Verkiezingsprogramma's 2025 overpartij voor defensie en zorg
DENK profileert zich als een uitgesproken partij voor toegankelijke, betaalbare en inclusieve zorg, met concrete voorstellen zoals het afschaffen van het eigen risico, het uitbreiden van het basispakket en het verhogen van de beloning voor zorgpersoneel. Op defensiegebied is DENK kritisch over extra uitgaven en pleit de partij voor een minimale, noodzakelijke defensie-inspanning, zonder wapenwedloop of Europese legerambities. De kern van hun visie is dat publieke middelen vooral naar zorg en welzijn moeten gaan, en dat defensie-uitgaven strikt beperkt blijven tot het noodzakelijke.
Eigen risico afschaffen en zorg betaalbaar maken
DENK wil zorg toegankelijk en betaalbaar maken door het volledig afschaffen van het eigen risico, het verlagen van de zorgpremie en het uitbreiden van het basispakket. De partij richt zich op het beperken van winsten in de zorgsector en het verhogen van de waardering en beloning voor zorgpersoneel.
“Het volledig afschaffen van het eigen risico in de zorg.”
“Het verlagen van de zorgpremie, met name voor lage- en midden-inkomens. Dit gaan we doen door het beperken van de winsten in de medische industrie en de big pharma.”
“Wij breiden het basispakket uit. Mondzorg, tandheelkundige controles en fysiotherapie komen terug in het pakket.”
“Wij investeren in het zorgpersoneel. Dat betekent dat er hogere beloningen komen en we fiks gaan inzetten op het terugdringen van de administratieve lasten.”
Marktwerking en winsten in de zorg beperken
DENK wil de marktwerking in de zorg terugdringen en winsten van zorgverzekeraars en commerciële partijen aan banden leggen, zodat zorggeld daadwerkelijk aan zorg wordt besteed.
“We gaan de marktwerking in de zorg beperken met meer marktmeesterschap. Door verplichte transparantie maken we inzichtelijk hoe het geld van zorgverzekeraars wordt besteed. We leggen de winsten van zorgverzekeraars wettelijk aan banden, gaan bonussen voor bestuurders tegen en willen dat reserves meer ingezet worden voor premieverlagingen.”
Investeren in inclusieve en cultuursensitieve zorg
DENK vindt dat zorg moet aansluiten bij de wensen en achtergronden van patiënten, en wil investeren in inclusieve, cultuursensitieve zorg en betere ondersteuning voor mantelzorgers.
“We richten een Taskforce Inclusieve Zorg op die stimuleert dat zorg cultuursensitief en inclusief is.”
“Binnen de zorgopleidingen wordt cultuursensitieve en inclusieve zorg een uitgangspunt voor iedereen.”
“Wij erkennen de grote waarde van mantelzorgers. Wij willen dat er meer financiële tegemoetkomingen komen voor mantelzorgers, meer verlofmogelijkheden en meer ondersteuning.”
Defensie-uitgaven beperken tot het strikt noodzakelijke
DENK verzet zich tegen extra miljardenuitgaven voor defensie en steunt alleen uitgaven die aantoonbaar nodig zijn voor de basis, zoals goede huisvesting, salaris en uitrusting voor militairen. De partij is tegen een wapenwedloop en een Europees leger.
“DENK verzet zich tegen de extra miljardenuitgaven onder druk van NAVO baas Mark Rutte en President Donald Trump. DENK vindt de huidige defensie uitgaven voldoende en wijst op de enorme militaire overmacht van de NAVO die niet nog verder uitgebreid hoeft te worden.”
“Wij steunen alleen defensie uitgaven die aantoonbaar nodig zijn om de basis op orde te hebben bij Defensie. Dit betekent goede huisvesting van onze militairen, een fatsoenlijk salaris en een goede uitrusting. Miljardeninvesteringen zonder aantoonbare noodzaak steunen wij niet. Wij willen geen wapenwedloop.”
“Wij zijn een voorstander van Europese defensiesamenwerking, maar geen voorstander van een Europees leger. Wij moeten altijd zelf blijven bepalen of onze militairen worden ingezet.”
Terughoudendheid bij militaire missies en kernwapens
DENK is zeer terughoudend met deelname aan militaire missies en wil alle kernwapens uit Nederland verwijderen.
“Wij blijven zeer terughoudend in het steunen van de deelname aan militaire missies. Slechts in uitzonderlijke gevallen kunnen wij deelname steunen aan missies met een zuiver humanitair karakter en met een gedegen internationaal mandaat.”
“Alle kernwapens verdwijnen uit ons land. Onze militaire systemen worden niet uitgerust met lanceersystemen voor kernwapens.”
De PVV profileert zich als een partij die fors wil investeren in zowel defensie als zorg, met nadruk op nationale belangen en betaalbaarheid voor Nederlanders. In de zorg wil de partij het eigen risico afschaffen, de tandarts terug in het basispakket brengen en regionale ziekenhuizen behouden, terwijl op defensiegebied de focus ligt op het versterken van het leger voor grensbewaking en het beperken van buitenlandse missies. De kern van hun visie is: prioriteit voor de Nederlandse burger, nationale soevereiniteit en toegankelijke, betaalbare zorg.
Eigen risico afschaffen en tandarts in basispakket
De PVV wil de zorg betaalbaar maken door het eigen risico volledig af te schaffen en de tandarts weer in het basispakket op te nemen. Dit moet voorkomen dat mensen zorg mijden vanwege financiële redenen en de algehele gezondheid verbeteren.
“Daarom schaffen wij het eigen risico volledig af, zodat niemand zorg mijdt door geldzorgen. De PVV zorgt ervoor dat de ziektekostenpremie hierdoor niet zal stijgen. We gaan zorgverzekeraars volledig compenseren.”
“De tandarts komt weer in het basispakket, omdat een gezond gebit geen luxe is.”
“Eigen risico geheel afschaffen”
“Tandarts in het basispakket”
Regionale ziekenhuizen behouden met overheidssteun
De PVV wil dat essentiële afdelingen van regionale ziekenhuizen nooit sluiten vanwege financiële problemen. De overheid moet ingrijpen en financiële steun bieden om deze zorg dichtbij huis te garanderen.
“Wij vinden dat deze afdelingen nooit vanwege financiële problemen afgeschaald of gesloten mogen worden. De overheid krijgt hierover weer zeggenschap. Zodra een zorgafdeling in geldnood zit, moet de overheid wat ons betreft bijspringen. De PVV heeft hiervoor geld gereserveerd.”
“Regionale ziekenhuizen behouden met spoedeisende hulp, intensive care en geboortezorg – indien nodig met financiële steun”
Investeren in defensie voor nationale grensbewaking
De PVV wil de defensie-uitgaven laten groeien, met als prioriteit de bescherming van het eigen grondgebied en grensbewaking. Buitenlandse militaire missies worden afgewezen; de NAVO blijft de hoeksteen van het beleid.
“Wij hebben de ambitie om de Defensie uitgaven te laten groeien, en zullen dit stapsgewijs vormgeven.”
“De basistaak van onze Krijgsmacht is de bescherming van ons eigen grondgebied. Wij willen dus geen buitenlandse militaire missies, maar militaire inzet aan onze eigen grenzen: grensbewaking.”
“De NAVO is en blijft de hoeksteen van ons defensie- en veiligheidsbeleid.”
Meer zeggenschap en minder bureaucratie in de zorg
De PVV wil zorgverleners meer zeggenschap geven en de bureaucratie en managementlagen in de zorg schrappen, om zo de zorg efficiënter en aantrekkelijker te maken voor personeel.
Mantelzorgbonus en meer verpleeghuisplekken
De partij wil mantelzorgers financieel belonen en investeren in kleinschalige verzorgingshuizen en extra verpleeghuisplekken, om de ouderenzorg te versterken.
BVNL profileert zich als een partij die zowel defensie als zorg als kerntaken van de overheid ziet, maar met een sterke nadruk op nationale soevereiniteit, minder bureaucratie en meer individuele regie. In de zorg wil BVNL de bureaucratie fors verminderen, zorgfraude hard aanpakken en de regie bij de patiënt leggen via persoonsgebonden budgetten. Voor defensie pleit BVNL voor een volledig soevereine krijgsmacht, geen buitenlandse militaire interventies buiten NAVO-verplichtingen, en directe verbetering van arbeidsvoorwaarden voor militairen.
Volledige nationale soevereiniteit en focus op NAVO-verplichtingen voor defensie
BVNL wil dat Nederland zich uitsluitend richt op de verdediging van het eigen grondgebied en NAVO-verplichtingen, zonder inmenging in buitenlandse conflicten. De partij vindt dat de krijgsmacht voldoende personeel en materieel moet hebben, maar verzet zich tegen overdreven verhoging van het defensiebudget en het weggeven van wapens aan andere landen.
“De krijgsmacht is uitermate belangrijk voor de veiligheid van Nederland en moet daarom volledig soeverein zijn, met voldoende personeel en materieel.”
“Nederland mengt zich niet in oorlogen waar wij niets mee te maken hebben en we streven altijd naar diplomatieke onderhandelingen.”
“Er worden geen operaties of oorlogen financieel of militair gesteund buiten het NAVO-grondgebied.”
“Per direct voldoen aan de 2% BNP norm die de NAVO stelt, verhoging naar 5% is te veel en draaien we terug.”
“Er worden geen wapens meer weggegeven aan andere landen als onze eigen veiligheid niet gegarandeerd kan worden door onze eigen krijgsmacht.”
Minder bureaucratie en meer regie voor patiënt in de zorg
BVNL wil de zorg fundamenteel hervormen door bureaucratie te verminderen, zorgfraude streng te bestraffen, en de regie bij de patiënt te leggen via persoonsgebonden budgetten. De partij is tegen internationale gezondheidsverplichtingen en wil dat zorgmedewerkers in lagere loonschalen een eenmalige loonsverhoging krijgen.
“Structurele aanpak van de bureaucratie in de zorg, er moet voornamelijk gewerkt worden in de zorg, in plaats van aan de zorg.”
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
“Zorgfraude wordt gestraft met een minimale gevangenisstraf van één jaar. Daar waar mogelijk zal het Nederlanderschap dan wel ander verblijfstitel worden ingenomen.”
“Geen internationaal gezondheidsbeleid met mandaat voor ondemocratische organisaties zoals de WHO en verplichtingen voor lidstaten en nationale overheden.”
“Alle zorgmedewerkers, die zich in de lagere loonschalen bevinden, krijgen een eenmalige extra loonsverhoging van 10%.”
Directe verbetering arbeidsvoorwaarden voor militairen
BVNL wil het beroep van militair aantrekkelijker maken door een directe loonsverhoging voor lagere loonschalen en het oplossen van het pensioengat dat is ontstaan door verhoging van de AOW-leeftijd.
De ChristenUnie profileert zich als een partij die zowel fors wil investeren in defensie als in toegankelijke, mensgerichte zorg. Ze willen de NAVO-norm voor defensie-uitgaven halen, de dienstplicht herinvoeren en tegelijkertijd marktwerking in de zorg beëindigen, zorgpremies halveren en informele zorg versterken. Hun visie draait om bescherming van vrijheid en kwetsbaar leven, met nadruk op solidariteit, nabijheid en het tegengaan van perverse financiële prikkels.
Forse verhoging defensiebudget en NAVO-norm
De ChristenUnie wil fors meer geld, ruimte en materieel voor defensie, met als doel de NAVO-norm van 3,5% van het BBP te halen en de krijgsmacht te versterken. Dit wordt gezien als noodzakelijk voor de bescherming van vrijheid en veiligheid, mede door de dreiging uit Rusland.
“We investeren de komende jaren fors in defensie om te kunnen voldoen aan de NAVO-norm om in 2035 3,5% van ons BBP uit te geven aan defensie en daarnaast 1,5% aan bijvoorbeeld infrastructuur die ook defensie ten goede komt.”
“De nieuwe NAVO-norm vraagt veel van de Nederlandse schatkist, defensieorganisatie en defensie-industrie, maar is noodzakelijk om onze vrijheden te kunnen verdedigen.”
Dienstplicht voor iedereen, keuze tussen militair of maatschappelijk
De partij wil dat iedere Nederlander een periode bijdraagt aan de gemeenschap via een (militaire of maatschappelijke) dienstplicht, met een laagdrempelig model naar Zweeds voorbeeld.
“Iedereen vervult dienstplicht, maatschappelijk of militair. Op basis van persoonlijke motivatie kunnen jongeren de keuze maken voor de krijgsmacht of elders in de samenleving.”
“In aanloop naar deze dienstplicht breiden we het dienjaar bij defensie uit naar Zweeds voorbeeld. Alle achttienjarigen vullen een enquête in en de gemotiveerde jongeren worden uitgenodigd voor een dienjaar.”
Einde aan marktwerking in de zorg
De ChristenUnie wil marktwerking in de zorg beëindigen, omdat dit volgens hen leidt tot verkeerde prikkels en slechtere zorg. Ze willen aanbestedingsregels loslaten, privéklinieken afbouwen en zorgverzekeraars beperken tot ziekenhuiszorg.
“Marktwerking hoort niet thuis in de zorg. Het leidt tot prikkels die niet passen bij een samenleving waarin we omzien naar elkaar.”
“Dit betekent ook dat we de aanbestedingsregels uit Brussel voor de zorg loslaten. Aanbestedingen en concurrentie leiden zelden tot betere zorg.”
“Gespecialiseerde privéklinieken die hoogrenderende inkomsten bij de publieke zorgketen weghouden worden afgebouwd, doordat zorgverzekeraars alleen behandeling in ziekenhuizen vergoeden.”
Halvering zorgpremie en inkomensafhankelijke bijdrage
Om zorg betaalbaar te houden, wil de ChristenUnie de zorgpremie halveren, de zorgtoeslag vervangen door een belastingkorting en het resterende deel via de loonstrook verrekenen.
“We halveren de maandelijkse zorgpremie. Het resterende deel van onze financiële bijdrage aan de zorgkosten wordt verrekend via de loonstrook.”
“Het netto gevolg van deze wijziging is dat mensen met een lager inkomen voortaan minder geld kwijt zijn aan de zorg en mensen met een hoger inkomen iets meer.”
Investeren in informele en nabije zorg
De partij benadrukt het belang van informele zorg, mantelzorg en zorg dichtbij mensen, met meer ondersteuning voor mantelzorgers en versterking van wijkverpleging en huisartsen.
“De overheid faciliteert een goede samenwerking tussen formele en informele zorg. Hierdoor krijgen mensen passende zorg en ondersteuning op een manier die toegankelijk, warm en op de lange termijn betaalbaar is.”
“Mantelzorgers krijgen meer mogelijkheden om toegerust te worden op hun verantwoordelijkheden. Mantelzorgondersteuning wordt in elke gemeente flexibeler.”
“Per wijk is er één herkenbaar en aanspreekbaar wijkverpleegkundig team. Wijkverpleegkundigen krijgen een bedrag per cliënt in plaats van tijdgebonden financiering.”
Forum voor Democratie (FVD) positioneert zich als een partij die fors wil investeren in zowel defensie als zorg, met nadruk op nationale soevereiniteit, betere arbeidsvoorwaarden en minder bureaucratie. In de zorg wil FVD kleinschaligheid, lagere premies, meer waardering voor personeel en behoud van de vrije artsenkeuze; voor defensie pleit de partij voor een sterke nationale krijgsmacht, hogere salarissen voor militairen, heroverweging van het NAVO-lidmaatschap en meer aandacht voor veteranen. De kern van hun visie is dat Nederland zelfbeschikking en kwaliteit centraal moet stellen, zonder buitenlandse of bureaucratische inmenging.
Investeren in nationale defensie, niet volgens NAVO-norm
FVD wil de Nederlandse defensie versterken op eigen voorwaarden, met betere beloning voor militairen, meer aandacht voor veteranen en versterking van de eigen defensie-industrie. De partij verwerpt buitenlandse militaire interventies en wil het NAVO-lidmaatschap via een referendum heroverwegen, zodat Nederland altijd zelf beslist over inzet van militairen.
“Daarom investeren we in een sterke nationale defensie, met betere beloning en zorg voor militairen en veteranen, meer marechaussee voor grensbewaking en een krachtige eigen defensie-industrie.”
“We investeren in onze krijgsmacht - niet volgens een opgelegde NAVO-norm, maar naar eigen inzicht, zodat Nederland weerbaar is en onze militairen beter worden beloond.”
“We leggen het lidmaatschap van de NAVO via een referendum voor aan de Nederlandse bevolking, zodat we als land zelf kunnen beslissen of we door willen op het huidige pad.”
“We geven aandacht aan veteranen, waaronder voor PTSS en andere aandoeningen ten gevolge van buitenlandse missies.”
Zorg: minder bureaucratie, lagere premies, meer waardering personeel
FVD wil de zorg toegankelijker en betaalbaarder maken door bureaucratie te verminderen, de vrije artsenkeuze te behouden, zorgpremies te verlagen en arbeidsvoorwaarden voor zorgpersoneel structureel te verbeteren. De partij kiest voor kleinschaligheid, heropening van regionale ziekenhuizen en extra steun voor mantelzorgers.
“We snijden bureaucratie weg, zodat zorgverleners met passie hun werk ongestoord kunnen doen, en we behouden de vrije artsenkeuze voor patiënten. Zorgpremies gaan omlaag, fysiotherapie, anticonceptie en tandzorg komen terug in het basispakket, en jeugdzorg wordt hervormd met het kind centraal.”
“FVD kiest voor kleinschaligheid: regionale ziekenhuizen moeten worden heropend, huisartsen moeten meer tijd krijgen voor hun patiënten en maatschappen moeten een volwaardig alternatief blijven voor loondienst.”
“We verlagen het eigen risico naar €200, zodat zorg weer betaalbaar wordt voor iedereen. Nooit akkoord gaan met inkomensafhankelijke premies.”
“We verminderen de bureaucratie (bijv. door fors te snoeien in de 3.500 zorgindicatoren) en verhogen structureel de salarissen van zorgmedewerkers, zodat de werkdruk daalt, het beroep aantrekkelijk blijft, en de zorg weer naar patiënten gaat. Zorgmedewerkers in de lagere loonschalen krijgen een eenmalige salarisverhoging van 12%.”
“We ondersteunen mantelzorgers zowel in financieel als praktisch opzicht, zodat zij hun belangrijke rol beter kunnen vervullen en zich ook gesteund weten door de samenleving.”
Nationale soevereiniteit in zorg en defensie
FVD verzet zich tegen internationale inmenging in zowel zorg- als defensiebeleid. De partij wil geen mandaat voor de WHO, geen buitenlandse militaire missies zonder nationale instemming, en volledige controle over de inzet van Nederlandse militairen.
“We verzetten ons tegen internationaal gezondheids-beleid onder leiding van ondemocratische organisaties zoals de WHO, zodat Nederland zelf bepaalt hoe ons zorgbeleid eruit ziet en Nederlanders kunnen rekenen op de beste kwaliteit.”
“We staan nooit toe dat de inzet van onze militairen door de EU of de NAVO wordt bepaald, zodat Nederland altijd zelf de controle houdt.”
De SGP profileert zich als een uitgesproken partij voor zowel defensie als zorg, met een sterke nadruk op het versterken van de krijgsmacht én het waarborgen van toegankelijke, betaalbare zorg. De partij wil fors investeren in defensie (voldoen aan de NAVO-norm, opschalen van materieel en personeel) en tegelijkertijd de zorg verbeteren door regeldruk te verminderen, zorgprofessionals te waarderen en basiszorg voor iedereen toegankelijk te houden. Hun visie is dat een veilige samenleving en goede zorg kerntaken van de overheid zijn, waarbij financiële degelijkheid en maatschappelijke weerbaarheid centraal staan.
Forse verhoging defensie-uitgaven en modernisering
De SGP vindt dat Nederland structureel meer moet investeren in defensie, met als doel een robuuste, moderne krijgsmacht die voorbereid is op hedendaagse dreigingen. Dit omvat het voldoen aan de NAVO-norm, uitbreiding van materieel, betere arbeidsvoorwaarden voor militairen en versterking van de defensie-industrie. De partij ziet defensie als een kerntaak van de overheid en essentieel voor nationale en internationale veiligheid.
“De SGP wil gaan voldoen aan de nieuwe NAVO-norm voor defensie-uitgaven. In 2035 besteedt Nederland 5% van het BBP aan onze Defensie, waarbij 1,5% wordt besteed aan bredere investeringen in maatschappelijke weerbaarheid en infrastructuur.”
“De SGP wil de voltijd en deeltijd dienmogelijkheden uitbreiden, inclusief reservisten. Het Defensity College en het Dienjaar worden opgeschaald.”
“De SGP wil extra investeren in specialisaties als de speciale eenheden en onderzeebootcapaciteit.”
“De defensie-industrie moet worden opgeschaald nu de vraag naar wapensystemen stijgt.”
“Zonder mannen en vrouwen in uniform zijn wij nergens. De SGP wil daarom een nieuw loongebouw waardoor Defensie een aantrekkelijk werkgever is.”
Toegankelijke, betaalbare en mensgerichte zorg
De SGP wil de zorg toegankelijk en betaalbaar houden voor iedereen, met bijzondere aandacht voor het verminderen van regeldruk, het waarderen van zorgprofessionals en het beschermen van basiszorg in alle regio’s. De partij pleit voor structurele verbeteringen in de organisatie en financiering van zorg, zodat deze dienstbaar blijft aan de samenleving en niet aan bureaucratie.
“De SGP wil de regeldruk in de zorg halveren. Dit moet een topprioriteit zijn in de komende kabinetsperiode. Niet controledrift, maar vertrouwen wordt de norm.”
“De SGP bevriest het eigen risico de komende kabinetsperiode op 385 euro.”
“De SGP wil dat iedereen gebruik kan blijven maken van basiszorg zoals de huisarts, tandarts of kraamhulp.”
“Verpleegkundigen en verzorgenden krijgen een salarisverhoging. De SGP wil investeren in hun na- en bijscholing.”
“De SGP maakt het (financieel) aantrekkelijker voor artsen om een praktijk te starten in plaatsen waar een tekort aan huisartsenzorg of een gebrek aan passende huisvesting is.”
Kritisch op groei zorguitgaven, focus op kerntaken overheid
De SGP erkent dat stijgende defensie-uitgaven druk zetten op de overheidsfinanciën en wil daarom kritisch kijken naar onnodige zorguitgaven. De partij benadrukt dat de overheid zich moet richten op kerntaken als defensie en zorg, maar pleit voor efficiëntie en beperking van overheidsuitgaven waar mogelijk.
“Wij willen dat er goed gekeken wordt hoe de groei van de overheidsuitgaven beperkt kan worden, zeker nu de Defensie-investeringen gaan stijgen. De SGP kijkt daarom kritisch naar de uitgaven aan (onnodige) zorg, sociale zekerheid en de uitgaven bij de overheid zelf.”
BBB profileert zich als een partij die zowel fors wil investeren in Defensie als in toegankelijke, betaalbare en bewezen effectieve zorg. Ze willen de krijgsmacht versterken tot 3,5% BBP, maar zonder dat dit ten koste gaat van zorg, AOW of het mkb. In de zorg pleit BBB voor minder bureaucratie, schrappen van niet-werkzame behandelingen uit het basispakket, en meer focus op zorg dichtbij en menselijke maat.
Forse verhoging Defensie-uitgaven, NAVO-verplichtingen
BBB wil dat Nederland een serieuze speler wordt binnen de NAVO door de defensie-uitgaven fors te verhogen, met een groeipad naar 3,5% BBP in 2035. Tegelijkertijd mag dit niet ten koste gaan van andere essentiële voorzieningen zoals zorg en AOW.
“We nemen het groeipad naar 3,5% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) in 2035 als uitgangspunt. Tegelijk willen we dat dit niet ten koste gaat van belangrijke zaken zoals de AOW, betaalbare zorg, het mkb en een leefbaar platteland.”
“BBB onder schrijft het belang van een sterke en geloofwaardige krijgsmacht... bereid om het door het CPB geschetste ingroeipad naar 3,5% BBP in 2035 als uitgangspunt te nemen, waarbij we ons in de komende kabinetsperiode conformeren aan een structurele intensivering van ruim zes miljard euro in 2030.”
Zorggeld naar bewezen effectieve en noodzakelijke zorg
BBB wil dat zorggeld alleen wordt besteed aan bewezen effectieve zorg, met het schrappen van niet-werkzame behandelingen uit het basispakket. Dit moet de zorg betaalbaarder maken en ruimte creëren voor investeringen in noodzakelijke zorg.
“Alle bewezen niet werkzame zorg gaat uit de basisverzekering. Hierdoor kunnen de kosten van de basisverzekering voor iedereen omlaag... met alle therapieën die niet beter presenteren dan placebo, geschrapt.”
“Het geld dat wij met elkaar betalen voor zorg, moet ook echt aan zorg besteed worden. BBB wil investeren in de mensen die werken in de zorg, in plaats van aan de zorg.”
Minder bureaucratie en management in de zorg
BBB wil de bureaucratie en het aantal managementlagen in de zorg fors verminderen, zodat zorgprofessionals meer tijd aan patiënten kunnen besteden en de zorg toegankelijker en betaalbaarder wordt.
Zorg dichtbij: behoud streekziekenhuizen en huisartsenzorg
BBB vindt dat zorg dichtbij, in de buurt, essentieel is en wil daarom streekziekenhuizen en huisartsenposten zoveel mogelijk behouden.
Nationale Garde en medische reserve voor weerbaarheid
BBB wil de reservisten omvormen tot een volwaardige Nationale Garde en een nationale medische reserve oprichten om de weerbaarheid van Nederland te vergroten.
BIJ1 profileert zich als uitgesproken tegenstander van militarisering en defensie-uitgaven, en als voorvechter van een volledig publieke, toegankelijke en solidaire zorg. De partij wil Nederland ontwapenen, uit de NAVO laten treden en alle zorginstellingen nationaliseren, met een Nationaal Zorgfonds zonder marktwerking of winstoogmerk. Hun kernvisie is: geen cent naar oorlog, alle middelen naar mensgerichte zorg.
Nederland ontwapenen en uit de NAVO
BIJ1 verwerpt militaire investeringen, wil uit de NAVO treden en streeft naar volledige ontwapening en neutraliteit. Defensie-uitgaven worden niet verhoogd en militaire aanwezigheid in het onderwijs wordt gestopt. De partij ziet defensie niet als prioriteit voor veiligheid, maar als obstakel voor vrede.
“Nederland start direct het traject om uit de NAVO te treden en voltooit dit binnen 4 jaar. Tot dat moment verhogen we op geen enkel moment het budget van defensie.”
“Alles voor vrede, geen cent naar oorlog.”
“Het ministerie van Defensie blijft weg uit de scholen. Wervingscampagnes gericht op jongeren stoppen we.”
Zorg volledig in publieke handen, Nationaal Zorgfonds
BIJ1 wil de zorg volledig nationaliseren, marktwerking en winst uitbannen, en een Nationaal Zorgfonds oprichten dat alle zorg dekt zonder eigen risico of premies. De partij stelt dat zorg een recht is, geen markt, en dat de mens centraal moet staan in plaats van financiële belangen.
“De zorg komt volledig in handen van de overheid, van ziekenhuis tot verzekeraar. Winst en markt-bureaucratie in de zorg worden zo verleden tijd. Het ‘eigen risico’ en rekeningen aan de balie schaffen we af.”
“We zetten een Nationaal Zorgfonds op dat de zorgverzekeraars gaat vervangen. Het Nationaal Zorgfonds gaat alle zorg en tandheelkunde dekken. Iedereen in Nederland is verzekerd onder dit fonds zonder dat daar actieve inschrijving voor nodig is. Alle directe maandelijkse premies en eigen bijdragen worden afgeschaft en vervangen door een inkomensafhankelijke, progressieve zorgpremie.”
“We stoppen met de stapeling van zorgkosten en boetes op ziek zijn, voor mensen met een levenslange en levensbrede handicap.”
Geen militaire industrie en investeringen
BIJ1 wil een radicale breuk met de wapenindustrie: geen overheidssteun, hoge belastingen op bestaande bedrijven, en een verbod op nieuwe vestigingen. Technische kennis uit de wapenindustrie moet civiel worden ingezet.
“We verbieden dat wapenbedrijven zich vestigen in Nederland. En heffen hoge belastingen voor de bestaande wapenindustrie, zolang deze nog niet radicaal verandert.”
“Nederland stopt geen geld van de overheid meer in militair onderzoek, beëindigt geweld gerelateerde samenwerking met universiteiten en ontmantelt militaire industrieel-academische netwerken.”
Onvoorwaardelijke zorg voor veteranen, zonder militaristische voorwaarden
Hoewel BIJ1 kritisch is op defensie, erkent de partij de zorgplicht voor veteranen en dienstweigeraars, met nadruk op traumazorg en zonder militaristische verheerlijking.
“Veteranen die psychisch of fysiek letsel opliepen door militaire inzet krijgen recht op volledige, gratis en toegankelijke zorg. Met prioriteit voor traumabehandeling, erkenning van morele verwonding en onafhankelijke psychosociale begeleiding buiten het militair instituut om.”
“De staat erkent haar verantwoordelijkheid voor de schade die dienstplicht, uitzendingen en beroepsdienst aanrichtten.”
JA21 profileert zich als dé partij voor zowel defensie als zorg door te pleiten voor forse investeringen in de krijgsmacht en het centraal stellen van patiënt en zorgverlener in een efficiënter zorgsysteem. De partij wil structureel meer geld naar defensie, een grotere krijgsmacht en minder bureaucratie in de zorg, met behoud van kwaliteit en betaalbaarheid. Hun visie draait om nationale veiligheid, autonomie en het terugbrengen van de menselijke maat in publieke voorzieningen.
Forse structurele investeringen in Defensie
JA21 wil Nederland weerbaar maken door fors te investeren in de krijgsmacht, het personeelsbestand uit te breiden en structureel meer geld aan defensie te besteden. De partij ziet zichzelf als dé defensiepartij en wil de NAVO-norm wettelijk verankeren, met een groeipad naar 5% van het BBP in 2035. Dit alles om de Nederlandse belangen zelfstandig te kunnen beschermen in een instabiele wereld.
“JA21 wil fors investeren in een krijgsmacht die ook in de toekomst in staat zal zijn om de Nederlandse belangen te beschermen”
“JA21 heeft de afgelopen jaren bewezen dé defensiepartij van Nederland te zijn, met onder meer de hoogste doorgerekende defensie-uitgaven in het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2023, en het wettelijk verankeren van de 2% NAVO-norm.”
“Lineair groeien naar uitgaven van 5% van het BBP in 2035.”
“Groeien naar een schaalbaar personeelsbestand van 200.000 militairen, reservisten en burgers.”
Minder bureaucratie en meer menselijke maat in de zorg
JA21 wil de zorg betaalbaar en toekomstbestendig houden door de menselijke maat terug te brengen, administratieve lasten te schrappen en de patiënt en zorgverlener centraal te stellen. De partij pleit voor minder groei van het zorgbudget, behoud van vrije artsenkeuze, en het aantrekkelijker maken van werken in de zorg.
“JA21 wil de menselijke maat terugbrengen in de zorg, waardoor patiënt en zorgverlener centraal komen te staan.”
“Drastisch snijden in administratieve lasten om daarmee zorgpersoneel vrij te spelen.”
“Minder snelle groei van de uitgaven aan de zorg.”
“Vrije artsenkeuze behouden.”
Structurele verbetering arbeidsvoorwaarden Defensie en Zorg
JA21 wil het werken in zowel defensie als zorg aantrekkelijker maken door betere arbeidsvoorwaarden en meer waardering. Dit moet personeelstekorten tegengaan en de kwaliteit van publieke diensten waarborgen.
“Flinke verbetering van arbeidsvoorwaarden, doorgroeimogelijkheden en maatschappelijke waardering voor defensiepersoneel.”
“Zorgprofessionals zijn jarenlang ondergewaardeerd en verdienen meer dan alleen applaus. JA21 wil de salarissen en vergoedingen in de zorg, vooral in de lagere schalen, ten minste met de inflatie laten meestijgen.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) pleit voor een zorgsysteem dat toegankelijk, betaalbaar en regionaal georganiseerd is, waarbij marktwerking wordt teruggedrongen en de focus ligt op preventie en kwaliteit. Op het gebied van defensie is de partij zeer kritisch: investeringen in defensie mogen nooit ten koste gaan van zorg, klimaat of sociale zekerheid, en PvdD wil af van de NAVO in haar huidige vorm, met voorkeur voor een Europese samenwerking zonder de VS. De partij benadrukt dat welzijn, vrede en rechtvaardigheid altijd voorop moeten staan, zowel in binnenlands als buitenlands beleid.
Zorg als basisvoorziening, geen markt
PvdD wil de zorg fundamenteel hervormen door marktwerking te weren, het eigen risico af te schaffen en zorg regionaal en laagdrempelig te organiseren. De partij ziet zorg als een basisvoorziening, gericht op preventie, inclusiviteit en het versterken van lokale netwerken, met meer zeggenschap voor zorgverleners en minder bureaucratie.
“De zorg is geen markt, maar een basisvoorziening.”
“We weren marktwerking in de zorg en willen ervoor zorgen dat zorgprofessionals fatsoenlijk betaald worden.”
“Het eigen risico wordt afgeschaft. De inkomensafhankelijke bijdrage gaat omhoog. De zorgtoeslag wordt op deze manier overbodig en het mijden van zorg door de angst voor te hoge kosten wordt tegengegaan.”
“Zorg wordt het liefst op wijk- of dorpsniveau georganiseerd en wanneer nodig opgeschaald naar regionaal of landelijk niveau.”
Investeringen in defensie mogen niet ten koste gaan van zorg
De partij is uitgesproken tegen het verhogen van defensie-uitgaven als dat ten koste gaat van zorg, klimaat, onderwijs of sociale zekerheid. PvdD wil dat investeringen in defensie uitsluitend plaatsvinden als ze niet leiden tot bezuinigingen op deze essentiële maatschappelijke voorzieningen.
“Investeringen in defensie mogen niet ten koste gaan van klimaat, natuur, sociale zekerheid, zorg en onderwijs.”
“We kiezen er liever voor om [de staatsschuld] iets te laten oplopen dan om te bezuinigen op deze posten.”
Kritisch op NAVO en voorkeur voor Europese samenwerking zonder VS
PvdD verwerpt de NAVO-norm en wil af van de afhankelijkheid van de VS, met als doel een Europese defensiesamenwerking gebaseerd op internationaal recht, gelijkwaardigheid en solidariteit. De partij is tegen een "blanco cheque" voor defensie en wil investeringen kritisch afwegen.
“De NAVO-norm wordt gedicteerd door Trump: daar doen wij niet aan mee. We wegen zorgvuldig af wat nodig is op basis van goed onderbouwde plannen. Géén blanco cheque voor defensie.”
“Bovendien is de Partij voor de Dieren heel kritisch op de NAVO. De NAVO is een militaire alliantie die voornamelijk machtsbelangen van de VS dient. Daar willen we vanaf.”
“De Partij voor de Dieren zet in op een alternatief voor de NAVO: een nieuwe vorm van samenwerking met betrouwbare bondgenoten, zonder de VS. Een samenwerking op basis van internationaal recht, gelijkwaardigheid en solidariteit, gericht op verdediging.”
Defensiebudget deels inzetten voor diplomatie en vredesopbouw
De partij wil dat een deel van het defensiebudget wordt ingezet voor diplomatie, vredesopbouw en het versterken van het maatschappelijke middenveld, in plaats van louter militaire uitgaven.
“Een deel van het defensiebudget zal specifiek worden ingezet op diplomatie in conflictsituaties, vredesopbouw en het versterken van het maatschappelijke middenveld.”
De VVD profileert zich als een uitgesproken partij voor zowel defensie als zorg, waarbij zij kiest voor forse investeringen in defensie en tegelijkertijd scherpe keuzes maakt om de zorg betaalbaar en toekomstbestendig te houden. De partij wil de defensie-uitgaven structureel verhogen tot minimaal 3,5% van het bbp en het basispakket in de zorg verkleinen, met meer eigen bijdragen en een focus op effectieve behandelingen. De VVD stelt dat deze keuzes noodzakelijk zijn om Nederland veilig, vrij en welvarend te houden, ook gezien de vergrijzing en internationale dreigingen.
Forse structurele verhoging van defensie-uitgaven
De VVD wil de grootste investering in defensie in decennia, met als doel een technologisch superieure krijgsmacht en het nakomen van NAVO-verplichtingen. De partij noemt een structurele verhoging tot minimaal 3,5% van het bbp noodzakelijk en wil de NAVO-norm wettelijk borgen.
“Op termijn is een investering van tenminste 3,5% is nodig om onze krijgsmacht te moderniseren en onze NAVO-verplichtingen na te komen; een eerlijke contributie is de logische en morele verplichting van elke bondgenoot.”
“De VVD heeft de 2%-norm al als harde ondergrens wettelijk vastgelegd. Om ons land en onze krijgsmacht de zekerheid voor de lange termijn te geven, willen we deze norm wettelijk borgen.”
“De grootste investering in defensie in decennia: Om de Russische dreiging het hoofd te bieden en onze manier van leven veilig te stellen, moeten we beschikken over een technologisch superieure krijgsmacht.”
Minder uitgaven aan zorg via kleiner basispakket en meer eigen bijdragen
Om de zorg betaalbaar te houden, kiest de VVD voor een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen en het kritisch beoordelen van vergoedingen. De partij stelt dat deze scherpe keuzes nodig zijn vanwege de vergrijzing en om de werkdruk in de zorg te verlagen.
“Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
“We kiezen daarom voor het stevig aanpakken van zorgfraude, met hogere straffen voor fraudeurs en een zwarte lijst bij de Kamer van Koophandel van veroordeelde zorgfraudeurs. We vergoeden alleen effectieve en gecontracteerde zorg en kijken kritisch of behandelingen in het basispakket wel het meest effectief zijn.”
“De VVD wil het basispakket beperken tot de meest effectieve behandelingen, zodat de patiënt altijd de meest passende zorg krijgt. Om dit te bereiken, toetsen we steviger op wat er in het basispakket komt. Dit leidt tot een kleiner basispakket, maar vooral tot betere zorg.”
Prioriteit voor investeren in veiligheid boven zorg en sociale zekerheid
De VVD maakt expliciet de keuze om te investeren in veiligheid en defensie, en minder in zorg en sociale zekerheid. Dit wordt gepresenteerd als een noodzakelijke herprioritering om Nederland veilig en economisch sterk te houden.
“Meer bij defensie en veiligheid, minder naar sociale zekerheid en zorg: De VVD kiest voor investeren in onze veiligheid, van je eigen straat tot op mondiaal niveau.”
“De VVD gaat mee met de huidige geopolitieke realiteit door te investeren in defensie en minder uit te geven aan ontwikkelingssamenwerking.”
Waardering en steun voor mensen in defensie en zorg
De VVD benadrukt het belang van maatschappelijke waardering en betere voorzieningen voor mensen die werken in de frontlinie van defensie en zorg, en wil agressie tegen zorgverleners harder aanpakken.
“Onze militairen, politieagenten, brandweerlieden, ambulancepersoneel en veteranen. Deze helden verdienen overal en altijd ons respect en onze steun. De VVD wil de maatschappelijke waardering voor hen vergroten en zich ervoor inzetten om de voorzieningen en secundaire arbeidsvoorwaarden waar mogelijk te verbeteren.”
“We pakken mensen die agressief zijn tegen zorgverleners hard aan, bij geweld mogen zij niet wegkomen met een taakstraf.”
Volt profileert zich als een partij die zowel inzet op een sterke, gezamenlijke Europese defensie als op toegankelijke, betaalbare en toekomstbestendige zorg. Ze willen investeren in een Europese krijgsmacht en defensie-industrie, maar benadrukken dat dit niet ten koste mag gaan van sociale uitgaven zoals zorg. In de zorg pleit Volt voor structurele investeringen, betere arbeidsvoorwaarden en het wegnemen van marktprikkels, met het doel zorg als basisrecht te waarborgen.
Europese defensie versterken, niet ten koste van zorg
Volt wil een gezamenlijke Europese krijgsmacht en defensie-industrie, maar benadrukt dat defensie-uitgaven niet mogen leiden tot bezuinigingen op zorg of andere sociale voorzieningen. Ze willen openheid over defensiebudgetten en investeren in defensie om onafhankelijkheid en veiligheid te vergroten, terwijl er expliciet ruimte moet blijven voor investeringen in zorg en onderwijs.
“Door samen te investeren besparen we kosten en blijft er meer geld over voor bijvoorbeeld onderwijs, zorg, het klimaat en het verminderen van sociale ongelijkheid.”
“De zorgen van burgers over stijgende defensiebudgetten worden serieus genomen. We praten daar open en eerlijk over, vooral als de sociale uitgaven onder druk staan.”
Zorg als basisrecht, meer collectieve financiering en betere arbeidsvoorwaarden
Volt beschouwt goede zorg als een basisrecht en wil het zorgsysteem toekomstbestendig maken door meer collectieve financiering, het afschaffen van collegegeld voor zorgopleidingen, betere arbeidsvoorwaarden en het aanpakken van personeelstekorten. Ze willen de marktwerking in de zorg beperken en preventie en samenwerking centraal stellen.
“Goede zorg is geen luxe, maar een basisrecht. Iedereen moet toegang hebben tot betaalbare en goede zorg.”
“De zorgkosten moeten voor een groter deel uit de collectieve middelen betaald worden. Zo kunnen we de nominale zorgpremie naar nul euro verlagen en neemt het besteedbaar inkomen van uitkeringsgerechtigden toe.”
“We pakken het personeelstekort in de zorg aan. Daarom schaffen we het collegegeld af voor mbo- en hbo-opleidingen in zorg en welzijn.”
“Wij maken de beloning eerlijk en laten de lonen in de zorg gelijk lopen met de rest van de publieke sector.”
“Volt haalt perverse prikkels uit de zorgfinanciering. Zo moet het lonend zijn om patiënten en cliënten te helpen, te begeleiden en te genezen.”
Europese krijgsmacht en gezamenlijke defensie-industrie
Volt pleit voor een Europese krijgsmacht onder toezicht van het Europees Parlement, met gezamenlijke inkoop en integratie van defensie-industrieën. Dit moet leiden tot meer efficiëntie, onafhankelijkheid en veiligheid voor de EU.
“Daarom bouwen we aan een Europese krijgsmacht die samenwerkt met de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) en die onder toezicht staat van het Europees Parlement.”
“We ontwikkelen als EU een gezamenlijke defensie-industrie. Daar delen we middelen, kopen we samen materieel in en werken Europese bedrijven nauwer samen.”
“De Europese Commissie krijgt de taak om defensieaanbestedingen te centraliseren, zodat de vraag wordt gebundeld en dubbele kosten worden voorkomen.”
Het CDA profileert zich als een partij die zowel fors wil investeren in defensie als in een toekomstbestendige, solidaire zorg. Ze willen de krijgsmacht versterken, de militaire opkomstplicht herstellen en defensie-uitgaven verhogen, terwijl ze in de zorg inzetten op betaalbaarheid, samenwerking en het terugdringen van administratieve lasten. Beide domeinen worden gezien als kernverantwoordelijkheden van de overheid, waarbij solidariteit, veiligheid en wederkerigheid centraal staan.
Versterking Defensie en Herstel Opkomstplicht
Het CDA wil de defensie-uitgaven structureel verhogen, de krijgsmacht moderniseren en de militaire opkomstplicht herstellen om de veiligheid van Nederland en Europa te waarborgen. Ze zien defensie als een collectieve verantwoordelijkheid waarvoor iedereen moet bijdragen.
“Voor de veiligheid van Nederland en Europa investeren we in Defensie, zoals afgesproken bij de NAVO-top in Den Haag. Daar maken we ruimte voor in de begroting. Iedere Nederlander levert een vrijheidsbijdrage, want veiligheid is niet gratis. We herstellen de militaire opkomstplicht zodat er altijd genoeg mensen klaarstaan om ons te verdedigen.”
“We zetten de extra defensie-uitgaven in voor het versterken en moderniseren van onze krijgsmacht. Die moet beschikken over hoogwaardig materieel waarvan de eisen in Europees verband zijn afgestemd.”
“Veteranen verdienen blijvende erkenning, waardering en betere zorg.”
Toekomstbestendige en Solidaire Zorg
Het CDA wil het zorgstelsel toekomstbestendig en solidair houden door in te zetten op preventie, samenwerking in de eerstelijnszorg, het terugdringen van administratieve lasten en het waarborgen van betaalbaarheid en kwaliteit. Ze benadrukken het belang van collectieve verantwoordelijkheid en het tegengaan van marktwerking waar die de solidariteit ondermijnt.
“De kern van ons zorgstelsel blijft solidariteit. Tegelijk vragen we van mensen om meer bij te dragen aan de kosten van hun gezondheid en zorg. Het CDA wil stevige keuzes maken om goed voorbereid te zijn op de toekomst.”
“We willen een breed offensief om administratieve lasten in de zorg aan te pakken en zorgverleners hun werkplezier terug te geven. Het doel is om de tijd die zorgverleners aan administratie besteden, te halveren.”
“Wij willen ons zorgstelsel toekomstbestendig houden en waar nodig op onderdelen hervormen. De Staatscommissie Zorg komt daarom op korte termijn met concrete voorstellen om de zorg betaalbaar, van hoge kwaliteit en beschikbaar te houden.”
Iedereen draagt bij aan Defensie en Zorg
Het CDA benadrukt dat zowel defensie als zorg collectieve voorzieningen zijn waarvoor iedereen verantwoordelijkheid draagt, onder meer via een vrijheidsbijdrage en het stimuleren van maatschappelijke inzet.
“Voor een deel financieren we de defensie-uitgaven via een vrijheidsbijdrage voor burgers en bedrijven, zodat iedereen evenredig bijdraagt naar draagkracht. De veiligheid en weerbaarheid van Nederland is zowel van individueel als economisch als maatschappelijk belang.”
“We herstellen de militaire opkomstplicht zodat er altijd genoeg mensen klaarstaan om ons te verdedigen.”
“De kern van ons zorgstelsel blijft solidariteit.”
D66 profileert zich als een partij die zowel fors wil investeren in defensie als in toegankelijke, kwalitatief hoogwaardige zorg. Op defensiegebied kiest D66 voor Europese samenwerking, het nakomen van NAVO-verplichtingen en technologische innovatie, terwijl op zorggebied de focus ligt op het verminderen van regeldruk, betere arbeidsvoorwaarden en het centraal stellen van de patiënt in plaats van marktwerking.
Europese defensiesamenwerking en NAVO-verplichtingen
D66 wil dat Europa strategisch zelfstandig wordt en streeft op termijn naar een Europese krijgsmacht, met op korte termijn een sterke positie binnen de NAVO en forse verhoging van het defensiebudget. Dit moet de veiligheid van Nederland en Europa waarborgen in een instabiele wereld.
“D66 streeft op lange termijn naar een Europese krijgsmacht. Op de korte termijn wil D66 een sterke Europese positie binnen de NAVO, met Europese strategische commandovoering, Europees materieel en Europees personeel.”
“We komen de NAVO-afspraak na om minimaal 3,5% van het bbp aan defensie uit te geven en minimaal 1,5% van het bbp aan de kritieke infrastructuur, civiele paraatheid, veerkracht en het versterken van onze defensie-industrie.”
“We blijven kwetsbaar als we niet óók inzetten op opkomende technologieën. D66 wil dat Nederland in 2030 Europees koploper is op het gebied van AI, drones, ruimtevaart en cybersecurity voor defensie.”
Zorg: Minder regeldruk, betere arbeidsvoorwaarden, patiënt centraal
D66 wil de zorg aantrekkelijker maken voor professionals door minder administratie, betere arbeidsvoorwaarden en meer autonomie. De partij kiest voor zorg die draait om de patiënt, niet om marktwerking, en wil de zorg toegankelijk en betaalbaar houden, met speciale aandacht voor mensen met een chronische ziekte of beperking.
“D66 geeft zorgprofessionals vertrouwen, autonomie en een goed salaris. We maken gebruik van de kansen die digitalisering biedt en verminderen de administratie.”
“We introduceren een vergoeding voor verpleegkundigen in opleiding, zowel voor het hoger beroepsonderwijs (hbo) als het middelbaar beroepsonderwijs (mbo).”
“D66 wil zorg die draait om de patiënt, niet om marktwerking en commercie.”
“Het eigen risico blijft, zodat de zorg toegankelijk en betaalbaar blijft. Een algemene halvering klinkt goed, maar leidt tot langere wachtlijsten en hogere premies. D66 kiest daarom voor een gerichte aanpak.”
“D66 wil stapeling van zorgkosten voorkomen, in het bijzonder voor mensen met een handicap of chronische ziekte.”
Prioriteit voor zorg en defensie in begroting
D66 erkent dat investeren in zowel zorg als defensie noodzakelijk is voor de toekomst en wil deze prioriteiten binnen de Europese begrotingsregels realiseren, waarbij de stijging van zorgkosten wordt beperkt om ruimte te maken voor defensie-uitgaven.
“Daarnaast vraagt de NAVO ons om meer geld vrij te maken voor defensie. Voor onze veiligheid zetten we ons hier vol voor in. Om onze economie blijvend te laten bloeien moeten we dus keuzes maken. We beperken de stijging van de zorgkosten.”
GroenLinks-PvdA profileert zich als een partij die zowel fors wil investeren in defensie als in zorg, zonder dat het één ten koste gaat van het ander. Ze willen het defensiebudget historisch verhogen volgens de NAVO-norm, maar expliciet niet door te bezuinigen op zorg; tegelijkertijd zetten ze in op toegankelijke, collectief gefinancierde en niet-commerciële zorg voor iedereen. De partij financiert deze ambities door hogere bijdragen van de rijkste Nederlanders en kiest voor solidariteit en samenwerking als kernwaarden.
Historische verhoging defensiebudget zonder bezuiniging op zorg
GroenLinks-PvdA wil het defensiebudget fors verhogen tot de nieuwe NAVO-norm, maar weigert dit te bekostigen door te snijden in zorg, onderwijs of sociale zekerheid. Ze koppelen defensie-uitgaven aan het versterken van de verzorgingsstaat en verduurzaming, en kiezen voor een eerlijke lastenverdeling.
“We staan voor een historische verhoging van de uitgaven aan defensie. We houden ons aan de nieuwe NAVO-norm en groeien toe naar de afspraak om 3,5% van het bbp uit te geven aan defensie. ... We betalen de hogere defensie-uitgaven niet met bezuinigen op zorg, onderwijs, sociale zekerheid en pensioenen. De hogere defensie-uitgaven betalen we door een eerlijke bijdrage te vragen van de rijkste Nederlanders.”
“Een hoger defensiebudget dient dus gepaard te gaan met het bouwen aan een Nieuwe Verzorgingsstaat en investeringen in verduurzaming en energie-onafhankelijkheid. We betalen de hogere defensie-uitgaven niet met bezuinigingen op zorg, onderwijs, sociale zekerheid en pensioenen.”
Zorg collectief, toegankelijk en zonder marktwerking
De partij wil zorg breed toegankelijk maken, met minder marktwerking en meer solidariteit. Ze pleiten voor het verlagen en uiteindelijk afschaffen van het eigen risico, uitbreiding van het basispakket, en het terugdringen van winstbejag in de zorg.
“We zetten in op sterke publieke zorg, waarbij iedereen toegang heeft tot betaalbare goede zorg.”
“We pakken de doorgeschoten marktwerking aan en passen het zorgstelsel aan.”
“Voor noodzakelijke zorg zou je geen rekening moeten krijgen, die betalen we met z’n allen.”
“We schaffen het eigen risico stapsgewijs af. Het vrijwillig eigen risico verdwijnt helemaal.”
“We dringen winstbejag terug, zodat zorg weer draait om mensen.”
Defensie-uitgaven en zorguitgaven zijn geen communicerende vaten
GroenLinks-PvdA benadrukt dat investeringen in defensie niet ten koste mogen gaan van zorg, onderwijs of sociale zekerheid. Dit onderscheidt hen van partijen die bezuinigingen op sociale domeinen als financieringsbron zien voor defensie.
50PLUS profileert zich als een partij die zowel inzet op versterking van de zorg, met nadruk op ouderenzorg en ondersteuning van mantelzorgers, als op het vergroten van de defensiecapaciteit in lijn met internationale verplichtingen. De partij pleit voor structurele investeringen in zorg, invoering van een Ouderenzorgwet, en uitbreiding van defensie-uitgaven volgens NAVO-afspraken. Hun visie is gericht op het waarborgen van veiligheid en waardige zorg voor huidige en toekomstige generaties ouderen.
Structurele investeringen en rechten in ouderenzorg
50PLUS wil de zorg voor ouderen versterken door structurele investeringen, betere ondersteuning van mantelzorgers en het wettelijk vastleggen van rechten voor ouderen. Hiermee wil de partij de toegankelijkheid, kwaliteit en waardigheid van de zorg waarborgen, met speciale aandacht voor preventie, kleinschalige voorzieningen en het verminderen van bureaucratie.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.”
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van jongeren volgens de Jeugdzorgwet.”
“Een recht voor alle inwoners op passende zorg.”
“Een verlaging van het eigen risico zorg, op een manier die mensen met een laag inkomen ook werkelijk meer oplevert.”
Uitbreiding defensie-uitgaven en maatschappelijke dienstplicht
50PLUS erkent de veranderde geopolitieke situatie en kiest voor uitbreiding van de defensie-uitgaven conform NAVO-afspraken, versterking van de nationale defensie-industrie en invoering van een gemoderniseerde maatschappelijke dienstplicht, die ook zorg en civiele veiligheid omvat. Hiermee wil de partij bijdragen aan de nationale en internationale veiligheid en de weerbaarheid van Nederland vergroten.
NSC profileert zich als een partij die zowel fors investeert in defensie als in toegankelijke en solidaire zorg, waarbij bestaanszekerheid en een weerbare samenleving centraal staan. Ze willen de NAVO-norm voor defensie-uitgaven halen, investeren in personeel en innovatie, en tegelijkertijd marktwerking in de zorg terugdringen en de toegankelijkheid verbeteren. De partij benadrukt dat militaire veiligheid en sociale zekerheid onlosmakelijk verbonden zijn voor een sterk Nederland.
Forse verhoging defensie-uitgaven en NAVO-norm
NSC wil de defensie-uitgaven structureel verhogen tot de nieuwe NAVO-norm en investeren in slagkracht, personeel en innovatie, met behoud van nationale zeggenschap. Dit wordt gezien als noodzakelijk voor veiligheid, maar mag niet ten koste gaan van sociale zekerheid.
“We committeren ons daarom aan de nieuwe NAVO-norm in 2035 van 3,5% van de economie voor Defensie-uitgaven en 1,5% voor gerelateerde uitgaven zoals infrastructuur. We investeren in slagkracht, gereedheid, uitrusting, luchtverdediging en oefeningen.”
“De extra investeringen in defensie zijn noodzakelijk, maar moeten zorgvuldig worden gedekt. Daarbij mag de bestaanszekerheid van mensen nooit in het gedrang komen. Een sterke samenleving is immers net zo belangrijk voor onze veiligheid als militaire slagkracht.”
Investeren in zorgtoegankelijkheid en solidariteit, minder marktwerking
NSC wil de zorg toegankelijk en betaalbaar houden voor iedereen, met minder marktwerking en meer solidariteit. Ze pleiten voor beperking van het eigen risico, het terugdringen van bureaucratie, en het centraal stellen van de zorgprofessional.
“We willen een gezondheidsstelsel waarin de mens centraal staat, er voldoende handen aan het bed zijn en marktwerking wordt tegengegaan.”
“Het eigen risico mag de toegang tot de zorg niet belemmeren. In plaats van een halvering van het eigen risico in de zorgverzekering kiezen we voor een beperkte eigen bijdrage van € 50 per behandeling met een maximum van € 385.”
“We willen een solidair systeem voor zorgverzekeringen. We maken ons zorgen over de financiële prikkels in de zorg die concurrentie aanwakkeren en die samenwerking en passende zorg belemmeren.”
Investeren in weerbare samenleving als brug tussen defensie en zorg
NSC ziet een sterke, weerbare samenleving als essentieel voor zowel nationale veiligheid als sociale zekerheid. Investeringen in burgersteunpunten, zorgnetwerken en cyberveiligheid worden expliciet gekoppeld aan zowel defensie als zorg.
“We investeren jaarlijks € 1 miljard in een weerbare samenleving voor meer burgersteunpunten, buurtnetwerken en cyberveiligheid.”
“Een sterke en weerbare samenleving is een randvoorwaarde voor effectieve defensie. Daarnaast versterken we de bestaansgrond van mensen: meer betaalbare woningen, een hoger minimumloon van € 18, een lagere energierekening en een toegankelijke gezondheidszorg.”
De SP positioneert zich nadrukkelijk als een partij die kiest voor investeren in zorg en het afremmen van defensie-uitgaven. Ze verzetten zich tegen de verhoging van het defensiebudget (de 'Trump-norm') en stellen dat extra geld voor defensie ten koste gaat van zorg, onderwijs en sociale zekerheid. De SP wil zorg volledig publiek maken, marktwerking en winstuitkering verbieden, en investeren in toegankelijke, betaalbare zorg voor iedereen.
Tegen verhoging defensiebudget (Trump-norm)
De SP is fel tegenstander van het verhogen van de defensie-uitgaven naar 5% van het BBP, omdat dit volgens hen leidt tot bezuinigingen op zorg en andere sociale voorzieningen. Ze zien deze norm als een bedreiging voor de welvaartsstaat en benadrukken dat investeren in mensen belangrijker is dan militarisering.
“Partijleiders van Timmermans tot en met Wilders hebben zich gecommitteerd aan de Trumpnorm van vijf procent. Het gaat hierbij om het astronomische bedrag van 35 miljard euro per jaar extra. Dit leidt nu al en zal nog meer leiden tot bezuinigingen op onze zorg, onderwijs en sociale zekerheid.”
“De SP is tegen de nieuwe NAVOnorm voor defensieuitgaven waarbij de Amerikaanse president Trump van ons eist dat wij 5% van alles wat we samen in Nederland verdienen uitgeven aan wapens. Dit leidt tot een wereldwijde wapenwedloop en komt vooral de Amerikaanse wapenindustrie ten goede.”
Zorg volledig publiek, zonder marktwerking of winst
De SP wil de zorg volledig publiek organiseren, marktwerking en winstuitkering verbieden, en zorginstellingen financieren op basis van behoefte in plaats van verrichtingen. Ze stellen dat zorg een recht is en geen verdienmodel, en dat geld voor zorg naar mensen moet gaan, niet naar winsten of consultants.
“De zorg wordt weer publiek. We organiseren de zorg samen, zonder markt. Zo garanderen we goede kwaliteit en wordt het goedkoper. We stoppen met aanbestedingen, verbieden budgetplafonds, verbieden winstuitkering in de zorg, ziekenhuizen worden niet gefinancierd op basis van verrichtingen en we halen financiële belangen van bestuurders uit zorginstellingen.”
“De zorg is geen markt. Dat wat van ons allemaal is, horen we niet over te laten aan commerciële cowboys. Door de markt uit de zorg te halen kunnen we de behoeften van mensen weer centraal zetten.”
Investeren in toegankelijke en betaalbare zorg
De SP wil investeren in zorg om deze toegankelijk, betaalbaar en regionaal beschikbaar te maken. Ze willen de eigen bijdrage afschaffen, zorgpremies inkomensafhankelijk maken, en zorgverleners beter belonen.
“Iedere regio heeft recht op zorg. Ziekenhuizen, huisartsenposten en spoedeisende hulpafdelingen blijven behouden, óók in krimpregio’s. Waar zorg verdween, brengen we die terug.”
“We stoppen met het eigen risico zodat iedereen de zorg krijgt die nodig is.”
“De zorgpremies worden inkomensafhankelijk waardoor 80 procent van Nederland erop vooruit gaat. Mensen met een laag en middeninkomen betalen daardoor minder en hoeven daarom ook geen zorgtoeslag meer aan te vragen.”