Verkiezingsprogramma's 2025 overop wie moet ik stemmen
BVNL vindt dat kiezers moeten stemmen op een partij die individuele vrijheid, een kleine overheid en directe democratie centraal stelt. Ze pleiten voor minder overheidsbemoeienis, meer zeggenschap voor burgers via bindende referenda, een vlaktaks, en het behoud van Nederlandse tradities. Hun visie is klassiek-liberaal, economisch rechts, cultureel conservatief en medisch-ethisch progressief.
Meer macht bij burgers, minder bij de overheid
BVNL vindt dat de macht van de overheid te groot is geworden en wil deze teruggeven aan de burgers. Ze stellen dat mensen zelf het beste weten wat goed voor hen is en dat de overheid zich moet beperken tot kerntaken. Dit is relevant voor kiezers die meer directe invloed willen op beleid en minder bureaucratie wensen.
“Dit doen we door een groot deel van de macht weg te halen bij de Staat en weer terug te leggen bij de mensen. Bureaucraten mogen niet de inrichting van Nederland bepalen, dat kunnen de mensen heel goed zelf.”
“BVNL wil een kleinere overheid, minder ambtenaren en minder bureaucratie. De overheid wordt veel te groot, er zijn te veel ambtenaren, er is teveel controledrang en de bureaucratie neemt onevenredig toe.”
Bindend referendum invoeren
BVNL wil dat burgers direct invloed krijgen op belangrijke politieke beslissingen via bindende referenda. Dit standpunt is onderscheidend omdat het directe democratie centraal stelt en kiezers meer directe zeggenschap geeft.
Vlaktaks van 25% en afschaffing toeslagen
BVNL wil het belastingstelsel radicaal vereenvoudigen door een vlaktaks van 25% in te voeren en alle toeslagen en erf- en schenkbelasting af te schaffen. Dit is relevant voor kiezers die lagere en eenvoudigere belastingen willen en minder afhankelijk willen zijn van overheidsregelingen.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
“Het toeslagenstelsel afschaffen waardoor de Belastingdienst weer gewoon een organisatie wordt die belastingen int en geen uitkeringsorganisatie meer is.”
Vrijheid van het individu centraal, inclusief medisch-ethisch
BVNL benadrukt dat individuele vrijheid heilig is, ook op medisch-ethisch gebied. De overheid mag zich niet bemoeien met keuzes over het eigen lichaam, zoals vaccinatie, euthanasie en abortus. Dit is relevant voor kiezers die maximale persoonlijke autonomie willen.
“Het nu gaat om vaccinatie, medische behandelingen, seksuele voorkeur, levensovertuiging, of levensbeëindiging: deze keuzes behoren toe aan de mens zelf. De overheid heeft zich hierbuiten te houden.”
“BVNL is een klassiek liberale partij die vecht voor de vrijheid van het individu.”
“Vaccinatie of andere medische handelingen zijn altijd de exclusieve keuze van het individu en de overheid mag hier op geen enkele manier dwang of drang op uitoefenen.”
Behoud van Nederlandse tradities en cultuur
BVNL is cultureel conservatief en wil Nederlandse tradities en cultuur beschermen tegen wat zij zien als bedreigingen van buitenaf en van 'woke-isme'. Dit spreekt kiezers aan die waarde hechten aan nationale identiteit en tradities.
“Daarnaast waait er een gure collectivistische wind door Nederland en neemt het woke-isme steeds extremere vormen aan, waardoor Nederlandse tradities en normen en waarden worden bedreigd.”
“Wij willen ons mooie Nederland en de daarbij behorende unieke Nederlandse tradities en cultuur intact houden.”
BIJ1 roept kiezers op te stemmen voor een radicaal eerlijk en gelijkwaardig Nederland, waarin macht en middelen eerlijk worden verdeeld. De partij pleit voor bindende inspraak van burgers en werknemers, gratis onderwijs, betaalbare woningen, en een volledig publieke zorg. BIJ1 positioneert zich als de keuze voor mensen die fundamentele verandering willen richting sociale rechtvaardigheid, inclusie en democratische zeggenschap.
Bindende inspraak voor burgers en werknemers
BIJ1 wil dat burgers en werknemers directe, bindende invloed krijgen op belangrijke beslissingen in bedrijven en de politiek. Dit moet leiden tot meer democratie en eerlijkere besluitvorming, zodat macht niet langer bij bedrijven of de elite ligt, maar bij de mensen zelf.
“Alle grote bedrijven worden verplicht om werknemers-raden aan te stellen met gekozen vertegenwoordigers van het personeel. Die raden hebben advies- en vetorecht over belangrijke beslissingen als ontslagen, investeringen en reorganisaties.”
“Burgers bepalen met landelijke gespreksrondes en inspraaksessies altijd actief mee met nieuwe wetten en regels van de overheid. Vooral bij grote politieke vraagstukken krijgt deze raadpleging een centrale, bindende rol.”
Gratis onderwijs en kwijtschelding studieschulden
BIJ1 wil onderwijs volledig gratis maken en studieschulden van de 'pechgeneratie' kwijtschelden. Hiermee wil de partij gelijke kansen creëren en jongeren bevrijden van financiële druk.
“We schaffen collegegeld af: al het onderwijs wordt gratis. Alle studieschulden van de ‘pechgeneratie’ schelden we volledig kwijt.”
Betaalbare woningen en aanpak huisjesmelkers
De partij zet zich in voor lagere huren, meer sociale woningen en het aanpakken van leegstand en speculatie. BIJ1 wil wonen weer een recht maken in plaats van een marktproduct.
“We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst.”
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
Zorg volledig publiek en gratis ov
BIJ1 wil de zorg volledig in publieke handen brengen en het eigen risico afschaffen. Daarnaast moet het openbaar vervoer gratis worden, zodat basisvoorzieningen voor iedereen toegankelijk zijn.
Radicale gelijkwaardigheid en inclusie
De partij strijdt voor radicale gelijkwaardigheid, antiracisme en inclusie, onder andere door diversiteitsquota en het opnemen van discriminatiegronden in de Grondwet.
“Elke instelling krijgt een diversiteitscommissie en er komen diversiteitsquota in alle onderwijs- en bestuurslagen in het theoretisch en wetenschappelijk onderwijs.”
“Etniciteit, afkomst, nationaliteit, genderidentiteit en genderexpressie worden in artikel 1 van de Grondwet opgenomen.”
GroenLinks-PvdA roept kiezers op te stemmen voor solidariteit, een eerlijke samenleving en een sterke democratie waarin iedereen meedoet. Hun programma benadrukt het belang van sociale rechtvaardigheid, het versterken van de verzorgingsstaat, en het tegengaan van marktwerking en ongelijkheid. Concrete voorstellen zijn onder andere het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd, het versterken van het demonstratierecht, en het waarborgen van een eerlijke verdeling van welvaart.
Stem voor solidariteit en sociale rechtvaardigheid
GroenLinks-PvdA positioneert zichzelf als de partij voor kiezers die kiezen voor solidariteit, het tegengaan van verdeeldheid en het bouwen aan een samenleving waarin niemand wordt uitgesloten. Ze stellen dat stemmen op hun partij betekent kiezen voor klassiek linkse, progressieve plannen die Nederland vooruithelpen.
“Bij alles wat we voorstellen is solidariteit ons kompas.”
“We willen een samenleving vormen waarin we succes niet langer afmeten aan de waarde die je onttrekt, maar aan de bijdrage die je levert aan de samenleving.”
“We gaan bouwen aan een Nieuwe Verzorgingsstaat, waar we weer samen vooruitgaan in plaats van ieder voor zich.”
Versterk de democratie en geef iedereen een stem
De partij wil de democratie versterken door meer mensen te betrekken bij besluitvorming, het stemrecht uit te breiden, en het demonstratierecht te beschermen. Dit standpunt adresseert het probleem van politieke uitsluiting en lage opkomst, en benadrukt dat stemmen op GroenLinks-PvdA betekent kiezen voor een inclusieve en toegankelijke democratie.
“We verlagen de kiesgerechtigde leeftijd naar 16 jaar en we rollen een campagne uit om de opkomst onder jongeren te verhogen.”
“De achterstelling van Nederlanders die op Aruba, Curaçao en Sint-Maarten wonen wordt beëindigd: ook zij krijgen stemrecht voor de Tweede Kamer en invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer.”
“Het recht om te demonsteren behoort tot de kern van de democratie, ook wanneer dat botst met andere belangen.”
“Ons systeem werkt alleen als iedereen mee kan en wil doen. En daarbij telt iedere stem.”
Eerlijke economie en publieke voorzieningen
GroenLinks-PvdA wil investeren in publieke voorzieningen, ongelijkheid aanpakken en een eerlijk belastingstelsel invoeren. Stemmen op deze partij betekent kiezen voor een economie waarin de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen en publieke belangen voorop staan.
“Wij kiezen ervoor om de komende jaren te investeren in onze publieke voorzieningen, economie, infrastructuur en veiligheid.”
“Dat kost wat, maar de prijs van niks doen is op lange termijn alleen maar hoger.”
“We strijden voor een eerlijk belastingstelsel. Dat betekent een systeem zonder speciale kortingen en een eerlijke belasting op vermogen, winst en vervuiling.”
De SP vindt dat kiezers moeten stemmen op een partij die radicaal kiest voor solidariteit, bestaanszekerheid en het belang van de werkende klasse, in plaats van het midden of het grote geld. Hun belangrijkste voorstellen zijn forse inkomensbelastingverlaging voor werkenden, verhoging van het minimumloon, bindende referenda, meer zeggenschap voor werknemers, en een stop op militarisering ten gunste van zorg, onderwijs en sociale zekerheid.
Radicaal sociaal: kies voor de werkende klasse
De SP positioneert zichzelf als de partij voor mensen die werken, een uitkering of pensioen ontvangen, en wil niet naar het politieke midden schuiven voor macht. Ze benadrukken dat stemmen op de SP betekent kiezen voor grote sociale veranderingen en het belang van de werkende klasse boven het kapitaal.
“Dit verkiezingsprogramma is gericht op sociale keuzes vóór de werkende klasse. Op iedereen die voor zijn inkomen moet werken, een uitkering nodig heeft om rond te kunnen komen of zijn of haar hele leven heeft gewerkt en nu AOW en/of pensioen ontvangt.”
“De keuzes voor de komende verkiezingen zijn simpel. Wordt het weer ieder voorzich en het recht van de sterksten met VVD en PVV? Wordt het weer de afbraakpolitiek van de VVD met spijt van de PvdA zoals in Rutte II? Wordt het weer asociaal? Óf maken we Nederland sociaal?”
“Wij gaan voor SUPERSOCIAAL.”
Grote sociale herverdeling: lagere lasten voor werkenden, hogere lasten voor kapitaal
De SP stelt voor om de inkomensbelasting fors te verlagen, het minimumloon te verhogen, het minimumjeugdloon af te schaffen, en kapitaal zwaarder te belasten. Dit is bedoeld om werken te laten lonen en ongelijkheid te bestrijden.
“We verlagen de inkomstenbelasting fors zodat je meer overhoudt van het geld dat jij verdient. Ook verlagen we de btw op basisproducten. Door het minimumloon te verhogen en het minimumjeugdloon af te schaffen zorgen we ervoor dat iedereen die werkt een inkomen krijgt waar je goed van kunt leven.”
“Daarom verhogen we de belasting voor het inkomen uit kapitaal naar het niveau van de inkomstenbelasting, voeren we een miljonairsbelasting in voor vermogens boven 5 miljoen euro en stoppen we met subsidies voor miljardairs.”
Democratisering: bindend referendum en zeggenschap werknemers
De SP wil de democratie versterken door bindende referenda in te voeren en werknemers meer zeggenschap te geven in bedrijven. Dit moet de macht van het grote geld en bestuurders beperken en gewone mensen meer invloed geven.
“Er komt een bindend correctief referendum. Met een bindend correctief referendum krijgen we zeggenschap over wat ons allemaal aangaat.”
“Als eerste stap richting democratische bedrijven stellen we vast dat in het bestuur van een bedrijf altijd ten minste één bestuurder moet zitten die is verkozen door de werknemers die aan hen verantwoording moet afleggen.”
Stop op militarisering, geld naar zorg en onderwijs
De SP keert zich fel tegen de verhoging van het defensiebudget (de 'Trumpnorm') en stelt dat dit leidt tot bezuinigingen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid. Stemmen op de SP betekent kiezen voor investeringen in mensen in plaats van wapens.
“Partijleiders van Timmermans tot en met Wilders hebben zich gecommitteerd aan de Trumpnorm van vijf procent. Het gaat hier bij om het astronomische bedrag van 35 miljard euro per jaar extra. Dit leidt nu al en zal nog meer leiden tot bezuinigingen op onze zorg, onderwijs en sociale zekerheid.”
Klimaatbeleid: tegen kapitalisme, voor klimaatrechtvaardigheid
De SP koppelt de klimaatcrisis direct aan het kapitalisme en wil grote plannen voor schone industrie, openbaar vervoer en hergebruik, zonder de lasten bij de werkende klasse te leggen.
“Het kapitalistische systeem stelt winst boven mensen en klimaat. Het gevolg is: meer miljardairs dan ooit en een klimaatcrisis. Wij gaan de uitstoot aanpakken met grote plannen voor schone industrie, groene stroom, openbaar vervoer en hergebruik van materialen.”
“Een crisis die in zijn kern veroorzaakt wordt door het kapitalisme. Want zolang winst boven alles gaat, blijft het kapitalisme de bron van deze crisis en moeten we het kapitalisme dus terugdringen om ons klimaat en onze toekomst te redden.”
50PLUS richt zich primair op de belangen van mensen van 50 jaar en ouder, met nadruk op inkomenszekerheid (AOW, pensioen), betaalbaar wonen, toegankelijke zorg en veiligheid. De partij onderscheidt zich door concrete voorstellen zoals een dertiende maand voor AOW’ers, het behouden van contant geld, streng migratiebeleid en directe democratie. Hun visie is dat ouderen een centrale, waardige rol in de samenleving verdienen en dat beleid daarop gericht moet zijn.
Dertiende maand en bescherming AOW
50PLUS zet stevig in op het beschermen en verbeteren van de AOW, met als speerpunt een dertiende maand voor AOW’ers en het behouden van de koppeling aan het minimumloon. Dit is bedoeld om de koopkracht van ouderen te waarborgen en hun bestaanszekerheid te vergroten, waarmee de partij zich duidelijk onderscheidt van andere partijen.
Meer bouwen voor ouderen en doorstroming bevorderen
50PLUS wil het woningtekort aanpakken door specifiek te bouwen voor ouderen, zodat zij kunnen doorstromen naar passende woningen. Dit moet niet alleen de woonpositie van ouderen verbeteren, maar ook de woningmarkt voor jongeren ontlasten.
Streng migratiebeleid met focus op lastenverlichting
De partij kiest voor een streng onderscheidend migratiebeleid, waarbij de lasten van migratie voor de samenleving beperkt moeten worden. Dit is vooral gericht op het beschermen van overheidsvoorzieningen en het voorkomen van overbelasting van systemen.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
Directe democratie en meer burgerinspraak
50PLUS pleit voor directe democratie en meer inspraak van burgers, omdat zij vinden dat ouderen en andere burgers meer invloed moeten hebben op beleid dat hen direct raakt.
“Wij pleiten voor directe democratie.”
Digitale en fysieke toegankelijkheid van overheidsdiensten
De partij wil dat overheidsdiensten altijd toegankelijk blijven voor ouderen, zowel digitaal als via traditionele kanalen, om digitale uitsluiting te voorkomen.
“Overheidsdiensten en facilitaire bedrijven bieden ouderen en gehandicapten die moeite hebben met digitale formulieren, een papieren alternatief.”
“Overheidsdiensten en maatschappelijke organisaties (zoals DigiD, MijnOverheid, zorgportalen) zijn altijd ook bereikbaar via post, telefoon of fysieke balie.”
Het CDA vindt dat kiezers moeten stemmen op een partij die verantwoordelijkheid, fatsoen en vertrouwen centraal stelt, en die kiest voor een samenleving waarin het gemeenschappelijk belang voorop staat. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van meer woningen, het strenger sturen op migratie, het versterken van de democratie met meer interne partijdemocratie en een motiequotum, en het afschaffen van de kostendelersnorm. De kern van hun visie is een fatsoenlijk, samenhangend Nederland waar de politiek eerlijk is over wat moet en hoopvol over wat kan.
Verantwoordelijkheid, fatsoen en vertrouwen als leidraad
Het CDA positioneert zich als de partij voor kiezers die willen dat Nederland weer vooruitgaat door verantwoordelijkheid te nemen, samen te werken en fatsoenlijk bestuur te herstellen. Ze benadrukken het belang van eerlijkheid, hoop en het gemeenschappelijk belang boven het eigen belang.
“Het CDA kiest voor verantwoordelijkheid, fatsoen en vertrouwen als de weg vooruit. Een politiek die eerlijk is over wat moet en hoopvol over wat kan. Een politiek die doet wat nodig is.”
“Het CDA kiest voor de samenleving. Zonder het ‘wij’ van de gemeenschap kan het ‘ik’ niet bestaan.”
Meer woningen bouwen en betaalbaarheid vergroten
Het CDA wil de woningnood aanpakken door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, juridische procedures te beperken en de hypotheekrenteaftrek af te bouwen in ruil voor lagere inkomstenbelasting. Dit moet woningen betaalbaarder maken, vooral voor jongeren.
“Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen. Het principe van ‘straatje erbij’ breiden we uit tot een ‘wijkje erbij’ zodat jongeren in hun dorp of stad kunnen blijven wonen. We maken het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen. De gang naar de Raad van State beperken we. De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
Strenger sturen op migratie en asiel
Het CDA wil migratie fors beperken, asielaanvragen buiten Europa laten plaatsvinden en strengere regels voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Ze voeren de spreidingswet uit om de asielopvang te reguleren.
“Wij willen een nieuw internationaal asielsysteem. Asielaanvragen gebeuren buiten Europa, zodat mensensmokkel stopt. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar. In Nederland voeren we alleen werkbare wetten in die migratie beheersbaar maken. We voeren de spreidingswet uit, zodat de chaos in de asielopvang stopt en er een einde”
“Omdat de belangrijkste oorzaak migratie is, zal die fors moeten worden beperkt. Wij willen dat op alle vormen van migratie streng en stevig wordt gestuurd, in lijn met het scenario ‘gematigde bevolkingsgroei’ dat de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen schetst.”
Versterken van democratie en interne partijdemocratie
Het CDA wil de democratie versterken door een nieuwe wet op politieke partijen, verplichte interne partijdemocratie, een motiequotum in de Tweede Kamer en een langere zittingsduur voor de Eerste Kamer. Dit moet het debat verbeteren en de betrokkenheid van burgers vergroten.
“Wij stellen orde op zaken door politiek verantwoordelijkheid te nemen en op een fatsoenlijke manier met elkaar om te gaan. In de Tweede Kamer komt een motiequotum, zodat het debat weer gaat over wat echt belangrijk is. Alle politieke partijen moeten intern democratisch georganiseerd zijn. De Eerste Kamer wordt om de drie jaar voor 38 en 37 leden verkozen en de zittingsduur wordt 6 jaar.”
“We willen een nieuwe wet op de politieke partijen. Interne partijdemocratie versterkt betrokkenheid van burgers en moedigt aan tot meedoen. Daarom wordt interne partijdemocratie een eis voor politieke partijen.”
Afschaffen kostendelersnorm en meer ruimte voor mantelzorg
Het CDA wil de kostendelersnorm in de Participatiewet afschaffen, zodat volwassenen zonder boete een huis kunnen delen. Mantelzorgwoningen mogen vergunningsvrij worden gebouwd en mantelzorgers krijgen meer respijtzorg.
“We schaffen de kostendelersnorm in de Participatiewet af, zodat volwassenen zonder boete een huis kunnen delen. Mantelzorgwoningen mogen vergunningsvrij op eigen erf worden gebouwd. Mantelzorgers krijgen meer respijtzorg, zoals logeeropvang, zodat zij de zorg voor hun geliefden kunnen volhouden.”
JA21 vindt dat kiezers moeten stemmen op een partij die de Nederlandse burger weer zeggenschap geeft, migratie sterk beperkt, en de overheid kleiner en efficiënter maakt. Hun belangrijkste voorstellen zijn het invoeren van bindende referenda, het fors beperken van migratie, en het herstellen van de Nederlandse identiteit en democratische controle. De partij positioneert zich als conservatief-liberaal alternatief voor kiezers die concrete rechtse oplossingen willen.
Meer zeggenschap voor burgers via referenda
JA21 stelt dat burgers meer directe invloed moeten krijgen op belangrijke dossiers, zoals migratie en natuur, door het invoeren van bindende referenda. Dit moet het vertrouwen in de politiek herstellen en de kloof tussen burger en overheid verkleinen.
“De Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie dient ... zorg te dragen voor de snelst mogelijke invoering van het correctief bindend referendum. Vervolgens moet hij zorgen voor de organisatie van referenda over dossiers die al jaren om meer invloed van burgers vragen, zoals asiel, bevolkingsgroei, en de manier waarop wij omgaan met natuur in ons land.”
“Meer zeggenschap van burgers over hun eigen leefomgeving door te focussen op decentralisatie en referenda over onder meer het migratiebeleid, de bevolkingsgroei en de natuur in Nederland te organiseren.”
Migratie fors beperken en Nederlandse identiteit beschermen
JA21 vindt dat migratie de Nederlandse samenleving te veel onder druk zet en wil daarom scherpe grenzen stellen aan migratie, integratie afdwingen, en internationale verdragen herzien. Dit onderscheidt hen van partijen die een ruimhartiger migratiebeleid voeren.
“Migratie moet sterk beperkt worden, en migranten die Nederland wel opneemt moeten integreren. JA21 wil dus scherpe grenzen stellen aan migratie, hiermee ruimte creëren op de woningmarkt, de Nederlandse cultuur beschermen, en wil integratie afdwingen.”
“JA21 herziet de knellende internationale verdragen en legt de soevereiniteit over onze grenzen weer waar hij hoort: bij ons Nederlandse parlement.”
Kleiner en efficiënter bestuur, minder bureaucratie
JA21 wil een kleinere overheid die zich beperkt tot kerntaken en burgers meer autonomie geeft. Ze pleiten voor een Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie om bureaucratie terug te dringen en de overheid te versimpelen.
“Daarom pleit JA21 voor een Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie. Dit is geen extra bestuurslaag, maar een instrument om de overheid kleiner en doeltreffender te maken.”
“Een overheid die zich richt op de kerntaken van veiligheid, publieke voorzieningen, woningbouw en infrastructuur.”
Rechtse koers en concrete oplossingen voor rechtse kiezers
JA21 positioneert zich als de partij voor kiezers die rechts stemmen en daadwerkelijk rechts beleid willen, in tegenstelling tot andere partijen die volgens hen links beleid uitvoeren ondanks een rechtse meerderheid.
“Voorheen stemde Nederland rechts en kreeg er links beleid voor terug. De afgelopen verkiezingen van 2023 stemde Nederland rechts maar kreeg er überhaupt geen beleid voor terug.”
“Met de goede ideeën en de juiste aanpak kunnen de wensen van de rechtse meerderheid in Nederland nog altijd werkelijkheid worden.”
D66 vindt dat kiezers meer directe invloed moeten krijgen op het bestuur en de samenstelling van de volksvertegenwoordiging, en wil de democratie vernieuwen zodat iedereen zich gehoord voelt. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals het recht om de minister-president en burgemeester direct te kiezen, het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd, en het mogelijk maken van referenda. D66 benadrukt dat stemmen niet alleen een vierjaarlijkse plicht is, maar een continu recht op invloed en participatie.
Directe verkiezing van minister-president en burgemeester
D66 wil dat kiezers meer directe invloed krijgen op wie hen bestuurt, door het mogelijk te maken zelf de minister-president en burgemeester te kiezen. Dit moet het gevoel van zeggenschap vergroten en het vertrouwen in de democratie versterken.
“Daarom geven we kiezers het recht om zelf de burgemeester en de minister-president te kiezen.”
Meer invloed voor kiezers en ondervertegenwoordigde groepen
D66 wil het kiesstelsel aanpassen zodat kiezers meer invloed hebben op de samenstelling van de volksvertegenwoordiging, en zet zich in voor betere vertegenwoordiging van jongeren en praktisch opgeleiden. Dit moet de democratie inclusiever maken en zorgen dat meer mensen zich vertegenwoordigd voelen.
“We passen het kiesstelsel aan zodat mensen meer invloed krijgen op de samenstelling van de volksvertegenwoordiging.”
“Sommige groepen worden slecht gehoord in onze democratie. Onder andere jongeren hebben te weinig zeggenschap en mensen met een praktische opleiding zijn structureel ondervertegenwoordigd.”
Stemrecht vanaf 16 jaar en referenda mogelijk maken
D66 wil het stemrecht uitbreiden naar zestien- en zeventienjarigen en referenda mogelijk maken om wetgeving te stoppen. Hiermee willen ze de betrokkenheid van jongeren vergroten en burgers meer directe invloed geven op belangrijke besluiten.
Parlement uitbreiden en Eerste Kamer afschaffen
Om de controle op de macht te versterken en het parlement beter te laten functioneren, wil D66 het aantal Kamerleden uitbreiden en de Eerste Kamer afschaffen. Dit moet leiden tot betere besluitvorming en meer transparantie.
Forum voor Democratie (FVD) vindt dat kiezers moeten stemmen op een partij die de macht teruggeeft aan de burger via directe democratie, zoals bindende referenda en rechtstreeks gekozen bestuurders. Hun belangrijkste voorstellen zijn het invoeren van Zwitserse referenda, het openbreken van het politieke kartel, en het verkleinen van de overheid zodat burgers meer zeggenschap krijgen. FVD positioneert zichzelf als de partij voor fundamentele democratische vernieuwing en directe invloed van de kiezer op het beleid.
Bindende referenda en direct gekozen bestuurders
FVD stelt dat de Nederlandse democratie te ver van de burger is komen te staan en wil daarom bindende referenda naar Zwitsers model en rechtstreeks gekozen bestuurders invoeren. Dit moet ervoor zorgen dat kiezers daadwerkelijk invloed hebben op belangrijke besluiten en de koers van het land, waardoor stemmen op FVD een keuze is voor directe democratische zeggenschap.
“We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat u direct zelf kunt beslissen over belangrijke kwesties. Burgemeesters en andere bestuurders worden niet langer benoemd door een kleine kring, maar rechtstreeks gekozen.”
“Daarom pleiten wij voor het invoeren van bindende referenda en rechtstreeks gekozen bestuurders.”
“We voeren bindende referenda in, zodat burgers zich rechtstreeks kunnen uitspreken over belangrijke politieke besluiten.”
Macht terug naar de burger en kartelbestrijding
FVD positioneert zich als de partij die het partijkartel wil openbreken en de macht terug wil geven aan de burger. Ze stellen dat stemmen op FVD betekent kiezen voor transparantie, het beëindigen van politieke benoemingen, en het vergroten van de invloed van nieuwe ideeën en talenten.
“We breken het partijkartel open, stoppen partijpolitieke benoemingen en zorgen dat nieuwe ideeën en talenten weer een kans krijgen.”
“Zo vergroten we de transparantie, leggen de macht terug bij de burger en maken we van Nederland weer een land waarin de democratie werkelijk floreert.”
Democratische vernieuwing als fundamentele koers
FVD presenteert zichzelf als een democratische vernieuwingsbeweging en stelt dat stemmen op hen een keuze is voor een fundamenteel andere richting, waarin de stem van de kiezer centraal staat en de overheid kleiner en dienstbaarder wordt.
De SGP roept kiezers op om "christelijk te stemmen" en positioneert zichzelf als een partij die Nederland wil besturen op basis van Bijbelse waarden, betrouwbaarheid en dienstbaarheid. Hun belangrijkste voorstellen richten zich op bescherming van kwetsbaar leven, het gezin, klassieke vrijheden, en een duidelijke christelijke koers voor Nederland. De partij benadrukt dat kiezers weten waar ze aan toe zijn bij de SGP en dat hun koers helder en principieel is.
Stem christelijk, met de Bijbel als kompas
De SGP vindt dat kiezers moeten stemmen op een partij die expliciet christelijke waarden en Bijbelse principes centraal stelt in het bestuur van Nederland. Ze presenteren zichzelf als een betrouwbare keuze voor wie deze koers belangrijk vindt en benadrukken hun transparantie en principiële standpunten.
Bescherming van kwetsbaar leven en het gezin
De SGP benadrukt dat hun stemoproep samenhangt met hun inzet voor bescherming van ongeboren leven, ouderen en het gezin als fundament van de samenleving. Dit zijn kernpunten die zij als onderscheidend presenteren voor kiezers die deze thema’s belangrijk vinden.
“Voor kwetsbaar leven. Voor het gezin.”
“Een samenleving heeft de plicht om zorg te dragen voor wie kwetsbaar is. Daarom zetten we ons in voor bescherming van het ongeboren leven, ouderen en ieder mens die aandacht en ondersteuning nodig heeft.”
“Een samenleving begint bij een stabiel gezin en een veilige thuissituatie. We maken ons hard voor het klassieke huwelijk, gezinswaarden en een financieel gezond bestaan voor elk huishouden.”
Helderheid en betrouwbaarheid in bestuur
De SGP stelt dat kiezers op hen moeten stemmen als zij waarde hechten aan een betrouwbare, dienstbare overheid die niet meewaait met de waan van de dag, maar duidelijke keuzes maakt en haar woord houdt.
“We geloven dat goed bestuur begint met ‘Woord houden’. Met betrouwbaarheid en dienstbaarheid. De samenleving is niet geholpen met beloftes die verdampen of politiek die alleen kijkt naar de peilingen van morgen.”
De VVD vindt dat kiezers moeten stemmen op een partij die de werkende Nederlander centraal zet, lasten verlaagt voor de middenklasse en werken weer laat lonen. Ze positioneren zichzelf als de keuze voor centrum-rechts beleid, minder regels en meer waardering voor mensen die bijdragen. Hun visie draait om vrijheid, vooruitgang en het beschermen van de welvaart door concrete maatregelen voor werkenden en de woningmarkt.
Werkenden en middenklasse op één zetten
De VVD stelt dat stemmen op hen betekent kiezen voor een beleid waarin de werkende Nederlander en de middenklasse voorrang krijgen, met lagere lasten, meer waardering en een functionerende woningmarkt. Ze waarschuwen dat een keuze voor links leidt tot meer regels, hogere lasten en minder perspectief voor werkenden.
“Met deze verkiezingen staat Nederland op een tweesprong. Gaat Nederland linksaf, dan zullen werkende Nederlanders onvoldoende ruimte krijgen om zelf hun leven te leiden... Maar Nederland heeft in oktober ook een unieke kans op échte verandering. Kiest Nederland voor verstandig centrum-rechts, dan gaat werken weer lonen en krijgen mensen die bijdragen meer ruimte, waardering en vooruitgang.”
“De VVD perkt de Haagse herverdelingsmachine in. We stoppen met steeds maar weer verder nivelleren, verlagen de lasten voor middeninkomens en zetten de werkende Nederlander weer op één.”
“Met het plan van de VVD wordt Nederland weer een eerlijk land waar de middenklasse kan bloeien. Waar je door hard te werken zonder geldzorgen in vrijheid kan leven. Waar het altijd de moeite waard is om je hoofd boven het maaiveld uit te steken.”
Werken moet lonen, minder regels en lasten
De VVD benadrukt dat stemmen op hen betekent kiezen voor lagere lasten, minder bureaucratie en een simpeler belastingstelsel, zodat werken daadwerkelijk loont en de middenklasse niet langer wordt verstikt door regels en herverdeling.
“Wij kiezen voor meer regie, meer doorstroming, meer huizen, maar minder regels. Een functionerende woningmarkt waar je met een normaal salaris een goed huis kunt betalen.”
“We leggen in een Koopkrachtwet vast dat werkenden er ieder jaar in koopkracht méér op vooruit moeten gaan dan niet-werkenden. Het wordt verplicht dat het kabinet regelt dat werkenden op één staan en dat werken in dit land beloond wordt.”
“Om werken meer te laten lonen willen we af van de doorgeslagen nivellering via toeslagen, aftrekposten en heffingskortingen.”
Vrijheid, veiligheid en liberale kernwaarden beschermen
De VVD positioneert zichzelf als de partij die vrijheid, veiligheid en liberale waarden centraal stelt, en roept kiezers op om te stemmen voor een toekomst waarin deze waarden worden beschermd en doorgegeven aan volgende generaties.
“Onze vrijheid, veiligheid en welvaart staan onder druk. Meer dan ooit moeten we ervoor kiezen om het heft in handen te nemen en zélf onze toekomst te bouwen. Als we nú durven kiezen voor liberale oplossingen, dan kunnen we doen wat nodig is om dit land op een goede manier door te geven aan volgende generaties.”
Volt vindt dat iedere Nederlander, inclusief jongeren en Nederlanders in het buitenland, optimaal moet kunnen stemmen en invloed moet hebben op de democratie. Ze pleiten voor vernieuwing van het kiesstelsel, verlaging van de stemgerechtigde leeftijd naar 16 jaar, meer directe burgerinvloed via burgerberaden, en het makkelijker maken van stemmen (o.a. digitaal stemmen voor Nederlanders in het buitenland). Volt wil zo de democratie inclusiever, eerlijker en toekomstbestendiger maken.
Stemgerechtigde leeftijd verlagen naar 16 jaar
Volt wil jongeren eerder betrekken bij de democratie door de stemgerechtigde leeftijd te verlagen naar 16 jaar. Zij vinden dat jongeren de gevolgen van beleid het langst voelen en nu onvoldoende gehoord worden.
“De stem van jongeren vergroten we door de stemgerechtigde leeftijd te verlagen van achttien naar zestien jaar.”
“De generatie die het dichtst bij die toekomst staat, moet gehoord worden. Daarom verlagen we de leeftijd dat je mag stemmen naar zestien jaar.”
Digitaal stemmen mogelijk maken voor Nederlanders in het buitenland
Volt wil praktische obstakels voor Nederlanders in het buitenland wegnemen door een pilot met digitaal stemmen, zodat ook zij hun stem makkelijker kunnen uitbrengen.
“Volt voor een kleinschalige pilot met digitaal stemmen voor een gecontroleerde groep Nederlanders in het buitenland. Deze pilot onderzoekt de technische haalbaarheid, veiligheid en toegankelijkheid van digitaal stemmen.”
Meer invloed voor kiezers via burgerberaden en voorkeurstem
Volt wil de democratie versterken door burgerberaden in te voeren en de invloed van de voorkeurstem te vergroten, zodat kiezers meer directe invloed krijgen op beleid en vertegenwoordiging.
“We richten het allereerste, nationale, permanente burgerberaad ter wereld op. Dit instituut is verantwoordelijk voor het organiseren van burgerberaden in Nederland.”
“Om de invloed van een voorkeursstem te versterken steunt Volt de kiesstelselwijziging ‘Met één stem meer keus’. Deze wijziging biedt de mogelijkheid om op een kandidaat of op een partij te stemmen.”
Democratische eisen aan politieke partijen
Volt wil dat politieke partijen intern democratisch zijn ingericht, zodat leden daadwerkelijk invloed hebben en eenmanspartijen zonder leden met stemrecht worden uitgesloten.
“We versterken de democratie door in de wet op te nemen dat politieke partijen aan democratische eisen moeten voldoen. Geen eenmanspartijen meer zonder leden met stemrecht.”
“We versterken de Nederlandse democratie door in de Wet Politieke Partijen op te nemen dat politieke partijen intern aan democratische minimumeisen moeten voldoen.”
BBB vindt dat stemmen meer is dan eenmalig een vakje rood maken: burgers moeten blijvend invloed hebben op hun leefomgeving en beleid. De partij pleit voor meer zeggenschap voor inwoners, begrijpelijke communicatie door de overheid, en het serieus nemen van inbreng van alle groepen. BBB positioneert zichzelf als een partij die dichtbij mensen staat, inzet op regionale vertegenwoordiging en beleid dat aansluit bij de praktijk van het dagelijks leven.
Meer zeggenschap en invloed voor burgers
BBB wil dat burgers niet alleen tijdens verkiezingen, maar ook daarna een zware stem houden in beleid en hun eigen omgeving. De partij ziet democratie als een continu proces van burgerparticipatie, waarbij inwoners vanaf het begin betrokken worden bij plannen en besluiten.
“We streven naar een overheid die dichtbij bestuurt. Dat is een overheid die beseft dat democratie méér is dan alleen een stem uitbrengen. Mensen moeten ook na de verkiezingen invloed kunnen uitoefenen, zoals door inspraak, advies of het delen van hun ervaring. Mensen moeten een zwaarwegende stem hebben over ontwikkelingen in hun eigen omgeving.”
“Invloed op de eigen leefomgeving. Inwoners dienen meer zeggenschap te krijgen over hun eigen leefomgeving. Mensen weten zelf het beste wat daar speelt en waar behoefte aan is. Geef mensen invloed op wat er in hun eigen omgeving gebeurt en betrek ze daarom vanaf het begin bij plannen.”
Begrijpelijke en toegankelijke overheid
BBB vindt dat de overheid begrijpelijk moet communiceren en mensen als individu moet behandelen, zonder hen in hokjes te plaatsen. Dit moet leiden tot meer vertrouwen en minder afstand tussen burger en bestuur.
“De overheid spreekt bewoners aan in taal de mensen begrijpen. Overdreven formele brieven of emails met onbegrijpelijke woorden en zinnen vallen hier niet onder.”
“Ieder mens bijzonder. Een overheid die dichtbij bestuurt, is een overheid die elk mens ziet als een bijzonder mens met allerlei eigenschappen die hem of haar maken tot wie hij of zij is en die de moeite waard is. Daar hoort geen miljoenen verslindend diversiteitsbeleid bij dat mensen etiketten opplakt en in hokjes plaatst.”
Sterke regionale vertegenwoordiging
BBB positioneert zichzelf als dé regiopartij die de stem van provincies en regio’s in Den Haag laat horen. De partij benadrukt dat beleid moet aansluiten bij de identiteit en behoeften van verschillende regio’s, en dat landelijke eenheidsworst niet werkt.
“BBB laat de stem van de provincie weerklinken in Den Haag. Daarmee is BBB de regiopartij bij uitstek.”
“De inbreng van BBB is nodig. In heel Nederland heeft een stille meerderheid de behoefte aan beleid en bestuur met gezond verstand. Beleid en bestuur dat past bij Nederland en onze provincies met elk hun eigen identiteit, vraagstukken én kracht.”
DENK positioneert zichzelf als het schild tegen discriminatie, armoede en extreemrechts, en vraagt kiezers om een krachtig signaal te geven voor een rechtvaardiger, inclusiever Nederland. De partij zet in op harde maatregelen tegen discriminatie, het verhogen van het minimumloon, betaalbare woningen, het afschaffen van het eigen risico in de zorg, en het eerlijker belasten van grote bedrijven en vermogenden. DENK benadrukt dat stemmen op hen betekent kiezen voor gelijke kansen, sociale rechtvaardigheid en bescherming van minderheden.
Strijd tegen discriminatie en extreemrechts
DENK vraagt kiezers expliciet om op hen te stemmen als bescherming tegen uitsluiting, racisme en extreemrechts beleid. De partij positioneert zichzelf als noodzakelijk schild voor gelijke rechten en inclusie, en benadrukt dat de komende verkiezingen een rode lijn moeten trekken tegen de huidige politiek van uitsluiting.
“DENK is dé verzekeringspolis voor de bescherming van jouw rechten. De bestrijding van discriminatie en de strijd tegen extreemrechts is waarom wij zijn opgericht.”
“Tijdens de komende verkiezingen moeten we er alles aan doen om DENK zo sterk mogelijk te maken. Want DENK is hét schild dat ons beschermt tegen de politiek van uitsluiting.”
“Wij moeten een helder signaal afgeven dat wij discriminatie in alle vormen afwijzen.”
Kiezen voor sociale rechtvaardigheid en bestaanszekerheid
DENK vraagt om steun van kiezers die armoede willen bestrijden, de welvaart eerlijk willen delen en gelijke kansen voor iedereen willen realiseren. De partij koppelt haar oproep expliciet aan concrete sociaaleconomische maatregelen zoals het verhogen van het minimumloon, betaalbare woningen, en een rechtvaardiger belastingstelsel.
“Wij moeten alles geven om de armoede in ons land een halt toe te roepen en de crisis op de woningmarkt op te lossen.”
“Wij moeten strijden voor een Nederland met gelijke kansen voor iedereen. Een land waarin we de welvaart eerlijk delen en iedereen een betaalbaar huis heeft. Op 29 oktober vraag ik uw steun voor dát Nederland!”
Stem voor harde internationale stellingname tegen mensenrechtenschendingen
DENK koppelt haar oproep aan kiezers aan een uitgesproken internationale positie, met name rond het conflict in Gaza, en vraagt om steun voor harde sancties tegen Israël.
“Wij moeten keiharde sancties tegen 'Israël' eisen om de genocide in Gaza te stoppen.”
De PVV positioneert zichzelf als de partij voor Nederlanders die zich niet meer vertegenwoordigd voelen door de gevestigde politiek en die willen dat Nederland weer "van de Nederlanders" wordt. Hun belangrijkste voorstellen zijn een totale asielstop, het herstellen van nationale soevereiniteit, directe democratie via referenda, en het stoppen van klimaat- en woke-beleid. De kern van hun visie is dat de kiezer zelf de baas moet zijn in Nederland, niet de politieke elite of Brussel.
Kiezer is de baas, niet de elite
De PVV benadrukt dat de macht bij de gewone Nederlander hoort te liggen, niet bij politici of Europese bureaucraten. Ze presenteren zichzelf als de partij die daadwerkelijk luistert naar de kiezer en diens belangen centraal stelt, in tegenstelling tot de gevestigde orde.
“Want wie is eigenlijk de baas in dit land? Niet al die middelmatige politici die elkaar naar de mond praten, uw problemen negeren en continu de verkeerde besluiten nemen. Ook niet de ongekozen bureaucraten in Brussel met hun riante salarissen. Nee, ú bent de baas en ú hebt het voor het zeggen. Want dit is úw land. Kies op 29 oktober voor úw Nederland, kies voor de PVV.”
Directe democratie en bindend referendum
De PVV wil de invloed van de kiezer vergroten door directe democratie, zoals bindende referenda en gekozen burgemeesters. Dit standpunt is bedoeld om burgers meer directe zeggenschap te geven over belangrijke besluiten.
“Wij willen échte directe democratie – geen onzinnige, nietszeggende burgerberaden. Wij steunen de nu in het parlement voorliggende Grondwetswijziging voor een bindend correctief referendum. Daarnaast willen we zoveel mogelijk inspraak via laagdrempelige landelijke én lokale referenda. Nederland is één van de weinige landen in Europa waar burgemeesters niet worden gekozen, maar benoemd. De PVV wil rechtstreeks gekozen burgemeesters.”
Nederland op 1: asielstop en nationale soevereiniteit
De PVV stelt dat Nederland "vol" is en wil een totale asielstop, het sluiten van azc’s, en het terughalen van bevoegdheden uit Brussel. Dit standpunt is gericht op kiezers die zich zorgen maken over immigratie, nationale identiteit en de invloed van de EU.
“De PVV zet de Nederlanders wél op 1. Wij voeren onmiddellijk een azc-stop in, gaan azc’s sluiten, asielzoekers aan de grens terugsturen, criminele vreemdelingen uitzetten – en Nederland terugveroveren.”
“De PVV kiest voor een soeverein Nederland. Dat betekent: baas in eigen land, baas over eigen geld, eigen grenzen en eigen regels.”
Terug naar traditionele waarden en tegen woke/genderbeleid
De PVV profileert zich als verdediger van traditionele Nederlandse cultuur, identiteit en normen, en keert zich expliciet tegen woke- en genderbeleid in onderwijs en samenleving.
“Voor de PVV bestaan er slechts twee geslachten: man en vrouw. In wetten en beleid hoort het biologische geslacht weer leidend te zijn – dus geen “X” in het paspoort. We stoppen met gesubsidieerd wokebeleid en schrappen de hokjesdenkende genderpropaganda op scholen.”
Betaalbaarheid en anti-klimaatbeleid
De PVV wil de lasten voor burgers verlagen, stoppen met klimaatmaatregelen en prioriteit geven aan betaalbare energie en koopkracht.
“Geen miljardenverspilling aan klimaatbeleid, maar een betaalbare energierekening. Daarom wil de PVV: Btw op energie omlaag van 21 naar 9% ... Geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas af ... Geen enkele nieuwe windturbine er meer bij; geen nieuwe zonneparken”
De Partij voor de Dieren (PvdD) vindt dat kiezers moeten stemmen op een partij die welzijn, rechtvaardigheid en solidariteit centraal stelt, en die zich radicaal onderscheidt van partijen die vooral economische belangen of populisme dienen. PvdD benadrukt dat zij de enige partij is die welzijn boven welvaart plaatst en pleit voor een politiek die luistert naar mensen, dieren en natuur, in plaats van naar grote bedrijven of extremistische stromingen. Hun programma richt zich op structurele oplossingen, burgerparticipatie en het beschermen van de democratische rechtsstaat.
Stem op welzijn, rechtvaardigheid en solidariteit
PvdD positioneert zichzelf als de partij voor kiezers die verder kijken dan eigenbelang en die echte, rechtvaardige oplossingen willen voor mens, dier en natuur. Ze benadrukken dat hun programma bedoeld is voor mensen die zich niet gehoord voelen door de gevestigde orde en die kiezen voor solidariteit en medemenselijkheid.
“Voor iedereen die ziet wat er nodig is, maar geen gehoor krijgt. Voor iedereen die verder kijkt dan het platte eigen belang. Wij staan samen voor solidariteit, rechtvaardigheid en medemenselijkheid. Wij zijn er voor alles wat leeft.”
“De Partij voor de Dieren is de enige politieke partij die welzijn boven welvaart plaatst.”
Keer je af van populisme en ophitspolitiek
PvdD waarschuwt expliciet voor populisme, extreemrechts en ophitspolitiek, en positioneert zichzelf als tegenkracht. Ze stellen dat stemmen op hun partij een keuze is voor het beschermen van de rechtsstaat en het tegengaan van verdeeldheid en morele armoede.
“Onze democratische rechtsstaat kraakt onder druk van ophitspolitiek. Populisme, extreemrechtse ondermijning van de rechtsstaat en het systematisch uitstellen van het oplossen van problemen, schaden het vertrouwen in overheid en politiek.”
“Terwijl mensen behoefte hebben aan echte oplossingen, wordt ons land gegijzeld door de vervuilende industrie, door grote ego’s en morele armoede. De rechtsstaat die ons moet beschermen, wordt keihard afgebroken.”
Stem voor structurele burgerparticipatie en democratische vernieuwing
PvdD vindt dat kiezers moeten stemmen op een partij die echte burgerinvloed en democratische vernieuwing centraal stelt, met concrete voorstellen voor referenda, burgerberaden en meer zeggenschap voor burgers.
“Het raadgevend referendum wordt heringevoerd en krijgt een plaats bij belangrijke besluiten... We voeren een correctief bindend referendum in bij verstrekkende besluiten die bijvoorbeeld onze democratie kunnen aantasten, zoals handelsverdragen.”
“Democratische vernieuwing betekent dat politici beslissingen nemen op basis van een scherp en eerlijk beeld van wat er leeft in de samenleving. Burgerparticipatie is een manier om systematisch kennis te nemen van de zorgen, waarden en ideeën van inwoners en deze een structurele plaats te geven in besluitvorming.”
De ChristenUnie vindt dat kiezers moeten stemmen op mensen en partijen die opstaan voor het goede, recht doen aan ieder mens en trouw blijven aan hun principes, met bijzondere aandacht voor minderheden en een rechtvaardige samenleving. Ze benadrukken het belang van een representatieve democratie zonder kiesdrempel of districtenstelsel, en willen politiek die het algemeen belang dient, geworteld in christelijke waarden. Hun visie is gericht op een hoopvolle, inclusieve politiek waarin elk mens telt en de overheid dienstbaar en integer is.
Stem op mensen die opstaan voor het goede en het algemeen belang
De ChristenUnie roept kiezers op te stemmen op mensen die recht doen, trouw zijn aan hun principes en het algemeen belang zoeken, in plaats van eigenbelang of populariteit. Ze positioneren zichzelf als bondgenoot voor mensen die opstaan tegen onrecht en voor een samenleving waarin iedereen meetelt.
“Verandering begint bij ons: mensen van goede wil die opstaan voor een ander, trouw zijn aan hun omgeving, luisteren en dienen. Die ‘ja’ zeggen tegen een land waar iedereen meetelt en ‘nee’ zeggen tegen onrecht. Mensen die zien wat we zijn kwijtgeraakt en daarom opstaan voor het goede. Die in de politiek het algemeen belang zoeken en hun principes trouw blijven. Voor deze mensen is de ChristenUnie een bondgenoot.”
“Omdat we geloven dat elk mens telt. En politiek weer hoopvol kan zijn.”
Geen kiesdrempel of districtenstelsel: ruimte voor minderheden
De ChristenUnie vindt dat het huidige stelsel zonder kiesdrempel of districtenstelsel beter recht doet aan de diversiteit in de samenleving en de vertegenwoordiging van minderheden. Ze zijn tegen hervormingen die het moeilijker maken voor kleinere groepen om politieke inbreng te hebben.
“We voeren geen districtenstelsel of kiesdrempel in. In een districtenstelsel gaat het meer over poppetjes en minder over inhoud. Een kiesdrempel en districtenstelsel zorgen er bovendien voor dat het moeilijker wordt voor kleinere groepen in de samenleving om een eigen politieke inbreng te hebben. Wij geloven dat je de kracht van een samenleving kunt afmeten aan de ruimte die meerderheden geven aan minderheden.”
Politiek geworteld in christelijke waarden en menselijke waardigheid
De ChristenUnie benadrukt dat hun politieke keuzes en oproep aan kiezers geworteld zijn in christelijke waarden zoals menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid, vrijheid en verantwoordelijkheid. Ze zien deze waarden als fundament voor een sterke democratische rechtsstaat.
“De basis van onze samenleving is de democratische rechtsstaat, gefundeerd op waarden die in het christendom geworteld zijn, zoals menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid, vrijheid, verantwoordelijkheid, naastenliefde en ruimte voor verschil.”
NSC vindt dat de band tussen kiezer en volksvertegenwoordiger sterker moet en pleit daarom voor een regionaal kiesstelsel en meer directe inspraak van burgers, zoals via referenda. Ze willen dat de stem van de burger zwaarder weegt dan die van lobbygroepen, en dat het parlement transparanter en toegankelijker wordt voor alle Nederlanders.
Regionaal kiesstelsel invoeren
NSC wil de band tussen kiezer en Kamerlid versterken door een regionaal kiesstelsel met meervoudige kiesdistricten, zodat zorgen en belangen uit alle delen van het land beter worden gehoord. Dit moet leiden tot meer herkenbare en toegankelijke volksvertegenwoordigers en een eerlijkere vertegenwoordiging van regio’s in het parlement.
“We willen de band tussen kiezer en Kamerlid versterken door een regionaal kiesstelsel in te voeren met meervoudige kiesdistricten. In dit stelsel wordt een vast aantal Kamerzetels aan districten toegedeeld (denk aan 100-125). Elk kiesdistrict stuurt zijn eigen volksvertegenwoordigers naar Den Haag, waarbij districten met veel kiezers meer Kamerleden kunnen afvaardigen dan regio’s met minder kiezers. De overgebleven zetels worden zo toegewezen dat er sprake blijft van evenredige vertegenwoordiging. De zorgen en belangen van mensen uit alle delen van het gehele land worden zo beter gehoord in het parlement.”
Correctief referendum voor meer burgerinspraak
NSC wil burgers meer directe invloed geven op wetgeving door het invoeren van een correctief wetgevingsreferendum. Hiermee kunnen burgers een door het parlement aangenomen wet alsnog tegenhouden, wat de democratische controle versterkt.
“We steunen de invoering van een correctief wetgevingsreferendum. We beschouwen zo’n referendum als een aanvulling op de representatieve democratie. Het referendum wordt ingezet om de vraag te beantwoorden of een door het parlement aangenomen wet wel of niet van kracht moet worden.”
Stem van de burger zwaarder dan die van lobbygroepen
NSC benadrukt dat de stem van gewone burgers centraal moet staan in de politiek, in plaats van de invloed van lobbygroepen of belangenorganisaties. Dit is een reactie op recente schandalen en het gevoel dat burgers te weinig gehoord worden.
“We bouwen aan een overheid die mensen en waarden centraal stelt en niet de abstracte modellen. Waar de stem van de burger zwaarder weegt dan die van lobbygroepen of belangenorganisaties.”