FVD positioneert haar partijprogramma als een radicaal alternatief voor het huidige beleid, met een nadruk op het stoppen van massale immigratie, het beëindigen van klimaat- en stikstofbeleid, en het verkleinen van de overheid. Het programma wordt bewust niet door het CPB laten doorrekenen, omdat FVD stelt dat hun voorstellen buiten de huidige beleidskaders vallen en daarom niet zinvol te berekenen zijn. De partij presenteert haar visie in 12 concrete punten, gericht op nationale soevereiniteit, lagere belastingen, en meer directe democratie.
FVD weigert haar partijprogramma te laten doorrekenen door het Centraal Planbureau (CPB), omdat zij vinden dat het CPB alleen rekent binnen bestaande beleidskaders en daardoor hun fundamenteel andere koers niet kan beoordelen. Volgens FVD zou een CPB-doorrekening hun visie en alternatieven onzichtbaar maken voor de kiezer.
“Zodoende hebben we ervoor gekozen ons programma niet aan het CPB voor te leggen. De uitkomst van hun ‘doorrekening’ zou immers volstrekt betekenisloos zijn en vermoedelijk vooral verwarring zaaien omdat de hoofdrichting erdoor uit het zicht verdwijnt.”
“Met de huidige doorrekeningssystematiek is echter iets grondig mis. Want het Centraal Planbureau wil enkel voorstellen in overweging nemen die binnen de huidige beleidskaders vallen.”
FVD presenteert haar partijprogramma als een fundamenteel koersdocument dat een radicaal andere richting voor Nederland voorstelt, met concrete alternatieven voor het huidige beleid. De partij benadrukt dat haar programma bedoeld is om een duidelijke visie en keuzes aan de kiezer te bieden, niet om binnen bestaande kaders te blijven.
“Maar waar het om gaat op 29 oktober, is onze fundamentele koers. De richting die het land uit moet. De visie die we hebben voor het Nederland van de volgende generatie.”
“Precies dát hebben we hieronder zo helder en duidelijk mogelijk opgeschreven. Opdat we in de harten van kiezers een vuur ontsteken, een overtuiging dat ons land nog niet verloren is en dat er een ander pad bestaat waarvoor we kunnen kiezen.”
Het partijprogramma van FVD is opgebouwd rond 12 concrete punten die de kern van hun visie vormen. Deze punten omvatten onder andere immigratiestop, afschaffen van klimaatbeleid, belastingverlaging, soevereiniteit, democratische vernieuwing, en investeringen in infrastructuur.
“ONZE VISIE IN 12 PUNTEN”
“1. Nederland weer van ons: immigratie stoppen en remigratie aanmoedigen.”
“2. Betaalbare, betrouwbare energie: Klimaatbeleid stoppen, Groningen weer open, inzetten op kernenergie.”
“3. Een huis voor iedereen: daadkrachtige aanpak woningnood, vooral in het middensegment.”
“4. Nederlandse soevereiniteit: uit de EU, eigen wetten, eigen munt.”
“5. Democratische vernieuwing: referenda en direct gekozen burgemeesters.”
“6. Ambitie moet lonen: ruimte voor ondernemerschap, belastingen omlaag.”
“7. Reddingsplan agrarische sector: stikstofbeleid van tafel, ruim baan voor de boer.”
“8. Beter onderwijs zonder woke: neutraal, kwalitatief hoogwaardig onderwijs zonder ideologie.”
“9. Toegankelijke zorg voor iedereen: premies omlaag, aanpakken bureaucratie, speciale aandacht voor ouderen.”
“10. Veiligheid en vrijheid: hard optreden tegen criminaliteit, privacy beschermen.”
“11. Dynamiek terug: investeren in mobiliteit, infrastructuur en innovatie.”
“12. Inzetten op vrede: kiezen voor neutraliteit naar Zwitsers model.”
BVNL presenteert een partijprogramma dat sterk inzet op individuele vrijheid, een kleine overheid en economische soevereiniteit. De partij wil de macht van de staat fors inperken, bureaucratie en belastingen verminderen, en burgers meer zeggenschap geven via onder andere bindende referenda. Hun visie is klassiek-liberaal, economisch rechts en cultureel conservatief, met nadruk op ondernemersvrijheid, behoud van Nederlandse tradities en individuele autonomie.
BVNL wil een fundamentele verschuiving van macht van de overheid naar burgers, met minder bureaucratie, minder ambtenaren en meer directe democratie. Dit wordt gezien als noodzakelijk om vrijheid, verantwoordelijkheid en gezond verstand centraal te stellen in het landsbestuur.
“Dit doen we door een groot deel van de macht weg te halen bij de Staat en weer terug te leggen bij de mensen. Bureaucraten mogen niet de inrichting van Nederland bepalen, dat kunnen de mensen heel goed zelf.”
“BVNL wil een kleinere overheid, minder ambtenaren en minder bureaucratie. De overheid wordt veel te groot, er zijn te veel ambtenaren, er is teveel controledrang en de bureaucratie neemt onevenredig toe.”
“Belang Van Nederland staat voor een kleine overheid, een vrije markt met zo min mogelijk staatsinterventie en het behoud van het goede uit de rijke Nederlandse traditie.”
“Wij zien de overheid niet als motor van vooruitgang, maar als bewaker van de rechtsorde en vrijheid. De staat moet dienstbaar zijn aan de burger, niet andersom.”
De partij kiest expliciet voor een economisch rechts beleid, met nadruk op ondernemersvrijheid, lage belastingen en het schrappen van subsidies en overheidsuitgaven. Dit moet leiden tot meer welvaart, minder staatsbemoeienis en een aantrekkelijker ondernemersklimaat.
“BVNL is een economisch rechtse partij die de goede kanten van het kapitalisme omarmt: ambitie, succes en sociale barmhartigheid.”
“BVNL wil dat MKB-ondernemers in vrijheid kunnen ondernemen en daar een goede boterham aan kunnen verdienen. Het MKB is de ruggengraat van de samenleving, maar wordt steeds meer als melkkoe gebruikt. Daarom willen wij lagere belastingen, minder bureaucratie, simpeler arbeidsrecht en meer vrijheid voor het MKB.”
“Belang Van Nederland kiest voor een ondernemersvriendelijke koers die gestoeld is op vrijemarkteconomie, sober fiscaal beleid, lage belastingen en structurele hervormingen.”
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
BVNL wil de democratie versterken door het invoeren van bindende referenda, zodat burgers direct invloed kunnen uitoefenen op belangrijke besluiten. Dit wordt gezien als een manier om de politiek dichter bij de mensen te brengen en de legitimiteit van beleid te vergroten.
De partij streeft naar herstel van Nederlandse soevereiniteit en wil de invloed van supranationale organisaties als de EU, WHO, VN en NAVO beperken. Nederland moet zelf kunnen bepalen welke internationale afspraken het aangaat.
“BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt. We moeten stoppen met het overhevelen van zeggenschap naar ongekozen supranationale organen zoals de WHO, de EU, de VN en de NAVO.”
“De EU moet worden omgevormd tot een confederatie van samenwerkende landen, zoals de Europese Economische Gemeenschap (EEG) oorspronkelijk bedoeld was.”
BVNL wil Nederlandse tradities en cultuur beschermen, maar is op medisch-ethisch vlak progressief: individuele autonomie en keuzevrijheid staan centraal, ook rond het eigen lichaam en levenskeuzes.
“BVNL is tot slot cultureel conservatief: wij willen ons mooie Nederland en de daarbij behorende unieke Nederlandse tradities en cultuur intact houden, maar wel medisch-ethisch progressief: iedereen mag zelf bepalen hoe en met wie hij/zij het leven vormgeeft en beslist zelf over de eigen levensovertuiging en het eigen lichaam.”
“De integriteit van het lichaam en de vrijheid om je eigen keuzes te maken zijn heilig.”
DENK presenteert in haar partijprogramma een uitgesproken sociaal-progressieve visie, gericht op het verkleinen van ongelijkheid, het versterken van bestaanszekerheid en het beschermen van minderheden. De partij kiest voor concrete maatregelen zoals verhoging van het minimumloon, afschaffing van het eigen risico in de zorg, forse investeringen in onderwijs en woningbouw, en een rechtvaardiger belastingstelsel. DENK positioneert zich als tegenkracht tegen extreemrechts en benadrukt de noodzaak van een inclusieve samenleving waarin diversiteit en gelijke rechten centraal staan.
DENK wil de bestaanszekerheid vergroten en armoede bestrijden door het minimumloon te verhogen en inkomensondersteuning te verbeteren. Dit is een kernpunt in hun partijprogramma om de kloof tussen arm en rijk te verkleinen en sociale rechtvaardigheid te bevorderen.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Wij staan voor een stevig sociaal stelsel. Werkloosheidsuitkeringen en bijstandsuitkeringen zullen voldoende stijgen met de prijzen om de koopkracht van mensen op peil te houden.”
DENK streeft naar toegankelijke en betaalbare zorg voor iedereen, waarbij het eigen risico wordt afgeschaft en de zorgpremie wordt verlaagd, vooral voor lage- en middeninkomens. Dit moet voorkomen dat mensen zorg mijden vanwege kosten en draagt bij aan een solidaire samenleving.
DENK wil bezuinigingen op onderwijs terugdraaien, investeren in kansengelijkheid en brede brugklassen, en financiële drempels voor vervolgonderwijs wegnemen. Hiermee wil de partij gelijke kansen voor alle jongeren waarborgen.
“DENK kiest daarom voor een koerswijziging. Wij draaien de bezuinigingen op het onderwijs terug, herstellen de investeringen in kansengelijkheid, breiden de brede brugklas uit en maken werk van eerlijke schooladviezen en selectieprocedures.”
“We zetten in op cultuursensitief onderwijs, stagegaranties en het toegankelijk maken van vervolgonderwijs zonder financiële drempels.”
Om het woningtekort aan te pakken, wil DENK jaarlijks 100.000 woningen bouwen, een Rijkswoningbouwfonds oprichten en procedures versnellen. Dit moet zorgen voor meer betaalbare woningen en het recht op wonen waarborgen.
DENK wil publieke investeringen financieren door hogere belastingen voor grote bedrijven en superrijken, en het afschaffen van belastingvoordelen die ongelijkheid vergroten. Zo wordt de verzorgingsstaat versterkt zonder de rekening bij lage en middeninkomens te leggen.
DENK positioneert zich expliciet als tegenkracht tegen extreemrechts en zet zich in voor de bescherming van minderheden, met speciale aandacht voor het bestrijden van moslimhaat en racisme in de samenleving en politiek.
“Discriminatie is met de komst van het extreemrechtse kabinet Schoof doorgedrongen tot in de regering zelf.”
“Deze ontwikkelingen onderstrepen de noodzaak voor het geluid van DENK. Want het is alleen DENK dat zich vanaf het begin consequent heeft verzet tegen de extreemrechtse regering.”
DENK wil een ambitieus maar sociaal rechtvaardig klimaatbeleid, met een Klimaatfonds voor investeringen in duurzaamheid en een grotere bijdrage van grote vervuilers.
Het partijprogramma van de PVV benadrukt een radicaal andere koers voor Nederland, waarbij de belangen van Nederlanders centraal staan en afstand wordt genomen van wat de partij ziet als decennialang links-liberale en anti-Nederlandse politiek. De belangrijkste voorstellen zijn een totale asielstop, het schrappen van klimaatmaatregelen, het afschaffen van het eigen risico in de zorg, het stoppen van financiering aan de NPO, en het terughalen van nationale soevereiniteit uit Brussel. De kern van hun visie is het herstellen van nationale trots, veiligheid en betaalbaarheid, met een sterke nadruk op het beschermen van Nederlandse cultuur en identiteit.
