Verkiezingsprogramma's 2025 overschoon water
De SP beschouwt schoon water als een fundamenteel recht en pleit voor strenge bescherming van waterkwaliteit, drinkwaterbronnen en het milieu. De partij wil vervuiling hard aanpakken, drinkwater beschermen tegen commerciële belangen, en investeert in duurzaam waterbeheer en biodiversiteit. Concrete voorstellen zijn onder meer een verbod op lozingen van gifstoffen, strengere handhaving, progressieve tarieven voor grootverbruikers, en het stimuleren van slim watergebruik.
Strenge bescherming van waterkwaliteit en drinkwater
De SP ziet schoon water als een basisrecht en wil de kwaliteit van oppervlaktewater verbeteren door vervuiling streng te reguleren en drinkwaterbronnen te beschermen tegen commerciële exploitatie. De partij adresseert de slechte waterkwaliteit in Nederland en wil dat de overheid hard optreedt tegen lozingen van schadelijke stoffen.
“Iedereen heeft recht op schone lucht, schoon water en een gezonde bodem. We bouwen aan een land waarin vervuiling wordt aangepakt en natuur en gezondheid voorop staan.”
“De kwaliteit van Nederlandse oppervlaktewater behoort tot de slechtste van Europa. Daarom worden de bestaande normen streng gehandhaafd, het lozen van afvalwater wordt streng gereguleerd en er komt een toxiciteitsbelasting om vervuiling verder terug te dringen.”
“We beschermen drinkwaterbronnen tegen vervuiling en commerciële concurrentie. Geen lozingen van drugsafval, pesticiden of andere gifstoffen in bodem en water.”
“Drinkwater is een recht.”
“Omdat drinkwater schaarser wordt, komt er een progressief tarief voor industriële grootverbruikers.”
Hardere aanpak van vervuilende industrie en stoffen
De SP wil dat de overheid strenger optreedt tegen bedrijven die water vervuilen, met directe verboden op gevaarlijke stoffen en het principe dat de vervuiler betaalt. Dit moet leiden tot een gezondere leefomgeving en minder risico’s voor mens en natuur.
“Daarom maken we een einde aan het gebruik van microplastics en komt er per direct een verbod op het uitstoten van PFAS.”
“We treden harder op tegen het lozen en storten van giftige stoffen, inclusief asbest.”
“Bedrijven die de regels aan hun laars lappen, pakken we hard aan.”
“Afvaldumping en het lozen van vervuild afval worden keihard aangepakt. De vervuiler betaalt, niet de samenleving.”
Slimmer en eerlijker watergebruik stimuleren
De SP wil verspilling van water tegengaan door hergebruik van grijs water en regenwater te bevorderen, vooral bij nieuwbouw en verbouwingen. Daarnaast wordt watergebruik door de industrie progressief belast om schaarste tegen te gaan.
“We bevorderen actief dat grijs water en regenwater niet in het riool verdwijnen maar hergebruikt worden in de gebouwen, door regelgeving voor nieuwbouw en stimuleringsmaatregelen bij verbouwingen.”
Landbouw en natuur in balans met schoon water
De SP verbindt schoon water aan duurzame landbouw en biodiversiteit, door het gebruik van pesticiden te verminderen en boeren te belonen voor waterberging en natuurbeheer.
“Landbouw kan een krachtige bondgenoot van de natuur zijn. Met gezonde bodems, schoon water en meer biodiversiteit bouwen we aan een toekomstbestendige landbouw.”
“Boeren worden beloond voor het leveren van ecosysteemdiensten, zoals waterberging, biodiversiteit en koolstofvastlegging, naast hun voedselproductie.”
De Partij voor de Dieren vindt schoon water essentieel voor mens, natuur en biodiversiteit en stelt dat Nederland afstevent op een watercrisis door vervuiling en uitputting. Ze willen vervuilers laten betalen, landbouw en industrie fors beperken in watergebruik en lozingen, en stellen natuur en drinkwater altijd boven economische belangen. De partij pleit voor strenge, directe maatregelen om de Europese waterkwaliteitsnormen te halen en drinkwaterbronnen te beschermen.
Vervuilers laten betalen en lozingen aanpakken
De PvdD wil dat de kosten van waterzuivering niet langer bij burgers liggen, maar bij de vervuilers zoals veehouderij, industrie en landbouw. Ze pleiten voor een forse krimp van de veestapel, een gifvrije landbouw en het stoppen van industriële lozingen om water echt schoon te krijgen.
“Nu draaien vooral burgers op voor de stijgende kosten van waterzuivering. Dat moet anders: vervuilers moeten gaan betalen.”
“Een forse krimp van het aantal dieren in de veehouderij is noodzakelijk. Ook moeten we toe naar een landbouw zonder gifgebruik en stoppen met het lozen van giftige stoffen door de industrie.”
“We zorgen voor echt schoon en voldoende water in Nederland. Er komen extra maatregelen om de Kaderrichtlijn Water nog in 2026 te halen.”
Natuur en drinkwater krijgen altijd prioriteit
De partij stelt dat natuur en drinkwater altijd voorrang moeten krijgen boven landbouw en industrie bij de verdeling en bescherming van water. Grondwateronttrekking wordt vergunningsplichtig en drinkwater krijgt altijd prioriteit, sierteelt nooit.
“De Partij voor de Dieren wil dat bij de verdeling van water de prioriteit ligt bij maximale bescherming en behoud van natuur en drinkwaterbronnen.”
“Bij ernstige droogte wordt de verdeling van het water zo georganiseerd dat natuur prioriteit krijgt boven landbouw en natuurinclusieve, biologische voedselteelten boven gangbare. Drinkwater krijgt altijd prioriteit, sierteelt nooit.”
“Het gebruik van grondwater is niet langer een vanzelfsprekend recht. Alle grondwateronttrekkingen worden vergunningsplichtig, waarbij natuur en drinkwater prioriteit krijgen.”
Strengere regels en handhaving op waterkwaliteit
De PvdD wil bestaande lozingsvergunningen doorlichten, de controle op landbouwgif intensiveren, en de deadline voor Europese waterkwaliteitsnormen strikt handhaven. Ze willen dat de overheid eindelijk haar verantwoordelijkheid neemt en echte maatregelen treft.
“Alle bestaande lozingsvergunningen worden doorgelicht en getoetst of ze voldoen aan de actuele (Europese) regelgeving.”
“De land- en tuinbouw worden gifvrij. De controle op en handhaving van het gebruik van landbouwgif wordt geïntensiveerd.”
“De Europese deadline van 2027 mag niet overschreden worden.”
Grote waterverbruikers fors belasten
De partij wil dat grote bedrijven en industriële grootverbruikers meer gaan betalen voor hun hoge waterverbruik, en dat de vrijstelling van leidingwaterbelasting voor grootverbruikers vervalt. Natuurbeheerders worden juist vrijgesteld van waterschapsbelasting.
“Grote bedrijven moeten meer gaan betalen voor drinkwater. De vrijstelling van de leidingwaterbelasting bij gebruik van meer dan 300 kubieke meter vervalt. In plaats daarvan komt er een progressieve waterbelasting zodat industriële grootverbruikers, zoals de chemische en de voedingsindustrie, de rekening krijgen voor hun hoge waterverbruik.”
“Beheerders van natuurgebieden worden vrijgesteld van waterschapsbelasting.”
De SGP vindt schoon water essentieel voor mens, natuur en landbouw en wil de waterkwaliteit verbeteren door strengere controle op lozingen, aanpak van schadelijke stoffen en investeringen in waterbeheer. De partij pleit voor een praktische benadering waarbij haalbaarheid en lokale omstandigheden centraal staan, en wil dat waterschappen en overheden meer middelen en bevoegdheden krijgen om water schoon en beschikbaar te houden.
Strengere controle en aanpak van vervuiling
De SGP wil dat vergunningverlening, toezicht en handhaving op watervervuiling worden versterkt, met een duidelijke rol voor waterschappen en extra budget. Schadelijke stoffen zoals PFAS en plastic korrels moeten worden verboden of afgevangen, en het mestbeleid moet gericht zijn op verbetering van de waterkwaliteit zonder de voedselproductie te belemmeren.
“Provincies, gemeenten en hun omgevingsdiensten zorgen voor ervoor dat vergunningverlening, toezicht en handhaving op orde is. Daarvoor is een duidelijke rolverdeling en extra budget van het Rijk nodig.”
“Het toezicht op indirecte lozingen van bedrijven op het oppervlaktewater gaat van de gemeenten naar de waterschappen. Die kunnen sneller en adequater ingrijpen.”
“Gebruik van schadelijke PFAS door de industrie wordt verboden.”
“Plastic korrels die vrijkomen bij productieprocessen worden afgevangen.”
“Door meer doelsturing in het mestbeleid en een gebiedsgerichte aanpak wordt de waterkwaliteit in het landelijk gebied verder verbeterd, zonder de voedselproductie te belemmeren.”
Praktische normen en aanpak voor waterkwaliteit
De SGP wil dat normen voor waterkwaliteit realistischer worden en beter rekening houden met natuurlijke achtergrondbelasting en haalbaarheid. Het huidige 'one out, all out'-principe voor het behalen van waterkwaliteitsnormen moet worden afgeschaft.
“Normen voor de Kaderrichtlijn Water gaan beter rekening houden met (natuurlijke) achtergrondbelasting en haalbaarheid en worden tijdig hierop aangepast. Het ‘one out, all out’ principe voor het halen van tientallen normen voor een waterlichaam moet van tafel.”
Investeren in waterbeheer en zoetwatervoorziening
De partij vindt het vasthouden van zoet water en het verbeteren van de waterhuishouding cruciaal, zeker gezien klimaatverandering en droogte. Er moet meer geïnvesteerd worden in waterbuffering, zuivering en bescherming tegen overstromingen, met een centrale rol voor waterschappen en het Rijk.
“De SGP zet in op het beter vasthouden van zoet water en voortvarende uitvoering van het hoogwaterbeschermingsprogramma. Hier is voldoende budget voor nodig. Onze waterschappen spelen daarbij een cruciale rol. Dat moet zo blijven.”
“Provincies en gemeenten worden in staat gesteld te investeren in waterbuffering, om wateroverlast te voorkomen (in dorpen en steden) en voor de zoetwatervoorziening (in het landelijk gebied).”
“Het Rijk investeert mee in verbetering van de zoetwatervoorziening voor landbouwgebieden die kampen met verzilting.”
“Het Rijk steunt inzet op een vierde zuiveringstrap bij afvalwater ten behoeve van gebruik in onder meer de land- en tuinbouw.”
Het CDA benadrukt het belang van schoon water als essentieel voor gezondheid, natuur en economie, en kiest voor een gebiedsgerichte, uitvoerbare aanpak boven generieke regels. De partij wil investeren in waterkwaliteit via strengere handhaving op lozingen, aanpak van medicijnresten, hergebruik van restwater, en samenwerking tussen boeren, waterschappen en andere partijen. Innovatie, het uitvoeren van het Deltaprogramma en een nationale drinkwaterstrategie zijn centrale pijlers in hun visie op schoon water.
Gebiedsgerichte en uitvoerbare aanpak voor waterkwaliteit
Het CDA kiest voor een aanpak waarbij doelen voor schoon water gebiedsgericht en praktisch uitvoerbaar worden ingevuld, in plaats van strikte middelvoorschriften. Dit moet zorgen voor betere aansluiting bij lokale omstandigheden en meer draagvlak onder betrokkenen, zoals boeren en waterschappen.
“We willen verbetering van de waterkwaliteit, waarin de Kaderrichtlijn Water richtinggevend is, maar de doelstellingen wel gebiedsgericht en uitvoerbaar worden ingevuld.”
“Boeren dragen bij aan schoon water op een manier die aansluit bij de praktijk, met duidelijke doelen in plaats van strikte middelvoorschriften.”
Strengere handhaving en aanpak van watervervuiling bij de bron
Het CDA wil watervervuiling direct bij de bron aanpakken door vergunningen te actualiseren en streng te handhaven, met speciale aandacht voor medicijnresten en drugsdumping. Producenten worden verantwoordelijk gemaakt voor het verwijderen van medicijnresten uit afvalwater.
“Het CDA pakt watervervuiling aan bij de bron. Vergunningen voor lozingen worden geactualiseerd en strikt gehandhaafd.”
“We pakken watervervuiling door medicijnresten aan. Producenten moeten bijdragen aan grote rioolwaterzuiveringsinstallaties waarin innovatieve technologie voor de verwijdering van medicijnresten wordt toegepast.”
“Schade aan waterkwaliteit door drugsdumping wordt harder bestraft.”
Nationale drinkwaterstrategie en hergebruik van restwater
Om de beschikbaarheid van schoon drinkwater te waarborgen, wil het CDA een nationale strategie ontwikkelen, waarbij restwater zoveel mogelijk wordt hergebruikt en innovatieve technieken zoals ontzilting worden ingezet.
“Er komt een nationale drinkwaterstrategie waarin keuzes over de beschikbaarheid van drinkwater voor gebruikers worden gemaakt. Restwater wordt waar mogelijk hergebruikt. Daarbij maken we ook gebruik van innovatieve methoden zoals ontzilten.”
Investeren in robuust waterbeheer en uitvoering Deltaprogramma
Het CDA zet in op robuust waterbeheer en uitvoering van het Deltaprogramma om Nederland te beschermen tegen droogte, wateroverlast en overstromingen, wat indirect bijdraagt aan schoon water door een veerkrachtig watersysteem.
“Het CDA kiest voor een robuust waterbeheer waarin waterschappen met op de situatie gerichte maatregelen de balans bewaken tussen water vasthouden, bergen en afvoeren. Zo beschermen we ons land tegen zowel droogte als wateroverlast, en houden we ons watersysteem klimaatbestendig.”
“We voeren het Deltaprogramma uit. Primaire waterkeringen voldoen uiterlijk in 2050 aan de nieuwste normen met extra aandacht voor risicogebieden voor overstromingen.”
Volt vindt schoon water essentieel voor volksgezondheid en natuur, en wil strengere normen en innovatieve oplossingen om watervervuiling tegen te gaan. Ze pleiten voor een nationaal Deltaplan Waterland, strengere vergunningen op basis van WHO-normen, en investeren in technologieën voor waterzuivering en het verwijderen van schadelijke stoffen zoals PFAS. Hun beleid richt zich op preventie, transparantie en Europese samenwerking om in 2040 een klimaatneutrale en vervuilingsvrije EU te bereiken.
Strengere normen en vergunningen voor waterkwaliteit
Volt wil de volksgezondheid centraal stellen door strengere eisen te stellen aan waterkwaliteit, gebaseerd op WHO-normen, en het vergunningenstelsel te herzien. Hiermee willen ze voorkomen dat schadelijke stoffen in het water terechtkomen en bestaande vervuiling aanpakken.
“We maken volksgezondheid de eerste prioriteit bij het stellen van grenzen aan vervuilende, schadelijke stoffen. Daarom herzien we het vergunningenstelsel op het gebied van water-, lucht- en bodemkwaliteit. Niet alleen in Nederland, maar ook in de EU. Het nieuwe vergunningenstelsel wordt gebaseerd op WHO-normen, die in sommige gevallen veel strenger zijn dan huidige richtlijnen.”
“We zorgen voor een strengere vergunningsverplichting voor alle onttrekkingen en lozingen in water die voldoet aan WHO-normen.”
Nationaal Deltaplan Waterland en innovatie voor schoon water
Volt stelt een nationaal Deltaplan Waterland voor, met investeringen in slimme technieken en innovatieve oplossingen om water te zuiveren en schadelijke stoffen zoals PFAS te verwijderen. Dit plan moet zorgen voor structurele verbetering van de waterkwaliteit en het veiligstellen van de drinkwatervoorziening.
“Om dit tekort tegen te gaan komt er een nationaal Deltaplan Waterland. Hiermee investeren we onder andere in slimme technieken en nieuwe oplossingen om water te zuiveren. En we zorgen dat het schoon en gezond blijft.”
“Als onderdeel van het Deltaplan Waterland wil Volt breed investeren in een innovatie-ecosysteem waar ook filtratie van PFAS en andere schadelijke stoffen deel van uitmaakt.”
Transparantie en burgerbetrokkenheid bij waterkwaliteit
Volt wil dat lozingsmeldingen en vergunningen openbaar worden gemaakt en burgers actief betrekken bij het meten en monitoren van waterkwaliteit. Dit vergroot het bewustzijn en de controle op de staat van het water.
Europese samenwerking voor vervuilingsvrije wateren
Volt streeft naar een vervuilingsvrije EU in 2040 en wil Europese samenwerking om grensoverschrijdende watervervuiling, zoals PFAS in rivieren, aan te pakken.
“Daarnaast zorgen we ervoor dat de Europese zeropollution ambition naar 2040 wordt gehaald, zodat we in 2040 in een klimaatneutrale en vervuilingsvrije EU leven.”
“We verbieden vervuilende en giftige PFAS in de EU. Volt wil dat de regering met andere lidstaten aan principeafspraken werkt over het verbod op en de gevolgen van de bestaande ophoping van PFAS in onze gedeelde wateren. Bijvoorbeeld met Duitsland over de PFAS-ophoping in de Rijn en de Maas.”
D66 vindt schoon water essentieel voor gezondheid, natuur en toekomstig welzijn. Ze willen de kwaliteit van oppervlakte- en drinkwater verbeteren door vervuiling bij de bron aan te pakken, strengere normen te hanteren en waterbronnen beter te beschermen. D66 koppelt deze inzet aan concrete doelen zoals het halen van de Kaderrichtlijn Water in 2027 en het beprijzen van watergebruik om verspilling tegen te gaan.
Vervuiling bij de bron aanpakken en Kaderrichtlijn Water halen
D66 wil de waterkwaliteit verbeteren door vervuiling bij de bron te bestrijden, met als harde norm het halen van de Europese Kaderrichtlijn Water in 2027. Dit betekent minder lozingen door industrie, minder mest en bestrijdingsmiddelen, en betere waterzuivering. Het doel is om biodiversiteit en drinkwaterbronnen te beschermen.
“We verbeteren de kwaliteit van ons oppervlaktewater. De deadline van 2027 om te voldoen aan de Kaderrichtlijn Water is voor ons een harde norm. We pakken de vervuiling aan bij de bron. Dat betekent: minder lozingen door de industrie, minder mest en minder schadelijke bestrijdingsmiddelen. Ook verbeteren we de waterzuivering, zodat minder medicijnresten in het watersysteem terechtkomen.”
“D66 blijft gecommitteerd aan halvering van de stikstofuitstoot in 2030 en het halen van de waterkwaliteitsdoelstellingen uit de Kaderrichtlijn Water in 2027.”
Drinkwaterbronnen beschermen en watergebruik beprijzen
D66 wil dat drinkwater schoon, bereikbaar en betaalbaar blijft door de bronnen van drinkwater te beschermen en ruimtelijke keuzes te maken die schoon grond- en oppervlaktewater veiligstellen. Daarnaast willen ze watergebruik beprijzen om verspilling tegen te gaan, zonder normale huishoudens te raken.
“We zorgen dat drinkwater schoon, bereikbaar en betaalbaar blijft. Dat begint bij maatregelen om de bronnen van ons drinkwater te beschermen. En bij ruimtelijke keuzes die schoon grondwater en oppervlaktewater veiligstellen.”
“Water moet een eerlijke prijs krijgen. Water is een publieke levensbehoefte en moet ook zo behandeld worden. Maar zolang verspilling bijna gratis is en zuinig gebruik niet wordt beloond, blijven we het systeem uitputten. Door water ook een prijs te geven, maken we bewust gebruik vanzelfsprekender. Huishoudens die normaal water gebruiken, worden daardoor niet geraakt.”
Strengere regels tegen schadelijke stoffen en PFAS
D66 wil het gebruik van schadelijke stoffen zoals PFAS en milieubelastende bestrijdingsmiddelen stoppen om de waterkwaliteit te beschermen. Ze nemen zorgen over giftige stoffen in het water serieus en willen scherpere normen als de volksgezondheid in gevaar is.
“D66 wil PFAS zo snel mogelijk verbieden. Het gebruik van milieubelastende bestrijdingsmiddelen stopt op termijn.”
“Zorgen van mensen over hun gezondheid moeten serieus genomen worden. Of het nu gaat om fijnstof van Tata Steel, geluidsoverlast van Schiphol of giftige stoffen in het water, de grond en de lucht.”
“Te vaak is milieu een bijzaak in ruimtelijke ordening. D66 wil betere regels en normen om de bodem, lucht, het water en biodiversiteit te beschermen.”
GroenLinks-PvdA vindt de huidige waterkwaliteit in Nederland zorgwekkend en wil deze verbeteren door strengere regels voor vervuilers, duurzame landbouw en het verbieden van schadelijke stoffen zoals PFAS. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals het aanscherpen van lozingsregels, het verplichten van water- en bodemplannen, en het vergunningsplichtig maken van grondwateronttrekking. Hun visie is dat schoon water essentieel is voor natuur, gezondheid en voedselveiligheid, en dat vervuilers de kosten moeten dragen.
Strengere regels voor lozing en verbod op schadelijke stoffen
GroenLinks-PvdA wil de waterkwaliteit verbeteren door de lozing van giftige stoffen door industrie en landbouw aan te pakken en PFAS te verbieden. Ze stellen strengere regels en verboden in om te voldoen aan Europese normen en de volksgezondheid te beschermen.
“Nederland heeft de slechtste waterkwaliteit van Europa door lozing van giftige stoffen door de industrie en door de intensieve land- en tuinbouw.”
“Voor bedrijven scherpen we de regels voor de lozing van giftige stoffen aan en verbieden niet-toetsbare stoffen.”
“PFAS bedreigen onze voedselveiligheid en onze drinkwatervoorzieningen. Daarom komt er een lozingsverbod voor PFAS en een verbod op niet-essentiële producten die PFAS bevatten.”
Duurzame landbouw en verplichte water- en bodemplannen
De partij ziet verduurzaming van de landbouw als noodzakelijk voor schoon water. Ze willen duurzame landbouw stimuleren en verplichten het opstellen van water- en bodemplannen om de waterkwaliteit structureel te verbeteren.
“Samen met de waterschappen en agrarische- en natuurorganisaties verbeteren we ons water zodat het voldoet aan Europese normen. Om dit te bereiken zetten we in op duurzame land- en tuinbouw en verplichten we het opstellen van een water- en bodemplan.”
Vergunningsplicht voor grondwateronttrekking en drinkwaterbescherming
Om droogte en drinkwatertekorten tegen te gaan, wil GroenLinks-PvdA alle vormen van grondwateronttrekking vergunningsplichtig maken en vergunningen voor onbepaalde tijd afschaffen. Ze willen meer ruimte voor waterberging en drinkwatervoorzieningen en zetten in op drinkwaterbesparing.
“Alle vormen van onttrekking van grondwater door bedrijven, boeren en burgers worden vergunningsplichtig en we stoppen stapsgewijs met vergunningen voor onbepaalde tijd.”
“Er komt meer ruimte voor waterberging, infiltratie en drinkwatervoorzieningen. We maken werk van drinkwaterbesparing en we blijven uitgaan van het principe de gebruiker betaalt.”
De ChristenUnie vindt dat Nederland snel moet voldoen aan de Europese normen voor schoon water en wil dit wettelijk afdwingen. Ze pleiten voor een snelle, geïntegreerde aanpak om de waterkwaliteit te verbeteren, waarbij expliciete en bindende normen worden opgenomen in wet- en regelgeving en beleid voor mest, gewasbescherming en geneesmiddelen wordt aangescherpt.
Strenge naleving Europese normen voor schoon water
De ChristenUnie erkent dat Nederland nog niet voldoet aan de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) en ziet dit als een urgent probleem voor milieu, natuur en vergunningverlening. Ze willen de KRW-doelen versneld en integraal halen door deze expliciet en bindend te maken in alle relevante wet- en regelgeving, en door beleid rond mest, gewasbescherming en geneesmiddelen hierop aan te passen.
“In 2027 moeten we voldoen aan de Europese kaderrichtlijn water (KRW). Op dit moment voldoet Nederland er nog niet aan. Dat heeft niet alleen consequenties voor de chemische en ecologische kwaliteit van het water en wat daarin leeft, maar ook voor de vergunningverlening. Er komt een snelle en geïntegreerde aanpak om de KRW-doelen te halen. Dit werkt door in het beleid voor mest, gewasbescherming en geneesmiddelen en de inrichting van de waterlopen. De KRW-doelen en bijbehorende normen worden expliciet en bindend opgenomen in wet- en regelgeving en in besluitvorming op alle relevante beleidsterreinen.”
Waterkwaliteit verbeteren voor landbouw en derogatie
De partij koppelt het verbeteren van de waterkwaliteit direct aan het behoud van landbouwvoordelen, zoals de graslandderogatie. Ze willen sturen op een duurzame kringloop en stellen dat de omvang van de veestapel in balans moet komen met het natuurlijke systeem van bodem, water en natuur.
JA21 vindt de huidige Europese normen voor waterkwaliteit (KRW) te streng en onrealistisch voor Nederland, en pleit daarom voor het aanpassen of uitstellen van deze doelen waar ze onhaalbaar zijn. De partij wil af van wat zij noemt een "papieren werkelijkheid" rond waterkwaliteit en zet in op meer realistische, haalbare normen die passen bij de Nederlandse situatie. JA21 benadrukt het belang van pragmatisme boven strikte regelgeving, met behoud van investeringen in waterbeheer.
KRW-doelen aanpassen aan Nederlandse realiteit
JA21 stelt dat de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) te strenge en theoretische eisen stelt aan waterkwaliteit, die in Nederland praktisch onhaalbaar zijn. De partij wil daarom gebruikmaken van de juridische ruimte om deze doelen aan te passen of uit te stellen, en pleit voor een herijking van de normen op EU-niveau. Dit standpunt is ingegeven door de hoge kosten, technische beperkingen en het feit dat ondanks grote investeringen de doelen niet worden gehaald.
“Dat Nederland gebruikmaakt van de juridische ruimte in de KRW om doelen aan te passen of uit te stellen waar deze aantoonbaar onhaalbaar zijn.”
“Een herijking van de KRW-normen op EU-niveau, zodat deze beter aansluiten bij de ruimtelijke realiteit van dichtbevolkte lidstaten als Nederland.”
“JA21 wil een einde maken aan de papieren werkelijkheid omtrent waterkwaliteit.”
NSC vindt schoon water essentieel voor de volksgezondheid en het milieu en wil de waterkwaliteit verbeteren door strengere regels voor vervuiling en het beschermen van drinkwaterbronnen. Ze pleiten voor het terugdringen van lozingen van schadelijke stoffen, het verbieden van PFAS en scrubberwater, en het waarborgen van betaalbaar en schoon drinkwater. Ook willen ze internationale afspraken over de kwaliteit van grote rivieren en een zorgvuldige afweging van industrieel watergebruik.
Strengere regels tegen vervuiling en lozingen
NSC wil de waterkwaliteit verbeteren door de uitstoot en lozingen van industrieel en huishoudelijk afvalwater verder terug te dringen. Ze richten zich specifiek op het verbieden van PFAS en scrubberwater en het verminderen van uitspoeling van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen naar oppervlakte- en grondwater. Dit moet bijdragen aan schoner water en een gezondere leefomgeving.
“Om de waterkwaliteit op orde te brengen moeten uitstoot en lozingen van industrieel en huishoudelijk afvalwater verder worden teruggedrongen. We zetten ons in om de lozingen van PFAS en scrubberwater te verbieden. Ook de uitspoeling van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlakte- en grondwater moet worden verminderd.”
Beschermen van drinkwaterbronnen en betaalbaarheid
NSC vindt het belangrijk dat iedereen toegang houdt tot schoon en betaalbaar drinkwater. Hiervoor willen ze voldoende bronnen voor publieke drinkwaterwinning veiligstellen, het watergebruik verminderen en nieuwe grootschalige industriële winningen kritisch afwegen.
“De toegang tot schoon en betaalbaar drinkwater moet gegarandeerd zijn. Hiervoor is het niet alleen van belang om voldoende bronnen voor publieke drinkwaterwinning veilig te stellen. We moeten het watergebruik verminderen en met name nieuwe grootschalige winningen voor de industrie goed afwegen.”
Internationale samenwerking voor schonere rivieren
Omdat veel water Nederland binnenkomt via grote rivieren, wil NSC strengere afspraken maken met buurlanden over de waterkwaliteit van de Rijn, Maas en Schelde. Dit is nodig om grensoverschrijdende vervuiling effectief aan te pakken.
“We willen strengere afspraken maken met buurlanden over de waterkwaliteit van de Rijn, de Maas en de Schelde.”
50PLUS benoemt het belang van toegankelijk en veilig drinkwater, vooral in het kader van gezondheid en hittebescherming voor ouderen. Hun belangrijkste concrete voorstel is het realiseren van gratis drinkwater-tappunten op centrale locaties, waarmee ze inzetten op directe beschikbaarheid van schoon drinkwater voor kwetsbare groepen.
Gratis drinkwater-tappunten in de openbare ruimte
50PLUS wil de beschikbaarheid van schoon drinkwater vergroten, met name voor ouderen en andere kwetsbare groepen, door gratis drinkwater-tappunten te realiseren op centrale plekken zoals winkelcentra en bushaltes. Dit wordt gepresenteerd als een maatregel die levens kan redden tijdens hittegolven en bijdraagt aan de volksgezondheid.
BBB ziet schoon water als essentieel voor veiligheid, landbouw, natuur en leefbaarheid in Nederland. De partij wil waterkwaliteit vooral meten aan ecologische parameters, inzet op het tegengaan van chemische vervuiling, en pleit voor uitvoerbare normen die vergelijkbaar zijn met buurlanden. Concreet wil BBB praktische maatregelen tegen vervuiling, regionale afstemming en realistische toepassing van Europese regelgeving.
Waterkwaliteit meten aan ecologie, niet alleen modellen
BBB vindt dat waterkwaliteit vooral moet worden beoordeeld op basis van ecologische indicatoren zoals planten- en visstand, en niet uitsluitend op modelmatige cijfers. Dit moet leiden tot uitvoerbare en haalbare normen, vergelijkbaar met buurlanden, en minder bureaucratische kwetsbaarheidsclassificaties.
“Waterkwaliteit meten aan ecologie. Een goede waterkwaliteit meten wij af aan een goede plantengroei, goede visstand en dus een goede ecologie. Cijfers op papier ontleend aan de modellenwerkelijkheid zijn niet leidend. De Kaderrichtlijn Water (KRW) moet in Nederland gelijk aan de buurlanden worden toegepast, met uitvoerbare en haalbare normen. Waar de waterkwaliteit op orde is, worden gebieden niet langer als kwetsbaar gebied aangemerkt.”
Gerichte bestrijding van chemische vervuiling
BBB erkent het probleem van chemische vervuiling van water door PFAS, medicijnresten en drugsafval, en wil hier gericht beleid op voeren om buitenwater schoon te houden.
“Gerichte aanpak chemische vervuiling. Bestrijding van PFAS, medicijnresten en drugsafval uit stedelijk water is geboden om vervuiling van buitenwater tegen te gaan.”
BIJ1 beschouwt toegang tot schoon water als een basisrecht en wil voorkomen dat huishoudens hiervan worden afgesloten. Daarnaast wil de partij de prijs van kraanwater reguleren om het betaalbaar te houden en bedrijven aanpakken die winst maken op deze eerste levensbehoefte.
Toegang tot water als basisrecht
BIJ1 vindt dat iedereen recht heeft op toegang tot water en dat het niet is toegestaan huishoudens hiervan af te sluiten, ongeacht hun financiële situatie. Dit standpunt adresseert het probleem van waterarmoede en benadrukt het belang van schoon water als fundamentele levensbehoefte.
“Toegang tot energie en water is een basisrecht. Het wordt verboden om de toegang hiertoe te ontnemen door huishoudens af te sluiten.”
Maximumprijzen voor kraanwater
Om te voorkomen dat bedrijven woekerwinsten maken op kraanwater, wil BIJ1 maximumprijzen en maximale winstmarges instellen. Dit moet schoon water betaalbaar houden voor iedereen en speculatie tegengaan.
“Levensmiddelen als groente, fruit en gezondheidsproducten, maar ook kraanwater en energie worden steeds duurder door bedrijven die expres de prijzen verhogen (‘graaiflatie’). Daar maken we een einde aan met maximumprijzen en maximale winstmarges.”
BVNL benoemt "schoon water" niet expliciet als speerpunt, maar raakt het thema indirect via landbouw- en energiebeleid. Hun voorstellen richten zich vooral op het aanpassen van mestnormen en het beperken van kunstmestgebruik, met als doel de impact op het grondwater te verminderen. Daarnaast willen ze dat nieuwe datacenters drinkwaterneutraal zijn om overmatig gebruik van schoon water te voorkomen.
Mestnormen aanpassen en kunstmestgebruik verminderen
BVNL wil de mestnormen aanpassen zodat boeren minder afhankelijk zijn van kunstmest, wat volgens hen slecht is voor het grondwater. Ze stellen dat natuurlijke mest beter is voor de bodem en kringloop, en dat huidige regelgeving leidt tot onnodige milieubelasting.
“Op dit moment worden agrarische ondernemers gedwongen hun gewassen te summier te bemesten of uit te wijken naar kunstmest dat bovendien slecht is voor het grondwater.”
Drinkwaterneutrale datacenters verplichten
BVNL maakt zich zorgen over het hoge waterverbruik van datacenters en wil dat nieuwe datacenters geen extra druk leggen op de drinkwatervoorziening.
“Datacenters gebruiken veel te veel koelwater, daarom moeten nieuwe datacenters drinkwaterneutraal zijn.”
Het PVV-verkiezingsprogramma bevat geen expliciet beleid of concrete voorstellen gericht op het verbeteren of beschermen van schoon water. De partij noemt water vooral in de context van hoogwaterbescherming en zwemvaardigheid, maar er zijn geen standpunten of maatregelen die direct betrekking hebben op de kwaliteit van drinkwater, oppervlaktewater of waterzuivering.
Actualiseren hoogwaterbescherming, geen focus op waterkwaliteit
De PVV wil bestaande programma’s voor hoogwaterbescherming actualiseren, maar koppelt dit niet aan schoon water of waterkwaliteit. De nadruk ligt op bescherming tegen overstromingen, niet op het verbeteren van de waterzuiverheid of het tegengaan van vervuiling.
“We actualiseren het programma Ruimte voor de Rivier en het Hoogwaterbeschermingsprogramma; dat zet meer zoden aan de dijk dan een beetje CO2-reductie.”
“Geen klimaatmitigatie, maar klimaatadaptatie: actualisering van het programma Ruimte voor de Rivier en het Hoogwaterbeschermingsprogramma”
De VVD vindt schoon en voldoende water essentieel voor industrie, landbouw, natuur en drinkwater, en wil Europese waterkwaliteitsregels naleven met een realistische aanpak. Ze stellen voor om vergunningverlening voor nieuwe drinkwatervoorzieningen te versnellen, hergebruik van water te stimuleren, en vervuiling tegen te gaan, met aandacht voor draagvlak en een gelijk speelveld met buurlanden.
Versnellen van drinkwatervoorzieningen en stimuleren hergebruik
De VVD wil de beschikbaarheid van schoon water waarborgen door het versnellen van vergunningen voor nieuwe drinkwatervoorzieningen en het stimuleren van waterhergebruik. Dit is belangrijk om droogteproblemen voor industrie, landbouw, natuur en drinkwaterbedrijven te voorkomen.
“We gaan het winnen van nieuwe drinkwatervoorzieningen versnellen door vergunningverlening te simplificeren. Daarnaast stimuleren we hergebruik van water, kijken we naar de inzet van regenwatersystemen en gaan we de strijd aan tegen vervuiling.”
Realistische naleving van Europese waterkwaliteitsregels
De VVD onderschrijft het belang van Europese waterkwaliteitsregels, maar kiest voor een pragmatische uitvoering die rekening houdt met maatschappelijk draagvlak en concurrentiepositie ten opzichte van buurlanden.
“We houden ons aan Europese regels op het gebied van waterkwaliteit. We kiezen hierbij voor een realistische aanpak door het uitvoeren van noodzakelijke maatregelen zonder daarbij het maatschappelijk draagvlak uit het oog te verliezen en houden een gelijk speelveld met onze buurlanden.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma