D66 ziet preventieve zorg als een kernstrategie om de gezondheid van Nederlanders te verbeteren en de druk op het zorgstelsel te verlagen. Ze willen investeren in het voorkomen van ziekte door bestaanszekerheid, gezonde leefomgevingen, en toegankelijke basiszorg te versterken, en maken preventie aantrekkelijk voor gemeenten en zorgverzekeraars. Concrete voorstellen zijn onder meer wettelijke gezondheidsdoelen, investeren in buurtondersteuning, en het laagdrempelig maken van zorg en ondersteuning in de wijk.
D66 wil dat preventie centraal staat in het gezondheidsbeleid, met nadruk op het aanpakken van oorzaken van ziekte zoals armoede, ongezonde leefomgeving en gebrek aan bestaanszekerheid. Door preventie te belonen en gezondheidsdoelen wettelijk vast te leggen, willen ze structurele verbeteringen afdwingen.
“We zorgen dat preventie loont, zodat het voor gemeenten en zorgverzekeraars aantrekkelijk is om in gezondheid te investeren.”
“We leggen doelen voor gezondheid vast in de wet, zoals over grote achterstanden in gezondheid of over overgewicht bij kinderen.”
“Door te zorgen voor bestaanszekerheid en minder stress, voorkomen we (chronische) ziektes, juist bij de meest kwetsbare groepen in de samenleving.”
“We investeren in groene en gezonde buurten en maken gezonde keuzes in de supermarkt makkelijker.”
D66 wil dat mensen met lichte klachten snel en dichtbij hulp kunnen krijgen om verergering en zwaardere zorg te voorkomen. Ze zetten in op buurtondersteuners, centrale zorgcoördinatie, en toegankelijke gezondheidscentra.
“Om te voorkomen dat je naar het ziekenhuis moet, is het belangrijk dat je met lichte klachten makkelijk terecht kan in je eigen buurt.”
“Buurtondersteuners zijn de stille kracht in onze wijken. Ze slaan de brug tussen de zorg en het dagelijks leven van mensen. Ze kunnen problemen vroeg signaleren, bieden een luisterend oor en zorgen dat niemand tussen wal en schip valt.”
“Een centrale zorgcoördinator of een lokaal loket helpt mensen de weg te vinden naar de voorzieningen die er al zijn. Denk aan een leefstijlcoach, een diëtist, laagdrempelige psychische hulp, een welzijnsorganisatie of een fysiotherapeut.”
“D66 wil gezondheidscentra waar de apotheek, fysiotherapie, huisarts, wijkverpleegkunde en verloskundige zorg voor iedereen makkelijk bereikbaar zijn.”
“In buurtklinieken en bij studentenartsen kunnen mensen snel terecht met klachten, zodat zwaardere zorg zoveel mogelijk voorkomen wordt.”
D66 wil problemen bij kinderen en jongeren vroegtijdig voorkomen door te investeren in gezinnen, scholen en buurten, zodat jeugdzorg alleen nodig is als het echt niet anders kan. Gemeenten krijgen ruimte en middelen om preventie lokaal te organiseren.
“Het voorkomen van hardnekkige problemen bij kinderen en jongeren is een taak van de hele samenleving. Zo zorgen we dat jeugdzorg niet het enige antwoord hoeft te zijn.”
“We versterken gezinnen, buurten en scholen, zodat zij hulp kunnen bieden voordat jeugdzorg nodig is.”
“Gemeenten krijgen de ruimte én de middelen om preventie lokaal te regelen, met landelijke spelregels die kwaliteit, transparantie en samenwerking verbeteren.”
De VVD ziet preventieve zorg als essentieel om de zorg betaalbaar en toekomstbestendig te houden, met nadruk op het voorkomen van ziekten door een gezonde leefstijl, leefomgeving en eigen verantwoordelijkheid. De partij wil preventie stimuleren via voorlichting, gezondere voeding, samenwerking met producenten en investeringsmodellen, maar legt de nadruk op individuele keuzevrijheid en het beperken van overheidsbemoeienis. Concrete voorstellen zijn onder meer het bevorderen van gezonde keuzes, het inzetten op voorlichting en het ontwikkelen van een investeringsmodel voor preventie.
De VVD wil ziekte voorkomen door het stimuleren van een gezonde leefstijl, gezonde leefomgeving en het vergroten van leefstijlbewustzijn. De partij ziet dit als gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheid, bedrijven en burgers, waarbij preventie de zorgvraag en kosten moet verminderen.
“We richten ons op het voorkomen van zorg, leefstijl bewustzijn,”
“Een gezonde leefstijl, een gezonde leefomgeving en een goed sociaal vangnet ziektes kunnen voorkomen.”
“We helpen mensen met een gezonde eetstijl. Waar mogelijk maken we de gezonde keuze, de makkelijke en betaalbare keuze.”
“De overheid en mensen zelf nemen zo verantwoordelijkheid voor gezond eten.”
De VVD wil preventie concreet maken door afspraken met producenten, creatieve voorlichtingscampagnes, het stimuleren van gezonde voeding en het ontwikkelen van een investeringsmodel om de kosten en baten van preventie inzichtelijk te maken.
“We houden fabrikanten en supermarkten aan afspraken over het gezonder maken van voeding en het meer promoten van gezonde producten.”
“We ontwikkelen een investeringsmodel, waarmee we inzicht krijgen in wat preventie kost en wat het oplevert.”
“Leefstijl door (e-)sigaretten, te veel eten ongezond eten of niet bewegen moet voorkomen worden. Zo zal hier via creatieve voorlichtingscampagnes en via individuele (para)medische voorlichting of maatschappelijke begeleiding nadrukkelijk op gewezen moeten worden.”
