Verkiezingsprogramma's 2025 overstart ups en innvovatie bevorderen en faillissementsrecht makkelijker maken om
Volt wil start-ups en innovatie krachtig stimuleren door gerichte investeringen, fiscale voordelen en het vergroten van toegang tot (durf)kapitaal, met een centrale rol voor een nieuwe Nationale Investeringsbank. Ze pleiten voor het vereenvoudigen van procedures, het stimuleren van medewerkersparticipatie en het creëren van een gunstig ecosysteem voor innovatieve bedrijven. Over het faillissementsrecht worden in het programma geen concrete voorstellen gedaan.
Oprichting en inzet Nationale Investeringsbank voor start-ups
Volt stelt voor een Nationale Investeringsbank op te richten die met publieke middelen en staatsgarantie investeert in start-ups en innovatieve bedrijven, om het tekort aan investeerders en durfkapitaal te verkleinen. Dit moet de toegang tot financiering verbeteren en het Nederlandse innovatieklimaat versterken.
“We richten een Nationale Investeringsbank (NIB) op met voldoende publieke middelen, toegang tot de kapitaalmarkt middels staatsgarantie en een breed mandaat om de Nederlandse investeringsopgave te kunnen realiseren.”
“De overheid neemt een leidende en sturende rol op zich in de ontwikkeling van een volwassen start-upklimaat door niet alleen gerichter maar ook méér te investeren in start-ups. Dit doet de overheid zowel via de Nationale Investeringsbank, zogenaamde incubators en innovatiehubs.”
Vergroten toegang tot durfkapitaal en cofinanciering
Volt wil het aandeel durfkapitaal vergroten, onder meer door cofinancieringsfondsen en fiscale stimulansen, zodat start-ups makkelijker kunnen groeien en innoveren.
“We creëren een Nederlands cofinancieringsfonds om deelname aan Europese innovatiefondsen makkelijker te maken en het aanvraagproces los te trekken van de ministeries.”
“Het aandeel van durfkapitaal in Nederland moet en kan verder worden vergroot.”
“Onder de Nationale Investeringsbank wordt het instrumentarium voor durfkapitaal fors uitgebreid. Er komen meer middelen vrij voor start-ups, scale-ups en mkb om innovatie te stimuleren.”
Fiscale stimulansen en medewerkersparticipatie
Volt wil fiscale voordelen en medewerkersparticipatie via aandelenopties mogelijk maken, zodat start-ups aantrekkelijker worden voor talent en investeerders.
“Er worden fiscale stimuleringsregelingen voor start-ups uitgewerkt, waardoor expertise en kennis uit de praktijk beter benut wordt bij investeringen in jonge bedrijven.”
“We maken medewerkersparticipatie in de vorm van aandelenopties mogelijk. Hierdoor zijn werknemers meer gebonden aan een bedrijf en zullen zij minder snel weer vertrekken.”
Vereenvoudigen en versnellen van procedures voor financiering
Volt pleit voor het vereenvoudigen van aanvraagprocedures bij Europese fondsen en het opzetten van een centraal loket voor innovatieve ondernemers, zodat start-ups sneller toegang krijgen tot financiering en ondersteuning.
“We verbeteren de toegang van start-ups en scale-ups tot Europese financiering door procedures bij het European Investment Fund (EIF) en andere investeringsinstrumenten binnen de EIB-groep te vereenvoudigen en versnellen.”
“Er komt één centraal loket (een one stop-shop) voor innovatieve en sociaal maatschappelijke ondernemers waar zij terecht kunnen met hun vragen over bijvoorbeeld subsidieaanvragen.”
De VVD wil het ondernemersklimaat versterken door start-ups en innovatie actief te stimuleren en het faillissementsrecht soepeler te maken voor ondernemers die opnieuw willen beginnen. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals een investeringsmaatschappij voor start-ups, regelluwe zones voor innovatie, versoepeling van EU-regelgeving, en een eerlijker faillissementsregime. De kern van hun visie is dat minder bureaucratie, meer groeikapitaal en een tweede kans na falen essentieel zijn voor een innovatieve economie.
Investeringsmaatschappij en groeikapitaal voor start-ups
De VVD wil de toegang tot financiering voor start- en scale-ups verbeteren door een investeringsmaatschappij op te richten en bestaande fondsen te versterken. Dit moet het makkelijker maken voor innovatieve bedrijven om te groeien en concurreren, vooral in technologie en AI.
“We richten een investeringsmaatschappij op gericht op het verstrekken van groeikapitaal aan start- en scale-ups in het hele land. Zij kunnen dan tegen gunstige voorwaarden geld lenen of garanties krijgen om in Nederland door te groeien.”
“Ook Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen spelen een cruciale rol in het ondersteunen van start-ups en scale-ups, daarom zorgen we ervoor dat deze ROM’s voldoende publieke middelen en investeringsruimte hebben om deze rol te vervullen.”
“We willen het fiscaal stimuleren dat alle Nederlanders kunnen investeren in start- en scale-ups en kijken daarbij bijvoorbeeld naar een aftrekpost in de inkomstenbelasting.”
Minder regels en regelluwe zones voor innovatie
De VVD wil innovatie bevorderen door regeldruk te verminderen, regelluwe proeftuinen te creëren en Europese regelgeving te versoepelen. Dit moet het makkelijker maken voor start-ups om te experimenteren en te groeien zonder onnodige belemmeringen.
“We ontwikkelen regelvrije zones, waar tijdelijk en gecontroleerd wet- en regelgeving kan worden opgeschort om innovatie te bevorderen. We bieden hiervoor de juiste juridische grondslag.”
“We maken ons daarom in de EU hard voor onder andere het versoepelen van de Artificiële Intelligentie-verordening (AI-act), General Data Protection Regulation (GDPR), Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), Corporate Sustainability Due Dilligence Directive en de Regulation on Deforestation-free products (EUDR).”
“We willen regelluwe proeftuinen en adequate financiering via, onder andere, een investeringsmaatschappij voor start- en scale-ups.”
Eerlijker faillissementsrecht en tweede kans voor ondernemers
De VVD erkent dat falen bij ondernemen hoort en wil het faillissementsrecht versoepelen zodat ondernemers sneller een nieuwe start kunnen maken zonder langdurige persoonlijke nadelige gevolgen, mits zij hun schuldeisers afbetalen.
“We zonderen ondernemers die failliet zijn gegaan een jaar lang uit van de vermogenstoets in de bijstand, mits ze schuldeisers afbetalen. Dit moedigt de stap naar een doorstart in het ondernemerschap aan.”
“Daarnaast willen we dat een ondernemer die failliet is gegaan en schuldeisers heeft afbetaald, minder persoonlijk nadelige gevolgen ondervindt door een eerlijk vangnet voor ondernemers.”
Het CDA wil start-ups en innovatie stimuleren door betere toegang tot financiering, minder regeldruk en aantrekkelijkere voorwaarden voor werknemers. Ze pleiten voor een nationale investeringsbank, fiscale stimulansen en het vereenvoudigen van regelgeving om innovatie te versnellen. Over het faillissementsrecht worden geen concrete voorstellen gedaan in het programma.
Betere toegang tot financiering en investeringen voor start-ups
Het CDA ziet het gebrek aan kapitaal als een rem op innovatie en groei van start-ups. Ze willen dit oplossen door een nationale investeringsbank op te richten, fiscale voordelen voor particuliere investeerders te bieden en Europese kapitaalmarkten te versterken. Dit moet het voor start-ups makkelijker maken om in de vroege fase financiering aan te trekken.
“We ontwikkelen Invest NL, Invest International en onderdelen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) door tot een Nationale Investeringsbank: één sterke overheidsinvesteringspartner, een brede nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling met slagkracht en kapitaal. Daarmee stimuleren we ook private investeerders om in de meest risicovolle vroege fase van veelbelovende techbedrijven te investeren.”
“Om particulier kapitaal te mobiliseren voor investeringen voeren we de ‘win-win-lening’ in, een belastingkorting in box 3 voor particulieren die een lening aan het Nederlandse mkb verstrekken.”
“(Mkb)bedrijven moeten makkelijker geld kunnen aantrekken. We zetten met urgentie in om een verder geïntegreerde Europese kapitaalmarkt snel en daadwerkelijk tot stand te brengen om de beschikbaarheid van (durf)kapitaal voor bedrijven te verhogen en beursgangen in Europa aantrekkelijker te maken.”
Minder regeldruk en snellere innovatie
Het CDA wil innovatie versnellen door regeldruk te verminderen, rapportages te versimpelen en ruimte te bieden voor het testen van nieuwe technologieën. Dit moet start-ups en innovatieve bedrijven helpen sneller te groeien en nieuwe producten of diensten te lanceren.
“Wij creëren ruimte om nieuwe technologieën veilig en gecontroleerd te testen, zodat innovaties sneller de samenleving ten goede komen.”
“We komen met een versterkt programma om regeldruk aan te pakken, rapportages te versimpelen en overlap te voorkomen.”
“Onze doelstelling is: minder regels (scherpe reductie van zeker 20 procent), betere regelgeving (duidelijker, eenduidiger en doelgerichter) en efficiëntere verantwoording en rapportages.”
Aantrekkelijker maken van werken bij start-ups
Om talent aan te trekken en te behouden bij start-ups en scale-ups, wil het CDA winstdelingsregelingen verbeteren zodat werknemers makkelijker kunnen meedelen in het succes van het bedrijf.
“We willen een betere regeling voor winstdeling, zodat start- en scale-ups makkelijker werknemers aan zich kunnen binden.”
FVD wil innovatie en ondernemerschap stimuleren door minder regels, lagere belastingen en meer ruimte voor ondernemers, maar doet weinig concrete voorstellen specifiek gericht op start-ups of het versoepelen van het faillissementsrecht. De partij focust vooral op het verminderen van bureaucratie, het versoepelen van regelgeving voor nieuwe technologieën en het verlagen van lasten voor ondernemers. Specifieke hervormingen van het faillissementsrecht worden niet genoemd.
Minder regels en lasten voor ondernemers en innovatie
FVD ziet ondernemers als de motor van innovatie en wil hen meer ruimte geven door bureaucratie en regelgeving te verminderen, met name voor nieuwe technologieën zoals crypto en AI. Dit moet het ondernemersklimaat aantrekkelijker maken, ook voor start-ups, al worden start-ups niet expliciet genoemd.
“Een kleine, dienstbare overheid en minder bureaucratie maken de weg vrij voor ondernemers om te innoveren en te groeien.”
“We versoepelen regels voor crypto- en blockchainbedrijven, zodat innovatie wordt gestimuleerd en financiële vrijheid wordt vergroot.”
“We dwingen de overheid haar digitale systemen zoals Belastingdienst en UWV te moderniseren, zodat ze eindelijk betrouwbaar functioneren.”
“We zetten kunstmatige intelligentie in binnen de overheid, zodat productiviteit stijgt en minder ambtenaren nodig zijn.”
Lagere belastingen en meer financiële ruimte voor ondernemers
FVD wil de belastingdruk op ondernemers verlagen en de cashflow verbeteren, wat indirect start-ups en innovatieve bedrijven kan helpen. Concrete maatregelen zijn verhoging van de zelfstandigenaftrek, verlaging van de VPB-grens en het schrappen van BTW op B2B-transacties.
JA21 wil innovatie en ondernemerschap stimuleren door regeldruk en belastingen te verlagen, investeringen in R&D aantrekkelijker te maken en het ondernemersklimaat eenvoudiger en voorspelbaarder te maken. De partij pleit voor directe aftrekbaarheid van R&D-kosten, een eenvoudiger belastingstelsel en minder bureaucratie, zodat start-ups en innovatieve bedrijven meer ruimte krijgen om te groeien. Over het faillissementsrecht worden geen concrete voorstellen gedaan.
Directe stimulans voor innovatie en R&D
JA21 wil innovatie bevorderen door het fiscaal aantrekkelijker te maken voor bedrijven om te investeren in onderzoek en ontwikkeling. Dit moet vooral start-ups en innovatieve bedrijven helpen sneller te groeien en concurrerend te blijven.
“Innovatie stimuleren door bedrijfskosten voor R&D direct aftrekbaar te maken, wat een impuls geeft aan innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling.”
Eenvoudiger en voorspelbaarder belastingklimaat voor ondernemers
JA21 ziet het huidige belastingstelsel als te complex en belemmerend voor innovatie en groei. Door het stelsel te vereenvoudigen en investeringen direct aftrekbaar te maken, wil de partij het ondernemersklimaat verbeteren, met name voor start-ups en innovatieve bedrijven.
“Een eenvoudige vennootschapsbelasting voor alle ondernemingen door het huidige tweeschijvenstelsel (19% en 25,8%) te vervangen door één helder tarief van 20% voor alle ondernemingen.”
“Investeringen in kapitaalgoederen volledig aftrekbaar maken in het jaar van investering, in plaats van gespreid afschrijven over meerdere jaren.”
“Bedrijven ruimte geven door de lasten te verminderen en investeringen onmiddellijk aftrekbaar te maken.”
Minder regeldruk en bureaucratie voor ondernemers
JA21 wil de regeldruk en bureaucratie fors verminderen, zodat ondernemers en start-ups meer ruimte krijgen om te innoveren en te groeien. Dit moet het makkelijker maken om te ondernemen en risico’s te nemen.
“Mkb maximaal faciliteren door het eenvoudiger te maken om te investeren in het mkb, en regeldruk en rapportageverplichtingen te verminderen.”
“Regeldruk terugdringen door met de stofkam door huidige wet- en regelgeving te gaan en overbodige regelgeving te schrappen. Voor elke nieuwe regel moet een oude regel verdwijnen.”
De SGP wil het ondernemingsklimaat versterken door investeren in start-ups en innovatie fiscaal aantrekkelijk te maken en financieringsmogelijkheden te verruimen, met speciale aandacht voor kleine bedrijven en familiebedrijven. Ze pleiten voor terugkeer van de durfkapitaalregeling, stimulering van non-bancaire financiering en meer publiek-private samenwerking in innovatie. Over het faillissementsrecht worden geen concrete versoepelingsvoorstellen gedaan.
Fiscaal aantrekkelijk investeren in start-ups en innovatie
De SGP wil investeren in start-ups en innovatieve bedrijven stimuleren door fiscale voordelen te bieden en de durfkapitaalregeling terug te brengen. Dit moet het makkelijker maken voor investeerders om kapitaal te verstrekken aan jonge, snelgroeiende bedrijven met een hoog risico.
“Het blijft fiscaal aantrekkelijk te investeren in onze economie. De durfkapitaalregeling keert terug, zodat het verstrekken van financiering aan startups en snelgroeiende bedrijven met veel potentie en een hoog risico wordt gestimuleerd.”
Verruimen van financieringsmogelijkheden voor start-ups en MKB
De partij wil de toegang tot financiering voor start-ups en het MKB verbeteren door garantiestellingen, stimulering van non-bancaire financiers, en introductie van de win-win-lening. Dit moet het makkelijker maken voor ondernemers om kapitaal aan te trekken, ook buiten de traditionele banken om.
“Er komen verbeterde garantiestellingen voor kleine kredieten en grote financiers, zoals pensioenfondsen, worden gestimuleerd hun geld hierin te steken.”
“Het wordt aantrekkelijker slapend spaargeld te steken in een bedrijf van familie of vrienden door introductie van de win-win-lening.”
“Er wordt werk gemaakt van een eerlijk financieringsspeelveld, zodat ook non-bancaire financiers beter toegankelijk zijn voor mkb-bedrijven.”
“Professionele crowdfunders die over een ECSPR-vergunning beschikken zouden ook gebruik moeten kunnen maken van de Borgstelling MKB-kredieten.”
Stimuleren van innovatie via publiek-private samenwerking
De SGP wil innovatie in het MKB en de maakindustrie bevorderen door meer geld te investeren in praktijkgericht onderzoek en publiek-private samenwerking, met een grotere bijdrage van de overheid.
“Er komt meer geld voor praktijkgericht onderzoek door hogescholen in samenwerking met het regionale mkb. De overheid draagt voortaan 50% bij aan publiek-private samenwerking in plaats van 30%.”
D66 wil het ondernemingsklimaat voor start-ups en innovatieve bedrijven versterken door minder regeldruk, betere toegang tot financiering en een stimulerende rol van de overheid als launching customer. Ze pleiten voor eenvoudiger regels en snellere procedures, maar doen geen concrete voorstellen om het faillissementsrecht aan te passen of makkelijker te maken.
Meer ruimte en ondersteuning voor innovatieve start-ups
D66 erkent dat innovatieve ondernemers vaak vastlopen door gebrek aan kapitaal, toegang tot klanten en regeldruk. Ze willen deze barrières wegnemen door financiering toegankelijker te maken, regels te vereenvoudigen en de overheid actief te laten bijdragen aan innovatie. Het doel is dat Nederlandse innovaties makkelijker kunnen groeien, zowel nationaal als binnen Europa.
“D66 wil meer ruimte voor innovatief ondernemerschap. Veel innovatieve ondernemers komen nu vaak niet verder door een gebrek aan kapitaal of toegang tot klanten. D66 wil Nederlandse ondernemers de ruimte geven om te groeien. We zorgen dat Nederlandse innovaties makkelijk kunnen groeien binnen Europa. Én we helpen ze aan financiering via de Europese kapitaalmarkt.”
“We zorgen voor toegankelijke subsidies, zekerheid voor investeringen en snellere procedures voor beroep en bezwaar. Zo kunnen ondernemers sneller door en kan ook het mkb de stap zetten naar een groen bedrijfsmodel.”
“D66 maakt het aantrekkelijker om een bedrijf te starten of te laten groeien. Veel ondernemers maken zich zorgen over de regeldruk en de verlening van vergunningen. Dat gaan we simpeler maken. Zodat ondernemers minder druk zijn met regels en zich kunnen concentreren op het bouwen aan hun bedrijf.”
“Door zelf de eerste klant te zijn (launching customer), kan de overheid invloed hebben op innovatie, het goede voorbeeld geven, nieuwe markten openen en de impact van investeringen groter maken.”
“We investeren in innovatieve start-ups en scale-ups in software.”
NSC wil het innovatieklimaat in Nederland versterken door gerichte ondersteuning van start-ups en het innovatieve mkb, met nadruk op betere toegang tot financiering, het behoud van bestaande fiscale voordelen en het stimuleren van regionale innovatieclusters. Er is bijzondere aandacht voor de risicovolle beginfase van bedrijven, het voorkomen van kennisvlucht en het creëren van een gelijk speelveld. Over het faillissementsrecht worden in het programma geen concrete voorstellen gedaan.
Gerichte ondersteuning voor innovatieve start-ups en mkb
NSC erkent dat start-ups en innovatieve mkb-bedrijven cruciaal zijn voor economische groei en brede welvaart, maar dat zij vaak moeite hebben met financiering en doorgroei. Daarom wil NSC bestaande fiscale voordelen behouden, regionale samenwerking versterken en extra aandacht geven aan de risicovolle beginfase van bedrijven om kennisvlucht te voorkomen.
“Voor het innovatieve mkb blijven de regionale ontwikkelingsmaatschappijen het eerste aanspreekpunt. We handhaven de belastingvoordelen voor innovatie en de aftrek voor milieu-investeringen en zijn terughoudend met subsidies. Bijzondere aandacht moet er zijn voor de risicovolle beginfase, het doorgroeien naar een volwaardig bedrijf en het voorkomen van weglekken van kennis en bedrijvigheid. Hiervoor moeten voldoende fondsen beschikbaar zijn.”
“Ook geven we ruimte aan innovatiepilots, vooral bij verduurzamingsprojecten die de meeste prikkels nodig hebben om op gang te komen.”
“De Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk (WBSO) en de Innovatiebox zijn instrumenten die het voor grotere bedrijven aantrekkelijk maken om hun innovaties en R&D in Nederland te concentreren. We handhaven deze belastingvoordelen en zien ze als essentieel voor het innovatieve mkb en grote bedrijven.”
Verbeterde toegang tot financiering voor start-ups en mkb
NSC ziet dat grote banken vaak niet thuis geven bij financiering van het mkb en wil daarom alternatieve financieringsvormen stimuleren, zoals crowdfunding en microfinanciering. Dit moet het voor start-ups en kleine bedrijven makkelijker maken om te groeien en te innoveren.
“Omdat de grote banken vaak niet thuis geven als het mkb geld wil lenen, bevorderen we de toegang tot non-bancaire financiering zoals crowdfunding, kredietunies en de microfinanciering.”
Nationale Investeringsbank voor langjarige innovatie
Om structurele, risicodragende investeringen in sleuteltechnologieën mogelijk te maken, wil NSC een Nationale Investeringsbank oprichten. Dit moet Nederland concurrerender maken op het gebied van innovatie en technologische ontwikkeling.
“Voor langjarige innovatie en doorgroei richten we een Nationale Investeringsbank op. Nederland loopt achter op landen als Duitsland en Frankrijk, waar publieke investeringsbanken al jarenlang miljarden inzetten voor strategische technologieën. Met de Nationale Investeringsbank leggen we een stevige basis voor risicodragende investeringen in sleuteltechnologieën zoals chips, AI en biotech.”
De SP wil innovatie en start-ups stimuleren door het mkb beter te ondersteunen met financiering, minder bureaucratie en meer toegang tot kennis en hulp. Ze pleiten voor een Nationale Investeringsbank voor het mkb, versimpeling van regels en een Innovatiewet gericht op onderzoek en technologie. Over het faillissementsrecht worden geen concrete versoepelingen genoemd.
Nationale Investeringsbank voor het mkb
De SP ziet toegang tot financiering als een belangrijke voorwaarde voor innovatie en groei van start-ups en kleine bedrijven. Ze willen een speciale bank oprichten die leningen verstrekt waar de reguliere financiële sector tekortschiet, met extra aandacht voor sociale en duurzame prestaties.
“Met een Nationale Investeringsbank voor het mkb kunnen kleine en startende bedrijven, evenals bedrijven die hun succesvolle diensten willen opschalen, gemakkelijker lenen.”
“Een goede mkbbank ondersteunt ondernemers bij het opbouwen van hun zaak en stimuleert vernieuwing en innovatie.”
Regels en bureaucratie voor kleine bedrijven versimpelen
De SP wil dat regels eenvoudiger worden gemaakt en dat kleine ondernemers hulp krijgen bij het toepassen van complexe regelgeving. Dit moet innovatie en ondernemerschap toegankelijker maken, vooral voor startende bedrijven.
“De regels en bureaucratie voor kleine bedrijven moeten versimpeld worden. Dit doen we zonder afbreuk te doen aan de doelstellingen hiervan.”
“De Rijksoverheid moet zorgen voor Ondernemershelpdesks waar kleine ondernemers geholpen worden om de regels te begrijpen en hieraan te voldoen. Ook komt er een (juridisch) adviesloket om kleine bedrijven te helpen met complexe, maar belangrijke regelgeving...”
Innovatiewet gericht op onderzoek en technologie
De SP wil innovatie structureel bevorderen door een Innovatiewet die inzet op onderzoek, onderwijs, AI, automatisering en robotisering. Hiermee willen ze arbeidsproductiviteit verhogen en de economie toekomstbestendig maken.
“Met een Innovatiewet zetten we in op onderzoek, onderwijs en vakopleidingen, AI, automatisering en robotisering voor zwaar en repeterend werk. Zo verhogen we de arbeidsproductiviteit en stappen we op de sneltrein naar de economie van de toekomst.”
BBB wil het ondernemersklimaat voor startups en innovatie verbeteren door juridische en financiële drempels te verlagen, onder meer via standaardmodellen voor investeringen en een mogelijke Nationale Investeringsbank. Ze pleiten voor minder regeldruk, meer praktische ondersteuning en fiscale stimulansen voor werknemers van startende bedrijven. Over het faillissementsrecht worden geen concrete voorstellen gedaan.
Eenvoudigere juridische structuren en standaardmodellen
BBB ziet dat startups en groeibedrijven vaak vastlopen in dure en complexe juridische trajecten bij investeringen of overnames. Door standaardmodellen te ontwikkelen en breed beschikbaar te stellen, wil BBB de drempel voor groei en innovatie verlagen en onnodige kosten voorkomen.
“Startups en groeibedrijven moeten niet vast lopen in dure juridische trajecten bij investeringen of overnames. BBB wil dat de overheid samen met brancheverenigingen en ontwikkelmaatschappijen breed toepasbare standaardmodellen ontwikkelt en beschikbaar stelt voor investeringsrondes, participaties en exits.”
Nationale Investeringsbank voor innovatie
BBB wil de oprichting van een Nationale Investeringsbank onderzoeken die risicodragend kapitaal beschikbaar stelt voor innovatieve bedrijven, met name in strategische sectoren. Dit moet de toegang tot financiering verbeteren en innovatiekracht versterken.
“We onderzoeken de oprichting van een Nationale Investeringsbank (NIB) in Nederland. Deze NIB krijgt een duidelijke taak in het beschikbaar stellen van risicodragend kapitaal voor innovatieve bedrijven in deeptech, agrotech, energietechniek en industriële toepassingen...”
“We stimuleren innovatie door nationale investeringen, BBB wil hiervoor de oprichting van een Nationale Investeringsbank onderzoeken.”
Fiscale stimulans voor werknemers van startups
Om startups aantrekkelijker te maken voor talent, heeft BBB zich ingezet voor een fiscaal gunstig regime voor werknemers van startende bedrijven. Dit verlaagt de belastingdruk op winstuitkeringen en kan innovatie stimuleren.
“Mede dankzij BBB is het voor werknemers van startende bedrijven fiscaal aantrekkelijker gemaakt om mee te delen in de winst; ze betalen een lager tarief op het moment dat zij deze winst daadwerkelijk genieten.”
De ChristenUnie wil innovatie en het ondernemersklimaat versterken door investeringen in onderzoek, betere toegang tot groeikapitaal voor start-ups en het verminderen van regeldruk. Ze pleiten voor een nationale investeringsbank, meer samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijven, en het versnellen van vergunningverlening. Over het faillissementsrecht worden geen concrete voorstellen gedaan in het programma.
Toegang tot groeikapitaal voor start-ups en scale-ups
De ChristenUnie erkent dat start-ups en scale-ups vaak moeite hebben met het verkrijgen van financiering. Om innovatie te stimuleren, willen ze de toegang tot groeikapitaal verbeteren, onder andere via non-bancaire financiers en een nationale investeringsbank.
“We verbeteren de toegang van het mkb, start-ups en scale-ups tot groeikapitaal, ook via non-bancaire financiers als Qredits. Er komt een nationale investeringsbank, als voortzetting van InvestNL.”
Investeren in innovatie en samenwerking
De partij ziet innovatie als essentieel voor toekomstige welvaart en wil een beter samenspel tussen wetenschap, kennisinstituten, opleidingen en bedrijven. Ze stellen een missiegedreven innovatieagenda voor en willen publieke en private uitgaven aan innovatie verhogen.
“Om onze toekomstige welvaart zeker te stellen is het van belang om nu te investeren in innovatie en productiviteit. Dat vraagt om een beter samenspel van wetenschap, kennisinstituten, opleidingen en bedrijven.”
“Op macroniveau bedragen op termijn de publieke en private uitgaven aan innovatie en onderzoek 3% van het nationaal inkomen.”
Minder regeldruk en snellere vergunningverlening
De ChristenUnie vindt dat regeldruk en trage vergunningverlening innovatie en ondernemerschap belemmeren. Ze willen deze obstakels met vaart aanpakken om het ondernemersklimaat te verbeteren.
“De overheid reduceert de regeldruk en wordt een stabiele en betrouwbare partner voor bedrijven. Het uitblijven van (snelle) vergunningverlening, een gebrek aan netcapaciteit en veel regeldruk staan een goed ondernemersklimaat in de weg. Deze obstakels worden met vaart aangepakt.”
DENK benoemt het belang van ondernemers en het MKB, maar doet geen concrete voorstellen specifiek gericht op het bevorderen van start-ups, innovatie of het versoepelen van het faillissementsrecht. De partij richt zich vooral op het verminderen van lasten en het verbeteren van financieringsmogelijkheden voor kleine ondernemers, zonder expliciet beleid voor start-ups of innovatieklimaat te formuleren.
Verlaging lasten en betere financiering voor kleine ondernemers
DENK wil kleine ondernemers ondersteunen door lasten te verlagen en de toegang tot financiering te verbeteren, maar noemt geen specifieke maatregelen voor start-ups of innovatiebevordering. Het faillissementsrecht wordt niet genoemd.
“Wij willen een verlaging van de belastingen en lasten voor kleinere ondernemingen.”
“We richten een publieke kredietbank op voor kleine ondernemers. Die verstrekt eerlijke leningen aan ondernemers die bij gewone banken geen kans krijgen.”
“We zorgen voor een betaalbaar vangnet voor de loondoorbetaling bij ziekte voor kleinere ondernemers. Hiermee komen we ondernemers tegemoet, zonder de rechten van werknemers in te perken.”
“We toetsen nieuwe wetten en regels altijd op de gevolgen voor ondernemers. Ondernemers moeten kunnen ondernemen, niet vastlopen in papierwerk.”
GroenLinks-PvdA wil innovatie en start-ups stimuleren door gerichte investeringen, het aantrekkelijker maken van Nederland voor innovatieve bedrijven, en het opzetten van een AI-fabriek. Ze doen concrete voorstellen zoals het oprichten van een Nationale Investeringsbank en het bieden van experimenteerruimte voor start-ups, maar het programma bevat geen expliciete voorstellen om het faillissementsrecht te versoepelen of te moderniseren.
Gerichte investeringen en ondersteuning voor start-ups en innovatie
GroenLinks-PvdA kiest voor actieve stimulering van innovatie en start-ups via investeringen, het bundelen van bestaande fondsen en het creëren van experimenteerruimte, met bijzondere aandacht voor technologische sectoren en scale-ups. Het doel is het concurrentievermogen te vergroten en innovatieve bedrijvigheid te faciliteren, vooral waar de markt tekortschiet.
“Een Nationale Investeringsbank vergroot het Nederlandse concurrentievermogen en kan bedrijven toegang geven tot leningen die ze op de reguliere markt niet kunnen krijgen. We bundelen de huidige instellingen van Invest-NL, Invest International, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen zodat de slagkracht van de bank groter wordt en we aan kunnen sluiten bij initiatieven van de Europese Investeringsbank. We hebben hierbij in het bijzonder aandacht voor mkb-bedrijven die moeilijk aan het benodigde durfkapitaal komen.”
“We maken Nederland aantrekkelijk voor startups en bieden scale-ups de mogelijkheid om uit te breiden. We kijken met een open houding naar nieuwe manieren van het betalen van werknemers voor deze bedrijven.”
“We investeren in de komst van een AI-fabriek in Groningen, waar start-ups en overheden vrijuit kunnen experimenteren met nieuwe toepassingen.”
“We stimuleren start-ups in de tech-sector.”
BIJ1 kiest niet voor het klassiek stimuleren van start-ups of innovatie via deregulering of fiscale voordelen, maar zet in op het bevorderen van coöperatieve en democratische ondernemingsvormen. Faillissementsrecht wordt vooral gezien als een kans om bedrijven te democratiseren door werknemers bij overnames te ondersteunen. Innovatie en ondernemerschap worden dus primair gekoppeld aan sociale rechtvaardigheid en zeggenschap van werknemers, niet aan het makkelijker maken van faillissementen voor ondernemers.
Werknemerscoöperaties als standaard voor nieuwe bedrijven
BIJ1 wil dat nieuwe bedrijven standaard als werknemerscoöperaties worden opgericht, om zo innovatie en ondernemerschap te verbinden aan collectief eigenaarschap en democratische zeggenschap. Dit is een fundamenteel andere benadering dan het stimuleren van individuele start-ups of het versoepelen van faillissementsrecht voor ondernemers.
Overheidssteun bij faillissement voor werknemersovername
In plaats van het faillissementsrecht te versoepelen voor ondernemers, wil BIJ1 dat de overheid werknemers ondersteunt bij het overnemen van bedrijven in geval van faillissement, inclusief financiële steun en betrokkenheid van vakbonden. Het doel is democratisering van bedrijven, niet het makkelijker maken van faillissementen voor snelle doorstarten of liquidatie.
“Bij faillissement helpt de overheid werknemers als een democratiserende overkoop gewenst is. Wanneer mogelijk ook met geld. Waar nodig betrekken we de vakbond bij dit proces.”
BVNL wil het ondernemersklimaat verbeteren door minder regels, lagere belastingen en meer ruimte voor innovatie, zodat startups en innovatieve bedrijven kunnen groeien. Ze pleiten voor een innovatievriendelijk klimaat met meer investeringen in onderzoek en ontwikkeling, en minder bureaucratie. Over het faillissementsrecht worden geen concrete voorstellen gedaan in het programma.
Innovatievriendelijk klimaat voor startups en bedrijven
BVNL ziet innovatie als motor voor economische groei en wil een omgeving creëren waarin startups en bedrijven kunnen floreren door investeringen in onderzoek en samenwerking tussen publieke en private partijen. Het doel is om Nederland technologisch voorop te laten lopen en ondernemerschap te stimuleren.
“We willen een innovatievriendelijk klimaat creëren waarin bedrijven, startups en academici kunnen gedijen. Door investeringen in onderzoek en ontwikkeling te vergroten en samenwerking tussen publieke en private partijen te bevorderen, zullen we onze positie als voorloper op het gebied van technologie versterken.”
Minder regels en bureaucratie voor ondernemers
BVNL stelt dat minder overheidsbemoeienis, lagere belastingen en minder regeldruk essentieel zijn om ondernemerschap en innovatie te bevorderen. Dit moet het vestigingsklimaat aantrekkelijker maken voor startups en innovatieve bedrijven.
“Het vestigingsklimaat moet worden verbeterd door lagere belastingen (vlaktaks van 25%) in te voeren, minder overheidsbemoeienis, lage energiekosten en versoepeling van het arbeidsrecht.”
“Minder regels voor ondernemers en bedrijven. Bureaucratie en regeldruk moeten worden teruggedrongen.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) heeft geen expliciet beleid gericht op het bevorderen van start-ups of innovatie, noch op het versoepelen van het faillissementsrecht om ondernemerschap te stimuleren. Hun programma legt de nadruk op het ondersteunen van circulaire en duurzame ondernemers, het beperken van de macht van grote banken, en het beschermen van slachtoffers bij faillissementen, vooral met het oog op milieuherstel. Concrete voorstellen voor het makkelijker maken van faillissementsprocedures of directe stimulering van start-ups ontbreken.
Slachtoffers van milieuschade voorrang bij faillissement
PvdD wil bij faillissementen van vervuilende bedrijven slachtoffers van milieuschade voorrang geven bij de afwikkeling, en een fonds oprichten voor herstel van milieuschade. Dit is geen generieke versoepeling van het faillissementsrecht, maar een specifieke bescherming van maatschappelijke belangen.
“Daarom krijgen slachtoffers van de milieuschade voorrang in de rij van schuldeisers bij faillissementen en zetten we een fonds op om milieuschade te herstellen, welke ook gevuld wordt met inkomsten uit boetes voor milieuovertredingen.”
Stimuleren circulaire ondernemers via overheidsaanbestedingen
De partij stimuleert innovatie vooral indirect, door circulariteit als randvoorwaarde te stellen in het aanbestedingsbeleid van de overheid, waarmee Nederlandse circulaire ondernemers worden ondersteund. Dit is gericht op duurzame innovatie, niet op start-ups in het algemeen.
“Circulariteit wordt een randvoorwaarde in het aanbestedingsbeleid van de overheid. Dit ondersteunt Nederlandse circulaire ondernemers.”
Minder afhankelijkheid van grote banken, meer ruimte voor ethische financiers
PvdD wil de macht van systeembanken doorbreken en kleinere, ethisch georiënteerde instellingen faciliteren. Dit kan de toegang tot financiering voor innovatieve en startende bedrijven verbeteren, maar wordt niet expliciet als start-upbeleid gepresenteerd.
“We doorbreken de macht van de systeembanken door kleinere, ethisch georiënteerde instellingen zoals maatschappelijke banken, kredietunies en coöperatieve financiers te faciliteren.”
50PLUS benoemt innovatie vooral in de context van wonen en digitale inclusie voor ouderen, maar heeft geen expliciet beleid voor het bevorderen van start-ups of het versoepelen van het faillissementsrecht. Concrete voorstellen richten zich op het stimuleren van innovatieve woonvormen en het gebruik van technologie ten behoeve van ouderen. Specifiek beleid voor start-ups, innovatiebevordering in het bedrijfsleven of aanpassing van het faillissementsrecht ontbreekt in het programma.
Stimuleren van innovatieve woonvormen
50PLUS ziet innovatie vooral als middel om het wonen voor ouderen te verbeteren, bijvoorbeeld door het stimuleren van nieuwe woonvormen die zorg en zelfstandigheid combineren. Dit is echter beperkt tot de woningmarkt en niet gericht op het bredere ondernemersklimaat of start-ups.
“Innovatieve woonvormen worden gestimuleerd: levensloopbestendige woningen en kleinschalige woonhofjes waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd.”
Technologie en digitale innovatie voor ouderen
De partij omarmt technologische innovatie, maar dan vooral gericht op digitale inclusie en het verbeteren van de levenskwaliteit van ouderen, niet op het stimuleren van start-ups of het versoepelen van faillissementsprocedures.
“Kunstmatige Intelligentie (AI) in dienst van ouderen. AI biedt enorme kansen voor ouderen. 50PLUS omarmt technologie die het leven makkelijker maakt, zorg verbetert en ouderen langer zelfstandig laat wonen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma