Verkiezingsprogramma's 2025 overondernemer
BVNL ziet ondernemers als de motor van de Nederlandse economie en pleit voor maximale ondernemersvrijheid, minder overheidsbemoeienis en lagere lasten. De partij wil het vestigingsklimaat verbeteren door belastingen te verlagen, bureaucratie te verminderen en regelgeving te versoepelen, met speciale aandacht voor het MKB en ZZP’ers. BVNL kiest voor een klassiek-liberale, economisch rechtse koers waarin risico nemen en succes worden beloond en de overheid een minimale rol speelt.
Lagere belastingen en minder regels voor ondernemers
BVNL wil de lasten voor ondernemers drastisch verlagen en de regeldruk verminderen, omdat zij vinden dat ondernemers te veel worden belast en gehinderd door bureaucratie. Dit moet het vestigingsklimaat verbeteren, bedrijven in Nederland houden en ondernemerschap stimuleren, vooral voor het MKB en ZZP’ers.
“Het vestigingsklimaat moet worden verbeterd door lagere belastingen (vlaktaks van 25%) in te voeren, minder overheidsbemoeienis, lage energiekosten en versoepeling van het arbeidsrecht.”
“Minder regels voor ondernemers en bedrijven. Bureaucratie en regeldruk moeten worden teruggedrongen.”
“Het MKB en de ZZP’ers zijn de motor van de Nederlandse economie. 80% van alle banen wordt gegenereerd door ondernemers. De overheid moet zich minder met hen bemoeien. BVNL wil de belastingen en werkgeverslasten voor ondernemers omlaag brengen, de bureaucratie verminderen en het gelijke speelveld weer terugbrengen in de markt door in elk geval geen regels te maken die strenger zijn dan het EU-gemiddelde.”
“BVNL wil dat MKB-ondernemers in vrijheid kunnen ondernemen en daar een goede boterham aan kunnen verdienen. Het MKB is de ruggengraat van de samenleving, maar wordt steeds meer als melkkoe gebruikt. Daarom willen wij lagere belastingen, minder bureaucratie, simpeler arbeidsrecht en meer vrijheid voor het MKB.”
“Belang Van Nederland kiest voor een ondernemersvriendelijke koers die gestoeld is op vrijemarkteconomie, sober fiscaal beleid, lage belastingen en structurele hervormingen.”
Afschaffen en versoepelen van specifieke regels en verplichtingen
BVNL wil concrete wettelijke verplichtingen en administratieve lasten voor ondernemers schrappen, zoals het UBO-register, de WWFT, verplichte ondernemingsraden en de wet DBA. Dit moet ondernemers meer vrijheid en minder administratieve lasten geven.
“Het UBO-register wordt afgeschaft.”
“De Wet op Witwassen en Financiering Terrorisme (WWFT) wordt afgeschaft.”
“Geen verplichte ondernemingsraad voor bedrijven.”
“De wet DBA wordt ingetrokken en mensen mogen zelf bepalen of ze liever in loondienst gaan of als ZZP’er aan de slag gaan.”
“Belang Van Nederland wil de administratielast voor hippische ondernemers drastisch verminderen. Deze last is kostprijsverhogend en dient geen enkel nuttig doel.”
Belonen van ambitie, risico en succes
BVNL vindt dat ondernemers, ZZP’ers en vakmensen gewaardeerd en beloond moeten worden voor hun inzet en risico’s. Succes en ambitie moeten niet worden bestraft met hoge belastingen, maar juist worden gestimuleerd als kern van economische groei.
“Ambitie is een deugd en succes verdient applaus. Verschillen worden gevierd in plaats van bestreden.”
“Risico nemen moet lonen. Ondernemers, zelfstandigen, vakmensen en iedereen die hard werkt in de Nederlandse bedrijven zijn de ruggengraat van Nederland – zij verdienen ruimte, geen regels.”
“Bedrijven en hun werknemers zijn over het algemeen een verzameling competente mensen die hard werken, risico’s nemen, zorgen voor banen en die, als het goed gaat, succesvol zijn. Op die ambitie en dat succes moeten wij trots zijn.”
Klassiek-liberale visie: minimale overheid en ondernemersvrijheid
BVNL’s economische visie is geworteld in klassiek-liberale principes en de Oostenrijkse School, met ondernemersvrijheid, eigendomsrechten en individuele verantwoordelijkheid centraal. De overheid moet klein blijven en ondernemers zo veel mogelijk ruimte geven.
“Onze visie is geworteld in de Oostenrijkse School van de economie, waarin ondernemersvrijheid, eigendomsrechten en individuele verantwoordelijkheid centraal staan.”
“Belang Van Nederland staat voor een kleine overheid, een vrije markt met zo min mogelijk staatsinterventie en het behoud van het goede uit de rijke Nederlandse traditie.”
De ChristenUnie ziet ondernemers als essentieel voor een toekomstbestendige, duurzame economie en wil hen meer ruimte en vertrouwen geven door regeldruk te verminderen en stabiel beleid te voeren. Ze pleiten voor doelsturing in plaats van middelvoorschriften, investeren in jong ondernemerschap en innovatie, en koesteren familiebedrijven. Tegelijkertijd verwachten ze van ondernemers maatschappelijke verantwoordelijkheid, onder meer op het gebied van duurzaamheid en eerlijke arbeidsvoorwaarden.
Minder regeldruk en meer doelsturing voor ondernemers
De ChristenUnie vindt dat ondernemers te veel last hebben van onnodige regels en administratieve lasten, wat innovatie en ondernemerschap belemmert. Ze willen dat de overheid stuurt op doelen in plaats van gedetailleerde voorschriften, zodat ondernemers zelf kunnen bepalen hoe ze deze doelen bereiken. Dit moet zorgen voor meer vertrouwen, ruimte en voorspelbaarheid voor ondernemers.
“De overheid reduceert de regeldruk en wordt een stabiele en betrouwbare partner voor bedrijven. Het uitblijven van (snelle) vergunningverlening, een gebrek aan netcapaciteit en veel regeldruk staan een goed ondernemersklimaat in de weg. Deze obstakels worden met vaart aangepakt...”
“Wat de ChristenUnie betreft stuurt de overheid op doelen in plaats van middelvoorschriften, waarbij ondernemers zelf aan het stuur zitten om deze te bereiken, en niet voorgeschreven krijgen op welke wijze ze deze doelen moeten halen.”
“Deze onnodige regeldruk moet minder, of het nu om mkb-bedrijven, financiële instellingen of beursgenoteerde ondernemingen gaat.”
“De overheid wijzigt te vaak van koers, bijvoorbeeld als het gaat over belastingtarieven, subsidieregelingen of regelgeving. Die onvoorspelbaarheid is fnuikend voor ondernemers. Zij hebben behoefte aan een duidelijk en voorspelbaar beleid.”
Investeren in jong ondernemerschap en innovatie
De ChristenUnie wil investeren in het beroepsonderwijs en jonge ondernemers stimuleren, onder andere door betere samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven en het makkelijker maken van afspraken over intellectueel eigendom. Ze zien innovatie als sleutel voor een duurzame economie en willen de toegang tot groeikapitaal verbeteren.
“We investeren volop in het beroepsonderwijs en geven ruimte aan jonge ondernemers. Dat is nodig, nu veel kennis met pensioen gaat.”
“We stimuleren ondernemerschap vanuit het hoger en wetenschappelijk onderwijs, bijvoorbeeld door het mogelijk maken van afspraken over het intellectueel eigendom van tijdens een studie ontwikkelde innovaties.”
“We verbeteren de toegang van het mkb, start-ups en scale-ups tot groeikapitaal, ook via non-bancaire financiers als Qredits.”
Koesteren van familiebedrijven
De ChristenUnie waardeert familiebedrijven vanwege hun lokale verankering en maatschappelijke rol. Ze willen deze bedrijven ondersteunen met een goede bedrijfsopvolgingsregeling en eerlijke fiscale behandeling.
“Familiebedrijven zijn vaak geworteld in de (lokale) samenleving. De ChristenUnie waardeert die rol van familiebedrijven, en steunt initiatieven die bijdragen aan het floreren van dit deel van de economie.”
“Een goede, doeltreffende en doelmatige bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) maakt daar deel van uit.”
Ondernemers moeten maatschappelijk verantwoord handelen
De ChristenUnie verwacht van ondernemers dat zij bijdragen aan duurzaamheid, eerlijke arbeidsvoorwaarden en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Overheidssteun wordt gekoppeld aan het naleven van internationale normen.
“Het uitgangspunt wordt dat bedrijven die van overheidssteun gebruikmaken, de OESO-normen rond internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen onderschrijven en naleven.”
“Als goede werkgevers dragen ze zorg voor hun personeel en maken verantwoorde keuzes als het gaat om duurzaamheid en milieu.”
Ruimte voor boeren om te ondernemen
Specifiek voor agrarische ondernemers wil de ChristenUnie af van middelvoorschriften en boeren meer ruimte geven om binnen gestelde doelen te ondernemen, met vertrouwen in hun vakmanschap.
“Boeren moeten weer kunnen ondernemen. Er komt daarom zoveel mogelijk doelsturing in plaats van middelvoorschriften.”
“Om ondernemers aan de slag te laten gaan met stikstofreductie wordt er gestuurd op emissies.”
“Ondernemers en dus ook boeren benaderen we vanuit vertrouwen in hun vakmanschap.”
De VVD ziet ondernemers als de motor van de Nederlandse economie en wil hen maximale ruimte geven om te groeien, te innoveren en banen te creëren. De partij pleit voor lagere lasten, minder bureaucratie, een stabiel ondernemersklimaat en concrete steun bij innovatie, bedrijfsopvolging en faillissementen. De VVD wil dat de overheid ondernemers serieus neemt, onnodige regels schrapt en het ondernemersklimaat wettelijk beschermt.
Lagere lasten en minder bureaucratie voor ondernemers
De VVD wil dat ondernemers minder belastingen en regeldruk ervaren, zodat zij kunnen investeren en groeien. Dit moet voorkomen dat bedrijven vertrekken en stimuleert innovatie en werkgelegenheid. De partij stelt voor om onnodige regels te schrappen, procedures te versnellen en het ondernemersklimaat wettelijk te beschermen.
“Lage belastingen voor ondernemers altijd onze inzet is. We vertrouwen ondernemers, dus schrappen we overbodig papierwerk.”
“We leggen wettelijk vast dat de Nederlandse overheid de plicht heeft het ondernemersklimaat te verbeteren. Daarbij hoort een stabiel fiscaal klimaat, minder bureaucratie en stimulering van groeitechnologieën.”
“We willen dat procedures voor het aanvragen van vergunningen, vooral bij het mkb, drastisch versneld worden. Als uiterste stok willen we dat wanneer ondernemers voor een eenvoudige aanvraag bij de overheid langer moeten wachten dan de geldende termijn, deze aanvraag automatisch wordt goedgekeurd, onder de voorwaarde dat belangen van derden niet worden geschaad.”
“We grijpen daarom in als gemeenten doorschieten in hun regeldrift. Dat kan door met gemeenten standaarden te ontwikkelen voor lage regeldruk, net zoals bij armoederegelingen gebeurt. Hierbij hebben we speciale aandacht voor het mkb.”
Consistent en voorspelbaar overheidsbeleid voor ondernemers
De VVD benadrukt het belang van stabiel en voorspelbaar beleid, zodat ondernemers kunnen plannen en investeren. Politici moeten zich bewust zijn van het effect van hun woorden en beleid op ondernemers en het sentiment rond ondernemerschap.
Steun bij innovatie, groei en bedrijfsopvolging
De VVD wil ondernemers ondersteunen bij innovatie, groei en bedrijfsopvolging. Dit gebeurt door fiscale stimulansen, investeringsmaatschappijen voor start- en scale-ups, en het beschermen van familiebedrijven tegen versobering van de bedrijfsopvolgingsregeling.
“We breiden de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk uit. Ondernemers die willen investeren in innovatie, kunnen dat zo doen tegen gunstige belastingvoorwaarden.”
“We richten daarnaast een investeringsmaatschappij op die is gericht op start- en scale-ups, zodat zij het geld hebben om op te schalen.”
“We staan daarom niet toe dat een regeling die het aantrekkelijk maakt het bedrijf over te geven aan de volgende generatie, de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), verder wordt versoberd. Ook passen we belemmerende regelgeving voor bedrijfsopvolging aan.”
Eerlijk vangnet en bescherming bij faillissement
De VVD erkent dat falen bij ondernemerschap hoort en wil een eerlijk vangnet bieden aan ondernemers die failliet gaan. Dit moet persoonlijke gevolgen beperken en een doorstart mogelijk maken.
“We zonderen ondernemers die failliet zijn gegaan een jaar lang uit van de vermogenstoets in de bijstand, mits ze schuldeisers afbetalen. Dit moedigt de stap naar een doorstart in het ondernemerschap aan.”
“Daarnaast willen we dat een ondernemer die failliet is gegaan en schuldeisers heeft afbetaald, minder persoonlijk nadelige gevolgen ondervindt door een langdurige BKR-registratie.”
Overheid moet luisteren naar ondernemers
De VVD vindt dat de overheid niet moet bepalen wat de problemen van ondernemers zijn, maar vooral naar hen moet luisteren en hen serieus nemen bij het maken en schrappen van beleid.
“We vinden dat de overheid meer moet luisteren naar ondernemers. De overheid zou niet moeten bepalen voor ondernemers wat hun problemen zijn, maar moet vooral naar hen luisteren.”
Lagere lasten en meer ruimte voor personeel
De VVD wil het voor ondernemers aantrekkelijker maken om personeel te belonen en te laten delen in de winst, en de werkkostenregeling versoepelen.
“We zorgen dat ondernemers vaker werknemers kunnen belonen zonder daar belasting over te moeten betalen. Denk hierbij aan gezonde lunches, een kerstpakket of een sportabonnement. We schrappen ingewikkelde voorwaarden die dit onnodig kostbaar of te ingewikkeld maken.”
“We willen het voor álle bedrijven aantrekkelijk maken om aan het personeel aan te bieden mee te delen in de waardestijging en winst van het bedrijf, niet alleen voor start- en scale-ups.”
De SGP ziet ondernemers als de motor van de economie en wil een voorspelbaar, stabiel ondernemersklimaat met minder regeldruk en rechtvaardige belastingen. Ze pleiten voor concrete steun aan het mkb, familiebedrijven en zzp’ers, onder meer via fiscale verlichting, betere financieringsmogelijkheden en wettelijke erkenning van zelfstandigen. Tegelijkertijd benadrukt de SGP het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzame keuzes en bescherming tegen overmatige regelgeving.
Voorspelbaar en aantrekkelijk ondernemersklimaat
De SGP wil een stabiel en aantrekkelijk vestigingsklimaat voor ondernemers, met voorspelbaar beleid en minder administratieve lasten. Dit moet ondernemers zekerheid bieden, vooral op het gebied van belastingen en regelgeving.
“Basisvereiste hiervoor is voorspelbaar overheidsbeleid zodat ondernemers weten waar zij van op aan kunnen, zeker ook ten aanzien van belastingen. Een einde aan gezwabber dus.”
“Dat vraagt om een goed vestigingsklimaat, met rechtvaardige belastingen voor burgers én minder administratieve rompslomp voor ondernemers.”
Fiscale verlichting en steun voor mkb en familiebedrijven
De SGP wil de winstbelasting en werkgeverslasten verlagen, vooral voor het mkb en familiebedrijven, en de bedrijfsopvolgingsregeling behouden. Ze willen investeren in financieringsmogelijkheden en het aantrekkelijk maken van investeringen in de economie.
“De winstbelasting voor het bedrijfsleven en de werkgeverslasten worden verlicht, vooral gericht op het mkb. Vaak zijn dit familiebedrijven, ondernemingen in de maakindustrie en andere bedrijven die zorgen voor veel werkgelegenheid.”
“De bedrijfsopvolgingsregeling blijft behouden.”
“Het blijft fiscaal aantrekkelijk te investeren in onze economie. De durfkapitaalregeling keert terug, zodat het verstrekken van financiering aan startups en snelgroeiende bedrijven met veel potentie en een hoog risico wordt gestimuleerd.”
Wettelijke erkenning en betere positie voor zzp’ers
De SGP wil een einde maken aan de onzekerheid voor zzp’ers door wettelijke erkenning, duidelijke definities en passende voorzieningen. Ze pleiten voor een opt-out voor verplichte verzekeringen en uitzonderingen voor specifieke sectoren.
“Zelfstandigen krijgen eindelijk de wettelijke erkenning die zij verdienen door een heldere definitie met bijbehorende criteria vast te leggen.”
“Er komt een opt-out op de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers die gegarandeerd en langjarig zelf andere, passende maatregelen voor hun risico’s treffen.”
“Zzp’ers in de agrarische sector worden uitgezonderd van de verzekeringsplicht vanwege de specifieke positie van deze sector en de beschikbaarheid van beter passende arrangementen die in deze sector gangbaar zijn.”
Minder regeldruk en betere toegang tot financiering
De SGP wil de regeldruk voor ondernemers verminderen en de toegang tot financiering verbeteren, onder meer door garantiestellingen, winwin-leningen en betere toegang tot bankrekeningen.
“De overheid gaat private financiering lostrekken en verbreedt het palet aan publieke en private financiering. Er komen verbeterde garantiestellingen voor kleine kredieten en grote financiers, zoals pensioenfondsen, worden gestimuleerd hun geld hierin te steken.”
“Het wordt aantrekkelijker slapend spaargeld te steken in een bedrijf van familie of vrienden door introductie van de winwin-lening.”
“Er komt in ieder geval een wettelijk recht op een bankrekening voor ondernemingen, verenigingen en stichtingen, tenzij zwaarwegende redenen dat onmogelijk maken.”
Stimuleren van maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen
De SGP stimuleert bedrijven om duurzame en eerlijke keuzes te maken, onder meer via fiscale aanpassingen, subsidies en duurzaam inkoopbeleid van de overheid.
“Bedrijven worden (financieel) gestimuleerd duurzame en eerlijke keuzes te maken en te investeren in de lange termijn, door middel van fiscale aanpassingen en verruiming van subsidies.”
“De overheid selecteert bij aanbestedingen niet alleen op de laagste prijs, maar stimuleert in haar inkoopbeleid ook duurzame en sociale keuzes.”
BBB ziet ondernemers, vooral in het mkb en de regio, als de ruggengraat van de Nederlandse economie en wil hun positie versterken door minder regels, lagere lasten en meer vertrouwen vanuit de overheid. De partij pleit voor maatwerk, bescherming tegen disproportionele lasten, betere toegang tot financiering en stimulering van jong ondernemerschap. BBB wil dat beleid aansluit bij de praktijk van ondernemers en dat de overheid ondersteunt in plaats van hindert.
Minder regels en lasten voor ondernemers
BBB vindt dat ondernemers te veel worden belast door bureaucratie, regeldruk en lasten die niet passen bij hun schaal. De partij wil dat regelgeving proportioneel wordt toegepast, met minder papieren verplichtingen en meer ruimte voor gezond verstand, zodat ondernemers kunnen focussen op hun werk en innovatie.
“Een stop op onzinnige regels voor kleine ondernemers. Richtlijnen moeten proportioneel vertaald worden in Nederlandse regelgeving: wat voor Shell geldt, mag niet ook voor de slager op de hoek gelden.”
“We willen minder tijdverspilling aan papieren verplichtingen, minder angst voor boetes en meer ruimte voor gezond verstand. Vooral het midden en kleinbedrijf lijdt onder regels en bureaucratie. Ondernemers moeten kunnen doen waar ze goed in zijn: werken, maken, zorgen, bouwen.”
“Bescherming tegen onevenredige lasten. BBB verzet zich tegen eenzijdige lastenverzwaring vanuit OESO of EUafspraken die het mkb disproportioneel raken.”
“Niet de overheid creëert waarde, maar mensen die ondernemen, bouwen, verhandelen en verbeteren. Toch maken we het deze hardwerkende mensen steeds moeilijker. Regeldruk, hoge lasten en stroperige procedures ontmoedigen ondernemerschap, terwijl andere landen hun bedrijven juist koesteren. Dat moet anders.”
Maatwerk en eerlijke behandeling voor mkb en regionale ondernemers
BBB wil dat het beleid beter aansluit bij de praktijk van ondernemers, met specifieke aandacht voor het mkb, micro-ondernemingen en regionale verschillen. De partij pleit voor maatwerk, eerlijke behandeling en versterking van regionale ecosystemen.
“We kiezen voor maatwerk, praktische ruimte en eerlijke behandeling van ondernemers in alle regio’s.”
“Regionale ecosystemen versterken. Samenwerking tussen grote bedrijven, mkb, startups, onderwijs en overheid wordt actief ondersteund, met ruimte voor maatwerk en regionale investeringsagenda’s.”
Betere toegang tot financiering en stimulering van jong ondernemerschap
BBB wil dat kleine ondernemers makkelijker toegang krijgen tot financiering en dat jong ondernemerschap actief wordt gestimuleerd, onder andere via begeleiding, startkapitaal en ruimte in het onderwijs.
“Toegang tot microfinanciering verbeteren. Eenvoudige en regionale kredietmogelijkheden voor kleine ondernemers die willen investeren of starten.”
“Jong ondernemerschap stimuleren. Jongeren die willen ondernemen krijgen begeleiding, toegang tot startkapitaal en ruimte in het onderwijs om ondernemerschap te ontwikkelen.”
Ruimte voor agrarische neveninkomsten en lokale ondernemers
BBB wil agrariërs en lokale ondernemers meer mogelijkheden geven om hun bedrijf te verbreden, bijvoorbeeld met streekwinkels, zorgactiviteiten of toerisme, en structureel ruimte bieden aan kleinschalige ondernemers in nieuwbouwwijken.
“Ruimte voor agrarische neveninkomsten. Agrariërs moeten zonder belemmering de mogelijkheid hebben om streekwinkels, zorgactiviteiten of toerisme op hun erf te ontwikkelen.”
“Lokale ondernemers in de wijk. In nieuwbouwwijken komt structureel ruimte voor kleinschalige ondernemers met een sociale functie, zoals bakkers, kapsalons, fietsenmakers of buurtwinkels.”
Behoud zelfstandigheid en duidelijke regels voor zzp’ers
BBB wil zelfstandigheid voor ondernemers behouden, schijnzelfstandigheid bestrijden, en duidelijke, werkbare regels voor zzp’ers, zonder overregulering die echte ondernemers belemmert.
“BBB kiest voor behoud en verbetering van de Wet DBA, zodat zelfstandige ondernemers kunnen blijven ondernemen zonder verstikkende regelgeving, maar met duidelijke spelregels.”
“Gerichte handhaving op structureel misbruik en schijnzelfstandigheid, met prioriteit bij kwetsbare situaties, maar géén jacht op bonafide ondernemers.”
Het CDA wil het ondernemersklimaat versterken door minder regeldruk, meer investeringen en een stabiel beleid dat innovatie en groei stimuleert. Ze pleiten voor een nationale investeringsbank, vereenvoudiging van fiscale regelingen en het aantrekkelijker maken van werkgeverschap. Het CDA ziet ondernemers als fundament van de economie en wil hen meer vertrouwen en ruimte geven om te ondernemen.
Minder regeldruk en efficiëntere regelgeving
Het CDA erkent dat ondernemers worden ontmoedigd door overmatige regeldruk en inefficiënte regelgeving. Ze willen deze regeldruk fors verminderen, regelgeving versimpelen en rapportages efficiënter maken, zodat ondernemers meer ruimte krijgen om te ondernemen.
“We zetten met prioriteit in op deregulering: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere rapportages.”
“We komen met een versterkt programma om regeldruk aan te pakken, rapportages te versimpelen en overlap te voorkomen.”
“Onze doelstelling is: minder regels (scherpe reductie van zeker 20 procent), betere regelgeving (duidelijker, eenduidiger en doelgerichter) en efficiëntere verantwoording en rapportages.”
Nationale investeringsbank en betere toegang tot kapitaal
Het CDA wil de financieringsmogelijkheden voor ondernemers verbeteren door het oprichten van een nationale investeringsbank en het stimuleren van particuliere investeringen in het mkb. Dit moet vooral innovatieve en snelgroeiende bedrijven ondersteunen.
“We richten een nationale investeringsbank op die investeringen in Nederland aanjaagt.”
“We ontwikkelen Invest NL, Invest International en onderdelen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) door tot een Nationale Investeringsbank: één sterke overheidsinvesteringspartner, een brede nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling met slagkracht en kapitaal.”
“Om particulier kapitaal te mobiliseren voor investeringen voeren we de ‘win-win-lening’ in, een belastingkorting in box 3 voor particulieren die een lening aan het Nederlandse mkb verstrekken.”
Fiscale stimulansen gericht op ondernemers
Het CDA wil fiscale regelingen vereenvoudigen en effectiever maken, gericht op investeren, innoveren en werkgeverschap. Ze behouden bestaande stimuleringsmaatregelen en willen deze beter afstemmen op de doelgroep.
Familiebedrijven en bedrijfsopvolging ondersteunen
Het CDA erkent het belang van familiebedrijven voor de samenleving en wil hun voortbestaan ondersteunen via gerichte regelingen, met aandacht voor misbruik.
“Familiebedrijven zijn vaak diepgeworteld in de samenleving. We ondersteunen het voortbestaan van deze familiebedrijven daarom met de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). We zijn scherp op misbruik.”
Innovatie en regionale ecosystemen stimuleren
Het CDA wil innovatie bevorderen door samenwerking tussen ondernemers, kennisinstellingen en overheden in regionale ecosystemen. Dit moet leiden tot meer innovatieve producten en diensten en een toekomstbestendige economie.
Meer zekerheid en duidelijkheid voor zelfstandigen
Het CDA wil de positie van zelfstandige ondernemers (zzp’ers) verduidelijken en zorgen voor heldere wetgeving en communicatie, met aandacht voor inkomenszekerheid en pensioen.
“We maken de positie van zelfstandigen duidelijker door wetgeving aan te passen en te blijven inzetten op goede communicatie. Zelfstandigen moeten verantwoordelijkheid nemen voor een inkomensvoorziening bij arbeidsongeschiktheid (ook voordat de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid voor Zelfstandigen in werking treedt) en een toereikend pensioen.”
JA21 wil ondernemers meer ruimte geven door regeldruk en belastingen te verlagen, het belastingstelsel te vereenvoudigen en innovatie te stimuleren. De partij ziet ondernemers als motor van de economie en pleit voor een faciliterende overheid die groei, investeringen en werkgelegenheid niet belemmert. Concrete voorstellen zijn onder meer een vlak vennootschapsbelastingtarief, minder administratieve lasten, afschaffing van erf- en schenkbelasting voor familiebedrijven en het stimuleren van digitalisering en innovatie.
Lagere lasten en eenvoudiger belastingen voor ondernemers
JA21 vindt dat het huidige belastingstelsel te complex en belastend is voor ondernemers, waardoor groei en innovatie worden geremd. De partij wil een eenvoudiger en eerlijker systeem, met een lager en vlak tarief voor de vennootschapsbelasting en directe aftrekbaarheid van investeringen.
“Een eenvoudige vennootschapsbelasting voor alle ondernemingen door het huidige tweeschijvenstelsel (19% en 25,8%) te vervangen door één helder tarief van 20% voor alle ondernemingen.”
“Investeringen in kapitaalgoederen volledig aftrekbaar maken in het jaar van investering, in plaats van gespreid afschrijven over meerdere jaren.”
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren.”
Minder regeldruk en bureaucratie
JA21 stelt dat ondernemers te veel worden gehinderd door overbodige regels en administratieve lasten. De partij wil regeldruk fors verminderen, onder meer door een minister voor Overheidsefficiëntie aan te stellen en het schrappen van oude regels bij elke nieuwe regel.
“Mkb maximaal faciliteren door het eenvoudiger te maken om te investeren in het mkb, en regeldruk en rapportageverplichtingen te verminderen.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
“Voor een sterke en concurrerende economie moeten ondernemers en bedrijven voldoende ruimte en prikkels krijgen om te groeien, risico’s te nemen, te innoveren en te investeren.”
Stimuleren van innovatie en digitalisering
JA21 ziet digitalisering en innovatie als essentieel voor het succes van ondernemers, vooral in het mkb. De partij wil eenvoudige regelgeving, directe aftrekbaarheid van R&D-kosten en praktische ondersteuning bij digitalisering.
“Ondernemers de ruimte geven om voorop te lopen in digitalisering door eenvoudige en eenduidige regelgeving.”
“Het gebruik van AI in de praktijk stimuleren, vooral in het mkb, door in te zetten op slimme data-analyse, automatisering en AI-oplossingen die ondernemers echt helpen.”
“Innovatie stimuleren door bedrijfskosten voor R&D direct aftrekbaar te maken, wat een impuls geeft aan innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling.”
Beschermen van familiebedrijven en ondernemerschap
JA21 wil het voortbestaan van familiebedrijven waarborgen door fiscale lasten te verlagen en de bedrijfsopvolging te vergemakkelijken. Dit moet ondernemerschap aantrekkelijker maken en continuïteit bevorderen.
“Het voortbestaan van familiebedrijven waarborgen door de bedrijfsopvolgingsregeling en de erf- en schenkbelasting af te schaffen.”
Minder overheidsbemoeienis en meer vertrouwen in ondernemers
De partij vindt dat de overheid ondernemers moet faciliteren in plaats van wantrouwen en belemmeren. Minder subsidies en overheidssturing moeten leiden tot meer keuzevrijheid en eigen verantwoordelijkheid voor ondernemers.
“Een aanpak van economisch gezond verstand, met een overheid die faciliteert in plaats van belemmert, ondernemers vertrouwt in plaats van wantrouwt.”
“Drastische afbouw van subsidies die markten verstoren en innovatie belemmeren. Er komt een einde aan het sturen van de economie vanuit de overheid.”
FVD ziet ondernemers, met name MKB’ers en ZZP’ers, als de motor van de Nederlandse economie en wil hun positie versterken door minder regels, lagere lasten en meer vrijheid. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals een hogere zelfstandigenaftrek, afschaffing van verplichte verzekeringen voor ZZP’ers, versoepeling van het ontslagrecht, en het schrappen van bureaucratische verplichtingen. Hun kernvisie is dat ondernemen weer aantrekkelijk, haalbaar en vrij moet worden, met een kleine overheid die ondernemers vertrouwt en stimuleert.
Lagere lasten en minder regels voor ondernemers
FVD wil de regeldruk en belastingdruk voor ondernemers fors verlagen, omdat zij vinden dat ondernemers te veel worden belemmerd door bureaucratie en hoge lasten. De partij stelt dat ondernemers de ruimte moeten krijgen om te groeien, te investeren en te innoveren, zonder verstikkende overheidsbemoeienis.
“Onze visie is helder: het moet weer aantrekkelijk en haalbaar worden om ondernemer te zijn. Dat betekent minder bemoeienis van de overheid en meer vertrouwen in de eigen kracht van ondernemers.”
“Een kleine, dienstbare overheid en minder bureaucratie maken de weg vrij voor ondernemers om te innoveren en te groeien.”
“Deze ondernemers zorgen niet alleen voor 70% van de banen, maar ook voor innovatie, voor lokale verbondenheid, voor stageplekken en sociaal vlechtwerk. Desondanks krijgen ze al jaren te maken met stapels regels, hoge lasten en een overheid die vooral naar multinationals luistert.”
Concrete fiscale en juridische maatregelen voor MKB en ZZP
FVD doet een aantal zeer concrete voorstellen om het ondernemerschap te stimuleren, zoals het verhogen van de zelfstandigenaftrek, het afschaffen van verplichte verzekeringen voor ZZP’ers, het versoepelen van het ontslagrecht, en het schrappen van het UBO-register en de Wet DBA. Deze maatregelen zijn bedoeld om ondernemen financieel aantrekkelijker en juridisch eenvoudiger te maken.
“We verhogen de zelfstandigenaftrek voor ZZP-ers naar €15.000, zodat hard werken loont.”
“We dwingen ZZP’ers niet om pensioen- of arbeidsongeschiktheidsverzekeringen af te sluiten, zodat ze zelf kunnen beslissen hoe ze hun geld besteden.”
“We versoepelen het ontslagrecht voor het MKB en verkorten de doorbetalingsverplichting bij ziekte naar één jaar, zodat ondernemers weer mensen durven aan te nemen.”
“We breiden de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) standaard uit naar 100% vrijstelling, zodat bedrijven altijd belastingvrij kunnen worden overgedragen aan de volgende generatie.”
“We schaffen dit [UBO-]register af, zodat de bureaucratie wordt teruggedrongen en privacy voor ondernemers wordt gegarandeerd.”
“We schrappen de Anti-ZZP wet, zodat ZZP-ers zelf kunnen beslissen voor wie ze werken en aan wie ze factureren.”
Ondernemerschap stimuleren via onderwijs en cultuur
FVD wil ondernemerschap en vakmanschap al in het onderwijs stimuleren, door meer nadruk te leggen op praktische vaardigheden en ondernemerschap in het beroepsonderwijs. Dit moet jongeren voorbereiden op een zelfstandige, ondernemende carrière.
“We leggen in de praktische leerweg de nadruk op vakmanschap en ondernemerschap, zodat jongeren worden voorbereid op een zelfstandige toekomst.”
Bijzondere Economische Zones voor ondernemers in Cariben
FVD wil het ondernemerschap ook buiten Nederland stimuleren door het instellen van Bijzondere Economische Zones met lage belastingen en minder regels op de Caribische eilanden, zodat deze aantrekkelijk worden voor investeerders en ondernemers.
“We onderzoeken de mogelijkheden voor een Bijzondere Economische Zone met lage belastingen en afgeschaalde regelgeving in de Cariben, zodat de eilanden aantrekkelijk worden voor investeerders, ondernemers en pensionado’s.”
GroenLinks-PvdA ziet ondernemers als belangrijke partners in de transitie naar een duurzame, innovatieve en sociale economie, maar stelt daarbij duidelijke maatschappelijke voorwaarden. De partij wil ondernemers ondersteunen met investeringen, toegang tot financiering en bescherming tegen oneerlijke concurrentie, maar verwacht tegelijkertijd maatschappelijk verantwoord ondernemen, eerlijke lonen en een grotere bijdrage aan collectieve voorzieningen. De focus ligt op het stimuleren van innovatie, het versterken van het mkb en het beschermen van lokale ondernemers, terwijl uitbuiting en belastingontwijking worden aangepakt.
Ondersteuning en stimulering van duurzame en innovatieve ondernemers
GroenLinks-PvdA wil ondernemers ondersteunen die bijdragen aan een duurzame en innovatieve economie, met speciale aandacht voor het mkb, startups en scale-ups. Dit gebeurt via investeringen, toegang tot financiering en het stimuleren van innovatie, maar alleen onder strenge maatschappelijke voorwaarden.
“We zetten samen met innovatieve bedrijven en ondernemers koers naar een sterke en groene economie van de toekomst, met hoge productiviteit en eerlijke lonen, en met respect voor de draagkracht van onze planeet.”
“Een Nationale Investeringsbank vergroot het Nederlandse concurrentievermogen en kan bedrijven toegang geven tot leningen die ze op de reguliere markt niet kunnen krijgen. We hebben hierbij in het bijzonder aandacht voor mkb-bedrijven die moeilijk aan het benodigde durfkapitaal komen.”
“We maken Nederland aantrekkelijk voor startups en bieden scale-ups de mogelijkheid om uit te breiden. We kijken met een open houding naar nieuwe manieren van het betalen van werknemers voor deze bedrijven.”
“In Nederland omarmen we het ecosysteem van innovatieve mkb’ers en stimuleren start-ups in de tech-sector.”
Bescherming van lokale ondernemers en kleine winkeliers
De partij wil lokale ondernemers en kleine winkeliers beschermen tegen de druk van grote (online) concurrenten en hun sociale rol in de buurt behouden.
“We beschermen lokale ondernemers en kleine winkeliers, die vaak een belangrijke sociale rol vervullen in de buurt of hun dorp. We zetten in op maatschappelijk vastgoed en huurbescherming. We beperken de enorme concurrentie van online winkels door deze bedrijven de kosten door te berekenen.”
Maatschappelijk verantwoord ondernemen verplichten
GroenLinks-PvdA wil dat ondernemers maatschappelijk verantwoord ondernemen, met wettelijke verplichtingen om uitbuiting, milieuschade en belastingontwijking tegen te gaan.
“We leggen de plicht tot maatschappelijk verantwoord ondernemen vast. Zo voorkomen we kinderarbeid, landroof of schade aan kritieke ecosystemen.”
“Ondernemers nemen maatschappelijke verantwoordelijkheid, werknemers krijgen weer zekerheid en vaste contracten, en sociale partners krijgen meer zeggenschap.”
Eerlijke concurrentie en aanpak van uitbuiting
De partij wil oneerlijke concurrentie en uitbuiting tegengaan door strengere regels en het verbieden van schimmige constructies.
“Ondernemers die goed zorgen voor hun werknemers en Nederlandse bedrijven die werken aan innovaties die onze economie verder helpen, moeten concurreren met profiteurs die de regels voor goed werkgeverschap omzeilen en winsten doorsluizen naar het buitenland.”
“We stoppen met regelingen, zoals de landbouwvrijstelling, die laagbetaalde arbeid subsidiëren, en verbieden schimmige constructies die tot uitbuiting leiden.”
Collectieve lastenverdeling en hogere bijdrage van winstgevende bedrijven
GroenLinks-PvdA vindt dat winstgevende bedrijven meer moeten bijdragen aan de samenleving via belastingen en collectieve voorzieningen.
“We vinden dat bedrijven die winst maken, meer kunnen bijdragen aan onze collectieve voorzieningen.”
“We maken ruimte voor de grote uitgaven door een eerlijke bijdrage te vragen aan de topinkomens, vermogenden en meest winstgevende bedrijven.”
D66 ziet ondernemers als cruciale motor voor een groene, innovatieve en eerlijke economie. De partij wil het ondernemersklimaat verbeteren door regeldruk te verminderen, financiering toegankelijker te maken, verduurzaming te ondersteunen en eerlijke concurrentie te waarborgen. D66 kiest voor concrete maatregelen zoals eenvoudiger regels, voorspelbare verduurzamingseisen en het verkleinen van fiscale verschillen tussen werknemers en ondernemers.
Minder regeldruk en eenvoudiger starten/groeien
D66 erkent dat ondernemers belemmerd worden door complexe regelgeving en vergunningen. De partij wil deze drempels verlagen zodat ondernemers zich kunnen richten op hun bedrijf en innovatie, en Nederland aantrekkelijk blijft als vestigingsland.
“Veel ondernemers maken zich zorgen over de regeldruk en de verlening van vergunningen. Dat gaan we simpeler maken. Zodat ondernemers minder druk zijn met regels en zich kunnen concentreren op het bouwen aan hun bedrijf.”
“We versterken het vestigingsklimaat, zoals met een eerlijk en eenvoudig belastingstelsel, en met minder en stabiele regels.”
Ondersteuning bij verduurzaming en innovatie
D66 wil ondernemers actief ondersteunen bij de transitie naar een duurzame economie, met voorspelbare regels, toegankelijke subsidies en hulp bij financiering. Innovatieve ondernemers en het mkb krijgen extra aandacht om te kunnen groeien en vergroenen.
“Voor kleine en middelgrote ondernemers kan verduurzaming een uitdaging zijn... D66 helpt hen hierbij met duidelijke en voorspelbare regels. Zo weten ondernemers bijvoorbeeld al vóórdat ze beginnen wat er van hen wordt verwacht op het gebied van milieu en natuur.”
“Zo kunnen ondernemers sneller door en kan ook het mkb de stap zetten naar een groen bedrijfsmodel.”
“D66 stimuleert technologie en innovatie die mkb’ers helpt om de arbeidsproductiviteit te verhogen.”
“We zorgen dat Nederlandse innovaties makkelijk kunnen groeien binnen Europa. Én we helpen ze aan financiering via de Europese kapitaalmarkt.”
Eerlijke concurrentie en gelijk speelveld
D66 wil voorkomen dat grote bedrijven te veel macht krijgen en dat ondernemers die maatschappelijk verantwoord ondernemen worden benadeeld. De partij pleit voor een gelijk speelveld en eerlijke concurrentie, met een overheid die actief ingrijpt bij marktmacht.
“Voor ondernemers die maatschappelijk ondernemen, is een gelijk speelveld belangrijk. Daarom is een sterke overheid nodig die de spelregels bepaalt waarbinnen bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen.”
“D66 wil eerlijke concurrentie en grijpt stevig in bij te veel marktmacht.”
Fiscale gelijkheid tussen ondernemers en werknemers
D66 wil de fiscale verschillen tussen ondernemers en werknemers verkleinen en oneerlijke belastingvoordelen afschaffen, zodat verschillende vormen van arbeid gelijker worden behandeld.
“We verkleinen de fiscale verschillen tussen werknemers en ondernemers, en behandelen verschillende vormen van arbeid gelijker.”
Keuzevrijheid en zekerheid voor zelfstandigen
D66 waardeert ondernemerschap uit overtuiging, maar wil voorkomen dat zelfstandigen zonder vangnet werken. De partij streeft naar meer zekerheid en minder oneerlijke concurrentie tussen werkenden.
“Ondernemerschap uit overtuiging juichen we toe, maar veel zelfstandigen bouwen geen pensioen op of hebben geen verzekering voor arbeidsongeschiktheid. Met alle gevolgen van dien voor henzelf en de samenleving.”
De SP ziet ondernemers, vooral in het mkb en kleine zelfstandigen, als essentieel voor de economie en samenleving, maar vindt dat zij beter ondersteund moeten worden door de overheid. De partij wil concrete maatregelen zoals een Nationale Investeringsbank voor het mkb, vereenvoudiging van regels, hulp bij verduurzaming en bescherming tegen de macht van grote platforms. Tegelijkertijd pleit de SP voor meer sociale en duurzame prestaties van ondernemers en een eerlijk speelveld zonder privileges voor grote bedrijven.
Nationale Investeringsbank voor het mkb
De SP wil een publieke investeringsbank oprichten die specifiek gericht is op het ondersteunen van kleine en startende ondernemers, zodat zij makkelijker kunnen lenen en innoveren. Dit moet het mkb helpen groeien waar de reguliere financiële sector tekortschiet.
“Met een Nationale Investeringsbank voor het mkb kunnen kleine en startende bedrijven, evenals bedrijven die hun succesvolle diensten willen opschalen, gemakkelijker lenen. Een goede mkbbank ondersteunt ondernemers bij het opbouwen van hun zaak en stimuleert vernieuwing en innovatie.”
“ze kan ook mogelijkheden voor ondernemers samenbrengen, bijvoorbeeld waar het gaat om Europese fondsen en kredieten. Uiteraard verwachten we hier goede sociale en duurzaamheidsprestaties voor terug.”
Regels en bureaucratie voor kleine ondernemers versimpelen
De SP erkent dat kleine ondernemers vaak vastlopen in complexe regelgeving en wil daarom regels vereenvoudigen en praktische hulp bieden, zonder de doelen van de regels uit het oog te verliezen.
“De regels en bureaucratie voor kleine bedrijven moeten versimpeld worden. Dit doen we zonder afbreuk te doen aan de doelstellingen hiervan. De Rijksoverheid moet zorgen voor Ondernemershelpdesks waar kleine ondernemers geholpen worden om de regels te begrijpen en hieraan te voldoen.”
“Ook komt er een (juridisch) adviesloket om kleine bedrijven te helpen met complexe, maar belangrijke regelgeving rondom het bieden van een veilige en gezonde werkplek, reintegratieverplichtingen, het arbeidsrecht en andere nieuwe wet en regelgeving.”
Hulp bij verduurzaming en uitvoerbare regelgeving
De SP wil dat kleine ondernemers niet klem komen te zitten bij de verduurzaming van hun bedrijf. De partij pleit voor ondersteuning, kennisdeling en realistische overgangstermijnen, zodat verduurzaming haalbaar blijft.
“We zorgen ervoor dat kleine ondernemers niet klem komen te zitten in complexe regels en we helpen hen bij de toepassing van deze regels.”
“We zorgen ervoor dat in de regelgeving rekening wordt gehouden met de uitvoerbaarheid en financiering voor kleine ondernemers in verschillende sectoren.”
Bescherming tegen macht van grote online platforms
De SP vindt dat kleine ondernemers te afhankelijk zijn geworden van grote digitale platforms en wil de macht van deze platforms inperken door toezicht en regelgeving.
“Maar het maakt winkeliers en kleine producenten ook steeds afhankelijker van deze grote en machtige online platforms. Zij vragen enorme bedragen aan ondernemers om daarop hun producten te mogen verkopen.”
“Daarom wil de SP dat het toezicht hierop wordt verscherpt en de macht van deze platforms wordt beperkt.”
Hulp bij doorbetaling van zieke werknemers
De SP erkent dat langdurige ziekte van werknemers een zware last is voor kleine ondernemers en wil daarom de financiële lasten hiervan verlichten door het tweede ziektejaar collectief te financieren.
“Daarom zorgen we ervoor dat kleine bedrijven minder lang het loon door hoeven te betalen bij ziekte, zonder dat de werknemer zijn rechten verliest. Het tweede ziektejaar bij kleine werkgevers betalen we gezamenlijk uit premiegeld via het UWV.”
Eerlijke digitale economie en positie kleine ondernemers
De SP wil de positie van kleine ondernemers in de digitale economie versterken door strengere regulering van grote techbedrijven en open standaarden.
“Wij zetten ons in voor strengere regulering, open standaarden, transparantie over algoritmes en een sterkere positie voor consumenten, werknemers en kleinere ondernemers in de digitale economie.”
Volt ziet ondernemers als cruciaal voor innovatie, duurzaamheid en maatschappelijke vooruitgang, en wil ondernemen makkelijker maken door regeldruk te verlagen, financiering te verbeteren en duurzame initiatieven te stimuleren. Ze richten zich op concrete ondersteuning van (duurzame) ondernemers, het toegankelijker maken van financiering en het versterken van regionale economieën. Volt wil daarnaast dat zzp’ers toegang krijgen tot sociale voorzieningen en dat medewerkers meer kunnen delen in bedrijfswinsten.
Regeldruk verlagen en administratieve lasten verminderen
Volt erkent dat ondernemers belemmerd worden door administratieve druk en complexe regelgeving, wat innovatie en maatschappelijke impact in de weg staat. Ze willen dit verminderen door een Rijksprogramma en aansluiting bij Europese initiatieven.
“Er moet een Rijksprogramma Vermindering Administratieve Lastendruk voor ondernemers komen. Ondernemers komen om in de hoeveelheid regelingen. Dit staat innovatie en maatschappelijke impact in de weg. In dit Rijksprogramma moet de overheid inzetten op het zoeken van aansluiting bij andere EU-landen om ondernemen over de grens zo makkelijk mogelijk te maken.”
Duurzaam en sociaal ondernemerschap stimuleren
Volt wil ondernemers die duurzaam, sociaal en innovatief werken actief ondersteunen, onder meer via subsidies, financiering en het belonen van duurzame bedrijfsmodellen. Ze zien sociaal ondernemerschap als motor voor economische groei en maatschappelijke impact.
“We stimuleren duurzaam ondernemerschap en ondersteunen ondernemers met de ontwikkeling en implementatie van sociaal rechtvaardige, duurzame bedrijfsmodellen met duidelijke toegevoegde waarde voor de maatschappij, zoals steward-ownership.”
“Sociaal ondernemerschap is een bewezen en krachtige manier om economische groei en een positieve maatschappelijke impact te realiseren. Volt wil het potentieel aan sociaal ondernemerschap benutten door het oprichten van grote samenwerkingsfondsen waaruit sociale ondernemingen en traditionele bedrijven gezamenlijke projecten kunnen financieren.”
Toegang tot financiering en innovatie vergemakkelijken
Volt wil de toegang tot financiering voor ondernemers verbeteren, onder meer via een Nationale Investeringsbank, innovatiehubs, en risicovrije leningen voor verduurzaming. Ze willen drempels voor innovatie verlagen en regionale economieën versterken.
“We creëren een financieel beloningsinstrument voor ondernemers die willen verduurzamen. We communiceren duidelijke doelen en groene Key Performance Indicators, waarmee we ondernemers extra steun bij het verduurzamen bieden in de vorm van subsidies of fiscale regelingen.”
“Om bedrijven te helpen bij de transities worden de innovatiesubsidies en -fondsen in stand gehouden. Zo verlagen we de drempel voor innovatie en investeringen in cruciale processen en infrastructuur zoals batterijen, waterstofproductie en de grondstoffentransitie.”
“We richten een Nationale Investeringsbank (NIB) op met voldoende publieke middelen, toegang tot de kapitaalmarkt middels staatsgarantie en een breed mandaat om de Nederlandse investeringsopgave te kunnen realiseren.”
Zzp’ers toegang geven tot sociale voorzieningen
Volt wil dat zelfstandige ondernemers (zzp’ers) toegang krijgen tot sociale voorzieningen en een stevig vangnet, om schijnconstructies te voorkomen en zekerheid te bieden.
“Elke zzp’er kan gebruikmaken van de sociale voorzieningen en betaalt hiervoor, net als werknemers in loondienst, belastingen. Door dit verplicht te stellen kunnen schijnconstructies vermeden worden.”
“We onderzoeken of we zzp’ers ook kunnen ondersteunen bij werkloosheid, waardoor ze een stevig vangnet krijgen.”
Medewerkers laten delen in bedrijfswinsten
Volt wil de binding van medewerkers met ondernemingen vergroten door medewerkersparticipatie te stimuleren, zodat werknemers kunnen meedelen in de winsten van het bedrijf.
“We vergroten de binding van medewerkers met (de doelstellingen van) de onderneming door de mogelijkheden van medewerkersparticipatie in ondernemingen te verkennen, uit te breiden en te benutten. Zo willen we ervoor zorgen dat medewerkers mee kunnen delen in de winsten van het bedrijf.”
DENK erkent de belangrijke rol van ondernemers, vooral in het MKB, voor de economie en werkgelegenheid. De partij wil kleine ondernemers concreet ondersteunen met minder administratieve lasten, lagere belastingen, betere toegang tot krediet en een betaalbaar vangnet bij ziekte, terwijl ze ook zelfstandigen (ZZP’ers) meer zekerheid en keuzevrijheid willen bieden. DENK streeft naar een arbeidsmarkt met meer zekerheid voor werknemers, maar zonder de ondernemers te belemmeren in hun functioneren.
Lagere lasten en minder regels voor kleine ondernemers
DENK wil kleine ondernemers ontlasten door belastingen en administratieve lasten te verlagen en nieuwe wetgeving altijd te toetsen op de gevolgen voor ondernemers. Dit moet het ondernemerschap aantrekkelijker en toegankelijker maken, vooral voor het MKB.
Betere toegang tot krediet en vangnet bij ziekte
Om kleine ondernemers te ondersteunen bij financiering en risico’s, stelt DENK voor een publieke kredietbank op te richten en een betaalbaar vangnet voor loondoorbetaling bij ziekte te bieden. Dit moet ondernemers beschermen tegen financiële onzekerheid en hen in staat stellen te blijven ondernemen.
“We richten een publieke kredietbank op voor kleine ondernemers. Die verstrekt eerlijke leningen aan ondernemers die bij gewone banken geen kans krijgen.”
“We zorgen voor een betaalbaar vangnet voor de loondoorbetaling bij ziekte voor kleinere ondernemers. Hiermee komen we ondernemers tegemoet, zonder de rechten van werknemers in te perken.”
Keuzevrijheid en zekerheid voor zelfstandigen (ZZP’ers)
DENK wil dat mensen die bewust kiezen voor zelfstandig ondernemerschap niet onnodig worden belemmerd, maar wel beschermd zijn tegen schijnzelfstandigheid en inkomensrisico’s. Ze pleiten voor een wettelijke verankering van zelfstandigheid en een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering, waarbij de kosten zoveel mogelijk bij opdrachtgevers liggen.
“Als mensen bewust kiezen voor de vrijheid van het werken als een ZZP’er, moet dat altijd mogelijk zijn. Daarom komt er in de vorm van een werkbare definitie een wettelijke verankering van zelfstandigheid, zodat de huidige onduidelijkheid niet meer leidt tot onnodige verdringing van zelfstandigen van de arbeidsmarkt.”
“Wij willen dat mensen die bewust kiezen voor de vrijheid om zelfstandig (ZZP) te zijn, niet onnodig worden belemmerd.”
“Daarnaast willen wij dat er een betaalbare en collectief georganiseerde verzekering voor arbeidsongeschiktheid komt voor zelfstandigen, waarbij we ook kijken naar opt out mogelijkheden. De kosten van deze verzekering moeten zo veel mogelijk door opdrachtgevers worden gedragen.”
NSC ziet ondernemers, met name het mkb en familiebedrijven, als de ruggengraat van de Nederlandse economie en wil hun positie versterken door minder administratieve lasten, betere toegang tot financiering en een eerlijker speelveld tegenover grote (buitenlandse) partijen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het verminderen van regeldruk, het aanpassen van fiscale regelingen, het verbeteren van aanbestedingen en het stimuleren van innovatie. NSC benadrukt het belang van een voorspelbare overheid en een goed vestigingsklimaat om ondernemers te ondersteunen.
Minder administratieve lasten en regeldruk voor mkb
NSC wil het ondernemersklimaat verbeteren door de administratieve lasten voor mkb’ers te verlagen en onnodige regelgeving te schrappen. Dit moet het aantrekkelijker maken om mensen in vaste dienst te nemen en ondernemers meer ruimte geven om te ondernemen.
“We willen daarom minder administratieve lasten voor mkb’ers, onder meer door bestaande prikkels tegen het licht te houden en bij nieuwe wetgeving een mkb-uitvoeringstoets in te voeren. Papieren tijgers moeten worden geschrapt, zoals de rapportageplicht werkgebonden mobiliteit.”
Eerlijker speelveld tussen familiebedrijven en private equity
NSC wil fiscale voordelen van private equity beperken en de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) toespitsen op het waarborgen van de continuïteit van familiebedrijven. Dit moet oneerlijke concurrentie tegengaan en de maatschappelijke verankering van bedrijven versterken.
“We zorgen ervoor dat er een gelijk speelveld ontstaat tussen deze twee groepen en zullen dus een aantal belastingvoordelen van private equity terugdringen. De fiscale Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) spitsen we toe op datgene waarvoor zij bedoeld is: het waarborgen van de continuïteit van familiebedrijven die van waarde zijn voor Nederland.”
Betere toegang tot financiering voor mkb
Omdat grote banken vaak niet voldoende krediet verstrekken aan het mkb, wil NSC alternatieve financieringsvormen stimuleren en een duurzaamheidslening voor het kleinbedrijf introduceren.
“Omdat de grote banken vaak niet thuis geven als het mkb geld wil lenen, bevorderen we de toegang tot non-bancaire financiering zoals crowdfunding, kredietunies en de microfinanciering. Voor het kleinbedrijf wordt op nationaal niveau een duurzaamheidslening geïntroduceerd.”
Eerlijke kansen bij overheidsaanbestedingen
NSC wil dat mkb-bedrijven en lokale ondernemers een eerlijke kans krijgen bij overheidsopdrachten, waarbij niet alleen prijs maar ook maatschappelijke waarde en lokale verankering meetellen.
“We herzien de Aanbestedingswet zodat mkb-bedrijven en lokale ondernemers een eerlijke kans krijgen. Bij overheidsopdrachten telt niet alleen prijs, maar ook lokale verankering, maatschappelijke waarde en duurzaamheid wegen mee.”
Stimuleren van innovatie en ondersteuning van het innovatieve mkb
NSC wil belastingvoordelen voor innovatie behouden en voldoende fondsen beschikbaar stellen voor de risicovolle beginfase van innovatieve mkb-bedrijven, met speciale aandacht voor het voorkomen van kennisvlucht.
“Voor het innovatieve mkb blijven de regionale ontwikkelingsmaatschappijen het eerste aanspreekpunt. We handhaven de belastingvoordelen voor innovatie en de aftrek voor milieu-investeringen en zijn terughoudend met subsidies. Bijzondere aandacht moet er zijn voor de risicovolle beginfase, het doorgroeien naar een volwaardig bedrijf en het voorkomen van weglekken van kennis en bedrijvigheid.”
Voorspelbaar beleid en goed vestigingsklimaat
NSC erkent dat ondernemers alleen investeren als de overheid voorspelbaar is, regels helder zijn en infrastructuur goed geregeld is. Daarom wil de partij een nationale groeimarktenstrategie en een krachtiger innovatieklimaat.
“Ondernemers investeren alleen in Nederland als de overheid voorspelbaar is, de regels helder zijn en de infrastructuur goed geregeld is.”
De PVV positioneert zich als een partij die ondernemers vooral wil ontlasten van regelgeving en kosten, met bijzondere aandacht voor kleine ondernemers, boeren en het mkb. De partij verzet zich tegen milieumaatregelen die ondernemers beperken, wil zero-emissiezones afschaffen en pleit voor minder regeldruk en lagere lasten. Concrete voorstellen zijn gericht op het beschermen van ondernemers tegen dure verduurzaming, het schrappen van zero-emissiezones en het versoepelen van regels voor boerderijwinkels.
Afschaffen van zero-emissiezones voor ondernemers
De PVV wil dat ondernemers niet worden beperkt door milieuzones die hun bedrijfsvoering bemoeilijken, zoals het weren van brandstofauto’s uit binnensteden. Volgens de partij leiden deze zones tot onnodige kosten en dreigen kleine ondernemers hun bedrijf te verliezen als ze moeten investeren in dure elektrische voertuigen.
“Zero-emissiezones zijn een verschrikking. Hardwerkende ondernemers mogen met hun brandstofbusje hun eigen stad niet meer in. Doen ze dat toch, dan volgt een boete. Het alternatief is een peperdure elektrische auto – maar wie dat niet kan betalen, kan zijn zaak opdoeken. De PVV wil af van alle zero-emissiezones, overal in het land.”
Minder regeldruk en versoepeling voor boerderijwinkels
De PVV wil dat boeren en tuinders, als ondernemers, minder worden belast door regels en administratieve lasten. Dit moet het makkelijker maken om producten direct te verkopen en het ondernemerschap in de agrarische sector stimuleren.
“Vrije verkoop voor boerderijwinkels – zonder onnodige regeldruk, registraties en btw-heffingen”
Geen gedwongen elektrificatie en behoud van keuzevrijheid
De partij verzet zich tegen verplichte verduurzaming en elektrificatie in sectoren als transport en scheepvaart, omdat dit ondernemers op hoge kosten jaagt en hun concurrentiepositie schaadt.
Lagere lasten en minder fiscale druk voor ondernemers
De PVV wil de lasten voor ondernemers verlagen door het schrappen van onnodige regels en het beëindigen van subsidies die volgens hen niet effectief zijn. Dit moet het ondernemersklimaat verbeteren en bedrijven in Nederland houden.
BIJ1 ziet ondernemerschap vooral in het licht van collectief eigendom en democratische zeggenschap, waarbij coöperaties en werknemerscoöperaties worden gestimuleerd boven traditionele aandeelhoudersbedrijven. Zelfstandige ondernemers, zoals sekswerkers, krijgen meer rechten en minder belemmeringen, maar het klassieke individuele ondernemerschap wordt ondergeschikt gemaakt aan collectieve en sociale doelen.
Werknemerscoöperaties als standaard voor nieuwe ondernemingen
BIJ1 wil dat nieuwe bedrijven standaard als werknemerscoöperatie worden opgericht, zodat zeggenschap en winstverdeling bij de werkenden ligt in plaats van bij aandeelhouders. Dit moet uitbuiting tegengaan en de economie democratiseren.
“De coöperatie van werknemers wordt de standaard eigendomsstructuur voor nieuw opgerichte rechtspersoonlijkheden. Hiervoor creëren we duidelijke grondslag in de wet.”
“Nieuwe bedrijven worden standaard opgericht als werknemerscoöperaties.”
“Coöperatieve ondernemingen krijgen subsidie. En krijgen zo een concurrerend, waardig alternatief voor de aandeelhouderscorporatie, die op termijn uitsterft.”
Gelijke rechten en minder belemmeringen voor zelfstandige sekswerkers
BIJ1 wil dat zelfstandige sekswerkers dezelfde rechten krijgen als andere ondernemers en werknemers, en dat belemmeringen zoals vergunningseisen worden opgeheven. Dit moet hun positie versterken en uitbuiting tegengaan.
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil dat ondernemers bijdragen aan het welzijn van mens, dier en planeet, en pleit voor duidelijke, strenge maar begrijpelijke regels zodat ondernemers weten waar ze aan toe zijn. Ze verschuiven de belastingdruk van arbeid naar grondstoffenverbruik en vervuiling om circulaire doelen voor ondernemers haalbaar te maken, en ondersteunen specifiek circulaire en duurzame ondernemers via aanbestedingsbeleid en belastingmaatregelen. De partij kiest voor het belasten van grote ondernemingen en het ontzien van kleine bedrijven, met een focus op regionale economie en groene innovatie.
Strenge, duidelijke regels voor ondernemers
PvdD wil dat ondernemers opereren binnen strikte normen voor milieu, dierenwelzijn en mensenrechten, maar zonder overmatige regeldruk. Dit geeft ondernemers duidelijkheid en stimuleert duurzame bedrijfsvoering.
“We kiezen voor strenge normen voor milieu, dierenwelzijn en mensenrechten, maar vatten die in begrijpelijke regels zonder ingewikkelde uitzonderingen. Zo weten ondernemers waar ze aan toe zijn en gaan we overmatige regeldruk tegen.”
Belastingverschuiving en stimulans voor circulaire ondernemers
De partij wil de belastingdruk verschuiven van arbeid naar grondstoffenverbruik en vervuiling, zodat werken goedkoper wordt en circulaire doelen voor ondernemers haalbaar zijn. Dit moet ondernemers stimuleren om te verduurzamen.
“We verschuiven de belastingdruk: minder op arbeid, meer op grondstoffenverbruik en vervuiling. Zo wordt werken goedkoper en vervuilen duurder. Denktank Ex’tax laat al zien hoe een groene belastingverschuiving banen oplevert én het milieu spaart en dat deze verschuiving noodzakelijk is voor ondernemers om hun circulaire doelen te halen.”
Ondersteuning van circulaire en duurzame ondernemers
PvdD wil circulaire ondernemers actief ondersteunen via het aanbestedingsbeleid en het schrappen van dubbele btw op hergebruikte producten. Dit stimuleert ondernemers die bijdragen aan een circulaire economie.
“Circulariteit wordt een randvoorwaarde in het aanbestedingsbeleid van de overheid. Dit ondersteunt Nederlandse circulaire ondernemers.”
Grote ondernemingen betalen meer, kleine bedrijven minder
De partij wil het belastingstelsel zo inrichten dat grote ondernemingen en de allerrijksten meer betalen, terwijl kleine bedrijven worden ontzien. Dit moet bijdragen aan een eerlijker speelveld voor ondernemers.
“Grote ondernemingen en de allerrijksten betalen meer, kleine bedrijven en bewoners minder.”
Overheid stimuleert duurzame mkb-ondernemers en lokale initiatieven
PvdD wil zich meer richten op het ondersteunen van toekomstbestendig mkb, groene innovaties en lokale ondernemers, en stoppen met subsidies aan de grootste vervuilers.
“We gaan ons meer richten op het ondersteunen van het toekomstbestendige midden- en kleinbedrijf, groene innovaties en lokale initiatieven. We stoppen met het subsidiëren van de grootste vervuilers. De vervuiler gaat betalen en de opbrengsten gebruiken we voor toekomstbestendige ondernemingen en groene innovatie.”
50PLUS noemt ondernemers slechts zijdelings in haar verkiezingsprogramma, met als belangrijkste concrete voorstel het bieden van perspectief aan jonge ondernemers in de agrarische sector. Verder wordt het belang van samenwerking tussen bedrijven en onderwijsinstellingen genoemd, maar zonder specifieke maatregelen voor ondernemers in het algemeen. Het programma bevat geen breed ondernemersbeleid en richt zich vooral op ouderen en sectorale belangen.
Perspectief voor jonge agrarische ondernemers
50PLUS erkent het belang van jonge ondernemers in de landbouw en wil bijdragen aan hun toekomstperspectief. Dit standpunt richt zich specifiek op de agrarische sector en benadrukt het belang van innovatie en continuïteit binnen deze beroepsgroep, maar blijft vaag over concrete maatregelen.
“Wij willen bijdragen aan een goed perspectief voor de jonge ondernemers in de agrarische sector in Nederland.”
Overheidsuitgaven laten onderzoeken door ondernemers
50PLUS stelt voor om ondernemers te betrekken bij het onderzoeken van overheidsuitgaven, met als doel verspilling en fraude tegen te gaan. Dit is geen ondernemersbeleid, maar noemt ondernemers als deel van een onderzoeksteam.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”