De VVD wil dat iedereen de kans krijgt om gezond op te groeien en stimuleert gemeenten om gezondheid mee te wegen in vergunningverlening. Daarnaast zet de partij in op het verbeteren van gezondheidsvaardigheden om zorgvraag te voorkomen.
“De overheid maakt zich er samen met bedrijven en ondernemers sterk voor om een gezonde leefomgeving te realiseren.”
“Gemeenten krijgen de bevoegdheid om gezondheid mee te wegen in hun vergunningverlening.”
“We willen betere gezondheidsvaardigheden stimuleren, waardoor de patiënt meer regie ervaart. Dit doen we onder meer met hulp van betrouwbare en goed begrijpelijke informatie, zoals via thuisarts.nl. Op deze manier voorkomen we zorgvraag, drukken we zorgkosten en ontlasten we de eerstelijn en het huisartsenteam.”
De VVD noemt preventie ook bij specifieke doelgroepen, zoals het stimuleren van vaccinatie bij kinderen en het bevorderen van onderzoek naar preventie van dementie bij ouderen.
Volt ziet preventieve zorg als essentieel om toekomstige zorgkosten en onnodig leed te voorkomen, en wil daarom fors investeren in preventie, onderzoek en een gezonde leefomgeving. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het overhevelen van zorgbudget naar gemeenten voor preventie, het terugbrengen van preventieve mondzorg in het basispakket, en bindende maximumwaarden voor zout en alcohol. Volt benadrukt dat echte preventie verder gaat dan symptoombestrijding en vraagt om structurele veranderingen in leefstijl, omgeving en sociale zekerheid.
Volt wil dat gemeenten een grotere rol krijgen in preventieve zorg en gezond leven, ondersteund door extra financiering. Dit moet leiden tot effectievere preventie en vroegsignalering, waardoor gezondheidswinst en kostenbesparing mogelijk worden.
“Gemeenten hebben, naast het Rijk en de zorgaanbieders, een wettelijke taak als het aankomt op preventie, gezond leven, een gezonde leefomgeving en vroegsignalering. Om deze taak beter uit te kunnen voeren, hevelen we een additionele 1% van de zorgbegroting over naar gemeenten.”
“Volt investeert in structureel onderzoek naar kostenefficiënte preventie, zodat preventie echt bij kan dragen aan het verminderen van de kosten in de zorg. Volt zorgt er daarbij voor dat de gezondheidswinst van preventie, net als bij zorg, gewaardeerd wordt met een geldbedrag.”
Volt wil preventieve en acute mondzorg terugbrengen in het basispakket om erger wordende klachten en onnodige medische ingrepen te voorkomen. Dit verlaagt toekomstige zorgkosten en bevordert brede gezondheid.
“Volt brengt preventieve en acute mondzorg terug in het basispakket. Door zorg op tijd en laagdrempelig beschikbaar te maken, voorkomen we erger wordende klachten en onnodige medische ingrepen. Een gezond gebit is essentieel voor brede gezondheid en participatie. Preventieve zorg voorkomt onnodig leed en toekomstige zorgkosten.”
Volt kiest voor harde preventieve maatregelen door maximumwaarden en beperkingen op ongezonde producten, om volksgezondheid te bevorderen en toekomstige ziektelast te verminderen.
“We maken bindende maximumwaarden voor zout in voedingsmiddelen om op die manier de zoutinname te verminderen.”
“We verminderen alcoholgebruik door de zichtbaarheid en beschikbaarheid te verminderen, onder andere door alcohol geheel uit supermarkten te weren. Alcohol hoort niet bij de dagelijkse boodschappen.”
“We realiseren de rookvrije generatie zo snel mogelijk, voor zowel tabak als vapes. We verhogen accijnzen, weren lobbyisten van de nicotine-industrie en verplichten importeurs van nicotineproducten om een percentage van hun winst in een nicotinefonds te storten, dat kan worden aangewend om nicotinegebruik tegen te gaan.”
Volt stelt dat preventie niet alleen over gezondheidsinterventies gaat, maar ook over het aanpakken van sociale oorzaken zoals armoede en het versterken van burgerinitiatieven. Dit moet de vraag naar zorg structureel verminderen.
“Echte preventie vraagt een stabiele leefsituatie met een voorspelbaar (basis)inkomen, en een betrokken samenleving. Actief burgerschap en bewonersinitiatieven zijn goed in staat om de vraag naar zorg af te laten nemen.”
“Armoedebestrijding wordt onderdeel van de Samenhangende Preventiestrategie. Deze preventiestrategie is nu vooral gericht op het terugdringen van roken, alcohol- en drugsmisbruik, schermgebruik, seksuele gezondheid en overgewicht. De sociale problematiek rondom de leefsituatie, zoals armoede, huisvestingsproblemen, dakloosheid en huiselijk geweld, moet hierin ook worden meegenomen.”
Volt wil met preventieve maatregelen de zware zorg voor ouderen uitstellen en extra aandacht geven aan kwetsbare groepen, zoals mensen met een verstandelijke beperking.
“Met preventieve maatregelen proberen we de zware zorg voor ouderen zo lang mogelijk uit te stellen. Dit betekent onder andere: aandacht voor valpreventie, stimuleren van bewegen, stimuleren van sociaal contact en meer aandacht voor levensvragen.”
“We zorgen voor meer vroegsignalering, extra (preventieve) zorg en begeleiding voor mensen met een verstandelijke beperking.”
BBB ziet preventieve zorg als essentieel om gezondheid te bevorderen en de druk op de zorg te verlagen. De partij wil structurele aandacht voor gezonde leefstijl, voeding, bewegen en mentale ondersteuning, vooral lokaal en in samenwerking met scholen, gemeenten en sportclubs. Preventie wordt nadrukkelijk boven genezen geplaatst, met sport en leefstijl als centrale pijlers.
BBB wil dat preventie centraal staat door gezonde voeding, bewegen en mentale ondersteuning te stimuleren, vooral op scholen, in buurten en bij sportclubs. De partij ziet lokale samenwerking als sleutel om mensen in beweging te krijgen en mentale gezondheid te verbeteren, met als doel ziekten te voorkomen en de zorgkosten te verlagen.
“Gezond leven begint met voorkomen in plaats van genezen. Een goede gezondheid ontstaat in zorgzame buurten die sociale verbondenheid bevorderen. De buurt als ecosysteem om zorg te voorkómen. BBB wil structurele aandacht voor gezonde voeding, bewegen en mentale ondersteuning op school, in de buurt en bij sportclubs.”
“Sport werkt preventief, verbindt en is een gezond alternatief voor de negatieve invloed van social media.”
“Gezonde leefstijl. BBB wil blijvend aandacht houden voor gezonde leefstijlbevordering. Zo voorkom je ziekten, verbeter je je gezondheid en verlicht je de druk op de zorg.”
“Sport en bewegen als een belangrijke basis. Basis voor fysieke en mentale gezondheid van alle Nederlanders. Preventie boven reparatie.”
BBB benadrukt het belang van samenwerking tussen zorg, sociaal werk en lokale partijen om preventieve zorg te realiseren. Door vroegsignalering, snelle hulp en het versterken van het dagelijks leven van gezinnen, wil BBB problemen als eenzaamheid, schulden en mentale klachten voorkomen.
“Lokale samenwerking tussen gemeenten, scholen en verenigingen helpt mensen in beweging te krijgen.”
“Samenwerking zorg en sociaal domein. Inzetten op samenwerking tussen sociaal werk en de zorg kan de negatieve gezondheidseffecten van problemen als eenzaamheid en schulden verminderen of zelfs voorkomen.”
“Vroegsignalering en snelle hulp dragen bij aan een betere mentale gezondheid.”
BBB kiest bij preventie en verslavingsproblematiek expliciet voor beleid dat gebaseerd is op wetenschappelijk onderbouwde methoden van risicopreventie en schadebeperking, en wijst alternatieven zonder bewezen effectiviteit af.
Het CDA ziet preventieve zorg als een brede aanpak die verder gaat dan alleen leefstijl, en wil structureel investeren in welzijn, bestaanszekerheid en het voorkomen van ziekte. Ze pleiten voor structurele financiering van preventieve zorg, het aanscherpen van het Preventieakkoord, en het makkelijker maken van gezonde keuzes, met concrete maatregelen zoals gratis schoolfruit, suikerbelasting en een hogere leeftijdsgrens voor tabaksverkoop. Hun visie is dat door preventie en gezondheid centraal te stellen, de druk op curatieve zorg afneemt en de zorg toekomstbestendig blijft.
Het CDA wil dat preventieve zorg en welzijn structureel worden gefinancierd, zodat minder curatieve zorg nodig is. Ze zien preventie als een investering in welzijn en bestaanszekerheid, en willen dat de Staatscommissie Zorg concrete voorstellen doet om dit te realiseren.
“hoe preventieve zorg en welzijn structureel gefinancierd kunnen worden, waardoor minder curatieve zorg nodig is.”
“Preventie is meer dan leefstijl. Het is ook investeren in welzijn en bestaanszekerheid. Om de baten van preventie goed te kunnen berekenen, ontwikkelen we een investeringsmodel waarin ook gekeken wordt naar de verschillende zorgwetten en de effecten op andere beleidsterreinen.”
Het CDA wil gezonde keuzes stimuleren door het aanscherpen van het Preventieakkoord, het invoeren van gratis schoolfruit, een brede suikerbelasting, en het verhogen van de leeftijdsgrens voor tabaksverkoop. Deze maatregelen zijn gericht op het voorkomen van ziekte door een gezondere leefstijl te bevorderen, vooral bij jongeren.
“We scherpen het ‘Preventieakkoord’ aan. Supermarkten moeten zich steviger inspannen om hun maatschappelijke bijdrage te leveren aan gezond leven. Ook het aanbod van eten en drinken op bijvoorbeeld scholen, trein- en tankstations, sportclubs en musea moet gevarieerder.”
“Wij willen gratis schoolfruit voor kinderen op de basisschool.”
“We introduceren een brede suikerbelasting.”
“We verhogen de leeftijdsgrens van tabaksverkoop naar 21 jaar en willen een generatiegebonden rookverbod waarbij we roken stapsgewijs verbieden.”
Het CDA richt zich specifiek op het voorkomen van mentale problemen, met name bij jongeren, door te investeren in programma’s op school, werk en in de wijk die mentale veerkracht versterken en vroege interventie mogelijk maken.
“We zetten in op preventie van mentale problemen van met name jongeren. We willen vroege interventie en voorkomen dat mentale problemen te zwaar worden. We investeren in programma’s op school, het werk en in de wijk om mentale veerkracht te versterken.”
Het CDA benadrukt een fundamentele verschuiving van zorg naar gezondheid, waarbij voorkomen centraal staat en eerstelijnszorg een belangrijke rol speelt in het vroegtijdig signaleren en aanpakken van problemen.
“We willen een beweging maken waarin we zoveel mogelijk voorkomen dat mensen zorg nodig hebben. En als het toch tegenzit, passende zorg krijgen.”
“Eerstelijnszorg zoals de huisarts, apotheek of wijkverpleging is essentieel voor een gezonde samenleving. Samen met welzijnswerk en mantelzorgers is dit het eerste aanspreekpunt voor mensen met een zorgvraag. Zo kunnen professionals vroegtijdig medische of sociale problematiek signaleren, problemen bij de oorzaak aanpakken, hun poortwachtersfunctie vervullen, en mensen na een specialistische behandeling snel en goed weer op de been helpen.”
DENK ziet preventieve zorg als essentieel om gezondheid te bevorderen en zorgkosten te verlagen. De partij wil investeren in preventiebeleid, sport, gezonde voeding en het beperken van ongezonde verleidingen. Concrete voorstellen zijn onder meer het versterken van het nationale preventieakkoord, gratis sport voor kinderen uit arme gezinnen, en het verbieden van alcohol- en gokreclames.
DENK wil dat preventieve zorg centraal staat door gezonde keuzes goedkoper te maken en ongezonde verleidingen te beperken. Dit moet leiden tot minder ziekte en lagere zorgkosten op de lange termijn. De partij richt zich op structurele investeringen in preventie, sport, en het toegankelijk maken van gezonde voeding.
“Gezondheid begint met voorkomen door een goed preventiebeleid. DENK wil gezonde keuzes goedkoper maken en ongezonde verleidingen beperken. DENK stelt voor: Wij willen meer geld vrijmaken voor preventiebeleid en willen het nationale preventieakkoord versterken.”
“Wij willen investeren in sport en beweging. Het schoolzwemmen komt terug. Gemeenten krijgen budget om kinderen uit gezinnen in armoede gratis te kunnen laten sporten.”
“Geen btw op groente en fruit, want gezonde voeding moet goedkoper worden.”
“Verbod op alcohol- en gokreclames.”
“Wij verhogen de accijns op alcohol en tabak.”
“Wij investeren in ontmoedigingsprogramma’s voor drugs.”
“Wij gaan voor een rookvrije generatie door de verkoop van tabak te verbieden voor jongeren die na een bepaald jaar geboren zijn en de volwassen leeftijd nog moeten bereiken. Stoppen met rokenprogramma’s gaan wij toegankelijker maken en de locaties voor de verkoop van sigaretten gaan we flink beperken.”
“Wij verhogen per direct de leeftijd voor de verkoop van sigaretten en alcohol naar 21 jaar.”
DENK kiest ervoor om geen extra belasting op vlees of suiker in te voeren, omdat mensen volgens de partij ook moeten kunnen genieten zonder betutteling. Dit onderscheidt DENK van partijen die wel dergelijke belastingen willen invoeren als preventieve maatregel.
“Geen vlees- of suikertaks: mensen mogen ook genieten zonder opgeheven vingertje.”
NSC ziet preventieve zorg als een prioriteit en wil investeren in het voorkomen van ziekte, met bijzondere aandacht voor mensen met een lage sociaaleconomische status. Ze koppelen preventie aan brede maatschappelijke factoren zoals armoede, leefstijl, sport, voeding en mentale gezondheid, en stellen concrete maatregelen voor zoals het stimuleren van gezonde voeding, sport en het beperken van ongezonde producten en reclames.
NSC wil preventie centraal stellen door te investeren in gezondheidsbevordering voor iedereen, met extra aandacht voor mensen in achterstandssituaties. Ze zien maatschappelijke oorzaken als armoede en slechte huisvesting als belangrijke factoren voor gezondheid en willen beleid breed inzetten.
“We willen investeren in preventie voor alle mensen in Nederland, maar willen extra aandacht voor preventie voor burgers in regio’s en steden waar veel mensen met een lage sociaaleconomische status wonen.”
“Voorkomen is beter dan genezen. Een goede gezondheid begint met preventie en daar zijn we met zijn allen verantwoordelijk voor.”
NSC koppelt preventieve zorg aan het bevorderen van een gezonde leefstijl, met nadruk op voeding, sport, bewegen en het tegengaan van schadelijke gewoonten. Ze willen ongezonde producten zwaarder belasten, gezonde voeding betaalbaarder maken en sport breed stimuleren.
“Al op jonge leeftijd moet geïnvesteerd worden in de juiste voeding, mentale gezondheid, goede mondhygiëne, sport en bewegen, het tegengaan van alcohol-, drugs- en tabaksgebruik, een veilig (t)huis en inkomenszekerheid.”
“We kiezen ervoor om bepaalde reclames die verleiden tot kopen op afbetaling, gokken en ongezond eten zoveel mogelijk te beperken. Ook willen we gezonde voeding relatief betaalbaarder maken, door ongezonde producten zoals suikerhoudende dranken zwaarder te belasten.”
“We streven naar een rookvrije generatie in 2030 door extra maatregelen, zoals het zo snel mogelijk beperken van verkooppunten (ook voor vapes) en tabaksspeciaalzaken.”
“Er komt een nationaal programma om sport en bewegen te stimuleren. Onze doelstelling is dat elke jongere en volwassene deelneemt aan sport en in beweging komt, met welke sport of beweging dan ook.”
NSC wil dat preventie niet alleen een taak van de zorg is, maar van alle sectoren. Ze pleiten voor samenwerking tussen verschillende domeinen om gezondheid structureel te verbeteren.
“We streven naar gezondheid in alle beleidsdomeinen. Dit betekent concreet dat alle sectoren (en niet alleen de gezondheidszorg) moeten samenwerken om de gezondheid te verbeteren.”
NSC wil preventie ook een centrale rol geven binnen de sociale zekerheid, met als doel het terugdringen van arbeidsongeschiktheid door vroegtijdige interventie en betere re-integratie.
“Daarnaast moet preventie een centrale rol krijgen binnen de sociale zekerheid, onder meer via een actuele, effectieve en goed uitvoerbare Risico-Inventarisatie en Evaluatie.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) ziet preventieve zorg als essentieel om gezondheidsproblemen te voorkomen en de zorg betaalbaar en toegankelijk te houden. Ze willen fors investeren in bewezen preventieve programma’s, preventie structureel financieren (ook via verzekeraars), en preventieve zorg zoals diëtetiek, stoppen-met-roken-hulp en mondzorg volledig vergoeden. Hun visie is dat preventie centraal moet staan in het zorgstelsel, met nadruk op samenwerking op buurtniveau, integratie van sociaal werk en aandacht voor mentale gezondheid.
PvdD wil dat preventieve zorgprogramma’s, vooral binnen de geestelijke gezondheidszorg, structureel worden gefinancierd en breed worden ingezet. Dit moet gezondheidsproblemen voorkomen en de druk op de zorg verminderen.
“We investeren in bewezen preventieve (online) programma’s binnen de geestelijke gezondheidszorg. De financiering wordt structureel geregeld, in samenwerking met verzekeraars, gemeenten, scholen en huisartsen.”
“Zorgverzekeraars worden wettelijk verplicht om mee te betalen aan preventie van zorg.”
De partij wil dat preventieve zorg, zoals diëtetiek, verslavingszorg en stoppen-met-roken-hulp, volledig wordt vergoed vanuit het basispakket. Dit verlaagt drempels voor mensen om aan hun gezondheid te werken en voorkomt duurdere zorg op de lange termijn.
“Uitgaven voor of kosten van preventie – zoals de diëtist, verslavingszorg en hulp bij stoppen met roken – komen in het basispakket en worden volledig vergoed.”
“Tot er een hernieuwd zorgfonds is, verplichten we zorgverzekeraars mee te betalen aan preventie en positieve gezondheid.”
PvdD wil dat preventie en vroegsignalering op buurtniveau worden georganiseerd, met nauwe samenwerking tussen huisartsen, sociaal werkers en andere eerstelijnszorg. Dit voorkomt dat klachten verergeren en maakt zorg laagdrempeliger.
“We zorgen ervoor dat op buurtniveau wordt ingezet op gezondheid van mensen. In gezondheidscentra werken niet alleen huisartsen maar ook sociaal werkers. Sociaal werk wordt meer geïntegreerd in het overige zorgaanbod.”
“Wanneer mensen al vroeg hulp kunnen krijgen, zorgt dat ervoor dat er later geen zware medicijnen of operaties nodig zijn.”
De partij wil leefstijlinterventies (zoals gezonde voeding en beweging) een grotere rol geven in de zorg en opleidingen, en de leefomgeving vergroenen om gezondheid te bevorderen en stress te verminderen.
“We geven leefstijlinterventies een stevigere plek in de zorg en in zorgopleidingen. Dankzij deze interventies worden patiënten soms weer medicijnvrij of worden chronische ziektes voorkomen.”
“Een leefomgeving met meer natuur zorgt voor minder stress, vermindert gevoelens van pijn en negatieve emoties.”
De SGP ziet preventieve zorg als een prioriteit en wil investeren in het voorkomen van gezondheidsproblemen door lokale, gezinsgerichte aanpakken en het stimuleren van een gezonde leefstijl. Ze pleiten voor een wettelijke taakverdeling, een structureel preventiefonds en het ontmoedigen van schadelijk gedrag, met bijzondere aandacht voor jongeren en verslavingspreventie. De partij kiest voor bewezen effectieve interventies en wil preventie structureel verankeren in beleid.
De SGP wil preventieve zorg vooral lokaal en gezinsgericht organiseren, geïnspireerd op het IJslandse model, om zo gezondheidsproblemen bij de bron aan te pakken. Dit richt zich met name op het voorkomen van verslavingen en het bevorderen van een gezonde leefstijl bij jongeren, met actieve betrokkenheid van ouders en lokale netwerken.
“Er komt een lokale preventieaanpak vergelijkbaar met het succesvolle ‘IJslandse model’.”
“Ouders en tieners worden geïnformeerd over de gezondheidsschade door drugs, tabak en alcohol en over de gevaren van verslavingen van porno, sociale media, gokken en games.”
“We willen dat jongeren gezond opgroeien. Daarom steunt de SGP voorstellen voor een gezonde leefomgeving en leefstijl. Dit moet lokaal en gezinsgericht worden aangepakt.”
De SGP wil preventie wettelijk en financieel borgen door een duidelijke taakverdeling tussen overheid, verzekeraars en zorgaanbieders, en door een structureel preventiefonds voor bewezen effectieve interventies. Hiermee willen ze voorkomen dat preventie afhankelijk blijft van losse projecten en pleiten ze voor een systematische aanpak.
“Effectieve preventie in de zorg vraagt om een wettelijke taak- en rolverdeling tussen overheid, verzekeraars en zorgaanbieders en een structureel preventiefonds voor bewezen effectieve interventies.”
De SGP wil gezonde keuzes aantrekkelijker maken en schadelijk gedrag ontmoedigen, onder andere door prijsmaatregelen op voeding en het verbieden van schadelijke reclame. Dit moet bijdragen aan het voorkomen van gezondheidsproblemen en het verminderen van de druk op de zorg.
“Gezonde producten moeten goedkoper worden en ongezond voedsel duurder. Daarbij wordt wel goed gekeken naar de effectiviteit en uitvoerbaarheid van maatregelen.”
“De SGP wil geen schadelijke reclame toestaan die verslavingen in de hand werken.”
“De wettelijke ruimte voor kansspelen wordt teruggedraaid.”
De SP vindt dat preventieve zorg centraal moet staan in het zorgstelsel en wil bewezen preventieve maatregelen volledig vergoeden vanuit het basispakket. Ze pleiten voor toegankelijke preventieve zorg voor iedereen, met nadruk op het voorkomen van ziekte door investeringen in gezondheid, gezonde voeding, en het aanpakken van commerciële belangen die gezondheid schaden.
De SP wil dat alle bewezen preventieve zorg, zoals tandartscontroles, stoppen-met-rokenprogramma’s en leefstijlbegeleiding, volledig wordt vergoed en toegankelijk is voor iedereen. Hiermee willen ze gezondheidsproblemen voorkomen en de zorgkosten op termijn verlagen.
“Preventie komt in het basispakket. Voorkomen is beter dan genezen. Omdat preventie werkt maken we het toegankelijk voor iedereen. We investeren in gezondheid voordat er zorg nodig is. Alle bewezen preventieve zorg, zoals controles bij de tandarts, stoppenmet rokenprogramma’s en leefstijlbegeleiding, wordt volledig vergoed.”
“Voorkomen is beter dan genezen, ook voor de begroting. Met ambitieuze inzet op preventie voorkomen we dat gezondheidsproblemen ontstaan.”
De SP benadrukt het belang van publieke preventieve zorg, met extra investeringen in de GGD voor voorlichting, vaccinaties en seksuele gezondheid. Ze verzetten zich tegen bezuinigingen op preventieve taken van de GGD.
“Voorkomen is beter dan genezen. Daarom moet er niet bezuinigd worden op preventieve zorg die wordt gegeven vanuit de GGD, maar moet er worden geïnvesteerd. De inzet die door hen wordt gedaan op het gebied van voorlichting over vaccinaties, pandemische paraatheid en seksuele gezondheid bespaart ook een hoop kosten op de lange termijn.”
De SP ziet gezonde voeding en leefstijl als essentieel onderdeel van preventieve zorg. Ze willen gezonde voeding goedkoper maken, schoolmaaltijden en publieke volkskeukens stimuleren, en de btw op gezonde producten schrappen.
“Gezond eten wordt goedkoper. We schrappen de btw op gezonde producten (volgens de Schijf van Vijf), zodat gezond eten voor iedereen bereikbaar blijft. Ook voor mensen met een klein inkomen.”
“Schoolontbijt en lunch, nul btw op groente en fruit en het blokkeren van hoge prijzen van basisproducten zorgen we ervoor dat een gezonde maaltijd voor iedereen toegankelijk is.”
De SP wil de invloed van de voedings-, tabaks- en geneesmiddelenindustrie op de volksgezondheid beperken, omdat deze volgens hen ziekte in stand houden of veroorzaken.
“Ziekte voorkomen is beter dan genezen. En goedkoper ook. Maar zolang bedrijven mogen verdienen aan het ziek maken van mensen, blijven we dweilen met de kraan open.”
“We pakken de rookindustrie aan. Onze kinderen worden verleid met ongezonde vapes, daarom beperken we het aantal verkooppunten drastisch en maken een eind aan het verdienmodel van de vapeindustrie.”
50PLUS ziet preventieve zorg als een centrale pijler van hun gezondheidsbeleid, met nadruk op preventie, leefstijl en vroege signalering om gezondheidsproblemen bij ouderen te voorkomen. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals extra thuiszorg tijdens hittegolven, groene daken voor verkoeling en gratis drinkwaterpunten, en willen structureel investeren in eerstelijnszorg en wijkvoorzieningen om preventie dichtbij huis te brengen. Hun visie is dat investeren in preventieve zorg levens redt, zorgkosten verlaagt en ouderen langer gezond en zelfstandig houdt.
50PLUS beschouwt preventie, leefstijlverbetering en vroege signalering als essentiële onderdelen van hun zorgvisie, gericht op het voorkomen van gezondheidsproblemen bij ouderen. Door deze pijlers centraal te stellen, willen ze de druk op de zorg verminderen en de kwaliteit van leven verhogen.
“Preventie, leefstijl en vroege signalering zijn centrale pijlers binnen het zorgbeleid.”
De partij doet concrete voorstellen voor preventieve zorg, zoals extra thuiszorg tijdens hittegolven, groene daken voor verkoeling en gratis drinkwaterpunten. Deze maatregelen zijn specifiek gericht op het voorkomen van gezondheidsproblemen bij kwetsbare ouderen en het verlagen van zorgkosten.
“Extra thuiszorg en controle tijdens hittegolven voor kwetsbare alleenstaande ouderen.”
“Groene daken en gevels bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen voor natuurlijke verkoeling.”
“Gratis drinkwater-tappunten op maximaal 300 meter afstand in winkelcentra en bij bushaltes.”
“Deze maatregelen redden letterlijk levens. De kosten (800 miljoen euro per jaar) wegen ruim op tegen de gezondheidswinst en verminderde zorgkosten.”
50PLUS wil de eerstelijnszorg en kleinschalige zorgvoorzieningen in de wijk behouden en uitbreiden, zodat preventieve zorg en ondersteuning dichtbij huis beschikbaar zijn. Dit moet ouderen in staat stellen langer zelfstandig te blijven wonen en gezondheidsproblemen vroegtijdig te signaleren.
“We gaan ons inzetten voor behoud en uitbreiding van kleinschalige zorgvoorzieningen in de wijken, zodat ouderen langer in hun vertrouwde omgeving blijven wonen met passende zorg dichtbij huis.”
GroenLinks-PvdA ziet preventieve zorg als essentieel om de gezondheid van iedereen te verbeteren en gezondheidsverschillen te verkleinen. Ze willen sterk inzetten op het voorkomen van ziekten door gezonde leefstijl, het Nationaal Preventieakkoord, wijkgerichte vaccinatie, en het laagdrempelig maken van preventieve middelen zoals anticonceptie en PrEP. Hun visie is dat preventie centraal moet staan in het zorgstelsel, zodat zorg toegankelijk, betaalbaar en solidair blijft.
GroenLinks-PvdA wil ziekte voorkomen door mensen te helpen gezonder te leven en door wettelijke maatregelen zoals suikerlimieten. Dit moet bijdragen aan minder chronische ziekten en een gezondere samenleving, waarbij preventie voorop staat in plaats van alleen behandelen.
“We zetten vol in op het voorkomen van ziektes. Voorkomen is beter dan genezen. Dat kan als we mensen helpen gezond te eten en genoeg te bewegen. We gaan door met de plannen om roken, overgewicht en problematisch drankgebruik te verminderen (Nationaal Preventieakkoord). Er komt een grens aan de wettelijke hoeveelheid suiker in producten.”
De partij wil de succesvolle wijkgerichte aanpak van vaccinaties landelijk uitrollen om uitbraken te voorkomen en de vaccinatiegraad te verhogen. Dit is een concrete vorm van preventieve zorg gericht op het voorkomen van infectieziekten.
“Wijkgerichte aanpak voor vaccinaties. Infectieziekten als mazelen en kinkhoest zijn dankzij het gratis Rijksvaccinatieprogramma jarenlang onder controle geweest. Maar de vaccinatiegraad daalt, met uitbraken en extra druk op de zorg tot gevolg. In de grote steden heeft de wijkgerichte aanpak tot een hogere vaccinatiegraad geleid. Die aanpak breiden we uit naar heel Nederland, met informatie op maat, priklocaties dichtbij en zorgprofessionals in de buurt.”
GroenLinks-PvdA wil preventieve middelen zoals anticonceptie, soa-tests en PrEP laagdrempelig en vergoed beschikbaar maken. Dit verlaagt drempels voor preventie van ongewenste zwangerschappen en soa’s, en draagt bij aan publieke gezondheid.
“Anticonceptie komt in het basispakket. We zonderen de soa-test bij de huisarts uit van het eigen risico. Hiv-preventiepil PrEP en bijbehorende zorg worden laagdrempelig verstrekt en vergoed.”
De partij wil dat preventie, vroegsignalering en samenwerking de basis vormen van het zorgstelsel, zodat gezondheid wordt bevorderd en zorg toegankelijk blijft voor iedereen.
“Om ieders gezondheid te verbeteren, zetten we in op preventie, vroegsignalering en samenwerking.”
“We verkleinen gezondheidsverschillen en zetten in op preventie voor meer gezonde jaren.”
De ChristenUnie ziet preventieve zorg als essentieel om gezondheidsproblemen te voorkomen en de druk op de zorg te verlagen. Ze willen investeren in preventie via zorgverzekeraars, inzetten op voorlichting en preventieprogramma’s, en het basispakket uitbreiden met preventieve tandzorg en anticonceptie. Hun visie is dat een sterke sociale basis, vroege interventie en gezonde leefstijlkeuzes veel zwaardere zorg kunnen voorkomen.
De ChristenUnie wil dat zorgverzekeraars meer investeren in preventie en de sociale basis, omdat dit veel gespecialiseerde zorg kan voorkomen. Ze zien een stevige sociale basis en preventieve maatregelen als cruciaal om zorgvragen te verminderen.
“Vanuit de zorgverzekeraars wordt er geïnvesteerd in preventie en de sociale basis. Dit gebeurt nu nauwelijks terwijl preventie en een stevige sociale basis veel (gespecialiseerde) zorg voorkomen.”
De partij zet in op het voorkomen van onbedoelde zwangerschappen en het uitbreiden van succesvolle preventieprogramma’s, met extra aandacht voor voorlichting via scholen, huisartsen en verenigingen.
“Succesvolle preventieprogramma’s, zoals ‘Nu niet zwanger’, breiden we uit. Daarnaast investeren we in voorlichting via scholen, huisartsen en verenigingen.”
De ChristenUnie wil tandartszorg toegankelijker maken door preventieve controles en het herstellen van gaatjes op te nemen in het basispakket, om te voorkomen dat kleine problemen uitgroeien tot grote gezondheidsproblemen.
“Het basispakket wordt uitgebreid met periodieke controle en het herstellen van gaatjes bij de tandarts om te voorkomen dat kleine problemen uitgroeien tot grote gezondheidsproblemen.”
De partij wil vormen van anticonceptie die bijdragen aan het voorkomen van ongewenste zwangerschappen en abortussen opnemen in het basispakket, als onderdeel van hun preventieve zorgbeleid.
“Vormen van anticonceptie die bijdragen aan een afname van ongewenste zwangerschappen en abortussen en zelf geen abortieve werking hebben, worden opgenomen in het basispakket.”
JA21 erkent het belang van preventieve zorg en wil extra inzetten op een gezonde levensstijl, preventie en vroegtijdige opsporing van ziekten. Ze pleiten voor het aanbieden van preventieonderzoeken aan Nederlanders en benadrukken het belang van sport en bewegen als onderdeel van preventieve gezondheidszorg. De partij ziet preventie als een manier om de zorgvraag en kosten te verlagen.
JA21 wil dat er meer nadruk komt op het voorkomen van ziekten door het stimuleren van een gezonde levensstijl en het uitvoeren van preventieve onderzoeken. Ze onderbouwen dit met onderzoek waaruit blijkt dat een aanzienlijk deel van de zorgvraag kan worden voorkomen door preventie. Dit standpunt richt zich op het verminderen van toekomstige zorgkosten en het verbeteren van de volksgezondheid.
“JA21 wil extra aandacht besteden aan een gezonde levensstijl en preventie. Uit onderzoek blijkt dat tot wel 20% van de huidige zorgvraag kan worden voorkomen door primaire preventie. Ook secundaire preventie is bewezen effectief.”
“Het is dan ook belangrijk preventie-onderzoeken aan Nederlanders aan te bieden als zij hiervan gebruik wensen te maken.”
Naast algemene preventie wil JA21 specifiek meer preventieonderzoek uitvoeren en sport structureel stimuleren, omdat dit bijdraagt aan fysieke en mentale fitheid en het voorkomen van gezondheidsproblemen. Sport en bewegen worden gezien als essentieel onderdeel van preventieve zorg.
BIJ1 noemt preventieve zorg nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar legt wel nadruk op toegankelijke, samenhangende en laagdrempelige zorg dicht bij mensen, wat preventie kan bevorderen. De partij wil huisartsenpraktijken omvormen tot wijkzorgcentra en investeren in gespecialiseerde praktijkondersteuning, zodat zorgvragen vroegtijdig worden opgepakt. BIJ1 ziet preventie vooral als onderdeel van een breder, publiek en mensgericht zorgsysteem.
BIJ1 wil huisartsenpraktijken omvormen tot laagdrempelige zorgcentra in de wijk, waar mensen met elke zorg- of ondersteuningsvraag terecht kunnen. Dit vergroot de toegankelijkheid en maakt het mogelijk om gezondheidsproblemen vroegtijdig te signaleren en aan te pakken, wat aansluit bij het principe van preventieve zorg.
“Huisartsenpraktijken worden zorgcentra in de wijk, waar zorg samenkomt en je terecht kunt met iedere zorg- of ondersteuningsvraag. We investeren fors in gespecialiseerde praktijkondersteuning.”
Door te pleiten voor een samenhangend pakket aan zorg en ondersteuning, en het wegnemen van bureaucratische drempels, wil BIJ1 voorkomen dat mensen tussen wal en schip vallen. Dit draagt bij aan het tijdig signaleren van problemen en het voorkomen van verergering, wat een preventieve werking heeft.
“Zij moeten vanuit eigen regie toegang hebben tot een passend en samenhangend pakket aan zorg en ondersteuning.”
FVD is kritisch op overheidsbemoeienis met preventieve zorg en wijst het huidige Preventieakkoord af, omdat zij vinden dat mensen zelf verantwoordelijk moeten zijn voor hun leefstijlkeuzes. De partij wil stoppen met betuttelende preventieprogramma’s en pleit voor meer individuele vrijheid, waarbij preventieve zorg niet door de overheid wordt opgelegd.
FVD verzet zich tegen overheidssturing op preventieve zorg, zoals het Preventieakkoord, omdat zij vinden dat burgers zelf moeten bepalen hoe zij hun leven inrichten. De partij ziet preventieve maatregelen als een vorm van betutteling en wil dat de overheid zich hier niet mee bemoeit, zodat persoonlijke vrijheid voorop staat.
“We trekken steun voor het Preventieakkoord in, zodat mensen zelf kunnen beslissen hoe zij willen leven. Dit betekent onder meer dat horecaondernemers en sportkantines de vrijheid terugkrijgen om hun eigen rookbeleid zelf te bepalen en de overheid zich niet bemoeit met persoonlijke keuzes.”
“Stoppen met betutteling”
De PVV benoemt preventieve zorg nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma. Hun focus ligt vooral op het wegnemen van financiële drempels voor reguliere zorg (zoals het afschaffen van het eigen risico en het toevoegen van de tandarts aan het basispakket), wat indirect kan bijdragen aan preventie door het vermijden van zorgmijding. Specifieke, concrete voorstellen gericht op structurele preventieve zorg (zoals gezondheidsbevordering, vroege opsporing of leefstijlinterventies) ontbreken vrijwel volledig.
De PVV wil het eigen risico volledig afschaffen en de tandarts terugbrengen in het basispakket, zodat mensen niet langer om financiële redenen zorg mijden. Dit kan indirect preventieve effecten hebben, omdat uitstel van zorg kan leiden tot ernstigere gezondheidsproblemen en hogere kosten op de lange termijn.
“Daarom schaffen wij het eigen risico volledig af, zodat niemand zorg mijdt door geldzorgen. De PVV zorgt ervoor dat de ziektekostenpremie hierdoor niet zal stijgen. We gaan zorgverzekeraars volledig compenseren.”
“De tandarts komt weer in het basispakket, omdat een gezond gebit geen luxe is. Het mijden van de tandarts heeft negatieve gevolgen voor de algehele gezondheid.”
BVNL vindt dat er meer aandacht moet komen voor preventieve gezondheidszorg en leefstijlaanpassingen, in plaats van uitsluitend te focussen op behandeling en medicatie. Zij benadrukken dat preventieve zorg vrijwillig moet zijn, zonder enige vorm van dwang of drang, en dat individuele autonomie centraal staat. Concrete beleidsvoorstellen over de invulling of financiering van preventieve zorg ontbreken verder in het programma.
BVNL pleit voor een verschuiving van de nadruk op behandeling en medicatie naar preventieve gezondheidszorg en het stimuleren van gezonde leefstijlkeuzes. Dit standpunt komt voort uit de overtuiging dat het voorkomen van ziekte beter is dan genezen, maar dat dit altijd op basis van vrijwilligheid moet gebeuren en niet via overheidsdwang.
“Meer aandacht voor het inzetten op preventieve gezondheidszorg en leefstijlaanpassingen en niet uitsluitend op behandeling en medicatie. Er vindt geen enkele vorm van (vaccinatie-)dwang of drang plaats, iedereen beslist zelf over zijn of haar eigen lichaam.”