FVD wil het klimaatbeleid volledig schrappen, ziet geen noodzaak voor CO₂-reductie en wil alle klimaatgerelateerde belastingen en heffingen afschaffen. Op onderwijsgebied pleit FVD voor meer kennisoverdracht, kleinere klassen, hogere lerarensalarissen en behoud van keuzevrijheid, terwijl ze woke-ideologie en bureaucratie willen terugdringen. Wat betreft box 3 wil FVD de belasting op spaargeld volledig afschaffen en de eigen woning altijd buiten box 3 houden.
FVD verwerpt het bestaan van een klimaatcrisis en wil alle klimaatmaatregelen, -wetten en -heffingen afschaffen. Ze vinden het beleid onnodig, duur en ineffectief, en willen de lastenverzwaring voor burgers en bedrijven terugdraaien.
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“We zeggen het Klimaatakkoord van Parijs op en trekken de klimaatwet in, zodat we weer ongeremd fossiele brandstoffen kunnen gebruiken en geen windturbines en zonneakkers hoeven aanleggen.”
“We stoppen alle klimaatplannen en de €1.000 miljard die we daarmee besparen (omgerekend €230.000 per huishouden) geven we terug aan de hardwerkende Nederlander in de vorm van lastenverlichting.”
“We verlagen energiebelastingen en draaien de ODE-verhoging terug, zodat de energierekening fors daalt.”
“We verlagen de energiebelastingen naar het niveau van voor het tijdperk Rutte (de belasting op elektriciteit van €0,12 naar €0,11 per kWh; en de belasting op gas van €0,70 naar € 0,17 per m³), zodat de energierekening weer omlaag kan.”
FVD wil sparen stimuleren door de belasting op vermogen in box 3 volledig af te schaffen. De eigen woning blijft altijd in box 1 en wordt nooit belast in box 3.
“We heffen de spaarderstaks op, zodat deugdelijk sparen weer wordt aangemoedigd. Tevens beëindigen we hiermee de discussie over fictief rendement.”
“We schaffen het eigenwoningforfait af en houden de eigen woning in box 1, zodat nooit belasting wordt betaald over het eigen huis.”
“De eigen woning blijft altijd in box 1 en blijft volledig onbelast.”
FVD wil terug naar kennisoverdracht, kleinere klassen, hogere salarissen voor leraren en meer autonomie voor scholen en docenten. Ze keren zich tegen woke-ideologie, willen bureaucratie verminderen en behouden de vrijheid van onderwijs.
“Kinderen moeten de fundamenten van taal, rekenen en beschaafde omgang meekrijgen, maar de nadruk is de laatste decennia te veel verschoven naar sociale projecten en te weinig naar kennisoverdracht.”
“We verkleinen de klassen en verminderen de werkdruk, zodat leraren meer tijd en aandacht hebben voor hun leerlingen.”
“We verhogen de salarissen van fulltime leraren, zodat het beroep aantrekkelijker wordt en meer mensen voor het onderwijs kiezen.”
“Artikel 23 van de Grondwet moet behouden blijven, zodat bijzonder onderwijs de eigen identiteit kan bewaken en eigen aannamebeleid mag voeren.”
“We zetten vol in op praktijkopleidingen, zoals bouw en techniek. Door invoering van ambachtstitels geven we beroepsonderwijs extra aanzien.”
“We geven geen subsidies aan organisaties die seksualiteit opdringen aan kinderen, zoals Rutgers, en verbieden deelname van kinderen aan ‘pride parades’ en ‘dragqueenshows’, zodat scholen weer veilig en neutraal zijn.”
Volt wil het onderwijs toegankelijker en eerlijker maken door structurele investeringen, het afschaffen van privéscholen en religieus onderwijs, en het verlagen van de financiële druk op studenten. Op klimaatgebied pleit Volt voor stevige CO₂-heffingen, het afschaffen van fossiele subsidies, en het principe dat de vervuiler betaalt, met een focus op rechtvaardige lastenverdeling. Voor belastingen op vermogen (box 3) wil Volt een eenvoudiger stelsel waarin alle inkomsten, inclusief uit vermogen, gelijk worden belast om ontwijking tegen te gaan.
Volt wil het onderwijs versterken door structurele investeringen, het afschaffen van privéscholen en religieus onderwijs, en het toegankelijk maken van studeren voor iedereen. Dit moet leiden tot gelijke kansen en minder financiële onzekerheid voor leerlingen en studenten.
“We draaien per direct de bezuinigingen op het onderwijs terug en verhogen het totale budget voor onderwijs, onderzoek en wetenschap.”
“We schaffen privéscholen en de IGBO- en IGVO-regelingen af. Alle scholen worden publiek toegankelijk zonder financiële drempels.”
“We houden op met het financieren van religieus onderwijs.”
“Volt pleit voor verkenning van de mogelijkheden voor invoering van een renteplafond van 2,5% op studieleningen.”
“We maken ons hard voor een rechtvaardige compensatie van de pechgeneratie door de rente op hun studieschuld terug te brengen naar 0% en zo de financiële druk op die jongeren te verlichten.”
Volt wil een stevige CO₂-heffing invoeren, alle fossiele subsidies en uitzonderingen op energiebelasting afschaffen, en de opbrengsten inzetten voor verduurzaming en ondersteuning van kwetsbare groepen. Het principe 'de vervuiler betaalt' staat centraal, met aandacht voor een eerlijke lastenverdeling.
“We dichten de gaten van CO₂-beprijzing door het belastingstelsel te hervormen, zodat voor alle Nederlandse broeikasgasuitstoot een minimale CO₂-prijs geldt.”
“We nemen de gevolgen van klimaatverandering mee in overheidsplannen via een klimaattoets bij nieuwe projecten en houden daarbij rekening met klimaatrechtvaardigheid.”
“Nieuw klimaatbeleid dat invloed heeft op de portemonnee moet getoetst worden op het eerlijk verdelen van de lasten.”