De PVV stelt een volledige asielstop voor en wil asielzoekers en criminele vreemdelingen uitzetten, omdat zij vinden dat Nederland overvol is en de huidige immigratieproblematiek de veiligheid en het welzijn van Nederlanders ondermijnt.
De partij wil stoppen met wat zij als zinloze en kostbare klimaatmaatregelen beschouwt, en richt zich op het betaalbaar houden van energie voor burgers door bestaande energiecentrales open te houden en geen nieuwe wind- of zonneparken toe te staan.
De PVV wil de zorg toegankelijker maken door het eigen risico volledig af te schaffen en de tandarts weer in het basispakket op te nemen, zodat niemand zorg mijdt vanwege financiële redenen.
De partij wil de publieke omroep (NPO) niet langer financieren en pleit voor het intrekken van excuses voor het slavernijverleden, omdat zij vinden dat deze bijdragen aan een negatieve beeldvorming van de Nederlandse identiteit en geschiedenis.
De PVV wil bevoegdheden en financiële middelen terughalen uit Brussel en zich verzetten tegen verdere Europese integratie, omdat zij vinden dat Nederland zelf moet beslissen over zijn grenzen, geld en regels.
“Wij willen sterke bilaterale en economische banden met andere landen; samenwerken is prima. Waar wij fel tegen zijn, is een geopolitieke Europese Unie, een Europese superstaat.”
“Dat betekent: niet nóg meer bevoegdheden en miljarden overhevelen naar Brussel, maar juist terughalen.”
De partij benadrukt het belang van nationale trots en het beschermen van Nederlandse tradities, feesten en helden, en verzet zich tegen wat zij zien als een schaamtecultuur en linkse haat tegen de Nederlandse geschiedenis.
BIJ1 presenteert in haar partijprogramma een radicaal sociaal en inclusief beleid, gericht op het bestrijden van ongelijkheid en het centraal stellen van mensen boven markt en winst. De partij pleit voor ingrijpende maatregelen zoals het nationaliseren van zorg, het bouwen van sociale woningen, het invoeren van maximumprijzen op basisbehoeften, en het gratis maken van openbaar vervoer en onderwijs. Hun visie is gericht op collectieve voorzieningen, democratisering van besluitvorming, en het actief bestrijden van racisme en sociale uitsluiting.
BIJ1 wil de zorg volledig nationaliseren en marktwerking en winstoogmerk uitbannen, zodat zorg toegankelijk en betaalbaar wordt voor iedereen. Dit standpunt adresseert de groeiende zorgkosten en de negatieve gevolgen van privatisering, en is een kernpunt in hun partijprogramma.
“De zorg komt volledig in handen van de overheid, van ziekenhuis tot verzekeraar. Winst en markt-bureaucratie in de zorg worden zo verleden tijd.”
“Het ‘eigen risico’ en rekeningen aan de balie schaffen we af. Iedereen draagt bij op basis van hun inkomen en iedereen krijgt de zorg die ze nodig hebben.”
Het partijprogramma van BIJ1 zet zwaar in op het bestrijden van de wooncrisis door huren te verlagen, sociale woningbouw op te schalen, en woningcorporaties te democratiseren. Hiermee wil de partij huisvesting als basisrecht waarborgen en speculatie tegengaan.
“We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst.”
“Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en maken we democratisch. Bewonerscommissies krijgen een vooraanstaande, bindende rol in het maken van de regels.”
BIJ1 wil de kosten van levensonderhoud verlagen door bedrijven die profiteren van ‘graaiflatie’ aan te pakken en maximumprijzen en winstmarges in te voeren op essentiële goederen. Dit is een directe reactie op stijgende prijzen en ongelijkheid.
De partij streeft naar gratis openbaar vervoer en onderwijs, inclusief het kwijtschelden van studieschulden. Hiermee wil BIJ1 drempels voor participatie en ontwikkeling wegnemen en gelijke kansen bevorderen.
BIJ1 wil werknemers meer macht geven in grote bedrijven en burgers actief betrekken bij wetgeving, om zo de democratie te verdiepen en macht eerlijker te verdelen.
“Alle grote bedrijven worden verplicht om werknemers-raden aan te stellen met gekozen vertegenwoordigers van het personeel. Die raden hebben advies- en vetorecht over belangrijke beslissingen als ontslagen, investeringen en reorganisaties.”
“Burgers bepalen met landelijke gespreksrondes en inspraaksessies altijd actief mee met nieuwe wetten en regels van de overheid. Vooral bij grote politieke vraagstukken krijgt deze raadpleging een centrale, bindende rol.”
Het BBB partijprogramma benadrukt een koers van nuchter, transparant en financieel onderbouwd beleid, waarbij brede welvaart en regionale kracht centraal staan. BBB kiest ervoor het partijprogramma te laten doorrekenen door het CPB, maar is kritisch op de beperkingen van deze modellen en legt de nadruk op maatschappelijke meerwaarde boven spreadsheet-denken. De partij belooft een solide, verantwoord financieel beleid en stelt dat hun plannen binnen de officiële rekenregels standhouden.
BBB laat het partijprogramma doorrekenen door het Centraal Planbureau (CPB) om transparantie en financiële onderbouwing te waarborgen, maar uit stevige kritiek op de beperkingen van deze modellen. De partij vindt dat CPB-modellen te abstract zijn en te weinig rekening houden met uitvoerbaarheid en maatschappelijke opbrengsten, en benadrukt dat hun beleid ook buiten deze modellen houdbaar is.
“Wij hebben er daarom voor gekozen om deel te nemen aan de doorrekening van het verkiezingsprogramma door het Centraal Plan bureau (CPB).”
“Tegelijkertijd erkennen we dat de CPBmodellen op onderdelen tekortschieten: ze zijn vaak te abstract, houden onvoldoende rekening met uitvoerbaarheid en missen het zicht op bredere maatschappelijke opbrengsten.”
“De doorrekening van verkiezingsprogramma’s door het CPB is waardevol, maar niet zaligmakend.”
BBB stelt dat het partijprogramma financieel houdbaar is en kiest voor een begrotingsbeleid gericht op brede welvaart en welzijn, in plaats van louter spreadsheet-efficiëntie. De partij wil investeren in maatschappelijke meerwaarde en stelt hervormingen en investeringen centraal, met een eerlijker belastingstelsel en minder afhankelijkheid van toeslagen.
“De financiële koers van Nederland moet weer gericht zijn op brede welvaart en op welzijn, niet op spreadsheet-efficiëntie alleen.”
“BBB kiest daarom voor een betrouwbaar, houdbaar en robuust financieel kader waarin hervormingen én investeringen hand in hand gaan.”
“Juist in een tijd waarin sommige partijen de rekenmeesters willen negeren of blind bezuinigen, kiest BBB voor verantwoordelijkheid. Onze koers gericht op het versterken van bestaanszekerheid, investeren...”
“BBB zorgt voor een solide meerjarenbegroting met ruimte voor noodzakelijke investeringen in onder meer woningbouw, zorg, infrastructuur en veiligheid.”
Het partijprogramma bevat concrete voorstellen om te bezuinigen op beleid zonder sociaal rendement en om structureel te investeren in regio’s, met behoud van Europese begrotingsnormen maar zonder overdrachten aan andere lidstaten.
“Te bezuinigen op inefficiënt beleid en uitgaven die geen sociaal rendement opleveren.”
“Structurele invoering van financiering van onze regio’s.”
“We verwerpen het idee van een transferunie, waarmee geldstromen en andere middelen worden overgedragen van de ene naar de andere lidstaat.”
JA21 presenteert haar partijprogramma als een uitgewerkt, conservatief-liberaal plan gericht op een kleinere overheid, meer zeggenschap voor burgers en concrete oplossingen voor actuele problemen. Het programma benadrukt het belang van economische vrijheid, minder regeldruk, en het herstellen van democratische controle, met duidelijke voorstellen zoals het aanstellen van een Minister voor Overheidsefficiëntie en het beperken van nationale regelgeving bovenop EU-wetgeving. De kern van hun visie is dat Nederland weer zelf de koers moet bepalen, met het Nederlandse belang en praktische resultaten voorop.
JA21 positioneert haar partijprogramma als een uniek, breed conservatief-liberaal alternatief met nadruk op praktische, uitgewerkte plannen en het belang van het Nederlandse belang. Het programma is bedoeld als antwoord op wat zij zien als een gebrek aan daadkracht en te veel linkse of bureaucratische politiek.
“In dit programma ziet u welke keuzes wij maken. En vooral ook: hoe wij dat doen. Geen gratis bier, gouden bergen of gemakzuchtige oneliners, maar uitgewerkte plannen voor een veilig, welvarend en sterk Nederland.”
“Als brede conservatief-liberale partij staan wij uniek in het politieke veld. Wij kiezen voor een kleinere overheid, grootse plannen en een open blik, zonder de menselijke maat en ons gemeenschapsgevoel uit het oog te verliezen.”
Het partijprogramma van JA21 draait om het herstellen van zeggenschap voor burgers, het beperken van de overheid tot kerntaken en het vergroten van directe invloed van Nederlanders op beleid, onder andere via referenda en decentralisatie.
“JA21 wil invloed teruggeven aan de Nederlandse burger. Dat betekent dat burgers meer zeggenschap krijgen over grensbeleid, de totstandkoming van nieuwe wetten, en de manier waarop met (belasting)geld wordt omgegaan.”
“JA21 wil dus meer referenda, minder EU, meer economische vrijheid en meer invloed op ons grensbeleid.”
“JA21 wil een overheid die werkt voor de samenleving, niet andersom. Nederlanders zorgen voor zichzelf, maken hun eigen keuzes en willen een overheid die faciliteert en niet in de weg loopt.”
Een opvallend concreet voorstel in het partijprogramma is de introductie van een Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie, bedoeld om bureaucratie te verminderen, de overheid te verkleinen en de inspraak van burgers te waarborgen.
“Daarom pleit JA21 voor een Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie. Dit is geen extra bestuurslaag, maar een instrument om de overheid kleiner en doeltreffender te maken.”
“De minister dient regels, instanties en het woud aan ongekozen adviesraden en overheidsorganen kritisch tegen het licht te houden, zodat onnodige bureaucratie wordt teruggedrongen.”
JA21 wil voorkomen dat Nederland extra nationale regels toevoegt bovenop Europese regelgeving, om zo de regeldruk te verminderen en het vestigingsklimaat te verbeteren.
Het partijprogramma van 50PLUS richt zich op het versterken van de positie van ouderen in Nederland, met nadruk op inkomen, wonen, zorg, veiligheid en digitale weerbaarheid. De partij doet concrete voorstellen zoals het behouden en verbeteren van de AOW, het bouwen van levensloopbestendige woningen, het versterken van ouderenzorg, en het tegengaan van leeftijdsdiscriminatie. Hun visie is gericht op waardigheid, zekerheid en invloed voor de oudere generatie, met oog voor de toekomst van alle leeftijden.
50PLUS positioneert zich als de partij die specifiek opkomt voor de belangen van mensen van 50 jaar en ouder, en verbindt dit aan alle belangrijke maatschappelijke thema’s. Het partijprogramma benadrukt dat deze focus de kern vormt van hun politieke inzet.
Het partijprogramma van 50PLUS benoemt expliciet de belangrijkste thema’s en beleidsprioriteiten waar de partij zich op richt, waarmee ze hun onderscheidende koers aangeven.
Het partijprogramma bevat een overzicht van concrete beleidsmaatregelen die 50PLUS wil realiseren, waarmee de partij haar standpunten operationaliseert.
“Handen af van de AOW. Handhaving AOW-koppeling aan het minimumloon. Geen AOW-premie voor AOW’ers. Dertiende maand voor AOW’ers. Aanpassing wet Toekomst Pensioenen. Indexatie voor gepensioneerden. Inspraak overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Verbetering koopkracht van ouderen. Geen specifieke belastingen voor ouderen. Afschaffen belasting op erfenissen. Afschaffen boete op het aflossen van uw hypotheek. Geen leeftijdsdiscriminatie. Aftrek van de hypotheekrente blijft.”
“Meer bouwen voor 50-plussers. Nadruk op meer-generatiewoningen. Meer oog voor hofjeswoningen en aanleunwoningen.”
“Veiligheid op straat en in het internetverkeer. Meer blauw zichtbaar op straat. Bescherming tegen oplichting en bedrog. Veiligheid op fietspaden, trottoirs en in het verkeer.”
“Snel beschikbare spoedeisende hulp. Betaalbare zorgverzekering met afdoende dekking.”
GroenLinks-PvdA presenteert hun partijprogramma als een breed, links-progressief plan dat solidariteit centraal stelt en inzet op een Nieuwe Verzorgingsstaat. De partij wil investeren in publieke voorzieningen, ongelijkheid aanpakken, en verduurzaming versnellen, met concrete voorstellen zoals het bouwen van betaalbare woningen, het stoppen van fossiele subsidies en het versterken van de democratische rechtsstaat. Hun programma wordt gekenmerkt door een duidelijke keuze voor samenwerking, sociale rechtvaardigheid en een eerlijke verdeling van lasten en kansen.
GroenLinks-PvdA kiest in hun partijprogramma voor forse investeringen in publieke voorzieningen en het aanpakken van ongelijkheid, als antwoord op de gevolgen van marktwerking en het uithollen van de verzorgingsstaat. De partij stelt dat solidariteit het kompas is bij alle voorstellen en dat investeren nu noodzakelijk is om grotere problemen in de toekomst te voorkomen.
“De komende jaren willen we bouwen aan een Nieuwe Verzorgingsstaat, gericht op de kwaliteit van ons bestaan. We willen een samenleving vormen waarin we succes niet langer afmeten aan de waarde die je onttrekt, maar aan de bijdrage die je levert aan de samenleving.”
“Wij kiezen ervoor om de komende jaren te investeren in onze publieke voorzieningen, economie, infrastructuur en veiligheid. Op lange termijn heeft Nederland er baat bij dat we die investeringen nu doen en niet uitstellen. Dat kost wat, maar de prijs van niks doen is op lange termijn alleen maar hoger.”
Het partijprogramma bevat een concreet voorstel voor een ambitieus publiek investeringsprogramma om tienduizenden betaalbare woningen te bouwen. Hiermee wil GroenLinks-PvdA de afhankelijkheid van commerciële investeerders verminderen en de woningnood aanpakken.
“Een investeringsprogramma voor tienduizenden betaalbare woningen. Als we sneller meer betaalbare woningen van topkwaliteit willen bouwen, is een ambitieus publiek investeringsprogramma nodig. Alleen zo hebben we voldoende slagkracht om betaalbaar te bouwen en worden we minder afhankelijk van commerciële investeerders.”
Het programma stelt voor om subsidies op fossiele brandstoffen te stoppen en vervuilers te laten betalen voor hun uitstoot, als onderdeel van de strijd tegen klimaatverandering en voor een duurzame toekomst.
“We stoppen subsidies op fossiele brandstoffen en vervuilers gaan de prijs betalen voor hun uitstoot.”
GroenLinks-PvdA wil de democratische rechtsstaat versterken, onafhankelijke instituties beschermen en gelijke rechten waarborgen. Dit wordt expliciet als kern van hun partijprogramma genoemd.
“We versterken onze democratische dijken, beschermen onze onafhankelijke instituties en garanderen toegang tot het recht voor iedereen.”
“We staan voor een land waarin je de vrijheid hebt om jezelf te zijn en gelijk behandeld wordt, ongeacht wie je bent, wat je gelooft of van wie je houdt.”
Het partijprogramma benadrukt dat solidariteit het leidende principe is achter alle voorstellen en keuzes van GroenLinks-PvdA.
Het CDA presenteert haar partijprogramma als een samenhangend geheel van keuzes voor een fatsoenlijk Nederland, met nadruk op verantwoordelijkheid, vertrouwen en een betrokken samenleving. Het programma bevat concrete voorstellen op het gebied van wonen, economie, zorg, onderwijs en democratische vernieuwing, waarbij het CDA inzet op uitvoerbaarheid, eerlijkheid en toekomstbestendigheid. De kern van hun visie is dat politiek realistisch moet zijn over wat de overheid kan, en moet focussen op wat écht belangrijk is voor burgers.
Het CDA benadrukt dat hun partijprogramma draait om drie centrale keuzes: verantwoordelijkheid, fatsoen en vertrouwen, als leidraad voor hun politieke koers. Deze kernwaarden vormen de basis voor hun voorstellen en visie op Nederland.
Het partijprogramma bevat een reeks concrete beleidsmaatregelen gericht op betaalbaar wonen, goede zorg, investeren in defensie, innovatie en een sterke economie. Het CDA wil dat de overheid zich richt op kerntaken en deze goed uitvoert, met oog voor uitvoerbaarheid en eerlijkheid.
“We willen een politiek die aandacht heeft voor wat écht belangrijk is: een betaalbaar huis in een veilige buurt, goede zorg voor wie dat nodig heeft, investeren in defensie en werkbare wetten om migratie beheersbaar te krijgen.”
“Vooruitgang vraagt ook dat we investeren in een toekomstgerichte economie. Ondernemen moet weer leuk zijn en worden beloond vanuit de politiek.”
“De overheid kan niet alle problemen oplossen, en daar moeten we eerlijk over zijn. Maar wat de overheid doet, moet ze goed doen.”
Het CDA benadrukt dat het partijprogramma tot stand is gekomen met brede betrokkenheid van leden, experts en burgers, en dat het programma bedoeld is als een leidraad voor concrete keuzes en uitvoerbaar beleid.
“Tijdens het proces van het samenstellen van het program wisten wij ons gedragen door het enthousiasme van zo velen om mee te willen denken, van binnen en buiten de partij; gesterkt door inhoudelijke discussies met experts, ervaringsdeskundigen en inhoudelijk betrokkenen...”
“Wij willen iedereen heel hartelijk danken! Zonder jullie hadden wij deze 'Keuzes voor een fatsoenlijk Nederland' niet kunnen maken.”
Het partijprogramma van de SP voor de Tweede Kamerverkiezingen 2025 zet in op grote, structurele veranderingen richting een meer sociale samenleving, met nadruk op solidariteit, het verkleinen van ongelijkheid en het versterken van publieke voorzieningen. De belangrijkste voorstellen zijn forse verlaging van de inkomstenbelasting, verhoging van het minimumloon, invoering van maximumprijzen voor basisproducten, en het nationaliseren van energievoorzieningen. De SP positioneert zich expliciet als alternatief voor het neoliberale beleid van andere partijen en kiest radicaal voor de belangen van de werkende klasse.
De SP wil werken meer laten lonen door de inkomstenbelasting fors te verlagen en het minimumloon te verhogen, zodat iedereen een goed inkomen heeft en armoede wordt bestreden. Dit is een kernpunt in hun partijprogramma om economische ongelijkheid aan te pakken.
“We verlagen de inkomstenbelasting fors zodat je meer overhoudt van het geld dat jij verdient. Ook verlagen we de btw op basisproducten. Door het minimumloon te verhogen en het minimumjeugdloon af te schaffen zorgen we ervoor dat iedereen die werkt een inkomen krijgt waar je goed van kunt leven.”
Om de kosten van levensonderhoud te verlagen en bedrijven te weerhouden van excessieve prijsverhogingen, wil de SP maximumprijzen instellen voor essentiële producten en diensten, en publieke controle op energie en andere basisvoorzieningen herstellen.
“Daarom moeten we de prijzen van basisproducten, zoals gezond eten, medicijnen, energie en internet, gaan controleren, reguleren en blokkeren.”
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt.”
De SP positioneert haar partijprogramma als een duidelijke breuk met het neoliberale beleid van andere partijen, en kiest expliciet voor grote sociale veranderingen ten gunste van de werkende klasse.
“Dit verkiezingsprogramma is gericht op sociale keuzes vóór de werkende klasse. Op iedereen die voor zijn inkomen moet werken, een uitkering nodig heeft om rond te kunnen komen of zijn of haar hele leven heeft gewerkt en nu AOW en/of pensioen ontvangt.”
“Onze alternatieven vragen niet om een onsje meer of minder sociaal. De problemen in ons land zijn dermate groot, dat dit om grote veranderingen vraagt. Wij gaan voor SUPERSOCIAAL.”
De SP wil de belasting op vermogen verhogen, een miljonairsbelasting invoeren en erfbelasting eerlijker maken, zodat grote vermogens meer bijdragen en de belastingdruk voor gewone mensen omlaag kan.
“Daarom verhogen we de belasting voor het inkomen uit kapitaal naar het niveau van de inkomstenbelasting, voeren we een miljonairsbelasting in voor vermogens boven 5 miljoen euro en stoppen we met subsidies voor miljardairs.”
“Tachtig procent van de erfenissen voor kinderen zijn kleiner dan honderdduizend euro, wij willen dat je dit bedrag belastingvrij kunt doorgeven aan je kinderen. Voor erfenissen tussen de honderd en vijfhonderdduizend stellen we het tarief gelijk met de inkomstenbelasting (37,5%),. Met de opbrengst kunnen we de loonbelasting verlagen, zodat werken meer gaat lonen.”
Het VVD-partijprogramma benadrukt liberale kernwaarden als vrijheid, verantwoordelijkheid en economische groei, en presenteert zichzelf als een concreet, doorrekenbaar plan voor een veiliger, vrijer en welvarender Nederland. Het programma is tot stand gekomen met brede input uit de partij en legt de nadruk op scherpe keuzes voor de werkende meerderheid, een kleinere overheid en het centraal stellen van de middenklasse. De VVD positioneert haar programma als een duidelijke liberale koerswijziging, met concrete voorstellen voor minder regels, lastenverlichting en meer ruimte voor werkenden.
Het partijprogramma wordt gepresenteerd als een product van liberale waarden en brede participatie binnen de partij, met als doel scherpe keuzes te maken voor de toekomst van Nederland. De VVD benadrukt dat het programma geen compromis is, maar een duidelijke liberale missie met concrete plannen.
“Dit verkiezingsprogramma is geschreven op basis van alle expertise en kennis die in onze partij zit. Vanuit de leden en de thematische netwerken kwam een enorme vracht aan waardevolle input.”
“Samen zijn we gekomen tot een programma met grote, liberale missies, met noodzakelijke keuzes die Nederland veiliger, vrijer en welvarender maken. Gestoeld op de kernwaarden die ons liberaal maken: vrijheid, verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid, sociale rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid.”
“Deze verkiezingen zijn wat ons betreft de belangrijkste sinds de Tweede Wereldoorlog. Onze vrijheid, veiligheid en welvaart staan onder druk. Meer dan ooit moeten we ervoor kiezen om het heft in handen te nemen en zélf onze toekomst te bouwen.”
Het programma stelt expliciet de werkende meerderheid en de middenklasse centraal, met als doel lastenverlichting, minder nivellering en meer ruimte voor mensen die bijdragen aan de samenleving. De VVD positioneert zich hiermee als de partij die opkomt voor de belangen van werkenden en tegen een uitdijende overheid.
“Met het plan van de VVD wordt Nederland weer een eerlijk land waar de middenklasse kan bloeien. Waar je door hard te werken zonder geldzorgen in vrijheid kan leven. Waar het altijd de moeite waard is om je hoofd boven het maaiveld uit te steken.”
“De VVD kiest met dit verkiezingsprogramma voor de grote werkende meerderheid van Nederland die zo actief bijdraagt aan de toekomst.”
De VVD benadrukt transparantie over de gemaakte keuzes in het partijprogramma en laat het programma doorrekenen door het CPB, waarmee het zich onderscheidt van partijen die dat niet doen.
“Omdat we transparant zijn over die keuzes, laten we ons programma doorrekenen door het CPB.”
Het partijprogramma van NSC is opgesteld met als doel concrete en uitvoerbare oplossingen te bieden voor de problemen van gewone mensen, waarbij bestaanszekerheid, goed bestuur en maatschappelijke betrokkenheid centraal staan. Het programma is tot stand gekomen door input van leden, regio’s en ervaringsdeskundigen, en bouwt voort op het eerdere programma “Tijd voor herstel”. NSC benadrukt het belang van een transparant, inhoudelijk en open proces bij het opstellen van het partijprogramma, met oog voor menselijke maat en praktische toepasbaarheid.
NSC stelt het partijprogramma samen op basis van suggesties van leden, regio’s en persoonlijke ervaringen van burgers, om zo praktische en uitvoerbare oplossingen te formuleren. Dit moet ervoor zorgen dat het programma aansluit bij de echte problemen van mensen en niet verzandt in abstracte beleidsvoornemens.
Het partijprogramma voor 2025 is inhoudelijk gebaseerd op het verkiezingsprogramma van 2023, waarmee continuïteit en herkenbaarheid in de koers van de partij wordt nagestreefd.
“Het partijbestuur heeft ervoor gekozen het verkiezingsprogramma van 2023 “Tijd voor herstel” hiervoor, als inhoudelijk vertrekpunt te nemen.”
Het partijprogramma onderscheidt zich door te kiezen voor echte, concrete oplossingen die direct inspelen op de problemen van gewone mensen, in plaats van abstracte of vage beleidsvoornemens.
“Een verkiezingsprogramma waarin echte en concrete oplossingen staan voor de problemen van gewone mensen.”
NSC communiceert expliciet wie verantwoordelijk is voor de samenstelling en redactie van het partijprogramma, waarmee transparantie en verantwoording richting de achterban wordt nagestreefd.
“Dit verkiezingsprogramma is in opdracht van het partijbestuur opgesteld door Paul Doop en Matthijs de Wit. De tekstredactie is verzorgd door Frederike Krommendijk en de vormgeving...”
Het ChristenUnie partijprogramma benadrukt het belang van aanpakken, vereenvoudigen en normeren, met een sterke focus op transparantie, partijdemocratie en structurele oplossingen voor maatschappelijke problemen. De partij kiest voor een integrale en hoopvolle benadering, waarbij het algemeen belang, bescherming van minderheden en het terugdringen van complexiteit centraal staan. Concrete voorstellen zijn onder andere het verplicht stellen van interne partijdemocratie, het laten doorrekenen van het programma door het CPB, en het afwijzen van referenda en kiesdrempels.
De ChristenUnie vindt het belangrijk dat de gevolgen van het partijprogramma transparant zijn en door onafhankelijke experts worden doorgerekend. Dit moet zorgen voor verstandige keuzes en inzicht in de impact op staatsschuld, belastingdruk en brede welvaart.
“De ChristenUnie staat voor transparante en verstandige politiek. Daarom laten we onze keuzes in kaart brengen door de onafhankelijke experts van het CPB. In deze doorrekening is gedetailleerd te zien wat de gevolgen zijn van ons programma voor zaken als de staatsschuld, belastingdruk, armoedecijfers en klimaatindicatoren.”
De partij stelt dat politieke partijen leden moeten hebben en interne democratie verplicht moet worden gesteld, om de betrokkenheid van burgers bij de politiek te vergroten en de legitimiteit van partijprogramma’s te waarborgen.
“Interne partijdemocratie wordt een eis voor politieke partijen. Politieke partijen moeten leden hebben.”
De ChristenUnie verwerpt grootschalige politieke vernieuwingen zoals referenda, kiesdrempels en het districtenstelsel, omdat deze volgens de partij de inhoud en de positie van minderheden ondermijnen. Het partijprogramma kiest voor representatieve democratie en bescherming van diversiteit.
“Referenda bieden schijninvloed en horen dus niet thuis in de grondwet. De Tweede Kamer wordt als gekozen volksvertegenwoordiging niet langer automatisch ontbonden als een regering valt. Het mandaat van de kiezers geldt voor vier jaar. We voeren geen districtenstelsel of kiesdrempel in.”
Het programma is gebaseerd op een hoopvolle, normatieve visie, waarbij het algemeen belang, recht doen en het beschermen van minderheden centraal staan. De partij ziet zichzelf als bondgenoot voor mensen die opstaan voor het goede en het algemeen belang zoeken.
“Voor deze mensen is de ChristenUnie een bondgenoot. Gedreven door geloof - niet in onszelf, maar in God, de ander en in het goede. Omdat we geroepen zijn om recht te doen, grenzen en normen te stellen. Om vrede te zoeken in ons land, voor elkaar en voor de schepping die ons is toevertrouwd.”
De SGP presenteert haar partijprogramma als een concreet, christelijk geïnspireerd beleidsdocument met duidelijke keuzes voor Nederland, gericht op bescherming van kwetsbaar leven, het gezin, en een betrouwbare overheid. Het programma bevat uitgewerkte voorstellen op thema’s als defensie, zorg, migratie, woningbouw en duurzaamheid, en benadrukt financiële degelijkheid en transparantie. De SGP positioneert zich als een partij die haar koers baseert op Bijbelse waarden en die kiezers helderheid en betrouwbaarheid biedt.
De SGP benadrukt dat haar partijprogramma gestoeld is op christelijke waarden en betrouwbaarheid, met concrete plannen voor Nederland. Dit vormt de kern van hun visie en legitimeert hun beleidskeuzes.
De SGP onderbouwt haar partijprogramma met financiële verantwoording en laat voorstellen doorrekenen door het Centraal Planbureau, waarmee ze transparantie en degelijkheid willen waarborgen.
“Veel keuzes in dit verkiezingsprogramma hebben gevolgen voor de staatsschuld, voor de koopkracht, voor de werkgelegenheid en voor andere zaken. Om dit goed in beeld te krijgen, worden onze voorstellen die financiële gevolgen hebben, doorgerekend door het Centraal Planbureau.”
Het partijprogramma bevat een uitgebreide, alfabetisch gesorteerde trefwoordenlijst, waarmee de SGP de toegankelijkheid en transparantie van haar standpunten voor kiezers vergroot.
“Uitgebreide lijst met trefwoorden uit het verkiezingsprogramma, alfabetisch gesorteerd.”
Volt presenteert haar partijprogramma als een vernieuwend en toekomstgericht document, ontwikkeld met inbreng van leden en experts uit heel Europa. De partij legt nadruk op transparantie, democratische vernieuwing en het betrekken van burgers en jongeren bij het politieke proces. Concrete voorstellen zijn onder andere het uitbreiden van de Tweede Kamer, het invoeren van een Derde Kamer voor jongeren, en het toevoegen van een financiële paragraaf na doorrekening door het CPB.
Volt benadrukt dat haar partijprogramma tot stand is gekomen via een uniek, participatief proces met leden en experts uit heel Europa, wat het onderscheidt van traditionele partijen. Dit onderstreept hun Europese oriëntatie en de claim van vernieuwende politiek.
“Dit verkiezingsprogramma is tot stand gekomen dankzij de nieuwe ideeën van honderden leden in heel Europa, experts en andere betrokkenen. Een uniek proces, wat traditionele partijen niet aandurven.”
Volt kiest ervoor om de financiële paragraaf van het partijprogramma pas toe te voegen na doorrekening door het Centraal Planbureau, waarmee ze transparantie en realisme in hun plannen willen waarborgen.
“In dit hoofdstuk wordt later (tussen het Congres op 30 augustus 2025 en de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025) een financiële paragraaf toegevoegd. De cijfers in deze paragraaf hangen af van de doorrekening van het Centraal Planbureau (CPB) die pas na het congres bekend zullen worden.”
Volt stelt in haar partijprogramma concrete democratische hervormingen voor, zoals het uitbreiden van de Tweede Kamer en het instellen van een Derde Kamer voor jongeren, om de representatie en betrokkenheid van burgers te vergroten.
“We breiden de Tweede Kamer uit van 150 naar 250 zetels. Onze Tweede Kamer is namelijk te klein,”
“We voeren een Derde Kamer in: een jongerenberaad dat wetten beoordeelt en de politiek adviseert.”
D66 presenteert haar partijprogramma als een concreet en uitvoerbaar plan voor vooruitgang, gebaseerd op sociaal-liberale waarden en gericht op het versterken van de democratie, het vergroten van kansen en het realiseren van duurzame oplossingen. Het programma onderscheidt zich door een duidelijke koppeling tussen visie en daadkracht, met een aparte bijlage voor het uitvoeringsprogramma waarin de praktische stappen worden uitgewerkt. D66 benadrukt dat vooruitgang niet alleen visie vereist, maar ook concrete actie en samenwerking.
D66 ziet het partijprogramma als een leidraad die idealen vertaalt naar concrete keuzes en acties, met een sterke nadruk op uitvoerbaarheid en meetbare resultaten. Het programma is niet alleen een verzameling van standpunten, maar bevat ook een uitvoeringsprogramma dat beschrijft hoe de doelen daadwerkelijk gerealiseerd worden.
“Dit is ons verkiezingsprogramma: de idealen en de keuzes die ons richting geven. We laten zien wat we zien, wat we willen en wat dat concreet betekent. Bij dit programma hoort ook een bijlage; het uitvoeringsprogramma. Daarin maken we duidelijk wat we gaan doen om die toekomst dichterbij te brengen. Want vooruitgang vraagt niet alleen visie, maar ook daadkracht.”
Het partijprogramma van D66 is tot stand gekomen met input van leden, themagroepen en specialisten binnen de partij, wat de legitimiteit en breedte van het programma onderstreept. De partij benadrukt dat het programma het resultaat is van samenwerking en inspraak, en dat het onder verantwoordelijkheid van het landelijk bestuur is opgesteld.
Het partijprogramma van de Partij voor de Dieren (PvdD) zet in op een radicaal andere koers voor Nederland, met welzijn van mens, dier en natuur als uitgangspunt in plaats van economische groei. De belangrijkste voorstellen zijn het structureel aanpakken van de klimaat- en natuurcrisis, het hervormen van het economische systeem, en het waarborgen van sociale rechtvaardigheid en dierenrechten. De PvdD presenteert een samenhangend programma met concrete maatregelen voor een leefbare aarde, een rechtvaardige samenleving en een duurzame toekomst.
De PvdD kiest expliciet voor een fundamentele omslag in het beleid, waarbij welzijn en duurzaamheid centraal staan en economische groei niet langer het hoofddoel is. Dit standpunt adresseert de problemen van uitputting van de aarde, groeiende ongelijkheid en verlies van biodiversiteit, en vormt de kern van hun partijprogramma.
“Daarom kiest de Partij voor de Dieren voor een radicale omslag. Met welzijn als doel, in plaats van oneindige groei. Wij willen een eerlijke en toekomstbestendige economie, die binnen de grenzen van de Aarde blijft, en de belangen van mensen, dieren en natuur beschermt.”