Verkiezingsprogramma's 2025 oversex
De SGP hanteert een streng, traditioneel-christelijk standpunt over seksualiteit: seks hoort binnen het huwelijk tussen man en vrouw en moet gericht zijn op levenslange trouw. De partij wil seksuele voorlichting en beleid sterk normatief invullen, pornografie en betaalde seks verbieden, en pleit voor strengere wetgeving rond prostitutie, pornografie en seksuele uitbuiting. De SGP verzet zich tegen liberale opvattingen over gender en seksuele diversiteit en wil deze niet faciliteren via beleid of onderwijs.
Seksualiteit alleen binnen huwelijk, gericht op trouw
De SGP vindt dat seksualiteit thuishoort binnen het huwelijk tussen man en vrouw en dat levenslange trouw de norm moet zijn. Seksuele voorlichting moet deze visie uitdragen en niet neutraal of pluralistisch zijn. De partij ziet seksuele vrijheid buiten deze kaders als schadelijk voor individu en samenleving.
Verbod op pornografie en betaalde seks
De SGP wil pornografie en betaalde seks volledig verbieden, omdat deze volgens de partij schadelijk zijn voor het beeld van seksualiteit en leiden tot uitbuiting en misbruik. De partij pleit voor een harde aanpak van de porno-industrie, prostitutie en seksuele uitbuiting, inclusief strafbaarstelling van zowel prostitueebezoek als uitbating.
“Porno schaadt het beeld van seksualiteit en relaties en moet daarom worden verboden. Er moet stevig worden opgetreden tegen deze mensonterende industrie.”
“Er komt een totaalverbod op betaalde seks om seksuele uitbuiting en exploitatie van kwetsbare mensen voor seksuele doeleinden effectief tegen te gaan.”
“Zowel prostitutiebezoek als het uitbaten van prostituees wordt strafbaar.”
Seksuele voorlichting en subsidies alleen voor traditionele visie
De SGP wil dat subsidies voor seksuele voorlichting alleen gaan naar aanbieders die de traditionele visie op seksualiteit uitdragen. De partij is kritisch op organisaties als Rutgers en wil geen verplichte scholing of begeleiding door deze organisaties.
“Er moet een eerlijk speelveld zijn voor lesaanbieders op het gebied van seksualiteit en relaties. De instellingssubsidie aan Rutgers wordt onder de loep genomen.”
“Subsidie moet beschikbaar zijn voor alle erkende lesmethoden over seksualiteit en relaties, zonder verplichte scholing en begeleiding van Rutgers of de GGD.”
Strengere aanpak van seksueel misbruik, uitbuiting en mensenhandel
De SGP wil een harde aanpak van seksueel misbruik, kinderporno, mensenhandel en seksuele uitbuiting, met nadruk op online bestrijding en internationale samenwerking. De partij ziet technologische ontwikkelingen (zoals AI) als nieuwe risico’s.
“De SGP zet in op een harde aanpak van online seksueel kindermisbruik. Dit wordt massaal bekeken via Nederlandse datacenters. Nederland moet een actieve rol spelen in het verantwoordelijk stellen van techbedrijven voor het faciliteren van de verspreiding van dit afschuwelijke materiaal.”
“Het creëren en verspreiden van kinderpornografisch materiaal door middel van AI moet worden verboden en bestreden.”
Afwijzing van liberale gender- en seksuele diversiteit
De SGP verwerpt het idee dat geslacht of seksuele oriëntatie een keuze is en wijst zelfidentificatie als leidend principe af. De partij is tegen verbod op conversiehandelingen en wil geen collectieve vergoeding voor transgenderzorg zonder medische noodzaak.
“Dat betekent echter niet dat geslacht een keuze is: dat is een fabel die veel schade en verwarring aanricht.”
“De SGP is tegen het verbieden van zogenaamde conversiehandelingen. Zo’n verbod tast allerlei grondrechten aan en werkt averechts doordat het de goede hulp en pastorale zorg aan kwetsbare mensen dreigt te belemmeren.”
“Behandelingen waarvoor geen aantoonbare medische noodzaak bestaat, worden niet langer collectief vergoed.”
De ChristenUnie pleit voor een samenleving waarin seksualiteit niet wordt gecommercialiseerd en kwetsbare mensen worden beschermd tegen uitbuiting, pornografie en seksueel geweld. Ze willen een landelijk verbod op prostitutie (met strafbaarstelling van de klant), een algeheel verbod op pornografie, en een harde aanpak van seksueel misbruik en mensenhandel. Seksuele voorlichting en preventie van ongewenste zwangerschappen krijgen prioriteit, met nadruk op bescherming van kinderen en het ongeboren leven.
Landelijk verbod op prostitutie en strafbaarstelling klant
De ChristenUnie wil prostitutie uitbannen door niet de prostituee, maar de klant strafbaar te stellen, naar Scandinavisch model. Ze zien seksualiteit niet als koopwaar en willen kwetsbare mensen beschermen tegen uitbuiting en mensenhandel.
“In een samenleving waarin mensen tot bloei mogen komen, is er geen plaats voor een seksindustrie waarin mensen en hun lichamen koopwaar zijn. We hebben daarbij oog voor de vaak kwetsbare positie van prostituees, en richten ons daarom met name op klanten.”
“De beste manier om een verbod vorm te geven is niet de prostituee maar de klant strafbaar stellen, zoals ook in Zweden, Noorwegen en Frankrijk het geval is.”
Algeheel verbod op pornografie en leeftijdsverificatie
De partij wil alle pornosites blokkeren en streeft naar een algeheel verbod op pornografie, vanwege de negatieve effecten op jongeren en volwassenen. Totdat zo’n verbod er is, willen ze leeftijdsverificatie bij pornosites invoeren.
“Alle pornosites op zwart. De alomtegenwoordigheid van pornografie heeft desastreuze effecten op jongeren én volwassenen. Het verlaagt mensen tot gebruiksvoorwerpen, leidt tot verslaving en ongezonde verwachtingen van seksualiteit.”
“Zolang er geen algeheel pornoverbod is, maken we werk van leeftijdsverificatie bij pornosites, in navolging van het voorbeeld in Frankrijk.”
Harde aanpak van seksueel misbruik en mensenhandel
De ChristenUnie wil een strenge strafrechtelijke aanpak van seksueel kindermisbruik, mensenhandel en seksuele uitbuiting, met meer internationale samenwerking en aansprakelijkstelling van faciliterende partijen.
“Transnationaal seksueel kindermisbruik is een groot probleem... Een harde strafrechtelijke aanpak is noodzakelijk, inclusief laagdrempelige multinationale uitwisseling van gegevens en samenwerking in opsporing en vervolging.”
“Niet alleen daders, ook (rechts)personen die seksueel kindermisbruik faciliteren worden daarom strafrechtelijk en zo mogelijk ook civielrechtelijk aansprakelijk gesteld.”
Seksuele voorlichting en preventie van ongewenste zwangerschappen
De partij investeert in seksuele voorlichting, preventie van ongewenste zwangerschappen en bescherming van het ongeboren leven, met nadruk op anticonceptie zonder abortieve werking en uitbreiding van succesvolle preventieprogramma’s.
“We geven voorlichting over en preventie van ongewenste zwangerschappen en seksueel overdraagbare aandoeningen.”
“Vormen van anticonceptie die bijdragen aan een afname van ongewenste zwangerschappen en abortussen en zelf geen abortieve werking hebben, worden opgenomen in het basispakket.”
Bescherming tegen seksueel geweld en versterking hulpverlening
De ChristenUnie wil slachtoffers van seksueel geweld beter beschermen door drempels voor melding te verlagen, opvang te verbeteren en Centra voor Seksueel Geweld te versterken.
“Teveel volwassenen en kinderen zijn jaarlijks slachtoffer van ernstig geweld in huiselijke kring, straatintimidatie, seksueel geweld, femicide of van eerwraak... en versterken we de Centra voor Seksueel Geweld.”
Volt pleit voor gelijke seksuele en reproductieve rechten, bescherming tegen seksueel geweld en het destigmatiseren van sekswerk. De partij wil onder andere seksuele en genderdiversiteit in het onderwijs, betere bescherming van slachtoffers van seksueel geweld, en een gelijkwaardige positie voor sekswerkers.
Seksuele en reproductieve rechten versterken
Volt ziet seksuele en reproductieve rechten als fundamenteel en wil deze wettelijk en maatschappelijk versterken, inclusief toegang tot abortus, anticonceptie en genderbevestigende zorg. De partij wil seksuele vorming op scholen en bescherming tegen seksuele dwang.
“Op deze manier verzekert Volt dat iedereen vrij kan beslissen over het eigen lichaam, waaronder het recht op abortus, anticonceptie, genderbevestigende zorg en bescherming tegen medische of seksuele dwang.”
“Scholen geven daarnaast inclusieve seksuele vorming en kinderen leren om respectvol om te gaan met, nu nog, gemarginaliseerde groepen.”
“Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten worden opgenomen in het EU-volksgezondheidsbeleid.”
Seksueel geweld en bescherming van slachtoffers
Volt erkent seksueel geweld als een maatschappelijk probleem en wil slachtoffers beter beschermen, met name vrouwen en mensen met een beperking. De partij pleit voor strengere bestraffing en structurele opvang.
“Bijna de helft van de Nederlandse vrouwen heeft aangegeven na haar 15e levensjaar slachtoffer te zijn geworden van lichamelijk of seksueel geweld.”
“We zorgen voor meer vroegsignalering, extra (preventieve) zorg en begeleiding voor mensen met een verstandelijke beperking. Zij ... zijn vaker slachtoffer van (seksueel) misbruik...”
“Femicide is de meest extreme vorm van structureel geweld tegen vrouwen en vraagt om daadkrachtig en samenhangend beleid.”
Sekswerk destigmatiseren en gelijkwaardig behandelen
Volt wil sekswerk uit de taboesfeer halen, sekswerkers betrekken bij beleid en hen dezelfde rechtspositie geven als andere zelfstandigen. De partij is tegen de Wet Regulering Sekswerk en pleit voor destigmatisering.
“We voeren een inclusief beleid, waarin sekswerkers als experts worden betrokken bij het formuleren van beleid en ze als primaire belanghebbenden een prominente rol spelen in het vaststellen van de doelen.”
“We zijn tegen de Wet Regulering Sekswerk. In plaats daarvan moeten maatregelen worden getroffen om sekswerkers tegen de gevolgen van stigma te beschermen en sekswerk te destigmatiseren.”
“Volt ziet sekswerk als een gelijkwaardig onderdeel van de dienstverlenende sector.”
D66 staat voor volledige seksuele en gendergelijkheid, het recht op zelfbeschikking over het eigen lichaam, en bescherming van seksuele en reproductieve rechten. De partij wil discriminatie op basis van seksuele oriëntatie en genderidentiteit bestrijden, toegang tot abortus en andere reproductieve zorg waarborgen, en slachtoffers van seksueel geweld beter beschermen. D66 kiest voor expliciete wettelijke verankering van deze rechten en investeert in inclusieve zorg en bescherming van kwetsbare groepen.
Seksuele en gendergelijkheid expliciet beschermen
D66 wil dat iedereen vrij is in seksuele oriëntatie en genderidentiteit, zonder discriminatie of uitsluiting. De partij ziet seksuele en gendergelijkheid als fundamenteel voor een vrije samenleving en wil bestaande rechten beschermen en uitbreiden.
“D66 wil alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie doorbreken: of het nu gaat om afkomst of geloof (jodenhaat of moslimhaat), huidskleur (zoals anti-zwart of anti-Aziatisch racisme), leeftijd, opleidingsniveau, armoede, beperking, neurodiversiteit (zoals ADHD of autisme), seksuele oriëntatie of genderidentiteit (queerhaat) of omdat iemand een vrouw is.”
“D66 steunt het genderbeleid van de Europese Unie en wil dat Europa zich vol blijft inzetten voor gelijke rechten voor vrouwen en mannen. We willen dat er geen concessies worden gedaan en dat bestaande rechten niet worden beknot.”
“Inclusieve zorg betekent dat iedereen gelijke toegang heeft tot goede en passende zorg. Ongeacht wat je geslacht, gender, religie, seksuele oriëntatie, etniciteit of culturele achtergrond is.”
Seksuele en reproductieve rechten wettelijk vastleggen
D66 wil het recht op abortus, euthanasie en andere medische keuzes expliciet in de Grondwet vastleggen en uit het strafrecht halen. Dit waarborgt het recht op zelfbeschikking over het eigen lichaam en beschermt seksuele en reproductieve autonomie.
“We leggen de toegang tot abortus en euthanasie expliciet vast in de Grondwet.”
“Het volledig uit het strafrecht halen van abortus.”
“We kiezen ervoor om de mogelijkheden van technologie en biomedische wetenschap te omarmen, met ruimte voor verschil én bescherming van kwetsbare mensen.”
Bescherming en zorg voor slachtoffers van seksueel geweld
D66 wil betere bescherming en toegang tot zorg voor slachtoffers van seksueel geweld, zowel in Nederland als internationaal, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen.
“Juist de mensen in de meest kwetsbare situaties hebben nauwelijks toegang tot internationale bescherming, zoals slachtoffers van verkrachtingen in conflictgebieden als Sudan, LHBTIQA+-activisten in extreem...”
“Evenals veilige opvang en toegang tot medische zorg en diensten rond seksuele en reproductieve gezondheid en rechten voor overlevers van (seksueel) geweld.”
De PVV verzet zich fel tegen wat zij noemen "seksuele indoctrinatie" en "woke-ideologie" rondom gender en seksualiteit, vooral in het onderwijs en overheidsbeleid. Ze willen terug naar een strikt binaire opvatting van geslacht (man/vrouw), afschaffing van gender- en seksuele voorlichting op scholen, en het schrappen van beleid dat volgens hen niet op biologische feiten is gebaseerd. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het afschaffen van de Week van de Lentekriebels en het weren van transgender personen uit vrouwensporten en -voorzieningen.
Alleen man en vrouw als geslachten, geen genderbeleid
De PVV wil dat het biologische geslacht weer leidend wordt in beleid en wetgeving, en verzet zich tegen het erkennen van meer dan twee geslachten of genders. Ze zien genderbeleid als ideologisch en schadelijk voor vrouwenrechten en willen alle vormen van gesubsidieerd genderbeleid en genderdiversiteit schrappen.
“Voor de PVV bestaan er slechts twee geslachten: man en vrouw. In wetten en beleid hoort het biologische geslacht weer leidend te zijn – dus geen “X” in het paspoort.”
“Stoppen met wokebeleid: er zijn slechts twee geslachten – man en vrouw – en het biologische geslacht is leidend, dus geen “X” in het paspoort”
Seksuele en genderdiversiteit niet in het onderwijs
De PVV wil geen onderwijs meer over gender, seksuele diversiteit of wat zij noemen "seksuele indoctrinatie". Ze willen terug naar traditioneel onderwijs zonder aandacht voor deze thema’s, en willen expliciet de Week van de Lentekriebels afschaffen.
“Geen onderwijs over gender, klimaat of andere linkse indoctrinatie, maar terug naar de basisvaardigheden: rekenen, taal, geschiedenis. De Week van de Lentekriebels – symbool van seksuele woke-indoctrinatie – schaffen we af in het basisonderwijs.”
“Geen links-liberale seksuele indoctrinatie via het onderwijs”
Geen transgender personen in vrouwensporten en -voorzieningen
De PVV wil transgender vrouwen (door hen aangeduid als "(transgender)mannen") weren uit vrouwensporten, vrouwentoiletten, -kleedkamers en -gevangenissen, met als argument dat dit vrouwenrechten ondermijnt.
Vrijheid voor seksuele geaardheid, maar kritiek op woke-ideologie
De PVV zegt op te komen voor de vrijheid van iedereen, ongeacht seksuele geaardheid, maar stelt dat deze vrijheid onder druk staat door zowel niet-westerse allochtonen als door "woke-ideologie".
“Wij vinden dat iedereen zijn of haar leven moet kunnen leiden zoals hij of zij zelf wil – of iemand nu hetero, homo of anders is. Helaas staat die vrijheid onder druk.”
“Ook door de doorgeslagen woke-ideologie gaan we terug in de tijd: een ideologie die mensen opdeelt in steeds kleinere hokjes op basis van afkomst, huidskleur, geslacht, seksuele geaardheid en hoe iemand zich “identificeert”.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) zet sterk in op seksuele en genderdiversiteit, het bestrijden van seksueel geweld, en het waarborgen van seksuele gezondheid en rechten voor iedereen. Ze pleiten voor betere seksuele voorlichting, bescherming van seksuele minderheden, gelijke rechten voor sekswerkers, en een inclusieve benadering van relaties en ouderschap. Hun voorstellen zijn concreet gericht op preventie, bescherming, en het bevorderen van zelfbeschikking.
Seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag bestrijden
De PvdD wil seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld krachtig aanpakken, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen. Ze pleiten voor preventie, betere opvang van slachtoffers, en het strafbaar stellen van bepaalde vormen van geweld.
“Seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld worden bestreden. Bi+, trans en non-binaire personen, neurodivergente personen en mensen met een beperking worden relatief vaak slachtoffer van seksuele intimidatie of geweld. Hiervoor is een cultuuromslag nodig waarbij we ons richten op voorlichting, bewustwording en preventie. Slachtoffers worden goed opgevangen en begeleid bij een eventuele aangifte en de nasleep van grensoverschrijdende gebeurtenissen. Verspreiding en bezit van pornografie waarbij sprake is van geweld en (niet-fatale) wurging wordt verboden.”
“De politie, het Openbaar Ministerie en burgemeesters grijpen in bij duidelijke aanwijzingen van (seksueel) partnergeweld, ook als het slachtoffer geen aangifte doet of de aangifte intrekt.”
Seksuele gezondheid en voorlichting voor iedereen
De partij vindt seksuele gezondheid een recht en wil investeren in toegankelijke, inclusieve seksuele voorlichting, met extra aandacht voor mensen met een beperking.
“Seksuele gezondheid is een recht voor iedereen. We investeren in seksuele voorlichting op maat voor mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking. Zorgverleners worden hierin geschoold en er komt aandacht voor veilige, toegankelijke hulp en ondersteuning op het gebied van relaties, intimiteit en seksualiteit.”
“Seksuele voorlichting op scholen wordt verbeterd, en uitgebreid met onderwijs over liefde en relaties. Hierbij worden taboes doorbroken (bijvoorbeeld rond menstruatie), en er is aandacht voor seksualiteit in het digitale tijdperk, diverse relatievormen en het aangeven van wensen en grenzen.”
Gelijke rechten en bescherming voor sekswerkers
PvdD erkent sekswerk als volwaardig werk en wil sekswerkers gelijke rechten en bescherming bieden.
“Sekswerk wordt erkend als volwaardig werk. Sekswerkers krijgen gelijke rechten en bescherming tegen discriminatie.”
Verbod op conversiehandelingen en bescherming seksuele oriëntatie
De partij wil een wettelijk verbod op pogingen om iemands seksuele oriëntatie of genderidentiteit te veranderen.
“Er komt een wettelijk verbod op ‘conversiehandelingen’ waarmee wordt geprobeerd om de seksuele oriëntatie, genderidentiteit of -expressie van mensen te veranderen.”
Inclusieve erkenning van sekse, gender en ouderschap
PvdD wil juridische erkenning van sekse en genderidentiteit voor iedereen, inclusief transgender en non-binaire personen, en gelijke toegang tot ouderschap en vruchtbaarheidszorg.
“Iedereen heeft recht op juridische erkenning van hun identiteit, ongeacht leeftijd of genderidentiteit. We schaffen de officiële geslachtsregistratie overal waar dat kan af. Tot die tijd maken we het wijzigen van de geslachtsvermelding mogelijk op basis van een Eigen Verklaring.”
“Het proces van ouderschap verkrijgen wordt voor transgender vrouwen en non-binaire personen even toegankelijk als voor cisgender mannen in gelijke burgerlijke staat. Alle ouders krijgen dezelfde rechten als cisgender heteroseksuele paren.”
BIJ1 ziet sekswerk als regulier werk en pleit voor volledige decriminalisering en gelijke arbeidsrechten voor sekswerkers. De partij wil sekswerkers beschermen tegen uitbuiting, hun positie versterken en onderscheid maken tussen sekswerk en mensenhandel. BIJ1 streeft naar respectvolle behandeling, inspraak en toegang tot voorzieningen voor sekswerkers.
Sekswerk volledig decriminaliseren en gelijkstellen aan ander werk
BIJ1 wil sekswerk volledig uit het strafrecht halen en sekswerkers dezelfde rechten geven als andere zelfstandigen en werknemers. Dit moet hun positie structureel verbeteren, uitbuiting tegengaan en toegang tot zorg, bankdiensten en inspraak waarborgen. De partij maakt expliciet onderscheid tussen sekswerk (werk) en mensenhandel (uitbuiting).
“Sekswerk decriminaliseren we volledig. De rechten van sekswerkers trekken we gelijk met de arbeidsrechten van andere zelfstandige ondernemers en werknemers. Zo zorgen we dat hun positie structureel beter wordt.”
“We maken in de wet onderscheid tussen sekswerk en mensenhandel. Sekswerk is werk en mensenhandel is uitbuiting. Sekswerk komt onder het ministerie van Sociale Zaken en Mensenhandel bij het ministerie van Justitie en Veiligheid.”
“Sekswerkers krijgen toegang tot (zakelijke) dienstverlening. Zij kunnen een bankrekening openen en een hypotheek krijgen. Sekswerkers worden met respect behandeld. We praten met sekswerkers, niet over hen. Sekswerkers krijgen inspraak in, en bepalen mee over de wetten en regels van sekswerk.”
Vergunningseisen en registratieplicht voor sekswerkers afschaffen
BIJ1 wil de vergunningseis voor zelfstandige sekswerkers opheffen en registratieplicht afschaffen, zodat sekswerkers makkelijker en veiliger kunnen werken, zonder onnodige bureaucratie of inbreuk op privacy. Gemeenten worden aangemoedigd veilige werkplekken te faciliteren.
“De vergunningseis voor zelfstandige sekswerkers heffen we op. Sekswerkers krijgen de mogelijkheid om thuis een eenmanszaak te starten.”
“Sekswerkers worden nooit verplicht onnodige persoonlijke informatie te delen of zich te laten registreren. De Wet Regulering Sekswerk (WRS) gaat van tafel.”
“We moedigen gemeenten aan om lokaal voldoende veilige werkplekken voor sekswerkers aan te bieden. Zo voorkomen we dat gemeenten een eigen beleid van criminalisering voeren.”
Leeftijdsgrens sekswerk blijft 18 jaar
BIJ1 wil de huidige leeftijdsgrens voor sekswerk handhaven op 18 jaar en deze niet verhogen naar 21 jaar.
“De leeftijdsgrens voor sekswerk blijft op 18 jaar en gaat niet naar 21 jaar.”
FVD wil seksuele en gendergerelateerde thema’s uit het onderwijs en de publieke sfeer weren, met een nadruk op het beschermen van minderjarigen tegen wat zij zien als ideologische beïnvloeding rondom seksualiteit en genderidentiteit. Ze pleiten voor het verbieden van geslachtsveranderende behandelingen bij minderjarigen, het stopzetten van subsidies aan organisaties die seksuele voorlichting geven, en het weren van LGBT+- en transgendercampagnes uit scholen en overheidsinstellingen.
Verbod op geslachtsverandering bij minderjarigen
FVD wil geslachtsveranderende operaties, hormoontherapie en puberteitsremmers bij minderjarigen volledig verbieden. Zij stellen dat kinderen beschermd moeten worden tegen onomkeerbare beslissingen en zien transgenderzorg voor jongeren als schadelijk en ideologisch gedreven.
“We verbieden geslachtsveranderingsoperaties, hormoontherapie en puberteitsremmers bij minderjarigen, zodat kinderen worden beschermd tegen onomkeerbare beslissingen.”
“We verbieden transgender-propaganda op scholen en in jeugd-tv, en maken geslachtsveranderingsoperaties, hormoontherapie en puberteitsremmers voor minderjarigen onmogelijk.”
Stoppen met seksuele voorlichting en LGBT+-campagnes op scholen
FVD wil geen subsidies meer aan organisaties die seksuele voorlichting geven aan kinderen, zoals Rutgers, en verbiedt deelname van kinderen aan pride parades en dragqueenshows. Ze willen scholen en de publieke ruimte ‘veilig en neutraal’ houden door LGBT+- en transgendercampagnes te weren.
“We geven geen subsidies aan organisaties die seksualiteit opdringen aan kinderen, zoals Rutgers, en verbieden deelname van kinderen aan ‘pride parades’ en ‘dragqueenshows’, zodat scholen weer veilig en neutraal zijn.”
“Overheidsinstellingen stoppen met het voeren van LGBT+-campagnes. Iedereen is vrij om te doen en laten wat men wil, maar belastinggeld hoeft daar niet heen en als ideologie hoeft het ook niet van overheidswege te worden gepromoot.”
Verbod op transgender- en seksuele indoctrinatie in onderwijs en media
FVD wil een wettelijk verbod op wat zij noemen ‘transgender-propaganda’ en ‘seksuele indoctrinatie’ in scholen en media, om kinderen te beschermen tegen ideologische beïnvloeding en verwarring over geslacht en seksualiteit.
“Dat betekent een wettelijk verbod op transgender-propaganda in scholen en media, maar ook een verbod op hormoonbehandelingen en geslachtsoperaties bij minderjarigen.”
“We verbieden transgender-propaganda op scholen en jeugd-tv, zodat kinderen beschermd worden tegen schadelijke ideologische beïnvloeding.”
Stoppen met subsidies aan organisaties als Rutgers
FVD wil dat belastinggeld niet langer naar organisaties gaat die volgens hen ideologische beïnvloeding uitoefenen op het gebied van seksualiteit en gender.
“We stoppen subsidies aan organisaties zoals Rutgers, zodat belastinggeld niet langer naar ideologische beïnvloeding gaat.”
GroenLinks-PvdA zet zich in voor seksuele gelijkheid, veiligheid en zelfbeschikking, met nadruk op het bestrijden van seksueel geweld, seksisme en het verbeteren van seksuele gezondheid. De partij wil stevige maatregelen tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag, betere toegang tot anticonceptie en abortus, en versterking van slachtofferrechten. Hun visie is dat iedereen vrij en veilig zichzelf moet kunnen zijn, ongeacht gender of seksuele oriëntatie.
Stevige aanpak van seksueel geweld en seksisme
GroenLinks-PvdA wil seksueel grensoverschrijdend gedrag, seksisme en geweld tegen vrouwen krachtig bestrijden, zowel preventief als repressief. Ze leggen nadruk op een veilig werkklimaat, betere opsporing van zedendelicten, en het doorbreken van schadelijke rolpatronen.
“Bedrijven en organisaties die zich schuldig maken aan (stage)discriminatie en seksisme krijgen stevige boetes en worden uitgesloten van overheidsopdrachten. Bedrijven blijven verantwoordelijk voor een veilig werkklimaat en het tegengaan van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag...”
“We verbinden de aanpak tegen femicide en huiselijk geweld aan de voortzetting van het Nationaal Actieprogramma tegen seksuele intimidatie en seksueel geweld.”
“Wij zetten in op betere opsporing en vervolging van zedendelicten, met speciale aandacht voor de positie van slachtoffers. We investeren in de zedenpolitie.”
“In een rechtvaardig land is geen plek voor welke vorm van discriminatie en seksisme dan ook.”
Verbeteren van seksuele gezondheid en toegang tot anticonceptie
De partij wil seksuele gezondheid bevorderen door anticonceptie in het basispakket op te nemen, soa-tests toegankelijker te maken en hiv-preventie breed beschikbaar te stellen.
“Anticonceptie komt in het basispakket. We zonderen de soa-test bij de huisarts uit van het eigen risico. Hiv-preventiepil PrEP en bijbehorende zorg worden laagdrempelig verstrekt en vergoed.”
Recht op abortus en zelfbeschikking
GroenLinks-PvdA staat pal voor het recht op abortus en wil dit recht versterken door abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen en vrouwen te beschermen tegen intimidatie bij klinieken.
“We staan pal voor het recht van vrouwen om over hun eigen lichaam te beslissen. Dat recht willen we versterken. Abortus verdwijnt uit het Wetboek van Strafrecht. We zetten in op goede hulpverlening en nazorg voor wie een abortus laat uitvoeren en we beschermen vrouwen tegen intimidatie bij klinieken.”
De SP zet zich in voor de bescherming van sekswerkers, het bestrijden van seksuele uitbuiting en geweld, en het verbeteren van zorg voor slachtoffers van seksueel geweld. Hun beleid richt zich op veiligheid, rechten en ondersteuning, met nadruk op instemming, bestrijding van misstanden en toegankelijke hulpverlening.
Sekswerkers beschermen, uitbuiting en mensenhandel bestrijden
De SP wil sekswerkers beschermen door hun werk veilig en zonder dwang mogelijk te maken, terwijl misstanden als mensenhandel en seksuele uitbuiting worden bestreden. Het doel is om sekswerkers niet de illegaliteit in te drukken, maar juist hun rechten en veiligheid te waarborgen.
“Sekswerkers beschermen, uitbuiting en mensenhandel bestrijden. Sekswerkers moeten hun werk veilig en zonder dwang kunnen doen. We bestrijden misstanden als mensenhandel en seksuele uitbuiting, zonder de mensen om wie het gaat de illegaliteit in te drukken.”
Seksueel geweld en intimidatie hard aanpakken
De SP tolereert geen seksueel geweld, intimidatie of machtsmisbruik en wil slachtoffers beter beschermen. Ze steunen het strafbaar stellen van seksuele handelingen zonder wederzijdse instemming en sextortion, en investeren in betere zorg en ondersteuning voor slachtoffers.
“Seksueel geweld en intimidatie worden niet getolereerd. Iedereen moet zich in Nederland veilig kunnen voelen op straat, op de werkvloer en in de privésfeer. Seksuele intimidatie, machtsmisbruik en uitbuiting zijn onacceptabel.”
“We steunen het strafbaar stellen van seksuele handelingen zonder wederzijdse instemming en sextortion (afpersing met expliciete beelden).”
“We verbeteren de zorg voor slachtoffers van seksueel geweld door hier meer in te investeren. We bieden hen ook meer mentale ondersteuning om te voorkomen dat zij op lange wachtlijsten in de ggz belanden. Mensen die seksueel geweld hebben meegemaakt mogen ook nóóit een rekening gepresenteerd krijgen als zij daardoor zorg nodig hebben.”
Seksuele voorlichting op scholen
De SP vindt het belangrijk dat scholen aandacht besteden aan seksuele voorlichting, met nadruk op respect, grenzen, voorbehoedsmiddelen en veilig online gedrag. Dit draagt bij aan bewustwording en het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
“Op scholen is aandacht en ruimte voor seksuele voorlichting, met aandacht voor respect voor elkaar, het aangeven en herkennen van grenzen, voorbehoedsmiddelen, zwangerschap en veilig online gedrag.”
Intersekse rechten en lichamelijke autonomie
De SP wil dat intersekse kinderen niet langer zonder hun eigen instemming niet-medisch noodzakelijke ingrepen ondergaan. Het uitgangspunt is autonomie en zeggenschap over het eigen lichaam.
“Intersekse kinderen kunnen in Nederland al op jonge leeftijd te maken krijgen met niet medisch noodzakelijke ingrepen. [...] Daarom laten we zulke niet medisch noodzakelijke behandelingen niet meer toe zonder dat intersekse kinderen hier zelf zeggenschap over hebben.”
Het CDA richt zich in haar verkiezingsprogramma op het beschermen van kwetsbare groepen tegen seksuele uitbuiting, het verhogen van de minimumleeftijd voor sekswerkers, en het bestrijden van discriminatie op basis van seksuele geaardheid. De partij wil streng optreden tegen seksuele uitbuiting en discriminatie, met speciale aandacht voor preventie, hulpverlening en het verhogen van de aangiftebereidheid van slachtoffers. Concrete voorstellen zijn onder andere het verhogen van de minimumleeftijd voor sekswerkers naar 21 jaar en het verbeteren van de opvang en hulpverlening voor slachtoffers.
Minimumleeftijd sekswerkers verhogen naar 21 jaar
Het CDA wil de minimumleeftijd voor sekswerkers verhogen naar 21 jaar om jonge mensen beter te beschermen tegen uitbuiting en misbruik. Daarnaast moet uitstaphulp voor sekswerkers laagdrempelig en toegankelijk zijn, ook voor mensen die de taal niet machtig zijn. De partij benadrukt het belang van preventie en het voorkomen dat minderjarige slachtoffers uit beeld verdwijnen.
“We verhogen de leeftijdsgrens van sekswerkers naar 21 jaar. Uitstapprogramma’s en hulpverlening voor sekswerkers die de branche willen verlaten, moeten makkelijk vindbaar zijn, ook als je de taal niet machtig bent. Het is onacceptabel dat minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting vaak uit beeld verdwijnen. We zetten extra in op preventie van uitbuiting.”
Streng optreden tegen seksuele uitbuiting en mensenhandel
Het CDA wil de uitbuiting van mensen, waaronder seksuele uitbuiting, hard aanpakken en zorgen voor veilige opvang van slachtoffers. De partij zet in op het verhogen van de aangiftebereidheid, het bieden van laagdrempelige hulp, en het verbeteren van de aanpak van zedenzaken.
“We pakken de uitbuiting van mensen hard aan en zorgen voor veilige opvang voor slachtoffers van mensenhandel, inclusief arbeidsmigranten.”
“We willen de aangiftebereidheid van slachtoffers van uitbuiting verhogen. We nemen maatregelen om de bewustwording te verbreden en slachtoffers mogelijkheden te bieden om zo laagdrempelig mogelijk hulp te zoeken, zoals besloten zittingen van zedenzaken.”
Bestrijden van discriminatie op basis van seksuele geaardheid
Het CDA spreekt zich uit tegen discriminatie op basis van seksuele geaardheid en wil dat iedereen zichzelf kan zijn, zowel offline als online. De partij noemt expliciet de bescherming van LHBTQIA+’ers tegen onveiligheid en discriminatie.
“We treden hard op tegen elke vorm van discriminatie en stereotypering, onder meer van moslims. We zetten in op een stevige aanpak van discriminatie, zoals [...] discriminatie op basis van gender, religie, seksuele geaardheid of achternaam.”
“de openbare en online ruimte veiliger te maken voor iedereen die onveiligheid ervaart, zoals vrouwen en LHBTQIA+’ers zodat zij zonder angst zichzelf kunnen zijn.”
JA21 richt zich op het beschermen van burgers tegen seksueel misbruik, geweld en seksuele straatintimidatie, met nadruk op weerbaarheid in het onderwijs en strengere straffen voor zedendelicten. De partij verzet zich tegen verplichte seksuele voorlichting met een ideologisch karakter en wil concrete maatregelen om slachtoffers te beschermen en daders aan te pakken. Hun visie is gericht op veiligheid, weerbaarheid en het tegengaan van ongewenste seksuele beïnvloeding, zonder ruimte voor wat zij zien als "woke moralisme".
Weerbaarheid tegen seksueel misbruik en geweld versterken
JA21 wil kinderen en jongeren weerbaarder maken tegen seksueel misbruik, geweld en seksuele straatintimidatie, onder andere via het onderwijs en betere bescherming van slachtoffers. De partij ziet seksuele veiligheid als een kernonderdeel van maatschappelijke veiligheid en pleit voor concrete maatregelen om slachtoffers te beschermen en daders te straffen.
“De gelijkwaardigheid tussen man en vrouw actief uitdragen in ons onderwijs en kinderen op de basisschool en middelbare school weerbaarder maken tegen seksueel misbruik, geweld, pesten en het aanzetten tot crimineel gedrag.”
“Verder uitrollen van het slachtofferdevice en de StopApp over heel Nederland, zodat slachtoffers van stalking, huiselijk geweld of seksuele straatintimidatie beter beschermd worden tegen daders.”
“Altijd een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor plegers van ernstige gewelds- en zedendelicten.”
“Het aantal delicten uitbreiden waarvoor personen met een dubbele nationaliteit kunnen worden gedenaturaliseerd en uitgezet: niet meer alleen voor terroristische misdrijven, maar ook voor ernstige gewelds- en zedendelicten.”
Geen verplichte ideologische seksuele voorlichting in onderwijs
JA21 verzet zich tegen verplichte seksuele voorlichting met een ideologisch karakter ("woke moralisme") en vindt dat scholen geen opvoedingsinstituten moeten zijn op het gebied van seksualiteit. De partij wil dat seksuele vorming geen verplichte indoctrinatie wordt, maar onderdeel blijft van bredere weerbaarheid en normen en waarden.
“Het onderwijs moet jonge mensen vormen tot weerbare burgers die stevig in hun schoenen staan. Tegelijkertijd moet de school niet een ideologisch opvoedingsinstituut zijn met verplichte indoctrinatie over seksualiteit, religie en normen en waarden. Woke moralisme en verplicht moskeebezoek is aan JA21 niet besteed.”
De VVD benadrukt het belang van individuele keuzevrijheid en veiligheid rondom seks, met nadruk op het tegengaan van dwang, uitbuiting en discriminatie. De partij wil sekswerk reguleren, seksuele en relationele voorlichting verbeteren, en zet zich in voor het recht op abortus en bescherming van LHBTIQ+-rechten. Concrete voorstellen richten zich op legale en veilige abortus, regulering van sekswerk, en verplichte seksuele voorlichting op scholen.
Sekswerk reguleren en beschermen tegen uitbuiting
De VVD vindt dat sekswerk een vrije en weloverwogen keuze moet zijn, zonder dwang of uitbuiting. Ze willen sekswerk reguleren en zorgen voor een veilige meldstructuur om misstanden snel te signaleren en aan te pakken.
“We willen dat sekswerk goed wordt gereguleerd, met respect voor persoonlijke keuzevrijheid van mensen. Sekswerk moet een vrije en weloverwogen keuze zijn, zonder dwang of uitbuiting. We stimuleren een veilige en toegankelijke meldstructuur, zodat signalen van misstanden snel en effectief kunnen worden opgepakt.”
Recht op abortus en bescherming keuzevrijheid
De VVD beschouwt abortus als een recht en wil dat vrouwen altijd toegang hebben tot veilige en toegankelijke abortuszorg, zonder registratie van hun redenen. Ze willen abortus uit het Wetboek van Strafrecht halen zodra er een volwaardig alternatief is.
“Abortus is een recht: Iedere vrouw moet zelf kunnen beslissen bij een onbedoelde en/of ongewenste zwangerschap. We willen voor altijd goede, veilige en toegankelijke abortuszorg.”
“De VVD zet zich actief in om legale abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen, zodra er een volwaardig alternatief komt dat vrouwen beschermt en de bestaande termijnen rond abortus waarborgt.”
Relationele en seksuele voorlichting op school verplichten
De VVD wil verplichte relationele en seksuele voorlichting in alle lagen van het onderwijs, met aandacht voor respect, diversiteit in sekse, gender en seksuele oriëntatie, en (veilig) online gedrag.
“De acceptatie van LHBTIQ+’ers op scholen stimuleren we door initiatieven zoals Paarse Vrijdag te ondersteunen en door in te zetten op relationele en seksuele voorlichting in alle lagen van het onderwijs met aandacht voor relaties, respect, zelfbeschikking, diversiteit in sekse, gender en seksuele oriëntatie en (veilig) online gedrag.”
Verbod op schadelijke seksuele praktijken en medische handelingen
De VVD wil schadelijke praktijken zoals maagdenvlieshersteloperaties verbieden, omdat deze voortkomen uit eer of onderdrukking van vrouwen en onverenigbaar zijn met Nederlandse waarden.
“Verbod op maagdenvlieshersteloperaties: In Nederland beschikken vrouwen zelf over hun lichaam. Medische handelingen die voortkomen uit eer of onderdrukking van vrouwen, zoals ‘maagdenvliesherstel’, zijn onverenigbaar met onze waarden.”
BBB erkent het belang van seksuele en genderdiversiteit, maar is kritisch op medisch ingrijpen bij minderjarigen met genderdysforie en op doorgeschoten symboolpolitiek rond LHBTIQ+. Ze willen een tijdelijke stop op medische transitie voor minderjarigen en benadrukken het belang van zorgvuldigheid en onderzoek. Daarnaast onderstrepen ze het belang van veilige en toegankelijke abortus, met aandacht voor het ongeboren leven en preventie van ongewenste zwangerschap.
Stop op medische transitie voor minderjarigen
BBB wil een tijdelijke stop op medische transitie voor minderjarigen totdat de richtlijnen zorgvuldig zijn herzien, vanwege zorgen over de toename van genderdysforie en internationale kritiek op het Dutch Protocol. Ze pleiten voor meer onderzoek en zorgvuldigheid bij genderzorg voor jongeren.
“Om deze reden willen wij een stop op medische transitie voor minderjarigen, tot de richtlijnen zorgvuldig herzien zijn.”
“De sterke toename van genderdysforie (je niet op je gemak voelen met het geslacht waarmee je geboren bent) onder kinderen en jongeren verdient zorgvuldig onderzoek.”
Kritiek op symboolpolitiek rond LHBTIQ+
BBB is kritisch op wat zij zien als doorgeschoten symboolpolitiek rond LHBTIQ+-beleid, zoals het wapperen van de regenboogvlag en het bespreken van genderdysforie op basisscholen. Ze vinden dat acceptatie van homoseksualiteit juist daalt en pleiten voor gerichte actie in plaats van symbolen.
“BBB maakt zich zorgen over de doorgeschoten symboolpolitiek rond LHBTIQ+beleid. Terwijl op veel plekken de regenboogvlag wappert en basisscholen al spreken over genderdysforie, daalt op sommige plekken juist de acceptatie van homoseksualiteit.”
Abortus: recht, maar met zorgvuldigheid
BBB erkent abortus als een belangrijk recht dat veilig en toegankelijk moet zijn, maar wil dat er zorgvuldig wordt omgegaan met termijnen en nieuwe ontwikkelingen. Ze benadrukken ook het belang van preventie van ongewenste zwangerschap.
“Abortus is een belangrijk recht en moet veilig en toegankelijk zijn voor vrouwen, maar er moet niet lichtzinnig mee omgegaan worden. Hierbij vinden we ook het ongeboren leven belangrijk. Daarom willen we dat er zorgvuldig gekeken wordt naar de termijnen en nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast willen we extra aandacht besteden aan de preventie van ongewenste zwangerschap.”
BVNL benadrukt individuele vrijheid op het gebied van seksualiteit en medische keuzes, maar stelt duidelijke grenzen bij bescherming van minderjarigen en het tegengaan van zedendelicten. De partij wil strengere straffen en monitoring voor zedendelinquenten en is tegen geslachtstransities bij minderjarigen. Seksuele voorkeur en lichamelijke integriteit zijn volgens BVNL persoonlijke keuzes waar de overheid zich niet mee mag bemoeien.
Strengere straffen en monitoring voor zedendelicten
BVNL ziet zedenmisdrijven als een ernstig probleem en pleit voor harde aanpak, waaronder hogere minimumstraffen en levenslange monitoring van daders. Hiermee wil de partij slachtoffers beter beschermen en herhaling voorkomen.
“Met name zedenmisdrijven, geweldsmisdrijven en misdrijven tegen kinderen verdienen een keiharde aanpak. Hiertoe voeren we minimumstraffen in en verhogen we de straffen. Mensen die veroordeeld zijn voor een zedenmisdrijf worden levenslang gemonitord, bijvoorbeeld met een elektronische enkelband.”
“Hoge minimumstraffen voor gewelds- en zedenmisdrijven en intensieve monitoring van zedendelinquenten.”
Geen geslachtstransities voor minderjarigen
BVNL stelt een duidelijke grens bij medische ingrepen rond gender en seks voor minderjarigen, uit zorg voor hun welzijn en onomkeerbaarheid van dergelijke beslissingen.
“Geen geslachtstransities voor minderjarigen.”
Seksuele voorkeur is een individuele keuze
De partij vindt dat keuzes rondom seksuele voorkeur tot het privédomein behoren en dat de overheid zich hier niet mee mag bemoeien.
“het nu gaat om vaccinatie, medische behandelingen, seksuele voorkeur, levensovertuiging, of levensbeëindiging: deze keuzes behoren toe aan de mens zelf. De overheid heeft zich hierbuiten te houden.”
NSC neemt een behoudend en restrictief standpunt in ten aanzien van seksueel gerelateerde onderwerpen, met nadruk op bescherming, regulering en het voorkomen van misstanden. De partij wil de minimumleeftijd voor prostitutie verhogen, is tegen commerciële draagmoederschap en geslachtsselectie bij IVF, en zet zich in voor acceptatie van seksuele diversiteit. Hun voorstellen richten zich op het beperken van commerciële en medische inmenging in seksualiteit en het beschermen van kwetsbare groepen.
Minimumleeftijd prostitutie verhogen naar 21 jaar
NSC wil de minimumleeftijd voor prostitutie verhogen om jonge mensen beter te beschermen tegen uitbuiting en misstanden in de seksindustrie. Dit gaat samen met strengere bestrijding van mensenhandel en het invoeren van een pooierverbod.
“De minimumleeftijd voor prostitutie wordt verhoogd naar 21 jaar. We intensiveren de bestrijding van mensensmokkel en dwang en voeren een pooierverbod in.”
Tegen commerciële draagmoederschap en geslachtsselectie bij IVF
De partij is principieel tegen het commercieel maken van draagmoederschap en het selecteren van het geslacht van kinderen via IVF, om ethische grenzen te bewaken en het kind niet tot object te maken van wensouders.
“We zijn tegen alle vormen van commercieel draagmoederschap, inclusief het bemiddelen of het aanbieden van buitenlandse diensten. We zijn tegen de verruiming van de mogelijkheden voor draagmoederschap.”
“We willen een uitgebreider verbod op het bemiddelen van diensten voor niet-medische inzet van IVF om het geslacht en andere kenmerken van een kind te kunnen selecteren.”
Acceptatie van seksuele diversiteit en bestrijding van discriminatie
NSC benadrukt het belang van acceptatie van LHBTI’ers en het bestrijden van discriminatie op basis van geslacht en seksuele oriëntatie, als onderdeel van de democratische rechtsstaat.
“Dit verbod heeft betrekking op ras, godsdienst en geslacht, maar ook op seksuele diversiteit. We bestrijden alle vormen van discriminatie en zetten ons in voor een volwaardige acceptatie van LHBTI’ers in de samenleving.”
DENK richt zich in haar verkiezingsprogramma op bescherming van minderjarigen tegen seksueel misbruik, strengere straffen voor zedendelicten, en het beperken van seksuele vorming op scholen volgens ouderlijke wensen. Daarnaast is DENK kritisch op medische behandelingen rond geslachtsverandering bij minderjarigen. De partij benadrukt het belang van ouderlijke betrokkenheid en bescherming van jongeren op seksueel gebied.
Zwaardere straffen en maatregelen tegen seksueel misbruik van kinderen
DENK wil kindermisbruik harder aanpakken door strengere straffen voor pedoseksuelen, meer opsporingscapaciteit en een levenslang beroepsverbod voor zedendelinquenten in sectoren met kinderen. Hiermee wil de partij kinderen beter beschermen tegen seksueel geweld.
“Wij willen meer maatregelen om kindermisbruik tegen te gaan. Er komen zwaardere straffen voor pedoseksuelen en er wordt meer geïnvesteerd in opsporingscapaciteit. Het bezitten, verspreiden of verhandelen van kinderporno wordt zwaarder bestraft. Zededelinquenten krijgen altijd een levenslang beroepsverbod voor sectoren waar contact met kinderen is.”
Beperking seksuele vorming op scholen volgens ouderlijke wensen
DENK vindt dat ouders meer zeggenschap moeten krijgen over seksuele vorming op scholen, vooral als het gaat om geseksualiseerd materiaal. De partij wil dat scholen rekening houden met diverse opvattingen en ouders de mogelijkheid bieden hun kind hiervoor af te melden.
“Bij onderwijs over seksuele vorming wordt er meer rekening gehouden met de diversiteit aan opvattingen en overtuigingen in de samenleving. Dit betekent dat ouders die niet willen dat hun kind blootgesteld wordt aan geseksualiseerd materiaal en dit nadrukkelijk zelf met hun kind willen bespreken, hiertoe de mogelijkheid krijgen en ook beter worden betrokken bij de besluitvorming.”
Tegen medische geslachtsveranderende behandelingen bij minderjarigen
DENK is tegen het gebruik van puberteitsremmers, hormonale of chirurgische behandelingen bij minderjarigen in het kader van geslachtsverandering. De partij stelt de gezondheid van jongeren voorop en wil uiterst zorgvuldig omgaan met dergelijke ingrijpende medische stappen.
“Wij zijn daarom geen voorstander van puberteitsremmers, hormonale of chirurgische behandelingen bij minderjarigen die toegepast worden in het kader van geslachtsverandering.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma