Verkiezingsprogramma's 2025 oversamenleving
BBB ziet de samenleving als een gemeenschap waarin noaberschap (omzien naar elkaar) en gedeelde verantwoordelijkheid centraal staan. De partij wil de sociale samenhang versterken door basisvoorzieningen, lokale tradities en gemeenschapszin te behouden en te ondersteunen, met een overheid die nabij, dienstbaar en verbindend is. BBB pleit voor concrete maatregelen zoals het beschermen van ontmoetingsplekken, het ondersteunen van vrijwilligers en lokaal ondernemerschap, en het waarborgen van bereikbare voorzieningen in alle regio’s.
Noaberschap en sociale samenhang centraal
BBB beschouwt noaberschap als de kern van een gezonde samenleving, waarin mensen naar elkaar omkijken en verantwoordelijkheid nemen voor hun omgeving. Dit is een reactie op toenemende individualisering en het risico op vereenzaming, waarbij BBB inzet op menselijkheid, nabijheid en sociale kracht als politieke norm.
“BBB gelooft in een samenleving waar mensen naar elkaar omkijken. Waar niet alles draait om regels en systemen, maar om fatsoen, vertrouwen en menselijkheid.”
“Noaberschap betekent dat je oog hebt voor je buren, je gemeenschap en de toekomst. Het is helpen zonder te hoeven vragen, bijspringen zonder afspraak en de moed hebben om elkaar aan te spreken.”
“Noaberschap is geen verleden tijd, het is onze toekomst. Juist in een samenleving waar individualisering en wantrouwen toenemen, kiest BBB voor menselijkheid, nabijheid en sociale kracht als politieke norm.”
“Ouderen wonen steeds langer thuis en het geboortecijfer in Nederland is lager dan een halve eeuw geleden. Zonder een netwerk van buren, vrienden en kennissen ligt vereenzaming op de loer. Daarom is het nodig dat we elkaar blijven zien en helpen, zodat niemand onzichtbaar wordt in de samenleving.”
Behoud en versterking van basisvoorzieningen en ontmoetingsplekken
BBB wil dat iedereen toegang houdt tot essentiële voorzieningen en centrale ontmoetingsplekken, omdat deze de ruggengraat vormen van een leefbare samenleving. De partij ziet het verdwijnen van deze voorzieningen als een bedreiging voor de sociale samenhang, vooral in dorpen en regio’s buiten de grote steden.
“De overheid heeft een verbindende rol om te zorgen dat mensen elkaar kunnen ontmoeten. Dat vraagt de inspanning om ervoor te zorgen dat dorpen en wijken een centrale ontmoetingsplek hebben en houden.”
“Scholen, sportverenigingen, bibliotheken, dorps en buurthuizen en zwembaden moeten makkelijk bereikbaar zijn. Wij maken ons sterk voor het behoud van deze basisvoorzieningen en dit vraagt om een samenleving die kan rekenen op een overheid die geen terugtrekkende beweging maakt.”
“Toegang tot de huisarts, fysio en andere zorg is geen luxe voor dorpen en buurten. Ook buiten de grote stad dient zorg toegankelijk te blijven. Er moet een einde komen aan het sluiten van streekziekenhuizen.”
Ondersteuning van vrijwilligers, lokaal ondernemerschap en lokale cultuur
BBB erkent het belang van vrijwilligers, lokale ondernemers en cultuur voor het functioneren van de samenleving. De partij wil deze groepen actief ondersteunen, omdat zij bijdragen aan gemeenschapszin, sociale cohesie en het behoud van lokale identiteit.
“De overheid ondersteunt lokale verenigingen en vrijwilligerswerk actief. (Lokale) initiatieven tegen armoede en eenzaamheid kunnen rekenen op steun van de overheid.”
“Bij noaberschap hoort stimuleren en steunen van lokaal ondernemerschap, dat in lokale gemeenschappen immers een belangrijke rol heeft voor de samenleving.”
“De lokale cultuur klinkt hoorbaar door in streektalen en dialecten. Het Fries is al een volwaardige taal en moet zoveel mogelijk kunnen worden gebruikt. De Limburgse taal verdient steun om status 3 te verkrijgen op de Unescolijst van kwetsbare talen.”
Gedeelde verantwoordelijkheid en wederzijds vertrouwen
BBB benadrukt dat solidariteit in de samenleving alleen werkt als het van twee kanten komt: hulp waar nodig, verantwoordelijkheid waar het kan. De partij ziet vertrouwen tussen burgers en overheid als fundament voor een fatsoenlijke samenleving.
“En wie het wél kan, draagt bij niet omdat het moet, maar omdat we samen een samenleving vormen. Solidariteit werkt alleen als het van twee kanten komt: hulp waar nodig, verantwoordelijkheid waar het kan.”
“Wederzijds vertrouwen is de basis van een fatsoenlijke samenleving en precies dát is waar wij voor staan.”
Gedeelde normen, waarden en inburgering als voorwaarde
BBB stelt dat gedeelde normen en waarden, zoals vrijheid, gelijkwaardigheid en verantwoordelijkheid, het fundament vormen van de samenleving. Inburgering en participatie zijn volgens BBB geen keuze, maar een voorwaarde om deel uit te maken van de samenleving.
“Waarden zoals vrijheid, gelijkwaardigheid, verantwoordelijkheid en respect voor elkaar. Van Koningsdag tot Dodenherdenking, van dialect tot volkslied: onze tradities zijn geen achterhaalde folklore, maar bouwstenen van een gedeelde cultuur.”
“Wie in Nederland wil wonen, hoort mee te doen. Inburgeren, de taal leren, werk zoeken en bijdragen aan de samenleving. Dat is geen keus, maar een voorwaarde.”
De ChristenUnie ziet de samenleving als een gemeenschap waarin mensen verantwoordelijkheid nemen voor elkaar, met nadruk op onderlinge verbondenheid, integratie en het belang van gemeenschapszin. Ze pleiten voor beleid dat ontmoeting, sociale samenhang en participatie bevordert, onder meer via gemengde wijken, ondersteuning van vrijwilligers en duidelijke eisen aan integratie van nieuwkomers. De partij benadrukt dat de overheid voorwaarden moet scheppen, maar dat de samenleving en individuen ook hun eigen verantwoordelijkheid dragen.
Bevorderen van onderlinge verbondenheid en gemeenschapszin
De ChristenUnie vindt dat een sterke samenleving draait om onderlinge betrokkenheid, vrijwilligerswerk en het actief samenleven in buurten, dorpen en verenigingen. De overheid moet ruimte geven aan deze gemeenschapsvorming en ontmoeting, en voorzieningen ondersteunen die sociale samenhang versterken.
“Want samenleven gebeurt niet in systemen, maar in gemeenschappen: in straten, buurten, families, kerken en sportverenigingen. Nederland heeft een rijke traditie van vrijwilligerswerk, mantelzorg en onderlinge betrokkenheid.”
“Bij woningbouwprojecten moet vanaf het begin ruimte worden gereserveerd voor ontmoeting: kerken, buurthuizen, verenigingsgebouwen en maatschappelijk vastgoed zoals huisarts- en hulpverleningspraktijken. Deze voorzieningen zijn essentieel voor een sterke samenleving.”
“Vrijwilligersorganisaties en (sport)verenigingen zijn de bouwstenen van de samenleving voor een bloeiend sociaal en cultureel leven.”
Gemengde wijken en sociale samenhang bevorderen
De partij wil segregatie tegengaan door te investeren in gemengde wijken, betaalbare woningen en voorzieningen die ontmoeting stimuleren. Dit moet bijdragen aan een samenleving waarin mensen met verschillende achtergronden samenleven en elkaar ondersteunen.
“We zorgen voor gemengde wijken, waar mensen met verschillende achtergronden en inkomens samenleven. Gemeenten krijgen de opdracht om dit niet alleen op papier, maar juist op wijkniveau in te vullen.”
“We zetten in op een integrale versterking van de leefbaarheid door verouderde wijken te vernieuwen, sociale samenhang te bevorderen en kansen voor jongeren te vergroten.”
Integratie: wederzijdse verantwoordelijkheid en duidelijke eisen
Integratie van nieuwkomers wordt gezien als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheid, samenleving en de nieuwkomers zelf. De partij stelt duidelijke eisen aan taalbeheersing, het onderschrijven van waarden en participatie, en benadrukt het belang van binding met de Nederlandse samenleving.
“Integratie van nieuwkomers is alleen een succes wanneer overheid, samenleving en nieuwkomers gezamenlijk hun verantwoordelijkheid nemen.”
“Integratie draait niet alleen om economische bijdrage, maar vooral om het aanvaarden van de Nederlandse samenleving, inclusief onze taal, grondwettelijke bepalingen (o.a. vrijheid van meningsuiting, godsdienstvrijheid, respect voor minderheden), geschiedenis, en christelijke wortels van ons land.”
“Statushouders en arbeidsmigranten zijn onderdeel van de samenleving. Voor succesvolle integratie is beheersing van de Nederlandse taal en het onderschrijven van de participatieverklaring essentieel.”
Waardering voor informele zorg en vrijwilligerswerk
De ChristenUnie benadrukt het belang van informele zorg, mantelzorg en vrijwilligerswerk als fundamenten van een zorgzame samenleving. De overheid moet deze vormen van betrokkenheid stimuleren en ondersteunen, niet belemmeren.
Democratische rechtsstaat als basis van samenleving
De partij ziet de democratische rechtsstaat, geworteld in christelijke waarden, als fundament van de samenleving. Ze waarschuwt voor polarisatie en benadrukt het belang van gedeelde waarden en respect voor verschillen.
“De basis van onze samenleving is de democratische rechtsstaat, gefundeerd op waarden die in het christendom geworteld zijn, zoals menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid, vrijheid, verantwoordelijkheid, naastenliefde en ruimte voor verschil.”
“We leven in een sterke democratische rechtsstaat en in een betrokken samenleving. Toch voelt onze manier van samenleven soms kwetsbaar.”
NSC ziet de samenleving als een gemeenschap waarin onderlinge verbondenheid, wederkerigheid en gedeelde waarden centraal staan, en wil actief investeren in sociale samenhang en weerbaarheid. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het versterken van buurtnetwerken, burgersteunpunten, het bevorderen van burgerschapsvorming en het beschermen van de Nederlandse taal en identiteit. NSC benadrukt dat bijdragen aan het grotere geheel noodzakelijk is voor een stabiel en sociaal Nederland.
Investeren in een weerbare en verbonden samenleving
NSC wil de samenleving weerbaarder maken door te investeren in onderlinge hulp, sociale netwerken en burgersteunpunten, met als doel eenzaamheid en individualisering tegen te gaan. De partij ziet veiligheid en sociale samenhang als gedeelde verantwoordelijkheden van overheid en burgers, en wil dat mensen zich met elkaar verbonden voelen en elkaar helpen.
“We investeren jaarlijks € 1 miljard in een weerbare samenleving voor meer burgersteunpunten, buurtnetwerken en cyberveiligheid.”
“Weerbaarheid gaat echter over meer dan materieel en militairen. Nieuw Sociaal Contract ziet juist nu kansen om onze samenleving weerbaarder te maken. We investeren in een samenleving waarin mensen elkaar helpen en de voorzieningen in orde zijn.”
“Een weerbare samenleving vraagt om een Nederland waarin mensen zich met elkaar verbonden voelen en elkaar helpen als dat nodig is.”
“Onderlinge en informele hulpverlening is het cement van de samenleving.”
Versterken van sociale samenhang en gedeelde waarden
NSC benadrukt het belang van sociale samenhang, gedeelde waarden en het actief beschermen van de Nederlandse identiteit, taal en tradities. De partij keert zich tegen individualisering en wil dat iedereen, ongeacht achtergrond, zich onderdeel voelt van de samenleving en eraan bijdraagt.
“In een samenleving waarbij het ieder-voor-zich is, verdwijnt wederzijds begrip en neemt het vertrouwen in de ander af. Dat willen we keren. Bijdragen aan het grote geheel is niet vrijblijvend, maar noodzakelijk voor een stabiel en sociaal Nederland.”
“Een samenleving is alleen weerbaar als we ons met elkaar verbonden voelen en elkaar (willen) helpen als het nodig is. Die sociale samenhang is soms ver te zoeken in ons land.”
“We verwachten dat iedereen zich onderdeel voelt van de samenleving en eraan bijdraagt. Nederland is meer dan een optelsom van individuen; het is een gemeenschap die door generaties is opgebouwd.”
“Onze Nederlandse taal, vaderlandse geschiedenis, grondrechten, noaberschap, mienskip en burgerschap delen we met elkaar. Ons land is gebouwd op wederkerigheid.”
Bevorderen van burgerschapsvorming en maatschappelijke participatie
NSC wil dat jongeren en nieuwkomers actief leren wat het betekent om deel uit te maken van de samenleving, met nadruk op burgerschapsvorming, vrijwilligerswerk en maatschappelijke stages. Dit moet bijdragen aan een inclusieve, democratische en tolerante samenleving.
“Burgerschapsvorming begint al jong. Leerlingen moeten in alle niveaus van onderwijs leren wat het betekent om te leven in een democratische rechtsstaat.”
“Iedereen in Nederland is onderdeel van een gemeenschap, met rechten, plichten en verantwoordelijkheden. We vinden het belangrijk dat jongeren het belang van deze gemeenschappen inzien en al jong worden gestimuleerd om hierin een actieve rol te spelen.”
“Jongeren verdienen een actieve rol in het versterken van onze samenleving. We stimuleren jongeren om zich vrijwillig in te zetten door duidelijke en toegankelijke initiatieven op te zetten waar zij zich bij kunnen aansluiten.”
Volwaardige deelname aan de samenleving voor iedereen
NSC streeft naar een samenleving waarin ook mensen met een beperking volwaardig kunnen deelnemen, door te zorgen voor passende woningen, vervoer en werkmogelijkheden.
“We willen voor iedereen met een beperking een volwaardige deelname aan de samenleving bereiken door het realiseren van passende woningen, vervoer en kansen voor werk- en dagbesteding.”
De SGP ziet de samenleving als een gemeenschap gebaseerd op christelijke waarden, waarin gezinnen, kerken en maatschappelijke organisaties de kern vormen. Zij pleiten voor het versterken van deze sociale verbanden, het beschermen van het gezin, en het bevorderen van samenhang en gedeelde normen, onder meer door het gezin grondwettelijk te verankeren en eisen te stellen aan integratie. Concrete voorstellen zijn onder andere het opnemen van het gezin in de Grondwet, het stimuleren van stabiele relaties, en het stellen van culturele en religieuze eisen aan nieuwkomers.
Christelijke waarden als fundament van de samenleving
De SGP beschouwt christelijke waarden als het onmisbare fundament voor een hechte samenleving en verzet zich tegen individualisme en normvervaging. Zij willen dat deze waarden richtinggevend zijn voor onderlinge omgang en beleid.
“De Tien Geboden vormen daarvoor de enige basis. Richtingwijzers voor vrede, recht en barmhartigheid. En dat is precies waar we in ons land zo’n grote behoefte aan hebben.”
“De christelijke traditie reikt ons allerlei inzichten aan die uiterst behulpzaam zijn om een weg te vinden in de huidige samenleving en politiek.”
“We bouwen immers aan een samenleving die een gemeenschap wil zijn, geen los zand.”
Het gezin als hoeksteen van de samenleving
De SGP stelt het gezin centraal als basis voor een stabiele samenleving en wil het gezin grondwettelijk beschermen. Zij zien stabiele gezinnen als essentieel voor het welzijn van kinderen en volwassenen en willen beleid en wetgeving hierop richten.
“Gezinnen vormen het weefsel van de samenleving. Als kinderen opgroeien in een stabiele en liefdevolle omgeving, biedt dat een stevige basis voor deelname aan het onderwijs en het leveren van een bijdrage aan de samenleving.”
“Het gezin krijgt een plaats in de Grondwet.”
“Als gezinnen en scholen plaatsen zijn waar kinderen en jongeren veilig kunnen opgroeien en ontwikkelen, is dat een zegen voor de samenleving.”
Integratie en gedeelde normen voor nieuwkomers
De SGP vindt dat nieuwkomers zich actief moeten verdiepen in en conformeren aan de christelijke wortels en gedeelde spelregels van de Nederlandse samenleving. Zij willen dat cultuur en religie een grotere rol spelen bij toelating en integratie.
“Aan nieuwkomers mogen stevige eisen worden gesteld, zoals het onderschrijven van onze breed gedeelde, nationale ‘spelregels’ en het spreken van de Nederlandse taal.”
“De toenemende culturele verschillen in onze samenleving leiden tot gevoelens van vervreemding en onbehagen bij veel Nederlanders.”
“Asiel is in beginsel tijdelijk en bij toelating moeten cultuur en religie een grotere rol gaan spelen.”
Maatschappelijke organisaties en gemeenschappen versterken
De SGP wil dat de overheid ruimte biedt aan maatschappelijke organisaties, kerken en gemeenschappen om bij te dragen aan het welzijn van de samenleving, en pleit voor minder overheidsregulering en meer vertrouwen in het maatschappelijk middenveld.
Het CDA ziet de samenleving als een gemeenschap waarin mensen verantwoordelijkheid nemen voor elkaar, met nadruk op saamhorigheid, betrokkenheid en wederzijds respect. Het CDA wil de samenleving versterken door minder regels, meer ruimte voor verenigingen, vrijwilligers en mantelzorgers, en het bevorderen van sociale samenhang en weerbaarheid. Concrete voorstellen zijn onder andere het stimuleren van burgerinitiatieven, het tegengaan van polarisatie en eenzaamheid, en het ondersteunen van gezinnen als fundament van de samenleving.
Samenleving versterken door betrokkenheid en verantwoordelijkheid
Het CDA benadrukt dat een sterke samenleving draait om mensen die verantwoordelijkheid nemen voor elkaar, actief bijdragen aan hun omgeving en zich inzetten voor het gemeenschappelijk belang. Dit is een reactie op toenemende individualisering, polarisatie en eenzaamheid. Het CDA wil het ‘wij’ centraal stellen en burgers stimuleren om samen te werken aan een veerkrachtige, verbonden samenleving.
“Het CDA kiest voor de samenleving. Zonder het ‘wij’ van de gemeenschap kan het ‘ik’ niet bestaan. Wij kiezen voor al die mensen die ons land mooier maken, die gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen voor hun buurt, school of natuur.”
“Voor een samenleving met veerkracht, verbondenheid en onderling vertrouwen.”
“Een weerbare samenleving begint met mensen die verantwoordelijkheid nemen, voor elkaar zorgen en een beroep op elkaar kunnen doen in geval van nood.”
“Ten slotte kiest het CDA voor een betrokken samenleving. Een fatsoenlijk land is een land waar we omzien naar elkaar en respect hebben voor de ander.”
Minder regels, meer ruimte voor verenigingen en vrijwilligers
Het CDA stelt dat te veel regels en verantwoordingsdruk het maatschappelijk initiatief en het plezier van vrijwilligerswerk ondermijnen. De partij wil minder bureaucratie en meer ruimte voor lokale initiatieven, zodat mensen zich makkelijker kunnen inzetten voor hun omgeving en de samenleving als geheel.
“We stoppen met de gedachte dat meer regels altijd leiden tot het maken van minder fouten. Onevenredige verantwoordingsdruk zorgt voor maatschappelijke schade, tast de beroepseer van mensen aan en dooft het plezier van vrijwilligers uit. Het CDA vertrouwt op vitale verenigingen.”
“We willen meer aandacht en minder regels voor de zachte krachten: verenigingen, vrijwilligers en mantelzorgers.”
Gezinnen als fundament van de samenleving
Het CDA ziet gezinnen als de basis van een sterke samenleving en wil hen ondersteunen met vereenvoudigde regelingen en meer financiële zekerheid. Gezinsbeleid wordt gezien als essentieel voor gelijke kansen en sociale samenhang.
“Gezinnen zijn de stille kracht van de samenleving. Het gaat in ons land pas goed als het met al onze kinderen goed gaat.”
Weerbare samenleving tegen extremisme en parallelle structuren
Het CDA wil de samenleving en rechtsstaat weerbaar maken tegen extremisme, polarisatie en parallelle samenlevingen. Dit gebeurt door hard op te treden tegen excessen en het bevorderen van samenredzaamheid en paraatheid bij crises.
“Samenleving en rechtsstaat moeten weerbaar zijn tegen excessen zoals rechts- en linksextremisme, ultraconservatisme, jihadistisch terrorisme en islamitisch extremisme en statelijke factoren zoals Rusland.”
“We bestrijden uitingsvormen van een parallelle samenleving, zoals religieuze huwelijken zonder voorafgaand burgerlijk huwelijk.”
Eerlijke kansen en inclusiviteit voor nieuwkomers
Het CDA vindt dat de samenleving nieuwkomers eerlijke kansen moet bieden en hen moet waarderen om hun inzet en prestaties, niet om hun achtergrond. Integratie en participatie zijn essentieel voor een inclusieve samenleving.
“Van de samenleving mag worden verwacht dat ze nieuwkomers eerlijke kansen geeft in het onderwijs, op een baan, en dat ze waar nodig nieuwkomers een extra zetje geeft.”
“Op die manier bouwen we met elkaar aan onze samenleving. Een samenleving waar we mensen waarderen om hun inzet en prestaties, om hun meedoen.”
De SP ziet de samenleving als een plek waar mensen actief met elkaar verbonden zijn, segregatie wordt tegengegaan en publieke voorzieningen collectief worden georganiseerd. Hun belangrijkste voorstellen richten zich op het versterken van sociale samenhang via inclusieve scholen, het investeren in verenigingen en buurthuizen, en het tegengaan van tweedeling en ongelijkheid. De kern van hun visie is dat een rechtvaardige samenleving ontstaat door solidariteit, gelijke kansen en het collectief organiseren van basisvoorzieningen.
Investeren in sociale samenhang en verenigingen
De SP wil segregatie en tweedeling tegengaan door te investeren in verenigingen, buurthuizen en publieke ontmoetingsplekken, zodat mensen elkaar leren kennen en verschillen worden overbrugd. Ze zien verenigingen en collectieve voorzieningen als fundament voor een sterke samenleving waarin iedereen mee kan doen.
“In een bruisende samenleving ontmoeten mensen elkaar in verenigingen. Sportclubs, buurtverenigingen, carnavalsverenigingen, straatfeesten, boekenclubs en nog zoveel meer brengen mensen samen en helpen ons om de verschillen te overbruggen. Daarom draaien we de bezuinigingen van de afgelopen decennia terug en gaan we investeren in deze verenigingen.”
“We ondersteunen iedereen die hulp nodig heeft en accepteren niet dat villawijken ontstaan waar delen van de bevolking zich afzonderen van de rest van de samenleving.”
“Door mensen juist te verbinden in buurten, verenigingen en scholen kunnen we samen leven.”
Bevorderen van inclusieve en gemengde scholen
De SP wil segregatie op scholen bestrijden en pleit voor openbare, inclusieve scholen waar afkomst, geloof of levensovertuiging geen drempel vormen. Onderwijs moet bijdragen aan begrip, gelijkwaardigheid en solidariteit, en zo de basis leggen voor een verbonden samenleving.
“Scholen zijn dé plek waar kinderen samen opgroeien, van elkaar leren en een gezamenlijke toekomst opbouwen. De samenleving is niet meer verzuild. Leerlingen scheiden op basis van godsdienst of levensbeschouwing is daarom achterhaald en ongewenst. We willen geen gesloten bolwerken, maar scholen die midden in de samenleving staan.”
“Onderwijs brengt kinderen samen en legt de basis voor begrip, gelijkwaardigheid en solidariteit. Ieder kind is welkom – ongeacht achtergrond.”
“Nederlandse scholen behoren tot de meest gesegregeerde scholen in de wereld. Zowel op klasse als op etniciteit groeien kinderen op in verschillende en ongelijke werelden.”
Gelijke rechten en bestrijden van tweedeling
De SP stelt dat discriminatie en tweedeling onacceptabel zijn en dat iedereen gelijke rechten moet hebben, ongeacht achtergrond. Ze willen actief ongelijkheid bestrijden en de samenleving verbinden door respect voor grondrechten en solidariteit.
“We gaan tweedeling tegen en accepteren geen enkele vorm van discriminatie, door niemand. Discriminatie bestrijden we altijd en overal, op basis van klasse, kleur, gender, religie, seksuele voorkeur, leeftijd, woonplaats, beperking of wat ook.”
“We accepteren als samenleving niet dat er mensen in armoede moeten leven door politieke keuzes.”
Integratie als recht en plicht voor nieuwkomers
De SP vindt dat integratie essentieel is voor een verbonden samenleving. Migranten die in Nederland mogen blijven, moeten vanaf dag één Nederlands leren en actief deelnemen aan de samenleving.
“Wanneer migranten in Nederland mogen (ver)blijven is het van het grootste belang dat zij integreren. Dat is zowel een recht als een plicht. Als je in Nederland mag blijven wonen, dan hoor je ook bij onze samenleving.”
Collectieve organisatie van basisvoorzieningen
De SP pleit voor het collectief organiseren van publieke basisvoorzieningen zoals zorg, openbaar vervoer en energie, omdat dit volgens hen betrouwbaarder, goedkoper en eerlijker is dan marktwerking. Dit versterkt de samenleving als geheel.
“Goede zorg, trotse volkshuisvesting, openbaar vervoer, collectieve energievoorziening, verheffend onderwijs, post en pakketbezorging; dit zijn zaken die we samen beter, goedkoper en betrouwbaarder kunnen organiseren dan met marktwerking waarbij vooral winst voor enkelen wordt nagestreefd.”
“Door dit collectief te organiseren en gratis aan te bieden besparen we kosten, bestrijden we logge bureaucratie en garanderen we de basis voor een goed leven.”
FVD wil een samenleving waarin zelfredzaamheid, vrijheid en nationale identiteit centraal staan, en waar de overheid zich minder bemoeit met het dagelijks leven van burgers. Ze pleiten voor het terugdringen van bureaucratie, het herstellen van kleinschalige gemeenschapszin, en het beschermen van Nederlandse tradities en sociale cohesie. Concrete voorstellen zijn onder meer het decentraliseren van bestuur, het beperken van immigratie, en het stimuleren van familie- en gemeenschapsverbanden.
Kleinschaligheid en menselijke maat herstellen
FVD ziet schaalvergroting en bureaucratie als oorzaken van verlies van gemeenschapszin en verbondenheid. Ze willen kleinschaligheid terugbrengen in bestuur, zorg, onderwijs en stedenbouw, zodat burgers zich weer betrokken voelen bij hun omgeving.
“De dynamiek moet terug, de durf, de daadkracht. ... Zo zien wij als Forum voor Democratie dus een heel ander Nederland voor ons. Een land dat bruist van ambitie en volop gaat voor innovatie.”
“Kleinschalige gemeenschapszin maakte plaats voor een oeverloze vergadercultuur, terwijl betrokkenheid en eigen verantwoordelijkheid afnamen. ... Forum voor Democratie wil deze trend doorbreken en kiest nadrukkelijk voor kleinschaligheid. De menselijke maat moet terug in bestuur, zorg, onderwijs en stedenbouw.”
“We stellen de menselijke maat centraal in het openbaar bestuur. Geen gedwongen samenvoegingen van gemeenten; fusies kunnen alleen na een referendum.”
“We hanteren een gezonde scepsis ten aanzien van schaalvergrotingen en fusies bij scholen, zorginstellingen, ziekenhuizen en politiebureaus en sturen waar mogelijk aan op schaalverkleining.”
Zelfredzaamheid en minder overheidsbemoeienis
FVD vindt dat de overheid te veel reguleert en betuttelt, wat leidt tot een logge samenleving. Ze willen meer vrijheid voor burgers, minder regels en meer ruimte voor eigen keuzes, zodat mensen hun leven naar eigen inzicht kunnen inrichten.
“Voor ons is de mens in beginsel zelfredzaam. ... Laat de mensen dus veel meer vrij, is ons devies.”
“Het obsessief willen afdekken van risico’s, het altijd maar focussen op pechvogels, heeft de overheid log en traag gemaakt en de samenleving humeurig en klagerig.”
“We trekken steun voor het Preventieakkoord in, zodat mensen zelf kunnen beslissen hoe zij willen leven.”
Bescherming van nationale identiteit en sociale cohesie
FVD stelt dat massale immigratie de Nederlandse samenleving, tradities en sociale samenhang ondermijnt. Ze willen immigratie beperken om de culturele identiteit en sociale cohesie te beschermen.
“De afgelopen decennia heeft Nederland een ongekend hoge instroom van migranten en asielzoekers te verduren gekregen. Dit heeft diepe sporen nagelaten in onze samenleving. Niet alleen is de druk op onze verzorgingsstaat, sociale voorzieningen en woningmarkt fors toegenomen, ook de veiligheid, culturele identiteit en sociale cohesie zijn ernstig ondermijnd.”
“We willen stoppen met de massale immigratie en remigratie tot stand brengen zodat ons volk ook in de komende tientallen, honderden jaren als zodanig kan blijven bestaan.”
Familie en generaties als fundament
FVD wil familiebanden en generaties versterken, onder meer door generatiewoningen te stimuleren, zodat ouderen betrokken blijven bij het leven van jonge gezinnen en families beter voor elkaar kunnen zorgen.
“We stimuleren generatiewoningen, zodat families beter voor elkaar kunnen zorgen en ouderen betrokken worden bij het leven van jonge gezinnen.”
De Partij voor de Dieren streeft naar een rechtvaardige, inclusieve samenleving waarin mens, dier en natuur in harmonie samenleven en publieke voorzieningen in handen van de samenleving zijn. Ze pleiten voor meer burgerzeggenschap, inkomensafhankelijke boetes, preventie van armoede en schulden, en het versterken van sociale cohesie en participatie. Hun visie benadrukt het belang van collectieve verantwoordelijkheid, democratisering van de economie en structurele aandacht voor kwetsbare groepen.
Rechtvaardige samenleving met collectieve verantwoordelijkheid
De PvdD wil een samenleving waarin niemand wordt uitgesloten, armoede en schulden structureel worden aangepakt, en autonomie en bestaanszekerheid centraal staan. Ze benadrukken preventie boven symptoombestrijding en willen dat publieke voorzieningen niet aan de markt worden overgelaten.
“In een rechtvaardige samenleving wordt niemand aan zijn lot overgelaten. Toch leven nog steeds honderdduizenden mensen in Nederland in armoede of met problematische schulden. Dat is onacceptabel in een rijk land. We kiezen daarom voor een fundamenteel andere aanpak: niet langer symptoombestrijding, maar preventie, vertrouwen en bestaanszekerheid als uitgangspunt.”
“Echte rijkdom is een gezonde leefomgeving, voldoende tijd voor jezelf en je dierbaren, en een samenleving waarin alles wat leeft fatsoenlijk kan bestaan.”
Democratisering en burgerzeggenschap over publieke voorzieningen
De partij wil publieke voorzieningen democratiseren en meer in handen van de samenleving brengen, met nadruk op burgerparticipatie en zeggenschap over de leefomgeving.
“Het betekent ook dat we de economie democratiseren, en publieke voorzieningen niet langer overlaten aan de markt maar in handen van de samenleving brengen.”
“Mensen moeten meer zeggenschap krijgen over hun directe leefomgeving. Buurtverenigingen krijgen naar Brits voorbeeld meer rechten om mee te beslissen over de functie van publieke gebouwen.”
Samenleving waarin mens en dier in harmonie leven
De PvdD streeft naar een samenleving waarin mensen en dieren in harmonie samenleven, met structurele bescherming van dierenrechten en het beperken van het gebruik van dieren.
“We werken aan een samenleving waarin zo min mogelijk dieren worden gebruikt. Een samenleving waarin mensen en dieren in harmonie met elkaar leven.”
Sociale cohesie en inclusiviteit in woon- en leefvormen
De partij erkent de veranderende samenstelling van de samenleving en wil woonruimte creëren die aansluit bij diverse leefvormen, niet alleen het traditionele kerngezin.
“Bij het creëren van woonruimte wordt rekening gehouden met de realiteit van de huidige samenleving. Woningen worden niet standaard gebouwd naar de behoefte van het kerngezin, maar er wordt ook woonruimte gecreëerd voor mensen die alleen (willen) wonen.”
Burgerparticipatie en democratische vernieuwing
De PvdD wil dat beleid wordt gebaseerd op wat er leeft in de samenleving door structurele burgerparticipatie, jeugdparticipatie en burgerberaden te stimuleren.
“Democratische vernieuwing betekent dat politici beslissingen nemen op basis van een scherp en eerlijk beeld van wat er leeft in de samenleving. Burgerparticipatie is een manier om systematisch kennis te nemen van de zorgen, waarden en ideeën van inwoners en deze een structurele plaats te geven in besluitvorming.”
“Hiermee vergroten we draagvlak en versterken we de overtuiging dat samenwerking iets is van de hele samenleving.”
Inkomensafhankelijke boetes en preventie van criminaliteit
De partij wil dat boetes inkomensafhankelijk worden en investeert in preventie van criminaliteit door kansenongelijkheid aan te pakken en lokale ondersteuning te versterken.
GroenLinks-PvdA ziet de samenleving als een collectief waarin solidariteit, publieke voorzieningen en gelijke kansen centraal staan. Ze willen het fundament van de samenleving versterken door te investeren in publieke voorzieningen, sociale zekerheid en het bevorderen van gemeenschapszin. Hun kernvoorstellen richten zich op het herstellen van vertrouwen, het bestrijden van ongelijkheid en het waarderen van bijdragen aan de samenleving boven individuele winst.
Fundament van de samenleving versterken door publieke voorzieningen
GroenLinks-PvdA stelt dat een sterke samenleving alleen mogelijk is als de basisvoorzieningen op orde zijn en publieke belangen voorop staan. Ze willen investeren in onderwijs, zorg en andere publieke diensten, met betere beloning en meer waardering voor mensen in deze sectoren. Dit moet leiden tot meer gelijkheid en sociale samenhang.
“Dat betekent dat we het fundament van onze samenleving versterken door te investeren in onze publieke voorzieningen. Meer collega’s en een betere beloning van alle mensen die de basis garanderen is noodzakelijk.”
“We investeren in het hart van onze samenleving, de plekken waar mensen elkaar ontmoeten en waar de basis wordt gelegd voor een goed leven.”
Solidariteit en bijdragen centraal, niet winst
De partij keert zich tegen een samenleving die is ingericht als markt en pleit voor solidariteit en het waarderen van bijdragen aan de samenleving. Ze willen succes niet langer afmeten aan individuele winst, maar aan collectieve vooruitgang en bijdragen.
Niemand uitsluiten: armoede en ongelijkheid bestrijden
GroenLinks-PvdA streeft naar een samenleving waarin niemand in armoede hoeft te leven en iedereen kan rekenen op een fatsoenlijk bestaansminimum. Ze willen ongelijkheid actief bestrijden en gelijke kansen bevorderen.
Gemeenschapszin en verbinding versterken
De partij benadrukt het belang van gemeenschapszin, ontmoetingsplekken en verenigingsleven als sociaal cement van de samenleving. Kunst, cultuur en sport worden gezien als verbindende factoren.
“bijvoorbeeld door de gemeenschapszin in buurten te vergroten met ontmoetingsplekken en een sterk verenigingsleven.”
“Kunst en cultuur dragen bij aan verbinding en creativiteit in onze samenleving. Dit willen we toegankelijk houden voor jong en oud.”
Digitale samenleving: eerlijkheid en publieke controle
GroenLinks-PvdA wil dat digitalisering bijdraagt aan de samenleving en niet tot meer ongelijkheid leidt. Ze pleiten voor publieke controle op technologie en eerlijke algoritmes.
“We creëren eerlijke algoritmes, versterken onze veiligheid en investeren in kunstmatige intelligentie die bijdraagt aan de samenleving.”
D66 streeft naar een inclusieve samenleving waarin vrijheid, zekerheid en gelijke kansen centraal staan, en waar niemand wordt buitengesloten. Ze willen dit bereiken door te investeren in betaalbare woningen, toegankelijke zorg, sterke buurten en een democratie waarin iedereen invloed kan uitoefenen. Hun beleid richt zich op het versterken van sociale samenhang, bestaanszekerheid en het actief betrekken van burgers bij besluitvorming.
Inclusieve samenleving waar niemand wordt buitengesloten
D66 wil een samenleving waarin iedereen zich thuis voelt, ongeacht achtergrond, en waarin mensen actief kunnen deelnemen en invloed hebben. Ze zien sociale samenhang en vertrouwen als essentieel, en willen polarisatie en uitsluiting tegengaan.
Betaalbaar wonen als basis voor een toegankelijke samenleving
D66 ziet wonen als een sociaal grondrecht en essentieel voor een samenleving waarin iedereen zich thuis kan voelen. Ze willen betaalbare woningen voor alle groepen en investeren in leefbare, diverse buurten.
Samenleving versterken via zorgzame buurten en preventie
D66 vindt dat gezondheid en welzijn buiten de spreekkamer beginnen, in sterke buurten waar mensen naar elkaar omkijken. Ze willen investeren in sociale basisstructuren om problemen te voorkomen en bestaanszekerheid te vergroten.
“Een mentaal gezonde samenleving begint met een sterke basis. Mensen die zich veilig voelen, toekomstperspectief hebben, gezien worden en kunnen meedoen op school, op het werk en in hun buurt, zijn veerkrachtiger.”
“Het voorkomen van hardnekkige problemen bij kinderen en jongeren is een taak van de hele samenleving.”
“Zo bouwen we aan een samenleving waarin mensen langer gezond kunnen leven.”
Integratie als tweerichtingsverkeer tussen nieuwkomers en samenleving
D66 benadrukt dat integratie niet alleen inzet van nieuwkomers vraagt, maar ook van de ontvangende samenleving, om zo een inclusieve en samenhangende maatschappij te bevorderen.
“We vragen inzet van de nieuwkomers en van de ontvangende samenleving.”
JA21 ziet de samenleving als een door mensen zelf gevormde gemeenschap waarin de overheid een faciliterende en ondersteunende rol moet spelen, vooral gericht op het beschermen van Nederlandse normen en waarden en het versterken van sociale samenhang. De partij pleit voor een beperkte, dienstbare overheid die alleen ingrijpt waar nodig, het tegengaan van parallelle samenlevingen door striktere integratie, en het vergroten van weerbaarheid en sociale cohesie. Concrete voorstellen zijn onder meer het beperken van immigratie, het versterken van het sociale vangnet met nadruk op zelfredzaamheid, en het bevorderen van nationale identiteit.
Beperkte, faciliterende rol van de overheid
JA21 vindt dat de samenleving primair door burgers zelf wordt gevormd en dat de overheid zich moet beperken tot kerntaken en het faciliteren van gemeenschappen, in plaats van sturen of betuttelen. Alleen in uitzonderlijke gevallen grijpt de overheid in om kwetsbaren te beschermen.
Versterken van sociale cohesie en vangnet voor kwetsbaren
JA21 benadrukt het belang van een sterke samenleving die zorgt voor mensen die buiten de boot vallen, met een robuust sociaal vangnet dat gericht is op herstel van zelfstandigheid en zelfredzaamheid.
“Een sterke samenleving zorgt immers ook voor mensen die onverhoopt buiten de boot van hun gemeenschap vallen. In deze gevallen verdienen mensen een overheid die klaar staat met een robuust vangnet.”
“Wel verplichten wij mensen er alles aan te doen om weer zelfstandig en zelfredzaam te worden.”
Tegengaan van parallelle samenlevingen en bevorderen van integratie
JA21 ziet het ontstaan van parallelle samenlevingen als een bedreiging voor de Nederlandse cultuur en sociale samenhang, en pleit daarom voor striktere integratie-eisen en het beperken van immigratie.
“Ongecontroleerde immigratie in combinatie met vrijblijvend - of zelfs volkomen ontbrekend - integratiebeleid, heeft geleid tot het ontstaan van parallelle samenlevingen, het onherkenbaar veranderen van wijken in onze steden en een Nederlandse cultuur die steeds verder onder druk komt te staan.”
“JA21 vindt de sterke groei van het aantal islamitische basis- en middelbare scholen een onwenselijke ontwikkeling, want dat draagt bij aan segregatie en aan het ontstaan van parallelle samenlevingen.”
Vergroten van weerbaarheid van de samenleving
JA21 wil de samenleving fysiek en mentaal weerbaarder maken tegen dreigingen, onder andere door burgerparticipatie en educatie over paraatheid.
“JA21 wil de weerbaarheid van onze samenleving vergroten – fysiek en mentaal.”
Bevorderen van sociale cohesie via huisvesting en gezinnen
JA21 ziet het bieden van perspectief aan jonge gezinnen op een eigen huis als essentieel voor een gezonde, sociale en economisch sterke samenleving.
“Nederland heeft er als samenleving baat bij als jonge gezinnen perspectief hebben op een eigen huis en daarmee een thuis. Het draagt bij aan een gezonde, sociale en economisch sterke samenleving.”
De VVD ziet de samenleving als een plek waar individuele vrijheid, eigen verantwoordelijkheid en onderlinge betrokkenheid centraal staan. De partij wil een kleinere, effectievere overheid die de samenleving ruimte geeft om te bloeien, onder andere door minder regels, meer vertrouwen in burgers en het stimuleren van vrijwillige inzet. Concrete voorstellen zijn het schrappen van overbodige regelgeving, het versterken van sociale samenhang en het stellen van duidelijke eisen aan integratie om de samenleving te beschermen en te versterken.
Kleinere overheid, meer ruimte voor samenleving
De VVD vindt dat de overheid te vaak de samenleving belemmert met overregulering en bureaucratie. Door regels te schrappen en de overheid te verkleinen, wil de partij burgers meer ademruimte geven zodat de samenleving kan bloeien en mensen hun verantwoordelijkheid kunnen nemen.
“Zo zorgen we dat de overheid werkt voor de samenleving, in plaats van andersom. Door regels te schrappen, zelf goed bereikbaar te zijn en zelf snel te leveren, laat de overheid aan de samenleving zien dat zij mensen in de basis gewoon vertrouwt, in plaats van wantrouwt. Juist met minder regels komt de samenleving tot bloei.”
“Momenteel zit de overheid de samenleving te vaak in de weg, in plaats dat de overheid juist de ruimte schept voor een sterke samenleving.”
“De VVD kiest voor een overheid die uitgaat van een sterke samenleving en alle Nederlanders gelijkwaardig behandelt. Met een deltaplan ‘ontregelen’ willen we de overheid doelmatiger en effectiever maken, beleid en uitvoering dichter bij elkaar brengen, minder regeldruk en af van doorgeslagen bureaucratie.”
“We kunnen dan toe met minder regels, rapportages, procedures, etcetera. Dat geeft de samenleving meer ademruimte.”
Vrijwillige inzet en sociale samenhang stimuleren
De VVD benadrukt het belang van vrijwillige inzet en lokale ondernemers voor het versterken van de samenleving. De partij ziet deze betrokkenheid als bewijs dat mensen, als ze de ruimte krijgen, zelf bijdragen aan een betere samenleving.
Integratie als plicht ter bescherming van de samenleving
De VVD stelt dat integratie geen vrijblijvende keuze is, maar een plicht om de samenleving te beschermen tegen intolerantie en het afwijzen van Nederlandse waarden. Wie de samenleving versterkt en de wetten respecteert, hoort erbij; wie zich ertegen keert, niet.
“We maken heldere afspraken over integratie: die is niet vrijblijvend, maar een plicht. We staan pal voor de agenten en diensten die ons veilig houden, en we geven ze de ruimte en middelen om te doen wat nodig is. En we zeggen eerlijk: wie onze waarden structureel afwijst, of zich zelfs tegen onze samenleving keert, heeft hier geen toekomst.”
Gezonde samenleving door preventie en eigen verantwoordelijkheid
De VVD koppelt een gezonde samenleving aan preventie, een gezonde leefstijl en eigen verantwoordelijkheid. Gezondheid wordt gezien als voorwaarde om mee te doen en bij te dragen aan de samenleving.
“Goede gezondheid en welbevinden is een voorwaarde om mee te kunnen komen op school, op het werk en een bijdrage te leveren aan de samenleving.”
50PLUS ziet ouderen als een kracht in de samenleving en wil hun betrokkenheid, zelfstandigheid en ontwikkeling bevorderen. De partij pleit voor blijvende participatie van ouderen in onderwijs, sport, cultuur en digitale samenleving, met concrete maatregelen om hun positie en verbinding met andere generaties te versterken. Belangrijke voorstellen zijn onder meer levenslang leren, digitale inclusie en het bevorderen van sociale verbinding via sport en cultuur.
Bevorderen van blijvende participatie en ontwikkeling van ouderen
50PLUS vindt het essentieel dat ouderen actief blijven deelnemen aan de samenleving, onder meer door levenslang leren en betrokkenheid bij sport en cultuur. Dit moet bijdragen aan zelfstandigheid, zelfredzaamheid en verbinding tussen generaties.
“50PLUS ziet 50-plussers als een kracht in de samenleving, dragers van ervaring, mantelzorg en gemeenschap.”
“blijvend leren en ontwikkelen is essentieel om zelfstandig, zelfredzaam en betrokken te blijven in de samenleving.”
“Sport en cultuur blijven bereikbaar voor alle generaties ongeacht inkomen, regio of mobiliteit.”
Digitale inclusie en zelfredzaamheid voor ouderen
De partij wil dat ouderen volwaardig kunnen meedoen in de digitale samenleving, met wettelijke taken voor gemeenten en toegankelijke digitale diensten. Dit moet voorkomen dat ouderen buitengesloten raken en hun zelfstandigheid onder druk komt te staan.
“Digitale inclusie: een gemeentelijke plicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
“Overheidsdiensten en maatschappelijke organisaties (zoals DigiD, MijnOverheid, zorgportalen) zijn altijd ook bereikbaar via post, telefoon of fysieke balie.”
Verbinding tussen generaties en sociale samenhang
50PLUS benadrukt het belang van verbinding tussen generaties en het bevorderen van sociale samenhang, onder meer via sport, cultuur en meer-generatiewoningen.
BIJ1 ziet de samenleving als een diverse gemeenschap waarin solidariteit, inclusie en rechtvaardigheid centraal staan. Ze pleiten voor structurele veranderingen die sociale ongelijkheid en uitsluiting tegengaan, met nadruk op onderwijs, cultuur, en het dekoloniseren van maatschappelijke structuren. Hun belangrijkste voorstellen richten zich op het bevorderen van verbinding, het bestrijden van racisme en het garanderen van gelijke kansen voor iedereen.
Onderwijs, cultuur en media als fundament van een inclusieve samenleving
BIJ1 beschouwt onderwijs, cultuur en media als de basis voor een sterke, rechtvaardige samenleving waarin alle perspectieven zichtbaar zijn. Ze willen deze sectoren inclusiever en representatiever maken, zodat iedere groep in de samenleving wordt weerspiegeld en gewaardeerd.
“Onderwijs, cultuur en media: de basis van een sterke samenleving.”
“We zetten ons in voor inclusieve en betaalbare onderwijs-, kunst-, cultuur- en mediasectoren die onze diverse samenleving weerspiegelen en ruimte bieden aan alle perspectieven.”
“Alleen zo maken we ruimte voor een samenleving waarin ieder verhaal telt en ieders talent kan bloeien.”
Dekolonisatie en bestrijding van structurele ongelijkheid
BIJ1 stelt dat de huidige samenleving nog steeds wordt gevormd door koloniale en racistische structuren, wat leidt tot ongelijkheid en uitsluiting. Ze willen deze structuren actief ontmantelen en streven naar een samenleving waarin solidariteit en gelijkwaardigheid centraal staan.
“De koloniale basis van onze samenleving beschadigt iedereen, ook witte burgers. Alleen de kleine groep allerrijksten profiteren van dit racistische systeem, juist nu we solidariteit en echte verandering nodig hebben.”
“Wij zullen onze manier van productie, maar ook van consumptie, volledig moeten herzien om te komen tot een rechtvaardige en verduurzaamde samenleving.”
Verbinding en sociale cohesie in plaats van uitsluiting
BIJ1 verwerpt het denken in termen van ‘wij’ en ‘zij’ en benadrukt het belang van verbinding en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de samenleving. Sociale cohesie ontstaat volgens hen door ontmoeting en samenwerking tussen mensen met verschillende achtergronden.
“Sociale cohesie is geen eenrichtingsverkeer en ontstaat niet door uitsluiting, maar door verbinding – door de bereidheid van mensen met een verschillende achtergrond om elkaar te ontmoeten en samen te bouwen aan een rechtvaardige toekomst.”
Waardering van onbetaalde arbeid en brede maatschappelijke bijdrage
BIJ1 erkent de waarde van onbetaalde arbeid zoals mantelzorg en vrijwilligerswerk als essentieel voor het functioneren van de samenleving, en wil deze vormen van werk meer waarderen en belonen.
“Ook mantelzorg, vrijwilligerswerk, het werk van thuisblijvende ouders en andere vormen van onbetaalde arbeid zijn van onschatbare waarde voor onze samenleving.”
BVNL ziet de samenleving als een gemeenschap waarin individuele vrijheid, eigen verantwoordelijkheid en Nederlandse cultuur centraal staan, met een minimale rol voor de overheid. Zij pleiten voor het versterken van gemeenschapszin, het beschermen van nationale identiteit en het terugdringen van overheidsbemoeienis, zodat mensen en lokale gemeenschappen meer zeggenschap krijgen. Concrete voorstellen zijn onder meer het stoppen van asielinstroom, het bevorderen van zelfredzaamheid en het behouden van traditionele Nederlandse waarden.
Vrijheid en eigen verantwoordelijkheid centraal
BVNL vindt dat de samenleving floreert als mensen vrij zijn en verantwoordelijkheid nemen, zonder overmatige overheidsbemoeienis. De partij ziet de overheid vooral als dienstverlener, niet als bepalende macht, en wil dat burgers en hun gemeenschappen zelf aan het roer staan.
“Onze samenleving floreert wanneer mensen vrij zijn, maar ook verantwoordelijk. Vrijheid is de absolute kernwaarde en is aan ieder individueel mens gegeven bij geboorte. Maar vrijheid moet altijd gepaard gaan met verantwoordelijkheid.”
“Wij geloven niet in een overheid die alles voor de burger bepaalt, maar in burgers die zelf aan het roer staan. Niet alleen, maar in hun eigen gemeenschap waarbij de macht zo dicht mogelijk bij de mensen zelf ligt.”
Behoud van Nederlandse cultuur en gemeenschapszin
BVNL beschouwt de Nederlandse cultuur, met haar waarden van vrijheid, discipline en gemeenschapszin, als het fundament van de samenleving. Zij verzetten zich tegen cultuurrelativisme en willen de nationale identiteit beschermen tegen invloeden van buitenaf.
Stoppen met toelaten van asielzoekers en kansarme migranten
BVNL stelt dat de instroom van asielzoekers en kansarme migranten de Nederlandse samenleving en cultuur bedreigt. Zij willen daarom de toelating van deze groepen volledig stoppen om de eigen cultuur en waarden te beschermen.
“Om de afbraak van Nederland te stoppen moeten we onmiddellijk stoppen met het toelaten van asielzoekers en kansarme migranten en niet accepteren dat onze eigen cultuur verdwijnt ten faveure van culturen en moralen die niet de onze zijn en die onze manier leven en onze waarden bedreigen.”
Zelfredzaamheid en barmhartigheid van onderop
De partij vindt dat afhankelijkheid van de verzorgingsstaat de samenleving verzwakt en pleit voor het stimuleren van zelfredzaamheid. Hulp en solidariteit moeten volgens BVNL uit de samenleving zelf komen, niet van een allesbepalende staat.
“De verzorgingsstaat is een hangmat geworden waarin mensen in slaap sukkelen en hun waardigheid verliezen, in plaats van dat mensen gestimuleerd worden het beste uit zichzelf te halen.”
“Barmhartigheid is krachtig wanneer zij van onderop komt: uit gezinnen, verenigingen, buurten, kerken, niet vanuit de logge abstractie van de almachtige staat.”
Volt streeft naar een samenleving waarin iedereen zich thuis voelt, gelijke kansen krijgt en actief kan deelnemen, ongeacht achtergrond. Ze willen dit bereiken door te investeren in inclusie, bestaanszekerheid, kunst en cultuur, en een toegankelijke digitale samenleving. Concrete voorstellen zijn onder andere een basisinkomen, bestrijding van discriminatie, en het versterken van kunst, cultuur en digitale vaardigheden.
Investeren in een inclusieve en gelijkwaardige samenleving
Volt vindt dat een samenleving pas werkt als iedereen zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelt, en wil actief discriminatie bestrijden en investeren in wat mensen verbindt. Kunst, cultuur en inclusie zijn volgens Volt essentieel om polarisatie tegen te gaan en een gevoel van saamhorigheid te creëren.
“In een gelijkwaardige samenleving wordt iedereen met respect en waardigheid behandeld. Maar zo’n samenleving hebben we nog niet. Het lijkt juist alsof de rechten van mensen steeds minder tellen. Daarom bouwen we aan een samenleving waarin iedereen in ons héle Koninkrijk zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelt. Ongeacht waar je vandaan komt, wie je bent of van wie je houdt.”
“Samenleven betekent investeren. In elkaar en in een samenleving waarin iedereen zich thuis voelt, ongeacht wie je bent of waar je vandaan komt.”
“Kunst, muziek, theater en literatuur verrijken ons leven. Ze geven plezier, verbinden mensen, bieden een nieuwe blik op de wereld en maken moeilijke onderwerpen bespreekbaar... In een tijd waarin we zoeken naar nieuwe ideeën en meer samenhang in de samenleving, is kunst geen luxe, maar pure noodzaak.”
Bestaanszekerheid als fundament voor deelname aan de samenleving
Volt ziet bestaanszekerheid als basisvoorwaarde voor een gezonde samenleving waarin iedereen kan meedoen. Ze willen een basisinkomen invoeren en armoede en uitsluiting actief bestrijden, zodat niemand buiten de boot valt.
“Bestaanszekerheid is de basis voor een gezond en gelukkig leven. Toch leven er in een rijk land als Nederland steeds meer mensen in armoede. We bouwen daarom aan een samenleving waarin iedereen kan meedoen en niemand op straat leeft.”
“We geloven in een samenleving waarin iedereen zekerheid en gelijke kansen heeft. In Nederland moet de basis op orde zijn: een fatsoenlijk inkomen, goed onderwijs en toegankelijke zorg. Op dit moment is dat niet het geval. Daarom bouwen we aan een samenleving die mensen echt vooruit helpt.”
Iedereen moet kunnen deelnemen aan de digitale samenleving
Volt vindt dat iedereen toegang moet hebben tot de digitale samenleving en wil investeren in digitale vaardigheden en inclusieve digitale diensten. Ze zien technologie als bepalend voor de samenleving van morgen en willen uitsluiting voorkomen.
“We zorgen dat iedereen die dat wil, mee kan doen in de digitale samenleving. We investeren in een toegankelijke digitale wereld en het ontwikkelen van digitale vaardigheden voor iedereen.”
“Technologie vormt de samenleving van morgen. Het bepaalt hoe we leven, werken en ons laten informeren.”
De PVV ziet de samenleving als iets dat onder druk staat door immigratie, islamisering en de invloed van woke-ideologie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het beschermen van de Nederlandse cultuur en identiteit, het tegengaan van islamisering, en het afwijzen van woke- en genderbeleid. De partij wil een samenleving waarin traditionele Nederlandse waarden centraal staan en waar volgens hen iedereen zich veilig en vrij kan voelen.
Beschermen van Nederlandse cultuur en identiteit
De PVV stelt dat de Nederlandse samenleving wordt bedreigd door multiculturalisme, woke-ideologie en het afnemen van nationale trots. Ze willen terug naar een samenleving waarin Nederlandse tradities, geschiedenis en identiteit worden gekoesterd en beschermd.
“Wij willen weer collectief trots zijn op ons land en op wie we zijn – in plaats van excuses maken voor het verleden van onze voorouders. Geen misplaatste schaamtecultuur, maar het koesteren van onze tradities, de standbeelden van onze nationale helden en onze feesten als Kerstmis, Sinterklaas mét Zwarte Piet en Pasen.”
“De PVV heeft niet voor niets “vrijheid” in haar naam staan. Wij vinden dat iedereen zijn of haar leven moet kunnen leiden zoals hij of zij zelf wil – of iemand nu hetero, homo of anders is. Helaas staat die vrijheid onder druk.”
Tegengaan van islamisering en behoud van samenhang
De PVV ziet de islam als een fundamentele bedreiging voor de Nederlandse samenleving en stelt dat deze religie niet past binnen de Nederlandse waarden en normen. Ze willen islamitische invloed terugdringen om de samenhang en veiligheid in de samenleving te waarborgen.
“De PVV is opgericht om Nederland te beschermen tegen de islamisering. De islam is zonder uitzondering de grootste existentiële bedreiging voor onze vrijheid. Uit onderzoek blijkt dat een meerderheid van 60% van de Nederlanders vindt dat de islam niet past bij onze samenleving.”
“En ze hebben gelijk: de islam is niet gericht op integratie, maar op onderwerping.”
Afwijzen van woke- en genderbeleid
De PVV verzet zich tegen woke-ideologie en genderdiversiteit, omdat zij vinden dat deze de samenleving verdeelt en traditionele waarden ondermijnt. Ze willen het onderscheid tussen man en vrouw weer centraal stellen en stoppen met beleid dat volgens hen mensen in hokjes plaatst.
“Ook door de doorgeslagen woke-ideologie gaan we terug in de tijd: een ideologie die mensen opdeelt in steeds kleinere hokjes op basis van afkomst, huidskleur, geslacht, seksuele geaardheid en hoe iemand zich “identificeert”.”
“Voor de PVV bestaan er slechts twee geslachten: man en vrouw. In wetten en beleid hoort het biologische geslacht weer leidend te zijn – dus geen “X” in het paspoort.”
DENK ziet een rechtvaardige, inclusieve samenleving als kern van haar missie en wil ongelijkheid, discriminatie en armoede actief bestrijden. De partij stelt concrete maatregelen voor om kansengelijkheid te vergroten, bestaanszekerheid te waarborgen en de waarde van diversiteit en religie te erkennen. DENK koppelt deze visie aan beleid voor onderwijs, inkomensverdeling en het bestrijden van discriminatie.
Ongelijkheid en discriminatie uitbannen
DENK beschouwt het bestrijden van ongelijkheid en discriminatie als essentieel voor een rechtvaardige samenleving. De partij ziet discriminatie als een bedreiging voor het fundament van de samenleving en wil deze volledig uitbannen, met nadruk op gelijke behandeling en kansengelijkheid.
Kansengelijkheid via onderwijs en herstel slavernijverleden
Onderwijs wordt gezien als motor voor gelijkwaardigheid en als middel om een samenleving met meer gelijkwaardigheid te creëren. Daarnaast wil DENK het slavernijverleden erkennen en herstellen om kansengelijkheid in de samenleving te vergroten.
“Niet alleen zorgen we hiermee voor een samenleving met meer gelijkwaardigheid, ook blijft Nederland hiermee een sterke economie met een hoogwaardige arbeidsmarkt.”
“In samenwerking met maatschappelijke organisaties stelt de overheid een fonds voor herstelbetalingen voor het slavernijverleden ter beschikking, gericht op het vergroten van de kansengelijkheid in de samenleving.”
Erkenning van religieuze en culturele diversiteit
DENK benadrukt het belang van religieuze vrijheid en de positieve rol van religieuze gemeenschappen in de samenleving. De partij wil meer erkenning en samenwerking tussen overheid en religieuze instellingen.
“DENK koestert de rol die religie speelt in onze samenleving. Er moet meer erkenning komen voor de waardevolle bijdrage van religieuze gemeenschappen aan het maatschappelijk weefsel.”