Verkiezingsprogramma's 2025 overondernemers
JA21 ziet ondernemers als de motor van de economie en wil hen meer ruimte geven door regeldruk en belastingen te verlagen, bureaucratie te verminderen en innovatie te stimuleren. De partij pleit voor een eenvoudiger en eerlijker belastingstelsel, minder overheidsbemoeienis en het afschaffen van nationale koppen op EU-regels. Concrete voorstellen zijn onder meer een vlakke vennootschapsbelasting, directe investeringsaftrek, afschaffing van de erf- en schenkbelasting, en het schrappen van overbodige regelgeving.
Lagere lasten en eenvoudiger belastingen voor ondernemers
JA21 wil het belastingstelsel fundamenteel hervormen om ondernemen aantrekkelijker te maken, met een vlak tarief voor de vennootschapsbelasting en directe investeringsaftrek. Dit moet innovatie en groei stimuleren en de administratieve lasten voor ondernemers verlagen.
“Een eenvoudige vennootschapsbelasting voor alle ondernemingen door het huidige tweeschijvenstelsel (19% en 25,8%) te vervangen door één helder tarief van 20% voor alle ondernemingen.”
“Investeringen in kapitaalgoederen volledig aftrekbaar maken in het jaar van investering, in plaats van gespreid afschrijven over meerdere jaren.”
“De erf- en schenkbelasting afschaffen, waardoor de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) niet meer nodig is; over consumptie van vermogensrendement wordt de erfgenaam immers belast.”
“Werken en ondernemen laten lonen door de lasten op arbeid structureel te verlagen. We kiezen voor lagere belastingen in plaats van hogere toeslagen.”
Minder regeldruk en bureaucratie voor ondernemers
JA21 wil ondernemers meer ruimte geven door regeldruk drastisch te verminderen, nationale koppen op EU-regels af te schaffen en voor elke nieuwe regel een oude te schrappen. Dit moet het vestigingsklimaat verbeteren en ondernemers stimuleren te investeren en te groeien.
“Regeldruk terugdringen door met de stofkam door huidige wet- en regelgeving te gaan en overbodige regelgeving te schrappen. Voor elke nieuwe regel moet een oude regel verdwijnen.”
“Nationale koppen op EU-regels afschaffen: we introduceren geen nieuwe wetgeving die verder gaat dan EU-regelgeving.”
“Mkb maximaal faciliteren door het eenvoudiger te maken om te investeren in het mkb, en regeldruk en rapportageverplichtingen te verminderen.”
“JA21 wil ruimte voor ondernemers creëren door onnodige regeldruk in de logistieke vergunningverlening af te schaffen en door met minder bureaucratie de transportsector aantrekkelijk te maken voor jonge ondernemers en chauffeurs.”
Overheid faciliteert, niet belemmert
JA21 vindt dat de overheid ondernemers moet vertrouwen en faciliteren in plaats van wantrouwen en belemmeren. De partij wil een dienstbare overheid die ondernemers niet ziet als financieringsbron voor nieuwe ambities.
“Een herwaardering door de overheid van ondernemers en werknemers, met consistent en betrouwbaar beleid.”
“Het bedrijfsleven mag niet langer als financieringsbron voor nieuwe overheidsambities dienen.”
“JA21 pleit daarom voor een andere aanpak: een aanpak van economisch gezond verstand, met een overheid die faciliteert in plaats van belemmert, ondernemers vertrouwt in plaats van wantrouwt...”
Stimuleren van innovatie en digitalisering bij ondernemers
JA21 wil ondernemers, vooral het mkb, ondersteunen bij digitalisering en innovatie door eenvoudige regelgeving, directe aftrek van R&D-kosten en het stimuleren van AI-toepassingen.
“Ondernemers de ruimte geven om voorop te lopen in digitalisering door eenvoudige en eenduidige regelgeving.”
“Het gebruik van AI in de praktijk stimuleren, vooral in het mkb, door in te zetten op slimme data-analyse, automatisering en AI-oplossingen die ondernemers echt helpen.”
“Innovatie stimuleren door bedrijfskosten voor R&D direct aftrekbaar te maken, wat een impuls geeft aan innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling.”
Beschermen van familiebedrijven en mkb
JA21 wil het voortbestaan van familiebedrijven waarborgen door de bedrijfsopvolgingsregeling en erf- en schenkbelasting af te schaffen, en het mkb maximaal faciliteren.
Geen nationale koppen en bescherming concurrentiepositie
JA21 wil geen strengere regelgeving dan Europese afspraken en wil de concurrentiepositie van Nederlandse ondernemers beschermen, met name in de industrie en haven.
“We stoppen de uittocht van bedrijven en banen door regelgeving niet strenger te maken dan Europese afspraken en door de concurrentiepositie van de haven te beschermen.”
“Een gelijk speelveld voor onze industrie door regelgeving gelijk te trekken met omringende landen zoals Duitsland en België. We introduceren geen nationale CO2-heffingen bovenop Europese regels en we schaffen bestaande nationale CO2-heffingen af.”
Drastische afbouw van subsidies en overheidssturing
JA21 wil een einde maken aan marktverstorende subsidies en overheidssturing die innovatie belemmert, zodat ondernemers meer vrijheid krijgen.
“Drastische afbouw van subsidies die markten verstoren en innovatie belemmeren. Er komt een einde aan het sturen van de economie vanuit de overheid.”
BVNL ziet ondernemers, en vooral het MKB en ZZP’ers, als de motor van de Nederlandse economie en pleit voor een ondernemersvriendelijk beleid met minder regels, lagere belastingen en meer vrijheid. De partij wil het vestigingsklimaat verbeteren door bureaucratie te verminderen, lasten te verlagen en ondernemers meer ruimte te geven om te groeien. BVNL verzet zich tegen overheidsbemoeienis, pleit voor contractvrijheid en wil het speelveld eerlijk houden zonder extra Nederlandse regels bovenop EU-wetgeving.
Lagere belastingen en minder regels voor ondernemers
BVNL wil de lasten voor ondernemers structureel verlagen en de regeldruk verminderen, omdat zij vinden dat ondernemers te veel worden belast en belemmerd door bureaucratie. Dit moet het vestigingsklimaat verbeteren en ervoor zorgen dat bedrijven in Nederland blijven en kunnen groeien.
“BVNL wil de belastingen en werkgeverslasten voor ondernemers omlaag brengen, de bureaucratie verminderen en het gelijke speelveld weer terugbrengen in de markt door in elk geval geen regels te maken die strenger zijn dan het EU-gemiddelde.”
“Het vestigingsklimaat moet worden verbeterd door lagere belastingen (vlaktaks van 25%) in te voeren, minder overheidsbemoeienis, lage energiekosten en versoepeling van het arbeidsrecht.”
“Minder regels voor ondernemers en bedrijven. Bureaucratie en regeldruk moeten worden teruggedrongen.”
“BVNL wil dat MKB-ondernemers in vrijheid kunnen ondernemen en daar een goede boterham aan kunnen verdienen. Het MKB is de ruggengraat van de samenleving, maar wordt steeds meer als melkkoe gebruikt. Daarom willen wij lagere belastingen, minder bureaucratie, simpeler arbeidsrecht en meer vrijheid voor het MKB.”
Afschaffen en versoepelen van specifieke verplichtingen
BVNL wil concrete verplichtingen en regels schrappen die ondernemers belemmeren, zoals het UBO-register, de Wet op Witwassen en Financiering Terrorisme, en de verplichte ondernemingsraad. Ook willen ze de wet DBA intrekken en het ontslagrecht versoepelen.
“Het UBO-register wordt afgeschaft.”
“De Wet op Witwassen en Financiering Terrorisme (WWFT) wordt afgeschaft.”
“Geen verplichte ondernemingsraad voor bedrijven.”
“De wet DBA wordt ingetrokken en mensen mogen zelf bepalen of ze liever in loondienst gaan of als ZZP’er aan de slag gaan.”
“Het ontslagrecht moet worden versoepeld.”
Belonen van ambitie en risico nemen
BVNL vindt dat ondernemers, ZZP’ers en vakmensen gewaardeerd moeten worden voor hun inzet en risico’s, en dat succes niet bestraft mag worden met hoge belastingen of overregulering. Werken en ondernemen moet lonen en ruimte krijgen.
“Risico nemen moet lonen. Ondernemers, zelfstandigen, vakmensen en iedereen die hard werkt in de Nederlandse bedrijven zijn de ruggengraat van Nederland – zij verdienen ruimte, geen regels.”
“Belang Van Nederland kiest voor een ondernemersvriendelijke koers die gestoeld is op vrijemarkteconomie, sober fiscaal beleid, lage belastingen en structurele hervormingen.”
Minder sectorale pensioenverplichtingen voor ondernemers
BVNL wil dat ondernemers niet langer verplicht worden deel te nemen aan sectorale pensioenfondsen en pleit voor meer keuzevrijheid en flexibiliteit in het pensioenstelsel.
“Ondernemers worden lastiggevallen door pensioenfondsen met nauwelijks leesbare aansluitingsplicht. Werkingssfeerbepalingen moeten helder en ondubbelzinnig zijn.”
“Het pensioenstelsel moet het belang van de deelnemers en ondernemers centraal stellen en niet de belangen van de sector.”
Specifieke lastenverlichting voor hippische ondernemers
BVNL wil de administratieve en fiscale lasten voor hippische ondernemers verlagen en pleit voor een eenvoudiger vergunningstraject en een gunstiger BTW-regime.
“Belang Van Nederland wil de administratielast voor hippische ondernemers drastisch verminderen. Deze last is kostprijsverhogend en dient geen enkel nuttig doel.”
“Dit leidt tot meer kansen en betere omstandigheden voor hippische ondernemers en zet Nederland op dit gebied nog beter op de kaart.”
FVD ziet ondernemers, met name MKB’ers en ZZP’ers, als de motor van de economie en wil hen centraal stellen door lasten, regels en overheidsbemoeienis fors te verminderen. De partij pleit voor concrete maatregelen zoals een hogere zelfstandigenaftrek, versoepeling van het ontslagrecht, afschaffing van verplichte verzekeringen en het UBO-register, en een eenvoudiger belastingstelsel. Hun kernvisie is dat ondernemerschap weer aantrekkelijk en haalbaar moet worden, met meer vrijheid en minder bureaucratie.
Minder regels en lasten voor MKB en ZZP
FVD stelt dat ondernemers te maken hebben met te veel regels, hoge lasten en een overheid die vooral naar multinationals luistert. Ze willen deze lasten verlagen en ondernemers meer ruimte geven om te ondernemen, te groeien en te investeren, met minder bemoeienis van de overheid.
“Deze ondernemers zorgen niet alleen voor 70% van de banen, maar ook voor innovatie, voor lokale verbondenheid, voor stageplekken en sociaal vlechtwerk. Desondanks krijgen ze al jaren te maken met stapels regels, hoge lasten en een overheid die vooral naar multinationals luistert.”
“Onze visie is helder: het moet weer aantrekkelijk en haalbaar worden om ondernemer te zijn. Dat betekent minder bemoeienis van de overheid en meer vertrouwen in de eigen kracht van ondernemers.”
Concrete fiscale en administratieve maatregelen voor ondernemers
FVD doet een aantal zeer concrete voorstellen om het ondernemerschap te stimuleren, zoals een hogere zelfstandigenaftrek, afschaffing van het UBO-register, geen verplichte verzekeringen voor ZZP’ers, en het schrappen van de Wet DBA.
“We verhogen de zelfstandigenaftrek voor ZZP-ers naar €15.000, zodat hard werken loont.”
“We dwingen ZZP’ers niet om pensioen- of arbeidsongeschiktheidsverzekeringen af te sluiten, zodat ze zelf kunnen beslissen hoe ze hun geld besteden.”
“We schaffen dit [UBO-]register af, zodat de bureaucratie wordt teruggedrongen en privacy voor ondernemers wordt gegarandeerd.”
“We schrappen de Anti-ZZP wet, zodat ZZP-ers zelf kunnen beslissen voor wie ze werken en aan wie ze factureren.”
Versoepeling ontslagrecht en doorbetalingsplicht ziekte
Om het aannemen van personeel aantrekkelijker te maken voor ondernemers, wil FVD het ontslagrecht versoepelen en de doorbetalingsverplichting bij ziekte verkorten.
“We versoepelen het ontslagrecht voor het MKB en verkorten de doorbetalingsverplichting bij ziekte naar één jaar, zodat ondernemers weer mensen durven aan te nemen.”
“Doorbetalen bij ziekte wordt ingeperkt tot één jaar zodat werkgevers hun personeel weer een vaste baan durven aan te bieden.”
Eenvoudigere en lagere belastingen voor ondernemers
FVD wil het belastingstelsel vereenvoudigen en de lasten voor ondernemers verlagen, onder andere door een vlaktaks, verhoging van de VPB-grens en het belastingvrij maken van bedrijfsopvolging.
“We voeren een vlaktaks in op het inkomen in Box-1, zodat meer verdienen niet wordt afgestraft en altijd volstrekt transparant is hoeveel inkomstenbelasting moet worden betaald.”
“We verhogen de hoge VPB-grens naar €1 miljoen, zodat bedrijven niet bestraft worden als ze winst maken.”
“We breiden de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) standaard uit naar 100% vrijstelling, zodat bedrijven altijd belastingvrij kunnen worden overgedragen aan de volgende generatie.”
Afschaffen van bureaucratische verplichtingen en registers
FVD wil ondernemers beschermen tegen privacy-inbreuken en administratieve lasten door registers en verplichtingen zoals het UBO-register en KYC/WWFT af te schaffen.
Stimuleren van ondernemerschap en innovatie
FVD benadrukt het belang van ondernemerschap voor innovatie en economische groei, en wil een cultuur waarin ambitie en hard werken worden beloond.
De VVD ziet ondernemers als de motor van de Nederlandse economie en wil hen maximale ruimte en steun bieden om te groeien. De partij pleit voor minder bureaucratie, lagere lasten, een wettelijk vastgelegd beter ondernemersklimaat, snellere procedures en concrete steun bij innovatie, bedrijfsopvolging en faillissementen. De VVD wil Nederland aantrekkelijk houden voor ondernemers door voorspelbaar beleid, het tegengaan van negatieve beeldvorming en het actief aanpakken van regeldruk.
Lagere lasten en minder bureaucratie voor ondernemers
De VVD wil dat ondernemers minder worden belast en minder tijd kwijt zijn aan regels, zodat zij kunnen investeren en banen creëren. Dit moet voorkomen dat bedrijven vertrekken en het ondernemersklimaat verslechtert.
“We voorkomen dat de lasten voor ondernemers steeds omhooggaan. Minder lasten voor ondernemers is onze inzet. Dit geeft ondernemers de ruimte om te investeren, banen te creëren en voorkomt dat bedrijven de grens over worden gejaagd.”
“We vertrouwen ondernemers, dus schrappen we overbodig papierwerk. We staan daarnaast voor voorspelbaar beleid, zodat een ondernemer weer de juiste beslissingen kan nemen door vooruit te kijken.”
Wettelijke plicht voor beter ondernemersklimaat
De VVD wil wettelijk vastleggen dat de overheid het ondernemersklimaat moet verbeteren, met een stabiel fiscaal beleid en minder bureaucratie als kernpunten.
“We leggen wettelijk vast dat de Nederlandse overheid de plicht heeft het ondernemersklimaat te verbeteren. Daarbij hoort een stabiel fiscaal klimaat, minder bureaucratie en stimulering van groeitechnologieën.”
“Steun voor ondernemers en zelfstandigen: we leggen wettelijk vast dat de overheid de plicht heeft om het ondernemersklimaat te verbeteren.”
Snellere en eenvoudigere procedures voor ondernemers
De VVD wil dat vergunningen sneller worden verleend en dat eenvoudige aanvragen automatisch worden goedgekeurd als de overheid te traag is, om ondernemers niet onnodig te belemmeren.
“Als we verwachten dat ondernemers leveren, moet de overheid dat ook doen. We willen dat procedures voor het aanvragen van vergunningen, vooral bij het mkb, drastisch versneld worden.”
“Als uiterste stok willen we dat wanneer ondernemers voor een eenvoudige aanvraag bij de overheid langer moeten wachten dan de geldende termijn, deze aanvraag automatisch wordt goedgekeurd, onder de voorwaarde dat belangen van derden niet worden geschaad.”
Steun bij innovatie, groei en export
De VVD wil ondernemers actief ondersteunen bij innovatie, groei en internationale handel, onder meer via investeringsmaatschappijen, fiscale voordelen en exportkredietverzekeringen.
“We richten een investeringsmaatschappij op gericht op het verstrekken van groeikapitaal aan start- en scale-ups in het hele land.”
“We breiden de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk uit. Ondernemers die willen investeren in innovatie, kunnen dat zo doen tegen gunstige belastingvoorwaarden.”
“We moedigen export voor onze ondernemers aan: Bedrijven die over de landgrenzen heen willen handelen, waar de risico’s groot zijn, kunnen vaak niet bij reguliere verzekeringsmaatschappijen terecht. Zij kunnen daarom bij de overheid aankloppen.”
Bescherming en waardering van ondernemers
De VVD wil het negatieve sentiment over ondernemers tegengaan, familiebedrijven beschermen en ondernemers die failliet gaan een eerlijk vangnet bieden.
“We promooten onze bedrijven en industrie en we spreken anderen in het publieke debat aan op de gevolgen van het onterecht creëren van een negatief sentiment over ondernemers en bedrijven.”
“We staan daarom niet toe dat een regeling die het aantrekkelijk maakt het bedrijf over te geven aan de volgende generatie, de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), verder wordt versoberd.”
“Een eerlijk vangnet voor ondernemers: Falen hoort soms bij het pad naar succes. We zonderen ondernemers die failliet zijn gegaan een jaar lang uit van de vermogenstoets in de bijstand, mits ze schuldeisers afbetalen.”
Overheid moet luisteren naar ondernemers
De VVD vindt dat de overheid niet moet bepalen wat ondernemers nodig hebben, maar vooral naar hen moet luisteren en hen serieus nemen bij nieuw beleid en het schrappen van regels.
“De overheid zou niet moeten bepalen voor ondernemers wat hun problemen zijn, maar moet vooral naar hen luisteren. We willen dat de overheid ondernemers serieus neemt bij het vaststellen van nieuw beleid, en vooral bij het afschaffen van regels.”
“We vinden dat de overheid meer moet luisteren naar ondernemers.”
De ChristenUnie ziet ondernemers als essentieel voor een toekomstbestendige, duurzame economie waarin maatschappelijke waarde centraal staat. Ze willen ondernemers meer ruimte geven door regeldruk te verminderen, doelsturing boven middelvoorschriften te stellen, en stabiel beleid te voeren. Concrete voorstellen zijn onder meer het stimuleren van innovatie, het verbeteren van het ondernemersklimaat, het koesteren van familiebedrijven, en het investeren in jonge ondernemers en vakmensen.
Minder regeldruk en meer doelsturing voor ondernemers
De ChristenUnie vindt dat ondernemers te veel worden belast met onnodige regels en administratieve lasten, wat innovatie en ondernemerschap belemmert. Ze pleiten voor minder regeldruk, duidelijke en stabiele regelgeving, en het sturen op doelen in plaats van gedetailleerde voorschriften, zodat ondernemers zelf kunnen bepalen hoe ze aan maatschappelijke doelen voldoen.
“De overheid reduceert de regeldruk en wordt een stabiele en betrouwbare partner voor bedrijven. Het uitblijven van (snelle) vergunningverlening, een gebrek aan netcapaciteit en veel regeldruk staan een goed ondernemersklimaat in de weg. Deze obstakels worden met vaart aangepakt...”
“Deze onnodige regeldruk moet minder, of het nu om mkb-bedrijven, financiële instellingen of beursgenoteerde ondernemingen gaat. Wat de ChristenUnie betreft stuurt de overheid op doelen in plaats van middelvoorschriften, waarbij ondernemers zelf aan het stuur zitten om deze te bereiken, en niet voorgeschreven krijgen op welke wijze ze deze doelen moeten halen.”
“De overheid wijzigt te vaak van koers, bijvoorbeeld als het gaat over belastingtarieven, subsidieregelingen of regelgeving. Die onvoorspelbaarheid is fnuikend voor ondernemers. Zij hebben behoefte aan een duidelijk en voorspelbaar beleid.”
Stimuleren van innovatie en investeren in ondernemers van de toekomst
De partij wil innovatie en ondernemerschap stimuleren door betere toegang tot groeikapitaal, samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven, en het investeren in jonge ondernemers en vakmensen. Dit moet het verdienvermogen van de toekomst veiligstellen en zorgen voor een vitale economie.
“We investeren volop in het beroepsonderwijs en geven ruimte aan jonge ondernemers. Dat is nodig, nu veel kennis met pensioen gaat.”
“We stimuleren ondernemerschap vanuit het hoger en wetenschappelijk onderwijs, bijvoorbeeld door het mogelijk maken van afspraken over het intellectueel eigendom van tijdens een studie ontwikkelde innovaties.”
“We verbeteren de toegang van het mkb, start-ups en scale-ups tot groeikapitaal, ook via non-bancaire financiers als Qredits.”
Koesteren van familiebedrijven en eerlijk Europees speelveld
De ChristenUnie erkent de waarde van familiebedrijven voor lokale gemeenschappen en wil deze ondersteunen met passende fiscale regelingen. Daarnaast pleiten ze voor een eerlijk Europees speelveld, zodat Nederlandse ondernemers niet worden benadeeld door internationale concurrentie of ongelijke belastingregels.
“Familiebedrijven zijn vaak geworteld in de (lokale) samenleving. De ChristenUnie waardeert die rol van familiebedrijven, en steunt initiatieven die bijdragen aan het floreren van dit deel van de economie. Een goede, doeltreffende en doelmatige bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) maakt daar deel van uit.”
“Nederlandse bedrijven ervaren momenteel geen gelijk Europees speelveld, bijvoorbeeld als het gaat om staatssteun of Nederlandse nettarieven die hoger zijn dan in buurlanden. ... Er komen Europese ondergrenzen en een vergelijkbaar én mondiaal aantrekkelijk Europees (fiscaal) speelveld met duidelijke en handhaafbare kaders voor nationale staatssteun.”
Ondernemers centraal bij verduurzaming en stikstofreductie
De partij wil ondernemers, en specifiek boeren, meer ruimte geven om zelf invulling te geven aan verduurzaming en stikstofreductie, met minder middelvoorschriften en meer vertrouwen in hun vakmanschap.
“Om ondernemers aan de slag te laten gaan met stikstofreductie wordt er gestuurd op emissies.”
“Boeren moeten weer kunnen ondernemen. Er komt daarom zoveel mogelijk doelsturing in plaats van middelvoorschriften.”
“Ondernemers en dus ook boeren benaderen we vanuit vertrouwen in hun vakmanschap.”
Overgang naar één werkendenkorting en hervorming zzp-beleid
De ChristenUnie wil fiscale voordelen voor zelfstandigen (zzp’ers) omvormen naar één werkendenkorting en zelfstandigen weer als echte ondernemers positioneren, met meer zekerheid en minder fiscale verschillen met werknemers.
De SGP ziet ondernemers als de motor van de economie en wil een voorspelbaar, aantrekkelijk vestigingsklimaat creëren, met minder regeldruk en stabiel fiscaal beleid. De partij pleit voor concrete lastenverlichting, betere financieringsmogelijkheden, bescherming van familiebedrijven, en meer ruimte voor zzp’ers. Tegelijkertijd stimuleert de SGP duurzame keuzes en wil zij ondernemers ondersteunen bij innovatie en het oplossen van knelpunten zoals netcongestie en arbeidskrapte.
Voorspelbaar en aantrekkelijk vestigingsklimaat
De SGP wil een stabiel en aantrekkelijk ondernemingsklimaat met voorspelbaar beleid, minder regeldruk en fiscale lastenverlichting, vooral voor het mkb en familiebedrijven. Dit moet ondernemers zekerheid bieden en investeringen stimuleren.
“Basisvereiste hiervoor is voorspelbaar overheidsbeleid zodat ondernemers weten waar zij van op aan kunnen, zeker ook ten aanzien van belastingen. Een einde aan gezwabber dus.”
“De winstbelasting voor het bedrijfsleven en de werkgeverslasten worden verlicht, vooral gericht op het mkb. Vaak zijn dit familiebedrijven, ondernemingen in de maakindustrie en andere bedrijven die zorgen voor veel werkgelegenheid.”
“Nederland investeert in een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Daarom wordt bezien welke vergunningen, exportbeperkingen en regels internationale handel onnodig belemmeren. Het kan niet zo zijn dat in Nederland gewortelde bedrijven vanwege regeldruk de toevlucht zoeken in het buitenland.”
Betere financiering en steun voor innovatie
De SGP wil de toegang tot financiering voor ondernemers verbeteren, onder meer via garantiestellingen, de terugkeer van de durfkapitaalregeling, en het stimuleren van investeringen in startups en mkb. Innovatie en verduurzaming worden actief ondersteund.
“De overheid gaat private financiering lostrekken en verbreedt het palet aan publieke en private financiering. Er komen verbeterde garantiestellingen voor kleine kredieten en grote financiers, zoals pensioenfondsen, worden gestimuleerd hun geld hierin te steken.”
“Het blijft fiscaal aantrekkelijk te investeren in onze economie. De durfkapitaalregeling keert terug, zodat het verstrekken van financiering aan startups en snelgroeiende bedrijven met veel potentie en een hoog risico wordt gestimuleerd.”
“Bedrijven worden (financieel) gestimuleerd duurzame en eerlijke keuzes te maken en te investeren in de lange termijn, door middel van fiscale aanpassingen en verruiming van subsidies.”
Ruimte en duidelijkheid voor zzp’ers
De SGP wil wettelijke erkenning en duidelijkheid voor zzp’ers, met heldere definities, sectorale toetsing en ruimte voor eigen voorzieningen. Schijnzelfstandigheid wordt aangepakt, maar zzp’ers behouden keuzevrijheid.
“Er moet een einde komen aan de voortdurende onzekerheid voor zzp’ers. Zelfstandigen krijgen eindelijk de wettelijke erkenning die zij verdienen door een heldere definitie met bijbehorende criteria vast te leggen.”
“Met de zelfstandigenwet wordt hiervoor een sectoraal rechtsvermoeden en een toets op zelfstandigheid en werkrelatie geïntroduceerd. Dat biedt vooraf duidelijkheid aan de zelfstandige en opdrachtgever.”
“Zzp’ers worden vooraf actief geïnformeerd over de mogelijke consequenties en risico’s van ondernemerschap. Het treffen van eigen voorzieningen voor situaties van inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en pensioen wordt aangemoedigd en beter gefaciliteerd.”
Oplossen van praktische knelpunten voor ondernemers
De SGP wil dat overheid en bedrijfsleven samen langjarige afspraken maken over belastingklimaat, regeldruk, verduurzaming en financiering. Specifieke knelpunten zoals netcongestie, arbeidskrapte en infrastructuur worden actief aangepakt.
“Overheid en bedrijfsleven maken afspraken in een langjarig, nationaal ondernemersakkoord over onder meer belastingklimaat, regeldruk, verduurzaming en financiering. De overheid committeert zich op haar beurt aan het aanpakken van knelpunten, zoals netcongestie, arbeidskrapte en infrastructuur.”
“Bedrijven zitten klem doordat ze lang moeten wachten op de noodzakelijke aansluiting op het volle stroomnet. Voor aanpak van netcongestie moet alles uit de kast gehaald worden, zonder taboes.”
Minder administratieve lasten en betere toegang tot bankdiensten
De SGP wil de administratieve rompslomp voor ondernemers verminderen en de toegang tot bankrekeningen verbeteren, zodat ondernemers niet onnodig worden belemmerd door regelgeving.
“Dat vraagt om een goed vestigingsklimaat, met rechtvaardige belastingen voor burgers én minder administratieve rompslomp voor ondernemers.”
“Veel organisaties en ondernemers hebben door strenge regelgeving moeite met het openen van een bankrekening, terwijl de risico’s op bijvoorbeeld witwassen soms klein zijn. De toegang tot bankrekeningen wordt verbeterd. Er komt in ieder geval een wettelijk recht op een bankrekening voor ondernemingen, verenigingen en stichtingen, tenzij zwaarwegende redenen dat onmogelijk maken.”
Volt ziet ondernemers als cruciaal voor innovatie, duurzaamheid en maatschappelijke vooruitgang, en wil ondernemen makkelijker en aantrekkelijker maken, vooral voor duurzame, sociale en innovatieve bedrijven. De partij stelt voor om de regeldruk te verlagen, toegang tot financiering te verbeteren, gerichte ondersteuning te bieden bij verduurzaming en innovatie, en zzp’ers beter te beschermen. Volt kiest voor concrete maatregelen zoals een Rijksprogramma voor minder administratieve lasten, risicovrije leningen voor verduurzaming, innovatiehubs, en het versterken van medewerkersparticipatie.
Regeldruk verlagen en administratieve lasten verminderen
Volt erkent dat ondernemers belemmerd worden door administratieve druk en complexe regelgeving, wat innovatie en maatschappelijke impact in de weg staat. Daarom wil Volt een Rijksprogramma opzetten om deze lasten te verminderen, met aansluiting bij Europese initiatieven om grensoverschrijdend ondernemen te vergemakkelijken.
“Er moet een Rijksprogramma Vermindering Administratieve Lastendruk voor ondernemers komen. Ondernemers komen om in de hoeveelheid regelingen. Dit staat innovatie en maatschappelijke impact in de weg.”
“In dit Rijksprogramma moet de overheid inzetten op het zoeken van aansluiting bij andere EU-landen om ondernemen over de grens zo makkelijk mogelijk te maken. Een van de acties is het actief bijdragen aan de implementatie van de European Business Wallet.”
Gerichte ondersteuning voor duurzame, sociale en innovatieve ondernemers
Volt wil ondernemers die bijdragen aan duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid actief ondersteunen, onder meer via subsidies, innovatiehubs, en betere toegang tot financiering. Er komen specifieke financiële instrumenten en fondsen, en Volt stimuleert samenwerking tussen sociale ondernemingen en traditionele bedrijven.
“We stimuleren duurzaam ondernemerschap en ondersteunen ondernemers met de ontwikkeling en implementatie van sociaal rechtvaardige, duurzame bedrijfsmodellen met duidelijke toegevoegde waarde voor de maatschappij, zoals steward-ownership.”
“Volt wil het potentieel aan sociaal ondernemerschap benutten door het oprichten van grote samenwerkingsfondsen waaruit sociale ondernemingen en traditionele bedrijven gezamenlijke projecten kunnen financieren.”
“Er komt één centraal loket (een one stop-shop) voor innovatieve en sociaal maatschappelijke ondernemers waar zij terecht kunnen met hun vragen over bijvoorbeeld subsidieaanvragen.”
“We creëren een financieel beloningsinstrument voor ondernemers die willen verduurzamen. We communiceren duidelijke doelen en groene Key Performance Indicators, waarmee we ondernemers extra steun bij het verduurzamen bieden in de vorm van subsidies of fiscale regelingen.”
Verbeterde toegang tot financiering en innovatie-infrastructuur
Volt wil de drempel voor innovatie en investeringen verlagen door subsidies, risicovrije leningen en innovatiehubs. Ook wordt de energie-investeringsaftrek toegankelijker gemaakt voor het mkb, en wordt er geïnvesteerd in regionale economieën.
“Om bedrijven te helpen bij de transities worden de innovatiesubsidies en -fondsen in stand gehouden. Zo verlagen we de drempel voor innovatie en investeringen in cruciale processen en infrastructuur zoals batterijen, waterstofproductie en de grondstoffentransitie.”
“Verduurzaming is niet in alle gevallen een investering die op korte termijn rendeert, maar dat maakt het niet minder belangrijk. Daarom creëren wij leenmogelijkheden tegen risicovrije rente bij de overheid voor ondernemers die willen verduurzamen.”
“We verlagen de ondergrens voor de energie-investeringsaftrek (EIA). Mkb’ers willen verduurzamen, maar lopen vast op kosten en regels. Door de ondergrens van de energie-investeringsaftrek te verlagen, maken we vergroenen ook haalbaar voor kleinere bedrijven.”
“We helpen deze ondernemers door voorzieningen zoals kantoren, testopstellingen en kleinschalige productie beschikbaar en betaalbaar te maken in de vorm van innovatiehubs.”
Medewerkersparticipatie en binding met onderneming vergroten
Volt wil medewerkers meer laten delen in het succes van ondernemingen door medewerkersparticipatie te stimuleren, zodat medewerkers kunnen meedelen in de winst en meer binding voelen met de onderneming.
“We vergroten de binding van medewerkers met (de doelstellingen van) de onderneming door de mogelijkheden van medewerkersparticipatie in ondernemingen te verkennen, uit te breiden en te benutten. Zo willen we ervoor zorgen dat medewerkers mee kunnen delen in de winsten van het bedrijf.”
Beter vangnet en sociale voorzieningen voor zzp’ers
Volt wil dat zzp’ers toegang krijgen tot sociale voorzieningen en onderzoekt een vangnet bij werkloosheid, om schijnconstructies te voorkomen en zelfstandigen beter te beschermen.
“Elke zzp’er kan gebruikmaken van de sociale voorzieningen en betaalt hiervoor, net als werknemers in loondienst, belastingen. Door dit verplicht te stellen kunnen schijnconstructies vermeden worden.”
“We onderzoeken of we zzp’ers ook kunnen ondersteunen bij werkloosheid, waardoor ze een stevig vangnet krijgen.”
De SP erkent het belang van ondernemers, vooral in het midden- en kleinbedrijf (mkb), voor de economie en samenleving. Ze pleit voor gerichte ondersteuning van kleine ondernemers via investeringsbanken, vereenvoudigde regelgeving, hulp bij verduurzaming en bescherming tegen de macht van grote platforms. Tegelijkertijd wil de SP dat ondernemers bijdragen aan sociale en duurzame doelen en dat hun positie wordt versterkt zonder dat grote bedrijven oneerlijke voordelen krijgen.
Structurele ondersteuning voor kleine ondernemers en het mkb
De SP vindt dat kleine ondernemers en het mkb essentieel zijn voor innovatie, werkgelegenheid en leefbaarheid, maar dat zij vaak belemmerd worden door financieringsproblemen, complexe regels en de macht van grote platforms. Daarom stelt de partij concrete maatregelen voor om deze ondernemers te ondersteunen, zoals een nationale investeringsbank, vereenvoudiging van regelgeving, hulp bij verduurzaming en bescherming tegen criminaliteit en oneerlijke concurrentie.
“Het midden en kleinbedrijf en de mensen die hier werken zijn ontzettend belangrijk voor onze economie. Ondernemers en zelfstandigen met een klein bedrijf zijn betrokken bij hun zaak. Ze leveren een belangrijke bijdrage aan innovatie en kunnen vakwerk op maat leveren.”
“Met een Nationale Investeringsbank voor het mkb kunnen kleine en startende bedrijven, evenals bedrijven die hun succesvolle diensten willen opschalen, gemakkelijker lenen. Een goede mkbbank ondersteunt ondernemers bij het opbouwen van hun zaak en stimuleert vernieuwing en innovatie.”
“De regels en bureaucratie voor kleine bedrijven moeten versimpeld worden... De Rijksoverheid moet zorgen voor Ondernemershelpdesks waar kleine ondernemers geholpen worden om de regels te begrijpen en hieraan te voldoen.”
“We zorgen ervoor dat kleine ondernemers niet klem komen te zitten in complexe regels en we helpen hen bij de toepassing van deze regels. We zorgen ervoor dat in de regelgeving rekening wordt gehouden met de uitvoerbaarheid en financiering voor kleine ondernemers in verschillende sectoren.”
“Veel ondernemers doen geen aangifte van criminaliteit omdat er te weinig met die aangifte gebeurt. We willen investeren in preventie, politie, opsporing, armoedebestrijding.”
“De huurbescherming van zelfstandigen wordt verbeterd. De rechten voor winkeliers in een huurpand worden in de wet versterkt.”
“Kleine ondernemers die dit [minimale stagevergoeding] niet kunnen betalen krijgen hierbij steun.”
Beperken van de macht van grote (online) platforms
De SP ziet dat kleine ondernemers steeds afhankelijker worden van grote digitale platforms, die hoge kosten rekenen en hun eigen producten bevoordelen. De partij wil deze machtspositie inperken en eerlijke concurrentie waarborgen.
“Winkeliers en kleine producenten ook steeds afhankelijker van deze grote en machtige online platforms. Zij vragen enorme bedragen aan ondernemers om daarop hun producten te mogen verkopen.”
“Daarom wil de SP dat het toezicht hierop wordt verscherpt en de macht van deze platforms wordt beperkt. Een eerste stap is daarbij is dat platforms hun eigen producten niet bevoordelen op hun platform.”
“Wij zetten ons in voor strengere regulering, open standaarden, transparantie over algoritmes en een sterkere positie voor consumenten, werknemers en kleinere ondernemers in de digitale economie.”
Hulp bij ziekte en verduurzaming voor kleine ondernemers
De SP erkent dat kleine ondernemers kwetsbaar zijn bij langdurige ziekte van personeel en bij de overgang naar verduurzaming. Ze wil de lasten bij ziekte verlichten en ondersteuning bieden bij duurzame investeringen.
“Daarom zorgen we ervoor dat kleine bedrijven minder lang het loon door hoeven te betalen bij ziekte, zonder dat de werknemer zijn rechten verliest. Het tweede ziektejaar bij kleine werkgevers betalen we gezamenlijk uit premiegeld via het UWV.”
“Het is belangrijk dat ook het mkb mee kan doen aan de verduurzaming van Nederland... Dit doen we onder andere door kennis te delen, ondersteuning te bieden, passende overgangstermijnen te hanteren en regelingen in te voeren die de overstap op schonere productiemiddelen en vervoersmiddelen stimuleren.”
D66 ziet ondernemers als cruciale motor voor een groene, innovatieve en eerlijke economie. Ze willen het ondernemersklimaat verbeteren door regeldruk te verminderen, financiering toegankelijker te maken, verduurzaming te ondersteunen en eerlijke concurrentie te waarborgen. De partij richt zich vooral op het mkb, innovatieve starters en maatschappelijk verantwoord ondernemen, met concrete voorstellen voor eenvoudiger regels, voorspelbare verduurzamingseisen en het aanpakken van marktmacht.
Minder regeldruk en eenvoudiger starten/groeien
D66 wil dat ondernemers zich kunnen richten op hun bedrijf in plaats van op bureaucratie. Ze willen vergunningen en regels vereenvoudigen, zodat het aantrekkelijker wordt om een bedrijf te starten of te laten groeien. Dit moet het ondernemersklimaat versterken en innovatie stimuleren.
“Veel ondernemers maken zich zorgen over de regeldruk en de verlening van vergunningen. Dat gaan we simpeler maken. Zodat ondernemers minder druk zijn met regels en zich kunnen concentreren op het bouwen aan hun bedrijf.”
“We versterken het vestigingsklimaat, zoals met een eerlijk en eenvoudig belastingstelsel, en met minder en stabiele regels.”
Toegang tot financiering en ondersteuning van innovatie
D66 wil dat ondernemers, vooral innovatieve starters en het mkb, makkelijker toegang krijgen tot financiering en ondersteuning bij innovatie. Ze willen barrières wegnemen zodat goede ideeën kunnen groeien, ook op Europese schaal.
“We zorgen dat Nederlandse innovaties makkelijk kunnen groeien binnen Europa. Én we helpen ze aan financiering via de Europese kapitaalmarkt.”
“Ondernemers krijgen toegang tot een gelijk speelveld, goede aansluiting met het onderwijs en de arbeidsmarkt, en financiering om te kunnen groeien.”
“D66 wil meer ruimte voor innovatief ondernemerschap. Veel innovatieve ondernemers komen nu vaak niet verder door een gebrek aan kapitaal of toegang tot klanten.”
Voorspelbare en haalbare verduurzaming voor ondernemers
D66 erkent dat verduurzaming een uitdaging is, vooral voor het mkb en energie-intensieve sectoren. Ze willen duidelijke, voorspelbare regels en ondersteuning bieden, zodat ondernemers weten waar ze aan toe zijn en kunnen investeren in duurzame groei.
“Voor kleine en middelgrote ondernemers kan verduurzaming een uitdaging zijn. Dat is vooral zo voor ondernemers in sectoren die veel energie gebruiken. D66 helpt hen hierbij met duidelijke en voorspelbare regels.”
“Zo weten ondernemers bijvoorbeeld al vóórdat ze beginnen wat er van hen wordt verwacht op het gebied van milieu en natuur.”
Eerlijke concurrentie en aanpak van marktmacht
D66 wil een gelijk speelveld voor ondernemers en pakt te veel marktmacht aan. Ze vinden dat nieuwe ondernemers niet mogen worden buitengesloten door dominante bedrijven en dat maatschappelijk verantwoord ondernemen de norm moet zijn.
“Voor ondernemers die maatschappelijk ondernemen, is een gelijk speelveld belangrijk. Daarom is een sterke overheid nodig die de spelregels bepaalt waarbinnen bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen.”
“Te veel macht bij één bedrijf zorgt voor hoge prijzen, lage kwaliteit en remt innovatie af. Nieuwe ondernemers worden hierdoor buitengesloten. D66 wil eerlijke concurrentie en grijpt stevig in bij te veel marktmacht.”
Specifieke ondersteuning voor lokale ondernemers en mkb
D66 erkent de maatschappelijke waarde van lokale ondernemers en het mkb. Ze willen deze groep ondersteunen met gerichte maatregelen voor productiviteit, diversiteit en maatschappelijke betrokkenheid.
“Lokale ondernemers en mkb’ers staan midden in onze samenleving. Zij zorgen voor een levendige winkelstraat die sfeer brengt in de binnenstad, of steunen de lokale sportclub. D66 stimuleert dit met veel verschillende en duurzame winkels, lokale producten en diensten, en gezonde horecabedrijven.”
“De arbeidsproductiviteit in het mkb stagneert. D66 stimuleert technologie en innovatie die mkb’ers helpt om de arbeidsproductiviteit te verhogen.”
GroenLinks-PvdA ziet ondernemers als een belangrijke motor voor een eerlijke, duurzame en innovatieve economie, mits zij maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. De partij wil ondernemers die goed werkgeverschap tonen en bijdragen aan innovatie ondersteunen, maar stelt strengere eisen aan bedrijven die uitbuiten, vervuilen of regels omzeilen. Concrete voorstellen zijn onder meer het collectief verzekeren van loondoorbetaling bij ziekte voor het mkb, het oprichten van een Nationale Investeringsbank voor mkb-leningen, bescherming van kleine winkeliers, en het wettelijk vastleggen van maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Steun voor maatschappelijk verantwoord ondernemerschap
GroenLinks-PvdA wil ondernemers die bijdragen aan innovatie, goed werkgeverschap en duurzaamheid ondersteunen, maar stelt paal en perk aan bedrijven die uitbuiten, vervuilen of regels ontwijken. De partij kiest voor een economie waarin ondernemers maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen en innovatie wordt gestimuleerd, maar waar profiteurs en uitbuiters worden aangepakt.
“Ondernemers die goed zorgen voor hun werknemers en Nederlandse bedrijven die werken aan innovaties die onze economie verder helpen, moeten concurreren met profiteurs die de regels voor goed werkgeverschap omzeilen en winsten doorsluizen naar het buitenland.”
“Ondernemers nemen maatschappelijke verantwoordelijkheid, werknemers krijgen weer zekerheid en vaste contracten, en sociale partners krijgen meer zeggenschap.”
“We leggen de plicht tot maatschappelijk verantwoord ondernemen vast. Zo voorkomen we kinderarbeid, landroof of schade aan kritieke ecosystemen.”
Specifieke steunmaatregelen voor mkb, startups en kleine ondernemers
De partij erkent de uitdagingen voor het mkb en kleine ondernemers, zoals loondoorbetaling bij ziekte en toegang tot financiering. Er worden concrete maatregelen voorgesteld om deze groepen te ondersteunen, waaronder collectieve verzekering van het tweede ziektejaar, een Nationale Investeringsbank gericht op mkb-leningen, en bescherming van kleine winkeliers tegen oneerlijke concurrentie.
“We verzekeren het tweede ziektejaar collectief en publiek voor alle werkgevers. Hierbij zijn grote werkgevers solidair met mkb-werkgevers.”
“Een Nationale Investeringsbank vergroot het Nederlandse concurrentievermogen en kan bedrijven toegang geven tot leningen die ze op de reguliere markt niet kunnen krijgen. We hebben hierbij in het bijzonder aandacht voor mkb-bedrijven die moeilijk aan het benodigde durfkapitaal komen.”
“We beschermen lokale ondernemers en kleine winkeliers, die vaak een belangrijke sociale rol vervullen in de buurt of hun dorp. We zetten in op maatschappelijk vastgoed en huurbescherming.”
Strengere regels en lasten voor bedrijven die uitbuiten of vervuilen
GroenLinks-PvdA wil bedrijven die uitbuiten, vervuilen of profiteren van fiscale voordelen aanpakken door strengere regelgeving, het afbouwen van subsidies en het verhogen van hun bijdrage aan de samenleving. Dit moet leiden tot een eerlijker speelveld voor ondernemers die wel maatschappelijk verantwoord opereren.
“Voor industrieën die alleen kunnen bestaan dankzij uitbuiting en vervuiling is geen ruimte.”
“We stoppen met regelingen, zoals de landbouwvrijstelling, die laagbetaalde arbeid subsidiëren, en verbieden schimmige constructies die tot uitbuiting leiden.”
“We vinden dat bedrijven die winst maken, meer kunnen bijdragen aan onze collectieve voorzieningen. Daarom verhogen we de bijdrage van de meest winstgevende bedrijven.”
Bescherming van Nederlandse ondernemers tegen oneerlijke concurrentie
De partij wil Nederlandse ondernemers beschermen tegen oneerlijke concurrentie van goedkope import en online winkels, onder meer door strengere Europese regels en het beperken van de concurrentiepositie van buitenlandse aanbieders.
“Nederland wordt overspoeld met goedkope spullen uit met name China. Niet alleen voldoen deze spullen niet aan Europese veiligheidsregels, maar ze ondermijnen met goedkope namaak ook Nederlandse ondernemers. In Europees verband pleiten we voor strengere regels.”
“We beperken de enorme concurrentie van online winkels door deze bedrijven de kosten door...”
BBB ziet ondernemers, vooral het mkb en kleine zelfstandigen, als de ruggengraat van de Nederlandse economie en wil hen beschermen tegen overmatige regeldruk, onevenredige lasten en bureaucratie. De partij pleit voor maatwerk, minder regels, betere toegang tot financiering, en eerlijke behandeling van ondernemers in alle regio’s. BBB wil dat de overheid ondernemers ondersteunt in plaats van hindert, met concrete voorstellen zoals het schrappen van onzinnige regels, het verbeteren van microfinanciering en het stimuleren van jong ondernemerschap.
Minder regeldruk en bureaucratie voor ondernemers
BBB vindt dat ondernemers, vooral het mkb en kleine zelfstandigen, te veel worden belast met regels die niet voor hen bedoeld zijn. De partij wil dat regelgeving proportioneel wordt toegepast en dat ondernemers meer ruimte krijgen om te ondernemen zonder onnodige administratieve lasten.
“Een stop op onzinnige regels voor kleine ondernemers. Richtlijnen moeten proportioneel vertaald worden in Nederlandse regelgeving: wat voor Shell geldt, mag niet ook voor de slager op de hoek gelden.”
“We willen minder tijdverspilling aan papieren verplichtingen, minder angst voor boetes en meer ruimte voor gezond verstand. Vooral het midden en kleinbedrijf lijdt onder regels en bureaucratie. Ondernemers moeten kunnen doen waar ze goed in zijn: werken, maken, zorgen, bouwen.”
“BBB kiest voor een economie waarin ondernemerschap weer wordt gewaardeerd en waar de overheid helpt in plaats van hindert.”
Bescherming tegen onevenredige lasten en lastenverzwaring
BBB verzet zich tegen belastingmaatregelen en lastenverzwaring die het mkb en kleine ondernemers disproportioneel raken, vooral als gevolg van internationale afspraken.
“Bescherming tegen onevenredige lasten. BBB verzet zich tegen eenzijdige lastenverzwaring vanuit OESO of EU-afspraken die het mkb disproportioneel raken.”
Verbeteren toegang tot financiering voor kleine ondernemers
De partij wil dat kleine ondernemers eenvoudiger toegang krijgen tot microfinanciering en regionale kredietmogelijkheden, zodat zij kunnen investeren en starten.
“Toegang tot microfinanciering verbeteren. Eenvoudige en regionale kredietmogelijkheden voor kleine ondernemers die willen investeren of starten.”
Stimuleren van jong ondernemerschap
BBB wil jongeren die willen ondernemen actief ondersteunen met begeleiding, toegang tot startkapitaal en ruimte in het onderwijs om ondernemerschap te ontwikkelen.
“Jong ondernemerschap stimuleren. Jongeren die willen ondernemen krijgen begeleiding, toegang tot startkapitaal en ruimte in het onderwijs om ondernemerschap te ontwikkelen.”
Eerlijke behandeling en maatwerk voor ondernemers in alle regio’s
De partij benadrukt het belang van maatwerk en eerlijke behandeling van ondernemers, met aandacht voor regionale verschillen en praktische omstandigheden.
“We kiezen voor maatwerk, praktische ruimte en eerlijke behandeling van ondernemers in alle regio’s.”
Behoud zelfstandigheid en duidelijke regels voor zzp’ers
BBB wil dat zelfstandige ondernemers kunnen blijven ondernemen zonder verstikkende regelgeving, maar met duidelijke spelregels en bescherming tegen schijnzelfstandigheid.
“BBB kiest voor behoud en verbetering van de Wet DBA, zodat zelfstandige ondernemers kunnen blijven ondernemen zonder verstikkende regelgeving, maar met duidelijke spelregels.”
“Gerichte handhaving op structureel misbruik en schijnzelfstandigheid, met prioriteit bij kwetsbare situaties, maar géén jacht op bonafide ondernemers.”
Ruimte voor agrarische neveninkomsten
BBB wil dat agrariërs zonder belemmering nevenactiviteiten kunnen ontwikkelen, zoals streekwinkels, zorgactiviteiten of toerisme.
“Ruimte voor agrarische neveninkomsten. Agrariërs moeten zonder belemmering de mogelijkheid hebben om streekwinkels, zorgactiviteiten of toerisme op hun erf te ontwikkelen.”
Het CDA ziet ondernemers als het fundament van de Nederlandse economie en wil het ondernemersklimaat versterken door minder regels, meer investeringen en een stabiel beleid. De partij stelt voor om een nationale investeringsbank op te richten, fiscale regelingen te vereenvoudigen, regeldruk te verminderen en innovatie te stimuleren, met speciale aandacht voor het MKB en familiebedrijven. Hun visie is gericht op het herstellen van vertrouwen, het aantrekkelijker maken van ondernemerschap en het creëren van een toekomstbestendige, duurzame economie.
Nationale investeringsbank en investeringen in innovatie
Het CDA wil de toegang tot financiering voor ondernemers verbeteren door een nationale investeringsbank op te richten en bestaande investeringsinstrumenten te bundelen. Dit moet vooral innovatieve bedrijven en het MKB helpen groeien en concurreren, en het ondernemersklimaat aantrekkelijker maken.
“We richten een nationale investeringsbank op die investeringen in Nederland aanjaagt. Daarnaast investeren we in innovatie, R&D en onderzoek om ons verdienvermogen in de toekomst te vergroten.”
“We ontwikkelen Invest NL, Invest International en onderdelen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) door tot een Nationale Investeringsbank: één sterke overheidsinvesteringspartner, een brede nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling met slagkracht en kapitaal.”
Minder regels en efficiëntere regelgeving voor ondernemers
Het CDA erkent dat regeldruk en bureaucratie ondernemers ontmoedigen en wil daarom actief inzetten op deregulering, efficiëntere rapportages en het versimpelen van regelgeving. Dit moet het ondernemersplezier terugbrengen en het vestigingsklimaat verbeteren.
Fiscale stimulansen en vereenvoudiging voor ondernemers
Het CDA wil fiscale regelingen voor ondernemers effectiever en eenvoudiger maken, gericht op investeren, innoveren en werkgeverschap. Ook wil de partij bestaande ondernemersfaciliteiten beter afbakenen zodat ze bij de juiste doelgroep terechtkomen.
Specifieke steun voor MKB en familiebedrijven
Het CDA erkent de bijzondere positie van het MKB en familiebedrijven en wil hun continuïteit en groei ondersteunen via gerichte maatregelen zoals de bedrijfsopvolgingsregeling en betere toegang tot kapitaal.
“Familiebedrijven zijn vaak diepgeworteld in de samenleving. We ondersteunen het voortbestaan van deze familiebedrijven daarom met de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). We zijn scherp op misbruik.”
“(Mkb)bedrijven moeten makkelijker geld kunnen aantrekken. We zetten met urgentie in om een verder geïntegreerde Europese kapitaalmarkt snel en daadwerkelijk tot stand te brengen om de beschikbaarheid van (durf)kapitaal voor bedrijven te verhogen en beursgangen in Europa aantrekkelijker te maken.”
Duidelijkheid en zekerheid voor zelfstandigen (zzp’ers)
Het CDA wil de positie van zelfstandigen verduidelijken en zekerheid bieden, onder andere door wetgeving aan te passen en handhaving op schijnzelfstandigheid te intensiveren.
“We maken de positie van zelfstandigen duidelijker door wetgeving aan te passen en te blijven inzetten op goede communicatie. Zelfstandigen moeten verantwoordelijkheid nemen voor een inkomensvoorziening bij arbeidsongeschiktheid (ook voordat de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid voor Zelfstandigen in werking treedt) en een toereikend pensioen.”
“We zetten de handhaving door de Belastingdienst op schijnzelfstandigheid door en introduceren een rechtsvermoeden van werknemerschap onder een bepaald tarief.”
NSC ziet ondernemers, met name het mkb en familiebedrijven, als de ruggengraat van de Nederlandse economie en wil hun positie versterken door regeldruk te verminderen, financiering te verbeteren en een eerlijker speelveld te creëren. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het schrappen van administratieve lasten, het aanpassen van fiscale regelingen, het verbeteren van toegang tot financiering en het waarborgen van eerlijke kansen bij aanbestedingen. Innovatie, continuïteit en maatschappelijke verankering staan centraal in hun visie op ondernemerschap.
Minder administratieve lasten en regeldruk voor mkb
NSC wil het ondernemersklimaat verbeteren door de regeldruk en administratieve lasten voor het mkb te verminderen, zodat bedrijven kunnen groeien en het aantrekkelijker wordt om mensen in vaste dienst te nemen.
“We willen daarom minder administratieve lasten voor mkb’ers, onder meer door bestaande prikkels tegen het licht te houden en bij nieuwe wetgeving een mkb-uitvoeringstoets in te voeren. Papieren tijgers moeten worden geschrapt, zoals de rapportageplicht werkgebonden mobiliteit.”
“Beschermen van familie- en gezinsbedrijven en het midden- en kleinbedrijf (mkb) met zo min mogelijk administratieve lasten.”
Eerlijker speelveld en aangepaste fiscale regelingen
NSC wil een gelijk speelveld creëren tussen verschillende typen bedrijven, met name tussen private equity en familiebedrijven, door fiscale voordelen te herzien en de continuïteit van familiebedrijven te waarborgen.
“We zorgen ervoor dat er een gelijk speelveld ontstaat tussen deze twee groepen en zullen dus een aantal belastingvoordelen van private equity terugdringen. De fiscale Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) spitsen we toe op datgene waarvoor zij bedoeld is: het waarborgen van de continuïteit van familiebedrijven die van waarde zijn voor Nederland.”
Verbeterde toegang tot financiering voor mkb
Omdat grote banken vaak niet toegankelijk zijn voor het mkb, wil NSC alternatieve financieringsvormen stimuleren en een duurzaamheidslening voor het kleinbedrijf introduceren.
“Omdat de grote banken vaak niet thuis geven als het mkb geld wil lenen, bevorderen we de toegang tot non-bancaire financiering zoals crowdfunding, kredietunies en de microfinanciering. Voor het kleinbedrijf wordt op nationaal niveau een duurzaamheidslening geïntroduceerd.”
Eerlijke kansen voor mkb bij overheidsaanbestedingen
NSC wil dat mkb-bedrijven en lokale ondernemers een eerlijke kans krijgen bij overheidsopdrachten, waarbij niet alleen prijs maar ook maatschappelijke waarde en duurzaamheid meetellen.
“We herzien de Aanbestedingswet zodat mkb-bedrijven en lokale ondernemers een eerlijke kans krijgen. Bij overheidsopdrachten telt niet alleen prijs, maar ook lokale verankering, maatschappelijke waarde en duurzaamheid wegen mee. De wet wordt aangepast in lijn met Europese aanbestedingsregels.”
“Bij overheidsopdrachten krijgen lokale en mkb-bedrijven een eerlijke kans: het automatisme dat de grootste aanbieder wint, doorbreken we.”
Stimuleren van innovatie en ondersteuning van groeifases
NSC wil innovatie bij het mkb stimuleren door bestaande belastingvoordelen te handhaven, regionale ontwikkelingsmaatschappijen te ondersteunen en aandacht te geven aan de risicovolle beginfase van bedrijven.
“Voor het innovatieve mkb blijven de regionale ontwikkelingsmaatschappijen het eerste aanspreekpunt. We handhaven de belastingvoordelen voor innovatie en de aftrek voor milieu-investeringen en zijn terughoudend met subsidies. Bijzondere aandacht moet er zijn voor de risicovolle beginfase, het doorgroeien naar een volwaardig bedrijf en het voorkomen van weglekken van kennis en bedrijvigheid.”
“De Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk (WBSO) en de Innovatiebox zijn instrumenten die het voor grotere bedrijven aantrekkelijk maken om hun innovaties en R&D in Nederland te concentreren. We handhaven deze belastingvoordelen en zien ze als essentieel voor het innovatieve mkb en grote bedrijven.”
Ondernemers centraal in beleid en bestaanszekerheid
NSC benadrukt het belang van ondernemers voor de samenleving en bestaanszekerheid, en wil hen centraal stellen in politieke beslissingen.
“Nieuw Sociaal Contract kiest voor bestaanszekerheid voor gewone mensen, gezinnen en hardwerkende ondernemers. Zij moeten centraal staan in de beslissingen die de politiek neemt.”
“Het midden- en kleinbedrijf (mkb) en familiebedrijven zijn de ruggengraat van de Nederlandse economie. Ze zorgen voor het grootste deel van de werkgelegenheid, zijn vaak diepgeworteld in hun regio en investeren duurzaam.”
BIJ1 ziet ondernemers vooral als onderdeel van een bredere economische structuur die radicaal moet veranderen: van winstgedreven aandeelhoudersbedrijven naar democratische, coöperatieve ondernemingen. Zelfstandige ondernemers krijgen alleen expliciet aandacht waar het gaat om sekswerkers, die dezelfde rechten als andere ondernemers moeten krijgen. Het programma bevat weinig tot geen positieve stimulansen voor traditionele ondernemers; de nadruk ligt op collectief eigendom, werknemerszeggenschap en het beperken van winstmaximalisatie.
Coöperaties als standaard, aandeelhoudersbedrijven uitfaseren
BIJ1 wil dat nieuwe bedrijven standaard als werknemerscoöperaties worden opgericht en coöperatieve ondernemingen subsidie krijgen. Dit moet de macht van aandeelhouders en traditionele ondernemers beperken en democratische zeggenschap op de werkvloer bevorderen.
“Coöperatieve ondernemingen krijgen subsidie. En krijgen zo een concurrerend, waardig alternatief voor de aandeelhouderscorporatie, die op termijn uitsterft.”
“Nieuwe bedrijven worden standaard opgericht als werknemerscoöperaties.”
“De coöperatie van werknemers wordt de standaard eigendomsstructuur voor nieuw opgerichte rechtspersoonlijkheden. Hiervoor creëren we duidelijke grondslag in de wet.”
Sekswerkers gelijke rechten als andere ondernemers
BIJ1 erkent sekswerkers expliciet als zelfstandige ondernemers en wil hun positie versterken door hen dezelfde rechten en toegang tot voorzieningen te geven als andere ondernemers.
“De rechten van sekswerkers trekken we gelijk met de arbeidsrechten van andere zelfstandige ondernemers en werknemers.”
“Sekswerkers krijgen toegang tot (zakelijke) dienstverlening. Zij kunnen een bankrekening openen en een hypotheek krijgen.”
“De vergunningseis voor zelfstandige sekswerkers heffen we op. Sekswerkers krijgen de mogelijkheid om thuis een eenmanszaak te starten.”
Beperken van winstmaximalisatie en macht van grote bedrijven
BIJ1 wil de macht van grote, winstgedreven bedrijven en aandeelhouders fors inperken, onder andere door bindende werknemersraden, verplichte werknemersfondsen en het verplicht verkopen van aandelen aan werknemers.
“Elk bestaand beursgenoteerd bedrijf met meer dan 100 werknemers is verplicht een werknemersfonds op te richten. Hieraan schrijven zij jaarlijks een aantal nieuwe aandelen uit, in verhouding met de jaarwinst.”
“De democratische ondernemingsraad is een verplicht onderdeel van grote bedrijven, met een bindend mandaat in het bestuur.”
“Multinationale bedrijven met dependances (vestigingen) in Nederland zijn verplicht een plan te maken waarin staat hoe zij binnen korte tijd minimaal 51% van de aandelen aan de werknemers van die dependance verkopen.”
De PVV zet zich in voor het verminderen van lasten en regeldruk voor ondernemers, met bijzondere aandacht voor boeren, vissers, mkb’ers en bedrijfseigenaren die volgens de partij worden belemmerd door overheidsbeleid en Europese regels. De partij wil onnodige regels en fiscale subsidies schrappen, meer ruimte geven aan ondernemerschap en innovatie, en Nederlandse bedrijven beschermen tegen internationale concurrentie en klimaatmaatregelen. Concrete voorstellen zijn onder meer het afschaffen van zero-emissiezones, het versoepelen van regels voor boerderijwinkels, en het stoppen van ondoelmatige subsidies aan het bedrijfsleven.
Minder regeldruk en lasten voor ondernemers
De PVV vindt dat ondernemers te veel worden belemmerd door regels, belastingen en klimaatmaatregelen. De partij wil deze lasten verlagen en ondernemers meer ruimte geven om te ondernemen, innoveren en concurreren. Dit geldt met name voor boeren, vissers, mkb’ers en havenbedrijven, die volgens de PVV essentieel zijn voor de Nederlandse economie en cultuur.
“We moeten bedrijven koesteren in plaats van wegpesten. Geen gedwongen elektrificatie in de scheepvaart.”
“Vrije verkoop voor boerderijwinkels – zonder onnodige regeldruk, registraties en btw-heffingen”
“Afschaffen van alle zero-emissiezones, overal in het land”
“Laat boeren en tuinders doen waar zij goed in zijn; zet onze nationale voedselvoorziening op 1!”
Schrappen van ondoelmatige fiscale subsidies en regels
De PVV wil stoppen met wat zij ziet als ondoelmatige fiscale subsidies voor het bedrijfsleven en onnodige regelgeving, zodat het geld in Nederland blijft en ondernemers niet worden geconfronteerd met overbodige administratieve lasten.
Bescherming van familiebedrijven en overdraagbaarheid van vergunningen
De PVV wil familiebedrijven in de visserijsector beschermen door vergunningen overdraagbaar te maken, zodat jonge ondernemers een kans krijgen en bedrijven kunnen blijven bestaan.
“Alle vergunningen moeten overdraagbaar worden, zodat familiebedrijven blijven bestaan en ook jonge vissers een kans krijgen.”
Tegen gedwongen uitkoop en onteigening van boeren
De partij is fel tegen gedwongen uitkoop of onteigening van boerenbedrijven en wil dat boeren de ruimte krijgen om te blijven ondernemen.
DENK erkent de belangrijke rol van ondernemers, vooral in het MKB, voor de economie en werkgelegenheid. De partij wil kleine ondernemers concreet ondersteunen met minder administratieve lasten, lagere belastingen, betere toegang tot krediet en een betaalbaar vangnet bij ziekte. Tegelijkertijd blijft DENK inzetten op bescherming van werknemers en het tegengaan van schijnzelfstandigheid.
Lagere lasten en minder regeldruk voor kleine ondernemers
DENK wil kleine ondernemers meer ruimte geven door hun lasten te verlagen en administratieve druk te verminderen. Dit moet het ondernemerschap aantrekkelijker maken en voorkomen dat ondernemers vastlopen in bureaucratie.
Publieke kredietbank voor kleine ondernemers
Om de toegang tot financiering te verbeteren, stelt DENK een publieke kredietbank voor die eerlijke leningen verstrekt aan kleine ondernemers die bij reguliere banken geen kans krijgen.
“We richten een publieke kredietbank op voor kleine ondernemers. Die verstrekt eerlijke leningen aan ondernemers die bij gewone banken geen kans krijgen.”
Betaalbaar vangnet bij ziekte voor kleine ondernemers
DENK wil een betaalbaar vangnet voor loondoorbetaling bij ziekte voor kleine ondernemers, zodat zij niet onevenredig worden belast en tegelijkertijd de rechten van werknemers behouden blijven.
“We zorgen voor een betaalbaar vangnet voor de loondoorbetaling bij ziekte voor kleinere ondernemers. Hiermee komen we ondernemers tegemoet, zonder de rechten van werknemers in te perken.”
Waardering en steun voor MKB-ondernemers
De partij benadrukt de waarde van MKB-ondernemers voor de economie en werkgelegenheid, en wil hen actief ondersteunen om hun rol te kunnen blijven vervullen.
“Wij waarderen de belangrijke rol van ondernemers in het MKB in het creëren van banen en economische groei. Wij willen deze ondernemers steunen.”
“Onze economie in grote mate afhankelijk is van ondernemers in het MKB die met hun inzet van grote waarde zijn. Deze ondernemers moeten de steun en ruimte krijgen om van waarde te kunnen blijven.”
De Partij voor de Dieren wil ondernemers stimuleren tot duurzaam, circulair en eerlijk ondernemen, met duidelijke en strenge regels die milieu, dierenwelzijn en mensenrechten centraal stellen. Ze pleiten voor minder regeldruk door begrijpelijke normen, een verschuiving van belasting op arbeid naar vervuiling, en actieve ondersteuning van circulaire en lokale ondernemers. Grote bedrijven en vervuilers gaan meer betalen, terwijl het mkb en duurzame initiatieven worden ontzien en gestimuleerd.
Duidelijke, Strenge en Begrijpelijke Regels voor Ondernemers
De PvdD wil dat ondernemers weten waar ze aan toe zijn door strenge, maar eenvoudige regels op het gebied van milieu, dierenwelzijn en mensenrechten. Dit moet overmatige regeldruk voorkomen en een gelijk speelveld creëren voor duurzame ondernemers.
“We kiezen voor strenge normen voor milieu, dierenwelzijn en mensenrechten, maar vatten die in begrijpelijke regels zonder ingewikkelde uitzonderingen. Zo weten ondernemers waar ze aan toe zijn en gaan we overmatige regeldruk tegen.”
Belastingverschuiving: Minder op Arbeid, Meer op Vervuiling
De partij wil het belastingstelsel hervormen zodat werken goedkoper wordt en vervuilen duurder, wat ondernemers stimuleert om circulair en duurzaam te ondernemen.
“We verschuiven de belastingdruk: minder op arbeid, meer op grondstoffenverbruik en vervuiling. Zo wordt werken goedkoper en vervuilen duurder. Denktank Ex’tax laat al zien hoe een groene belastingverschuiving banen oplevert én het milieu spaart en dat deze verschuiving noodzakelijk is voor ondernemers om hun circulaire doelen te halen.”
Actieve Ondersteuning van Circulaire en Lokale Ondernemers
De PvdD wil circulaire ondernemers en lokale economische ketens actief ondersteunen, onder andere via aanbestedingsbeleid en het stimuleren van hergebruik.
Meer Overheidssteun voor Duurzaam MKB, Minder voor Grote Vervuilers
De partij wil stoppen met subsidies aan grote vervuilers en de opbrengsten inzetten voor toekomstbestendige ondernemingen en groene innovatie, met nadruk op het mkb.
“We gaan ons meer richten op het ondersteunen van het toekomstbestendige midden- en kleinbedrijf, groene innovaties en lokale initiatieven. We stoppen met het subsidiëren van de grootste vervuilers. De vervuiler gaat betalen en de opbrengsten gebruiken we voor toekomstbestendige ondernemingen en groene innovatie.”
Overheidsinkoop Stimuleert Duurzame Ondernemers
De overheid moet duurzaam inkopen en zo (vooral kleine en middelgrote) bedrijven stimuleren die eerlijk en duurzaam ondernemen.
“Overheden besteden publiek geld groen en rechtvaardig, en stimuleren daarmee (kleine en middelgrote) bedrijven die duurzaam en eerlijk ondernemen.”
50PLUS erkent het belang van ondernemers, met name jonge ondernemers in de agrarische sector, en wil hun perspectief verbeteren. Daarnaast wil de partij ondernemers betrekken bij het opsporen van verspilling en inefficiëntie in de overheidsuitgaven. Concrete voorstellen zijn gericht op het ondersteunen van jonge agrarische ondernemers en het inzetten van ondernemerskennis bij overheidsbesparingen.
Perspectief voor jonge agrarische ondernemers
50PLUS wil bijdragen aan een goed toekomstperspectief voor jonge ondernemers in de agrarische sector, omdat deze sector belangrijk is voor de Nederlandse economie en voedselzekerheid. De partij benadrukt het belang van innovatie en een gelijk speelveld met buurlanden om jonge agrariërs te ondersteunen.
“Wij willen bijdragen aan een goed perspectief voor de jonge ondernemers in de agrarische sector in Nederland.”
Ondernemers inzetten bij overheidsbesparingen
Om verspilling en ondoelmatigheden in de overheidsuitgaven aan te pakken, wil 50PLUS een topteam van ambtenaren en ondernemers samenstellen. Dit team moet de effectiviteit van alle overheidsuitgaven onderzoeken en zo bijdragen aan een efficiëntere overheid.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”