Verkiezingsprogramma's 2025 overpabo
De PVV noemt de pabo (opleiding tot leraar basisonderwijs) niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar doet wel concrete voorstellen over het basisonderwijs en het lerarentekort. De partij wil terug naar traditioneel, gestructureerd onderwijs met bevoegde, politiek neutrale leraren en stelt harde eisen aan onderwijskwaliteit en bevoegdheid. De nadruk ligt op basisvaardigheden, orde en het weren van "linkse indoctrinatie" uit het curriculum.
Alleen bevoegde, politiek neutrale leraren voor de klas
De PVV wil dat alleen bevoegde leraren lesgeven op basisscholen, waarmee zij impliciet eisen stelt aan de pabo en de kwaliteit van de lerarenopleiding. Politieke neutraliteit en het vermijden van "woke-indoctrinatie" zijn kernpunten. Hiermee adresseert de partij het lerarentekort en de dalende onderwijskwaliteit, en stelt zij eisen aan de opleiding en selectie van toekomstige leraren.
“Geen onbevoegde leraren meer voor de klas”
“Politieke neutraliteit van de leraren”
“Wij willen terug naar het gestructureerde onderwijs van weleer – met leraren die duidelijk uitleggen, begeleiden en controleren. Geen onderwijs over gender, klimaat of andere linkse indoctrinatie, maar terug naar de basisvaardigheden: rekenen, taal, geschiedenis.”
Terug naar basisvaardigheden en traditionele onderwijsmethoden
De PVV wil dat de pabo en het basisonderwijs zich richten op het aanleren van basisvaardigheden en traditionele onderwijsmethoden, zonder ruimte voor moderne thema’s als gender of klimaat. Dit standpunt is een reactie op wat de partij ziet als een afname van onderwijskwaliteit en toename van "indoctrinatie".
“Herstel van basisvaardigheden: leer kinderen lezen, schrijven en rekenen”
“Geen onderwijs over gender, klimaat of andere linkse indoctrinatie, maar terug naar de basisvaardigheden: rekenen, taal, geschiedenis.”
“De Week van de Lentekriebels – symbool van seksuele woke-indoctrinatie – schaffen we af in het basisonderwijs.”
Strengere eisen en meer structuur in de klas
De PVV wil meer structuur, rust en discipline in het onderwijs, wat gevolgen heeft voor de opleidingseisen aan pabo-studenten en de verwachtingen van hun toekomstige rol. De partij ziet orde en gezag als essentieel voor goed onderwijs.
JA21 noemt de pabo (lerarenopleiding basisonderwijs) niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar spreekt zich wel uit over de kwaliteit van lerarenopleidingen in het algemeen. De partij wil extra investeren in opleidingen die de kwaliteit van leraren verbeteren en stelt hoge eisen aan vakinhoudelijke, didactische en pedagogische vaardigheden van docenten. Concrete voorstellen voor de pabo ontbreken, maar de algemene lijn is: hogere kwaliteitseisen en meer investeringen in lerarenopleidingen.
Extra investeren in kwaliteit van lerarenopleidingen
JA21 vindt dat de kwaliteit van het onderwijs staat of valt met goed opgeleide leraren. Zij pleiten daarom voor extra investeringen in lerarenopleidingen, waaronder de pabo, om de vakinhoudelijke, didactische en pedagogische vaardigheden van toekomstige leraren te verbeteren. Dit moet bijdragen aan het verhogen van de onderwijskwaliteit, met name op het gebied van basisvaardigheden zoals taal en rekenen.
“Extra investeringen in opleidingen die de kwaliteit van de leraren verbeteren.”
“De lerarenopleiding moet kwalitatief hoogwaardig zijn. Daar waar extra investeringen in de opleidingen nodig zijn om de kwaliteit te verbeteren, krijgen deze de steun van JA21.”
“De leraar moet zijn vak verstaan en moet dus diepgaande vakinhoudelijke kennis hebben. Ook moet de docent zijn leerstof op een inspirerende wijze kunnen overbrengen aan de leerlingen. Hij moet dus beschikken over goede didactische en pedagogische vaardigheden.”
Hoge eisen aan toelating en doorstroom
JA21 wil dat er aan de poort van een onderwijsgang, zoals de pabo, goed wordt gekeken of iemand het niveau aankan. Alleen geschikte kandidaten moeten worden toegelaten, om zo de kwaliteit van toekomstige leraren te waarborgen.
“Er moet aan de poort van een onderwijsgang goed worden gekeken of iemand het niveau aan kan. Zo niet, dan wordt hij niet toegelaten.”
Het verkiezingsprogramma van GroenLinks-PvdA noemt de pabo (lerarenopleiding basisonderwijs) niet expliciet, maar bevat enkele relevante voorstellen over de opleiding, professionalisering en arbeidsvoorwaarden van leraren in het primair onderwijs. De partij wil meer tijd en betere begeleiding voor (aankomende) leraren, aantrekkelijkere arbeidsvoorwaarden en meer doorgroeimogelijkheden, met als doel het lerarentekort structureel aan te pakken en de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren.
Meer tijd en begeleiding voor (aankomende) leraren
GroenLinks-PvdA wil dat leraren in opleiding niet te vroeg zelfstandig worden ingezet en dat beginnende docenten betere begeleiding krijgen. Dit moet het beroep aantrekkelijker maken en het hoge uitvalpercentage onder startende leraren terugdringen, wat direct relevant is voor pabo-studenten en afgestudeerden.
“We voorkomen dat leraren in opleiding al zelfstandig worden ingezet.”
“Eén op de vijf startende docenten verlaat na vijf jaar het onderwijs. Dat aantal brengen we naar beneden door verbeterde arbeidsomstandigheden en betere begeleiding na afstuderen.”
Meer tijd voor professionalisering en doorgroeimogelijkheden
De partij pleit voor structureel meer tijd voor professionalisering en duidelijke afspraken over doorgroeimogelijkheden binnen het onderwijs. Dit is van belang voor pabo-studenten en afgestudeerden, omdat het perspectief biedt op een duurzame loopbaan en professionele ontwikkeling.
“We zorgen dat docenten standaard meer tijd krijgen om zich te professionaliseren. Er worden binnen de sector duidelijke afspraken gemaakt over doorgroeimogelijkheden.”
BVNL wil de kwaliteit van de pabo (lerarenopleiding basisonderwijs) verbeteren door de opleiding te versterken en het didactisch model Expliciet Directe Instructie (EDI) als leidraad te herstellen. Ze pleiten voor minder administratielast voor leerkrachten en een focus op basisvaardigheden in het onderwijs, met als doel het niveau te verhogen en ideologische invloeden te weren.
Verbeteren van de opleiding voor basisschoolleerkrachten
BVNL vindt dat de pabo versterkt moet worden om de kwaliteit van het basisonderwijs te verbeteren. Dit doen ze door te pleiten voor een betere opleiding, minder administratieve lasten en het herstel van EDI als leidend didactisch model. Hiermee willen ze het onderwijsniveau verhogen en de focus leggen op basisvaardigheden.
DENK noemt de pabo (lerarenopleiding basisonderwijs) niet expliciet in haar verkiezingsprogramma. Wel zijn er enkele algemene voorstellen die de lerarenopleiding raken, zoals het goedkoper maken van de lerarenopleiding en aandacht voor onderadvisering op de lerarenopleiding. Concrete, uitgewerkte standpunten specifiek over de pabo ontbreken.
Goedkopere lerarenopleiding
DENK wil het lerarentekort terugdringen door de lerarenopleiding goedkoper te maken, maar werkt dit niet specifiek uit voor de pabo. Het voorstel is algemeen en betreft alle lerarenopleidingen.
“Het terugdringen van het lerarentekort door voorrang op woningen, goedkopere lerarenopleiding, omscholing en het activeren van de reserve aan leraren.”
Aandacht voor onderadvisering op de lerarenopleiding
DENK benoemt het belang van het tegengaan van onderadvisering en noemt daarbij expliciet de lerarenopleiding, zonder dit verder uit te werken voor de pabo.
“Tegengaan van onderadvisering door onafhankelijke tweede adviezen, betere communicatie en aandacht hiervoor op de lerarenopleiding.”
FVD noemt de pabo niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar hun standpunten over het basisonderwijs en het leraarschap zijn indirect relevant. Ze willen het leraarschap aantrekkelijker maken door kleinere klassen, hogere salarissen en minder bureaucratie, en pleiten voor meer professionele ruimte en vertrouwen voor de leraar. Er zijn geen concrete, onderscheidende voorstellen specifiek voor de pabo-opleiding zelf.
Aantrekkelijker maken van het leraarschap in het basisonderwijs
FVD richt zich op het verbeteren van de positie van leraren in het basisonderwijs, wat indirect relevant is voor de pabo als opleidingsinstituut voor basisschoolleraren. Ze willen het beroep aantrekkelijker maken door betere arbeidsvoorwaarden en minder werkdruk, maar doen geen concrete voorstellen voor de inhoud of structuur van de pabo-opleiding zelf.
“Daarom pleiten we voor kleinere klassen, hogere salarissen voor fulltime leraren en meer professionele ruimte en vertrouwen voor de leraar zelf. Zo verbeteren we de kwaliteit van het onderwijs en maken we het leraarschap weer aantrekkelijk.”
“Ook willen we de werkdruk drastisch verlagen door bureaucratie te schrappen...”
De SGP wil de differentiatie tussen het jonge en oudere kind in de Pabo versterken, zodat de opleiding beter aansluit bij de verschillende onderwijsbehoeften in het basisonderwijs. Daarnaast pleit de partij voor het waarborgen van voldoende opleidingsaanbod voor vakken als Nederlands, Frans en Duits, mede vanwege hun wettelijke status. De SGP benadrukt het belang van een divers en kwalitatief hoogwaardig aanbod in de lerarenopleidingen.
Differentiatie tussen jonge en oudere kind in de Pabo versterken
De SGP vindt het belangrijk dat de Pabo-opleiding beter inspeelt op de verschillende ontwikkelingsfasen van kinderen in het basisonderwijs. Door deze differentiatie te versterken, wil de partij de kwaliteit van het onderwijs verbeteren en beter aansluiten bij de praktijk.
“De differentiatie tussen het jonge en oudere kind in de Pabo wordt versterkt.”
Waarborgen minimumaanbod van opleidingen voor kernvakken
De SGP wil dat de overheid zorgt voor een minimaal opleidingsaanbod voor vakken als Nederlands, Frans en Duits, gezien hun wettelijke status. Dit moet voorkomen dat deze opleidingen verdwijnen en de kwaliteit van het onderwijs in deze vakken onder druk komt te staan.
“De overheid waarborgt en faciliteert instellingen om te zorgen dat altijd een minimum aan opleidingen-aanbod beschikbaar is voor studies zoals Nederlands, Frans en Duits, gezien de wettelijke status van deze studies.”
BBB wil het werken in het onderwijs aantrekkelijker maken door onderwijsassistenten meer doorgroeikansen te bieden via deelcertificaten en praktijkroutes via de PABO. Hiermee beoogt BBB het lerarentekort aan te pakken en meer vakdocenten voor het primair onderwijs beschikbaar te maken.
Doorgroeikansen voor onderwijsassistenten via de PABO
BBB ziet het tekort aan vakdocenten in het primair onderwijs als een urgent probleem en wil onderwijsassistenten de mogelijkheid bieden om via deelcertificaten en praktijkroutes door te stromen naar de PABO. Dit moet het vak aantrekkelijker maken en de instroom van nieuwe leraren bevorderen.
“Doorgroeikansen voor onderwijsassistenten via deelcertificaten en praktijkroutes via de PABO. Hiermee komen er meer vakdocenten voor het primair onderwijs beschikbaar.”
BIJ1 wil dat pabo’s en lerarenopleidingen meer aandacht besteden aan de werkdruk in het onderwijs en hoe hiermee om te gaan. Hun belangrijkste voorstel is om het curriculum van deze opleidingen aan te passen zodat toekomstige leraren beter voorbereid zijn op de realiteit van het onderwijsveld. De partij ziet het verminderen van werkdruk als essentieel voor het welzijn van docenten en de kwaliteit van het onderwijs.
Meer aandacht voor werkdruk in pabo-opleidingen
BIJ1 vindt dat de werkdruk in het onderwijs een groot probleem is, veroorzaakt door factoren als samenleving, schoolbestuur en ouders. Door pabo’s en lerarenopleidingen te verplichten hier meer aandacht aan te besteden, wil de partij toekomstige leraren beter toerusten om met deze uitdagingen om te gaan.
“Pabo’s en lerarenopleidingen gaan meer aandacht besteden aan de werkdruk in het onderwijsveld (veroorzaakt door samenleving, schoolbestuur en ouders), en hoe daarmee om moet worden gegaan.”
De VVD wil de pabo en academische pabo van topkwaliteit maken om de beste leraren op te leiden. Ze pleiten voor landelijke vaststelling van de inhoud, meer focus op basisvaardigheden, een centrale eindtoets en meer praktijkgericht opleiden, met aparte opleidingen voor lesgeven aan jongere en oudere kinderen.
Pabo en academische pabo moeten van topkwaliteit zijn
De VVD vindt dat de kwaliteit van de pabo en academische pabo omhoog moet om het lerarentekort aan te pakken en de basisvaardigheden van leerlingen te versterken. Ze willen landelijke standaardisering van de opleiding, meer praktijkgerichtheid en een centrale eindtoets om eenheid en kwaliteit te waarborgen.
“De pabo en academische pabo moeten van topkwaliteit zijn om de beste leraren op te leiden. Samen met leraren en wetenschappers gaan we de inhoud van de lerarenopleiding landelijk vaststellen. We leggen meer focus op basisvaardigheden en creëren meer eenheid in opleidingen door een centrale eindtoets voor leraren te introduceren. We stimuleren opleiden in de praktijk en er komen losse opleidingen voor lesgeven aan het jongere en oudere kind.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma