Volt ziet onderzoek als een essentiële motor voor innovatie, maatschappelijke vooruitgang en evidence-based beleid. De partij pleit voor structurele investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek, meer onderzoek naar maatschappelijke thema’s zoals drugsbeleid en mentale gezondheid, en het versterken van de positie van onderzoekers. Volt wil dat onderzoek leidt tot praktische oplossingen en een eerlijkere, duurzamere samenleving.
Volt wil vaste, langetermijnfinanciering voor fundamenteel, toegepast en praktijkgericht onderzoek om innovatie te stimuleren en Nederland aantrekkelijk te maken voor toptalent. Hiermee wil Volt kortetermijndenken voorkomen en de maatschappelijke waarde van wetenschap vergroten.
“Volt zorgt voor vaste, langetermijnfinanciering van fundamenteel, toegepast en praktijkgericht onderzoek. Zo hebben onderzoekers en kennisinstellingen structurele zekerheid om risicovolle en innovatieve projecten op te zetten. Dit voorkomt kortetermijndenken in onderzoek en maakt Nederland aantrekkelijker voor toptalent en internationale samenwerking.”
“We draaien de bezuinigingen op startersbeurzen terug en verhogen gelijktijdig het budget. Deze middelen zullen voornamelijk terechtkomen bij jonge onderzoekers die gebruik maken van deze beurzen.”
Volt ziet onderzoek als basis voor innovatie en wil publiek-private samenwerking stimuleren, met een actieve rol voor de Nationale Investeringsbank. Ook wil Volt academisch geleide klinische studies stimuleren en onderzoeksresultaten in publieke handen houden.
“Succesvolle publiek-private consortia als Oncode Institute en Biotech Booster, die wetenschap en toepassing verbinden en zo maatschappelijke waarde creëren, nemen we als uitgangspunt. De Nationale Investeringsbank krijgt hierbij een actieve rol om de ontwikkeling van onderzoeksresultaten naar innovatieve bedrijven en maatschappelijke toepassingen te ondersteunen.”
“Volt stimuleert academisch geleide klinische studies door financiering, juridische ondersteuning en infrastructuur. Universiteiten en academische ziekenhuizen krijgen structurele ruimte om zelf fase I-II-onderzoek te organiseren, zodat de EU minder afhankelijk is van commerciële trials.”
Volt wil dat beleid gebaseerd wordt op feiten en onderzoek, en pleit voor meer onderzoek naar onderwerpen als drugsbeleid, de invloed van sociale media op mentale gezondheid, en vrouwengezondheid.
“Drugsbeleid moet niet worden gedreven door een moreel (voor)oordeel, maar door feiten en onderzoek.”
“Volt wil daarom nader onderzoeken of en, zo ja, hoe we bepaalde drugs, zoals mdma (xtc) en lsd, kunnen legaliseren en reguleren.”
“Volt zet in op structureel onderzoek naar de invloed van sociale media en digitale technologie op de mentale gezondheid.”
“Volt investeert ook in de ontwikkeling van innovatieve en pijnvrije methoden voor borstkankeronderzoek, waarbij we risicovoorspelling met AI en risicostratificatie stimuleren.”
“Zo wil Volt investeren in snellere diagnose, betere zorg en meer onderzoek naar vrouwelijke aandoeningen, zoals endometriose.”
Volt wil meer grensoverstijgend onderzoek en streeft naar het realiseren van de Lissabon-doelstelling om 3% van het bbp aan onderzoek en ontwikkeling te besteden, met een sterke focus op Europese samenwerking.
“We zetten ons in voor grensoverstijgend wetenschappelijk onderzoek zoals de Einsteintelescoop in de Euregio Maas-Rijn.”
“We realiseren de zogenoemde Lissabon-doelstellingen om 3% van het bruto binnenlandse product (bbp) (publiek en privaat) te besteden aan onderzoek en ontwikkeling.”
“Volt wil ook meer Europees onderzoek naar kernfusie.”
Volt pleit voor onafhankelijk onderzoek naar het opheffen van het huidige stelsel van medisch specialisten en naar werkdruk en sociale veiligheid in de zorg.
“We pleiten voor een onafhankelijk onderzoek naar hoe het huidige stelsel met maatschappen of medisch specialistisch bedrijven geleidelijk kan worden opgeheven, zonder hoge kosten.”
“Zorginstellingen moeten bovendien verplicht onderzoeken hoe het gaat met werkdruk, machtsverhoudingen en sociale veiligheid op de werkvloer.”
Volt wil onderzoeken hoe overheidsinstanties, zoals omgevingsdiensten en de Raad van State, beter kunnen functioneren om maatschappelijke uitdagingen effectiever aan te pakken.
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil dat onderzoek primair in dienst staat van het publieke belang, onafhankelijk is van commerciële invloeden, en toegankelijk wordt gemaakt voor iedereen. Ze pleiten voor meer publieke financiering van onderzoek, het uitbannen van dierproeven, het bevorderen van open access, en het tegengaan van perverse prikkels en belangenverstrengeling in de wetenschap. De partij zet sterk in op transparantie, ethiek en het stimuleren van onderzoek dat bijdraagt aan een groene, rechtvaardige en inclusieve samenleving.
PvdD wil dat wetenschappelijk onderzoek onafhankelijk van commerciële belangen wordt gefinancierd, met meer vaste overheidsmiddelen en minder afhankelijkheid van bedrijven. Dit moet de kwaliteit, toegankelijkheid en maatschappelijke relevantie van onderzoek vergroten.
“Wetenschappelijk onderzoek wordt publiek gefinancierd en moet dus toegankelijker worden. Daarom wordt de Open Access- en Open Science-beweging gesteund en gefinancierd.”
“De overheid investeert extra geld in onderzoek dat bijdraagt aan een groene, gezonde, sociale en rechtvaardige maatschappij. Zulk fundamenteel onderzoek wordt minder afhankelijk van tweede en derde geldstromen.”
“Competities voor onderzoeksfinanciering met een slagingskans van minder dan 25% worden stopgezet. De hierbij vrijgekomen middelen worden evenredig verdeeld over wetenschappers als vrij te besteden onderzoeksgeld.”
“Verplichte cofinanciering door bedrijven bij onderzoeksvoorstellen wordt zoveel mogelijk vermeden.”
De partij wil belangenverstrengeling tegengaan, transparantie vergroten en ethische normen aanscherpen binnen de wetenschap. Dit moet het vertrouwen in onderzoek versterken en de invloed van commerciële belangen beperken.
“Er komt een openbaar register van nevenactiviteiten van alle onderzoekers, professoren en docenten op universiteiten en hogescholen. Er wordt gehandhaafd op het goed bijhouden hiervan.”
“Er wordt door de ethische commissies van de onderwijsinstellingen toezicht gehouden op eventuele belangenverstrengeling van onderwijzend personeel en onderzoekers, met name bij commerciële nevenfuncties.”
“Er komen strengere onafhankelijkheidseisen bij het instellen van bijzondere leerstoelen die gefinancierd worden door het bedrijfsleven of maatschappelijke organisaties en stichtingen.”
PvdD wil dierproeven zo snel mogelijk verbieden en zet in op de ontwikkeling en internationale erkenning van proefdiervrije onderzoeksmethoden. Transparantie over dierproeven en investeringen in alternatieven krijgen prioriteit.
“Onderzoek met dieren wordt zo snel mogelijk verboden. Er komt een plan (met tijdpad) om het apenonderzoekscentrum BPRC zo spoedig mogelijk te sluiten.”
“Het wordt verplicht om vooraf een systematische review te doen, waarin wordt onderzocht of de dierproef noodzakelijk is en of er geen proefdiervrij alternatief beschikbaar is.”
“De Partij voor de Dieren wil dan ook dat de investering in alternatieven voor proefdieronderzoek de hoogste prioriteit krijgt.”
De partij vindt dat met publiek geld gefinancierd onderzoek altijd vrij toegankelijk moet zijn, zodat kennis breed gedeeld wordt en de samenleving maximaal profiteert.
“Wetenschappelijke artikelen en rapporten die (deels) met publiek geld zijn gefinancierd, zijn gratis en zonder belemmeringen in te zien.”
PvdD erkent de risico’s van kunstmatige intelligentie en wil structureel investeren in onderzoek naar AI-veiligheid, met publieke beschikbaarheid van resultaten.
De partij ziet onderzoeksjournalistiek als essentieel voor het controleren van de macht en wil deze actief ondersteunen en financieren.
“We versterken daarom de toegankelijkheid en omvang van fondsen voor onafhankelijke journalistiek en steunen investeringen in onderzoeksjournalistiek.”
BBB vindt onderzoek belangrijk als het direct bijdraagt aan maatschappelijke vraagstukken, regionale ontwikkeling en praktische toepassingen. De partij wil meer balans tussen fundamenteel en praktijkgericht onderzoek, stimuleert samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en regio, en pleit voor minder bureaucratie en meer langjarige zekerheid in wetenschapsfinanciering. Specifieke onderzoeksvoorstellen richten zich op gezondheid, regionale economie, infrastructuur, waterbeheer en maatschappelijke thema’s.
BBB wil dat onderzoek meer gericht is op praktische toepassingen en regionale behoeften, met een sterke samenwerking tussen onderwijsinstellingen, bedrijven en maatschappelijke organisaties. De partij vindt dat wetenschap niet los mag staan van de samenleving en dat onderzoekers meer ruimte moeten krijgen voor praktijkgericht werk, met minder bureaucratie en meer structurele financiering.
“Wij willen dat er meer balans komt tussen fundamenteel en praktijkgericht onderzoek. Onderzoekers verdienen ruimte om vrij te denken én om samen te werken met de regio. Daarom zet BBB in op versterking van hogescholen, praktijkgerichte lectoraten en regionale kenniscentra.”
“Nederland kent een rijke traditie van wetenschappelijk onderzoek en innovatie. BBB staat pal voor academische vrijheid, maar ziet ook dat wetenschap steeds verder wordt losgezongen van de praktijk. Voor BBB geldt: wetenschap moet bijdragen aan de samenleving, aan onze kennispositie én aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om ruimte voor toegepast onderzoek, vakgericht onderwijs en samenwerking met het midden en kleinbedrijf, zorg, landbouw en industrie.”
“Daarnaast zorgen meer mogelijkheden voor praktisch onderzoek voor het bedrijfsleven, instellingen en organisaties voor een stimulans van de regionale economie.”
BBB pleit voor onderzoek dat direct maatschappelijke problemen aanpakt, zoals gezondheid, infrastructuur, waterbeheer en woningbouw. De partij noemt concrete onderzoeksvoorstellen op deze terreinen, steeds met het oog op regionale belangen en praktische toepasbaarheid.
“Onderzoek de beschikbaarheid van zoet water”
“Onderzoek naar meer ruimte voor vliegveld Eindhoven ten behoeve van Defensie en economie.”
“Ondersteuning bij funderingsproblemen. Woningeigenaren horen op tijd te weten of hun fundering slecht is, door steun voor onderzoek en herstelplannen.”
“Onderzoek de mogelijkheden om dieren die volgens huidige normen niet geschikt zijn voor de slacht vanwege gebreken, te verwaarden en verspilling te voorkomen.”
“De sterke toename van genderdysforie (je niet op je gemak voelen met het geslacht waarmee je geboren bent) onder kinderen en jongeren verdient zorgvuldig onderzoek.”
BBB vindt dat dierproeven noodzakelijk zijn voor onderzoek naar het voorkomen van menselijk lijden en wil daarom de subsidiëring van het Biomedical Primate Research Centre (BPRC) voortzetten.
“Om onderzoek te doen ter voorkoming van menselijk lijden zijn dierproeven noodzakelijk. Dit vraagt om het voortzetten van de subsidiëring van het Biomedical Primate Research Centre (BPRC) in Rijswijk.”
BBB wil dat wetenschappers minder tijd kwijt zijn aan administratieve lasten en meer zekerheid krijgen over financiering, zodat ze zich kunnen richten op hun kerntaken.
“Ook binnen wetenschapsfinanciering pleit BBB voor eenvoud, minder bureaucratie en meer langjarige zekerheid. Wetenschappers moeten minder tijd kwijt zijn aan het schrijven van aanvragen en meer tijd kunnen besteden aan hun vak.”
BBB wil dat er onderzocht wordt hoe om- en bijscholingsprogramma’s binnen het HBO beter kunnen worden aangeboden, om zo de aansluiting met de arbeidsmarkt en regionale economie te versterken.
“Ook binnen het HBO moet worden onderzocht wat mogelijk is om programma’s voor omscholing en bijscholing te bieden.”
De SGP benadrukt het belang van praktijkgericht en ethisch verantwoord onderzoek, met bijzondere aandacht voor medische, sociale en onderwijsgerelateerde thema’s. Ze willen extra investeren in praktijkgericht onderzoek, ethische grenzen stellen aan biomedisch onderzoek, en kritisch zijn op onderzoek dat leidt tot ongewenste maatschappelijke gevolgen. De partij pleit voor meer regie van de overheid bij risicovolle internationale samenwerkingen en voor onderzoek naar maatschappelijke en medische vraagstukken die aansluiten bij hun waarden.
De SGP wil dat praktijkgericht onderzoek een grotere rol krijgt in het hoger onderwijs en dat de financiering hiervan wordt versterkt. Dit moet bijdragen aan de relevantie van onderzoek voor de samenleving en de economie.
“De financiering van praktijkgericht onderzoek wordt versterkt. Het praktijkgericht onderzoek krijgt een substantiëler aandeel in de verdeling van onderzoeksmiddelen.”
De partij stelt duidelijke ethische grenzen aan onderzoek met embryo’s, genetische modificatie en vruchtbaarheidsbehandelingen. Ze willen dat onderzoek alleen wordt ingezet ter bevordering van de gezondheid van moeder en kind, en niet voor het vergroten van ‘reproductieve rechten’.
“Embryokweek voor wetenschappelijke doeleinden blijft verboden.”
“Het moratorium op kiembaanmodificatie blijft in stand.”
“Méér prenataal onderzoek leidt in de praktijk helaas tot méér abortussen. De SGP wil dat screenings alleen worden ingezet om gezondheidszorg voor moeder en kind te bevorderen, niet om ‘reproductieve rechten’ van ouders te vergroten.”
“De overheid investeert extra in (onderzoek naar) prenatale en neonatale geneeskunde. Onderzoek en behandelingen met volwassen stamcellen worden bevorderd.”
De SGP wil kritisch kijken naar de oorzaken van de vraag naar transgenderzorg en pleit voor onderzoek naar transitiespijt, met het oog op het beschermen van minderjarigen en het waarborgen van zorgvuldigheid.
De partij vindt dat ethische commissies van universiteiten niet geschikt zijn om risico’s van internationale samenwerkingen te beoordelen en wil dat overheidsdiensten hierin een grotere rol spelen, vooral bij samenwerking met onvrije landen.
“Bij het beoordelen van risico’s van onderzoekers uit landen zoals Iran en samenwerkingsrelaties met instellingen in onvrije landen zoals China spelen overheidsdiensten een belangrijke rol in samenwerking met de sector.”
De SGP wil standaard onderzoek naar gedragsstoornissen bij zware delicten om de aanpak van criminaliteit te verbeteren.
“Er dient standaard onderzoek naar gedragsstoornissen plaats te vinden bij zware delicten.”
De partij hecht waarde aan onafhankelijk onderzoek naar de inrichting van het zorgstelsel, als basis voor toekomstig beleid.
“We hechten dan ook veel waarde aan het onderzoek van de Staatscommissie naar de toekomstige inrichting van ons zorgstelsel.”
D66 ziet onderzoek als essentieel voor vooruitgang, innovatie en het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Ze willen fors investeren in onderzoek en ontwikkeling, meer ruimte geven aan vrij en praktijkgericht onderzoek, en zorgen voor betere arbeidsvoorwaarden voor onderzoekers. Toegankelijkheid van publiek gefinancierd onderzoek en inclusiviteit in medisch onderzoek zijn belangrijke speerpunten.
D66 wil Nederland weer koploper maken in onderzoek en innovatie door structureel meer te investeren, eerdere bezuinigingen terug te draaien en te streven naar 3% van het BBP voor R&D. Dit moet de basis leggen voor technologische vooruitgang en maatschappelijke oplossingen.
“We stimuleren onderzoek en ontwikkeling (R&D). We werken toe naar de Lissabon-overeenkomst van 3% van het bruto binnenlands product naar onderzoek en ontwikkeling.”
“D66 wil dat Nederland weer koploper wordt in onderzoek en innovatie. Daarom draaien we eerdere bezuinigingen terug én investeren we extra in de wetenschap.”
D66 pleit voor een goede balans tussen fundamenteel en toegepast onderzoek, met meer ruimte voor vrij onderzoek dat niet door beleid wordt gestuurd. Ook willen ze praktijkgericht onderzoek op mbo en hbo stimuleren.
“D66 wil een goede balans tussen onderzoek met en zonder directe praktische toepassing. Daarom komt er meer ruimte voor vrij onderzoek dat niet wordt gestuurd door beleid of anderen buiten de wetenschap.”
“Op het mbo en het hbo komt meer aandacht voor onderzoek dat op de praktijk gericht is.”
D66 erkent de onzekerheid van tijdelijke contracten in de wetenschap en wil meer vaste aanstellingen voor onderzoekers.
“Te veel onderzoekers werken jarenlang op tijdelijke contracten. Dat zorgt voor veel onzekerheid en maakt dat wetenschap moeilijk te combineren is met het privéleven. D66 wil daarom meer vaste aanstellingen bij universiteiten.”
D66 vindt dat onderzoek dat met publiek geld is gefinancierd, voor iedereen vrij toegankelijk moet zijn.
“Onderzoek dat is gefinancierd met publiek geld moet voor iedereen vrij te lezen en toegankelijk zijn.”
D66 wil meer aandacht voor onderzoek naar de juiste behandeling van specifieke groepen, met oog voor verschillen tussen lichamen en genders.
“Er komt meer aandacht voor onderzoek naar de juiste behandeling van specifieke groepen. Voor een succesvolle behandeling is het belangrijk dat onderzoek inclusief is en rekening houdt met verschillende lichamen.”
D66 stimuleert internationale samenwerking en uitwisseling van onderzoekers, en wil kennis en technologie beschermen tegen geopolitieke druk.
“Voor docenten en onderzoekers wordt het makkelijker om met een Erasmusbeurs aan een buitenlandse universiteit te werken. Want internationale uitwisseling van kennis en onderzoek is waardevol.”
“Ook beschermen we onze kennis en technologie beter tegen de druk van geopolitieke spanningen en misbruik.”
FVD pleit voor onafhankelijk en diepgaand onderzoek naar controversiële maatschappelijke kwesties, met name rond het coronabeleid, oversterfte en de onafhankelijkheid van media. Ze willen bestaande onderzoeksstructuren vervangen door transparantere, meer parlementair gecontroleerde modellen en universiteiten meer vrijheid geven in het bepalen van hun onderzoeksagenda.
FVD vindt dat het huidige onderzoek naar het coronabeleid tekortschiet en pleit voor een nieuwe, onafhankelijke parlementaire enquête naar Amerikaans model. Ook eisen zij onafhankelijk onderzoek naar de oorzaak van de blijvende oversterfte, waarbij alle mogelijke oorzaken, inclusief vaccins, worden meegenomen.
“We beëindigen de huidige Parlementaire Enquête over het coronabeleid en starten een nieuwe enquête op naar Amerikaans model, zodat Kamerleden zelfstandig onderzoek kunnen doen en betrokkenen onder ede kunnen horen.”
“We laten de blijvende oversterfte onafhankelijk onderzoeken, waarbij alle oorzaken (inclusief vaccins) in overweging worden genomen, zodat eens en voor altijd opheldering komt over dit vraagstuk.”
“Forum voor Democratie wil een nieuw onderzoek starten, waarin Kamerleden hun individuele onderzoeksrecht wél mogen uitoefenen, direct toegang krijgen tot alle data en betrokkenen onder ede kunnen horen - naar Amerikaans model.”
“FVD eist onafhankelijk onderzoek naar de aard en oorzaak van deze oversterfte - waarbij ook de mogelijkheid wordt meegenomen dat dit door de mRNA-vaccins zou kunnen komen.”
FVD wil de NWO afschaffen zodat universiteiten rechtstreeks door het Rijk worden gefinancierd en zelf hun onderzoeksprioriteiten kunnen bepalen, wat volgens hen de diversiteit aan onderzoek vergroot.
“We schaffen de NWO af en laten universiteiten rechtstreeks door het Rijk financieren, zodat zij zelf hun onderzoeksprioriteiten bepalen en de diversiteit aan onderzoek wordt vergroot.”
“We schaffen NWO af, universiteiten worden weer rechtstreeks gefinancierd voor hun onderzoek, zo bevorderen we de diversiteit binnen de academische wereld.”
FVD wil onderzoeken of de NPO Ombudsman daadwerkelijk onafhankelijk functioneert, om de objectiviteit en betrouwbaarheid van mediaklachten te waarborgen.
“We onderzoeken of de NPO Ombudsman daadwerkelijk onafhankelijk functioneert, zodat klachten over partijdigheid serieus en objectief behandeld worden.”
FVD pleit voor een nieuw onderzoek naar de aanleg van de A3 tussen Amsterdam en Rotterdam om te bepalen of deze alsnog gerealiseerd kan worden.
“We willen een hernieuwd onderzoek naar de aanleg van de A3 tussen Amsterdam en Rotterdam, zodat duidelijk wordt of deze belangrijke snelweg alsnog gerealiseerd kan worden om de bereikbaarheid en doorstroming te verbeteren.”
FVD wil investeren in thoriumonderzoek om Nederland energieautonoom te maken en te voorzien in betrouwbare energie voor de toekomst.
“investeren in thoriumonderzoek, zodat Nederland volledig energieautonoom wordt en ook in de toekomst kan beschikken over betrouwbare en toekomstgerichte energievoorziening.”
De SP wil fors investeren in onafhankelijk, publiek gefinancierd onderzoek dat vrij is van commerciële en marktgerichte sturing. Ze pleiten voor publieke zeggenschap, transparantie en het beschermen van de integriteit van wetenschap, met concrete voorstellen zoals een onafhankelijk fonds en het loskoppelen van bedrijfsbelangen van universiteiten.
De SP vindt dat onderzoek niet gestuurd mag worden door commerciële belangen, maar door maatschappelijke waarde en wetenschappelijke nieuwsgierigheid. Ze willen marktwerking en concurrentiedruk uit de wetenschap halen, jonge onderzoekers zekerheid bieden, en bedrijven geen invloed geven op de uitvoering of uitkomst van onderzoek.
“We investeren fors in fundamenteel en onafhankelijk onderzoek. Niet alles hoeft direct toepasbaar of rendabel te zijn. Wat telt is het vertrouwen in de maatschappelijke waarde van kennis.”
“Onafhankelijk onderzoek vereist publieke zeggenschap. Steeds vaker bepalen commerciële belangen wat er onderzocht wordt, hoe, en met welk doel.”
“Daarom richten we een onafhankelijk fonds op waarin bedrijven geen zeggenschap hebben over de uitvoering of uitkomst van het onderzoek. Publicaties blijven altijd in handen van de wetenschappers zelf.”
“Onderzoek moet vrij zijn van marktsturing, druk van opdrachtgevers en belangenverstrengeling.”
De SP wil dat landbouwonderzoek en kennisinstellingen volledig onafhankelijk zijn van bedrijfsbelangen, met transparante geldstromen en strikte codes.
“De belangen van multinationals worden losgekoppeld van de Wageningen Universiteit. Er komt een bindend lobbyregister voor de agrochemie, veevoer en retail. De Wageningen Universiteit en andere landbouw kennisinstellingen hanteren strikte onafhankelijkheidscodes. Geldstromen tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en beleidsinstituten moeten openbaar zijn.”
De SP stelt voor een publiek Nationaal Onderzoeksfonds Geneesmiddelen op te richten, zodat medicijnen in publieke handen blijven.
“We richten een Nationaal Onderzoeksfonds Geneesmiddelen op. De medicijnen die daar worden ontwikkeld, blijven in publieke handen.”
De SP wil een groot, onafhankelijk onderzoek naar klassenjustitie en institutionele discriminatie binnen de rechtsstaat en opsporing.
“Daarom komt er een groot onderzoek naar klassenjustitie en institutionele discriminatie in onze rechtsstaat en opsporing, om zulke verschillen in behandeling tegen te gaan.”
De SP eist bij grote veranderingen aan vakantieparken altijd een uitgebreid en onafhankelijk onderzoek naar langetermijneffecten op natuur, verkeer en milieu.
“Daarom willen we dat er bij herstructurering altijd een uitgebreid en onafhankelijk onderzoek komt naar de langetermijneffecten op natuur, verkeer en milieu.”
De SP wil de leeftijd voor deelname aan bevolkingsonderzoeken naar verschillende vormen van kanker vervroegen om levens te redden.
“De leeftijd van deelname aan bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, prostaatkanker, borstkanker en darmkanker wordt vervroegd.”
BIJ1 ziet onderzoek als een essentieel instrument om structurele ongelijkheid, racisme, koloniale erfenissen en maatschappelijke schade bloot te leggen en aan te pakken. De partij pleit voor grootschalig, onafhankelijk en gericht onderzoek op diverse terreinen, zoals institutioneel racisme, koloniale effecten, schade door handel, representatie in media en medische ongelijkheid. BIJ1 koppelt onderzoek altijd aan concrete beleidsmaatregelen en structurele veranderingen.
BIJ1 wil diepgaand en structureel onderzoek naar de effecten van kolonialisme, racisme en institutionele ongelijkheid, met als doel deze problemen zichtbaar te maken en gericht beleid te ontwikkelen. Dit onderzoek richt zich op overheidsinstanties, het rechtssysteem en maatschappelijke sectoren waar ongelijkheid en discriminatie voorkomen.
“structureel geld om de effecten van kolonialisme in de tijd van nu te onderzoeken, kennis hiervan te verspreiden en passende maatregelen in te voeren.”
“Alle ministeries, gemeenten en overheidsorganisaties doen grondig onderzoek naar racisme binnen hun organisaties en functioneren.”
“Er wordt uitgebreider onderzoek gedaan naar institutioneel racisme binnen het Openbaar Ministerie en het rechterlijke apparaat.”
De partij wil grootschalig onderzoek naar de schade die Nederlandse import- en exportproducten wereldwijd veroorzaken aan mensen, dieren en natuur. Dit onderzoek moet leiden tot beleid dat lokale productie stimuleert en schadelijke import ontmoedigt.
“Er komt op grote schaal onderzoek naar de schade aan mensen, dieren en de natuur in de hele wereld door import- en exportproducten. Uit alle sectoren.”
BIJ1 pleit voor onafhankelijk sectorbreed onderzoek naar representatie en diversiteit in besluitnemende functies binnen media- en cultuurfondsen, om structurele uitsluiting en ondervertegenwoordiging aan te pakken.
“Er komt een sectorbreed onafhankelijk onderzoek naar de huidige situatie op het gebied van representatie en diversiteit in besluitnemende functies binnen media- en cultuurfondsen.”
De partij wil meer investeren in onderzoek naar ziektebeelden, geneesmiddelen en behandelmethoden bij niet-witte mensen, vrouwen en niet-witte vrouwen, om medische ongelijkheid te bestrijden en racistische stereotypen in de zorg tegen te gaan.
“Er wordt meer geïnvesteerd in onderzoek naar ziektebeelden, geneesmiddelen en behandelmethoden bij niet-witte mensen, vrouwen en niet-witte vrouwen.”
BIJ1 wil een parlementair en juridisch onderzoek naar de invloed van de Israëlische overheid op Nederlandse politici, lobbystructuren en veiligheidsdiensten, om buitenlandse inmenging en ondermijning van de rechtsorde tegen te gaan.
“Er komt een parlementair en juridisch onderzoek naar hoeveel invloed de ‘Israëlische’ overheid heeft op Nederlandse politici, lobbystructuren en veiligheidsdiensten.”
De ChristenUnie ziet onderzoek als essentieel voor het verbeteren van zorg, onderwijs, innovatie en het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen. Ze pleiten voor gerichte investeringen in biomedisch onderzoek, praktijkgericht onderzoek in het hoger onderwijs, en kritisch onderzoek naar maatschappelijke en medische ontwikkelingen. Daarbij benadrukken ze ethische grenzen, zoals bij embryo-onderzoek, en het belang van lessen trekken uit internationaal onderzoek.
De ChristenUnie wil meer investeren in onderzoek naar postinfectieuze aandoeningen, praktijkgericht onderzoek op hogescholen, en innovatie om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Ze zien onderzoek als noodzakelijk voor betere zorg, onderwijs en economische ontwikkeling.
“Er wordt meer geïnvesteerd in (biomedisch) onderzoek naar en behandeling van long covid en ME/CVS en andere PAIS (post acute infectiesyndromen).”
“We investeren blijvend in praktijkgericht onderzoek op hogescholen en bevorderen de samenwerking binnen het hoger onderwijs door geschikte fondsen en subsidies.”
“Op macroniveau bedragen op termijn de publieke en private uitgaven aan innovatie en onderzoek 3% van het nationaal inkomen.”
De partij wil kritisch onderzoek naar de gevolgen van snelle medische interventies bij jongeren met gendervragen en naar euthanasieverzoeken onder jongeren. Ze willen leren van internationale ervaringen en pleiten voor nader onderzoek voordat beleid wordt aangepast.
“Naar aanleiding van onderzoeken in onder meer het Verenigd Koninkrijk en Scandinavische landen is het verstandig ook in Nederland te onderzoeken of de daar geleerde lessen over te snelle medische interventies hier toegepast moeten worden.”
“Ook de stijging van het aantal jongeren onder de dertig dat een euthanasieverzoek doet, baart ons grote zorgen. Dit vereist nader onderzoek.”
De ChristenUnie stelt duidelijke ethische grenzen aan onderzoek met embryo’s en genetische modificatie, uit respect voor de beschermwaardigheid van menselijk leven.
“Het gebruik van embryo’s voor wetenschappelijk onderzoek en genetische modificatie, past niet bij het uitgangspunt dat elk menselijk leven beschermwaardig is.”
De partij wil een inventarisatie van stoffen waarvan onbekend is of ze schadelijk zijn, om toekomstige milieuproblemen te voorkomen.
“Er wordt een inventarisatie uitgevoerd naar stoffen waarvan onbekend is of ze schadelijk zijn voor mens en natuur.”
De VVD benadrukt het belang van feitelijk en wetenschappelijk onderzoek als basis voor beleid, innovatie en gezondheidszorg. Ze willen investeren in onderzoek en ontwikkeling, inzetten op meer onderzoek naar vrouwengezondheid en mentale gezondheid, en pleiten voor minder minutieus natuuronderzoek bij bouwprojecten. Concrete voorstellen zijn onder andere het verhogen van R&D-investeringen, het verplicht opnemen van vrouw-manverschillen in medisch onderzoek, en het standaardiseren van natuuronderzoeken.
De VVD ziet investeren in onderzoek en ontwikkeling als essentieel voor economische groei en innovatie. Ze willen dat de gezamenlijke uitgaven aan R&D stijgen naar minimaal 3% van het bbp en stimuleren samenwerking tussen overheid, bedrijven en kennisinstellingen.
“We spannen ons in om de investeringen in onderzoek en ontwikkeling in Nederland te laten stijgen naar minimaal 3% van de totale omvang van de economie.”
“We versterken de samenwerking met universiteiten en kennisinstellingen zodat hun innovaties bijdragen aan duurzame economische groei.”
De VVD erkent een kennisachterstand over het vrouwenlichaam en wil deze verkleinen door meer onderzoek naar vrouwspecifieke aandoeningen en het verplicht opnemen van sekseverschillen in medisch-wetenschappelijk onderzoek.
“We breiden onderzoek uit naar vrouwspecifieke aandoeningen – waaronder endometriose en adenomyose – en aandoeningen die zich bij vrouwen anders manifesteren dan bij mannen. Dat laatste doen we door het verplicht opnemen van vrouw-manverschillen in alle medisch-wetenschappelijk onderzoek.”
De partij wil meer inzicht in gendergerelateerde oorzaken van mentale gezondheidsproblemen en zet in op intensivering van onderzoek op dit gebied.
“We intensiveren onderzoek naar mogelijke gendergerelateerde oorzaken van problemen met de mentale gezondheid.”
De VVD wil het aantal en de diepgang van natuuronderzoeken bij bouwprojecten beperken en standaardiseren, om procedures te versnellen en onnodige vertraging te voorkomen.
“We stoppen met minutieuze natuuronderzoeken naar heel specifieke planten en dieren, maar gaan werken met standaardonderzoeken.”
De VVD steunt het uitbreiden van de termijn voor medisch-wetenschappelijk onderzoek op embryo’s van 14 naar 28 dagen, met als doel de fertiliteitszorg te verbeteren.
“We steunen het voorstel om het mogelijk te maken dat een embryo voor medisch-wetenschappelijk onderzoek niet 14, maar 28 dagen buiten het menselijk lichaam in leven mag blijven.”
De VVD vindt dat beleid gebaseerd moet zijn op feiten en pleit daarom voor breed sociaal-cultureel onderzoek onder de bevolking om maatschappelijke problemen effectief aan te pakken.
“Daarom is sociaal cultureel onderzoek onder de gehele bevolking een belangrijke basis voor het beleid om bepaalde maatschappelijke problemen aan te pakken.”
GroenLinks-PvdA ziet onderzoek als een essentiële motor voor innovatie, maatschappelijke vooruitgang en het versterken van de Europese en Nederlandse positie op strategische terreinen. De partij wil fors investeren in wetenschappelijk onderzoek, fundamenteel onderzoek en innovatie, met specifieke aandacht voor samenwerking tussen onderwijsinstellingen en het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen zoals gezondheid en digitale autonomie.
GroenLinks-PvdA wil na jaren van bezuinigingen fors investeren in onderzoek en innovatie, met als doel de Lissabon-doelstelling van 3% van het nationaal inkomen te halen. Ze leggen nadruk op samenwerking tussen universiteiten, hogescholen en mbo, en willen dat onderzoek bijdraagt aan maatschappelijke behoeften en strategische autonomie.
“Na jaren van afbraakbeleid moet er weer ruimte komen voor onderzoek en innovatie. We investeren fors in wetenschappelijk onderzoek. We werken toe naar de Lissabon-doelstelling om 3 procent van ons nationaal inkomen aan onderzoek en innovatie te besteden. Hierbij is regionale samenwerking tussen universiteiten, hogescholen en het mbo van groot belang.”
“Wij zetten ons in voor forse EU-investeringen in fundamenteel onderzoek en technologieontwikkeling. Daarbij zijn Europese waarden en maatschappelijke behoeften leidend.”
De partij wil investeren in onderzoek dat bijdraagt aan betere gezondheidszorg, met specifieke aandacht voor verschillen in symptomen, behandelingen en de effectiviteit van medicijnen. Dit moet leiden tot meer passende zorg en het voorkomen van onnodig dure medicatie.
“We investeren in gericht onderzoek en meer kennis over verschillen in symptomen en passende behandelingen. Daarin hebben we aandacht voor gender- en genetische diversiteit.”
“Ook bevorderen we onderzoek naar de effectiviteit en dosering van medicijnen, zodat er niet onnodig dure medicijnen worden voorgeschreven.”
GroenLinks-PvdA wil de afhankelijkheid van niet-Europese techbedrijven verminderen door te investeren in Europese digitale infrastructuur, veilige AI en technologie-ontwikkeling. Ze pleiten voor een civiel techfonds en stimuleren onderzoek en innovatie in de tech-sector.
“We bouwen hun macht af door te investeren in Europese digitale infrastructuur, een eigen Cloud en veilige AI. We lanceren een Civiel Techfonds om verantwoorde technologie aan te jagen en mensenrechtenorganisaties te steunen.”
“Nederland kent veel innovatieve ICT-bedrijven, maar is toch afhankelijk van Amerikaanse en Chinese leveranciers. Samen met Europese partners maken we haast met het bouwen van Europese alternatieven en het stallen van data op Europees grondgebied.”
BVNL pleit voor onafhankelijk onderzoek naar het handelen van de overheid tijdens de coronaperiode en wil daarnaast investeren in onderzoek en innovatie op het gebied van technologie, zoals kunstmatige intelligentie. Verder wil de partij onderzoek doen naar de haalbaarheid van nieuwe energiebronnen, zoals schaliegas en geothermie. Onderzoek wordt door BVNL vooral gezien als een middel om transparantie te waarborgen, fouten uit het verleden te voorkomen en technologische vooruitgang te stimuleren.
BVNL vindt dat de coronaperiode een dieptepunt was in de Nederlandse geschiedenis en wil volledige transparantie over het overheidsoptreden. Onafhankelijk onderzoek moet misstanden blootleggen en herhaling voorkomen, waarbij verantwoordelijken zo nodig juridisch ter verantwoording worden geroepen.
“Onafhankelijk onderzoek naar de coronaperiode en het handelen van de overheid. Zij die de wet hebben overtreden leggen verantwoording af aan de rechter.”
De partij ziet onderzoek als essentieel voor het versterken van de Nederlandse positie op het gebied van technologie, met name kunstmatige intelligentie en digitale veiligheid. Door te investeren in onderzoek en samenwerking tussen publieke en private partijen wil BVNL innovatie stimuleren.
“BVNL zet zich in voor de stimulering van onderzoek en innovatie op het gebied van kunstmatige intelligentie en andere digitale technologieën zoals quantumtechnologie.”
“Door investeringen in onderzoek en ontwikkeling te vergroten en samenwerking tussen publieke en private partijen te bevorderen, zullen we onze positie als voorloper op het gebied van technologie versterken.”
BVNL wil niet zomaar inzetten op nieuwe energiebronnen, maar eerst onderzoek doen naar de haalbaarheid en betaalbaarheid van technologieën als geothermie en schaliegaswinning. Dit moet voorkomen dat er ondoordachte keuzes worden gemaakt die de energierekening verhogen of schade veroorzaken.
Het CDA ziet onderzoek als een essentiële motor voor innovatie, economische groei en het toekomstig verdienvermogen van Nederland. Ze willen structureel investeren in onderzoek en innovatie, met duidelijke doelen voor publieke en private investeringen, en pleiten voor betere samenwerking tussen onderwijsinstellingen, bedrijven en overheid. Daarnaast wil het CDA onderzoek faciliteren op het gebied van zorgfraude en medische ethiek.
Het CDA wil dat Nederland voldoet aan internationale afspraken om fors te investeren in onderzoek en innovatie, met een duidelijke verdeling tussen publieke en private middelen. Ze zien onderzoek als cruciaal voor economische groei en innovatie, en willen dat onderwijsinstellingen hierin een centrale rol spelen.
“Nederland moet voldoen aan de Lissabon-doelstelling om 3 procent van het bbp te investeren in onderzoek en innovatie (R&D), waarvan 1 procent door de overheid en 2 procent privaat. Daarvoor investeren we in wetenschappelijk en toegepast onderzoek”
“Onderzoek en innovatie zijn de motor van ons toekomstig verdienvermogen en dragen bij aan de toekomst van Nederland. Onze onderwijsinstellingen die belangrijk onderzoek doen hebben alles in huis om innovatie aan te jagen.”
“Nederlandse toponderzoeksinstellingen brengen we actief in stelling en sluiten aan bij Europese technologieprogramma’s, zoals het Digital Europe Program.”
Het CDA wil dat gegevensuitwisseling voor onderzoek naar zorgfraude beter mogelijk wordt gemaakt, zodat toezicht en handhaving effectiever kunnen plaatsvinden.
“Er komt een stevige wettelijke basis om gegevensuitwisseling in het kader van onderzoek beter mogelijk te maken.”
Het CDA wil meer inzicht in de stijging van euthanasiegevallen onder jongeren en pleit daarom voor aanvullend onderzoek op dit gebied.
“De problematiek rondom euthanasie van jongeren onder de dertig volgen we nauw. We willen meer onderzoek naar de oorzaken van de stijging van het aantal gevallen.”
NSC benadrukt het belang van wetenschappelijk onderbouwd beleid en investeert gericht in onderzoek dat maatschappelijke meerwaarde heeft. Ze willen fundamenteel wetenschappelijk onderzoek structureel financieren, kritisch kijken naar de effectiviteit van onderwijsvernieuwingen, en onderzoek inzetten voor het verbeteren van zorg en het tegengaan van criminaliteit. Alleen onderzoek met aantoonbare effectiviteit of duidelijke maatschappelijke relevantie krijgt steun.
NSC wil dat onderwijsvernieuwing alleen wordt ingevoerd als deze wetenschappelijk bewezen effectief is, om onnodige experimenten en onrust in het onderwijs te voorkomen. Vernieuwingen zonder bewezen effect worden teruggedraaid; het beleid is gericht op rust en kwaliteit in de klas.
“Onderwijsvernieuwing wordt alleen ingevoerd als dit voldoende wetenschappelijk onderbouwd is en er toetsbare doelen zijn. Vernieuwingen waarvan de effectiviteit onvoldoende kan worden aangetoond worden teruggedraaid.”
NSC ziet fundamenteel wetenschappelijk onderzoek als essentieel voor de positie van Nederland als kennisland. Ze willen een substantieel budget hiervoor reserveren en de primaire geldstroom naar universiteiten versterken, met nadruk op kennisvalorisatie en samenwerking met het bedrijfsleven.
“Om de positie van Nederland als kennisland te behouden is een substantieel budget voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek en kennisvalorisatie van belang. We steunen de versterking van de primaire geldstroom (‘sectorgelden’) voor universiteiten.”
NSC pleit voor gericht onderzoek naar actuele maatschappelijke kwesties, zoals de invloed van private equity in de zorg, de oorzaken en behandeling van long-covid, en de geldstromen in de georganiseerde criminaliteit. Dit onderzoek moet leiden tot beter beleid en effectievere aanpak van deze problemen.
“We onderzoeken de invloed van private equity en buitenlandse ketens in eerstelijnszorg, kinderopvang en dierenartsenpraktijken. Op basis van dit onderzoek scherpen we eigendomstoetsen, toezichtregels en fiscale prikkels aan om publieke functies maatschappelijk verankerd te houden.”
“Onderzoek naar de oorzaken en effectieve behandeling van long-covid moet worden voortgezet.”
“Er moet beter onderzoek worden gedaan naar de geldstromen en nauwe samenwerking zijn tussen instanties.”
DENK zet in op onderzoek als instrument om discriminatie en ongelijkheid aan te pakken, met name via mysteryguest-onderzoeken en permanente monitoring. De partij wil structureel onderzoek inzetten om discriminatie op de arbeidsmarkt, woningmarkt en in het onderwijs bloot te leggen en te bestrijden, en streeft naar meer representativiteit in gezondheidsonderzoek.
DENK wil jaarlijks en grootschalig mysteryguest-onderzoek inzetten om discriminatie op de arbeidsmarkt, bij stages en op de woningmarkt op te sporen en aan te pakken. Dit onderzoek moet leiden tot sancties, naming & shaming en uiteindelijk het uitbannen van discriminerende praktijken.
DENK pleit voor structureel onderzoek naar ervaren discriminatie via een permanente Discriminatiemonitor. Hiermee wil de partij trends en ontwikkelingen in kaart brengen en gericht beleid ontwikkelen.
“Er komt een permanente Discriminatiemonitor waarin de ervaren discriminatie onderzocht wordt.”
Om gezondheidsverschillen beter te begrijpen en aan te pakken, wil DENK maatregelen nemen om de representativiteit van gezondheidsonderzoek te vergroten.
“Wij nemen maatregelen om de representativiteit van gezondheidsonderzoek te vergroten.”
JA21 pleit voor onderzoek als instrument om beleid te onderbouwen en te verbeteren, maar is zeer selectief in het voorstellen van nieuw onderzoek. Het programma noemt slechts enkele concrete gevallen waarin onderzoek wordt ingezet, vooral gericht op financiering van infrastructuur en het verbeteren van informatievoorziening rond Europese wetgeving. De partij ziet onderzoek vooral als middel om praktische knelpunten op te lossen en beleidskeuzes transparanter te maken.
JA21 wil dat er specifiek onderzoek wordt gedaan naar alle mogelijke financieringsbronnen voor grote infrastructurele projecten zoals de Lelylijn. Dit onderzoek moet bijdragen aan het realiseren van deze projecten binnen het gewenste tijdpad, door inzicht te geven in de haalbaarheid en dekkingsmogelijkheden.
“JA21 wil dat onderzoek wordt gedaan naar alle mogelijke financieringsbronnen zoals bijdragen van het Rijk, provincies en gemeenten, Europese fondsen en eventueel private investeringen om de aanleg van de Lelylijn volgens het oorspronkelijk tijdpad te realiseren.”
JA21 vindt dat onderzocht moet worden hoe de informatievoorziening over Europese wetgeving kan worden verbeterd, zodat het parlement en het publieke debat beter geïnformeerd zijn en meer invloed kunnen uitoefenen op Europese besluitvorming die Nederland raakt.
“Er moet onderzocht worden hoe de informatievoorziening verbeterd kan worden opdat deze wetgeving ook een grotere rol kan spelen in het publieke debat.”
JA21 verwijst naar bestaand onderzoek dat het belang van preventie in de zorg onderstreept, en pleit voor het aanbieden van preventie-onderzoeken aan Nederlanders. Dit is bedoeld om de zorgvraag te verminderen en gezondheidswinst te boeken.
“Uit onderzoek blijkt dat tot wel 20% van de huidige zorgvraag kan worden voorkomen door primaire preventie.”
50PLUS noemt "onderzoek" slechts één keer concreet in haar verkiezingsprogramma, namelijk als instrument om overheidsuitgaven kritisch te beoordelen en verspilling tegen te gaan. Het programma pleit voor een grondige analyse van alle overheidsuitgaven door een speciaal team, met als doel effectiviteit te waarborgen en miljarden aan inefficiëntie op te sporen. Verdere beleidsvoorstellen of visies op onderzoek in andere domeinen ontbreken.
50PLUS wil dat een speciaal samengesteld team van ambtenaren en ondernemers alle overheidsuitgaven onderzoekt op effectiviteit, om verspilling, fraude en ondoelmatigheden op te sporen. Dit onderzoek moet leiden tot aanzienlijke besparingen en een efficiëntere besteding van publieke middelen. Het voorstel richt zich uitsluitend op financieel en begrotingstechnisch onderzoek binnen de overheid.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
De PVV noemt "onderzoek" in haar verkiezingsprogramma uitsluitend in de context van het onderzoeken van de herkomst van goederen bij uitkeringsgerechtigden met onverklaarbaar bezit. Er zijn geen bredere of diepgaandere beleidsvoorstellen over onderzoek in andere sectoren. Het standpunt is beperkt tot het inzetten van onderzoek als instrument bij het bestrijden van fraude en criminaliteit.
De PVV wil dat wanneer de herkomst van bezittingen van uitkeringsgerechtigden niet verklaard kan worden, deze bezittingen worden onderzocht. Dit moet fraude tegengaan en ervoor zorgen dat uitkeringen alleen terechtkomen bij mensen die er recht op hebben. Het onderzoek wordt uitgevoerd door politie, douane en andere partijen die samenwerken.
“de spullen worden ingevorderd en de herkomst ervan onderzocht. Politie, douane en andere partijen trekken hierbij samen op.”