“We werken toe naar een stelsel waarbij een gedeelte van de inkomsten van CO₂-heffingen (o.a. belasting en ETS) beschikbaar gesteld wordt om de verduurzaming te financieren bij inwoners die dit zelf niet kunnen betalen.”
“We stoppen per direct met fossiele subsidies in Nederland én in de EU.”
“We faseren alle uitzonderingen op de energiebelasting uit - zoals de verlaging van de belasting op aardgas en elektriciteit voor grootverbruikers.”
“We zorgen ervoor dat de vervuiler betaalt. Daarom heffen we alle vrijstellingen op de energiebelasting en accijnsvrijstellingen op.”
Volt wil een eenvoudiger belastingstelsel waarin inkomsten uit vermogen (box 3) gelijk worden behandeld aan andere inkomens, om ontwijking en 'boxhoppen' tegen te gaan. Dit betekent dat daadwerkelijk ontvangen inkomsten uit vermogen zwaarder en eerlijker worden belast.
“We streven naar een eenvoudiger belastingstelsel waardoor het begrijpelijker wordt voor de inwoner en handhaving eenvoudiger wordt. Daarbij maakt het niet uit voor het belastingtarief of inkomsten worden verkregen uit arbeid, onderneming, winst uit een vennootschap of winst uit vermogen. Dit voorkomt ‘boxhoppen’. We belasten daadwerkelijke inkomsten.”
De ChristenUnie wil het onderwijs versterken door extra middelen voor kansengelijkheid, het lerarentekort aan te pakken en basisvaardigheden te verbeteren. Op klimaatgebied kiest de partij voor stevige beprijzing van vervuiling, afbouw van fossiele subsidies en inzet op Europese samenwerking. Voor box 3 wil de ChristenUnie de belasting op vermogen eerlijker maken door de belastingdruk op arbeid te verlagen, de belasting op vastgoed te verlagen en een extra vermogensbelasting voor de grootste vermogens in te voeren.
De ChristenUnie wil ongelijkheid in het onderwijs tegengaan door gericht te investeren in scholen met veel uitdagingen en achterstanden, en door bijles en extra ondersteuning gratis en op school aan te bieden. Ook wordt ingezet op het versterken van ouderbetrokkenheid en het aanpakken van het lerarentekort.
“Via de bekostiging en het onderwijsachterstandenbeleid blijven we extra middelen vrijmaken voor scholen waar veel uitdagingen en achterstanden zijn.”
“Als een leerling bijles of extra ondersteuning nodig heeft, wordt dat gratis aangeboden en zo veel mogelijk op de school zelf.”
“Nederland heeft breed opgeleide vakbekwame leraren en schoolleiders nodig. Het aanpakken van het lerarentekort begint bij de waardering van de onderwijsprofessional.”
De ChristenUnie wil vervuiling steviger belasten, fiscale voordelen voor vervuilende activiteiten afschaffen en inzetten op Europese samenwerking om weglekeffecten te voorkomen. De partij pleit voor het afschaffen van fossiele subsidies, invoering van specifieke milieuheffingen en het belasten van vervuilende verpakkingen en watergebruik.
“We werken toe naar een evenwichtigere belasting van uitstoot en vervuiling. Daarbij houden we rekening met al bestaande Europese beprijzingsmechanismen.”
“Andere fiscale voordelen die leiden tot extra broeikasgasemissies, ook wel fossiele subsidies genoemd, schaffen we af.”
“Milieuvervuiling gaat steviger belast worden, bijvoorbeeld met een NOx-heffing.”
“We belonen duurzamere productie door het invoeren van een belasting op vervuilende verpakkingen. We gaan grond- en leidingwater beter belasten.”
“Nationale heffingen bovenop Europese maatregelen zijn niet altijd effectief, omdat vervuiling in sommige gevallen niet minder wordt, maar simpelweg verplaatst. Dergelijke effecten moeten worden meegewogen bij beleidsvorming.”
De ChristenUnie wil het belastingstelsel hervormen zodat arbeid minder zwaar wordt belast en vermogen eerlijker wordt meegenomen. De belasting in box 3 wordt verlaagd, met name voor vastgoed, maar er komt een extra vermogensbelasting van 1% op vermogens boven 1 miljoen euro, met uitzondering van maatschappelijk relevante activa.
“We verlagen de huidige belasting in box 3, met name voor vastgoed.”
“We willen toe naar een belastingstelsel dat inkomen uit arbeid en de daadwerkelijke inkomsten uit vermogen zoveel als mogelijk op dezelfde manier belast.”
“In het licht van de grote investeringen die nodig zijn in defensie, vragen we van de grootste vermogens een extra bijdrage met een vermogensbelasting van 1% op vermogens boven de 1 miljoen euro.”
“Vermogenscomponenten waarbij een dergelijke heffing niet geëigend is, zoals financieel laagrenderende activa met een hoog maatschappelijk rendement, worden in de vormgeving ontzien.”
BVNL wil het onderwijs terugbrengen naar basisvaardigheden, minder ideologische beïnvloeding en minder buitenlandse studenten. Op klimaatgebied verwerpt BVNL vrijwel alle klimaatmaatregelen, wil het klimaatfonds en de Green Deal afschaffen, en kiest voor betaalbare energie via kernenergie en gas. Voor box 3 pleit BVNL voor belasting op gerealiseerde winst, geen vermogensaanwasbelasting, en uiteindelijk invoering van een vlaktaks.
BVNL wil het onderwijs richten op rekenen, lezen en schrijven, minder bureaucratie, en het weren van politieke en ideologische vorming. Ook wordt het aantal buitenlandse studenten beperkt om Nederlandse studenten meer kansen te geven.
“Het onderwijs moet weer terug naar de basis. Meer aandacht voor basisvaardigheden zoals rekenen, lezen en schrijven, vermindering van de taalachterstand, meer aandacht voor vakken als aardrijkskunde, geschiedenis, en biologie en minder tijd voor ideologisch gedreven curriculum.”
“Het hele onderwijs, van basisschool tot en met universiteit, wordt gevrijwaard van politiek-ideologische vorming van welke stroming of richting dan ook.”
“Door een sterke beperking van het aantal buitenlandse studenten, krijgen Nederlandse studenten veel meer kans op een studentenwoning.”
BVNL verwerpt het huidige klimaatbeleid, wil het klimaatfonds en de Green Deal afschaffen, en kiest voor kernenergie, gas en vrijwillige verduurzaming zonder subsidies of verplichtingen.
“Het klimaatfonds van € 35 miljard wordt ontmanteld.”
“Nederland doet niet meer mee aan de Green Deal. De Green Deal is een gevaarlijke ideologie die slechts leidt tot voedseltekorten, armoede, afhankelijkheid en werkeloosheid.”
“Stoppen met zinloos klimaatbeleid en waar nodig inzetten op adaptatie.”
“Nieuwe huizen moeten worden gebouwd met het meest zuinige energielabel A++++ waarbij ook verwarmen op aardgas als duurzaam wordt bestempeld en alleen echt duurzame maatregelen zoals goede isolatie meetellen.”
“Warmtepompen worden niet verplicht.”
BVNL wil af van de huidige box 3-systematiek en pleit voor belasting op gerealiseerde winst, zonder vermogensaanwasbelasting. Uiteindelijk wil BVNL een vlaktaks invoeren die het box 3-probleem oplost.
“Box 3 belasting wordt betaald over de gerealiseerde winst in box 3 en er komt geen vermogensaanwasbelasting in box 3.”
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft. Gehate belastingen zoals de erf- en schenkbelasting en het box 3 probleem worden hiermee opgelost.”
JA21 wil het onderwijs versterken door hogere eisen te stellen, het gezag van de leraar te herstellen en de instroom van buitenlandse studenten te beperken. Op klimaatgebied verwerpt JA21 nationale klimaatheffingen en kiest voor betaalbaarheid, kernenergie en klimaatadaptatie in plaats van dwingende belastingen. Voor box 3 pleit JA21 voor belasting op werkelijk rendement en het afschaffen van het huidige systeem van fictief rendement.
JA21 vindt dat de kwaliteit van het onderwijs omhoog moet door duidelijke toelatingseisen, het gezag van de leraar te versterken en minder administratieve lasten. Ook wil de partij minder instroom van buitenlandse studenten en het Nederlands weer centraal stellen in het hoger onderwijs.
“JA21 is van oordeel dat de kwaliteit van het onderwijs wordt gediend door hoge en heldere eisen aan leerlingen en studenten te stellen. Zij moeten weer worden uitgedaagd te presteren.”
“Het gezag van de leraar herstellen en zijn advies leidend laten zijn bij het bevorderen of laten doorstromen van leerlingen.”
“Minder instroom van buitenlandse studenten en voorrang bij inschrijving en huisvesting van Nederlandse studenten;”
“Het Nederlands weer centraal staat als de taal waarin in het onderwijs wordt gegeven op universiteit en hogeschool (uitzonderingen daargelaten).”
JA21 verzet zich tegen nationale klimaatheffingen en extra belastingen bovenop Europese regels. De partij kiest voor betaalbare energie, behoud van fossiele infrastructuur zolang er geen volwaardig alternatief is, en investeert in kernenergie en klimaatadaptatie.
“Bovenop Europese regels introduceren we geen nationale klimaatheffingen of andere klimaatregelgeving.”
“Geen belastingen als pressiemiddel om Nederlanders een andere, ‘duurzamere’ levensstijl op te dringen.”
“Onze betrouwbare fossiele infrastructuur behouden: kolen- en aardgascentrales niet sluiten.”
“Inzetten op kernenergie en klimaatadaptatie.”
JA21 wil het huidige systeem van fictief rendement in box 3 vervangen door belasting op daadwerkelijk gerealiseerd rendement. Ingelegd vermogen wordt niet belast, alleen consumptie van vermogensrendement.
NSC wil het onderwijs versterken door meer focus op basisvaardigheden, minder schaalvergroting en meer zeggenschap voor leraren, terwijl het hoger onderwijs weer Nederlandstaliger en maatschappelijk relevanter moet worden. Op klimaatgebied kiest NSC voor het afbouwen van fossiele subsidies, het belasten van vervuilende sectoren en het stimuleren van energiebesparing, met oog voor betaalbaarheid. Voor box 3 pleit NSC voor een eerlijke belasting op werkelijke inkomsten uit vermogen, met aandacht voor het voorkomen van ontwijking en het rekening houden met papieren winsten.
NSC wil het onderwijs verbeteren door bewezen effectieve lesmethoden, het tegengaan van schaalvergroting en meer zeggenschap voor leraren. Dit moet de kwaliteit verhogen en de werkdruk verlagen.
“Het basisniveau van rekenen, schrijven en lezen moet drastisch omhoog. We gaan door met het Herstelplan Kwaliteit Onderwijs. Lesmethoden moeten bewezen werken en het plezier in leren terugbrengen.”
“We keren ons tegen de vervreemding die ontstaat door schaalvergroting in het onderwijs. Onderwijsbesturen mogen niet anoniem of oncontroleerbaar zijn en scholen geen leerfabrieken. Daarom stellen we een fusieverbod in voor scholen boven een bepaalde omvang, zodat schoolbesturen zicht houden op de dagelijkse gang van zaken.”
“We stellen een norm voor de hoeveelheid onderwijsgeld die aan het primaire proces moet worden besteed, maximeren de kosten voor overhead en willen dat leraren actief geraadpleegd worden bij de besteding van de middelen.”
NSC wil het hoger onderwijs weer Nederlandstaliger maken, de instroom van internationale studenten beperken en het onderzoek meer richten op Nederlandse vraagstukken.
“Opleidingen worden voortaan in beginsel weer aangeboden in de Nederlandse taal. Gerichte uitzonderingen zijn mogelijk in de masterfase en voor bepaalde tekortenstudies.”
“Het hoger onderwijs moet weer meer aandacht hebben voor de oplossingen van problemen en uitdagingen in ons eigen land. We versterken het onderzoek dat gericht is op Nederlandse beleidsvraagstukken.”
NSC wil fossiele subsidies afbouwen, CO2-uitstoot via het Europese ETS beprijzen en de opbrengsten inzetten voor energiebesparing en hernieuwbare energie. De partij wil ook belastingkortingen op fossiele brandstoffen deels afschaffen.
“Met de opbrengsten kunnen private investeringen in energiebesparing en hernieuwbare energie in eigen land gestimuleerd worden.”
“We willen verdragen heronderhandelen die nu maken dat de vervuilende uitstoot door de luchtvaart en scheepvaart deels is uitgezonderd van belastingen.”
“De nationale ‘fossiele subsidies’ die grote bedrijven ontvangen in de vorm van vrijstellingen en degressieve tarieven in de energiebelasting willen we in Europees verband afbouwen.”
NSC wil af van het fictieve rendement in box 3 en pleit voor belasting op daadwerkelijke inkomsten en winsten uit vermogen, met oog voor eerlijkheid en het voorkomen van ontwijking.
“In box 3 gaan we daadwerkelijke inkomsten en winsten (in plaats van fictief rendement) uit vermogen eerlijk belasten. We houden hierbij rekening met de problematiek rondom de nog niet verzilverde papieren winsten van zogeheten ‘incourante vermogensbestanddelen’, zoals grond en panden. We beperken de mogelijkheden om deze heffing te ontwijken, zowel in binnen- als in buitenland.”
De VVD wil het onderwijs doelmatiger en arbeidsmarktgerichter maken, kiest voor pragmatisch klimaatbeleid zonder extra nationale lasten voor bedrijven, en wil de belasting op vermogen (box 3) beperken tot werkelijk gerealiseerd rendement. De partij verzet zich tegen extra lastenverzwaringen en pleit voor fiscale stimulansen voor verduurzaming en sparen voor een eigen huis. Kern is: lasten verlagen, realisme in klimaatbeleid, en onderwijs koppelen aan arbeidsmarktperspectief.
De VVD wil dat onderwijsgeld effectiever wordt besteed en opleidingen beter aansluiten op de arbeidsmarkt. Ze pleiten voor minder subsidies, meer oormerken, en het beperken van studieplaatsen bij opleidingen zonder arbeidsmarktperspectief.
“We moeten ons onderwijsgeld doelmatiger uitgeven. We bouwen het aantal subsidies af en gaan oormerken in de lumpsum. Regelingen die niet zichtbaar bijdragen aan kwalitatief beter onderwijs, schaffen we af.”
“We beperken de studieplaatsen van studies waar evident geen (goed) arbeidsmarktperspectief is.”
De VVD wil de nationale CO2-heffing afschaffen om het speelveld voor bedrijven gelijk te trekken met de rest van Europa en kiest voor realistisch, uitvoerbaar klimaatbeleid zonder extra lasten voor huishoudens en bedrijven.
“Daarom schrappen we de heffing en gaan we met de sector op zoek naar een alternatief systeem, waarbij we ons inzetten voor één Europees systeem voor duurzame industrie en mijnbouw en waarmee we een gelijk speelveld waarborgen.”
“We willen geen nieuw Europees beleid dat het verdienvermogen en de internationale concurrentie positie van Nederland schaden.”
De VVD wil dat in box 3 alleen belasting wordt geheven over daadwerkelijk gerealiseerd rendement, niet over fictieve winsten, en verzet zich tegen verhogingen van de belasting op sparen en beleggen.
“Zo snel als technisch mogelijk en juridisch verantwoord wordt overgestapt op een systeem waarbij belasting wordt geheven op enkel gerealiseerd rendement op vermogen, waarbij het streven is om de tussenstap met nog deels vermogensaanwasbelasting over te slaan.”
“Voor vermogen waarvoor gewerkt is, wil de VVD geen verhogingen van de belastingen op sparen, beleggingen en overige bezittingen (box 3), ondernemen (box 2) en geen hogere erf- en schenkbelasting.”
“We willen de wet waarmee alleen nog over werkelijk rendement belasting wordt betaald versneld invoeren, zetten ons in om alle aandelen onder de vermogenswinstbelasting te laten vallen en vinden dat de Belastingdienst alles op alles moet zetten om dat te realiseren.”
De VVD wil groene investeringen fiscaal aantrekkelijk maken en starters helpen sparen voor een eigen huis via een aparte regeling in box 3.
Het CDA wil investeren in de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs, zet in op Europees klimaatbeleid en het stimuleren van verduurzaming, en stelt voor om in box 3 belasting te heffen op werkelijk rendement in plaats van op de waarde van vastgoed. De partij kiest voor concrete maatregelen zoals extra steun voor kansarme leerlingen, het schrappen van de nationale CO₂-heffing en het aanpassen van het box 3-stelsel om particuliere verhuur aantrekkelijk te houden. Hun visie is gericht op realisme, betaalbaarheid en het versterken van de samenleving via onderwijs en duurzame economie.
Het CDA wil de kansenongelijkheid in het onderwijs aanpakken door gerichte steun aan leerlingen die minder goed presteren en door het lerarentekort te bestrijden, onder andere via betaalbare woningen voor leraren. Dit moet de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs verbeteren.
Het CDA wil het onderwijsveld nauwer laten samenwerken met werkgevers en investeert in onderzoek en innovatie om het toekomstig verdienvermogen te versterken. Ook wordt ingezet op het behouden van internationale studenten en het versterken van regionale kennisecosystemen.
“We maken met het onderwijsveld en werkgevers afspraken over het aantal studenten dat in Nederland na hun studie blijft werken.”
“Nederland moet voldoen aan de Lissabon-doelstelling om 3 procent van het bbp te investeren in onderzoek en innovatie (R&D), waarvan 1 procent door de overheid en 2 procent privaat.”
Het CDA kiest voor een Europese aanpak van klimaatbeleid en wil de nationale CO₂-heffing afschaffen om het vestigingsklimaat voor bedrijven te beschermen. Ze blijven zich inzetten voor het Klimaatakkoord van Parijs en willen een ambitieuze, maar uitvoerbare en betaalbare energietransitie.
Het CDA wil het box 3-stelsel aanpassen zodat belasting wordt geheven op het werkelijke rendement in plaats van op de waarde van vastgoed. Dit moet particuliere verhuur aantrekkelijk houden en kleine verhuurders beschermen tot de invoering van een vermogenswinstbelasting.
“We houden particuliere verhuur aantrekkelijk door zo snel mogelijk een heffing in te voeren op werkelijk rendement in box 3. Zo wordt niet langer belasting geheven over waarde die vastzit in stenen.”
“Totdat de vermogenswinstbelasting is ingevoerd, willen we een tijdelijke (financiële) maatregel om verhuur door kleine particuliere verhuurders mogelijk te houden.”
GroenLinks-PvdA wil fors investeren in onderwijs, klimaatmaatregelen en een eerlijker belastingstelsel, waarbij de lasten meer bij grote vervuilers en vermogenden komen te liggen. Ze pleiten voor hogere belastingen op grote erfenissen en winst uit vermogen (box 3), en willen dat grote vervuilers meer bijdragen aan de kosten van de klimaattransitie. In het onderwijs zetten ze in op toegankelijkheid, extra investeringen en verduurzaming van schoolgebouwen.
GroenLinks-PvdA vindt dat inkomen uit vermogen en grote erfenissen zwaarder belast moeten worden dan nu, om zo de lasten eerlijker te verdelen en investeringen in collectieve voorzieningen mogelijk te maken. Dit raakt direct de heffing in box 3 en erfbelasting.
“Over inkomen waarvoor je hebt gewerkt, zou je niet meer belasting moeten betalen dan over inkomen dat is aan komen waaien.”
“We willen de erf- en schenkbelasting eerlijker maken. Gewone erfenissen hoeven niet te worden belast, de belasting op de grote erfenissen gaat omhoog.”
“We maken een einde aan speciale belastingkortingen voor de rijkste Nederlanders en aandeelhouders van multinationals.”
De partij stelt dat de kosten van de klimaattransitie vooral bij grote vervuilers moeten liggen, niet bij gewone mensen. Ze willen het principe 'de vervuiler betaalt' centraal stellen en fiscale voordelen voor fossiele energie afbouwen.
“We laten grote vervuilers een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie. Dat doen wij door het principe van ‘de vervuiler betaalt’ centraal te stellen in al ons klimaatbeleid.”
“Grote vervuilende bedrijven gaan eerlijk belasting betalen over vervuilende uitstoot. Fossiele subsidies bouwen we af.”
GroenLinks-PvdA wil onderwijs toegankelijker maken, investeren in schoolgebouwen en verduurzaming, en extra middelen inzetten voor kansengelijkheid en innovatie.
“We draaien de onderwijsbezuinigingen van dit kabinet terug en investeren fors in onderzoek, wetenschap en innovatie.”
“We verduurzamen en vergroenen schoolgebouwen en -pleinen.”
“Door hoge vrijwillige ouderbijdragen te vragen, is niet elke school toegankelijk voor ieder kind. Daarom schaffen we deze af.”
De SGP wil het onderwijs versterken door minder overheidsbemoeienis en meer vertrouwen in scholen, en pleit voor een eerlijker belastingstelsel waarbij de box 3-heffing gebaseerd wordt op daadwerkelijk rendement. Op klimaatgebied kiest de SGP voor verstandige verduurzaming zonder extra nationale heffingen bovenop Europese regels, met oog voor betaalbaarheid en het voorkomen van energiearmoede. De partij benadrukt draagkracht, rechtvaardigheid en praktische haalbaarheid in al deze dossiers.
De SGP vindt dat de overheid een bescheiden rol moet spelen in het onderwijs en pleit voor meer vertrouwen in professionals, minder regeldruk en stabiele financiering. Dit moet het onderwijs versterken en het lerarentekort helpen oplossen.
“Het onderwijs zucht onder de groeiende last van wetten, regels en verantwoording, de versnippering van de bekostiging en de grilligheid van het beleid. Het is hoog tijd dat de overheid een meer bescheiden rol vervult.”
“Meer vertrouwen in professionele leerkrachten, bestuurders en ondersteuning is dus nodig. We zetten een dikke streep onder de status van hun beroep. Dat is ook onmisbaar om het lerarentekort structureel op te lossen.”
De SGP wil dat de belasting op vermogen (box 3) wordt gebaseerd op het daadwerkelijk behaalde rendement, omdat de huidige belastingdruk te hoog is in verhouding tot de opbrengst van spaargeld en onroerend goed. Dit moet zorgen voor meer rechtvaardigheid en draagkracht in het belastingstelsel.
“De belasting op vermogen (box 3) wordt gebaseerd op het daadwerkelijk behaalde rendement. Door de lage rente is de huidige belastingdruk namelijk veel te hoog in relatie tot de opbrengst van bijvoorbeeld spaargeld en onroerend goed.”
“We belasten het rendement als dat liquide is en houden zo veel mogelijk rekening met de inflatie.”
De SGP is tegen extra nationale CO2-heffingen bovenop het Europese emissiehandelssysteem en wil dat verduurzaming haalbaar en betaalbaar blijft, met aandacht voor de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie en het voorkomen van energiearmoede.
“De concurrentiepositie van de Nederlandse industrie verslechtert zienderogen. Zelfs de kostenverschillen met omliggende landen lopen op door stijgende nettarieven en een nationale CO2-heffing boven op het Europese emissiehandelssysteem. De nettarieven moeten omlaag, de CO2-heffing van tafel.”
“Nationale koppen op het Europese emissiehandelssysteem voor CO2 worden zoveel mogelijk voorkomen.”
De SGP wil verduurzaming stimuleren, maar alleen als het voor iedereen haalbaar en betaalbaar is. Er moet een sociaal tarief komen voor energie, en investeringen in verduurzaming moeten kwetsbare huishoudens niet benadelen.
“De energiebelasting voor kleinverbruikers mag een prikkel zijn om zuinig aan te doen, maar mag huishoudens niet klemzetten. De SGP wil een sociaal tarief, een maximum energieprijs, voor kwetsbare huishoudens.”
“Het is belangrijk dat de betaalbaarheid van de alternatieve warmtevoorziening én van eventuele woningaanpassingen hiervoor goed in beeld is gebracht voordat gemeenten overgaan tot het afsluiten van wijken van het aardgasnet.”
50PLUS wil het onderwijs versterken door meer nadruk op basisvaardigheden en levenslang leren, en pleit voor minder nationale klimaatmaatregelen ten gunste van Europees beleid zonder extra CO2-heffingen. Voor box 3 belastingen wil 50PLUS een systeem op basis van werkelijk rendement, zonder belasting op de overwaarde van de eigen woning. Hun voorstellen zijn concreet gericht op effectiviteit, eenvoud en het tegengaan van lastenverzwaring voor burgers.
50PLUS vindt dat het onderwijs tekortschiet in basisvaardigheden en wil daarom prioriteit geven aan rekenen en taal, en ouderen de kans bieden zich te blijven ontwikkelen. Het programma richt zich op het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs, arbeidsmarkt en samenleving, met speciale aandacht voor ouderen.
“Topprioriteit voor het aanleren van de basisvaardigheden rekenen en taal.”
“Een Nationaal Programma Leven Lang Leren, met betaalbare en laagdrempelige scholing, digitale vaardigheidstraining en culturele vorming voor ouderen.”
“Lokale leerpunten in bibliotheken, buurthuizen en seniorenverenigingen waar ouderen terecht kunnen om te oefenen met taal, rekenen en digitale toepassingen.”
50PLUS verwerpt nationale klimaatmaatregelen en extra CO2-heffingen, en wil uitsluitend Europees beleid volgen om de concurrentiepositie van Nederland te beschermen. Ze pleiten voor het uitfaseren van nationaal klimaatbeleid zodra Europees CO2-beprijzen wordt opgeschaald.
“Dus geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
“Uitfasering van het nationale klimaatbeleid, nadat gezamenlijk is besloten om het Europese beprijzen van CO2 op te schalen.”
“Het optimaal beprijzen van CO2 op Europees niveau, zodat CO2-reductie wordt versneld zonder de concurrentiepositie van Nederland aan te tasten.”
50PLUS wil dat het nieuwe box 3-stelsel gebaseerd wordt op werkelijk behaald rendement, met een vermogenswinstbelasting en zonder belasting op de overwaarde van de eigen woning. Dit moet eerlijker zijn voor spaarders en huizenbezitters.
“Het nieuwe Box 3-stelsel wordt gebaseerd op werkelijk behaald rendement, met een algemene vermogenswinstbelasting en geen vermogensaanwasbelasting. De overwaarde van de eigen woning wordt in de toekomst niet belast als vermogen in box 3.”
BBB kiest voor een nuchtere, niet-ideologische benadering van klimaatbeleid, waarbij extra nationale CO₂-heffingen worden afgewezen en betaalbaarheid centraal staat. In het onderwijs ligt de focus op basisvaardigheden, regionale spreiding en minder bureaucratie. Voor box 3 wil BBB belasting heffen over daadwerkelijk gerealiseerde vermogenswinsten, niet over fictieve aanwas, en geen verhoging van de belasting op sparen.
BBB verzet zich tegen aanvullende nationale CO₂-heffingen bovenop Europese regelgeving, omdat dit volgens hen de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven schaadt zonder aantoonbaar klimaateffect. Ze willen realistisch klimaatbeleid dat ondernemers ondersteunt in plaats van straft.
“Stoppen met extra CO₂-heffing voor industrie. De Nederlandse industrie staat onder grote druk door oplopende kosten, internationale concurrentie en een onzeker investeringsklimaat. BBB wil de extra nationale CO₂ heffing voor de industrie daarom terugdraaien.”
“Wij willen geen nationale kop bovenop Europese regelgeving, zoals aanvullende CO₂ heffingen...”
BBB wil af van belasting op niet-gerealiseerde vermogensaanwas in box 3 en pleit voor belastingheffing alleen over daadwerkelijk genoten inkomsten, inclusief gerealiseerde vermogenswinsten. Daarnaast willen ze de belasting op sparen in box 3 niet verhogen.
“Belastingheffing over vermogensinkomsten in box 3 vindt plaats over daadwerkelijk genoten inkomsten inclusief vermogenswinsten. Dus geen vermogensaanwasbelasting over niet gerealiseerd inkomen, maar vermogenswinstbelasting over daadwerkelijk genoten inkomen.”
“De belastingen op sparen in box 3 en op ondernemen in box 2 niet verhogen.”
BBB wil het onderwijs terugbrengen naar de kern met nadruk op basisvaardigheden, waardering voor vakmanschap en behoud van scholen in kleine kernen. Minder bureaucratie en meer structurele financiering voor kerntaken staan centraal.
“Onderwijs dat werkt: focus op basisvaardigheden en waardering voor vakmanschap”
“Behoud van basisscholen in kleine kernen. BBB is voor het behoud van basisscholen in kleine kernen, ook bij dalende leerlingaantallen.”
“Onderwijsinstellingen hebben, naast verlagen van de regeldruk, een duidelijke structurele financiering nodig voor taken die ertoe doen. Het moet afgelopen zijn met de financiering van onnodige administratieve bezigheden.”
DENK zet sterk in op kansengelijkheid en toegankelijkheid in het onderwijs, met extra investeringen en het terugdraaien van bezuinigingen. Op klimaatgebied wil DENK dat grote vervuilers en bedrijven meer gaan betalen via CO2-heffingen, terwijl burgers worden ontzien. Voor vermogens (box 3) pleit DENK voor een hogere bijdrage van zeer grote vermogens en superrijken, maar concrete details over een specifieke klimaatheffing in box 3 ontbreken.
DENK wil het onderwijs toegankelijker en eerlijker maken door te investeren in kansengelijkheid, het terugdraaien van bezuinigingen en het aanpakken van selectie en stagediscriminatie. Het doel is dat afkomst of financiële situatie geen belemmering vormt voor ontwikkeling.
“DENK kiest daarom voor een koerswijziging. Wij draaien de bezuinigingen op het onderwijs terug, herstellen de investeringen in kansengelijkheid, breiden de brede brugklas uit en maken werk van eerlijke schooladviezen en selectieprocedures.”
“Investeren in het onderwijsachterstandenbeleid met prioriteit voor scholen in kwetsbare wijken.”
“Gratis onderwijsmateriaal voor alle leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs.”
DENK wil dat grote bedrijven en vervuilers meer bijdragen aan het klimaatbeleid via een CO2-heffing en hogere energiebelasting, terwijl huishoudens worden ontzien. Het principe ‘de vervuiler betaalt’ staat centraal, met als doel verduurzaming te stimuleren zonder burgers extra te belasten.
“Grote vervuilers gaan eerlijker bijdragen. Bedrijven in de commerciële sector die veel energie verbruiken, gaan relatief méér energiebelasting en opslag voor duurzame energie betalen. Met een CO2-heffing voor de grootste vervuilers geven we een extra stimulans om te verduurzamen.”
“Klimaatbeleid is hard nodig, maar mag geen middel worden om burgers betuttelend te bejegenen of op de kosten te jagen. Daarom komt er géén belasting op vlees, géén extra heffing op suiker en géén toeslag op plastic verpakkingen.”
DENK wil dat zeer grote vermogens en superrijken een eerlijkere bijdrage leveren aan de samenleving, onder andere via hogere belastingen. Dit wordt gepresenteerd als een manier om publieke investeringen, waaronder klimaatmaatregelen, te financieren. Er wordt echter geen specifieke klimaatheffing in box 3 genoemd.
“Binnen de inkomstenbelasting zorgen wij voor een rechtvaardigere verdeling door van superrijken een eerlijke bijdrage te vragen. Deze eerlijke bijdrage vragen wij ook van zeer grote vermogens.”
“We verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens. Mensen met een heel hoog inkomen of vermogen kunnen een extra bijdrage leveren.”
BIJ1 pleit voor een radicaal rechtvaardig klimaatbeleid waarbij de kosten niet bij burgers, maar bij grote vervuilers en vermogenden worden gelegd, onder andere via een hogere vermogensbelasting (box 3). In het onderwijs wil BIJ1 investeren, collegegeld afschaffen en toegankelijkheid vergroten. De partij koppelt klimaatmaatregelen expliciet aan sociale rechtvaardigheid en het aanpakken van ongelijkheid.
BIJ1 wil dat de kosten van klimaatbeleid niet langer door gewone burgers worden gedragen, maar door grote vervuilers en via een hogere vermogensbelasting (box 3). Dit moet klimaatrechtvaardigheid bevorderen en ongelijkheid tegengaan.
“De kosten van klimaatbeleid worden niet langer gedragen door gewone burgers maar door grote vervuilers. Klimaatbeleid gaat niet langer ten koste van bestaanszekerheid.”
“Het klimaatfonds dat wordt gevuld door vermogensbelasting en afroming van fossiele winsten.”
“We bestrijden de vele brievenbusfirma’s in Nederland door belastingtarieven op vermogen te verhogen.”
BIJ1 wil fors investeren in het onderwijs, collegegeld afschaffen en de basisbeurs verhogen. Het onderwijs moet gratis, toegankelijk en inclusief worden, zodat iedereen gelijke kansen krijgt.
“De bezuinigingen op het onderwijs draaien we terug. Een investering in het onderwijs is een investering in nu en de toekomst.”
“Het collegegeld schaffen we af: beroepsonderwijs en de universiteit worden gratis. De basisbeurs maken we fors hoger naar een leefbaar niveau, voor inwonende en uitwonende studenten.”
“Scholen moeten volledig toegankelijk worden voor leerlingen met een handicap en we maken extra budget vrij voor de ondersteuning van deze leerlingen.”
De Partij voor de Dieren wil structureel investeren in onderwijs en pleit voor een rechtvaardige klimaattransitie waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Ze stellen voor om een klimaatbelasting op grote vermogens (box 3) in te voeren en het onderwijs structureel te financieren, met extra aandacht voor duurzaamheid en gelijke kansen. Hun visie is gericht op brede welvaart, solidariteit en het belasten van vervuiling en vermogen ten gunste van klimaat en onderwijs.
De PvdD wil een klimaatbelasting invoeren voor de grootste vermogens, specifiek gericht op box 3, om zo de lasten eerlijker te verdelen en de klimaattransitie te financieren. Hiermee willen ze de belastingdruk verschuiven van arbeid naar vermogen en vervuiling, zodat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.
De partij stelt dat structurele investeringen in onderwijs noodzakelijk zijn om kansenongelijkheid te bestrijden en het onderwijs toekomstbestendig en duurzaam te maken. Ze willen af van incidentele subsidies en pleiten voor betere beloning van leraren en duurzame onderwijshuisvesting.
“De Partij voor de Dieren wil structureel in het onderwijs investeren en leraren beter belonen.”
“Investeringen in het onderwijs worden structureel, in plaats van tijdelijke en steeds wisselende subsidies. Hierdoor kunnen scholen zelf langetermijnbeleid ontwikkelen dat kwalitatief en inclusief onderwijs ten goede komt.”
De PvdD vindt dat het onderwijs beter moet aansluiten op de behoeften van een duurzame arbeidsmarkt en wil investeren in praktijkgericht onderwijs en circulaire ambachten.
“Het onderwijs moet beter aansluiten op toekomstige behoeften, waardoor mensen worden opgeleid voor een toekomstbestendige en duurzame arbeidsmarkt.”
“We investeren in sectoren met grote maatschappelijke waarde en lage ecologische druk, zoals zorg, onderwijs, duurzame bouw, hernieuwbare energie en reparatiesectoren.”
De SP wil het onderwijs gratis en toegankelijk maken voor iedereen, investeert fors in verduurzaming en klimaatrechtvaardigheid, en stelt voor om de belasting op grote vermogens (box 3) fors te verhogen. De partij koppelt hogere belastingen op vermogen direct aan investeringen in publieke voorzieningen zoals onderwijs en klimaatmaatregelen, en wil zo ongelijkheid en klimaatvervuiling aanpakken.
De SP vindt dat onderwijs op alle niveaus gratis moet zijn en dat studeren niet mag leiden tot schulden. Investeringen in onderwijs worden gefinancierd door hogere belastingen op grote vermogens.
“Onderwijs zonder prijskaartje. Iedereen moet een goede opleiding kunnen volgen, of je nu naar het mbo, hbo of de universiteit gaat. We beginnen met het schrappen van het lesgeld voor mbostudenten en maken daarna ook studeren op hogescholen en universiteiten gratis.”
“Hiervoor voeren we een vermogensplafond in, waarmee we het vermogen bóven 50 miljoen euro kunnen inzetten voor beter onderwijs, onderzoek, infrastructuur, zorg, politie en al die andere zaken waarmee we Nederland tot de top van de wereld laten behoren.”
De SP wil de klimaatcrisis aanpakken met collectieve, sociaal rechtvaardige maatregelen die niet de lasten bij gewone mensen leggen, maar bij grote vervuilers en vermogenden. Klimaatbeleid moet de bestaanszekerheid vergroten en niet leiden tot tweedeling.
“We gaan de klimaatcrisis te lijf met collectief beleid waar iedereen voordeel bij heeft. Geen individuele verantwoordelijkheid, maar gezamenlijk georganiseerde en gefinancierde maatregelen zoals zonnepanelen op alle geschikte daken, het verduurzamen van woningen, circulair grondstoffengebruik en schonere productie.”
“Daarvoor komt er een klimaatrechtvaardigheidstoets. Al het gevoerde beleid op klimaat moet zorgen dat we de uitstoot verminderen en de bestaanszekerheid vergroten.”
De SP wil de belastingdruk op grote vermogens (box 3) fors verhogen, met een specifiek tarief voor de rijkste 0,3% en een vermogensplafond. De opbrengst wordt ingezet voor publieke taken zoals onderwijs en klimaat.
“Door doelgericht de vermogens van de rijkste 0,3 procent miljonairs en miljardairs te belasten tegen een fair tarief van vijf procent komt er meer dan twaalf miljard euro per jaar vrij voor publieke taken waar honderd procent van Nederland beter van wordt.”
“Voor deze redelijke belasting is de eerste vijf miljoen euro vermogen vrijgesteld, dus 99,7 procent van Nederland zal hier niet mee te maken hebben.”
D66 zet sterk in op gelijke kansen in het onderwijs, forse investeringen in duurzame schoolgebouwen en het stimuleren van technisch onderwijs voor de energietransitie. Op klimaatgebied kiest D66 voor een rechtvaardige verdeling van de kosten, versnelling van de energietransitie en het invoeren van een vlaktaks op energiebelasting om fossiele subsidies sneller af te bouwen. Over een klimaatheffing in box 3 (vermogensbelasting) is in het programma geen concreet voorstel of standpunt te vinden.
D66 wil het onderwijs toekomstbestendig maken door te investeren in renovatie en nieuwbouw van schoolgebouwen, met aandacht voor duurzaamheid, toegankelijkheid en een gezonde leeromgeving. Dit moet bijdragen aan betere leerprestaties en gelijke kansen voor alle leerlingen.
“D66 wil een groot, landelijk plan om schoolgebouwen te renoveren of nieuw te bouwen. We beginnen met zo’n 5000 schoolgebouwen die zijn gebouwd tussen 1950 en 1990. Deze gebouwen zijn daarna ook rolstoelvriendelijk en hebben bijvoorbeeld een rustruimte. Het is de grootste vernieuwing sinds de wederopbouw.”
“We investeren in goede schoolgebouwen die ook duurzaam en toegankelijk zijn en we versterken digitale vaardigheden én vergroten het leesplezier.”
D66 ziet technisch onderwijs als essentieel voor de vergroening van de economie en wil mensen uit de fossiele industrie begeleiden naar werk in de energietransitie.
“We willen mensen om- en bijscholen voor vergroening. Mensen uit de fossiele industrie krijgen begeleiding naar werk in de energietransitie. Het wordt aantrekkelijker om technisch onderwijs te volgen.”
Om de energietransitie te versnellen en klimaatrechtvaardigheid te bevorderen, wil D66 een vlaktaks op energiebelasting invoeren. Dit moet het huidige degressieve stelsel vervangen en zorgen voor een eerlijkere verdeling van de lasten tussen bedrijven en huishoudens.
“Om de fossiele subsidies sneller af te bouwen wordt een vlaktaks voor energiebelasting op aardgas en elektriciteit ingevoerd. Dit ter vervanging van het degressieve stelsel van energiebelasting. Door deze vlaktaks wordt dit stelsel eenvoudig om uit te voeren en te controleren door de belastingdienst. Tevens zorgt de vlaktaks voor klimaatrechtvaardigheid tussen grote bedrijven, het MKB en de huishoudens.”
De PVV wil het onderwijs terugbrengen naar basisvaardigheden en verbiedt onderwijs over klimaat en gender, dat zij als "linkse indoctrinatie" bestempelen. Op klimaatgebied verwerpt de partij vrijwel alle klimaatmaatregelen, wil zij de CO2-heffing afschaffen en alle klimaatsubsidies schrappen. Over box 3-heffingen wordt in het programma niets concreets vermeld.
De PVV stelt dat het onderwijs moet focussen op lezen, schrijven, rekenen en vaderlandse geschiedenis, zonder aandacht voor klimaat, gender of andere "linkse indoctrinatie". Zij zien dit als een reactie op het lerarentekort en de afgenomen onderwijskwaliteit.
De PVV verwerpt het huidige klimaatbeleid, wil de CO2-heffing afschaffen en alle klimaatsubsidies schrappen. Zij vinden de Nederlandse bijdrage aan wereldwijde CO2-reductie verwaarloosbaar en willen geen geld meer uitgeven aan klimaatmaatregelen.