Verkiezingsprogramma's 2025 oversociaal beleid
BBB zet in op een sociaal beleid dat draait om noaberschap (omzien naar elkaar), het versterken van lokale gemeenschappen en het behouden van een eenvoudig, menselijk sociaal vangnet. De partij wil bureaucratie verminderen, basisvoorzieningen in alle regio’s waarborgen en sociale zekerheid toegankelijk en begrijpelijk houden. BBB verwerpt grootschalig diversiteitsbeleid en kiest voor nabijheid, vertrouwen en praktische ondersteuning van mensen die hulp nodig hebben.
Noaberschap en lokale verbondenheid centraal
BBB ziet sociaal beleid als het versterken van onderlinge zorg en gemeenschapszin, waarbij de overheid een ondersteunende, maar niet overnemende rol heeft. Het beleid richt zich op het bevorderen van sociale cohesie, het tegengaan van eenzaamheid en het ondersteunen van vrijwilligers en lokale initiatieven.
“BBB gelooft in een samenleving waar mensen naar elkaar omkijken. Waar niet alles draait om regels en systemen, maar om fatsoen, vertrouwen en menselijkheid.”
“De overheid ondersteunt lokale verenigingen en vrijwilligerswerk actief. (Lokale) initiatieven tegen armoede en eenzaamheid kunnen rekenen op steun van de overheid.”
“De overheid heeft een verbindende rol om te zorgen dat mensen elkaar kunnen ontmoeten. Dat vraagt de inspanning om ervoor te zorgen dat dorpen en wijken een centrale ontmoetingsplek hebben en houden.”
“Familie, buren, verenigingen en vrijwilligers vormen het fundament van een zorgzame samenleving. De overheid moet dat niet overnemen, maar versterken en ruimte geven.”
Eenvoudig en menselijk sociaal vangnet
BBB wil het sociale vangnet behouden, maar pleit voor minder bureaucratie, meer menselijke maat en eenvoudiger regels. Het vangnet moet toegankelijk zijn voor wie het nodig heeft, zonder dat mensen verdwalen in systemen.
“Ons sociale vangnet is van grote waarde, maar de uitvoering is vaak bureaucratisch, afstandelijk en ondoorzichtig. Mensen verdwalen in regels, wachttijden en loketten.”
“Sociale zekerheid moet een vangnet zijn voor wie het nodig heeft geen doolhof.”
“Beleid moet ruimte bieden voor dit soort situaties niet als uitzondering, maar als uitgangspunt. Niet uitgaan van kwade opzet, maar vertrouwen hebben in mensen.”
Afwijzing van grootschalig diversiteitsbeleid
BBB verwerpt miljoenen verslindend diversiteitsbeleid en het indelen van mensen in hokjes. De partij kiest voor een benadering waarin ieder mens als uniek wordt gezien, zonder etiketten.
“Daar hoort geen miljoenen verslindend diversiteitsbeleid bij dat mensen etiketten opplakt en in hokjes plaatst.”
Basisvoorzieningen en regionale gelijkwaardigheid
BBB vindt dat iedereen, ongeacht woonplaats, toegang moet hebben tot goede basisvoorzieningen zoals zorg, onderwijs en vervoer. De partij wil dat beleid niet alleen op steden gericht is, maar ook op leefbaarheid in regio’s en dorpen.
“Gelijke toegang tot onderwijs, gezondheidszorg, vervoer en veiligheid mag geen kwestie van postcode zijn.”
“Het noaberschap en de leefbaarheid in de regio staan onder druk. Te lang is het beleid gericht geweest op de grote steden.”
“Of je nu in een stad woont of in een klein dorp: iedereen moet toegang hebben tot goede basisvoorzieningen, een veilige leefomgeving en menselijk contact.”
Preventie en samenwerking in het sociaal domein
BBB legt nadruk op preventie, samenwerking tussen zorg en sociaal werk, en het bevorderen van mentale gezondheid. De partij wil dat buurten sociale verbondenheid stimuleren en dat er structurele aandacht is voor gezonde leefstijl en mentale ondersteuning.
“Gezond leven begint met voorkomen in plaats van genezen. Een goede gezondheid ontstaat in zorgzame buurten die sociale verbondenheid bevorderen.”
“Inzetten op samenwerking tussen sociaal werk en de zorg kan de negatieve gezondheidseffecten van problemen als eenzaamheid en schulden verminderen of zelfs voorkomen.”
“BBB hecht veel belang aan maatschappelijk werk en wijkteams die jongeren spreken in hun eigen omgeving.”
BVNL kiest voor een sociaal beleid dat sterk inzet op individuele verantwoordelijkheid, het lonender maken van werk ten opzichte van uitkeringen, en het beperken van sociale voorzieningen voor wie niet wil meedoen. Tegelijkertijd blijft er een sociaal vangnet voor wie niet kan werken, maar worden uitkeringen en voorzieningen strenger en selectiever toegekend. De partij wil bureaucratie verminderen, zorg en ondersteuning efficiënter maken, en meer autonomie geven aan burgers in hun zorgtraject.
Werken moet lonender zijn dan een uitkering
BVNL wil het verschil tussen werken en een uitkering vergroten om arbeid aantrekkelijker te maken en de armoedeval te voorkomen. Sociale voorzieningen worden strenger en selectiever toegekend, met nadruk op participatie en eigen verantwoordelijkheid.
“Het verschil tussen een uitkering en werk moet daarom worden vergroot en de armoedeval moet worden opgeheven.”
“Mensen die wél kunnen, maar niet willen werken worden gekort op hun bijstandsuitkering en op toeslagen (zoals huur- en zorgtoeslag).”
“Nieuwkomers hebben pas na 10 jaar arbeidsverleden recht op een bijstandsuitkering.”
“Geen Nederlands willen leren spreken betekent geen bijstandsuitkering. Voor sociale voorzieningen wordt een minimaal niveau van beheersing van de Nederlandse taal vereist.”
“Het verschil tussen een uitkering en een baan moet fors worden vergroot. Werken moet weer lonen.”
Sociaal vangnet blijft voor wie niet kan werken
Hoewel BVNL streng is voor wie niet wil werken, blijft er een vangnet voor mensen die niet (volledig) kunnen werken. Bestaande regelingen voor ziekte en arbeidsongeschiktheid blijven bestaan.
“Er zal te allen tijde een adequaat sociaal vangnet blijven bestaan voor mensen die niet (volledig) kunnen werken. Regelingen zoals de ziektewetuitkering en andere regelingen blijven bestaan.”
Minder bureaucratie en meer autonomie in zorg en ondersteuning
BVNL wil bureaucratie in de zorg en sociale zekerheid verminderen en burgers meer regie geven over hun eigen zorgtraject. Zorg in natura wordt afgeschaft ten gunste van het persoonsgebonden budget (PGB).
“Structurele aanpak van de bureaucratie in de zorg, er moet voornamelijk gewerkt worden in de zorg, in plaats van aan de zorg.”
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
Hervorming jeugdzorg en sociale zekerheid
BVNL wil jeugdzorg reorganiseren met focus op zelfredzaamheid van gezinnen en het terugdraaien van decentralisatie. In de sociale zekerheid wordt stigmatiserende terminologie afgeschaft en jobcoaches vervangen door collega-ondersteuning.
“Jeugdzorg wordt grondig gereorganiseerd zodat alle perverse prikkels en verkeerde incentives uit het systeem verdwijnen. Jeugdzorg moet gericht zijn op het in stand houden en zo snel mogelijk weer zelfredzaam maken van het gezin. De decentralisatie wordt teruggedraaid.”
“Afschaffing van stigmatiserende terminologie in de sociale zekerheid.”
“Vervanging van jobcoaches door collega-ondersteuning.”
Respectvolle en toegankelijke ouderenzorg
BVNL wil investeren in goede, liefdevolle ouderenzorg, de terugkeer van verzorgingshuizen en het stimuleren van intergenerationeel contact.
“Ouderen worden met respect behandeld door ze goede en liefdevolle zorg te geven. Onze ouderen hebben ons land opgebouwd en verdienen het om de beste zorg te krijgen die wij ze kunnen geven.”
“Terugkeer van de verzorgingshuizen voor senioren, bejaardentehuizen en vrije woonvormen voor senioren.”
“We brengen jong en oud samen. Jongeren krijgen de mogelijkheid om goedkoop te wonen in verzorgingshuizen, in ruil voor betrokkenheid en sociaal contact. Zo bouwen we aan een beter sociaal klimaat en wederzijds respect.”
FVD pleit voor een sociaal beleid dat sterk inzet op individuele verantwoordelijkheid, kleinschaligheid en het terugdringen van overheidsbemoeienis. De partij wil zorg en sociale voorzieningen toegankelijk houden, maar beperkt de rol van de overheid en zet in op het afbouwen van sociale huur, het hervormen van jeugdzorg, en het geven van voorrang aan Nederlanders bij sociale voorzieningen. FVD verzet zich tegen wat zij zien als ideologische beïnvloeding in onderwijs en zorg, en wil sociale zekerheid en ouderenzorg behouden, maar met meer keuzevrijheid en minder bureaucratie.
Toegankelijke en betaalbare zorg, met prioriteit voor ouderen
FVD wil zorg voor iedereen toegankelijk en betaalbaar houden, met speciale aandacht voor ouderen en het terugdringen van bureaucratie. De partij wil ouderenzorg versterken, verzorgingshuizen behouden, en zorgpremies verlagen, terwijl de vrije artsenkeuze blijft bestaan.
“Toegankelijke, betaalbare zorg voor iedereen. Forum voor Democratie wil een Nederland waar zorg altijd binnen bereik is voor iedereen die het nodig heeft. We snijden bureaucratie weg, zodat zorgverleners met passie hun werk ongestoord kunnen doen, en we behouden de vrije artsenkeuze voor patiënten. Zorgpremies gaan omlaag, fysiotherapie, anticonceptie en tandzorg komen terug in het basispakket, en jeugdzorg wordt hervormd met het kind centraal. Ouderen verdienen onze prioriteit. We investeren in ouderenzorg, bestrijden eenzaamheid en behouden verzorgingshuizen, zodat de mensen die ons land hebben opgebouwd de waardigheid krijgen die ze verdienen.”
“We verlagen de zorgpremies en schrappen onnodige regelzucht en overdreven bureaucratie. We trekken meer geld uit voor verpleegkundigen, en geven ouderenzorg de aandacht die het verdient.”
“Anticonceptie, fysiotherapie en tandartsen terug in het basispakket. Ook de vrije artsenkeuze blijft gehandhaafd.”
Hervorming en beperking van sociale huur en voorrang voor Nederlanders
FVD wil het aandeel sociale huurwoningen verkleinen, de marktwerking vergroten en Nederlanders voorrang geven bij sociale voorzieningen. De partij ziet sociale huur als te afhankelijk van de overheid en wil deze rol terugdringen.
Kleinschaligheid en menselijke maat in zorg, onderwijs en bestuur
FVD pleit voor het terugbrengen van de menselijke maat en kleinschaligheid in sociale voorzieningen, met minder schaalvergroting en meer lokale betrokkenheid. Dit moet leiden tot meer maatwerk en betrokkenheid van burgers.
“De menselijke maat moet terug in bestuur, zorg, onderwijs en stedenbouw. Dat betekent: streekziekenhuizen openhouden, gemeenten ontvlechten, schoolbesturen terug in handen van ouders en herkenbare woningbouw waarin mensen zich thuis voelen. Minder regels en meer maatwerk moeten ervoor zorgen dat burgers zich weer gezien, gehoord en betrokken voelen bij hun eigen omgeving.”
“We hanteren een gezonde scepsis ten aanzien van schaalvergrotingen en fusies bij scholen, zorginstellingen, ziekenhuizen en politiebureaus en sturen waar mogelijk aan op schaalverkleining.”
“We houden kleine streekziekenhuizen open, de recent gesloten ziekenhuizen gaan we heropenen, zodat zorg dichtbij en toegankelijk blijft.”
Beperking van overheidsbemoeienis en nadruk op zelfredzaamheid
FVD wil de overheid minder bemoeienis geven met het dagelijks leven van burgers en benadrukt individuele zelfredzaamheid. De partij ziet overheidsbetutteling als een oorzaak van bureaucratie en inefficiëntie.
“Voor ons is de mens in beginsel zelfredzaam. We zijn optimistisch ten aanzien van het vermogen van verreweg de meesten om iets van hun leven te maken, om op te komen voor hun eigen belangen en hun dromen te realiseren. Laat de mensen dus veel meer vrij, is ons devies.”
“We trekken steun voor het Preventieakkoord in, zodat mensen zelf kunnen beslissen hoe zij willen leven. Dit betekent onder meer dat horecaondernemers en sportkantines de vrijheid terugkrijgen om hun eigen rookbeleid zelf te bepalen en de overheid zich niet bemoeit met persoonlijke keuzes.”
Hervorming jeugdzorg en beperking financiële prikkels
FVD wil de jeugdzorg hervormen door perverse financiële prikkels rondom uithuisplaatsingen aan te pakken en de invloed van verzekeraars en farmaceutische industrie te beperken.
“We hervormen de jeugdzorg door (perverse) financiële prikkels rondom uithuisplaatsingen aan te pakken. Daarnaast beperken we de invloed van de verzekeraars en de farmaceutische industrie.”
AOW-leeftijd terug naar 66 jaar en recht op AOW na 40 jaar zwaar werk
FVD wil de AOW-leeftijd verlagen naar 66 jaar en mensen met zware beroepen na 40 jaar werk recht geven op AOW. Vrijheid en individuele keuze staan centraal in het levensfasebeleid.
NSC kiest voor een sociaal beleid dat bestaanszekerheid, eerlijk werk en toegankelijke sociale voorzieningen centraal stelt. Ze willen het minimumloon verhogen, vaste contracten stimuleren, het toeslagenstelsel vereenvoudigen en sociale vangnetten behouden voor alle werkenden. De partij legt nadruk op het verminderen van regeldruk, het beschermen van kwetsbare groepen en het versterken van sociale samenhang.
Minimumloon verhogen en uitkeringen koppelen
NSC wil bestaanszekerheid garanderen door het minimumloon te verhogen en uitkeringen daaraan te koppelen, zodat iedereen de dagelijkse kosten kan betalen. Dit moet armoede tegengaan en werken lonender maken.
“Het wettelijk minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen moeten toereikend zijn om de dagelijkse kosten te kunnen betalen. We verhogen het minimumloon stapsgewijs naar € 18 en koppelen dit aan...”
Vaste contracten als norm en sociaal vangnet voor álle werkenden
De partij wil de onzekerheid van flexwerk verminderen door vaste contracten weer de norm te maken. Daarnaast moet het sociale vangnet (WW, WIA) voor alle werkenden behouden blijven, zodat niemand bij werkloosheid of arbeidsongeschiktheid direct op bijstand is aangewezen.
“Een vast contract moet de norm zijn. Een vast contract biedt zekerheid op werk en inkomen en een betere toegang tot sociale regelingen.”
“We willen een sociaal collectief vangnet zoals WW en WIA, voor álle werkenden behouden en keren ons tegen een minimummodel waarin mensen tot de bijstand veroordeeld zijn.”
Toeslagen- en belastingstelsel vereenvoudigen
NSC wil het huidige complexe toeslagen- en belastingstelsel flink vereenvoudigen, zodat mensen niet worden "vermor-zeld" door regels en uitvoeringsinstanties. Dit moet zorgen voor meer duidelijkheid, minder fouten en minder stress bij burgers.
Sociale zekerheid eerlijker en toegankelijker maken
De partij wil het systeem van sociale zekerheid eerlijker en overzichtelijker maken, met speciale aandacht voor mensen met een beperking en het tegengaan van problematische schulden. Preventie en persoonlijke benadering staan centraal.
“Voor mensen die arbeidsongeschikt zijn, maken we het systeem eerlijker en overzichtelijker.”
“Het UWV en gemeentelijke diensten stellen geld beschikbaar voor de zogeheten ‘sectorale ontwikkelpaden’... als het persoonlijk ontwikkelbudget van werkzoekenden onvoldoende is.”
“We willen een verbod op ‘koop nu, betaal later’-diensten voor jongeren tot 21 jaar.”
Minder lokale verschillen en eenvoudiger gemeentelijk armoedebeleid
NSC wil het gemeentelijk armoedebeleid uniformeren en vereenvoudigen, zodat er minder verschillen zijn tussen gemeenten en het beleid toegankelijker wordt voor mensen in armoede.
“Nu is er per gemeente nog een woud aan lokale regelingen, die ook nog eens per gemeente verschillen. Dat moet minder en eenvoudiger.”
Directe financiering kinderopvang en behoud informele hulp
De partij wil de kinderopvangtoeslag afschaffen en vervangen door directe financiering van kinderopvanginstellingen. Ook moet informele hulp niet langer leiden tot korting op uitkeringen.
“We bouwen de kinderopvangtoeslag af en vervangen die door directe financiering van kinderopvanginstellingen.”
“Het kan niet zo zijn dat mensen gekort worden op hun uitkering als ze bijvoorbeeld boodschappen krijgen van familie, vrienden of buren. Die regels gaan we zoveel mogelijk schrappen.”
Meer beschutte werkplekken en inclusie arbeidsmarkt
NSC wil meer beschutte werkplekken creëren en het voor werkgevers aantrekkelijker maken om mensen met een beperking in dienst te nemen, zodat iedereen volwaardig kan meedoen.
“Het aantal beschutte plaatsen in de sociale werkvoorziening wordt uitgebreid en we moeten effectiever gebruikmaken van sociaal ontwikkelbedrijven.”
“Mensen met een (aangeboren) beperking moeten volwaardig kunnen meedoen in onze maatschappij. Er komt een nieuw aanvalsplan om arbeidsplaatsen te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt...”
De Partij voor de Dieren (PvdD) pleit voor een sociaal beleid dat uitgaat van vertrouwen, bestaanszekerheid en inclusiviteit, met een focus op het verminderen van armoede, het versterken van sociale zekerheid en het toegankelijk maken van werk en zorg voor iedereen. Belangrijke voorstellen zijn het afschaffen van toeslagen door een toereikend basisinkomen, het toegankelijker maken van sociale uitkeringen, het schrappen van beperkende regels zoals de kostendelersnorm, en het verbeteren van ondersteuning voor mensen met een beperking. De partij wil zo een rechtvaardig, menselijk en preventief sociaal vangnet creëren.
Toereikend basisinkomen en afschaffen toeslagen
PvdD wil alle toeslagen uiteindelijk overbodig maken door te zorgen dat iedereen een voldoende hoog inkomen heeft om in de basisbehoeften te voorzien. Dit moet het systeem eenvoudiger, rechtvaardiger en menselijker maken, en voorkomt bureaucratie en wantrouwen.
“We maken uiteindelijk alle toeslagen overbodig. Ieder mens moet een voldoende hoog inkomen hebben om in de basisbehoeften te voorzien.”
Gelijke en toegankelijke sociale zekerheid
De partij wil sociale zekerheid toegankelijker en eerlijker maken, met minder voorwaarden en meer ruimte voor eigen initiatief. Ze pleiten voor het schrappen van de kostendelersnorm en partnertoets, het verhogen van het bedrag aan giften in de bijstand, en het afschaffen van de sollicitatieplicht voor 60-plussers en mantelzorgers.
“Mensen in hetzelfde huishouden hebben recht op dezelfde bijstandsuitkering als anderen, dus we schrappen de kostendelersnorm en partnertoets. Bijverdienen wordt mogelijk voor mensen in de bijstand.”
“We eisen geen tegenprestatie meer van mensen met recht op bijstand.”
“We schaffen de sollicitatieplicht voor 60-plussers af. Ook werklozen die mantelzorg verlenen hoeven niet langer verplicht te solliciteren.”
Sociale zekerheid voor mensen met een beperking
PvdD wil het vangnet voor mensen met een beperking verbeteren door de versobering van de Wajong terug te draaien, het recht op WIA toegankelijker te maken (vanaf 15% arbeidsongeschiktheid), en zinvolle dagbesteding en werkplekken te garanderen.
“De versobering van het vangnet voor jongeren met een beperking (de Wajong) draaien we terug.”
“Het recht op WIA wordt toegankelijker: vanaf 15% arbeidsongeschiktheid.”
“Mensen met een beperking krijgen recht op werk via sociale werkvoorzieningen met betekenisvol werk dicht bij huis, goede begeleiding en een volwaardig inkomen.”
Preventie en autonomie bij armoede en schulden
De partij kiest voor preventie en autonomie bij armoede en schulden, met meer inzet op vroegsignalering, het mogelijk maken voor gemeenten om schulden over te nemen, en het verbieden van exorbitante rentes.
“We zetten, naast het verhelpen van schulden, veel meer in op vroegsignalering om te voorkomen dat betalingsachterstanden uitgroeien tot problematische schulden.”
“Schuldhulpverlening moet geen verdienmodel zijn voor bedrijven, het rekenen van exorbitante rentes wordt verboden, het wordt mogelijk voor gemeentes om schulden over te nemen.”
Betaalbare en toegankelijke huisvesting
PvdD vindt het onacceptabel dat mensen lang moeten wachten op een sociale huurwoning en wil minimaal 40% sociale huur bij nieuwbouw, het verbod op verkoop van sociale huurwoningen zonder vervanging, en het tegengaan van huisuitzetting om financiële redenen.
Investeren in sociaal werk en inclusieve ondersteuning
De partij wil dat gemeenten voldoende middelen krijgen om sociaal werk van hoge kwaliteit te leveren, met aandacht voor begeleiding, toegankelijke werkplekken en ondersteuning voor mensen met een beperking of neurodivergentie.
“Gemeenten krijgen de middelen om sociaal werk van hoge kwaliteit te leveren, zodat niemand tussen wal en schip valt.”
“We zorgen voor betere ondersteuning op de werkvloer en toegankelijke werkplekken voor mensen met een beperking, bijvoorbeeld prikkelarme ruimtes voor neurodivergente mensen.”
De ChristenUnie wil het sociaal beleid menselijker, eenvoudiger en rechtvaardiger maken, met een focus op het terugdringen van armoede, het versterken van sociale zekerheid en het ondersteunen van gezinnen. Ze pleiten voor structurele hervormingen zoals het vervangen van toeslagen, het verhogen van de kinderbijslag, en het afschaffen van belemmerende regels in de bijstand. Hun visie draait om vertrouwen in mensen, het bieden van een stevig vangnet en het centraal stellen van gezinnen en kinderen.
Structureel armoede terugdringen en sociaal minimum verhogen
De ChristenUnie vindt het onacceptabel dat mensen, vooral kinderen, in armoede leven en wil het sociaal minimum verhogen en armoedebeleid structureel verbeteren. Ze willen dat het sociaal minimum periodiek wordt getoetst en dat verschillen tussen gemeenten worden verkleind. Het verlagen van kinderarmoede wordt een wettelijk doel.
“Het aantal mensen en kinderen dat in armoede leeft moet sterk omlaag. Voor een beter armoedebeleid is het advies van de Commissie Sociaal Minimum de leidraad. Het sociaal minimum moet voldoende zijn om van rond te kunnen komen. Periodiek wordt getoetst of het sociaal minimum nog voldoende is.”
“Het verlagen van kinderarmoede wordt een wettelijk doel.”
“De Rijksoverheid gaat weer werken met een doelstelling om de (kinder)armoede te verlagen in plaats van armoede niet te laten toenemen.”
Eenvoudiger en eerlijker sociaal zekerheidsstelsel
De partij wil het sociale zekerheidsstelsel vereenvoudigen, gebaseerd op vertrouwen in plaats van wantrouwen. Ze pleiten voor het vervangen van het toeslagenstelsel door slimmere alternatieven en het bieden van inkomenszekerheid, vooral bij overgangen tussen dagbesteding, bijstand en werk.
“Naar een sociale zekerheid gebaseerd op een realistisch mensbeeld, waarin niet wantrouwen, maar vertrouwen centraal staat.”
“We willen een eenvoudiger systeem voor inkomen en toeslagen waarbij mensen van tevoren duidelijkheid hebben over hun inkomen. Daarom vervangen we de toeslagen door slimmere alternatieven.”
“De wirwar van toeslagen vervangen we door een eenvoudige belastingkorting. Zo blijft het gegarandeerd de eerste € 30.000 die per jaar verdient belastingvrij én is er geen sprake meer van onzekerheid en terugvorderingen.”
Versterken van het vangnet en hervormen van de Participatiewet
De ChristenUnie wil de Participatiewet hervormen om inkomensondersteuning te vereenvoudigen, inkomenszekerheid te versterken en belemmerende regels zoals de kostendelersnorm en de 4-wekenzoektermijn voor jongeren af te schaffen.
“Vereenvoudiging van inkomensondersteuning en versteviging van inkomenszekerheid (ook bij de overgang tussen dagbesteding, bijstand en betaald werk) moet daarbij de kern zijn.”
“Afschaffing van de 4-wekenzoektermijn bij jongeren en meer ruimte voor initiatieven zoals het bouwdepot dat kwetsbare jongeren financiële stabiliteit biedt. Afschaffen kostendelersnorm”
Gezinnen en kinderen centraal stellen in sociaal beleid
De partij wil gezinnen financieel ondersteunen, de kinderbijslag fors verhogen, kinderopvang gratis maken en verlofregelingen vereenvoudigen. Het krijgen van kinderen mag niet afhankelijk zijn van financiële zorgen.
“De overheid moet het krijgen van kinderen toejuichen en haar beleid gezinsvriendelijk inrichten. Niemand zou om financiële redenen moeten afzien van de wens om kinderen te krijgen. Daarom verhoogt de ChristenUnie de kinderbijslag naar € 4500 per kind per jaar, maken we de kinderopvang en gastouderopvang (zo goed als) gratis en vereenvoudigen we de verlofregelingen zodat ouders er kunnen zijn voor hun kinderen als dat nodig is.”
“Gezinnen moeten voorop staan, maar worden te vaak vergeten in de visie en het beleid van de overheid.”
Geen huisontruimingen of afsluitingen bij gezinnen met kinderen
De ChristenUnie wil wettelijk verbieden dat huishoudens met kinderen uit huis worden gezet of worden afgesloten van basisvoorzieningen, gecombineerd met vroegtijdige schuldhulpverlening.
“Er komt een wettelijk verbod gecombineerd met vroegtijdige schuldhulpverlening en begeleiding.”
Samenwerking met maatschappelijke organisaties en kerken bij armoedebestrijding
De partij erkent de rol van kerken en maatschappelijke organisaties in armoedebestrijding en wil hun rol beter verankeren in beleid.
“In plaats van hun rol te bemoeilijken geven we ruim baan aan kerken en maatschappelijke organisaties (zoals voedselbanken en Schuldhulpmaatje). Hun rol wordt beter verankerd in het beleid en er komt een duidelijkere rolverdeling tussen de overheid en vrijwilligers.”
DENK kiest voor een sociaal beleid gericht op het verkleinen van ongelijkheid, het vergroten van bestaanszekerheid en het bestrijden van armoede. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals verhoging van het minimumloon, het verbeteren van sociale uitkeringen, het vereenvoudigen van het toeslagenstelsel en het investeren in betaalbare woningen en sociale zekerheid. DENK wil dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen en zet in op een rechtvaardige inkomensverdeling en toegankelijke publieke voorzieningen.
Minimumloon en inkomenszekerheid verhogen
DENK wil de bestaanszekerheid vergroten door het minimumloon te verhogen en sociale uitkeringen te koppelen aan de prijsontwikkeling, zodat mensen kunnen rondkomen en armoede wordt bestreden. Dit is een kernpunt in hun sociale beleid om inkomensongelijkheid tegen te gaan.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Werkloosheidsuitkeringen en bijstandsuitkeringen zullen voldoende stijgen met de prijzen om de koopkracht van mensen op peil te houden. De koppeling met het minimumloon blijft bestaan.”
Toeslagenstelsel vervangen en sociale zekerheid vereenvoudigen
DENK pleit voor het vervangen van het huidige toeslagenstelsel door een eenvoudiger systeem en het afschaffen van harde regelgeving die mensen benadeelt. Dit moet voorkomen dat mensen door complexe regels in de problemen komen en zorgt voor meer menselijke maat in de sociale zekerheid.
“Wij willen dat het toeslagenstelsel vervangen wordt door een stelsel dat eenvoudiger is. Wij blijven actief werken om harde regelgeving in de sociale zekerheid die leidt tot het benadelen van mensen af te schaffen.”
“Fraudebestrijding in de sociale zekerheid moet altijd met de menselijke maat voorop en afkomstgerelateerde gegevens worden hier nooit voor gebruikt.”
Investeren in armoedebestrijding en toegankelijke regelingen
Armoedebestrijding is een topprioriteit voor DENK. De partij wil extra investeren in armoederegelingen, een fulltime minister voor armoedebestrijding aanstellen en schuldenproblematiek menselijk aanpakken.
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen. Er komt een fulltime Minister voor Armoedebestrijding.”
“We stimuleren dat schulden eerder worden gesignaleerd en dat schulden worden overgenomen. Menswaardig incasseren wordt een keiharde norm, waarbij de beslagvrije voet wordt verhoogd.”
Betaalbaar wonen en investeren in sociale huur
DENK wil wonen betaalbaar maken door te investeren in sociale huurwoningen, inkomensgrenzen te verruimen en huren te reguleren zodat deze niet harder stijgen dan inkomens.
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen. Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft. Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
“Wij staan voor regulering van de huren. De huren worden bevroren indien de huurstijgingen te veel op de koopkracht van mensen drukken. Op de langere termijn mogen de huren niet harder stijgen dan het inkomen van mensen, zodat huurstijgingen niet drukken op de portemonnee.”
Rechtvaardige inkomensverdeling en hogere lasten voor hoge inkomens
DENK wil de belasting voor lage- en middeninkomens verlagen en hogere bijdragen vragen van mensen met hoge inkomens en grote vermogens, evenals van grote bedrijven.
“We verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens. Mensen met een heel hoog inkomen of vermogen kunnen een extra bijdrage leveren. Grote bedrijven die flinke winsten maken, gaan een eerlijker deel bijdragen.”
“Wij kiezen voor een rechtvaardigere inkomensverdeling en vragen aan hen die dat kunnen om bij te dragen aan ons sociale stelsel.”
Investeren in publieke voorzieningen en sociale zekerheid ontzien
DENK wil meer geld uittrekken voor onderwijs, zorg, betaalbare woningen en armoedebestrijding, en bezuinigingen op sociale zekerheid, zorg en onderwijs vermijden.
De PVV positioneert zich als een partij die sociaal beleid vooral invult via betaalbare huisvesting, lagere lasten en toegankelijke zorg voor Nederlanders, met een nadruk op het beperken van sociale voorzieningen voor migranten. De belangrijkste voorstellen zijn het verlagen van sociale huren, het bouwen van meer betaalbare woningen, het afschaffen van het eigen risico in de zorg, en het verhogen van de koopkracht door lastenverlaging. De partij koppelt sociaal beleid expliciet aan het uitsluiten van statushouders en illegalen van sociale voorzieningen.
Sociale huren verlagen en meer betaalbare woningen
De PVV wil het woningtekort aanpakken door fors te investeren in sociale huurwoningen, middenhuur en betaalbare koopwoningen, en door sociale huren direct met 10% te verlagen. Dit beleid is gericht op het verbeteren van de betaalbaarheid en beschikbaarheid van woningen voor Nederlanders, waarbij statushouders expliciet worden uitgesloten van voorrang.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
Zorg betaalbaarder en toegankelijker maken
De PVV wil de zorgkosten voor burgers verlagen door het afschaffen van het eigen risico, het terugbrengen van de tandarts in het basispakket, en het investeren in ouderenzorg. Dit beleid is bedoeld om de financiële drempels voor zorg te verlagen en de kwaliteit van zorg te verbeteren, met bijzondere aandacht voor ouderen en mantelzorgers.
“We schaffen de boete op ziek zijn – het eigen risico – helemaal af. Verder komt de tandarts weer terug in het basispakket.”
“We investeren in de ouderenzorg; daar staat al € 600 miljoen voor gereserveerd.”
“Mantelzorgers, die met onvoorwaardelijke liefde en passie anderen verzorgen, zijn van onschatbare waarde. De PVV wil hen financieel belonen met een mantelzorgbonus: wie acht uur per week of meer onbetaalde mantelzorg verleent, krijgt een belastingkorting.”
Sociale voorzieningen beperken voor migranten en statushouders
De PVV koppelt sociaal beleid expliciet aan het beperken van toegang tot sociale voorzieningen voor migranten, statushouders en illegalen. Dit wordt gemotiveerd door het idee dat sociale voorzieningen primair voor Nederlanders bedoeld zijn en dat misbruik en voorrang door migranten moeten worden voorkomen.
“Geen bijstand voor wie geen Nederlands spreekt”
“Gemeentelijke taakstelling voor de verplichte huisvesting van statushouders schrappen”
“Statushouders die frauderen (zoals illegale onderverhuur), op vakantie gaan naar het land van herkomst of werk of een woning weigeren, raken direct hun verblijfsvergunning kwijt”
Koopkracht verhogen door lastenverlaging en prijsmaatregelen
De PVV wil de koopkracht van Nederlanders versterken door lastenverlaging, het instellen van maximumprijzen op basisproducten, en het verlagen van de btw op energie. Dit beleid is gericht op het direct verlichten van de financiële druk op huishoudens.
De SP pleit voor een radicaal sociaal beleid waarin bestaanszekerheid, gelijke kansen en collectieve voorzieningen centraal staan. Ze willen inkomens verhogen, publieke diensten gratis maken, schulden kwijtschelden en het toeslagenstelsel afschaffen, zodat iedereen kan meedoen en armoede wordt bestreden. Hun visie is dat solidariteit en collectieve oplossingen de basis vormen voor een rechtvaardige samenleving.
Inkomens verhogen en bestaanszekerheid garanderen
De SP wil het minimumloon en alle daaraan gekoppelde uitkeringen fors verhogen, zodat niemand in armoede hoeft te leven en bestaanszekerheid een recht wordt. Dit moet leiden tot minder afhankelijkheid van toeslagen en een menswaardig bestaan voor iedereen.
“We verhogen het minimumloon direct naar 18 euro per uur en er komt een wettelijke ondergrens van 60 procent van het mediane loon van voltijds werkenden. Alle gekoppelde uitkeringen stijgen mee.”
“Bestaanszekerheid is een recht. Als je niet of tijdelijk niet meer kunt werken, dan heb je recht op een goed inkomen. We garanderen een leefbaar inkomen door uitkeringen mee te laten stijgen met de verhoging van het minimumloon en de bijstand op een menswaardig niveau te brengen.”
“Ook de AOW verhogen we hiermee, zodat iedereen een goede oude dag tegemoet kan zien.”
Publieke voorzieningen gratis en collectief maken
De SP wil essentiële publieke diensten zoals zorg, kinderopvang, onderwijs en openbaar vervoer gratis en collectief organiseren. Hiermee willen ze sociale uitsluiting, armoede en bureaucratie tegengaan en gelijke toegang voor iedereen garanderen.
“Door alle inkomens te verhogen en publieke taken weer publiek te organiseren, maken we het toeslagenstelsel overbodig. Als zorg, het openbaar vervoer, onderwijs en de kinderopvang voortaan gratis zijn en basisbehoeften als wonen en energie betaalbaar zijn, dan hoeven we geen ingewikkelde toeslagen meer.”
“We investeren in kinderopvang, sport, cultuur en schoolactiviteiten als publieke voorzieningen.”
“Openbaar vervoer wordt weer écht openbaar: collectief geregeld, toegankelijk voor iedereen en altijd dichtbij. Met vrij toegankelijk openbaar vervoer voorkomen we eenzaamheid, armoede, sociale uitsluiting, vergroten we baankansen en verlagen we de kosten voor ons allemaal.”
Schulden kwijtschelden en schuldenindustrie aanpakken
De SP wil problematische schulden kwijtschelden en de schuldenindustrie aanpakken, omdat schulden een belangrijke oorzaak zijn van sociale problemen en uitsluiting.
Sociale zekerheid zonder dwang en wantrouwen
De SP wil af van het wantrouwen en de dwangmaatregelen in de bijstand en participatiewet. Ze pleiten voor een menswaardige sociale zekerheid waarin mensen met een arbeidsbeperking recht krijgen op passend werk en begeleiding.
Gelijke kansen op gezondheid en bestrijding sociaaleconomische verschillen
De SP wil extra investeren in zorg en preventie in wijken waar gezondheidsproblemen zich opstapelen, om sociaaleconomische gezondheidsverschillen te verkleinen.
“In wijken waar gezondheidsproblemen zich opstapelen, investeren we extra in wijkverpleegkundigen, huisartsen, buurtzorg, jeugdgezondheidszorg en jeugdzorg. Zo brengen we de zorg naar de mensen toe en niet andersom.”
“Iedereen heeft recht op een goed en gezond leven. Wij accepteren niet dat mensen met een lager inkomen gemiddeld zeven jaar korter leven en vijftien jaar korter in goede gezondheid verkeren dan rijkere mensen.”
Het CDA zet in op een sociaal beleid dat gezinnen, kwetsbare groepen en lokale gemeenschappen ondersteunt, met nadruk op eenvoud, menselijke maat en het stimuleren van participatie. Belangrijke voorstellen zijn het afschaffen van de kostendelersnorm, het automatisch uitkeren van toeslagen, het samenvoegen en verhogen van kindregelingen, en het bieden van basisbanen via sociale ontwikkelbedrijven. De partij wil sociale zekerheid en ondersteuning toegankelijker en eerlijker maken, met minder bureaucratie en meer ruimte voor maatwerk.
Afschaffen kostendelersnorm en stimuleren samenwonen
Het CDA wil de financiële boete op samenwonen voor volwassenen afschaffen om mantelzorg en gedeeld wonen te bevorderen. Dit verlaagt drempels voor informele zorg en versterkt sociale netwerken, wat past bij hun visie op een betrokken samenleving.
Eenvoudiger en automatisch sociaal zekerheidsstelsel
Het CDA wil het sociaal zekerheidsstelsel vereenvoudigen door automatische uitkering van toeslagen, één nationale betaaldag en harmonisatie van inkomensbegrippen. Dit moet fouten, terugvorderingen en onzekerheid voor burgers verminderen.
“Toeslagen keren we automatisch en direct uit, zodat fouten en naheffingen verdwijnen. We voeren één nationale betaaldag in voor alle inkomensregelingen.”
“Toeslagen worden automatisch uitgekeerd, zodat er op termijn geen terugvorderingen meer zijn.”
“We vereenvoudigen en harmoniëren het inkomensbegrip in de belastingen, toeslagen en sociale zekerheidsloon, zodat uitvoeringsinstellingen dat eenvoudig uit de polisadministratie kunnen halen.”
Versterken van gezinnen en kindregelingen
Het CDA wil gezinnen financieel ondersteunen door kindregelingen samen te voegen en te verhogen, en door verlofregelingen te vereenvoudigen en uit te breiden. Dit moet gelijke kansen en een goede start voor kinderen bevorderen.
“We vereenvoudigen en verhogen de financiële kindregelingen door de kinderbijslag en het kindgebondenbudget samen te voegen in één regeling met een hoger vast en een lager variabel deel.”
“Er komt naast zwangerschaps- en bevallingsverlof één regeling voor betaald verlof voor beide partners in het eerste jaar van het kind. Ook voor lagere inkomens moet deze regeling aantrekkelijk zijn.”
Basisbanen en ondersteuning naar werk
Het CDA wil via sociale ontwikkelbedrijven en gemeenten basisbanen invoeren, zodat iedereen kan meedoen en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt worden ondersteund richting regulier werk. Dit bevordert inclusie en voorkomt langdurige werkloosheid.
“Via de sociale ontwikkelbedrijven en gemeenten kan door de invoering van de basisbaan iedereen in Nederland aan het werk of op weg naar passend werk.”
“Het gaat daarbij om ondersteuning van mensen met een beperking bij hun ontwikkeling richting regulier werk of om (tijdelijke) werkplekken.”
Hersteloperatie toeslagenschandaal afronden
Het CDA erkent het belang van emotioneel en praktisch herstel voor slachtoffers van het toeslagenschandaal en wil de hersteloperatie afronden met meer aandacht voor de menselijke maat.
“Na inmiddels zes jaar wachten veel ouders nog steeds op een goede afhandeling. Er is in het proces onvoldoende aandacht voor emotioneel herstel. We zorgen dat de hersteloperatie wordt afgerond.”
“Ouders en kinderen moeten zich gehoord en gezien voelen zodat zij ook echt een nieuwe start kunnen maken.”
De SGP legt in haar sociaal beleid sterk de nadruk op het versterken van gezinnen, het terugdringen van overheidsbemoeienis en het stimuleren van informele zorg en gemeenschapszin. Belangrijke voorstellen zijn het hervormen van het toeslagenstelsel, het centraal stellen van het huishouden in het belastingstelsel, het verbeteren van mantelzorgondersteuning en het beperken van de rol van de overheid in kinderopvang. De partij kiest voor een gezinsgerichte, christelijk geïnspireerde benadering waarbij maatschappelijke organisaties en families primair verantwoordelijk zijn voor sociale zorg.
Hervorming van het toeslagenstelsel en gezinsvriendelijk fiscaal beleid
De SGP wil het toeslagenstelsel drastisch inperken en het belastingstelsel gezinsvriendelijker maken, met het huishouden als uitgangspunt. Dit moet financiële rust en zekerheid bieden aan gezinnen en het combineren van arbeid en zorg eerlijker maken.
“Het toeslagenstelsel moet op de schop. Het huidige stelsel leidt tot (forse) terugbetalingen, draagt bij aan het nodeloos rondpompen van geld en kan ervoor zorgen dat extra werken nauwelijks meer loont, met alle gevolgen van dien. De SGP pleit daarom voor een drastische inperking van de toeslagen.”
“Het belastingstelsel is dringend aan herziening toe. We staan voor een gezinsvriendelijk fiscaal stelsel. Waarin de kloof tussen éénverdieners en tweeverdieners wordt gedicht.”
Versterking en ondersteuning van mantelzorg en informele zorg
De SGP vindt dat families, kerken en maatschappelijke organisaties de primaire verantwoordelijkheid dragen voor zorg aan kwetsbaren. De partij wil mantelzorgers structureel ondersteunen, onder meer met een mantelzorgvergoeding, ruimer verlof en pensioenopbouw.
“Mantelzorgers en vrijwilligers verdienen méér erkenning, waardering en ondersteuning. Zeker nu er een steeds groter beroep op informele zorg wordt gedaan.”
“Er komt een structurele mantelzorgvergoeding voor wie noodgedwongen zorgtaken op zich neemt.”
“Langdurige mantelzorgers moeten pensioen kunnen opbouwen en worden beschermd tegen financiële achterstand op lange termijn.”
Minder overheidsrol in kinderopvang, meer keuzevrijheid voor gezinnen
De SGP wil de financiering en organisatie van kinderopvang niet als overheidstaak zien, maar gezinnen maximale keuzevrijheid geven via een nieuwe kinderbijdrage die bestaande regelingen vervangt.
“Het faciliteren en financieren van de kinderopvang is namelijk geen overheidstaak. De nieuwe kinderbijdrage zorgt voor een stevige daling van kinderarmoede.”
“De kinderbijslag, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag gaan hierin op, Zonder terugvorderingen en met maximale keuzevrijheid voor gezinnen.”
Focus op normaliseren en preventie in jeugdhulp
De SGP wil dat de overheid inzet op het normaliseren van gedrag en het voorkomen van problematisering en medicalisering bij jeugdigen. Jeugdhulp moet meer gericht zijn op de context van het gezin en preventie.
“De SGP vindt het belangrijk dat de overheid bijdraagt aan het normaliseren in plaats van medicaliseren en het problematiseren van gedrag. Ook het voorkomen van problemen krijgt meer aandacht.”
“Jeugdhulp gaat zich meer richten op de context van de jeugdige. Vaak houdt jeugdhulp verband met de gezinssituatie, zoals schulden, ggz- of relatieproblemen van ouders.”
Structurele aanpak van armoede en bestaansminimum
De SGP wil armoede en schulden voorkomen door financiële educatie, preventie en een fatsoenlijk bestaansminimum, met bijzondere aandacht voor kinderarmoede.
BIJ1 pleit voor een radicaal sociaal beleid gericht op bestaanszekerheid, gelijke kansen en het wegnemen van armoede en uitsluiting. De partij wil uitkeringen en sociale voorzieningen toegankelijker en minder bureaucratisch maken, sancties en tegenprestaties afschaffen, het minimumloon en uitkeringen fors verhogen, en basisrechten als wonen, zorg en energie grondwettelijk garanderen. BIJ1 kiest voor vertrouwen, regelluwte en structurele investeringen in mensen in plaats van controle en straf.
Uitkeringen en sociale voorzieningen radicaal hervormen
BIJ1 wil uitkeringen regelluw maken, sancties en tegenprestaties afschaffen, en sociale voorzieningen gelijk trekken in alle gemeenten. De nadruk verschuift van controle naar vertrouwen en persoonlijke ontwikkeling, zodat mensen niet langer gestraft worden voor parttime werk of afhankelijkheid van bijstand.
“Uitkeringen worden regelluw (met flexibele regels). ‘Eén plan, één regisseur’ is de basis van hulp voor mensen met een hulpvraag. Regelingen die inkomens ondersteunen trekken we gelijk in alle gemeenten. De Sociale Recherche wordt afgeschaft.”
“Tegenprestaties en sancties voor mensen in de bijstand schaffen we af.”
“Ook stoppen de verrekeningen in de bijstand bij parttime inkomen. Zodat mensen in de bijstand in plaats dat ze hiervoor gestraft worden hun parttime inkomen juist kunnen gebruiken om weer op eigen benen te staan.”
Minimumloon, AOW en uitkeringen fors verhogen
BIJ1 wil het minimumloon direct verhogen naar €19 per uur, met een gelijke verhoging van de AOW en bijstandsuitkering, en het minimumloon koppelen aan 60% van het mediaan inkomen. Het minimumjeugdloon wordt afgeschaft en arbeidsdiscriminatie streng aangepakt.
“Het minimumloon verhogen we direct naar € 19 per uur. Met een gelijke verhoging van de AOW (pensioen) en de bijstandsuitkering. We koppelen het minimumloon aan 60% van het mediaan inkomen, zodat het structureel meestijgt met andere lonen. Het minimumjeugdloon schaffen we af en trekken we gelijk met het minimumloon voor volwassenen.”
“Wij willen dat AOW en aanvullend pensioen van zo een niveau zijn dat niemand noodgedwongen hoeft door te werken na de AOW-leeftijd.”
Basisrechten grondwettelijk garanderen
BIJ1 wil het recht op huisvesting, voeding, energie en gezondheidszorg als harde grondrechten in de Grondwet verankeren, zodat deze niet langer vrijblijvende inspanningsverplichtingen zijn maar afdwingbare garanties.
“Het recht op een huis, voeding, energie en gezondheidszorg herformuleren we verankerd in de Grondwet. Zodat deze basisrechten niet langer alleen een verplichte inspanning vereisen, maar een garantie zijn.”
Radicale vereenvoudiging toeslagen en prijsplafond op basisbehoeften
BIJ1 wil het toeslagenstelsel radicaal vereenvoudigen om toekomstige schandalen te voorkomen en stelt een prijsplafond in voor essentiële goederen, zodat basisbehoeften betaalbaar blijven.
Structurele sociale investeringen tegen armoede en uitsluiting
De partij erkent de rol van armoede en sociale onzekerheid in maatschappelijke problemen zoals criminaliteit, en kiest voor structurele sociale investeringen in plaats van repressie.
“Daarom zijn sociale investeringen hard nodig om te voorkomen dat mensen (vooral jongeren) zich genoodzaakt voelen de criminaliteit in te gaan.”
Gelijke toegang tot sociale voorzieningen voor mensen met een handicap
BIJ1 wil landelijke gelijkheid in voorzieningen voor mensen met een handicap, met structurele oplossingen tegen uitsluiting en achterstelling.
“Gemeentebeleid dat mensen met een handicap raakt wordt landelijk vastgelegd. Zo kunnen mensen in elke gemeente aanspraak maken op dezelfde passende voorzieningen, onder dezelfde voorwaarden.”
JA21 wil een sociaal beleid dat mensen ondersteunt wanneer nodig, maar altijd gericht is op het stimuleren van zelfstandigheid en het voorkomen van langdurige afhankelijkheid. Het sociaal vangnet moet activerend zijn, bureaucratie verminderen en werken moet altijd lonender zijn dan niet werken. Gemeenten moeten voldoende middelen houden voor maatschappelijke ondersteuning, maar uitkeringen blijven gepaard gaan met een verplichting tot re-integratie.
Sociaal vangnet gericht op zelfstandigheid en activering
JA21 vindt dat het sociale vangnet mensen moet helpen om weer zelfstandig te worden, in plaats van hen langdurig afhankelijk te maken van uitkeringen. Ondersteuning is bedoeld voor wie het echt nodig heeft, met minder bureaucratie en meer vertrouwen in de eigen keuzes van mensen. Werken moet altijd aantrekkelijker zijn dan niet werken.
“Een vangnet dat mensen activeert om weer te gaan werken. Ondersteuning moet altijd gericht zijn op het herstel van zelfstandigheid.”
“Dat werken altijd meer oplevert dan niet werken.”
“Geen betutteling, maar vertrouwen in mensen om zelf de juiste keuzes te maken.”
“Gerichte hulp voor wie het echt nodig heeft, zonder bureaucratische rompslomp.”
“Wel verplichten wij mensen er alles aan te doen om weer zelfstandig en zelfredzaam te worden. Zo kennen onze uitkeringen een verplichting om werk te zoeken of werk te hebben.”
Geen verdere bezuinigingen op maatschappelijke ondersteuning door gemeenten
JA21 vindt het belangrijk dat gemeenten voldoende middelen houden om maatschappelijke ondersteuning te bieden aan mensen die niet volledig zelfredzaam zijn. Er mag niet verder bezuinigd worden op deze taken en het Gemeentefonds moet op peil blijven.
“Dit vindt JA21 dusdanig belangrijk dat hier niet verder op bezuinigd mag worden. Om dit alles te bekostigen is de financiële positie van gemeenten van groot belang. De kortingen op het Gemeentefonds waarmee gemeenten worden geconfronteerd, moeten dan ook van tafel.”
Eenvoudiger en eerlijker toeslagen- en belastingstelsel
JA21 wil het huidige complexe toeslagen- en belastingstelsel vervangen door een eenvoudiger systeem, zodat werken meer loont en mensen niet vastlopen in bureaucratie. Het nieuwe systeem moet gericht zijn op het stimuleren van werk en zelfstandigheid.
“Wij schaffen het circus aan toeslagen en heffingskortingen af, en vervangen het door een simpel en transparant systeem van toelagen.”
“Een belastingsysteem dat mensen beloont voor hard werken en ondernemen, waarin mensen die werken meer overhouden aan het eind van de maand, en een sociaal vangnet dat mensen helpt zonder ze afhankelijk te maken.”
Investeren in opvang voor kwetsbare groepen (zoals Skaeve Huse)
JA21 wil extra investeren in opvangvoorzieningen voor mensen die niet zelfstandig kunnen wonen, zoals Skaeve Huse, om maatschappelijke overlast te verminderen en kwetsbare mensen passende hulp te bieden.
Volt kiest voor een sociaal beleid gericht op bestaanszekerheid, gelijke kansen en het tegengaan van armoede, met als kernvoorstellen een basisinkomen voor iedereen, het afschaffen van het minimumjeugdloon en het versterken van sociale bescherming voor werkenden. De partij wil het toeslagensysteem vervangen, armoede structureel aanpakken en investeert in toegankelijke zorg, onderwijs en ondersteuning van kwetsbare groepen. Volt streeft naar een samenleving waarin niemand wordt buitengesloten en iedereen kan meedoen.
Basisinkomen voor iedereen en afschaffen toeslagen
Volt wil bestaanszekerheid garanderen door een maandelijks basisinkomen in te voeren dat alle toeslagen vervangt. Dit moet financiële rust bieden, schulden voorkomen en gelijke kansen creëren, vooral voor jongeren en mensen met een laag inkomen. Het huidige toeslagensysteem wordt als te complex en ineffectief gezien.
“Er komt een maandelijks basisinkomen dat alle toeslagen vervangt. Dit bestaat uit een vaste”
“Dat start met een basisinkomen. Dat geeft financiële rust en voorkomt schulden. Iedereen krijgt een basis waarmee je vooruit kan. Het zorgt voor goede startkansen voor jonge mensen en geeft iedereen de vrijheid om de juiste keuzes te maken in het leven. Het complexe systeem van toeslagen kan de prullenbak in.”
Minimumloon verhogen en minimumjeugdloon afschaffen
Volt wil dat werken loont en dat iedereen een eerlijk loon ontvangt, ongeacht leeftijd. Het minimumloon wordt verhoogd en het minimumjeugdloon afgeschaft, zodat ook jongeren vanaf 18 jaar een fatsoenlijk inkomen krijgen.
“Wie werkt moet eerlijk beloond worden. Daarom verhogen we het minimumloon, zodat je ervan rond kan komen. Ook wordt het minimumjeugdloon afgeschaft. Wie hetzelfde werk doet, moet hetzelfde betaald krijgen, ongeacht leeftijd.”
“We schaffen het minimumjeugdloon geleidelijk af door het gelijk te trekken met het wettelijk minimumloon. Zo zorgen we ervoor dat iedere werkende vanaf achttien jaar een fatsoenlijk loon krijgt.”
Sociaal vangnet voor alle werkenden, inclusief zelfstandigen
Volt wil één sociaal stelsel waarin ook zelfstandigen dezelfde rechten en bescherming krijgen als werknemers in loondienst, bijvoorbeeld bij werkloosheid of arbeidsongeschiktheid. Dit moet sociale zekerheid en gelijkheid op de arbeidsmarkt bevorderen.
“Er komt één sociaal stelsel voor werkenden: zelfstandigen krijgen net als werknemers rechten binnen de WW, WAO en WIA. Dat betekent dat zij dezelfde bescherming krijgen als werknemers die in loondienst zijn, en dat zij hiervoor premies betalen.”
Structurele armoedebestrijding en schuldenaanpak
Volt maakt armoedebestrijding een integraal onderdeel van sociaal beleid en wil een nationaal schuldenpardon invoeren. De partij ziet armoede, schulden en sociale uitsluiting als samenhangende problemen die structureel moeten worden aangepakt.
Toegankelijke zorg en preventie, met aandacht voor sociale factoren
Volt wil dat zorg en welzijn toegankelijk zijn voor iedereen, met extra aandacht voor preventie en de sociale oorzaken van gezondheidsproblemen zoals armoede, huisvestingsproblemen en huiselijk geweld.
“De sociale problematiek rondom de leefsituatie, zoals armoede, huisvestingsproblemen, dakloosheid en huiselijk geweld, moet hierin ook worden meegenomen.”
Investeren in gelijke onderwijskansen en gratis kinderopvang
Volt investeert in onderwijs en kinderopvang om gelijke kansen te bevorderen, ongeacht achtergrond of inkomen. Kinderopvang moet voor alle kinderen gratis worden voor drie dagen per week.
“Ieder kind moet dezelfde kansen krijgen om talenten te ontwikkelen, ongeacht achtergrond of inkomen. Ook studeren moet voor iedereen toegankelijk”
“We willen dat het mogelijk wordt dat de kinderopvang voor alle kinderen, ongeacht de werksituatie van de ouders, gratis wordt voor drie dagen per week.”
50PLUS pleit voor een sociaal beleid dat bestaanszekerheid, waardigheid en bescherming biedt, met bijzondere aandacht voor ouderen en 50-plussers. De partij wil een sociaal stelsel dat niet uitsluit of straft, maar juist ondersteunt via een sterk sociaal vangnet, betere arbeidsmarktpositie voor ouderen, schuldpreventie en versterking van mantelzorg en zorgvoorzieningen. Concrete voorstellen zijn onder meer het tegengaan van leeftijdsdiscriminatie, betere ondersteuning van mantelzorgers, en het voorkomen van schuldenproblematiek.
Sterker sociaal vangnet en bestaanszekerheid
50PLUS ziet bestaanszekerheid als een grondrecht en wil een sociaal stelsel dat beschermt, ondersteunt en motiveert, in plaats van uitsluit of straft. Het beleid richt zich op het voorkomen dat mensen – met name 50-plussers – tussen wal en schip raken, en op het bieden van veiligheid en eerlijkheid binnen het sociale vangnet.
Gelijke kansen en bestrijding van leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt
De partij wil dat ervaring en inzet van ouderen op de arbeidsmarkt worden gewaardeerd en dat leeftijdsdiscriminatie wordt bestreden. Dit moet leiden tot eerlijke kansen voor 50-plussers om te werken of met rust te stoppen, zonder uitsluiting.
Preventie van schulden en armoede
50PLUS wil voorkomen dat mensen in problematische schulden terechtkomen door boetebepalingen of het verdienmodel van incassobedrijven. Het beleid richt zich op armoedebestrijding en het beperken van schuldenlast, met aandacht voor kwetsbare groepen.
“Schulden mogen niet oplopen door boetebepalingen bij woningbouwcorporaties, energiebedrijven, ziektekostenverzekeraars, belastingdienst en deurwaarders.”
“Het verdienmodel van deurwaarders en incassobedrijven moet passen bij armoedebestrijding en mag schulden niet verder in de hand werken.”
Betere ondersteuning en waardering van mantelzorgers
De partij erkent de onmisbaarheid van mantelzorgers en wil hun positie versterken door betere ondersteuning, waardering en specifieke regelingen. Dit is essentieel om overbelasting te voorkomen en de sociale samenhang te behouden.
“Specifieke vrijwilligersvergoeding en verlofregelingen voor mantelzorgers. Mantelzorgers zijn onmisbaar. Van de 4.5 miljoen mantelzorgers raken er jaarlijks 400.000 overbelast. Zij verdienen betere ondersteuning en waardering.”
Toegankelijke en waardige zorg voor ouderen
50PLUS streeft naar een toekomstbestendige, toegankelijke en waardige zorg, met nadruk op eerstelijnszorg, kleinschalige voorzieningen en een Ouderenzorgwet die ouderen vergelijkbare rechten geeft als andere groepen. Dit draagt bij aan sociale zekerheid en kwaliteit van leven.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.”
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van emotioneel en sociaal ondersteund.”
D66 wil het sociaal beleid hervormen door bestaanszekerheid te vergroten, armoede en schulden te verminderen en het sociale vangnet eenvoudiger en eerlijker te maken. De partij zet in op verhoging van het minimumloon en de bijstand, het vervangen van het toeslagenstelsel door een individueel basisbedrag, en investeringen in sociale huurwoningen. D66 streeft naar een samenleving waarin iedereen toegang heeft tot betaalbare huisvesting, voldoende inkomen en passende ondersteuning.
Verhogen minimumloon en bijstand voor bestaanszekerheid
D66 vindt dat werken moet lonen en dat het sociaal vangnet voldoende moet zijn om mensen uit armoede te houden. Door het minimumloon en de bijstand te verhogen, wil de partij bestaanszekerheid bieden en armoede terugdringen.
Toeslagen vervangen door individueel basisbedrag
Het huidige toeslagenstelsel wordt als te complex en onzeker ervaren. D66 wil dit vervangen door een eenvoudig, individueel basisbedrag, zodat inkomensondersteuning eerlijker, begrijpelijker en minder foutgevoelig wordt.
Investeren in sociale huurwoningen en betaalbare huisvesting
D66 ziet toegang tot betaalbare huisvesting als een kern van sociaal beleid. De partij wil wettelijk vastleggen dat bij nieuwbouw minstens 30% sociale huur komt en investeert in sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen.
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop.”
Eenvoudiger schuldenbeleid en betere ondersteuning bij schulden
D66 wil het schuldenstelsel vereenvoudigen en de overheid actiever laten meewerken aan oplossingen, zodat mensen sneller uit de schulden kunnen komen en gemeenten hun budget kunnen besteden aan echte ondersteuning.
“We maken het schuldenstelsel simpeler: één volledig overzicht, één overheidsincasso en één duidelijk traject voor schulden.”
Kinderopvang bijna gratis en samenvoegen kindregelingen
Om gezinnen te ondersteunen en kansen te vergroten, wil D66 kinderopvang bijna gratis maken en kindregelingen samenvoegen tot één duidelijke bijdrage.
“We maken kinderopvang op korte termijn bijna gratis en in de toekomst helemaal gratis. Het kindgebonden budget en de kinderbijslag voegen we samen. Zo gaan we van drie ingewikkelde regelingen naar één duidelijke bijdrage voor ouder en kind.”
De VVD wil het sociaal beleid hervormen door sociale zekerheid en bijstand strenger en meer activerend te maken, zodat werken altijd loont en misbruik wordt tegengegaan. Ze kiezen voor minder uitgaven aan sociale zekerheid en zorg, met meer nadruk op eigen verantwoordelijkheid, strengere handhaving en het beperken van uitkeringen en toeslagen. De partij stelt scherpe voorwaarden aan het ontvangen van sociale steun en wil lokale verschillen in armoederegelingen verminderen.
Strengere, activerende sociale zekerheid en bijstand
De VVD wil dat sociale zekerheid mensen actief stimuleert om te werken en minder afhankelijk maakt van uitkeringen. Ze stellen strengere eisen aan het ontvangen van bijstand, zoals een taaleis en het accepteren van passend werk, en willen dat gemeenten hier streng op handhaven. Het doel is om misbruik te voorkomen en te zorgen dat werken altijd aantrekkelijker is dan een uitkering.
“De VVD wil een totale herziening van de arbeidsmarkt en sociale zekerheid. ... De hervormingen moeten gericht zijn op werken meer lonend maken, mensen aan een baan helpen en nieuwe zekerheid creëren. Dat betekent een nieuw belastingstelsel, zorgen dat de sociale zekerheid meer activerend wordt, langer doorwerken en het arbeidsrecht hervormen.”
“De bijstand is niet vrijblijvend: Van iedereen in de bijstand verwachten we dat ze hun best doen om hun bijdrage te leveren aan Nederland. Daarom scherpen we de Participatiewet en het toeslagenbeleid aan. Wie onvoldoende Nederlands spreekt en geen moeite doet om dit te leren, wordt fors op de uitkering gekort. Er komt een extra korting bij het langdurig niet voldoen aan de taaleis. Uitkeringsgerechtigden die een geschikte baan weigeren, worden ook gekort. We willen dat gemeenten hier streng op handhaven, te vaak gebeurt dat nu niet.”
“Wie meer dan één keer passend werk weigert, moet gekort worden op de uitkering.”
Uitkeringsplafond en landelijke harmonisatie armoederegelingen
De VVD wil voorkomen dat mensen met uitkeringen en toeslagen meer te besteden hebben dan werkenden. Ze voeren een uitkeringsplafond in en willen lokale verschillen in armoederegelingen beperken door landelijke voorwaarden te stellen, zodat werken overal loont en bureaucratie vermindert.
“We voeren een plafond in op de totale steun die één huishouden kan ontvangen. Dit uitkeringsplafond zorgt ervoor dat werken altijd loont. We nemen maatregelen om de stapeling van toeslagen en regelingen te beperken.”
“We hervormen deze lokale nivelleringsmachine door meer landelijke voorwaarden te stellen en regelingen waar nodig in te perken of landelijk te organiseren, zodat we ook bureaucratie verminderen. Het mag namelijk niet zo zijn dat werken voor een slechter inkomen zorgt dan een uitkering.”
Minder uitgaven aan sociale zekerheid en zorg
De VVD kiest ervoor om minder geld uit te geven aan sociale zekerheid en zorg, zodat er ruimte is voor investeringen in veiligheid en economische groei. Dit betekent onder andere een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen en een efficiënter zorgstelsel.
“Meer bij defensie en veiligheid, minder naar sociale zekerheid en zorg: De VVD kiest voor investeren in onze veiligheid, van je eigen straat tot op mondiaal niveau. ... Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
Strengere aanpak van fraude en misbruik
De VVD wil het vertrouwen in het sociale stelsel herstellen door streng op te treden tegen fraude en misbruik van uitkeringen en toeslagen. Ze willen de administratieve lasten verminderen, maar de aanpak van fraude effectiever en proportioneel maken.
“Fraudeurs pakken we aan: Misbruik van belastinggeld schaadt het vertrouwen van gewone Nederlanders die wél netjes bijdragen. De VVD kiest voor een overheid die rechtvaardig is én optreedt tegen fraude. We wijzigen de Wwft zodat de administratieve lasten fors gereduceerd worden en de fraudeaanpak meer doelmatig, effectief en proportioneel is.”
GroenLinks-PvdA kiest voor een sociaal beleid dat uitgaat van vertrouwen in mensen, een fatsoenlijk bestaansminimum en een toegankelijk, eerlijk sociaal vangnet. Ze willen de Participatiewet vervangen door een nieuwe Wet op de bestaanszekerheid, uitkeringen verhogen, verplichtingen schrappen en armoede actief bestrijden. Het beleid richt zich op inkomenszekerheid, het verminderen van bureaucratie en het bieden van kansen voor iedereen om mee te doen.
Fatsoenlijk bestaansminimum en inkomenszekerheid
GroenLinks-PvdA wil dat niemand in armoede hoeft te leven en dat iedereen kan rekenen op een menswaardig bestaansminimum. Ze vervangen de Participatiewet door een nieuwe Wet op de bestaanszekerheid, verhogen uitkeringen en zorgen dat inkomensondersteuning automatisch wordt uitgekeerd. Het beleid is gericht op vertrouwen in mensen en het verminderen van bureaucratie.
“We werken aan inkomenszekerheid en perspectief voor mensen die een beroep moeten doen op het sociale vangnet. De huidige Participatiewet wordt vervangen door een nieuwe Wet op de bestaanszekerheid, die garandeert dat iedereen voldoende inkomen heeft om van te leven, en vertrekt vanuit vertrouwen in mensen.”
“Wij geloven in een samenleving waarin niemand in armoede hoeft te leven en iedereen kan rekenen op een fatsoenlijk bestaansminimum. We zorgen voor een bijstandsvoorziening die voorziet in een menswaardig bestaan, zowel in Europees- als in Caribisch Nederland. Naast hogere uitkeringen worden mensen actief gewezen op andere inkomensondersteuning waar zij recht op hebben, die zoveel mogelijk automatisch wordt uitgekeerd.”
Vertrouwen in mensen en minder verplichtingen
De partij wil het sociaal beleid baseren op vertrouwen in plaats van wantrouwen. Verplichtingen zoals de zoekplicht voor jongeren en de taaleis worden geschrapt, de kostendelersnorm wordt afgeschaft en het aantal formulieren wordt teruggedrongen. Fouten mogen niet zomaar tot boetes leiden.
“Het uitgangspunt is dat mensen willen bijdragen en meedoen, en dat de overheid hen daarin ondersteunt in plaats van tegenwerkt. We stellen vertrouwen boven wantrouwen en schrappen verplichtingen zoals de zoekplicht voor jongeren en de taaleis. We dringen het aantal formulieren terug en zorgen dat een vergissing niet zomaar leidt tot een boete. De kostendelersnorm schaffen we af.”
Kansen bieden en begeleiding naar werk
Het sociaal vangnet moet niet alleen beschermen, maar ook kansen bieden. Mensen worden begeleid naar betaald werk, vrijwilligerswerk of basisbanen. De stap uit de uitkering moet veilig zijn, met een terugvaloptie en de mogelijkheid om bij te verdienen.
“We bouwen aan een sociaal vangnet dat niet alleen beschermt, maar ook kansen biedt, zodat mensen vooruit durven kijken en opnieuw mee kunnen doen, zonder de angst alles kwijt te raken. We bieden passende begeleiding naar betaald werk. Mensen voor wie regulier werk (nog) niet haalbaar is, worden begeleid naar vrijwilligerswerk, een sociale werkvoorziening, beschut werk en basisbanen. Werk moet daarnaast lonen en de stap uit de uitkering mag geen sprong in het diepe zijn. Daarom zorgen we voor een terugvaloptie en maken we het mogelijk om vanuit een uitkering bij te verdienen.”
Actieve armoedebestrijding en eenvoudiger toeslagen
GroenLinks-PvdA wil armoede bestrijden als onrecht en het toeslagenstelsel vereenvoudigen, zodat mensen niet langer in onzekerheid leven door ingewikkelde regels en terugvorderingen.
“Waar we armoede niet accepteren als onvermijdelijk, maar bestrijden als onrecht.”
“Wie rond moet komen van toeslagen, leeft vaak in onzekerheid. Eén foutje, één verandering in je inkomen – en je zit in de problemen. We willen dat mensen weer zelf kunnen bouwen op hun loon of uitkering, zonder ingewikkelde formulieren of angst voor terugvorderingen.”