Verkiezingsprogramma's 2025 oversociale huur
De ChristenUnie vindt dat er veel meer sociale huurwoningen moeten komen om de wooncrisis en woningnood aan te pakken, met als doel wonen betaalbaar te maken voor iedereen. Ze willen dat minstens 30% van de nieuwbouw uit sociale huur bestaat, huurders meer zekerheid krijgen, en woningcorporaties meer financiële ruimte krijgen om te investeren in sociale huur. Gemeenten krijgen een actieve rol in het realiseren en toewijzen van sociale huurwoningen, met speciale aandacht voor starters en gemengde wijken.
Minstens 30% sociale huur bij nieuwbouw
De ChristenUnie wil dat een substantieel deel van alle nieuw te bouwen woningen uit sociale huur bestaat, om het tekort aan betaalbare woningen structureel aan te pakken. Dit moet bijdragen aan gemengde wijken en betere kansen voor starters en mensen met een lager inkomen.
“Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
“Om dat mogelijk te maken, geven we woningcorporaties meer financiële ruimte.”
“Gemeenten kunnen een deel van de nieuw te bouwen sociale huurwoningen reserveren voor starters.”
“Om dat aan te moedigen bouwen we in alle dorpen en steden twee derde betaalbare koop- en huurwoningen, waaronder 30 procent sociale huur.”
Meer investeringsruimte voor woningcorporaties
Om de bouw van sociale huurwoningen te versnellen, wil de ChristenUnie woningcorporaties meer financiële armslag geven. Dit moet ervoor zorgen dat corporaties daadwerkelijk meer sociale huur kunnen realiseren.
“Ze mogen een deel van hun winst opnieuw investeren in nieuwe woningen (de herbestedingsreserve), dat levert elk jaar een miljard euro extra op voor meer betaalbare huizen.”
“Ook mogen corporaties makkelijker investeren in huurwoningen voor mensen met een modaal inkomen, zonder ingewikkelde regels of toetsen.”
Huurdersbescherming en betaalbaarheid sociale huur
De ChristenUnie wil huurders in de sociale sector meer zekerheid en bescherming bieden, onder andere door vaste huurcontracten als norm te behouden en de huurprijsstijgingen te beperken. Dit moet voorkomen dat mensen in de sociale huur in onzekerheid of financiële problemen komen.
“Een vast huurcontract blijft de norm. Huurders moeten weten waar ze aan toe zijn.”
“De huren moeten minder hard stijgen dan in voorgaande jaren, door ze niet meer te koppelen aan loonstijgingen maar aan de gemiddelde prijsontwikkeling over meerdere jaren.”
“De Wet betaalbare huur blijft bestaan.”
Gemeenten krijgen actieve rol in sociale huur
De ChristenUnie wil dat gemeenten niet alleen plannen maken, maar ook daadwerkelijk op wijkniveau zorgen voor voldoende sociale huurwoningen. Dit moet leiden tot gemengde wijken en betere spreiding van sociale huur.
De PVV wil sociale huur betaalbaarder maken voor Nederlanders door de huren met 10% te verlagen en de inkomensgrenzen te verhogen, zodat meer mensen in aanmerking komen. Ze willen geen voorrang meer voor statushouders bij sociale huurwoningen en investeren in de bouw van extra sociale huurwoningen. De partij stelt dat woningcorporaties worden gecompenseerd voor lagere huren en dat de bouwopgave niet in gevaar mag komen.
Sociale huren 10% verlagen en inkomensgrenzen verhogen
De PVV vindt de huidige sociale huren te hoog en wil deze direct verlagen om wonen betaalbaarder te maken voor Nederlanders. Daarnaast willen ze de inkomensgrenzen verhogen zodat meer mensen toegang krijgen tot sociale huurwoningen. Woningcorporaties worden gecompenseerd door het schrappen van de winstbelasting.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“Sociale huren met 10% verlagen. Inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen.”
“De PVV gaat de sociale huren volgend jaar met 10% verlagen. Woningcorporaties compenseren we door voor hen de winstbelasting te schrappen, zodat de bouwopgave niet in gevaar komt. Dat gaan we regelen voor alle sociale huurders.”
Geen voorrang sociale huur voor statushouders
De PVV wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen op sociale huurwoningen, omdat zij vinden dat dit leidt tot discriminatie van Nederlanders die lang op een wachtlijst staan. Ook willen ze fraude door statushouders streng aanpakken.
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Sinds 2010 zijn er al zo’n 190.000 sociale huurwoningen mét voorrang aan statushouders weggegeven – zonder dat zij iets aan dit land hebben bijgedragen. Ondertussen staan de Nederlanders steeds langer op de wachtlijst staan: tien, vijftien, soms wel twintig jaar. Dit is pure discriminatie en onacceptabel.”
“In de Tweede Kamer is het PVV-voorstel aangenomen dat ervoor zorgt dat statushouders nooit meer voorrang krijgen – ook niet met urgentie.”
“Frauderende statushouders die een sociale huurwoning illegaal onderverhuren, betalen alles wat zij daarmee verdiend hebben terug en verliezen hun verblijfsvergunning”
Meer sociale huurwoningen bouwen
De PVV wil fors investeren in de bouw van extra sociale huurwoningen, naast middenhuur en betaalbare koopwoningen, om het woningtekort aan te pakken. Ze willen dat woningcorporaties ook middenhuurwoningen gaan bouwen en dat de overheid ingrijpt als gemeenten of provincies onvoldoende bouwen.
“We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto.”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
“Woningbouwcorporaties krijgen de taak om niet alleen sociale huurwoningen, maar ook middenhuurwoningen te bouwen.”
“Taakuitbreiding woningbouwcorporaties voor de bouw van extra middenhuurwoningen”
De SP wil sociale huur weer toegankelijk maken voor een brede groep mensen, niet alleen de laagste inkomens, en investeert fors in de bouw en verbetering van sociale huurwoningen. Ze pleiten voor huurbevriezing, meer zeggenschap voor huurders, en het stoppen van verkoop van sociale huurwoningen. De partij ziet wonen als een recht en wil sociale huur inzetten als structurele oplossing voor de wooncrisis.
Sociale huur toegankelijk maken voor brede groep
De SP wil het recht op sociale huur herstellen voor middeninkomens en niet beperken tot de laagste inkomens. Ze verwijzen naar het Weense model, waarbij vrijwel iedereen in aanmerking komt voor sociale huur. Dit moet de wooncrisis aanpakken en betaalbaar wonen bereikbaar maken voor meer mensen.
“Wij doorbreken het hardnekkige idee dat sociale huur alleen zou moeten bestaan voor de allerlaagste inkomens. Wonen is een recht, geen gunst. Daarom maken we sociale huur weer toegankelijk voor een brede groep mensen. Ook voor middeninkomens.”
“We draaien de inperkingen van minister Blok terug en herstellen het recht op betaalbaar wonen voor velen.”
Huurbevriezing en automatische huurverlaging
De SP wil de huren in de sociale sector bevriezen en het puntensysteem aanpassen zodat huren niet kunstmatig stijgen door WOZ-waarde. Daarnaast moet bij slecht geïsoleerde woningen automatisch de huur omlaag, zonder dat huurders zelf actie hoeven te ondernemen.
“Om het tij te keren bevriezen wij daarom de huren. Ook passen we het puntensysteem aan: het gaat weer over de kwaliteit van de woning, niet over schommelingen in de WOZwaarde die de huren kunstmatig opdrijven.”
“Iedereen verdient een comfortabel, energiezuinig huis tegen een eerlijke prijs. Daarom zorgen wij ervoor dat huurders in woningen met een slecht energielabel (E, F of G) automatisch minder huur gaan betalen zolang de woning nog niet is verduurzaamd.”
Stoppen verkoop en investeren in sociale huurwoningen
De SP wil dat bestaande sociale huurwoningen niet meer verkocht worden, maar juist verbeterd. Ze investeren fors in nieuwbouw en renovatie van sociale huur, onder meer via een Nationaal Woonfonds en het afschaffen van belastingen voor woonverenigingen.
“Sociale huurwoningen in de huidige woningvoorraad worden niet meer verkocht, maar juist verbeterd.”
“Wij richten een Nationaal Woonfonds op en investeren 30 miljard euro in volkshuisvesting. ... Met dit geld bouwen we honderdduizenden betaalbare, duurzame huurwoningen van hoge kwaliteit, zonder winstoogmerk.”
“Woonverenigingen moeten weer kunnen investeren in betaalbare huurwoningen, renovatie en verduurzaming in plaats van miljarden af te dragen aan winstbelasting. Wij schaffen de oneerlijke winstbelasting en zogenaamde ATADheffing voor woonverenigingen af.”
Voorrang sociale huur voor daklozen
De SP wil dat dakloze mensen wettelijk voorrang krijgen bij de toewijzing van sociale huurwoningen, als onderdeel van het uitbannen van dakloosheid.
“We maken daarom wettelijk mogelijk dat alle dakloze mensen, ongeacht hun situatie, voorrang krijgen bij de toewijzing van sociale huurwoningen.”
Meer zeggenschap voor huurders
De SP wil dat huurders meer macht krijgen over hun woning en buurt, onder andere door woningcorporaties weer om te vormen tot verenigingen die verantwoording afleggen aan huurders.
“We maken van woningcorporaties weer verenigingen, met een bestuur dat verantwoording aflegt aan de huurders. Zo zorgen we dat bewoners samen beslissen over investeringen, onderhoud en toekomstige plannen.”
De VVD wil het aantal sociale huurwoningen vergroten, maar stelt strenge voorwaarden aan toegang en doorstroming. Ze pleiten voor meer bouw door corporaties, jaarlijkse inkomenstoetsen, het aanpakken van scheefwonen, en het afschaffen van voorrang voor statushouders. De partij wil sociale huur vooral reserveren voor de laagste inkomens en de doorstroming bevorderen, met als doel de wachtlijsten te verkorten en de sociale huursector efficiënter te maken.
Meer sociale huurwoningen bouwen door corporaties
De VVD erkent het tekort aan sociale huurwoningen en wil dat woningcorporaties verplicht en in staat worden gesteld om aanzienlijk meer sociale huurwoningen te bouwen. Dit moet de lange wachtlijsten verkorten en de beschikbaarheid vergroten.
“Corporaties worden in staat gesteld en verplicht aanzienlijk meer sociale huurwoningen te bouwen.”
“Ook woningcorporaties bouwen onvoldoende sociale huurwoningen. De wachtlijsten voor sociale huur zijn gigantisch, en jaarlijks komt slechts een fractie van de woningen vrij, waarvan de helft naar urgente gevallen gaat. Dit moet anders.”
Strenge toegang: inkomenstoets, vermogenstoets en aanpak scheefwonen
De VVD wil sociale huurwoningen uitsluitend beschikbaar houden voor mensen die deze het hardst nodig hebben. Daarom komen er jaarlijkse inkomenstoetsen en een vermogenstoets voor nieuwe huurders, om scheefwonen tegen te gaan en doorstroming te bevorderen.
“Om sociale huurwoningen beschikbaar te houden voor de mensen die deze woningen het hardst nodig hebben, komt er een jaarlijkse inkomenstoets voor sociale huurwoningen, om te bepalen of de huurprijs nog passend is. ... Voor mensen die in een sociale huurwoning willen gaan wonen, komt er ook een vermogenstoets.”
Afschaffen voorrang statushouders en beperken voorrangsposities
De VVD vindt het onrechtvaardig dat statushouders voorrang krijgen op sociale huurwoningen en wil deze wettelijke taakstelling afschaffen. Alleen in kwetsbare gevallen, zoals alleenstaande ouders met kinderen, blijft voorrang mogelijk.
“We verbieden de voorrang voor statushouders. Voor statushouders kan met flexwoningen tijdelijke woonruimte worden aangeboden om een eerste stap uit het azc te zetten.”
“Diverse voorrangsposities in de sociale sector zijn onrechtvaardig tegenover alle andere woningzoekenden.”
“En ook in kwetsbare gevallen, zoals de alleenstaande ouder met kinderen die een huurwoning zoekt, behouden we de voorrangspositie.”
Doorstroming bevorderen binnen de sociale huursector
De VVD wil dat ouderen makkelijker kunnen verhuizen naar een geschiktere woning met behoud van hun huidige huur, zodat grotere sociale huurwoningen vrijkomen voor jongeren en gezinnen.
“Oudere huurders die in een geschikter huis willen wonen moeten waar nodig met behoud van hun huidige huur naar een kleiner huurhuis kunnen verhuizen, zodat het huis vrijkomt voor jongeren. Corporaties kunnen daarbij ondersteunen.”
Hervorming huurtoeslag: direct naar corporaties, afbouw toeslagen
De VVD wil de huurtoeslag moderniseren door deze rechtstreeks aan woningcorporaties uit te keren, zodat de toeslag altijd leidt tot lagere huurprijzen voor huurders. Op termijn willen ze het hele toeslagenstelsel afschaffen.
“In de sociale huursector wordt de huurtoeslag rechtstreeks aan woningcorporaties uitgekeerd en verrekend in een lagere huurprijs. Zo komt de toeslag altijd ten goede aan lagere woonlasten, blijft de uitvoering bij de overheid en behouden corporaties geen beslisbevoegdheid over inkomensverdeling.”
“Uiteindelijk willen we af van het toeslagenstelsel.”
BIJ1 ziet sociale huur als een fundamenteel recht en wil het aanbod fors uitbreiden, huren verlagen en het systeem radicaal hervormen. De partij pleit voor de bouw van 1 miljoen sociale huurwoningen, het afschaffen van de inkomensgrens, het bevriezen en verlagen van huren, en het onder publieke controle brengen van woningcorporaties. Hun visie draait om het terugdringen van marktwerking en het garanderen van betaalbaar wonen voor iedereen.
1. 1 miljoen sociale huurwoningen bouwen
BIJ1 wil het tekort aan betaalbare woningen oplossen door fors te investeren in sociale huur. Ze richten een nationaal bouwbedrijf op dat zonder winstoogmerk grootschalig kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen bouwt, met prioriteit voor mensen met lage inkomens, jongeren en ouderen.
2. Huren verlagen en huurprijzen bevriezen
Om wonen betaalbaar te maken, wil BIJ1 alle huren verlagen, huurprijzen onmiddellijk bevriezen en de huurtoeslag verhogen. Ze willen dat huurtoeslag niet langer afhankelijk is van de woonvorm en vullen eventuele tekorten bij corporaties aan met overheidssubsidies.
“We maken huren veel goedkoper. Dit doen we door huurtoeslag hoger te maken, huurtoeslag onafhankelijk van de manier van wonen te maken, en door alle huurprijzen onmiddellijk te bevriezen. De gaten die daardoor ontstaan in corporatiebegrotingen vullen we aan met subsidies van de overheid.”
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
3. Inkomensgrens voor sociale huur afschaffen
BIJ1 wil dat sociale huur toegankelijk wordt voor iedereen, ongeacht inkomen. Ze schaffen de inkomensgrens af zodat betaalbaar wonen een universeel recht wordt.
“De inkomensgrens voor sociale huur schaffen we af. Iedereen in Nederland heeft recht om betaalbaar te wonen.”
4. Woningcorporaties nationaliseren en democratiseren
De partij wil alle woningcorporaties nationaliseren en onder volledige publieke controle brengen, met bindende zeggenschap voor bewonerscommissies over regels, begrotingen en investeringen.
“Alle bestaande woningcorporaties worden genationaliseerd.”
“Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en maken we democratisch. Bewonerscommissies krijgen een vooraanstaande, bindende rol in het maken van de regels. Inclusief recht op instemmen met begrotingen en investeringen.”
5. Extra betaalbare sociale huur voor kwetsbare groepen
Voor de meest kwetsbare mensen wil BIJ1 een extra klasse binnen de sociale huursector creëren, met huren die niet hoger zijn dan €350 per maand.
“Voor de meest kwetsbare mensen komt er een extra klasse binnen de sociale huursector, met huren die niet hoger zijn dan € 350 per maand.”
FVD wil het aandeel sociale huurwoningen verkleinen en de verplichting voor sociale woningbouw bij private projecten afschaffen. Ze geven expliciet voorrang aan Nederlanders boven statushouders in de sociale huursector en willen verhuurders meer vrijheid geven, met als doel een gezondere, minder door de overheid bepaalde huurmarkt.
Minder sociale huurwoningen
FVD vindt dat het aandeel sociale huurwoningen te groot is en dat dit de markt ongezond maakt en te afhankelijk van de overheid. Ze willen het aandeel sociale huur beperken, vooral in grote steden, en de verplichting voor sociale woningbouw bij private projecten schrappen.
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, zeker in grote steden. Het verplicht opleggen van sociale woningbouwpercentages bij private projecten verdwijnt.”
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, zodat de markt gezonder wordt en minder afhankelijk van de overheid.”
“We stoppen met de verplichting voor private projecten om sociale woningen te bouwen, zodat bouwen weer rendabel wordt.”
Geen voorrang statushouders, wel voor Nederlanders
FVD wil dat Nederlanders altijd voorrang krijgen op sociale huurwoningen en dat statushouders geen voorrang meer krijgen in deze sector.
“Statushouders krijgen geen voorrang meer in de sociale sector – Nederlanders gaan voor.”
“We stoppen met het huisvesten van statushouders in de sociale sector en geven Nederlanders altijd voorrang.”
“We stoppen de huisvesting van statushouders in sociale woningen en geven voorrang op wachtlijsten aan Nederlanders.”
Meer vrijheid voor verhuurders
FVD wil verhuurders volledige vrijheid geven in de keuze van hun huurders, in plaats van overheidsregulering, om het aanbod in de huurmarkt te vergroten.
GroenLinks-PvdA wil het tekort aan sociale huurwoningen aanpakken door fors meer betaalbare woningen te bouwen en gemeenten te verplichten extra sociale huur te realiseren waar tekorten zijn. Ze willen huren betaalbaar houden door wettelijke grenzen aan huurstijgingen, betere bescherming tegen woekerhuren en meer investeringsruimte voor woningcorporaties. De partij legt de verantwoordelijkheid voor verduurzaming en kwaliteit van sociale huur bij verhuurders en woningcorporaties, met extra financiering om dit mogelijk te maken.
Meer sociale huurwoningen bouwen
GroenLinks-PvdA ziet het grote tekort aan sociale huur als een urgent probleem en wil fors meer sociale huurwoningen realiseren, met specifieke bouwdoelstellingen en verplichtingen voor gemeenten met tekorten. Dit moet de wachtlijsten verkorten en de beschikbaarheid vergroten.
“De Woningcorporaties Nieuwe Stijl gaan jaarlijks tienduizenden woningen extra bouwen. In elk nieuwbouwproject dat zij bouwen heeft 40% van de huurwoningen een huur van maximaal 900 euro per maand, en nog eens 30% van de woningen is ofwel een huurwoning tot 1200 euro, ofwel een koopwoning met een maximale koopprijs van 405.000 euro. Gemeenten met een groot tekort aan sociale huurwoningen krijgen de opdracht om extra woningen in dit segment te bouwen.”
Huren betaalbaar houden en beschermen tegen woekerhuren
De partij wil huurders in de sociale sector beschermen tegen te hoge huren en onzekere contracten. Ze stellen wettelijke grenzen aan huurstijgingen, reguleren tijdelijke contracten en breiden de bescherming tegen woekerhuren uit naar alle huurwoningen.
“Om explosieve huurstijgingen te voorkomen, komt er een wettelijke bovengrens aan de toegestane huurstijging.”
“De wettelijke bescherming tegen woekerhuren gaat gelden voor alle huurwoningen. De markt krijgt een minder grote rol bij het bepalen van de maximaal toegestane huurprijs, doordat de koopprijs van de woning (WOZ-waarde) minder zwaar gaat meetellen in de berekening.”
“De vaste huurovereenkomst blijft de norm, zoals we hebben afgesproken in de Wet vaste huurcontracten. We zijn tegen voorstellen die de onzekerheid voor huurders vergroten.”
Meer investeringsruimte en middelen voor woningcorporaties
GroenLinks-PvdA wil woningcorporaties financieel versterken zodat zij meer sociale huur kunnen bouwen, renoveren en verduurzamen. Dit doen ze door het afschaffen van de winstbelasting voor corporaties en het verstrekken van goedkope leningen voor sociale huurprojecten.
“De Woningcorporaties Nieuwe Stijl betaalt geen winstbelasting. De wet passen we daarvoor aan. Daarmee ontstaat extra investeringsruimte voor de bouw van nieuwe woningen, renovatie en verduurzaming.”
“We komen met een nieuw instrument om meer betaalbare woningen te bouwen. Net als in Oostenrijk gaat het Rijk gunstige leningen verstrekken voor de bouw van extra betaalbare huurwoningen. Dat zijn bijvoorbeeld leningen met een lage rente van 1% voor een deel van de bouwkosten.”
Verduurzaming en kwaliteitsverbetering sociale huur
De partij legt de verantwoordelijkheid voor verduurzaming en verbetering van sociale huurwoningen bij verhuurders en woningcorporaties, met extra financiering en wettelijke verplichtingen om slechte energielabels uit te faseren en huurders te beschermen tegen hoge energiekosten.
“Woningcorporaties geven we voldoende financiering om zo snel mogelijk alle corporatiewoningen te verduurzamen. Dit gebeurt met aandacht voor het voorkomen van vocht en schimmel, het vervangen van loden leidingen en bescherming tegen hitte. Slechte energielabels worden verplicht uitgefaseerd, ook in de private huursector, zodat de energierekening van huurders omlaag gaat, en woningen op tijd gereed zijn om over te stappen op een warmtepomp of warmtenet.”
“Een uitgefaseerd energielabel geeft huurders recht op een tochtkorting die via de huurcommissie kan worden opgeëist. Enkel glas wordt erkend als gebrek, zodat huurders recht krijgen op verbetering of huurverlaging.”
NSC wil het aandeel sociale huurwoningen fors vergroten en de betaalbaarheid en toegankelijkheid ervan waarborgen. Ze stellen voor om minimaal 30% sociale huur in nieuwbouw te realiseren, huurverhogingen te maximeren op inflatie, en woningcorporaties meer ruimte te geven om sociale huur te bouwen. Ook willen ze de voorrang voor statushouders bij sociale huur afschaffen en gemeenten meer regie geven over toewijzing.
Minimaal 30% sociale huur in nieuwbouw
NSC vindt het noodzakelijk dat er structureel meer sociale huurwoningen worden gebouwd, met een duidelijke ondergrens in nieuwbouwprojecten. Dit moet de woningnood onder mensen met een laag inkomen verlichten en de doorstroming bevorderen.
“we streven naar een aandeel van 30% sociale huur en van 2/3de betaalbare koop en midden-huur.”
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“Regio’s die minder sociale huurwoningen hebben dan het landelijk gewenste gemiddelde moeten in hun nieuwbouwprogramma minstens 30% sociale huur opnemen.”
Huurverhogingen sociale sector maximeren op inflatie
Om sociale huur betaalbaar te houden, wil NSC huurverhogingen in de sociale sector beperken tot maximaal de inflatie. Dit beschermt huurders tegen stijgende woonlasten.
“Om huren betaalbaar te houden, worden huurverhogingen in de sociale sector gemaximeerd op inflatie.”
Woningcorporaties meer ruimte geven voor sociale huur
NSC wil woningcorporaties structureel meer mogelijkheden geven om sociale huurwoningen te bouwen, onder heldere voorwaarden en met financiële stimulansen. Dit moet de bouwproductie verhogen en de investeringscapaciteit van corporaties versterken.
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035. Deze prestatieafspraken tussen Rijk en woningcorporaties zijn gekoppeld aan heldere woningbouwdoelen per regio. Die doelen zijn gebaseerd op de woonwensen. We zetten nadrukkelijk in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare midden-huur en -koopwoningen.”
“Daarnaast willen we het voor corporaties weer mogelijk maken om lage- en midden- huurwoningen te bouwen. Dit onder heldere voorwaarden en met garanties van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en verruimde Europese staatssteunregels.”
Afschaffen voorrang statushouders bij sociale huur
NSC vindt het onrechtvaardig dat statushouders voorrang krijgen op sociale huurwoningen en wil deze voorrang afschaffen, zodat de wachttijd voor andere woningzoekenden niet verder oploopt.
“Het is onrechtvaardig als statushouders voorrang krijgen op sociale huurwoningen terwijl de wachttijden voor andere woningzoekenden oplopen. Daarom stellen we een verbod op voorrang van statushouders in bij toewijzing van een sociale huurwoning.”
Gemeenten meer regie over toewijzing sociale huur
NSC wil gemeenten meer ruimte geven om sociale huurwoningen toe te wijzen aan mensen met bepaalde beroepen of een sociale binding met de gemeente, om zo de lokale samenhang en maatschappelijke functies te versterken.
“We steunen de wijziging van de Huisvestingswet die gemeenten de ruimte geeft om een deel van de beschikbare huur- of koopwoningen toe te wijzen aan mensen met bepaalde beroepen (bijvoorbeeld verpleegkundigen of agenten) of met een sociale binding aan de gemeente.”
BVNL wil de sociale huursector beperken tot haar kerntaak: het bouwen en beheren van sociale huurwoningen voor mensen die deze echt nodig hebben. Ze pleiten voor minder overheidsbemoeienis, het aanpakken van scheefwoners en woonfraude, en het afschaffen van voorrang voor statushouders. Woningcorporaties krijgen meer ruimte om sociale huurwoningen te bouwen, maar de markt moet de rest van het woningaanbod verzorgen.
Overheid terugtrekken, corporaties bouwen sociale huur
BVNL vindt dat de overheid zich moet terugtrekken uit de woningmarkt en dat woningcorporaties zich moeten richten op het bouwen van sociale huurwoningen. De markt moet het overige woningaanbod verzorgen, en corporaties mogen onder gunstige voorwaarden sociale huurwoningen verkopen aan huurders.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“Sta woningcorporaties toe om meer sociale woningen te bouwen en geef corporaties de mogelijkheid om, onder gunstige condities, woningen te verkopen aan huurders.”
“Corporaties bouwen sociale huurwoningen. De markt de overige sectoren.”
Aanpakken van scheefwoners en woonfraude
BVNL wil dat sociale huurwoningen alleen beschikbaar zijn voor mensen die daar recht op hebben. Scheefwoners moeten meer gaan betalen en woonfraude wordt streng aangepakt, inclusief het intrekken van verblijfstitels bij misbruik.
“Pak scheefwoners aan. 7% van de huurders in sociale woningen woont scheef en houdt ten onrechte een gesubsidieerde woning bezet. Scheefwoners moeten in elk geval de maximaal redelijke WWS-huur betalen.”
“Pak woonfraude aan. Niet alleen van verhuurders, maar ook woonfraude van huurders die hun sociale woning voor veel geld onderverhuren. Zij die meerdere verblijfstitels hebben en die hun sociale huurwoning woning onderverhuren, verliezen hun Nederlandse verblijfstitel.”
Geen voorrang voor statushouders bij sociale huur
BVNL wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen bij het toewijzen van sociale huurwoningen, om zo de kansen voor andere woningzoekenden te vergroten.
“Geen voorrang meer voor een sociale woning voor statushouders.”
De Partij voor de Dieren vindt het onacceptabel dat mensen jarenlang moeten wachten op een sociale huurwoning en wil het aandeel sociale huur fors vergroten. Hun belangrijkste voorstellen zijn: minimaal 40% sociale huur bij nieuwbouw, het verbod op verkoop van sociale huurwoningen zonder vervanging, het verhogen van de inkomensgrens voor toegang tot sociale huur, en het bevriezen van huren. De partij wil zo de wachtlijsten verkorten, wonen betaalbaar houden en sociale huur toegankelijk maken voor meer mensen.
Minimaal 40% sociale huur bij nieuwbouw
De PvdD wil het tekort aan sociale huurwoningen structureel aanpakken door een harde norm te stellen voor nieuwbouw: minimaal 40% moet sociale huur zijn. Dit moet de wachtlijsten verkorten en betaalbare huisvesting voor meer mensen mogelijk maken.
“Er komen meer betaalbare woningen: minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen is sociale huur.”
Geen verkoop van sociale huur zonder vervanging
Om het bestaande aanbod van sociale huurwoningen te beschermen, wil de PvdD dat deze niet meer verkocht worden, tenzij ze minimaal één-op-één worden vervangen in dezelfde gemeente. Dit voorkomt verdere afname van het sociale huuraanbod.
“Er worden geen sociale huurwoningen meer verkocht, tenzij deze minstens een-op-een vervangen worden in dezelfde gemeente.”
Sociale huur toegankelijker maken
De partij wil sociale huurwoningen bereikbaar maken voor meer mensen door de maximale inkomensgrens te verhogen. Dit vergroot de doelgroep die in aanmerking komt voor sociale huur.
“Door de maximale inkomensgrens te verhogen worden sociale huurwoningen toegankelijk voor meer mensen.”
Huren bevriezen en woningcorporaties steunen
Om wonen betaalbaar te houden, stelt de PvdD voor om de huren voor de komende vijf jaar te bevriezen, inclusief in de vrije sector. Woningcorporaties krijgen extra financiële steun om dit mogelijk te maken en om nieuwe sociale huurwoningen te bouwen.
“De huren worden voor de komende vijf jaar bevroren. Ook in de vrije sector worden de maximale huurprijzen beperkt. We schrappen de winstbelasting voor woningcorporaties en geven hen extra financiële steun. Hierdoor kunnen woningcorporaties huren bevriezen om wonen betaalbaar te houden en nieuwe sociale huurwoningen te bouwen.”
Wachtlijsten verkorten door doorstroming en nieuwe woonvormen
De PvdD wil de wachtlijsten voor sociale huur verkorten door meer woonruimte te creëren en doorstroming te bevorderen, onder andere via nieuwe woonvormen voor senioren.
“Dat mensen nu soms vijftien jaar moeten wachten op een sociale huurwoning is onacceptabel. Door meer woonruimte te creëren en doorstroming te bevorderen, verkorten we de wachtlijsten.”
“We stimuleren nieuwe woonvormen voor senioren, zodat zij makkelijk kunnen doorstromen naar woonvormen die bij hun levensfase passen en er voor jongeren meer woningen beschikbaar komen.”
Het CDA wil het aandeel sociale huurwoningen vergroten en de betaalbaarheid waarborgen door een inflatievolgend huurbeleid. Ze zetten in op minimaal 30% sociale huur bij nieuwbouw, langjarige zekerheid voor huurders, en het stimuleren van doorstroming en investeringen door woningcorporaties.
Minimaal 30% sociale huur bij nieuwbouw
Het CDA streeft naar een structurele toename van het aantal sociale huurwoningen door harde afspraken te maken over het aandeel sociale huur in de woningbouw. Dit moet bijdragen aan een toegankelijke woningmarkt, vooral voor starters, gezinnen en ouderen.
“Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen.”
“In regionaal verband maken we strakke afspraken over aantallen sociale huurwoningen, middensegment en vrije sector.”
Inflatievolgend huurbeleid voor sociale huur
Om de betaalbaarheid van sociale huur te waarborgen, kiest het CDA voor een huurbeleid waarbij de huren maximaal met de inflatie meestijgen. Dit biedt huurders en verhuurders zekerheid over de woonlasten op de lange termijn.
“Voor sociale huur kiezen we voor inflatievolgend huurbeleid. Huurders en verhuurders hebben zo voor een lange termijn zekerheid over hun woonlasten.”
Woningcorporaties ondersteunen bij sociale huur
Het CDA erkent de centrale rol van woningcorporaties in de sociale huursector en wil hen ondersteunen met geborgde financiering, zodat zij voldoende sociale huurwoningen kunnen realiseren.
“Woningcorporaties spelen hierin een belangrijke rol. We zorgen dat zij hiervoor – net als bij sociale huur – geborgde financiering via het Waarborgfonds Sociale Woningbouw krijgen.”
Huurders mogen corporatiewoning kopen onder voorwaarden
Het CDA wil huurders de mogelijkheid bieden hun sociale huurwoning te kopen, mits onder redelijke voorwaarden en met de opbrengst ten gunste van nieuwbouw en verduurzaming.
“Huurders mogen hun corporatiewoning kopen onder redelijke voorwaarden. De opbrengst gaat naar nieuwbouw, verduurzaming en herstructurering.”
D66 wil het tekort aan sociale huurwoningen aanpakken door fors te investeren in nieuwbouw en door wettelijke quota voor sociale huur bij nieuwbouwprojecten in te voeren. Ze pleiten voor lagere btw op de bouw van sociale huur, strengere inkomensafhankelijke huurprijzen, en verduurzaming van bestaande sociale huurwoningen, zodat deze betaalbaar en toekomstbestendig blijven.
Grootschalige bouw en wettelijke quota voor sociale huur
D66 wil het aandeel sociale huurwoningen vergroten door wettelijk vast te leggen dat bij nieuwbouw minimaal 30% sociale huur moet zijn en door grootschalig te investeren in de bouw van sociale huurwoningen. Dit moet zorgen voor gemengde wijken en meer doorstroming op de woningmarkt.
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“We investeren grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop. Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
Inkomensafhankelijke huurprijzen in sociale huur
D66 vindt het redelijk dat mensen met een hoger inkomen of vermogen die in een sociale huurwoning wonen, een huurprijs betalen die meer in lijn is met de markt. Dit moet de doorstroming bevorderen en sociale huur beschikbaar houden voor wie het echt nodig heeft.
“Het is dan ook redelijk dat wie meer verdient of meer vermogen heeft en in een sociale huurwoning woont, een huur gaat betalen die past bij de markt.”
Verduurzaming en verbetering van sociale huurwoningen
D66 wil dat huurders in sociale huurwoningen profiteren van verduurzaming, met verplichte verbetering van slecht geïsoleerde woningen en een grootschalig isolatieplan. Investeringen in verduurzaming mogen slechts leiden tot een bescheiden huurverhoging, waarbij huurders er per saldo op vooruitgaan.
“Verhuurders worden verplicht om huizen met een slecht energielabel te verbeteren. Ze mogen die investering op termijn terugverdienen via een bescheiden huurverhoging, maar wel zodat huurders er per saldo altijd op vooruitgaan.”
“We starten een grootschalig isolatieplan: vóór 2030 verduurzamen we minimaal 1 miljoen huurwoningen.”
De SGP vindt dat het aanbod van sociale huurwoningen moet worden vergroot en dat sloop of verkoop alleen onder strenge voorwaarden mag plaatsvinden. Ze willen meer urgentie voor de bouw van sociale huurwoningen en pleiten voor maatregelen tegen scheefwonen, waarbij hogere inkomens extra huurverhogingen kunnen krijgen. De SGP ziet een actieve rol voor de overheid en woningcorporaties om de beschikbaarheid en betaalbaarheid van sociale huur te waarborgen.
Meer sociale huurwoningen bouwen en behouden
De SGP wil dat er meer sociale huurwoningen worden gebouwd en dat bestaande sociale huurwoningen alleen onder strenge voorwaarden gesloopt of verkocht mogen worden. Dit is nodig vanwege de grote tekorten en om de beschikbaarheid voor mensen met een laag inkomen te waarborgen. De partij vindt dat de overheid extra budget moet vrijmaken en dat woningcorporaties een centrale rol spelen.
Aanpak van scheefwonen in de sociale huursector
Om de doorstroming te bevorderen en sociale huur beschikbaar te houden voor de doelgroep, wil de SGP dat huurders met een aanmerkelijk hoger inkomen dan toegestaan stapsgewijs een extra huurverhoging krijgen. Dit moet voorkomen dat sociale huurwoningen onnodig bezet blijven door mensen die er niet meer voor in aanmerking komen.
“Om scheefwonen tegen te gaan kan in de sociale huursector stapsgewijs een extra huurverhoging worden opgelegd als het inkomen van de huurder aanmerkelijk hoger wordt dan voor de toegang tot de sociale huursector toegestaan is.”
Afstemming toegang sociale huur en koopsector
De SGP wil voorkomen dat woningzoekenden tussen wal en schip vallen door betere afstemming van de normen voor hypotheekverstrekking en toegang tot de sociale huursector. Dit moet de kans op een passende woning vergroten voor mensen die nu net buiten beide categorieën vallen.
“De normen van hypotheekverstrekking en de normen voor toegang tot de sociale sector dienen beter op elkaar te worden afgestemd om te voorkomen dat woningzoekenden tussen wal en schip belanden.”
BBB erkent het belang van sociale huur, maar wil het aandeel sociale huurwoningen in nieuwbouw beperken tot maximaal 30% en zet vooral in op het stimuleren van woningbouw voor middeninkomens en starters. Ze willen woningcorporaties stimuleren om jaarlijks 30.000 sociale huurwoningen te bouwen, maar geven ook prioriteit aan het verminderen van regelgeving en het afschaffen van de Wet betaalbare huur, omdat die volgens BBB het aanbod van huurwoningen juist verkleint. Hun visie is gericht op een evenwichtige woningmarkt met ruimte voor zowel sociale huur als betaalbare woningen voor andere doelgroepen.
Maximaal 30% sociale huur in nieuwbouw
BBB wil dat sociale huurwoningen een beperkt aandeel hebben in de nieuwbouw, met een duidelijke bovengrens van 30%. Ze vinden het belangrijk dat er ook voldoende woningen komen voor de middeninkomens en starters, en willen voorkomen dat de nadruk te veel op sociale huur komt te liggen.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur.”
Jaarlijks 30.000 sociale huurwoningen bouwen
BBB wil woningcorporaties stimuleren om jaarlijks 30.000 sociale huurwoningen te bouwen. Hiermee erkennen ze het tekort aan sociale huur, maar plaatsen ze dit binnen een bredere strategie waarin ook andere groepen worden bediend.
“Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen.”
Geen voorrang voor statushouders bij sociale huur
BBB wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen bij de toewijzing van sociale huurwoningen, zodat iedereen gelijke kansen heeft op de wachtlijst.
“Geen voorrang voor statushouders bij het toekennen van sociale huurwoningen. Iedereen sluit achteraan in de rij van woningzoekers, ook statushouders.”
JA21 wil de sociale huursector verkleinen en de huurmarkt meer aan marktwerking overlaten. Ze pleiten voor het afbouwen van huurregulering, het intrekken van de Wet betaalbare huur, en het beperken van voorrang voor nieuwkomers op sociale huurwoningen, zodat Nederlanders sneller aan bod komen.
Huurmarkt liberaliseren en regulering afbouwen
JA21 ziet de huidige regulering van de sociale huursector als een oorzaak van de vastgelopen woningmarkt. Ze willen de huurmarkt flexibeler maken door regulering af te bouwen en marktwerking te stimuleren, zodat het aanbod toeneemt en huren minder vastzitten.
“Dat het investeringsvertrouwen terugkeert, bijvoorbeeld door het de Wet betaalbare huur in te trekken, door de fiscale druk op de huurwoningmarkt te verlagen, door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
Voorrang voor nieuwkomers op sociale huur beperken
JA21 hekelt het feit dat nieuwkomers voorrang krijgen op sociale huurwoningen, waardoor Nederlanders langer moeten wachten. Ze willen deze voorrang afschaffen om de sociale cohesie te herstellen en de wachttijden voor eigen inwoners te verkorten.
“Intussen krijgen nieuwkomers in ons land voorrang op de schaarse woningen die wel beschikbaar zijn. De woningnood is daarmee veel meer dan een praktisch probleem van te weinig woningen; het is een sociaal drama en tast de sociale cohesie aan.”
“Asielzoekers in de regel vervolgens statushouder, waarna zij op grond van verplichte taakstellingen voor gemeenten met voorrang worden gehuisvest, wat de woningnood verder doet oplopen en ervoor zorgt dat eigen inwoners langer op de wachtlijst voor een sociale huurwoning staan.”
Volt vindt dat wonen een recht is en wil het aandeel sociale huurwoningen vergroten om betaalbaar wonen voor iedereen te garanderen. Ze stellen voor dat minimaal 30% van de nieuwbouw uit sociale huur bestaat en willen woningcorporaties in staat stellen meer sociale huurwoningen te bouwen door hun belastingdruk te verlagen. Hun beleid richt zich op het structureel uitbreiden van het sociale huuraanbod en het waarborgen van betaalbaarheid.
Minimaal 30% sociale huur in nieuwbouw
Volt wil dat gemeenten bij nieuwbouwprojecten zorgen voor een substantieel aandeel sociale huurwoningen, om zo het tekort aan betaalbare woningen aan te pakken. Dit moet bijdragen aan een evenwichtige woonmix en meer kansen voor mensen met een lager inkomen.
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur. De precieze verdeling per type nieuwbouw (sociale huur, middenhuur of betaalbare koop) kan per wijk verschillen en is afhankelijk van de bestaande woonmix in de wijk.”
Woningcorporaties meer laten bouwen door belastingverlaging
Volt wil woningcorporaties stimuleren om meer sociale huurwoningen te realiseren door hun financiële positie te verbeteren. Door het afschaffen van de vennootschapsbelasting voor woningcorporaties kunnen zij meer investeren in nieuwbouw van sociale huur.
“We stellen de woningcorporaties in staat meer te bouwen. Dat doen we door de belastingdruk op de woningcorporaties te verlagen, zodat er meer geïnvesteerd kan worden in nieuwe huurwoningen. We schaffen de vennootschapsbelasting voor woningcorporaties af.”
Bevorderen van doorstroming vanuit sociale huur
Volt wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen door doorstromers uit de sociale huursector voorrang te geven bij nieuwbouw in het middenhuur- en koopsegment. Dit moet sociale huurwoningen sneller beschikbaar maken voor nieuwe woningzoekenden.
“We bevorderen doorstroom op de huizenmarkt, zoals met afspraken in nieuwbouwprojecten, om voor een deel van de middenhuur- en koopwoningen voorrang te geven aan doorstromers vanuit de sociale huursector.”
50PLUS benoemt het belang van sociale volkshuisvesting en wijst op het falende overheidsbeleid door het afbreken hiervan, maar doet geen concrete voorstellen specifiek gericht op sociale huurwoningen. Hun focus ligt vooral op het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen om doorstroming te bevorderen, waarmee indirect ruimte ontstaat in de bestaande woningvoorraad, inclusief sociale huur. Concrete beleidsmaatregelen voor uitbreiding, bescherming of verbetering van sociale huur worden niet genoemd.
Herstel en doorstroming binnen sociale volkshuisvesting
50PLUS bekritiseert het afbreken van de sociale volkshuisvesting en ziet het bouwen voor ouderen als oplossing om doorstroming te bevorderen, waardoor ook jongeren en andere doelgroepen meer kans krijgen op een passende woning. Sociale huur wordt vooral impliciet genoemd als onderdeel van de bredere volkshuisvesting, zonder specifieke maatregelen voor deze sector.
“Het afbreken van de sociale volkshuisvesting en het niet regelen van seniorenhuisvesting in de afgelopen decennia, is een voorbeeld van falend overheidsbeleid.”
“50PLUS denkt dat de oplossing gevonden wordt om te bouwen voor de oudere generatie die naar levensbestendige woningen gaan en die past bij de inwoner. Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
DENK wil fors investeren in sociale huur door meer woningen te bouwen, het budget voor woningcorporaties te verhogen en de toegang tot sociale huurwoningen te verruimen. Ze willen heffingen voor woningcorporaties afschaffen en inkomensgrenzen verruimen, zodat meer mensen in aanmerking komen voor sociale huur. Hun visie is dat betaalbaar wonen een fundamenteel recht is en dat de overheid een actieve rol moet nemen om dit te waarborgen.
Meer investeren in sociale huur en verruimen toegang
DENK ziet het tekort aan sociale huurwoningen als een urgent probleem en wil dat de overheid actief ingrijpt. Door meer te investeren in sociale huur, het budget van woningcorporaties te verhogen en inkomensgrenzen te verruimen, wil DENK zorgen dat meer mensen toegang krijgen tot betaalbare huisvesting. Het afschaffen van heffingen voor woningcorporaties moet de bouw en het onderhoud van sociale huurwoningen stimuleren.
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen. Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft. Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
Wettelijke norm: 50% van nieuwbouw sociale huur/koop
DENK wil een wettelijke norm invoeren waarbij de helft van alle nieuw te bouwen woningen uit sociale huur- en koopwoningen bestaat. Hiermee willen ze structureel zorgen voor voldoende aanbod van sociale huurwoningen en betaalbare koopwoningen, zodat de woningmarkt toegankelijk blijft voor lagere inkomens.
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”