Verkiezingsprogramma's 2025 overpechgeneratie studenten
BVNL erkent de "pechgeneratie" studenten als een groep die zwaar is getroffen door opeenvolgende crises en beleidsfouten, zoals het leenstelsel en de wooncrisis. Hun belangrijkste voorstellen zijn het herstellen van gemaakte fouten, het betaalbaar maken van opleidingen, het afschaffen van erf- en schenkbelasting, en het vergroten van de kansen op studentenhuisvesting door het beperken van buitenlandse studenten. BVNL wil zo de financiële en sociale positie van deze generatie verbeteren en hun toekomstperspectief herstellen.
Herstel van gemaakte fouten richting pechgeneratie studenten
BVNL stelt dat de overheid jongeren en studenten in de steek heeft gelaten door onder andere het leenstelsel, gebroken beloftes over studieschuld en hypotheek, en de gevolgen van coronamaatregelen. Ze pleiten voor het herstellen van deze fouten en het investeren in de jeugd.
“We kunnen terecht spreken over een pechgeneratie, die de dupe is geworden van de wooncrisis, coronacrisis, energiecrisis en asielcrisis. Studenten en starters op de arbeidsmarkt en woningmarkt vormen misschien wel de groep die het meeste last heeft van inflatie.”
“Ondertussen is de basisbeurs hen ontzegd, waardoor studenten zich in de schulden moesten steken. Terwijl de overheid hen beloofde dat de leningen tegen nul procent rente zouden zijn en de studieschuld geen negatieve gevolgen zou hebben voor hun hypotheek, bleek niks minder waar. Ze komen bedrogen uit.”
“Daarom moeten we juist nu weer investeren in onze jeugd en onze toekomst. BVNL vindt dat we weer oog moeten hebben voor jonge Nederlanders. Hiervoor moeten eerst de gemaakte fouten hersteld worden.”
Betaalbaar onderwijs en meer studentenhuisvesting voor Nederlandse studenten
BVNL wil opleidingen betaalbaar maken en de kansen op studentenhuisvesting vergroten door het aantal buitenlandse studenten sterk te beperken en studentenhuizen weer toe te staan.
“Het volgen van opleidingen, zowel theoretisch als praktisch, moet gestimuleerd worden en betaalbaar zijn.”
“Door een sterke beperking van het aantal buitenlandse studenten, krijgen Nederlandse studenten veel meer kans op een studentenwoning. Studentenhui-zen worden weer toegestaan.”
Afschaffen erf- en schenkbelasting om ouders te laten helpen
BVNL wil het voor ouders makkelijker maken hun kinderen financieel te ondersteunen, onder andere bij het kopen van een huis, door de erf- en schenkbelasting af te schaffen.
“De erf- en schenkbelasting schaffen we af.”
Permanente belasting- en accijnsverlagingen voor koopkrachtverbetering
Om de koopkracht van jongeren en studenten te verbeteren, pleit BVNL voor permanente verlagingen van belastingen en accijnzen.
“BVNL wil permanente belasting- en accijnsverlagingen om de koopkracht te verbeteren.”
De SP erkent de problemen van de pechgeneratie studenten die onder het leenstelsel vielen en pleit voor een ruimhartige compensatie voor deze groep. Daarnaast wil de partij het leenstelsel definitief afschaffen, de basisbeurs verhogen en studeren schuldenvrij maken door rente op studieleningen op 0% te zetten. Hun visie is dat onderwijs toegankelijk en betaalbaar moet zijn voor iedereen, zonder dat studenten in de schulden raken.
Ruimhartige compensatie voor pechgeneratie studenten
De SP vindt dat studenten die onder het leenstelsel vielen ("pechgeneratie") recht hebben op een ruime compensatie, omdat zij onevenredig zijn benadeeld ten opzichte van andere generaties. Dit standpunt adresseert direct het financiële nadeel en de schuldenlast waarmee deze groep te maken kreeg.
Leenstelsel afschaffen en rente op 0%
De SP wil het leenstelsel definitief afschaffen en de rente op bestaande studieleningen permanent op 0% zetten. Hiermee wil de partij voorkomen dat toekomstige studenten in dezelfde situatie als de pechgeneratie terechtkomen en de druk op huidige schulden verlichten.
“Het leenstelsel schaffen we definitief af. De generatie die daaronder viel krijgt een ruimhartige compensatie. De rente op studieleningen wordt permanent op 0 procent gezet.”
Studeren schuldenvrij en basisbeurs verhogen
De SP wil studeren schuldenvrij maken door de basisbeurs te verhogen en het onderwijs uiteindelijk gratis te maken. Dit voorkomt dat toekomstige generaties opnieuw in een schuldenval terechtkomen en maakt het onderwijs toegankelijker.
“Iedere student krijgt een hogere basisbeurs, zodat studeren geen schuldenval meer is.”
“Wij hebben altijd gestreden tegen de afschaffing en zetten ons nu in voor het verhogen van de studiebeurs en voor onderwijs waarbij niemand wordt uitgesloten door de omvang van zijn portemonnee.”
BIJ1 wil de ‘pechgeneratie studenten’ volledig compenseren door hun studieschulden kwijt te schelden. Daarnaast wil de partij het collegegeld afschaffen en het onderwijs gratis maken, zodat toekomstige studenten niet opnieuw in dezelfde situatie terechtkomen. Hun visie is radicaal: onderwijs moet toegankelijk zijn zonder financiële drempels, en de fouten van het leenstelsel moeten rechtgezet worden.
Studieschulden pechgeneratie volledig kwijtschelden
BIJ1 erkent dat de ‘pechgeneratie studenten’ onevenredig is benadeeld door het leenstelsel en wil deze groep volledig compenseren. Door het kwijtschelden van studieschulden krijgen deze studenten hun toekomst terug en wordt de financiële ongelijkheid die door het leenstelsel is ontstaan, rechtgezet.
Collegegeld afschaffen en onderwijs gratis maken
Om te voorkomen dat toekomstige generaties studenten opnieuw in de problemen komen, schaft BIJ1 het collegegeld af en maakt het onderwijs op alle niveaus gratis. Dit verlaagt de financiële drempel voor studeren structureel en draagt bij aan gelijke kansen.
D66 erkent de problemen van de 'pechgeneratie studenten' die onder het leenstelsel vielen en wil hun financiële lasten verlichten. Het belangrijkste concrete voorstel is dat deze groep geen rente hoeft te betalen over hun studieschuld. Daarnaast zet D66 in op het verhogen van de basisbeurs en het beperken van de rente op studieschulden voor alle studenten.
Geen rente op studieschuld voor pechgeneratie
D66 wil de financiële druk op de pechgeneratie studenten verlichten door hen vrij te stellen van rente op hun studieschuld. Dit adresseren ze als een specifieke compensatie voor de groep die tussen het afschaffen en herinvoeren van de basisbeurs viel en daardoor met hoge schulden is opgezadeld.
“De ‘pechgeneratie’ betaalt geen rente over de studieschuld.”
Maximale rente op studieschulden voor alle studenten
Naast de specifieke maatregel voor de pechgeneratie, wil D66 de rente op studieschulden voor alle studenten beperken tot maximaal 2,5%. Dit moet voorkomen dat studenten hun werkende leven beginnen met een hoge financiële last.
“De rente op de studieschulden zetten we vast op maximaal 2,5%. Zo hoeven studenten hun werkende leven niet te beginnen met een hoge rekening.”
Hogere basisbeurs voor studenten
D66 wil de basisbeurs verhogen, zodat studenten minder afhankelijk zijn van leningen en schulden. Dit geldt voor alle studenten, maar helpt indirect ook de pechgeneratie die nu nog studeert.
“D66 verhoogt de basisbeurs met €166 euro per maand, zodat studenten beter kunnen rondkomen.”
De Partij voor de Dieren erkent dat de pechgeneratie studenten, die onder het leenstelsel vielen, financieel benadeeld is ten opzichte van andere studenten. Zij pleiten voor een fors verruimde compensatieregeling, zodat de financiële positie van deze studenten gelijk wordt aan die van studenten in het huidige stelsel, en willen de rente op studieschulden structureel naar 0% brengen. Hiermee wil de partij de ongelijkheid en schade door het leenstelsel eerlijk herstellen.
Forse verruiming compensatie pechgeneratie studenten
De PvdD vindt dat de huidige compensatieregeling voor de pechgeneratie studenten (de leenstelselstudenten) onvoldoende is en wil deze fors verruimen. Het doel is dat deze studenten financieel gelijk worden gesteld aan studenten die wel een basisbeurs ontvingen, om zo de ongelijkheid en schade van het leenstelsel te herstellen.
“De compensatieregeling voor de ‘pechgeneratie’, de leenstelsel-studenten, wordt fors verruimd. De financiële positie van deze studenten wordt gelijk aan de studenten uit het huidige stelsel.”
“Het afschaffen van de basisbeurs heeft veel schade aangericht: veel (oud-)studenten hebben een studieschuld van vele (tien)duizenden euro’s. Dit heeft de ongelijkheid tussen de pechgeneratie en de huidige studenten sterk vergroot. De huidige compensatieregeling is een druppel op een gloeiende plaat. De Partij voor de Dieren wil een eerlijke compensatieregeling, om te voorkomen dat de gevolgen van het leenstelsel voor verschillen blijven zorgen.”
Structureel 0% rente op studieschulden
Om de financiële druk op (oud-)studenten van de pechgeneratie te verlichten, wil de PvdD de rente op studieschulden structureel op 0% zetten. Dit voorkomt verdere financiële benadeling en maakt het aflossen van schulden minder zwaar.
“De rente op studieschulden gaat structureel naar 0%.”
De SGP benoemt de zorgen over het welzijn van studenten en de hoge druk in het hoger onderwijs, maar doet geen concrete voorstellen specifiek voor de "pechgeneratie studenten" die door het leenstelsel zijn benadeeld. Het programma richt zich vooral op algemene verbeteringen in studentenwelzijn, ondersteuning van studerende moeders/mantelzorgers, en betaalbare studentenhuisvesting, zonder specifieke compensatie of herstelmaatregelen voor de pechgeneratie.
Meer aandacht voor studentenwelzijn en ondersteuning
De SGP erkent dat studenten het zwaar hebben gehad, maar koppelt dit niet expliciet aan de pechgeneratie. De partij wil het welzijn van studenten verbeteren via algemene maatregelen, zoals een actieplan voor studerende moeders/mantelzorgers en betere faciliteiten voor collegegeldvrij studeren.
“We maken ons zorgen over het welzijn van studenten en de werkdruk van docenten.”
“Er komt een actieplan voor ondersteuning van studerende moeders en andere mantelzorgers. Collegegeldvrij studeren wordt bij iedere instelling beter gefaciliteerd om deelname aan het studentenleven en een bijdrage aan de medezeggenschap te ondersteunen.”
Betaalbare studentenhuisvesting stimuleren
De SGP benoemt het nijpende tekort aan studentenwoningen en de hoge huurprijzen als urgent probleem, maar doet geen voorstel dat specifiek de pechgeneratie compenseert. De focus ligt op het vergroten van het aanbod en het ombouwen van leegstaande panden.
“Het tekort aan woningen voor studenten is nijpend. Daarbij komt dat de huurprijzen vaak enorm hoog zijn. Er is actie nodig! Het ombouwen van leegstaande kantoorpanden naar studentenhuisvesting kan hier een oplossing bieden.”
De VVD noemt de "pechgeneratie studenten" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen gericht op compensatie of tegemoetkoming voor deze groep. Het beleid richt zich vooral op het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, het stimuleren van nominaal afstuderen, en het aantrekkelijker maken van studies in tekortsectoren. Specifieke erkenning of maatregelen voor de pechgeneratie ontbreken volledig.
Stimuleren van nominaal afstuderen via kortstudeerbonus
De VVD wil studenten stimuleren om sneller af te studeren door een kortstudeerbonus in te voeren voor wie nominaal afstudeert. Dit is een generieke maatregel voor huidige en toekomstige studenten, niet specifiek voor de pechgeneratie.
“Wie nominaal afstudeert en daarmee snel aan de slag kan op de arbeidsmarkt, krijgt een kortstudeerbonus. Hbo- en wo-bachelorstudenten die nominaal afstuderen (binnen vier jaar hbo en binnen drie jaar wo) krijgen een bonus.”
“Instellingen die hun studenten te lang over hun studie laten doen, betalen een vertragingsbijdrage.”
Collegegeldverlaging voor studies in tekortsectoren
De VVD wil het collegegeld verlagen voor studies in sectoren met arbeidsmarktkrapte, maar dit is niet gericht op de pechgeneratie en geldt alleen voor specifieke opleidingen.
“We maken studies in tekortsectoren zoals onder andere tech, zorg, onderwijs, veiligheid en klimaat aantrekkelijker door het collegegeld te verlagen.”
BBB erkent de problematiek van de pechgeneratie studenten en wil hun positie verbeteren door te onderzoeken of er een plafond op hun studieschuld kan worden ingesteld. Daarnaast pleit BBB ervoor dat de studieschuld van deze studenten niet wordt meegenomen bij hypotheekaanvragen, om hun kansen op de woningmarkt te vergroten. Concrete maatregelen blijven echter beperkt tot deze twee voorstellen.
Plafond op studieschuld pechgeneratie
BBB wil onderzoeken of het mogelijk is om een maximum te stellen aan de studieschuld van studenten uit de pechgeneratie, om hun financiële last te beperken. Dit voorstel richt zich specifiek op de groep studenten die tussen het afschaffen van de basisbeurs en de herinvoering daarvan zijn gaan studeren en daardoor met hoge schulden zijn geconfronteerd.
“Bekeken wordt of het mogelijk is een plafond te stellen aan de studieschuld van studenten uit de pechgeneratie.”
Studieschuld niet meetellen bij hypotheekaanvraag
Om de kansen van pechgeneratie studenten op de woningmarkt te vergroten, stelt BBB voor dat hun studieschuld niet wordt meegenomen bij het aanvragen van een hypotheek. Hiermee wil de partij voorkomen dat deze studenten dubbel worden benadeeld: eerst door hun hoge schuld, daarna door beperkte toegang tot een eigen woning.
“De studieschuld hoort niet te worden meegenomen bij een hypotheekaanvraag.”
DENK erkent het onrecht dat de pechgeneratie studenten is aangedaan door het leenstelsel en pleit voor volledige compensatie, niet slechts een gedeeltelijke tegemoetkoming. Hun belangrijkste voorstel is het volledig compenseren van deze studenten, naast het afschaffen van de rente op studieschulden.
Volledige compensatie voor de pechgeneratie studenten
DENK vindt dat de pechgeneratie studenten, die onder het leenstelsel zijn gevallen, recht heeft op volledige compensatie omdat gedeeltelijke compensatie het aangedane onrecht niet voldoende herstelt. Dit standpunt adresseert specifiek de financiële benadeling van deze groep studenten en onderscheidt zich door de expliciete eis voor volledige compensatie.
“Volledige compensatie voor de pechgeneratie. Gedeeltelijke compensatie doet geen recht aan het onrecht.”
Afschaffen van rente op studieschulden
Naast compensatie voor de pechgeneratie wil DENK de rente op studieschulden structureel afschaffen, zodat studenten niet extra financieel worden belast. Dit voorstel geldt voor alle studenten met een studieschuld, inclusief de pechgeneratie.
“Afschaffen van rente op studieschulden. Die moet terug naar nul procent en daar blijven.”
FVD erkent de problemen van de 'pechgeneratie' studenten (2015-2023) die geen basisbeurs ontvingen en belooft hiervoor een royale compensatie. Daarnaast wil FVD de basisbeurs verhogen en studeren betaalbaarder maken, zodat toekomstige studenten niet opnieuw in dezelfde situatie terechtkomen. Hun visie is dat studeren toegankelijk en eerlijk moet zijn, met speciale aandacht voor de financiële positie van studenten.
Royale compensatie voor de pechgeneratie (2015-2023)
FVD vindt dat de studenten die tussen 2015 en 2023 geen basisbeurs ontvingen ('pechgeneratie') recht hebben op een ruime compensatie. Dit standpunt adresseert het specifieke onrecht dat deze groep heeft ervaren door het leenstelsel en wil hun financiële achterstand herstellen.
“We compenseren de ‘pechgeneratie’ (2015-2023) royaal voor de misgelopen basisbeurs.”
Basisbeurs verhogen voor huidige en toekomstige studenten
Om te voorkomen dat nieuwe generaties studenten in dezelfde situatie belanden als de pechgeneratie, wil FVD de basisbeurs verhogen en deze indexeren met de inflatie. Dit moet studeren weer betaalbaar maken en de toegankelijkheid van het hoger onderwijs vergroten.
“We verhogen de basisbeurs en indexeren deze met de inflatie, zodat studeren weer betaalbaar wordt.”
JA21 noemt de "pechgeneratie studenten" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen gericht op compensatie of herstel voor deze groep. Het programma richt zich vooral op het verbeteren van de kwaliteit van het hoger onderwijs, het beperken van buitenlandse studenten en het aanpassen van het financieringsmodel, maar biedt geen specifieke oplossingen voor de financiële problemen van studenten die onder het leenstelsel vielen.
Financieringsmodel hoger onderwijs aanpassen
JA21 wil het financieringsmodel van het hoger onderwijs veranderen, met minder focus op studentenaantallen en meer op kwaliteit en maatschappelijke impact. Hoewel dit gevolgen kan hebben voor toekomstige studenten, biedt het geen directe oplossing voor de pechgeneratie studenten.
“JA21 wil: Een financieringsmodel op basis van kwaliteit, relevantie en maatschappelijke impact i.p.v. op basis van het aantal studenten;”
“JA21 pleit ervoor een groter deel van het budget als vaste voet toe te kennen onafhankelijk van de studenten aantallen, dit zorgt voor stabiliteit ook voor de onderwijsinstellingen in met name de regio’s die nu mede afhankelijk zijn van buitenlandse studenten aantallen.”
Volt erkent de problemen van de pechgeneratie studenten en pleit voor rechtvaardige compensatie, met als belangrijkste maatregel het terugbrengen van de rente op hun studieschuld naar 0%. Daarnaast zet Volt zich in voor bredere financiële verlichting voor studenten, zoals verhoging van de basisbeurs en verplichte stagevergoedingen. Hun visie is gericht op het herstellen van vertrouwen en het verminderen van de financiële druk op studenten die onder het leenstelsel vielen.
Rente op studieschuld pechgeneratie naar 0%
Volt wil de pechgeneratie studenten compenseren door de rente op hun studieschuld volledig af te schaffen. Hiermee erkent Volt de extra financiële last die deze groep heeft opgelopen door het leenstelsel en wil de partij de druk op deze studenten structureel verlichten.
“We maken ons hard voor een rechtvaardige compensatie van de pechgeneratie door de rente op hun studieschuld terug te brengen naar 0% en zo de financiële druk op die jongeren te verlichten.”
Inzet voor compensatie pechgeneratie
Volt benoemt expliciet dat zij zich inzetten voor compensatie van de pechgeneratie, als onderdeel van een breder pakket aan maatregelen om studeren toegankelijker te maken. Dit standpunt onderstreept het politieke belang dat Volt hecht aan het herstellen van het vertrouwen bij deze groep studenten.
“We verhogen de basisbeurs, zorgen voor een verplichte stagevergoeding en zetten ons in voor compensatie van de pechgeneratie.”
Het CDA erkent dat de zogenoemde pechgeneratie studenten, die onder het leenstelsel hebben gestudeerd, met hoge studieschulden zit die zij vaak niet volledig kunnen terugbetalen. Het CDA wil het voor werkgevers aantrekkelijker maken om bij te dragen aan het aflossen van deze studieschulden, maar doet geen toezeggingen over directe compensatie of kwijtschelding. De partij kiest voor een indirecte aanpak via de arbeidsmarkt, niet voor structurele schuldenverlichting.
Werkgevers stimuleren om studieschulden af te lossen
Het CDA ziet dat veel studenten uit de leenstelselgeneratie problematisch hoge schulden hebben opgebouwd. In plaats van directe compensatie of kwijtschelding, wil het CDA werkgevers stimuleren om te helpen bij het terugbetalen van deze studieschulden, zodat de financiële druk op deze studenten vermindert via hun toekomstige werk.
“Een grote groep studenten van de leenstelselgeneratie heeft schulden opgebouwd die met de huidige regels nooit volledig terugbetaald gaan worden. We maken het aantrekkelijker voor werkgevers om te helpen bij het terugbetalen van studieschulden.”
GroenLinks-PvdA erkent de financiële druk op studenten en wil deze verlichten door het verhogen van het inkomen voor mbo-, hbo- en wo-studenten via een eerlijke basisbeurs. Specifiek voor de pechgeneratie studenten (die onder het leenstelsel vielen) wordt echter geen aparte compensatie of maatregel genoemd; het programma richt zich op het verbeteren van de huidige situatie en het bieden van meer maatwerk bij hypotheken voor studenten met een studieschuld.
Hogere basisbeurs en meer maatwerk bij hypotheken
GroenLinks-PvdA wil het mentale welzijn van studenten verbeteren door hun financiële positie te versterken met een hogere basisbeurs en door meer maatwerk te bieden bij het aanvragen van een hypotheek als er sprake is van een studieschuld. Dit is bedoeld om de financiële stress onder studenten te verminderen, maar er wordt geen specifieke compensatie voor de pechgeneratie studenten genoemd.
“We verhogen daarom het inkomen voor mbo-, hbo- en wo-studenten. Minderjarige mbo-studenten die niet meer thuis wonen krijgen ook een basisbeurs. Er komt meer maatwerk voor starters bij het aanvragen van een hypotheek in geval van een studieschuld.”
NSC erkent de problematiek van de pechgeneratie studenten die onevenredig hoge studieschulden hebben opgebouwd door het leenstelsel. Hun belangrijkste concrete voorstel is om de rente op deze studieschulden definitief op 0% te bevriezen, naast de reeds gerealiseerde extra tegemoetkoming. Hiermee wil NSC de financiële druk op deze groep structureel verlichten.
Rente op studieschuld pechgeneratie definitief op 0% bevriezen
NSC erkent dat studenten uit de pechgeneratie onevenredig zijn benadeeld door het leenstelsel en wil hen structureel tegemoetkomen. Het voorstel is om voor deze groep de rente op hun opgebouwde studieschuld definitief op 0% te zetten, zodat hun financiële last niet verder toeneemt. Dit is aanvullend op een reeds gerealiseerde extra tegemoetkoming.
“We erkennen de onevenredige studieschulden waar studenten uit de pechgeneratie mee te maken hebben gekregen. Naast de gerealiseerde extra tegemoetkoming voor studenten uit de pechgeneratie, willen we dat voor studenten die in die periode hun studieschuld hebben opgebouwd de rente definitief op 0% bevroren wordt.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma