Verkiezingsprogramma's 2025 overproactieve dienstverlening
JA21 pleit voor een overheid die dienstbaar is aan de burger, met minder bureaucratie en meer vertrouwen in mensen en professionals. Proactieve dienstverlening wordt vooral ingevuld door het centraal stellen van de burger, het verminderen van administratieve lasten en het bieden van gerichte, activerende hulp aan wie dat nodig heeft. Concrete voorstellen zijn onder meer het schrappen van overbodige regels, het vereenvoudigen van communicatie en het actief ondersteunen van zelfstandigheid.
Minder bureaucratie en meer vertrouwen in burgers en professionals
JA21 ziet proactieve dienstverlening als het terugdringen van regeldruk en het centraal stellen van de burger, zodat de overheid niet betuttelt maar ondersteunt waar nodig. De partij wil dat de overheid zich dienstbaar opstelt, eenvoudige regels hanteert en professionals ruimte geeft om hun werk te doen zonder overmatige verantwoording. Dit moet leiden tot snellere, meer toegankelijke en mensgerichte dienstverlening.
“Bij JA21 is de overheid er voor de burger, niet andersom. De overheid moet zich niet langer opstellen als een regelfabriek die de levens van mensen tot in detail vormgeeft. De overheid moet de eigen burgers weer gaan vertrouwen, en de publieke sector moet kleiner en dienstbaarder worden.”
“Eenvoudige regels, begrijpelijke communicatie en behoud van solidariteit voor alle generaties.”
“Gerichte hulp voor wie het echt nodig heeft, zonder bureaucratische rompslomp.”
“Mensen hun eigen keuzes laten maken door complexe regelgeving te vervangen door eenvoudige, heldere kaders.”
Activerende en ondersteunende sociale dienstverlening
JA21 wil dat het sociale vangnet mensen actief ondersteunt om weer zelfstandig te worden, in plaats van hen afhankelijk te houden. Proactieve dienstverlening betekent hier dat hulp gericht is op herstel van zelfstandigheid, met minder betutteling en meer vertrouwen in het eigen kunnen van mensen.
Minder administratieve lasten voor professionals
JA21 koppelt proactieve dienstverlening aan het verminderen van administratieve lasten voor zorg- en onderwijsprofessionals, zodat zij meer tijd hebben voor directe hulp en begeleiding. Dit vergroot de effectiviteit van dienstverlening en maakt het werk aantrekkelijker.
“Door het mes te zetten in administratieve- en kwaliteitssystemen waarvan niet of nauwelijks is bewezen dat zij de zorg in Nederland verbeteren, kunnen zoveel ‘zorghanden’ worden vrijgemaakt dat de huidige tekorten compleet verdwijnen.”
“De maximale werktijd die door een docent mag worden besteed aan administratieve lasten wordt vastgesteld op 6%. Als er meer tijd nodig is, worden administratieve werkzaamheden geschrapt.”
FVD verzet zich tegen een proactieve overheid die burgers ongevraagd benadert of stuurt, en pleit juist voor een terughoudende, reactieve overheid die de eigen regie en zelfredzaamheid van burgers centraal stelt. Hun concrete voorstellen richten zich op het verminderen van bureaucratie, het terugdringen van overheidsbemoeienis en het vergroten van keuzevrijheid voor burgers en professionals. FVD ziet proactieve dienstverlening als symptoom van een betuttelende overheid en wil dat mensen vooral zelf keuzes maken zonder overheidssturing.
Minder overheidsbemoeienis en geen betutteling
FVD vindt dat de overheid zich niet proactief moet bemoeien met het leven van burgers, maar juist ruimte moet geven voor eigen regie en verantwoordelijkheid. Proactieve dienstverlening wordt gezien als onderdeel van een betuttelende overheid die de samenleving log en traag maakt. FVD wil daarom de overheid terughoudender maken en de menselijke maat herstellen.
“Het obsessief willen afdekken van risico’s, het altijd maar focussen op pechvogels, heeft de overheid log en traag gemaakt en de samenleving humeurig en klagerig.”
“We trekken steun voor het Preventieakkoord in, zodat mensen zelf kunnen beslissen hoe zij willen leven. Dit betekent onder meer dat horecaondernemers en sportkantines de vrijheid terugkrijgen om hun eigen rookbeleid zelf te bepalen en de overheid zich niet bemoeit met persoonlijke keuzes.”
Minder bureaucratie, meer keuzevrijheid
FVD wil dat dienstverlening niet proactief, maar juist vraaggestuurd en persoonlijk is, met minder regels en meer ruimte voor professionals en burgers om zelf te bepalen wat nodig is. De partij ziet bureaucratie en standaardisering als obstakels voor echte dienstverlening.
“We snijden bureaucratie weg, zodat zorgverleners met passie hun werk ongestoord kunnen doen, en we behouden de vrije artsenkeuze voor patiënten.”
“Forum voor Democratie wil dat zorgprofessionals weer de ruimte krijgen om naar eigen inzicht behandelingen voor te stellen, zonder dat verzekeraars of managers hen tegenhouden.”
Overheid niet proactief, maar dienstbaar en terughoudend
FVD wil een overheid die niet uit zichzelf handelt of burgers ongevraagd benadert, maar die dienstbaar is en alleen optreedt als burgers daar om vragen. Proactieve dienstverlening past volgens FVD niet bij een overheid die de menselijke maat centraal stelt.
“We stellen de menselijke maat centraal in het openbaar bestuur.”
“Voor ons is de mens in beginsel zelfredzaam. We zijn optimistisch ten aanzien van het vermogen van verreweg de meesten om iets van hun leven te maken, om op te komen voor hun eigen belangen en hun dromen te realiseren. Laat de mensen dus veel meer vrij, is ons devies.”
De SP wil dat de overheid proactief, mensgericht en laagdrempelig werkt, waarbij burgers niet worden overgeleverd aan digitale systemen, maar altijd persoonlijk contact kunnen krijgen. De partij stelt voor om fysieke overheidsloketten in de buurt te openen, ambtenaren meer tijd en ruimte te geven voor begeleiding, en de menselijke maat centraal te stellen. Zo wil de SP voorkomen dat mensen verdwalen in bureaucratie en ervoor zorgen dat de overheid actief naast de burger staat.
Fysieke en laagdrempelige overheidsloketten in de buurt
De SP vindt dat proactieve dienstverlening begint bij een overheid die fysiek aanwezig en toegankelijk is voor iedereen. Door een netwerk van laagdrempelige loketten in de buurt te creëren, wil de partij voorkomen dat mensen verdwalen in digitale systemen en zorgen dat hulp altijd dichtbij is.
“Uitvoeringsdiensten zoals de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), de Belastingdienst of het UWV gaan hun diensten in de buurt aanbieden. Er komt een dekkend en fijnmazig netwerk van laagdrempelige overheidsloketten. Zo kan iedereen makkelijk met de overheid in contact komen en weet je makkelijker waar je moet zijn als je vragen of problemen hebt.”
Persoonlijk contact en menselijke maat als recht
De SP stelt dat burgers altijd het recht moeten hebben om een mens te spreken over hun zaak, in plaats van te worden overgeleverd aan digitale systemen of algoritmes. Dit is essentieel om proactief maatwerk te kunnen leveren en problemen tijdig te signaleren en op te lossen.
“In het contact met je overheid krijg je het recht om een mens te spreken over jouw zaak en word je nooit overgeleverd aan een digitaal systeem of algoritmische besluitvorming.”
“De menselijke maat staat voorop. Mensen krijgen het recht te kiezen met welke ambtenaar zij contact kunnen leggen. Ambtenaren krijgen bovendien de tijd en ruimte om mensen op een menswaardige manier te begeleiden.”
Ambtenaren krijgen tijd, ruimte en oplosverplichting
De SP wil dat ambtenaren niet alleen reactief werken, maar actief problemen signaleren en oplossen, ook als deze buiten hun formele domein vallen. Door ambtenaren meer tijd, ruimte en een oplosverplichting te geven, wordt dienstverlening proactiever en effectiever.
“Voor de overheid komt er een oplosverplichting: een dossier doorschuiven of laten liggen kan niet meer. Ook als een probleem niet het domein van de ambtenaar is, helpt die toch tot er een oplossing is.”
“Ambtenaren krijgen bovendien de tijd en ruimte om mensen op een menswaardige manier te begeleiden.”
Van wantrouwen naar bondgenootschap
De SP wil af van een wantrouwende, controlerende overheid en pleit voor een overheid die als bondgenoot naast de burger staat. Dit betekent dat de overheid actief meedenkt en ondersteunt, in plaats van alleen te controleren of te sanctioneren.
“De overheid moet een bondgenoot van mensen worden in plaats van wantrouwende controleur. Onze overheid wordt eerlijk en transparant.”
Volt benadrukt het belang van toegankelijke, laagdrempelige en persoonlijke dienstverlening van de overheid, met speciale aandacht voor mensen die minder digitaal vaardig zijn. De partij stelt voor om gemeentelijke loketten en digitale servicepunten uit te breiden, zodat burgers proactief geholpen worden bij het aanvragen van hulp, financiële bijstand en zorg. Volt wil zo voorkomen dat mensen vastlopen in bureaucratie en zet in op een overheid die actief ondersteunt in plaats van afwacht.
Uitbreiding van fysieke en digitale loketten voor hulp
Volt wil dat burgers die moeite hebben met digitale dienstverlening of vastlopen bij overheidsinstanties, proactief geholpen worden via toegankelijke loketten en servicepunten. Dit moet voorkomen dat mensen tussen wal en schip vallen en zorgt ervoor dat hulp en ondersteuning laagdrempelig beschikbaar zijn.
“We stimuleren meer gemeentelijke loketten waar mensen die minder digitaal vaardig zijn aan kunnen kloppen voor hulp op het gebied van financiële bijstand, zorg of andere zaken.”
“Persoonlijke hulp blijft altijd beschikbaar. In elk gemeentehuis komen digitale servicepunten waar medewerkers burgers helpen met digitale aanvragen.”
“Er zijn alternatieven voor niet-digitale burgers. Telefonische dienstverlening en fysieke loketten blijven bestaan voor wie dat nodig heeft.”
Eén loket voor burgers met problemen bij Belastingdienst of Toeslagen
Volt pleit voor een centrale, proactieve toegang tot hulp voor burgers en ondernemers die vastlopen bij complexe overheidsinstanties. Door één duidelijk loket te bieden, wil Volt voorkomen dat mensen verdwalen in het systeem en sneller rechtvaardige oplossingen krijgen.
“Volt pleit ervoor dat iedere burger en ondernemer die vastloopt bij de Belastingdienst of Dienst Toeslagen bij één loket terecht kan voor hulp en rechtvaardige oplossingen.”
Digitale vaardigheidstrainingen en toegankelijke digitale diensten
Volt erkent dat proactieve dienstverlening ook betekent dat burgers ondersteund worden om zelfstandig gebruik te maken van digitale overheidsdiensten. Daarom worden gratis digitale vaardigheidstrainingen aangeboden en moeten digitale diensten toegankelijk zijn voor mensen met beperkingen.
“Er worden digitale vaardigheidstrainingen aangeboden. In bibliotheken en buurthuizen worden gratis cursussen gegeven voor iedereen die wil leren werken met digitale diensten.”
“Alle digitale diensten worden zo ontworpen dat mensen met een visuele beperking, voor zover mogelijk, ze ook kunnen gebruiken.”
50PLUS benadrukt het belang van toegankelijke en begrijpelijke overheidsdienstverlening, vooral voor ouderen die moeite hebben met digitalisering. De partij wil dat overheidsdiensten proactief alternatieven bieden voor digitale formulieren, duidelijke communicatie hanteren en gemeenten wettelijk verplichten digitale inclusie te waarborgen. Concrete voorstellen zijn onder meer papieren alternatieven, fysieke bereikbaarheid en digitale vaardigheidstrainingen.
Papieren en fysieke alternatieven verplicht stellen
50PLUS vindt dat proactieve dienstverlening betekent dat overheidsdiensten niet alleen digitaal, maar ook via post, telefoon of balie bereikbaar moeten zijn, en dat papieren alternatieven standaard worden aangeboden aan ouderen en gehandicapten. Dit voorkomt uitsluiting van mensen die moeite hebben met digitalisering en zorgt dat iedereen toegang houdt tot essentiële overheidsdiensten.
“Overheidsdiensten en facilitaire bedrijven bieden ouderen en gehandicapten die moeite hebben met digitale formulieren, een papieren alternatief.”
“Overheidsdiensten en maatschappelijke organisaties (zoals DigiD, MijnOverheid, zorgportalen) zijn altijd ook bereikbaar via post, telefoon of fysieke balie.”
Gemeenten wettelijk verplichten tot digitale inclusie
De partij wil dat gemeenten een wettelijke plicht krijgen om digitale inclusie van ouderen te waarborgen, vergelijkbaar met hun verantwoordelijkheid voor de WMO. Dit is een proactieve benadering waarbij gemeenten actief moeten zorgen dat ouderen digitaal zelfredzaam blijven en niet buiten de boot vallen.
“Digitale inclusie: een gemeentelijke plicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
Duidelijke, begrijpelijke en veilige digitale communicatie
50PLUS stelt dat alle digitale communicatie van de overheid begrijpelijk en veilig moet zijn, zodat ouderen niet worden buitengesloten of slachtoffer worden van digitale criminaliteit. Dit is een vorm van proactieve dienstverlening omdat het de overheid verplicht om vooraf rekening te houden met de behoeften en kwetsbaarheden van ouderen.
BIJ1 pleit voor een proactieve, toegankelijke en mensgerichte dienstverlening, waarbij de overheid en instanties actief mensen opzoeken en ondersteunen, in plaats van afwachtend of bureaucratisch te zijn. De partij wil dat hulp en voorzieningen laagdrempelig, regelluw en op maat worden aangeboden, met nadruk op vertrouwen, eigen regie en het actief bereiken van kwetsbare groepen. Belangrijke voorstellen zijn het afschaffen van verplichtingen en sancties in de bijstand, het actief opsporen van ‘spookjongeren’, en het centraal stellen van één plan en één regisseur bij hulpverlening.
Actief opsporen en ondersteunen van kwetsbare groepen
BIJ1 wil dat instanties niet wachten tot mensen zelf aankloppen, maar actief mensen opsporen die uit beeld raken of hulp nodig hebben. Dit voorkomt dat kwetsbare groepen tussen wal en schip vallen en zorgt dat iedereen toegang houdt tot voorzieningen.
“Jongeren die uit het zicht raken van de instanties, ook wel ‘spookjongeren’, moeten nog steeds aanspraak kunnen maken op alle voorzieningen. We gaan deze jongeren actiever opsporen om ze te kunnen helpen.”
Eén plan, één regisseur en regelluwe uitkeringen
De partij wil dat dienstverlening rondom uitkeringen en zorg persoonlijker, eenvoudiger en meer op vertrouwen gebaseerd wordt. Door één plan en één regisseur centraal te stellen en regels te versoepelen, wordt de dienstverlening proactiever en beter afgestemd op individuele behoeften.
“‘Eén plan, één regisseur’ is de basis van hulp voor mensen met een hulpvraag. Regelingen die inkomens ondersteunen trekken we gelijk in alle gemeenten.”
“Uitkeringen worden regelluw (met flexibele regels).”
“‘Eén plan, één regisseur’ wordt de basis van hulp voor mensen met een zorg- of ondersteuningsvraag, onder welke zorgwet die vraag ook valt.”
Afschaffen verplichtingen en sancties bij bijstand
Door het afschaffen van tegenprestaties en sancties in de bijstand, wil BIJ1 een meer ondersteunende en minder controlerende dienstverlening realiseren. Dit verlaagt de drempel voor hulp en stimuleert mensen om gebruik te maken van voorzieningen zonder angst voor straf.
“Ondersteunend aanbod als sollicitatietrainingen blijven bestaan maar zijn niet meer verplicht. Tegenprestaties en sancties voor mensen in de bijstand schaffen we af.”
BVNL pleit voor een overheid die zich terughoudend opstelt en vooral reactief is, met minimale bemoeienis en maximale autonomie voor burgers. Proactieve dienstverlening wordt niet expliciet als doel genoemd; in plaats daarvan ligt de nadruk op klantgerichtheid, transparantie en het beperken van overheidsinterventie. Concrete voorstellen richten zich op het verkleinen van het overheidsapparaat en het stimuleren van eigen initiatief bij burgers.
Overheid moet reactief en terughoudend zijn
BVNL ziet een proactieve overheid als ongewenst en pleit juist voor een kleine, dienstbare overheid die burgers niet ongevraagd benadert of stuurt. De partij vindt dat de overheid zich moet beperken tot het strikt noodzakelijke en burgers vooral ruimte moet geven voor eigen initiatief en verantwoordelijkheid.
“De staat moet dienstbaar zijn aan de burger, niet andersom. De overheid moet klein, betrouwbaar, volledig transparant en efficiënt zijn, met een zeer terughoudende rol in het leven van mensen.”
“Ambtenaren moeten zich klantgericht opstellen en naar mogelijkheden en oplossingen zoeken in plaats van redenen om nee te zeggen. De overheid moet en kan een stuk kleiner worden.”
“Wij geloven in mensen, niet in systemen. Onze samenleving floreert wanneer mensen vrij zijn, maar ook verantwoordelijk.”
Geen automatische of proactieve toekenning van voorzieningen
BVNL verzet zich tegen automatische, proactieve toekenning van uitkeringen of toeslagen en wil dat burgers zelf verantwoordelijkheid nemen voor het aanvragen van voorzieningen. Dit moet afhankelijkheid verminderen en eigen initiatief stimuleren.
De VVD benoemt het belang van een overheid die werkt voor mensen, met minder bureaucratie en meer vertrouwen in burgers en professionals. Proactieve dienstverlening wordt vooral ingevuld door het verminderen van regels, het verbeteren van bereikbaarheid en communicatie van de overheid, en het ondersteunen van mensen die moeite hebben met digitalisering. Concrete voorstellen zijn onder meer het verlagen van wachttijden bij contact met de overheid, het communiceren in begrijpelijke taal, en het actief ondersteunen van digitale inclusie.
Overheid moet bereikbaar en toegankelijk zijn voor burgers
De VVD wil dat de overheid proactief en laagdrempelig bereikbaar is voor burgers, onder andere door wachttijden te verkorten en communicatie te verbeteren. Dit moet ervoor zorgen dat mensen sneller en makkelijker geholpen worden, wat aansluit bij het idee van proactieve dienstverlening.
“De wachttijd bij contact met de overheid moet flink omlaag, ongeacht of het contact per telefoon, e-mail, post gaat of fysiek is. We willen dat gemeenten vaker open zijn buiten standaard kantoortijden, in plaats van alleen tijdens kantoortijden.”
“De hele overheid communiceert in begrijpelijke taal voor mensen thuis, niet alleen in begrijpelijke taal voor de overheid zelf. Websites en apps van de overheid moeten goed toegankelijk zijn voor blinden en slechtzienden of anderen met een beperking.”
Digitale inclusie en ondersteuning bij digitalisering
De VVD erkent dat niet iedereen mee kan komen in een digitaliserende samenleving en wil daarom proactief ondersteuning bieden aan mensen die moeite hebben met digitalisering. Dit is een directe invulling van proactieve dienstverlening, gericht op het voorkomen van uitsluiting.
“We zorgen voor digitale inclusie door mensen te helpen die moeite hebben met een digitaliserende samenleving.”
Minder bureaucratie en meer vertrouwen in burgers
De VVD ziet het verminderen van regels, procedures en bureaucratie als essentieel voor een overheid die proactief en dienstverlenend is. Door uit te gaan van vertrouwen en de menselijke maat te versterken, wil de partij voorkomen dat mensen klem komen te zitten in het systeem.
“We gaan uit van vertrouwen in mensen. We kunnen dan toe met minder regels, rapportages, procedures, etcetera. Dat geeft de samenleving meer ademruimte.”
“We zijn voor een stevige aanpak van fraude, maar mensen die een foutje maken, bestempelen we niet meteen als fraudeur. We gaan uit van vertrouwen en gaan door met het versterken van de menselijke maat in wetgeving en uitvoering.”
Het CDA benoemt "proactieve dienstverlening" niet expliciet, maar pleit wel voor een overheid die burgers en bedrijven actief ondersteunt, drempels verlaagt en dienstverlening toegankelijker maakt. De partij wil regelgeving vereenvoudigen, administratieve lasten verlagen en burgers beter begeleiden bij het vinden van passende hulp of werk. Concrete voorstellen zijn onder meer het ontwikkelen van toegankelijke advies- en doorverwijsloketten en het verminderen van regels om ruimte te geven aan maatwerk en vertrouwen.
Vereenvoudigen van regelgeving en verlagen van uitvoeringslast
Het CDA wil dat de overheid burgers en bedrijven actief ondersteunt door regels te schrappen en de uitvoeringslast te verlagen, zodat dienstverlening sneller en toegankelijker wordt. Dit moet leiden tot meer ruimte voor maatwerk en een overheid die sneller en adequater kan inspelen op de behoeften van burgers.
“We willen burgers en bedrijven ruimte en vertrouwen geven. Daartoe zetten we rigoureus het mes in de regelgeving: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere verantwoording. Zo versnellen we besluitvorming.”
“Er komt een programma ‘vereenvoudiging van regelgeving’. Doelstelling is een lagere uitvoeringslast voor uitvoerders, burgers en ondernemingen.”
Toegankelijke advies- en doorverwijsloketten voor werk en ontwikkeling
Het CDA stelt voor om regionale werkcentra te ontwikkelen tot toegankelijke informatie- en adviespunten, waar burgers proactief geholpen worden met inzicht in opleidingen, vaardigheden en doorverwijzing naar passende ondersteuning. Dit verlaagt de drempel voor mensen om hulp te zoeken en bevordert een actieve benadering van dienstverlening.
“We ontwikkelen regionale werkcentra tot informatie- en adviespunten voor (digitaal) inzicht in opleidingen en skills met een eenduidig en voor iedereen toegankelijk advies- en doorverwijsloket, onder verantwoordelijkheid van het UWV-werkbedrijf en gemeenten.”
Actieve begeleiding en maatwerk bij overgang naar werk
Het CDA wil dat mensen met een uitkering die aan het werk gaan, actief worden begeleid en ondersteund, onder andere door tijdelijke terugkeermogelijkheden naar de uitkering. Dit verlaagt de angst voor risico’s en stimuleert mensen om daadwerkelijk de stap naar werk te zetten.
“Voor mensen met een uitkering die aan het werk gaan, willen we tijdelijke mogelijkheden om terug te keren naar de oude uitkering als het werken onverhoopt niet gaat. Zodat mensen durven kiezen voor een baan, ook als dat onzeker voelt, in plaats van de zekerheid van een uitkering.”
De ChristenUnie pleit voor een overheid die burgers actief ondersteunt, vooral bij schulden en sociale zekerheid, door proactief hulp aan te bieden in plaats van af te wachten tot mensen zelf aankloppen. Ze willen dat overheidsinstanties en schuldhulpverlening niet alleen reactief, maar juist anticiperend en begeleidend optreden, met nadruk op nazorg en sociaal incasseren. Dit moet voorkomen dat mensen verder in de problemen raken en zorgt voor een menselijker, toegankelijker vangnet.
Proactieve schuldhulp en nazorg door de overheid
De ChristenUnie wil dat de overheid en schuldhulpverleners niet wachten tot burgers zelf om hulp vragen, maar actief signaleren en begeleiden om schulden te voorkomen en op te lossen. Nazorg wordt wettelijk verankerd om terugval te voorkomen, en sociaal incasseren wordt de norm bij overheidsvorderingen. Dit beleid is bedoeld om kwetsbare mensen beter te beschermen en structurele schuldenproblematiek te doorbreken.
“Nazorg krijgt daarom een betere wettelijke verankering in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening, bijvoorbeeld door het betrekken van werkgevers.”
“Sociaal incasseren wordt de norm. Alle overheidsvorderingen worden centraal geïnd met altijd de mogelijkheid tot een betalingsregeling.”
Minder bureaucratie en meer toegankelijke sociale zekerheid
De ChristenUnie wil dat sociale zekerheid en inkomensondersteuning eenvoudiger en toegankelijker worden, zodat mensen niet verdwalen in regels en sneller de hulp krijgen die ze nodig hebben. Dit betekent een verschuiving van wantrouwen naar vertrouwen, met ruimte voor initiatieven die kwetsbare groepen direct ondersteunen.
“Naar een sociale zekerheid gebaseerd op een realistisch mensbeeld, waarin niet wantrouwen, maar vertrouwen centraal staat.”
“Vereenvoudiging van inkomensondersteuning en versteviging van inkomenszekerheid (ook bij de overgang tussen dagbesteding, bijstand en betaald werk) moet daarbij de kern zijn.”
DENK pleit voor een overheid die burgers actief ondersteunt en problemen vroegtijdig signaleert, met name op het gebied van armoede, schulden en herstel na overheidsfalen. De partij wil dat de overheid proactief optreedt door eerder hulp te bieden, procedures te vereenvoudigen en de menselijke maat centraal te stellen, zodat burgers niet langer zelf achter hun rechten en ondersteuning aan hoeven te gaan.
Vroegtijdige signalering en overname van schulden
DENK wil dat de overheid actief optreedt bij het voorkomen en oplossen van schulden, door problemen vroeg te signaleren en burgers direct te ondersteunen. Dit voorkomt dat mensen in problematische situaties terechtkomen en verlaagt de drempel tot hulp.
“We stimuleren dat schulden eerder worden gesignaleerd en dat schulden worden overgenomen.”
Proactief herstel en ondersteuning na overheidsfalen
De partij vindt dat de overheid zelf verantwoordelijkheid moet nemen bij herstel na fouten, zoals bij de toeslagenaffaire, door procedures te vereenvoudigen, personeel uit te breiden en slachtoffers actief te begeleiden. Dit betekent dat de overheid niet afwacht, maar zelf het initiatief neemt om mensen te helpen.
“Volledig herstel voor slachtoffers van de toeslagenmisdaad moet centraal komen te staan. Procedures worden simpeler, het personeel wordt uitgebreid en er komt één duidelijk en rechtvaardig schadeproces met vaste bedragen, onafhankelijke beoordeling en menselijke ondersteuning.”
Overheid verplicht tot begrijpelijke communicatie en menselijke maat
DENK wil dat de overheid verplicht wordt besluiten begrijpelijk uit te leggen en altijd de menselijke maat toepast, zodat burgers niet verdwalen in bureaucratie en sneller passende hulp krijgen.
GroenLinks-PvdA wil dat de overheid burgers actief en automatisch helpt bij het verkrijgen van waar ze recht op hebben, zodat niemand door onwetendheid of bureaucratie buiten de boot valt. De partij stelt voor om inkomensondersteuning en andere rechten zoveel mogelijk automatisch toe te kennen, en mensen proactief te informeren bij belangrijke levensgebeurtenissen. Hun visie is een overheid die het initiatief neemt, vertrouwen centraal stelt en drempels voor hulp en ondersteuning verlaagt.
Automatische en proactieve toekenning van rechten
GroenLinks-PvdA wil dat burgers niet zelf hoeven te zoeken naar ondersteuning, maar dat de overheid actief informeert en automatisch uitkeert waar mogelijk. Dit voorkomt dat mensen door onwetendheid of administratieve barrières hun rechten mislopen en draagt bij aan bestaanszekerheid.
“Naast hogere uitkeringen worden mensen actief gewezen op andere inkomensondersteuning waar zij recht op hebben, die zoveel mogelijk automatisch wordt uitgekeerd.”
“Zolang extra inkomensondersteuning nodig is, informeert de overheid mensen actief over waar zij recht op hebben. Dit gebeurt in ieder geval bij grote levensgebeurtenissen, zoals verlies van werk, een scheiding, verhuizing of overlijden, en met aandacht voor bescherming van persoonsgegevens. De inkomensondersteuning wordt zoveel mogelijk automatisch uitgekeerd, zonder extra formulier.”
Proactieve schuldhulpverlening en vroegsignalering
De partij wil dat de overheid en betrokken instanties vroegtijdig signaleren wanneer mensen in de problemen komen, en direct hulp aanbieden zonder dat mensen daar eerst zelf om hoeven te vragen. Dit verlaagt de drempel tot hulp en voorkomt verdere escalatie van problemen.
“Deurwaarders maken daarom voortaan verplicht een melding bij gemeentelijke schuldhulp, net als verhuurders, energie- en waterbedrijven en zorgverzekeraars.”
“Wij keren het systeem om: geen verdienmodel op ellende, maar een overheid die als eerste de hand uitsteekt. Vroeg, vriendelijk en vastberaden.”
De SGP pleit voor proactieve dienstverlening door de overheid, vooral gericht op het voorkomen van armoede en schulden, het inzichtelijk maken van ondersteunende regelingen en het vroegtijdig signaleren van problemen. Ze willen dat burgers beter en sneller geholpen worden via toegankelijke portalen en preventieve instrumenten, met een nadruk op samenwerking tussen overheid en maatschappelijke organisaties.
Eén gezinsportaal en preventieve schuldhulp
De SGP wil dat de overheid burgers actief ondersteunt door het inzichtelijk maken van hun rechten op regelingen en door preventief schulden te signaleren en aan te pakken. Dit moet drempels verlagen en voorkomen dat mensen in de problemen komen, wat aansluit bij het idee van proactieve dienstverlening.
Structurele inzet op preventie en vroegsignalering
De SGP wil dat de overheid niet alleen reageert op problemen, maar deze actief voorkomt door financiële educatie, preventie en samenwerking met maatschappelijke organisaties. Dit is een duidelijke invulling van proactieve dienstverlening, waarbij de overheid burgers benadert voordat problemen escaleren.
BBB pleit voor een overheid die burgers en bedrijven actief ondersteunt met snelle, begrijpelijke en toegankelijke dienstverlening, zowel digitaal als persoonlijk. Ze willen dienstverlening toetsen op eenvoud en bereikbaarheid, en stellen de burger centraal door passende ondersteuning te bieden bij persoonlijke situaties. De partij benadrukt het belang van laagdrempelige, proactieve overheidsdiensten die aansluiten bij de behoeften van mensen.
Dienstverlening toetsen op eenvoud en bereikbaarheid
BBB wil dat de overheid haar dienstverlening actief afstemt op de situatie van burgers en bedrijven, met nadruk op toegankelijkheid, begrijpelijkheid en persoonlijke ondersteuning. Dit betekent dat de overheid niet afwacht, maar proactief zorgt dat mensen geholpen worden op een manier die bij hun situatie past.
“De dienstverlening wordt getoetst op eenvoud, bereikbaarheid en passende ondersteuning bij persoonlijke situaties.”
“Burgers en bedrijven hebben recht op snelle, begrijpelijke en toegankelijke dienstverlening, digitaal én persoonlijk.”
Laagdrempelige en duidelijke overheidsdiensten
BBB streeft naar overheidsdiensten die voor iedereen toegankelijk zijn, met speciale aandacht voor mensen met een beperking. Dit betekent dat digitale loketten begrijpelijk, veilig en volledig toegankelijk moeten zijn, zodat niemand wordt buitengesloten en de overheid actief drempels wegneemt.
“Alle digitale loketten zijn begrijpelijk, veilig en toegankelijk voor iedere Nederlander, waarbij publieke en semipublieke digitale diensten 100% toegankelijk zijn voor mensen met een beperking conform de WCAGrichtlijnen.”
D66 wil dat mensen sneller en makkelijker passende hulp krijgen, zonder van het kastje naar de muur gestuurd te worden. Ze pleiten voor laagdrempelige, proactieve ondersteuning dichtbij huis, zoals buurtondersteuners en centrale zorgcoördinatie, zodat problemen vroeg worden gesignaleerd en niemand tussen wal en schip valt. Hun visie is gericht op het voorkomen van verergering van klachten door tijdige en toegankelijke dienstverlening.
Vroege signalering en laagdrempelige hulp in de wijk
D66 ziet proactieve dienstverlening als het tijdig signaleren van problemen en het bieden van passende hulp dichtbij huis, zodat klachten niet verergeren en mensen niet verdwalen in het systeem. Ze willen dat buurtondersteuners en centrale zorgcoördinatoren een brug slaan tussen zorg en het dagelijks leven, met oog voor verschillen tussen mensen.
“Om te voorkomen dat lichte klachten verergeren, mogen patiënten niet van het kastje naar de muur gestuurd worden. We kijken naar de kern van het probleem en bieden daar passende hulp en ondersteuning bij.”
“Buurtondersteuners zijn de stille kracht in onze wijken. Ze slaan de brug tussen de zorg en het dagelijks leven van mensen. Ze kunnen problemen vroeg signaleren, bieden een luisterend oor en zorgen dat niemand tussen wal en schip valt.”
“Een centrale zorgcoördinator of een lokaal loket helpt mensen de weg te vinden naar de voorzieningen die er al zijn.”
Het PVV-verkiezingsprogramma bevat geen expliciete visie of concrete voorstellen rond "proactieve dienstverlening" door de overheid. Er wordt vooral ingezet op het verminderen van bureaucratie, het vergroten van zeggenschap voor uitvoerende professionals en het schrappen van managementlagen, maar een actieve, initiërende rol van de overheid richting burgers (zoals proactief benaderen of automatisch toekennen van rechten) wordt niet genoemd.
Minder bureaucratie en meer zeggenschap voor uitvoerders
De PVV wil de dienstverlening verbeteren door bureaucratie en managementlagen te schrappen en zorgverleners meer zeggenschap te geven, zodat zij sneller en effectiever kunnen handelen. Dit is vooral gericht op het wegnemen van belemmeringen voor professionals, niet op het proactief benaderen van burgers door de overheid.
“Bureaucratie en managementlagen schrappen”
“Meer zeggenschap voor zorgverleners”
“We schrappen bureaucratie en managementlagen die de zorg duurder en ingewikkelder hebben gemaakt. Met slimme inzet van kunstmatige intelligentie verlagen we de administratiedruk. Zorgverleners krijgen meer zeggenschap over hun eigen werk.”
De Partij voor de Dieren pleit voor een proactieve overheid die mensen tijdig ondersteunt, vooral bij schulden en armoede, door vroegsignalering en het automatisch aanbieden van hulp. Gemeenten krijgen meer middelen om signalen van financiële problemen op te vangen en burgers hoeven minder vaak zelf hulp aan te vragen; de overheid neemt hierin het initiatief.
Vroegsignalering en automatische hulp bij schulden
De PvdD wil dat gemeenten actief betalingsproblemen signaleren en direct passende hulp aanbieden, zodat problemen niet verergeren. Dit voorkomt dat mensen zelf om hulp moeten vragen en verlaagt drempels voor kwetsbare groepen. De partij ziet proactieve dienstverlening als essentieel om armoede structureel te bestrijden en autonomie te bevorderen.
“We zetten, naast het verhelpen van schulden, veel meer in op vroegsignalering om te voorkomen dat betalingsachterstanden uitgroeien tot problematische schulden. Gemeenten krijgen meer budget en inhoudelijke ondersteuning voor het omgaan met signalen over startende financiële problemen.”
“De overheid heeft een zorgplicht, zeker als het om schulden gaat waar (semi-)publieke instellingen de schuldeiser zijn. Mensen krijgen voortaan een betalingsregeling aangeboden in plaats van dat ze die moeten aanvragen.”
Toegankelijke fysieke dienstverlening voor digibeten
De partij vindt dat proactieve dienstverlening ook betekent dat iedereen, ongeacht digitale vaardigheden, eenvoudig toegang moet hebben tot overheidsdiensten. Dit voorkomt uitsluiting en zorgt dat hulp altijd bereikbaar is.
“Burgers die niet uit de voeten kunnen met de digitale middelen van de overheid, kunnen altijd bij een fysieke balie in hun eigen gemeente terecht. Communicatie per post blijft altijd mogelijk.”
NSC wil dat de overheid burgers actief en gericht benadert, vooral bij geldzorgen en armoede, in plaats van af te wachten tot mensen zelf om hulp vragen. Ze voeren het wetsvoorstel proactieve dienstverlening uit, inclusief wettelijke grondslag voor gegevensdeling, waarbij burgers zeggenschap houden over hun gegevens. De kern van hun visie is een menselijker, toegankelijker overheid die kwetsbare burgers niet laat vallen door bureaucratie of passiviteit.
Proactief benaderen van mensen met geldzorgen
NSC vindt dat de overheid niet moet wachten tot burgers zelf om hulp vragen, maar actief mensen met geldzorgen moet opsporen en ondersteunen. Dit moet armoede voorkomen en verminderen, omdat veel mensen hun rechten niet kennen of uit angst geen hulp zoeken. Proactieve dienstverlening wordt wettelijk verankerd, met waarborgen voor privacy en transparantie.
“De overheid moet gericht en actief mensen met geldzorgen gaan helpen. Niet afwachten tot mensen om hulp vragen, maar er zelf op afstappen.”
“Daarom voeren we het wetsvoorstel proactieve dienstverlening uit om armoede te verminderen. Onderdeel daarvan is dat er een grondslag moet komen voor proactieve gegevensdeling in het belang van de burgers. Elke burger heeft het recht te weten welke informatie met wie wordt gedeeld, en mag die gegevensdeling ook weigeren.”