De Partij voor de Dieren beschouwt privacy als een fundamenteel recht dat essentieel is voor een vrije samenleving en wil dit recht krachtig beschermen tegen zowel overheidsinmenging als commerciële uitbuiting. Ze pleiten voor strikte beperkingen op het verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens, meer transparantie en zeggenschap voor burgers, en stevige waarborgen tegen digitale surveillance en buitenlandse invloed. Concrete voorstellen zijn onder meer het verbieden van gezichtsherkenning, het beschermen van communicatiegeheim, het recht om vergeten te worden, en het afdwingen van privacy by design bij bedrijven.
De PvdD wil dat de overheid alleen in uitzonderlijke gevallen persoonsgegevens mag opvragen of digitale apparaten mag binnendringen, altijd onder rechterlijke toetsing. Ze verzetten zich tegen massasurveillance, zoals de Sleepwet en de Super SyRi-wet, en eisen strenge controle op veiligheidsdiensten en hun algoritmes.
“Alleen wanneer er sprake is van een concrete verdenking die door de rechter wordt getoetst, mogen politie, justitie en inlichtingendiensten gegevens over burgers opvragen bij bedrijven.”
“Opsporing- en veiligheidsdiensten mogen geen digitale apparaten binnendringen zonder dat daar een zwaarwichtige, door de rechter getoetste reden voor is.”
“De voorgenomen verdere verruiming van de Sleepwet gaat niet door. In plaats daarvan wordt de Sleepwet ingetrokken en er komt een nieuwe privacyvriendelijke Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv).”
“De voorgestelde ‘Super SyRi’-wet (WGS), waarbij de overheid en bedrijven massaal gegevens verzamelen, koppelen en analyseren, voeren we niet in.”
De partij wil gezichtsherkenningstechnologie in de openbare ruimte, winkels en horeca volledig verbieden, evenals het gebruik van particuliere camera’s met gezichtsherkenning en het surveillancenetwerk van de politie.
“Camera’s met gezichtsherkenning staan we niet toe in de openbare ruimte, winkels en horeca. Daarnaast komt er een verbod op particuliere camera’s met gezichtsherkenning, zoals slimme deurbellen, in de openbare ruimte.”
“De politie stopt dus ook met het ‘Camera in Beeld’-surveillancenetwerk en met het inzetten van gezichtsherkenningssoftware bij beelden van demonstraties.”
Bedrijven moeten standaard privacyvriendelijke instellingen hanteren en mogen alleen gegevens verzamelen met expliciete, begrijpelijke toestemming. Verkoop van data zonder toestemming wordt verboden en burgers krijgen zeggenschap over hun data.
“Bedrijven worden streng gehouden aan de principes ‘Privacy by Design’ en ‘Privacy by Default’. Dat betekent dat er zo min mogelijk data verzameld worden en de standaardinstellingen altijd privacy-vriendelijk zijn.”
“Gegevens verzamelen mag alleen als daar nadrukkelijk toestemming voor is gegeven, waarbij op een korte, makkelijk leesbare manier aan de gebruiker wordt uitgelegd waar deze voor worden gebruikt.”
“We begrenzen de mogelijkheden waarvoor onze data gebruikt mogen worden en verbieden de verkoop van data zonder expliciete toestemming.”
De PvdD wil het communicatiegeheim wettelijk beschermen, microtargeting aan banden leggen, en burgers het recht geven op een vrij internet zonder filters of blokkades. End-to-end encryptie blijft behouden en chatcontrol wordt afgewezen.
“Het communicatiegeheim wordt beschermd en gerespecteerd.”
“We houden end-to-end-encryptie in stand.”
“De voorgestelde EU ‘chatcontrol’, waarmee alle digitale communicatie gescand wordt, komt er niet.”
“Burgers hebben recht op een vrij internet zonder filters, blokkades of doorgifte van gegevens door providers.”
Burgers moeten eenvoudig hun gegevens kunnen inzien en laten verwijderen uit datasystemen, met een wettelijk recht om vergeten te worden.
“Burgers hebben het recht 'om vergeten te worden' en krijgen meer zicht op de gegevens die over hen zijn opgeslagen en betere mogelijkheden zich uit datasystemen te laten verwijderen (het recht om vergeten te worden).”
De partij verbiedt verplichte meekijksoftware voor studenten en werknemers, en eist dat digitale diensten altijd ook zonder Big Tech-apps toegankelijk blijven.
“Studenten mogen weigeren meekijksoftware te installeren op hun computer voor het maken van tentamens. Meekijksoftware voor thuiswerkende werknemers wordt verboden.”
“Geen appdwang. Diensten van overheid, scholen, zorginstellingen en banken mogen nooit alleen nog maar via apps en platformen van Big Tech bereikbaar zijn.”
Medische dossiers en bankgegevens mogen alleen met expliciete toestemming worden ingezien; systemen die privacy niet kunnen waarborgen worden verboden of aangepast.
“Medische dossiers worden niet opengesteld zonder expliciete toestemming. Apps die de privacy niet kunnen waarborgen worden verboden.”
“Bank- en betaalgegevens van burgers zijn vertrouwelijk. Daarom moeten we niet toestaan dat derden zonder expliciete toestemming in bankrekeningen kunnen kijken.”
De privacy van demonstranten wordt beschermd door ID-controles en surveillance te beperken tot strikt noodzakelijke gevallen.
De mogelijkheid om contant te betalen blijft bestaan om privacy en onafhankelijkheid van burgers te waarborgen.
“Contant kunnen betalen blijft mogelijk. Dit vergroot privacy en onafhankelijkheid, en iedereen moet binnen redelijke afstand contant geld kunnen opnemen.”
FVD beschouwt privacy als een fundamenteel recht en een essentiële voorwaarde voor vrijheid in de samenleving. Ze willen digitale communicatie onder het briefgeheim brengen, de Sleepwet intrekken, verplichte digitale identificatie en biometrische registratie tegengaan, en cashbetalingen wettelijk beschermen om anonieme transacties mogelijk te houden. Daarnaast pleiten ze voor het afschaffen van de AVG en de Cookiewet, en het waarborgen van anonimiteit op internet.
FVD wil dat het briefgeheim uit de Grondwet ook gaat gelden voor digitale communicatie, zodat e-mails en berichten dezelfde bescherming krijgen als briefpost en telefoongesprekken. Dit moet burgers beschermen tegen toezicht en censuur door de overheid.
“Het briefgeheim, zoals vastgelegd in artikel 13 van de Grondwet, gaat ook gelden voor digitale communicatie, zodat e-mails en berichten dezelfde bescherming genieten als briefpost en telefoongesprekken.”
De partij verzet zich tegen overheidsmaatregelen die massale digitale surveillance mogelijk maken, zoals de Sleepwet, Europese Digital ID en biometrische registratie van internetgebruikers. Ze zien deze als bedreigingen voor privacy en anonimiteit.
“We respecteren de uitslag van het referendum van 2017 en schaffen de Sleepwet af, zodat burgers niet structureel kunnen worden afgeluisterd.”
“We verzetten ons tegen een Europese digitale identiteit, zodat Nederlanders niet in een centraal controlesysteem terechtkomen.”
“We weigeren voorstellen om biometrische data van internetgebruikers op te slaan, zodat anonimiteit online gewaarborgd blijft.”
FVD wil cashbetalingen wettelijk beschermen en limieten op contante transacties afschaffen, omdat contant geld volgens hen cruciaal is voor individuele vrijheid en privacy. Banken moeten verplicht worden cash kosteloos te faciliteren.
De partij vindt anonimiteit op internet essentieel voor een vrije samenleving en verzet zich tegen verplichte identiteitskoppeling aan online accounts.
“We maken anonimiteit de norm. We verzetten ons tegen verplichte identiteitskoppeling aan accounts, zodat iedereen zonder angst kennis kan vergaren en meningen kan uiten.”
FVD wil de AVG en Cookiewet afschaffen omdat deze volgens hen privacy niet effectief beschermen en vooral zorgen voor bureaucratie. Ze willen deze vervangen door duidelijke, praktische privacyregels.
De partij wil dat KYC-regelgeving (Know Your Customer) wordt hervormd, zodat gewone burgers niet standaard als criminelen worden behandeld bij financiële instellingen.
NSC benadrukt het belang van privacybescherming door de overheid en wil burgers meer zeggenschap geven over hun eigen data. Ze pleiten voor strengere waarborgen bij het verzamelen, opslaan en delen van persoonsgegevens, transparantie over datagebruik, en het tegengaan van massasurveillance en privacyschendingen door zowel overheid als bedrijven. Concrete voorstellen zijn onder meer het ‘once only’-principe, een persoonlijke digitale kluis, verbod op chatcontrole, en strengere handhaving op AI- en datagebruik.
NSC vindt dat de overheid te vaak privacy van burgers schendt of privacyregels te rigide toepast, wat burgers schaadt. Ze willen dat persoonsgegevens slechts eenmaal worden opgeslagen, burgers inzicht krijgen in datagebruik, en dat privacybevorderende technologie wordt ingezet. Dit moet het vertrouwen in de overheid herstellen en misstanden zoals het toeslagenschandaal voorkomen.
“De overheid moet zorgvuldiger met privacygevoelige gegevens van burgers omgaan. Het uitgangspunt wordt dat deze slechts eenmaal worden opgeslagen (het ‘once only’-principe) naar Ests voorbeeld. Wanneer een persoon/bedrijf/instantie deze gegevens wil opvragen, wordt de zoekvraag geregistreerd en gemeld bij de burger. Burgers kunnen dan zien wie hun data gebruikt en er eventueel een klacht over indienen.”
“We hanteren het principe dat de burger zo veel mogelijk zeggenschap moet krijgen over de data die over hem of haar worden verzameld en verwerkt. Daarom willen we verkennen of er bij digitale dienstverlening gebruikgemaakt kan worden van een persoonlijke digitale kluis die de burger zelf beheert.”
“De overheid moet ervoor zorgen dat de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) wordt nageleefd op een manier die recht doet aan de belangen van burgers. In de praktijk zien we dat de overheid te vaak doorschiet naar twee uitersten: of ze schendt de privacy van burgers, of ze past de privacyregels zo rigide toe dat burgers daardoor worden geschaad.”
NSC verzet zich tegen massasurveillance en het inbouwen van achterdeurtjes in communicatiediensten. Ze vinden dat burgers vertrouwelijk moeten kunnen communiceren zonder vrees voor overheidsinmenging, en willen end-to-end-encryptie beschermen.
“Burgers moeten onderling vertrouwelijk kunnen communiceren zonder vrees voor massasurveillance vanuit de overheid. De overheid mag geen chatcontrole invoeren waarbij achterdeurtjes in communicatiediensten ingebouwd worden om end-to-end-encryptie te omzeilen.”
NSC wil grootschalige privacyschendingen door techbedrijven en de online advertentie-industrie strafbaar stellen en pleit voor strengere handhaving op AI-toepassingen die de persoonlijke levenssfeer raken. Ze willen burgers beschermen tegen misbruik van hun gegevens en gezichten.
“Grootschalige privacyschendingen van groepen burgers door tech-reuzen en de online advertentie industrie zijn een grove en bewuste schending van de grondrechten. We vinden dat er een wettelijke basis moet komen om deze bedrijven via het strafrecht aan te pakken.”
“Burgers staan nog te vaak machteloos tegen AI-toepassingen die een grote impact hebben op hun persoonlijke levenssfeer. Er moet strengere handhaving zijn op de bestaande regels.”
NSC wil dat bij gevoelige data zoveel mogelijk privacybevorderende technologie wordt gebruikt en dat burgers volledig digitaal toegang krijgen tot hun gegevens. Transparantie en toezicht op datagebruik zijn essentieel om misbruik te voorkomen.
NSC vindt dat commerciële banken te ver gaan in het monitoren van transacties en dat dit een te grote inbreuk op de privacy van onschuldige burgers is. Ze willen een herziening van de wet en een meer risico-gestuurde aanpak.
“Commerciële banken gebruiken verregaande vormen van digitale transactiemonitoring en geautomatiseerde verwerking daarvan. Dat is een veel te grote inbreuk op de privacy van onschuldige burgers.”
Om jongeren online te beschermen, wil NSC een privacyvriendelijke en betrouwbare leeftijdsverificatie invoeren die niet gekoppeld is aan een digitale identiteitskaart.
“Er wordt een privacy-vriendelijke en betrouwbare online leeftijdsverificatie ingevoerd om minderjarigen te beschermen tegen online gokken, alcoholverkoop en pornografie. Deze wordt niet gekoppeld aan een aparte digitale (Europese) identiteitskaart.”
De SP stelt privacy centraal in haar digitale visie en wil burgers beschermen tegen het grootschalig verzamelen en verhandelen van persoonsgegevens door overheden en bedrijven. De partij pleit voor strenge dataminimalisatie, verbiedt ongerichte dataverzameling zonder verdenking, en wil consumentenrechten versterken, onder meer door het recht op verwijdering van data en het beperken van dataverkoop. Daarnaast verzet de SP zich tegen chatcontrole, profilering en algoritmische besluitvorming zonder menselijke tussenkomst.
De SP wil dat overheden en bedrijven alleen strikt noodzakelijke persoonsgegevens verzamelen en burgers het recht geven hun gegevens te laten verwijderen, ook als deze zijn doorgegeven aan derden. Dit moet de macht van Big Tech beperken en de privacy van burgers beschermen tegen commerciële exploitatie.
“Dataminimalisatie wordt de norm. Overheden en bedrijven mogen geen overbodige persoonsgegevens verzamelen, zoals locatiegegevens zonder duidelijke noodzaak.”
“Iedereen moet het recht hebben om zijn gegevens te laten verwijderen. Inclusief data die is doorgegeven aan andere partijen of in systemen is verwerkt.”
“De verkoop van data aan derden moet zo veel mogelijk beperkt worden.”
De SP verzet zich tegen het zonder concrete verdenking verzamelen van gegevens door de overheid of bedrijven, en wil massasurveillance en sleepnetten verbieden. Dit beschermt burgers tegen ongerichte inbreuken op hun privacy.
“Als er geen concrete verdenking tegen iemand bestaat, mogen er geen gegevens binnengeharkt worden. Ook de AIVD heeft geen vrijbrief om massaal gegevens van burgers te verzamelen.”
“Het doorzoeken van massa’s gegevens van onschuldige burgers is niet effectief voor de bestrijding van terreur en zulke sleepnetten laten we dus niet meer toe.”
De SP is fel tegen Europese plannen voor chatcontrole, waarbij berichten vooraf worden gecontroleerd en ontsleuteld. Zij vindt dat privécommunicatie vertrouwelijk moet blijven en encryptie juist gestimuleerd moet worden.
“We zijn tegen het plan van de EU om apps zoals WhatsApp of Signal verplicht berichten te laten controleren op ongewenste inhoud voordat ze worden verstuurd. Om dat te kunnen doen, moeten de apps eerst je berichten ontsleutelen, waardoor je privégesprekken niet meer écht privé zijn.”
“Versleutelen van informatie door burgers wordt niet verboden, maar moeten we juist stimuleren.”
De SP wil dat consumenten bij het gebruik van ‘gratis’ digitale diensten dezelfde bescherming krijgen als bij betaalde diensten, zodat hun privacy niet wordt opgeofferd voor toegang tot platforms.
“Consumenten krijgen bij het gebruik van ‘gratis’ diensten (waarbij ze betalen met data, zoals op sociale media) dezelfde bescherming als wanneer ze zouden betalen met geld.”
De SP eist dat algoritmes nooit zelfstandig beslissingen nemen over mensen zonder menselijke tussenkomst, en dat altijd duidelijk is welke gegevens aan een besluit ten grondslag liggen. Dit voorkomt ondoorzichtige, privacy-schendende besluitvorming.
“Bij beslissingen die impact hebben op iemands leven, bijvoorbeeld bij de aanvraag voor een uitkering, blijven altijd mensen betrokken. We staan niet toe dat dergelijke beslissingen volledig geautomatiseerd worden via algoritmes. Ook moet het altijd duidelijk zijn welke gegevens de basis waren voor het besluit.”
De SP wil de Autoriteit Persoonsgegevens versterken om effectief op te treden tegen privacyschendingen en misstanden rond dataverzameling.
“Wij versterken de Autoriteit Persoonsgegevens om misstanden aan te pakken, zodat beter kan worden opgetreden wanneer de privacy van mensen in het geding is.”
Volt stelt privacy centraal als fundamenteel recht in de digitale samenleving en wil burgers maximale zeggenschap over hun persoonsgegevens geven. Ze pleiten voor privacy-by-design in alle digitale systemen, versterken toezicht en handhaving, en verzetten zich tegen het afzwakken van encryptie of massale surveillance. Concrete voorstellen zijn onder meer het structureel versterken van de Autoriteit Persoonsgegevens, het verbieden van gezichtsherkenning bij demonstraties, en het waarborgen van transparantie en controle over data en algoritmen.
Volt vindt dat burgers altijd controle moeten hebben over hun eigen data en dat privacy-by-design het uitgangspunt moet zijn bij digitale systemen. Dit moet voorkomen dat persoonsgegevens onnodig worden gedeeld of misbruikt, en burgers inzicht geven in wie hun gegevens bekijkt en waarvoor.
“Privacy by design is het uitgangspunt bij ieder nieuw systeem.”
“Persoonsgegevens zijn van jezelf en jij mag dus bepalen óf, met wie en waarom je ze deelt.”
“Burgers hebben altijd inzicht in wie hun gegevens bekijken en waarvoor.”
Volt wil de Autoriteit Persoonsgegevens structureel versterken om onafhankelijk en effectief toezicht te houden op privacywetgeving. Dit is nodig om de bescherming van persoonsgegevens daadwerkelijk te waarborgen en misstanden aan te pakken.
“De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) krijgt structureel meer middelen om haar toezichtstaken onafhankelijk en effectief uit te voeren.”
Volt verzet zich expliciet tegen het afzwakken van end-to-end encryptie en tegen massale surveillance, zoals gezichtsherkenning bij demonstraties. Dit om de privacy van burgers te beschermen tegen ongewenste toegang door overheden of derden.
“Voor Volt is het afzwakken van end-to-end encryptie ten behoeve van schijnveiligheid onaanvaardbaar. Online communicatie blijft dus beschermd.”
“Het gebruik van gezichtsherkenning van demonstranten en het bijhouden van een demonstrantendatabase moet worden verboden.”
“Het verbod op massale surveillance moet expliciet worden vastgelegd.”
Volt eist transparantie over het gebruik van persoonlijke data en algoritmen, zodat burgers weten hoe hun gegevens worden gebruikt en of AI betrokken is bij de content die ze zien. Dit voorkomt misbruik en versterkt het vertrouwen in digitale systemen.
“In overeenkomst met de AVG moet het transparant zijn hoe persoonlijke data worden gebruikt en of de content die ze te zien krijgen gegenereerd is door AI.”
“De overheid stelt minimumvoorwaarden op het gebied van algoritmische transparantie, zodat journalistieke inhoud niet systematisch wordt verdrongen door engagement-gedreven desinformatie.”
Volt benadrukt dat privacy een Europese kernwaarde is en dat Nederland in Europees verband moet vasthouden aan de bescherming van fundamentele rechten en vrijheden, ook bij nieuwe digitale technologieën.
“Volt wil dat Nederland bij het maken van nieuwe wet- en regelgeving in Europees verband vasthoudt aan de bescherming van fundamentele rechten en vrijheden en Europese waarden als privacy, informatievrijheid en gelijkheid.”
GroenLinks-PvdA zet sterk in op het beschermen van privacy, vooral door het beperken van dataverzameling, het verbieden van handel in persoonsgegevens en het wettelijk vastleggen van digitale rechten zoals encryptie en dataportabiliteit. Ze willen de macht van Big Tech inperken, discriminatie door algoritmen tegengaan en toezichthouders meer middelen geven om privacy te waarborgen. Hun visie is dat privacy een fundamenteel mensenrecht is dat actief beschermd moet worden tegen commerciële en overheidsinbreuken.
GroenLinks-PvdA wil dat bedrijven zo min mogelijk persoonsgegevens verzamelen en dat de handel in persoonsgegevens en profielen binnen de EU verboden wordt. Dit moet de privacy van burgers beschermen tegen commerciële uitbuiting en ongewenste profilering.
“Binnen de EU pleiten we voor een verbod op de handel in persoonsgegevens en profielen. Bedrijven worden verplicht om zo min mogelijk gegevens te registreren van hun klanten.”
De partij wil het digitaal briefgeheim waarborgen en het recht op privégesprekken via end-to-end encryptie wettelijk vastleggen. Dit is bedoeld om burgers te beschermen tegen ongewenste toegang tot hun communicatie, zowel door bedrijven als overheden.
“Wij waarborgen het digitaal briefgeheim en leggen het recht om digitaal privégesprekken te voeren via end-to-end encryptie wettelijk vast.”
GroenLinks-PvdA vindt dat toezichthouders als de Autoriteit Persoonsgegevens meer middelen en bevoegdheden moeten krijgen om privacy effectief te beschermen, vooral gezien de groeiende risico’s van digitalisering en AI.
“We beschermen onze privacy en mensenrechten door meer middelen en bevoegdheden voor de Autoriteit Persoonsgegevens, de Autoriteit Consument en Markt en de algoritmetoezichthouder en faciliteren samenwerking met andere Europese toezichthouders.”
Om de privacy van burgers te beschermen tegen commerciële exploitatie door Big Tech, wil de partij een Europees verbod op gepersonaliseerde content en online tracking.
“We doorbreken het verdienmodel hierachter door een verbod op Europees niveau van gepersonaliseerde content en online tracking.”
GroenLinks-PvdA wil dat dataportabiliteit – het makkelijk meenemen van je data naar een andere dienst – een standaardrecht wordt in Europa. Dit versterkt de controle van burgers over hun eigen gegevens.
“Het moet met één klik op de knop mogelijk zijn om over te stappen naar een nieuwe dienstverlener en al je data mee te nemen. Dataportabiliteit – het makkelijk verplaatsen van gegevens tussen diensten – wordt in Europa standaard voor online platforms.”
De partij wil dat algoritmen en systemen streng worden gecontroleerd op privacy, transparantie en discriminatie. Bestaande toezichthouders krijgen meer bevoegdheden om dit te waarborgen.
“We verbeteren het toezicht op hoe de overheid data gebruikt en privacy beschermt. Bestaande toezichthouders, zoals de Autoriteit Persoonsgegevens, krijgen meer bevoegdheden, expertise en middelen om algoritmen en systemen te controleren op transparantie, uitlegbaarheid, proportionaliteit en discriminatie.”
GroenLinks-PvdA is tegen massasurveillance en wil dat inlichtingen- en veiligheidsdiensten hun bevoegdheden alleen gericht inzetten, om zo de privacy van burgers te beschermen.
“Bij de bestrijding van terrorisme ligt de nadruk op het verzamelen van inlichtingen uit menselijke bronnen en gerichte digitale surveillance in plaats van op massasurveillance.”
De partij wil voorkomen dat Nederlandse of Europese (AI-)software wordt geëxporteerd naar landen waar deze kan bijdragen aan mensenrechtenschendingen, waaronder privacy-inbreuken.
“Met nieuwe Europese regelgeving voorkomen we de export van (AI)software in de surveillance- en defensie-industrie die bijdraagt aan mensenrechtenschendingen.”
BBB ziet privacy als een fundamenteel recht dat onder druk staat door digitalisering, buitenlandse afhankelijkheid en gebrekkige regie van de overheid. De partij wil privacy beschermen door digitale soevereiniteit te versterken, privacyvriendelijke technologie te stimuleren, en digitale grondrechten wettelijk te verankeren. Concreet pleit BBB voor nationale controle over data, strikte regels voor surveillance, en effectieve handhaving van privacywetgeving.
BBB beschouwt privacy als onlosmakelijk verbonden met digitale autonomie en wil voorkomen dat gevoelige data in handen vallen van buitenlandse techbedrijven. Door vitale infrastructuur en privacygevoelige informatie nationaal of Europees te beheren, wil BBB de privacy van burgers beter beschermen.
“Helaas raken privacy, zeggenschap en publieke controle te vaak op de achtergrond door buitenlandse afhankelijkheid en een overheid die haar fundamentele regie verliest.”
“Overheidsdata en privacygevoelige informatie worden opgeslagen bij Nederlandse of Europese partijen die de hoogste beveiligingsnormen hanteren.”
BBB wil privacy expliciet als grondrecht beschermen in de Grondwet en pleit voor strikte regels rond surveillance en gezichtsherkenning. Dit moet burgers meer zeggenschap en bescherming bieden in het digitale domein.
“Veranker digitale grondrechten in de Grondwet om de privacy, zeggenschap en autonomie van burgers in het digitale domein te waarborgen.”
“Beperk of verbied het gebruik van gezichtsherkenning en andere surveillance in de publieke ruimte zonder expliciete wetgeving en strikt toezicht.”
BBB wil privacyvriendelijke technologie stimuleren, zoals leeftijdsverificatie die privacy respecteert, en benadrukt het belang van effectieve handhaving van bestaande privacywetgeving zoals de AVG.
“Nederland gaat zich binnen de EU inzetten op een uniform en privacyvriendelijk leeftijdsverificatiesysteem dat apps zoals sociale media binnen de EU moeten hanteren om de veiligheid van persoonlijke data te garanderen.”
“Waarborg de effectieve handhaving van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) om datalekken te voorkomen en de privacy te beschermen.”
BBB is bereid privacywetgeving te versoepelen voor efficiëntere gegevensuitwisseling bij de bestrijding van zware criminaliteit, waarmee privacy ondergeschikt wordt gemaakt aan veiligheid in deze context.
“We halen barrières in privacywetgeving weg voor informatie-uitwisseling voor die zaken die gerelateerd zijn aan zware criminaliteit...”
BVNL beschouwt privacy als een fundamenteel recht dat in het digitale tijdperk extra bescherming verdient, vooral tegenover de overheid en bij technologische ontwikkelingen. De partij pleit voor strengere controle op het verzamelen van persoonsgegevens, bescherming van encryptie, het stoppen van profilering door de overheid, en waarborging van privacy bij kunstmatige intelligentie. BVNL wil dat burgers kunnen vertrouwen op veilige digitale systemen en verzet zich tegen maatregelen die privacy ondermijnen.
BVNL vindt dat privacy een fundamenteel recht is dat actief beschermd moet worden, vooral in het digitale tijdperk. De partij wil strengere controle op het verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens, transparantie en verantwoordingsmechanismen, en benadrukt het belang van privacy tegenover de overheid.
“Privacy is een fundamenteel recht dat we koesteren en beschermen. BVNL erkent het belang van privacy in het digitale tijdperk en zal doen wat nodig is om de privacy van burgers te waarborgen. Wij willen strengere controles op het verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens, en ervoor zorgen dat digitale systemen veilig en betrouwbaar zijn.”
“Wij hechten grote waarde aan privacy voor de burger, ook ten opzichte van de overheid.”
BVNL ziet encryptie als essentieel voor privacy en het communicatiegeheim. De partij verzet zich tegen pogingen om encryptie te verzwakken of te verbieden en wil investeren in veilige technologieën die privacy en online veiligheid bevorderen.
“BVNL is vastberaden om het behoud van encryptie te waarborgen, omdat dit essentieel is voor de bescherming van persoonlijke gegevens en het communicatiegeheim. We zullen ons verzetten tegen pogingen om encryptie te verzwakken of te verbieden, en in plaats daarvan investeren in veilige technologieën die privacy en online veiligheid bevorderen.”
“BVNL staat voor een digitale toekomst waarin burgers vrijelijk hun mening kunnen uiten, waarin encryptie beschermd wordt en waarin technologie de privacy en veiligheid van mensen versterkt.”
BVNL wil dat de overheid stopt met het verzamelen van informatie en het samenstellen van profielen van burgers, en keert zich tegen programma’s zoals Palentir.
“De overheid stopt met ongeremde informatieverzameling over burgers en het samenstellen van profielen van burgers (met bijvoorbeeld het programma Palentir e.d.).”
BVNL verzet zich tegen een identificatieplicht voor het gebruik van sociale media om de privacy en vrijheid van burgers te beschermen.
“Er komt geen identificatieplicht voor het gebruik van social media.”
BVNL erkent de kansen van kunstmatige intelligentie, maar stelt dat privacy een groot goed is en dat AI geen gevaar mag vormen voor de privacy van burgers.
“Artificial Intelligence (AI) is een welkome innovatie, mits er zorgvuldig mee wordt omgegaan. Het is een taak voor de overheid om na te gaan hoe AI bijvoorbeeld kan worden geïncorporeerd in het onderwijs. Privacy is een groot goed en AI mag geen gevaar worden voor onze privacy.”
DENK vindt privacy een fundamenteel recht en wil deze sterker beschermen, vooral online en bij het gebruik van algoritmen. Ze pleiten voor strengere regels voor de handel in persoonsgegevens, meer toezicht op big tech, en een grotere rol voor de Autoriteit Persoonsgegevens. Daarnaast willen ze transparantie en mensenrechten waarborgen bij digitale technologie.
DENK wil de privacy van burgers beter beschermen door de handel in persoonsgegevens te beperken, de macht van grote technologiebedrijven in te perken en de Autoriteit Persoonsgegevens meer middelen en bevoegdheden te geven. Dit moet voorkomen dat persoonlijke data zonder controle wordt gebruikt of misbruikt.
“Betere bescherming privacy. Wij willen inzetten op betere waarborgen van de online privacy. Dat betekent dat handel in persoonsgegevens aan banden wordt gelegd en de macht van de bigtech bedrijven Europees moet worden ingeperkt.”
“Sterker toezicht door de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP krijgt extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
DENK ziet het gebruik van algoritmen als een risico voor fundamentele rechten, waaronder privacy. Ze willen een algoritmewet die mensenrechten beschermt, het gebruik van afkomstgerelateerde kenmerken verbiedt, en transparantie afdwingt via een verplicht algoritmeregister.
“De toenemende toepassing van algoritmen en risicomodellen raakt aan fundamentele rechten. Daarom maken wij ons hard voor de bescherming van digitale mensenrechten: het recht op eerlijke behandeling, op privacy en op bescherming tegen machtsmisbruik door technologie”
“Er komt een algoritmewet. In deze wet worden waarborgen voor mensenrechten bij algoritmen verplicht.”
“Algoritmes worden transparant. Er komt een verplicht algoritmeregister, dat geldt voor zowel overheden als bedrijven die algoritmen inzetten.”
DENK wil investeren in digitale veiligheid en onafhankelijkheid van systemen, en extra ondersteuning bieden aan kleine organisaties om hun digitale beveiliging en bescherming van persoonsgegevens op orde te krijgen.
“Er moet meer geïnvesteerd worden in digitale veiligheid. We moeten ook inzetten op onafhankelijkheid van onze systemen van andere landen en grote bedrijven.”
“Wij willen extra ondersteuning voor kleine organisaties om hun digitale beveiliging op orde te krijgen. De overheid investeert in een veilige digitale infrastructuur en de bescherming van persoonsgegevens.”
De ChristenUnie benadrukt het belang van privacy als fundamenteel recht in het digitale tijdperk, met bijzondere aandacht voor bescherming tegen grote techbedrijven, transparantie van algoritmes en waarborgen bij digitale identiteiten. Ze pleiten voor strenge privacy-eisen bij digitale overheidsprojecten, het recht op datavernietiging, en privacybescherming in de zorg en bij AI-toepassingen.
De ChristenUnie wil dat burgers meer controle krijgen over hun data en de werking van algoritmes, vooral bij grote techbedrijven. Ze zien privacy als essentieel voor vrijheid en pleiten voor verplichte transparantie en keuzevrijheid bij digitale platforms.
“Het algoritmeregister wordt uitgebreid en verplicht gesteld, zodat transparant is hoe algoritmes worden ingezet. Ons recht op privacy en onze vrije en ongefilterde toegang tot gegevens kunnen in het gedrang komen als we niet meer grip krijgen op grote techbedrijven die grote hoeveelheden data over ons verzamelen en steeds meer bepalen welke informatie wij zien.”
“Social media bedrijven worden verplicht om minder “polariserende algoritmes” in te zetten, bijvoorbeeld door gebruikers keuze vrijheid te geven over hoe aanbevelingen tot stand komen.”
De partij is kritisch over de invoering van een Europese Digitale Identiteit en stelt strikte privacy-eisen als voorwaarde. Ze willen dat deelname vrijwillig is en dat er geen Europees Burgerservicenummer komt.
“De ChristenUnie is kritisch op de ontwikkelingen rondom de Europese Digitale Identiteit (eID). Als er een eID komt, moet dit vrijwillig, transparant en privacy-proof zijn. Er komt geen Europees Burgerservicenummer.”
De ChristenUnie wil burgers het recht geven om hun data te laten vernietigen en copyright op hun eigen lichaam, gezicht en stem als bescherming van lichamelijke integriteit.
“Er komt een beter wettelijk geborgd recht op een schone lei, zodat consumenten op een duidelijke plek een verzoek kunnen indienen om al hun data te laten vernietigen.”
“Via het auteursrecht krijgen Nederlanders, naar Deens voorbeeld, copyright op hun eigen lichaam, gezichtskenmerken en stem, als vorm van bescherming van de lichamelijke integriteit.”
De partij stelt dat privacy van patiënten bij het gebruik van AI en big data in de zorg altijd gewaarborgd moet zijn, en dat commercieel gebruik van medische data uitgesloten wordt.
“Voorwaarde is dat de privacy van patiënten wordt geborgd en commercieel gebruik van data uitgesloten.”
De SGP benadrukt het belang van privacybescherming, vooral bij digitale ontwikkelingen, data-eigenaarschap en de bescherming van kinderen. Ze pleiten voor strengere waarborgen bij gegevensverwerking, meer individueel eigenaarschap van data, en ethische kaders rond technologie, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen zoals kinderen en minder digitaal vaardigen.
De SGP wil dat burgers zelf bepalen wat er met hun data gebeurt en dat bedrijven transparant zijn over datagebruik. Ze pleiten voor individueel eigenaarschap van data en copyright op lichaam, gezicht en stem, en willen privacy waarborgen bij technologische ontwikkelingen.
“Bedrijven en organisaties moeten transparant zijn over het gebruik van data van burgers. De SGP wil toe naar zoveel mogelijk ‘individueel eigenaarschap’ van data. Niet de autofabrikant en het energiebedrijf, maar de auto- en de woningbezitter moeten bepalen wat er met ‘hun’ data gebeurt.”
“Burgers krijgen, naar Deens voorbeeld, op grond van de Auteurswet copyright op hun eigen lichaam, gezichtskenmerken en stem.”
“Er moeten ethische richtlijnen worden geïntegreerd voor AI waaronder het voorkomen van vooringenomenheid en het beschermen van privacy.”
De SGP wil kinderen beschermen tegen digitale risico’s en stelt dat leeftijdsverificatie en filtering gepaard moeten gaan met privacywaarborgen. Ze zijn voorstander van een verbod op sociale media voor kinderen onder de 15 jaar en benadrukken het belang van privacy bij ouderlijke rechten.
“Leeftijdsverificatie wordt verplicht en vindt plaats op app-storeniveau waarbij koppeling plaatsvindt van de API-systemen. We houden daarbij specifiek aandacht voor waarborgen ten aanzien van de privacy en de rechten van ouders.”
De SGP vindt dat privacywetgeving, zoals de AVG, niet in de weg mag staan aan effectieve opsporing van criminaliteit of samenwerking in de zorg, vooral bij gevaarlijke situaties.
“De aanpak van mensenhandel mag niet verhinderd worden door te strenge toepassing van de AVG. De SGP wil de uitwerking van de AVG aanpassen zodat meer zaken opgelost kunnen worden.”
“De politie moet goed kunnen samenwerken met de zorg, familie en gemeenten bij verwarde personen. De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) mag dat niet hinderen, zeker bij gevaar voor de verwarde persoon of de omgeving.”
BIJ1 stelt privacy centraal in haar visie op democratische rechten en wil burgers krachtig beschermen tegen overheids- en politie-inmenging. Ze pleiten voor het drastisch beperken van surveillance, het minimaliseren van dataverzameling, en het afdwingen van strenge privacywaarborgen, met stevige controle door onafhankelijke privacywaakhonden. Concreet willen ze onder meer cameratoezicht en automatische gezichtsherkenning verbieden, privé smart-deurbellen weren, en alle dataverzameling tot het strikt noodzakelijke beperken.
BIJ1 wil dat grootschalige surveillance en cameratoezicht in de publieke ruimte stoppen, met een verbod op automatische gezichtsherkenning. Ze vinden dat privacy van burgers centraal moet staan en dat cameratoezicht alleen in uitzonderlijke gevallen mag plaatsvinden, met volledige transparantie en toetsing aan strenge privacywetgeving.
“De grootschalige controle en surveillance bij demonstraties – zoals de standaard inzet van camera’s – in de publieke ruimte stopt onmiddellijk en er komt nieuw beleid waarin de privacy van de burger centraal staat. Ook automatische gezichtsherkenning wordt verboden.”
“Alle (politie)camera’s in de publieke ruimte komen in een openbaar register en worden getoetst op aangescherpte privacywetgeving. Cameratoezicht wordt niet meer de norm, maar een uitzondering.”
BIJ1 wil dat de overheid en justitie alleen het strikt noodzakelijke aan data verzamelen, onder streng toezicht van privacywaakhonden. Ze willen dat adviezen van deze waakhonden openbaar en afdwingbaar zijn, met zwaardere sancties dan nu het geval is.
“Alle dataverzameling door overheid en justitie wordt geminimaliseerd tot het absoluut noodzakelijke, en er komt altijd streng toezicht van privacywaakhonden. De adviezen van privacywaakhonden worden openbaar en afdwingbaar met sancties die verder gaan dan de huidige ineffectieve bestuurlijke boetes.”
BIJ1 wil het verzamelen van data via privé smart-deurbellen volledig stoppen, omdat dit een inbreuk vormt op de privacy van burgers in de openbare ruimte.
“Het verzamelen van data via privé smart-deurbellen wordt helemaal gestopt.”
BIJ1 wil dat bestaande video-archieven volledig worden onderzocht door privacywaakhonden en getoetst bij de rechter. Beeldmateriaal zonder directe strafrechtelijke toepassing moet worden verwijderd.
“Bestaande video-archieven worden volledig onderzocht door privacywaakhonden en getoetst bij de rechter. Al het beeldmateriaal dat geen directe toepassing heeft voor strafrechtelijk onderzoek wordt verwijderd.”
D66 stelt het recht op privacy en zelfbeschikking over persoonlijke data centraal in haar digitale en zorgbeleid. De partij wil mensen meer regie geven over hun eigen gegevens, strengere bescherming van privacygevoelige informatie in de zorg, en duidelijke waarborgen bij het delen van data tussen instanties. D66 kiest voor stevige regulering van techbedrijven en benadrukt het belang van privacy bij technologische innovatie.
D66 wil dat mensen zelf bepalen wat er met hun persoonlijke (digitale) gegevens gebeurt en dat techbedrijven niet ongecontroleerd data kunnen verzamelen of gebruiken. Dit is een reactie op de groeiende macht van grote technologiebedrijven en de risico’s van datamisbruik. D66 pleit voor Europese oplossingen, strenge handhaving en het principe van "baas over eigen bits".
“D66 introduceert het Baas-over-eigen-bitsprincipe. Mensen krijgen zelf de regie over hun online leven.”
“Onze digitale toekomst is aan ons. Niet aan techbedrijven die verdienen aan verslavende algoritmes. Niet aan AI die discrimineert of mensen de mond snoert. En zeker niet aan buitenlandse machten die ons kunnen afsluiten van onze eigen data.”
D66 erkent dat technologische innovaties in de zorg waardevol zijn, maar benadrukt dat privacygevoelige informatie van patiënten altijd goed beschermd moet worden. De partij waarschuwt voor onzorgvuldig datagebruik door techbedrijven en wil waarborgen dat persoonlijke gezondheidsdata veilig blijven.
“Daarbij is het belangrijk dat privacygevoelige informatie goed wordt beschermd. En dat de techbedrijven zorgvuldig omgaan met de verkregen data.”
D66 vindt dat het delen van gegevens tussen zorg en veiligheid soms nodig is, maar alleen als er goede privacywaarborgen zijn. Dit moet voorkomen dat gevoelige informatie onnodig wordt gedeeld of misbruikt.
“Het delen van gegevens wordt mogelijk, met goede waarborgen.”
De VVD kiest in haar verkiezingsprogramma duidelijk voor het prioriteren van veiligheid en criminaliteitsbestrijding boven het beschermen van privacy, vooral waar het gaat om het delen van informatie tussen instanties en het aanpakken van criminaliteit. Privacy wordt erkend als belangrijk, maar moet volgens de VVD wijken als het veiligheidsbelang in het geding is; concrete voorstellen zijn onder meer het versoepelen van informatiedeling en het waarborgen van privacy bij digitale betalingen.
De VVD vindt dat privacy niet in de weg mag staan van effectieve bestrijding van criminaliteit en ondermijning. Ze willen dat publieke en private instanties makkelijker informatie kunnen delen om fraude, witwassen en ondermijning tegen te gaan, omdat volgens hen privacy nu te vaak criminelen beschermt.
“te vaak staat het belang van privacy van een crimineel boven het veiligheidsbelang van ons allen.”
“We verbeteren de mogelijkheden voor publieke en private instanties om informatie te delen met het oog op de aanpak van ondermijning en het voorkomen van (online) fraude.”
“Informatiedeling boven privacy: We verbeteren de mogelijkheden voor publieke en private instanties om informatie te delen met het oog op de aanpak van ondermijning en het voorkomen van (online) fraude.”
De VVD erkent het belang van privacy bij digitale betalingen en wil waarborgen dat betalingen niet naar individuen te herleiden zijn, behalve bij gerichte opsporing van criminaliteit. Dit standpunt adresseert zorgen over overheidscontrole en traceerbaarheid van financiële transacties.
“juridisch zo is ingericht dat privacy gewaarborgd is, betalingen niet traceerbaar zijn naar individuen, en de overheid geen sturende of beperkende rol kan spelen in bestedingen, met uitzondering bij gerichte criminele opsporing.”
Het CDA erkent het belang van privacybescherming, maar vindt dat privacyregels soms efficiënte samenwerking en gegevensdeling in de weg staan, vooral bij zorg en overheid. Ze willen de privacywetgeving kritisch herzien waar deze onnodige barrières opwerpt, maar blijven privacy als uitgangspunt hanteren. Daarnaast pleiten ze voor privacyvriendelijke standaardinstellingen bij techbedrijven.
Het CDA vindt dat de Algemene verordening Gegevensbescherming (AVG) belangrijk is voor de bescherming van persoonsgegevens, maar ziet dat deze wet soms samenwerking en gegevensdeling belemmert, vooral bij publieke taken. Ze willen de wet kritisch tegen het licht houden en waar mogelijk ruimte benutten voor efficiëntere samenwerking, mits het voordeel voor betrokkenen evident is.
“Waar de Algemene verordening Gegevensbescherming belangrijk is in het beschermen van privacygegevens van inwoners, zit de wet ook vaak efficiënte samenwerking door delen van gegevens in de weg en zorgt de wet voor administratieve lasten. We houden deze wet goed tegen het licht. Daar waar voordelen voor betrokkenen evident zijn, willen we de ruimte benutten.”
Het CDA wil dat techbedrijven verplicht worden om standaard de veiligste en meest privacy-vriendelijke instellingen te gebruiken, om zo de privacy van gebruikers beter te beschermen.
“Techbedrijven worden verplicht om standaard de veiligste en meest privacy-vriendelijke instellingen te gebruiken.”
In de geestelijke gezondheidszorg (ggz) vindt het CDA dat privacyregels in acht moeten worden genomen, maar dat deze geen belemmering mogen vormen voor het bieden van bemoeizorg aan mensen die zorg mijden of onbegrepen gedrag vertonen.
“Privacyregels moeten in acht worden genomen, maar mogen geen belemmering vormen.”
50PLUS benadrukt het belang van digitale privacy en veiligheid, vooral ter bescherming van ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal. Hun belangrijkste concrete voorstellen zijn het versterken van digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen en het beperken of verbieden van anonieme accounts. De partij ziet privacy vooral als een middel om kwetsbare ouderen te beschermen in een steeds digitalere samenleving.
50PLUS wil ouderen beter beschermen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal door het nemen van gerichte digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen. Dit standpunt komt voort uit de groeiende digitale dreigingen en de kwetsbaarheid van ouderen online. Privacy wordt hier vooral gezien als bescherming tegen misbruik van persoonlijke gegevens.
“Digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen beschermen ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.”
Om online misbruik en identiteitsdiefstal tegen te gaan, pleit 50PLUS voor het verbieden of sterk beperken van anonieme accounts. De partij ziet anonieme accounts als een risico voor privacy en veiligheid, vooral voor ouderen die extra kwetsbaar zijn voor digitale criminaliteit.
“Anonieme accounts worden verboden of in ieder geval sterk beperkt.”
JA21 noemt privacy nauwelijks als zelfstandig thema in haar verkiezingsprogramma. Het enige concrete standpunt betreft het actief ontnemen van privacy aan beroepscriminelen, waarbij privacy wordt opgeofferd aan veiligheid. Verder ontbreken substantiële voorstellen of een bredere visie op privacybescherming voor burgers.
JA21 wil dat beroepscriminelen hun privacy verliezen om de veiligheid te vergroten en criminaliteit effectiever te bestrijden. Dit standpunt adresseert het probleem van georganiseerde misdaad en stelt het belang van veiligheid boven het recht op privacy voor deze specifieke groep.
“Beroepscriminelen privacy ontnemen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma