt voor starters toegankelijker wordt.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
Afschaffen van de kostendelersnorm
BVNL wil de kostendelersnorm afschaffen, zodat starters (en anderen) makkelijker kunnen samenwonen zonder gekort te worden op hun uitkering, wat het delen van woonruimte aantrekkelijker maakt.
“Schaf de kostendelersnorm af, zodat mensen kunnen samenwonen zonder een deel van hun uitkering te verliezen.”
Verlaging overdrachtsbelasting
BVNL wil de overdrachtsbelasting voor iedereen verlagen naar 2%, wat starters financieel kan helpen bij het kopen van een eerste woning.
“De overdrachtsbelasting wordt verlaagd naar het oude tarief van 2% voor iedereen.”
Geen voorrang voor statushouders bij sociale huur
BVNL wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen op sociale huurwoningen, zodat starters meer kans maken op een betaalbare huurwoning.
“Geen voorrang meer voor een sociale woning voor statushouders.”
BBB erkent dat starters nauwelijks toegang hebben tot de woningmarkt en wil dit oplossen door meer betaalbare woningen te bouwen, regels te versoepelen en gerichte toewijzing en contracten voor starters mogelijk te maken. De partij pleit voor het stimuleren van nieuwbouw, het vergemakkelijken van woningdelen en het invoeren van starterscontracten om huren voor starters aantrekkelijker te maken. BBB wil daarnaast lokale binding en urgentie zwaarder laten meewegen bij woningtoewijzing.
Meer betaalbare woningen voor starters bouwen
BBB ziet het tekort aan betaalbare woningen als een belangrijke oorzaak van de problemen voor starters en wil daarom fors inzetten op nieuwbouw, ook buiten de steden. Het doel is dat starters weer kansen krijgen op een passende woning, onder andere door maatwerk per regio en het stimuleren van woningen voor de middengroepen.
“Starters kunnen nauwelijks de woningmarkt betreden. Hun leven staat stil.”
“BBB zet in op woningen in stad én dorp, met maatwerk per regio. Starters, senioren en middeninkomens moeten weer kansen krijgen op een passend huis.”
“Woningbouw in heel Nederland. Niet alleen in steden, maar ook in kleine dorpen moeten er woningen bijkomen.”
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden.”
Gerichte woningtoewijzing en voorrang voor starters
Om starters daadwerkelijk aan een woning te helpen, wil BBB de woningtoewijzing aanpassen. Er moet meer voorrang komen voor mensen met lokale binding, urgentie of een belangrijke maatschappelijke rol. Dit kan nu al voor 50% van de nieuwbouwwoningen, maar BBB wil dit percentage verhogen.
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen. Dit kan nu al voor 50 procent van de woningen (nieuwbouw). Voor BBB mag dit hoger worden.”
Starterscontracten en aantrekkelijker maken van verhuur aan starters
BBB wil het voor verhuurders aantrekkelijker maken om aan starters te verhuren door het invoeren van starterscontracten. Dit moet het aanbod van huurwoningen voor starters vergroten.
“Er komen starterscontracten zodat verhuren aan starters op de woningmarkt aantrekkelijker wordt.”
Versoepelen van regels voor woningdelen en splitsen
Om het woningaanbod voor starters te vergroten, wil BBB het delen en splitsen van woningen vergemakkelijken. Ook kamerverhuur en hospitaverhuur moeten eenvoudiger worden, zodat starters meer opties krijgen.
Tijdelijke doorstroomwoningen voor starters
BBB wil tijdelijke doorstroomwoningen realiseren, specifiek ook voor starters, om de acute woningnood te verlichten.
“Denk aan tijdelijke doorstroomwoningen voor starters, gescheiden mensen en statushouders.”
DENK erkent dat starters op de woningmarkt ernstig worden benadeeld door het tekort aan betaalbare woningen en hoge prijzen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het fors versnellen van de bouw van betaalbare woningen, het invoeren van wettelijke quota voor sociale en betaalbare koopwoningen, en het beschikbaar maken van rentevrije hypotheken en huurkoopconstructies. DENK wil zo de kansen voor starters vergroten en de woningmarkt eerlijker maken.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen
DENK ziet het woningtekort als een van de grootste problemen voor starters en wil dit oplossen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, met een nadruk op sociale huur en betaalbare koop. Dit moet starters direct meer kansen geven op een eigen woning.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
Rentevrije hypotheken en huurkoopconstructies voor starters
Om het kopen van een woning toegankelijker te maken voor starters, wil DENK rentevrije hypotheken (halalhypotheken) en betere toegang tot huurkoopconstructies mogelijk maken. Dit verlaagt de financiële drempel voor starters die nu buiten de boot vallen.
“Om ervoor te zorgen dat een koopwoning voor iedereen beschikbaar is, gaat de overheid er zorg voor dragen dat er ook rentevrije hypotheken beschikbaar komen. Deze rentevrije – of halalhypotheek wordt voor iedereen beschikbaar.”
“Wij nemen ook maatregelen om de huurkoopconstructie beter beschikbaar te maken op de woningmarkt, zodat meer mensen van deze variant gebruik kunnen maken om een woning te verkrijgen.”
Doorstroming bevorderen en woningdelen versoepelen
DENK wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen en regels versoepelen die woningdelen belemmeren, zodat er meer woningen vrijkomen voor starters.
“We bevorderen de doorstroming op de woningmarkt, door bijvoorbeeld verhuisbegeleiding en hulp aan ouderen die de behoefte hebben om kleiner te gaan wonen.”
“We schaffen de kostendelersnorm af en andere regels die woningdelen belemmeren worden ook afgeschaft. Hiermee komt er meer woningruimte beschikbaar.”
Huur- en koopprijsregulering om betaalbaarheid te waarborgen
Om starters te beschermen tegen te hoge prijzen, wil DENK huren reguleren en zorgen dat koopwoningen betaalbaar blijven, zodat starters niet worden uitgesloten door prijsopdrijving.
De Partij voor de Dieren vindt dat starters op de woningmarkt structureel worden benadeeld door marktwerking, speculatie en het bouwen van dure woningen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van meer betaalbare (sociale) woningen, het tegengaan van speculatie en huisjesmelkerij, en het dwingend maximeren van huurprijzen. De kern van hun visie is dat wonen een recht is, geen verdienmodel, en dat de overheid actief moet ingrijpen om starters en jongeren betere kansen te geven op een betaalbare woning.
Meer betaalbare (sociale) woningen bouwen
De PvdD wil dat de overheid ingrijpt om te zorgen dat er daadwerkelijk woningen worden gebouwd waar starters en jongeren behoefte aan hebben, in plaats van dure woningen voor investeerders. Ze pleiten voor een substantieel aandeel sociale huur in nieuwbouw en het stimuleren van doorstroming zodat starters meer kans maken.
“De overheid moet ingrijpen en ervoor zorgen dat er gebouwd wordt waar echt behoefte aan is. We willen dat studenten betaalbaar op kamers kunnen en dat jonge gezinnen een huur- of koopwoning vinden die bij hun gezins-situatie past.”
“Er komen meer betaalbare woningen: minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen is sociale huur.”
Tegengaan van speculatie en huisjesmelkerij
De partij stelt dat speculatie en huisjesmelkerij starters uit de markt prijzen. Ze willen dit tegengaan door het aantal panden voor particuliere verhuur te beperken, een heffing op leegstand in te voeren, en het woningwaarderingsstelsel (WWS) dwingend te maken voor alle huurwoningen.
“We beperken het aantal panden dat een particuliere verhuurder mag verhuren. Toegelaten instellingen zoals woningcorporaties krijgen meer investeringsmogelijkheden voor realisering van huurwoningen in het middensegment.”
“Een heffing op leegstand en braakliggende grond bij (woning)bouwprojecten maakt het onaantrekkelijk om panden leeg te laten staan en te speculeren met bouwgrond.”
“We maken het woningwaardenstelsel (WWS) dwingend, zodat we excessieve huurprijzen tegengaan en voorkomen dat huisbazen het puntensysteem voor kamers omzeilen.”
Huurprijzen maximeren en sociale huur toegankelijker maken
Om starters meer kansen te geven, wil de PvdD huurprijzen in zowel de sociale als vrije sector maximeren, het WWS verplicht stellen voor alle woningen, en de inkomensgrens voor sociale huur verhogen.
“Huurwoningen in de vrije sector gaan ook onder het WWS vallen. Het WWS wordt voor alle woningen verplicht.”
“Door de maximale inkomensgrens te verhogen worden sociale huurwoningen toegankelijk voor meer mensen.”
“De huren worden voor de komende vijf jaar bevroren. Ook in de vrije sector worden de maximale huurprijzen beperkt.”
Jongeren en starters als politieke prioriteit
De PvdD benadrukt dat de moeilijke positie van starters en jongeren geen natuurwet is, maar het gevolg van politieke keuzes. Ze willen deze groep expliciet voorrang geven in het woonbeleid.
“Dat jongeren steeds meer moeite hebben om hun eerste huis te kopen is geen natuurwet, maar een politieke keuze.”
De VVD wil starters op de woningmarkt actief ondersteunen door het vergroten van het aanbod betaalbare koopwoningen, het stimuleren van startershypotheken en het makkelijker maken om te sparen voor een huis. De partij kiest voor minder regels, meer nieuwbouw en fiscale maatregelen die starters direct moeten helpen bij het kopen van hun eerste woning. De kern van hun visie is dat hardwerkende Nederlanders, en in het bijzonder starters, weer toegang moeten krijgen tot een betaalbare koopwoning.
Meer betaalbare koopwoningen voor starters
De VVD ziet het tekort aan betaalbare koopwoningen als een groot probleem voor starters en wil daarom fors investeren in de bouw van betaalbare koopwoningen. Ze willen dat per regio bouwprojecten voor 25% uit betaalbare koopwoningen bestaan en dat overheidsgeld vooral naar deze categorie gaat. Ook wordt het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uitgebreid om starters meer kansen te geven.
“Hierin leggen we vast dat overheidsgeld met name naar betaalbare koopwoningen gaat. Per regio bestaan bouwprojecten voor 25% uit betaalbare koopwoningen.”
“Ook willen we het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uitbreiden, zodat meer starters toegang krijgen tot een betaalbare koopwoning.”
Starters ondersteunen met hypotheken en sparen
De VVD wil het voor starters makkelijker maken om een huis te kopen door het stimuleren van startershypotheken, hypotheken met een langere looptijd en het makkelijker maken om te sparen voor een huis. Dit moet de maandlasten verlagen en de toegang tot de koopmarkt verbeteren.
“Om starters te helpen bij het kopen van hun eerste huis en hun maandlasten te verlagen, stimuleren we het gebruik van startershypotheken en hypotheken met een langere looptijd.”
“We willen dat starters makkelijker kunnen sparen voor een huis. Daarom willen we dat starters geld specifiek kunnen oormerken buiten de heffingsvrije voet voor de koop van een eigen huis.”
Minder regels en meer nieuwbouw
De VVD stelt dat het woningtekort vooral opgelost moet worden door veel meer te bouwen en regels te schrappen die de bouw belemmeren. Dit moet het aanbod vergroten en starters meer kansen geven op een betaalbare woning.
Doorstroming bevorderen om woningen vrij te maken voor starters
De VVD wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, onder andere door het permanent bewonen van vakantiewoningen toe te staan en het makkelijker maken voor ouderen om te verhuizen. Dit moet bestaande woningen vrijmaken voor starters.
“We staan het permanent wonen in vakantiewoningen toe waar deze buiten vakantieparken zijn gelegen... Hierdoor kunnen bewoners hun oorspronkelijke woning verkopen, wat bijdraagt aan het vrijkomen van koopwoningen voor andere huishoudens.”
“Oudere huurders die in een geschikter huis willen wonen moeten waar nodig met behoud van hun huidige huur naar een kleiner huurhuis kunnen verhuizen, zodat het huis vrijkomt voor jongeren.”
BIJ1 ziet wonen als een basisrecht en wil starters op de woningmarkt vooral helpen door het bouwen van betaalbare sociale huurwoningen, het stimuleren van wooncoöperaties en het terugdringen van speculatie en marktwerking. De partij pleit voor structurele hervormingen zoals het oprichten van een nationaal bouwbedrijf, het nationaliseren van woningcorporaties en het verplicht voorrang geven aan maatschappelijke projecten bij de verkoop van gemeentelijk vastgoed. Starters profiteren volgens BIJ1 van meer betaalbare woningen, meer zeggenschap en minder concurrentie van beleggers.
Grootschalige bouw van betaalbare sociale huurwoningen
BIJ1 wil het woningaanbod voor starters vergroten door fors te investeren in sociale huurwoningen, met prioriteit voor jongeren en mensen met lage inkomens. Dit moet gebeuren via een nationaal bouwbedrijf zonder winstoogmerk en door woningcorporaties te ondersteunen en te nationaliseren.
“De prioriteit ligt bij het realiseren van passende, betaalbare woningen voor jongeren, ouderen en mensen met lage inkomens.”
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen.”
“Woningcorporaties worden fors ondersteund om hun volkshuisvestelijke taak opnieuw waar te maken.”
Stimuleren van wooncoöperaties en zelfbeheer
Om starters meer kansen te geven, stimuleert BIJ1 wooncoöperaties en democratisch zelfbeheer. Gemeenten moeten bij de verkoop van vastgoed voorrang geven aan deze initiatieven, zodat starters niet hoeven te concurreren met commerciële partijen.
“Wonen in zelfbeheer en wooncoöperaties worden gestimuleerd. We richten democratisch georganiseerde regionale wooncoöperaties op, en stimuleren de garantstelling door derden (bijvoorbeeld gemeenten) waardoor het voor wooncoöperaties makkelijker wordt hun projecten te financieren.”
“Gemeenten worden verplicht om een transparant register van vrijkomend gemeentelijk vastgoed bij te houden en bij de verkoop voorrang te geven aan wooncoöperaties of andere maatschappelijke projecten en organisaties.”
Jongeren automatisch inschrijven en betrekken bij woningontwikkeling
BIJ1 wil dat jongeren (waaronder veel starters) automatisch worden ingeschreven voor sociale huur en actief betrokken worden bij het ontwikkelen van nieuwe jongerenwoningen.
“Er komt een nationale jeugdstrategie waar jongeren betrokken worden in de ontwikkeling van nieuwe jongerenwoningen. Ook worden jongeren op hun 16e automatisch ingeschreven voor Woningnet in hun woonplaats.”
Afschaffen van grondspeculatie en zelfbewoningsplicht
Om starters te beschermen tegen beleggers en speculanten, wil BIJ1 grondspeculatie verbieden en een zelfbewoningsplicht invoeren, zodat woningen daadwerkelijk bewoond worden door kopers en niet als beleggingsobject dienen.
“Het kraakverbod wordt opgeheven en het niet benutten van woningen en panden wordt verboden. Er komt actieve handhaving om leegstand te bestrijden, onder andere door middel van onteigening. Daarnaast hanteren we een zelfbewoningsplicht en een wet tegen speculatie.”
NSC erkent dat starters op de woningmarkt ernstig worden geraakt door het tekort aan betaalbare woningen en stelt concrete maatregelen voor om hun positie te verbeteren. De partij wil meer betaalbare koop- en huurwoningen bouwen, startersleningen stimuleren, de overdrachtsbelasting voor starters vrijstellen, en speculatie tegengaan. Hun visie is dat de overheid meer regie moet nemen om starters daadwerkelijk toegang te geven tot de woningmarkt.
Meer betaalbare koop- en huurwoningen bouwen
NSC ziet het gebrek aan betaalbare woningen als een kernprobleem voor starters en wil daarom fors inzetten op de bouw van betaalbare koop- en huurwoningen, met specifieke aandacht voor het middenhuursegment. Dit moet starters direct helpen bij het vinden van een eerste woning.
“We stimuleren startersleningen, koopgarantconstructies en erfpachtalternatieven, waaraan het Rijk meebetaalt. We handhaven voor starters de vrijstelling van de overdrachtsbelasting.”
“Het is van groot belang dat marktpartijen in beweging komen om meer (betaalbare) koopwoningen en woningen in het segment van de midden-huur te bouwen. Dat helpt starters maar ook ouderen die een kleinere woning zoeken.”
“Nieuw Sociaal Contract zet daarbij vol in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare huur- en koopwoningen zodat iedereen een passend huis kan vinden.”
“Door het enorme tekort aan woningen stijgen de huren snel en is een koopwoning onbereikbaar geworden voor starters en middeninkomens.”
Financiële drempels voor starters verlagen
Om starters daadwerkelijk toegang te geven tot de koopmarkt, wil NSC financiële drempels verlagen door onder meer de overdrachtsbelasting voor starters te schrappen en het bedrag voor een betaalbare koopwoning te verlagen.
Speculatie en prijsopdrijving tegengaan
NSC wil speculatie op de woningmarkt ontmoedigen om starters een eerlijkere kans te geven. Door een extra heffing op snelle doorverkoop van woningen in te voeren, wordt prijsopdrijving tegengegaan.
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
De PVV erkent dat starters op de woningmarkt grote moeite hebben om een betaalbare koop- of huurwoning te vinden, mede door het woningtekort en hoge prijzen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het versnellen van de bouw van betaalbare koopwoningen en middenhuurwoningen, het verlagen van sociale huren, en het schrappen van voorrang voor statushouders op sociale huurwoningen. De partij wil woningbouw tot nationale topprioriteit maken en richt zich expliciet op het vergroten van het aanbod voor starters.
Versneld bouwen van betaalbare koop- en middenhuurwoningen
De PVV wil het woningaanbod voor starters vergroten door fors te investeren in de bouw van betaalbare koopwoningen en middenhuurwoningen. Dit moet starters meer kansen geven op de woningmarkt, waar zij nu vaak buiten de boot vallen door schaarste en hoge prijzen.
“We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto.”
“Woningbouwcorporaties krijgen de taak om niet alleen sociale huurwoningen, maar ook middenhuurwoningen te bouwen.”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
Schrappen van voorrang voor statushouders op sociale huurwoningen
De PVV stelt dat het schrappen van de voorrang voor statushouders op sociale huurwoningen noodzakelijk is om starters en andere Nederlanders meer kans te geven op een woning. Volgens de partij zorgt de huidige situatie voor oneerlijke concurrentie en lange wachttijden voor Nederlandse woningzoekenden, waaronder starters.
Verlagen van sociale huren en verhogen inkomensgrenzen
De PVV wil de sociale huren verlagen en de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen, zodat meer starters in aanmerking komen voor een betaalbare huurwoning. Dit moet de toegankelijkheid van de woningmarkt voor starters vergroten.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“Sociale huren met 10% verlagen. Inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen.”
De SGP erkent dat starters grote moeite hebben om een betaalbare woning te vinden en wil daarom het woningaanbod voor starters vergroten, onder meer door meer (ook buitenstedelijk) te bouwen en financieringsmogelijkheden niet onnodig te beperken. De partij pleit voor een gevarieerd woningaanbod, het stimuleren van bouwsparen, en het aanpassen van hypotheeknormen zodat starters beter toegang krijgen tot de koopmarkt. De SGP wil dat de overheid meer regie neemt om het tekort aan starterswoningen aan te pakken.
Meer (ook buitenstedelijk) bouwen voor starters
De SGP ziet het tekort aan betaalbare starterswoningen als een urgent probleem en wil daarom snel meer woningen bouwen, zowel binnen als buiten de stad. Dit moet de kansen voor starters vergroten en de doorstroming op de woningmarkt bevorderen.
“Starters kunnen nauwelijks een huis kopen, voor senioren is er vrijwel geen passende huisvesting en de huren zijn soms hoog. We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten. Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd.”
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak. Het is schrijnend dat jongeren geen betaalbare starterswoning kunnen vinden en daardoor zelfs gezinsvorming uitstellen.”
“De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is. De meeste aandacht gaat daarbij eerst uit naar het segment waar de nood het hoogst is.”
Financieringsmogelijkheden voor starters niet onnodig beperken
De SGP wil voorkomen dat starters door te strenge financieringsregels worden buitengesloten van de koopmarkt. De partij pleit voor realistische leennormen en het stimuleren van sparen voor een eigen woning.
“De SGP wil de financiering voor bijvoorbeeld starters en eenverdieners niet onnodig inperken. In de berekening van de financieringsruimte voor hypotheken moet daarom rekening worden gehouden met een uitgavenpatroon dat recht doet aan de persoonlijke omstandigheden.”
“Sparen voor een woning zou heel normaal moeten zijn. De SGP wil dat dit meer gestimuleerd wordt, bijvoorbeeld door bouwsparen mogelijk te maken of door een vorm van zilvervlootsparen.”
Bouwregels en procedures versoepelen voor sneller aanbod
De SGP vindt dat onnodige regels en procedures woningbouw voor starters vertragen en wil deze waar mogelijk schrappen of vereenvoudigen, zodat sneller gebouwd kan worden.
“Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd. De huidige woningnood vraagt om doorbraken op dit gebied.”
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
De SP vindt dat starters op de woningmarkt structureel worden benadeeld door hoge prijzen, speculatie en een tekort aan betaalbare woningen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van extra betaalbare huurwoningen, het ombouwen van leegstaande panden tot woonruimte voor starters, en het investeren van miljarden in huisvesting voor deze groep. De SP wil zo de kansen voor starters vergroten en wonen weer bereikbaar maken voor jonge mensen.
Extra betaalbare woningen bouwen en leegstand omzetten
De SP wil het woningtekort voor starters aanpakken door fors te investeren in nieuwbouw en het ombouwen van leegstaande panden tot betaalbare woningen. Starters krijgen zo meer kansen op een eigen huis, zonder afhankelijk te zijn van de vrije markt of beleggers.
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Gebouwen die nu leegstaan, worden zo snel mogelijk bewoonbaar gemaakt voor jongeren, starters, dak en thuisloze mensen en andere woningzoekenden.”
“We bouwen extra woningen voor jongeren en starters, realiseren toegankelijke ouderenwoningen en zorgen voor betaalbaar begeleid wonen voor wie dat nodig heeft.”
Investeren in starterswoningen met opbrengst hypotheekrenteaftrek
De SP wil de hypotheekrenteaftrek voor dure woningen versneld afbouwen en de opbrengst direct investeren in betaalbare huisvesting voor starters. Zo wordt prijsopdrijving tegengegaan en komt er meer geld beschikbaar voor deze doelgroep.
“Voor de komende vier jaar garanderen we deze regeling voor woningen tot 600 duizend euro, maar boven dit bedrag bouwen we de hypotheekrenteaftrek direct versneld af. Zo komt er jaarlijks 5 tot 6 miljard euro vrij. Dat geld investeren we in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters.”
Starters meer toegang tot sociale huur en wooncoöperaties
De SP wil sociale huurwoningen en wooncoöperaties toegankelijk maken voor een bredere groep, waaronder starters, zodat zij niet langer zijn aangewezen op dure huur of koop.
“We bouwen honderdduizenden betaalbare, duurzame huurwoningen van hoge kwaliteit, zonder winstoogmerk. Voor starters, gezinnen en ouderen in buurten waar je prettig woont en graag blijft.”
“Steeds meer bewoners richten hun eigen wooncoöperatie op om samen woningen te bouwen of te beheren... Wij maken het makkelijker. Met een nieuwe wet zorgen we ervoor dat groepen mensen eenvoudig een eigen wooncoöperatie kunnen starten.”
Tijdelijke huurcontracten voor starters afschaffen
De SP wil af van tijdelijke huurcontracten, omdat deze starters onzekerheid en stress bezorgen. Wonen moet weer een duurzaam recht worden, ook voor starters.
“Tijdelijke huurcontracten zorgen voor stress, onzekerheid en uitsluiting. Wij schaffen ze af en maken van wonen weer een duurzaam recht.”
D66 wil starters op de woningmarkt meer kansen geven door het makkelijker te maken een hypotheek te krijgen, de studieschuld niet langer mee te laten tellen bij hypotheekaanvragen, en fors te investeren in betaalbare woningen. Hun visie is dat wonen een basisrecht is en dat het woningaanbod voor starters structureel moet worden vergroot, onder meer door meer sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen te bouwen.
Hypotheektoegang voor starters versoepelen
D66 erkent dat veel starters vastlopen doordat zij geen hypotheek kunnen krijgen, ondanks hoge huurbetalingen. Daarom willen zij de hypotheektoegang versoepelen, onder andere door de studieschuld niet langer mee te laten tellen en door te kijken naar daadwerkelijke huur- versus hypotheeklasten.
Meer betaalbare woningen bouwen voor starters
D66 ziet het tekort aan betaalbare woningen als een kernprobleem voor starters. Zij willen grootschalig investeren in sociale huur, middenhuur en betaalbare koop, en de bouw hiervan stimuleren door de btw te verlagen.
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop. Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
Doorstroming bevorderen om starters meer kansen te geven
D66 stelt dat doorstroming op de woningmarkt essentieel is om starters aan een woning te helpen. Door ouderen te stimuleren te verhuizen naar passende woningen, komen er meer huizen vrij voor starters.
“We helpen oudere mensen om een nieuwe woning te vinden, zodat er ook plek vrijkomt voor jongeren en gezinnen.”
Vergunningen voor woningdelen en woningsplitsing gratis maken
Om starters sneller aan woonruimte te helpen, wil D66 het aantrekkelijker maken om bestaande woningen te delen of te splitsen door vergunningen hiervoor gratis te maken.
“Vergunningen voor woningdelen en woningsplitsing worden gratis, zodat het aantrekkelijker wordt om in bestaande huizen met meer mensen te wonen.”
GroenLinks-PvdA erkent dat starters het steeds moeilijker hebben op de woningmarkt en wil hen actief ondersteunen met concrete maatregelen. De partij stelt onder meer een startersfonds voor, opkoopbescherming tegen speculanten, en het betaalbaar houden van koopwoningen door prijsopdrijvende subsidies af te bouwen. Hun visie is dat starters weer een eerlijke kans moeten krijgen op een betaalbare koopwoning, zodat de doorstroming op gang komt en jongeren perspectief krijgen.
Startersfonds voor financiering eerste koopwoning
GroenLinks-PvdA wil starters direct financieel ondersteunen bij de aankoop van hun eerste woning via een speciaal fonds. Dit fonds financiert tot 30% van de koopprijs, waardoor starters minder eigen vermogen nodig hebben en meer kans maken op de woningmarkt. Bij verkoop betaalt de starter het ontvangen deel terug aan het fonds.
“We stellen meer geld beschikbaar om starters te helpen bij het financieren van hun eerste koopwoning. Dat doen we via een startersfonds dat tot 30% van de koopprijs financiert. Bij verkoop betaalt de starter dit deel terug aan het fonds.”
Opkoopbescherming tegen speculanten
Om te voorkomen dat woningen aan starters voorbijgaan door speculatie, wil GroenLinks-PvdA een landelijke opkoopbescherming invoeren. Hierdoor krijgen starters meer kans op een woning, omdat woningen niet zomaar door beleggers kunnen worden opgekocht voor verhuur of doorverkoop.
“In het hele land komt er een opkoopbescherming die starters beschermt.”
Betaalbare koopwoningen en beperking prijsstijgingen
De partij wil de huizenprijzen betaalbaar houden en koopwoningen weer bereikbaar maken voor starters. Dit doen ze door prijsopdrijvende regelingen, zoals de hypotheekrenteaftrek, af te bouwen en door te investeren in betaalbare nieuwbouw.
“We willen koopwoningen weer bereikbaar maken voor starters. Daarom gaan we de huizenprijsstijgingen beperken.”
Bescherming van starters bij aankoopproces
Starters worden nu vaak gedwongen risico’s te nemen bij het kopen van een huis. GroenLinks-PvdA wil hen beter beschermen door onder andere een standaard bedenktermijn van twee weken en het openbaar maken van biedingen.
“Starters worden nu gedwongen risico’s te nemen, zoals bieden zonder voorbehoud van financiering of zonder bouwkundige keuring. Daarom willen we de bescherming van starters uitbreiden. Voortaan krijgen huizenkopers standaard het recht op een bedenktermijn van twee weken. Net als in Noorwegen worden alle biedingen openbaar.”
Maatwerk bij hypotheekaanvraag voor starters met studieschuld
De partij erkent dat een studieschuld een extra hindernis vormt voor starters en wil meer maatwerk mogelijk maken bij hypotheekaanvragen voor deze groep.
“Er komt meer maatwerk voor starters bij het aanvragen van een hypotheek in geval van een studieschuld.”
Volt erkent dat starters op de woningmarkt grote problemen ondervinden door het tekort aan betaalbare woningen en wil dit oplossen door meer betaalbare koopwoningen voor starters te realiseren, fiscale belemmeringen weg te nemen en innovatieve woonvormen te stimuleren. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals uitbreiding van het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen, het afbouwen van hypotheekrenteaftrek, en het versoepelen van regels rond woningdelen en wooncoöperaties. Volt wil zo de toegang tot de woningmarkt voor starters structureel verbeteren.
Meer betaalbare koopwoningen voor starters
Volt ziet het gebrek aan betaalbare koopwoningen als een groot probleem voor starters en wil dit oplossen door het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit te breiden en fiscale stimulering van koopwoningen af te bouwen. Hiermee wil Volt starters met een middeninkomen meer kansen geven op de koopmarkt.
Hypotheekregels versoepelen voor starters met studieschuld
Volt wil dat het aflossen van een studieschuld geen negatieve invloed meer heeft op het maximale leenbedrag van starters bij het aanvragen van een hypotheek. Hiermee wil Volt de financiële drempel voor jonge starters verlagen.
“Het maandelijks aflossen van een studieschuld mag geen impact hebben op het maximale leenbedrag van een starter op de woningmarkt.”
Innovatieve en coöperatieve woonvormen stimuleren
Volt wil dat starters sneller toegang krijgen tot de woningmarkt door nieuwe woonvormen zoals wooncoöperaties en het loskoppelen van grond en woningbezit. Dit moet de toetredingsdrempel voor starters verlagen en meer betaalbare opties bieden.
“Ook wil Volt dat we gaan experimenteren met nieuwe manieren van woningbezit, bijvoorbeeld door gronden onder te brengen in onafhankelijke coöperaties en mensen de kans te geven om alleen het daarop gebouwde huis te kopen. Zo kunnen zij sneller tot de woningmarkt toetreden.”
Doorstroom bevorderen om woningen vrij te maken voor starters
Volt wil de doorstroom op de woningmarkt bevorderen, onder andere door ouderen te stimuleren te verhuizen naar passende woningen. Hierdoor komen bestaande woningen vrij voor starters en jonge gezinnen.
“Volt pleit voor een nationaal doorstroomoffensief dat het voor senioren ook echt aantrekkelijk maakt om door te stromen naar een passende woning. Zo komen er woningen vrij voor andere woningzoekenden, zoals jonge gezinnen en starters.”
50PLUS ziet het oplossen van de woningnood voor starters vooral via het stimuleren van doorstroming van ouderen naar levensloopbestendige woningen, waardoor bestaande woningen vrijkomen voor jongeren. Daarnaast wil de partij jongeren ondersteunen bij het opbouwen van vermogen om een woning te kunnen kopen, onder andere via een spaarregeling en het stimuleren van bezitsvorming.
Doorstroming ouderen om woningen voor starters vrij te maken
50PLUS stelt dat het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen de sleutel is om de woningmarkt voor starters te ontgrendelen, omdat hierdoor bestaande woningen beschikbaar komen voor jonge starters. De partij ziet het gebrek aan seniorenhuisvesting als oorzaak van de huidige woningnood onder jongeren.
Jongeren ondersteunen bij vermogen opbouwen voor woningkoop
50PLUS wil jongeren helpen sneller een woning te kopen door het stimuleren van bezitsvorming en het herinvoeren van een spaarregeling, zodat zij op 18-jarige leeftijd een basisvermogen hebben. Dit moet de positie van starters op de koopwoningmarkt versterken.
Het CDA erkent dat starters op de woningmarkt klem zitten tussen hoge koopprijzen en onbetaalbare huren, en wil de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder maken voor deze groep. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van meer betaalbare woningen met speciale aandacht voor starters, het geleidelijk afbouwen van de hypotheekrenteaftrek om het systeem eerlijker te maken, en het stimuleren van doorstroming zodat starters meer kansen krijgen. De kern van hun visie is dat zowel starters als bestaande huiseigenaren eerlijk worden behandeld, met structurele hervormingen en meer woningaanbod.
Meer betaalbare woningen bouwen met aandacht voor starters
Het CDA wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, waarvan twee derde betaalbaar, en daarbij starters expliciet als doelgroep benoemen. Ze zien het vergroten van het aanbod als essentieel om starters meer kansen te geven op de woningmarkt.
“Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen ten gunste van starters
Het CDA erkent dat het huidige fiscale systeem starters benadeelt en wil de hypotheekrenteaftrek in dertig jaar afbouwen, waarbij de opbrengst direct wordt gebruikt om de inkomstenbelasting te verlagen. Dit moet de woningmarkt eerlijker en toegankelijker maken voor starters.
“De huizenprijzen worden opgedreven door grote (fiscale) verschillen tussen huren en kopen, die in het nadeel uitpakken voor huurders en starters op de woningmarkt.”
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
Doorstroming stimuleren om starters meer kansen te geven
Het CDA wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, onder andere door meer levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen en praktische en financiële bezwaren voor doorstroming weg te nemen. Dit moet ervoor zorgen dat starters sneller toegang krijgen tot vrijkomende woningen.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen. Daarnaast zetten we in op het wegnemen van praktische en financiële bezwaren voor doorstroming.”
De ChristenUnie erkent dat starters op de woningmarkt grote moeite hebben om een betaalbare koop- of huurwoning te vinden, mede door een tekort aan woningen en een markt die vooral kansen biedt aan wie al bezit heeft. Hun belangrijkste voorstellen zijn het uitbreiden van het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen specifiek voor starters, het reserveren van sociale huurwoningen voor starters, en het versnellen van de bouw van betaalbare woningen. De partij wil zo de kansen voor starters vergroten en de ongelijkheid op de woningmarkt verkleinen.
Uitbreiding Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen voor starters
De ChristenUnie wil het voor starters makkelijker maken om een koopwoning te bemachtigen door het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit te breiden. Hiermee wordt specifiek ingezet op het vergroten van de kansen van starters op de koopmarkt, mede met aandacht voor de leenstelselgeneratie.
“Daarom breiden we het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit, zodat ook starters eindelijk een kans krijgen op de koopmarkt. We onderzoeken de moeilijkheden van starters op de woningmarkt en nemen daarbij de positie van de leenstelselgeneratie mee.”
Reserveren van sociale huurwoningen voor starters
Om starters ook op de huurmarkt meer kansen te geven, wil de ChristenUnie dat gemeenten een deel van de nieuw te bouwen sociale huurwoningen specifiek voor starters reserveren. Dit moet voorkomen dat starters langdurig vastzitten in onbetaalbare huur of geen plek kunnen vinden.
“Gemeenten kunnen een deel van de nieuw te bouwen sociale huurwoningen reserveren voor starters.”
Versnellen en vergroten van betaalbare woningbouw
De partij ziet het tekort aan betaalbare woningen als een belangrijke oorzaak van de problemen voor starters. Door het bouwtempo te verhogen en minstens twee derde van de nieuwbouw betaalbaar te maken, waaronder 30% sociale huur, wil de ChristenUnie de positie van starters structureel verbeteren.
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
“We zorgen dat ouderen makkelijker kunnen verhuizen naar woningen die beter passen bij hun levensfase. Zo komt er weer ruimte vrij voor gezinnen en starters.”
FVD wil het voor starters op de woningmarkt structureel makkelijker maken om een eerste huis te kopen door fiscale drempels te verlagen en regels te versoepelen. De partij pleit voor een volledige startersvrijstelling van overdrachtsbelasting, het niet meetellen van studieschuld bij hypotheekaanvragen, en het meewegen van huurgeschiedenis. Hun visie is dat bezit van een eigen woning fundamenteel is voor vrijheid en bestaanszekerheid, en dat starters geen extra obstakels mogen ondervinden.
Startersvrijstelling overdrachtsbelasting zonder beperkingen
FVD wil dat starters altijd vrijgesteld zijn van overdrachtsbelasting bij aankoop van hun eerste woning, zonder leeftijds- of woningprijsgrens. Hiermee willen ze de financiële drempel voor starters verlagen en het kopen van een huis toegankelijker maken.
“We schrappen de leeftijds- en woningprijsgrens uit de startersvrijstelling; de eerste woning is altijd vrij van overdrachtsbelasting, zodat kopen bereikbaar wordt voor iedereen.”
“Overdrachtsbelasting wordt voor iedereen, inclusief bedrijven, 2%, met een startersvrijstelling voor iedereen die een eerste woning koopt, ongeacht leeftijd of woningwaarde.”
Studieschuld niet meetellen bij hypotheekaanvraag
FVD wil dat studieschulden niet langer worden meegeteld bij het bepalen van de maximale hypotheek voor starters. Zij stellen dat studieschulden geen reëel risico vormen voor banken en dat deze regel starters onnodig belemmert.
“We tellen studieschulden niet mee bij hypotheekaanvragen, deze zijn immers risicoloos voor de bank omdat ze gepauzeerd kunnen worden, zodat starters sneller een huis kunnen kopen.”
Huurgeschiedenis meewegen bij hypotheekaanvraag
FVD wil dat een goede huurgeschiedenis wordt meegewogen bij hypotheekaanvragen, zodat starters die al jaren een vergelijkbare huur kunnen betalen, ook makkelijker een hypotheek kunnen krijgen.
“We wegen de huurgeschiedenis van de laatste drie jaar mee bij hypotheekaanvragen. Mensen die vergelijkbare huurlasten hebben kunnen dragen, kunnen dezelfde hypotheeklast dragen.”
JA21 erkent dat starters, vooral jonge gezinnen, nauwelijks toegang hebben tot de woningmarkt en wil hen met prioriteit helpen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals fiscale stimulansen, creatieve eigendomsmodellen (zoals huurkoop), en het afschaffen van de overdrachtsbelasting om de positie van starters te verbeteren. Hun visie is dat het bieden van perspectief op een eigen huis voor jonge mensen essentieel is voor een gezonde en sterke samenleving.
Fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen voor starters
JA21 ziet het gebrek aan betaalbare woningen voor starters, met name jonge gezinnen, als een urgent probleem en wil dit oplossen met gerichte fiscale maatregelen en alternatieve eigendomsconstructies. Hiermee wil de partij starters sneller aan een koopwoning helpen en hun uitzichtloosheid op de woningmarkt doorbreken.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
Afschaffen overdrachtsbelasting voor particuliere woningen
Om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen en starters meer kans te geven op een koopwoning, wil JA21 de overdrachtsbelasting voor particuliere woningen volledig afschaffen.
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”