Verkiezingsprogramma's 2025 overNAVO
BIJ1 wil dat Nederland zo snel mogelijk uit de NAVO stapt en kiest voor een neutrale, demilitariserende koers. Ze verwerpen elke verhoging van het NAVO-defensiebudget, willen alle NAVO- en VS-bases sluiten, en pleiten voor beëindiging van militaire samenwerking. Volgens BIJ1 draagt de NAVO bij aan escalatie, imperialisme en oorlog, en moet Nederland zich hier radicaal van losmaken ten gunste van echte vrede, neutraliteit en internationale solidariteit.
Nederland verlaat de NAVO en kiest voor neutraliteit
BIJ1 wil dat Nederland het NAVO-lidmaatschap beëindigt en een neutrale positie inneemt. Ze zien de NAVO als een imperialistisch machtsblok dat conflicten escaleert en de belangen van de wapenindustrie dient. Nederland moet zich losmaken van deze militaire alliantie om echte vrede en veiligheid te realiseren.
“Nederland start direct het traject om uit de NAVO te treden en voltooit dit binnen 4 jaar. Tot dat moment verhogen we op geen enkel moment het budget van defensie.”
“We verlaten de NAVO en kiezen voor neutraliteit. Kernwapens van de Verenigde Staten verdwijnen uit Nederland.”
“Nederland maakt zich eindelijk los van de VS en weigert nog langer een satellietstaat ... te zijn. We maken ons militair los van de NAVO.”
Geen verhoging NAVO-budget en stop op NAVO-wapenwedloop
BIJ1 verzet zich tegen elke verhoging van het NAVO-defensiebudget en de wapenwedloop die door de NAVO wordt gestimuleerd. Ze willen geen extra geld naar wapens of militaire conflicten laten gaan, maar investeren in vrede en sociale voorzieningen.
“We werken niet mee aan de absurde verhoging van het NAVO-budget. Er gaat geen cent meer naar wapens in militaire conflicten, naar koloniale oorlogen en naar genocide.”
“Hoe meer wapens, hoe meer geweld en gevaar... Europa is al 3 keer sterker dan Rusland. Er is geen reden om nog meer wapens te kopen.”
Sluiting van alle NAVO- en VS-bases in Nederland
BIJ1 wil dat alle NAVO- en VS-militaire bases in Nederland binnen korte tijd worden gesloten en dat kernwapens onmiddellijk worden verwijderd. Dit is onderdeel van hun streven naar demilitarisering en het losmaken van Nederland uit het westerse machtsblok.
“Alle NAVO- en VS-bases op Nederlands grondgebied sluiten we binnen 2 jaar. Kernwapens verwijderen we onmiddellijk.”
“Nederland sluit alle NAVO- en VS-bases op eigen grondgebied, stopt de opslag van kernwapens in het Nederlandse dorp Volkel en loopt weg van de militaire infrastructuur van het westerse machtsblok.”
Vredesonderhandelingen en NAVO-rol in Oekraïne
BIJ1 bekritiseert de rol van de NAVO in het conflict in Oekraïne en pleit voor vredesonderhandelingen onder leiding van neutrale, niet-NAVO-landen. Ze zien de NAVO als partij in een proxy-oorlog en willen de VS en NAVO uitsluiten van het vredesproces.
“Vredesonderhandelingen houden we met neergelegde wapens en faciliteren neutrale en dus niet-NAVO-landen. Omdat de NAVO partij is in de proxy-oorlog ... op Oekraïense grond.”
“Nederland zet zich in voor een onmiddellijk staakt-het-vuren in Oekraïne. En pleit voor vredesonderhandelingen onder leiding van neutrale, niet-NAVO-landen.”
“De NAVO en haar lidstaten speelden een centrale rol in de escalatie van het conflict.”
De SP is kritisch over de NAVO en wil op termijn toewerken naar het opheffen van het bondgenootschap ten gunste van een onafhankelijke Europese veiligheidsarchitectuur. Ze verzetten zich tegen hogere defensie-uitgaven volgens de NAVO-norm, willen geen uitbreiding met nieuwe NAVO-landen en pleiten voor een NAVO die zich beperkt tot defensie van het eigen grondgebied.
Tegen hogere NAVO-defensie-uitgaven ("Trump-norm")
De SP verzet zich tegen het verhogen van de Nederlandse defensie-uitgaven naar de door de NAVO gewenste norm, omdat dit volgens hen leidt tot bezuinigingen op publieke voorzieningen en vooral de Amerikaanse wapenindustrie ten goede komt. Ze vinden deze norm onrealistisch en schadelijk voor de samenleving.
“De SP is tegen de nieuwe NAVOnorm voor defensieuitgaven waarbij de Amerikaanse president Trump van ons eist dat wij 5% van alles wat we samen in Nederland verdienen uitgeven aan wapens. Dit leidt tot een wereldwijde wapenwedloop en komt vooral de Amerikaanse wapenindustrie ten goede.”
“Om deze extra defensieuitgaven te doen zullen onze publieke en sociale voorzieningen worden kapotbezuinigd, belastingen verhoogd worden en zullen onze economie en innovatie worden geremd.”
“Tegelijkertijd doen wij geen onnodige extra uitgaven aan de NAVOnorm die onze economie juist afremmen.”
NAVO beperken tot verdediging eigen grondgebied
De SP wil dat de NAVO zich uitsluitend richt op de verdediging van het eigen grondgebied van de aangesloten landen, zonder buitenlandse operaties of uitbreiding met nieuwe leden. Ze zijn tegen NAVO-operaties zonder VN-mandaat en tegen verdere uitbreiding van het bondgenootschap.
“Dat betekent expliciet: geen operaties buiten het eigen grondgebied, geen operaties zonder VNmandaat en geen uitbreiding met nieuwe NAVOlanden.”
NAVO op termijn opheffen, Europese veiligheidsarchitectuur
De SP streeft naar het op termijn opheffen van de NAVO en het vervangen ervan door een Europese veiligheidsarchitectuur die militair onafhankelijk is van de VS. Ze vinden dat de NAVO nu vooral in het belang van de VS opereert en willen meer Europese samenwerking gebaseerd op internationaal recht.
“Er moet dan ook worden gewerkt aan een beter alternatief: een Europese veiligheidsarchitectuur waar het Europese deel van de NAVO onderdeel van wordt, zodat de NAVO kan worden opgeheven.”
“Deze veiligheidsarchitectuur moet militair onafhankelijk zijn van de VS, gebaseerd zijn op het internationaal recht en gericht zijn op internationale samenwerking.”
“Tot deze Europese veiligheidsarchitectuur er is moet de NAVO zich richten op haar eigen taak, namelijk het verdedigen van het eigen grondgebied van de aangesloten bondgenoten.”
Minder afhankelijkheid van Amerikaanse wapenindustrie via NAVO
De SP wil dat Europa minder afhankelijk wordt van de Amerikaanse wapenindustrie, mede vanwege de NAVO-relatie, en pleit voor een eigen Europese defensie-industrie onder publieke zeggenschap.
“Europa moet onafhankelijk zijn van de Amerikaanse wapenindustrie. Wij hebben tal van alternatieven binnen de grenzen van de EU, goed opgeleide vakmensen en onderzoekers waarmee wij zelf wapens voor onze verdediging kunnen maken.”
“Daarmee hoeven we ons niet meer over te leveren aan de winsthonger en voorwaarden waarmee Amerikaanse bedrijven ons confronteren.”
Geluidsoverlast NAVO-basis Geilenkirchen aanpakken
De SP wil de geluidsoverlast van NAVO-vliegtuigen bij de basis Geilenkirchen verminderen, bijvoorbeeld door stillere motoren, isolatie of aanpassing van de binnenvliegregeling.
“Ook zetten we ons in voor het terugdringen van de geluidsoverlast veroorzaakt door de AWACS vliegtuigen die vliegen vanaf de NAVObasis in Geilenkirchen, vlakbij de grens met Limburg. Opties zijn stillere motoren, een leefbaarheidsfonds om woningen te isoleren tegen de geluidshinder of sancties in de binnenvliegregeling uit het NAVO verdrag.”
BBB ziet de NAVO als de hoeksteen van het Nederlandse veiligheidsbeleid en wil dat Nederland weer een serieuze en betrouwbare speler binnen het bondgenootschap wordt. De partij pleit voor een substantiële verhoging van de defensie-uitgaven tot 3,5% van het BBP in 2035, onder duidelijke voorwaarden zoals een eerlijke lastenverdeling binnen de NAVO. Concreet wil BBB onder meer een Nederlandse brigade permanent in Oost-Europa stationeren en investeert het in modern materieel en infrastructuur die meetelt voor NAVO-verplichtingen.
Structureel verhogen defensie-uitgaven tot boven NAVO-norm
BBB wil dat Nederland zijn defensie-uitgaven structureel verhoogt tot 3,5% van het BBP in 2035, maar alleen onder strikte voorwaarden zoals een eerlijke lastenverdeling binnen de NAVO en geen financiering via Europese schulden. Hiermee wil de partij de geloofwaardigheid en slagkracht van Nederland binnen de NAVO herstellen en versterken.
“We nemen het groeipad naar 3,5% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) in 2035 als uitgangspunt. Tegelijk willen we dat dit niet ten koste gaat van belangrijke zaken zoals de AOW, betaalbare zorg, het mkb en een leefbaar platteland. Na 2030 gelden voor ons duidelijke voorwaarden voor verdere verhoging van onze defensieuitgaven, zoals een eerlijke verdeling van kosten binnen de NAVO en geen financiering via Europese schulden of giften.”
“Onze ambitie is duidelijk: Nederland wordt weer een serieuze en betrouwbare speler binnen de NAVO en wereldwijd. De NAVO blijft de hoeksteen van ons veiligheidsbeleid.”
“BBB onderschrijft het belang van een sterke en geloofwaardige krijgsmacht die beschermt wat ons Nederland dierbaar is. We steunen daarom het streven naar een versterking van de NAVO en het verhogen van de Nederlandse defensieuitgaven. In dat kader is BBB bereid om het door het CPB geschetste ingroeipad naar 3,5% BBP in 2035 als uitgangspunt te nemen...”
“Daarom hanteren we als BBB tien duidelijke voorwaarden, waaronder een eerlijke lastenverdeling tussen NAVOpartners, geen financiering via Europese schulden of giften en een groeipad dat aanpasbaar is bij veranderende dreigingen.”
Permanente Nederlandse brigade in Oost-Europa
Om de NAVO-bijdrage te vergroten en de geloofwaardigheid van Nederland binnen het bondgenootschap te versterken, wil BBB een volledige Nederlandse brigade permanent stationeren in Polen of Litouwen. Dit moet ook de ruimtedruk op Defensie in Nederland verlichten.
“Om de geoefendheid van onze eenheden en geloofwaardigheid binnen de NAVO te vergroten zal Nederland een volledige brigade permanent in Polen of Litouwen positioneren. Dit verlicht ook de ruimtedruk van Defensie in Nederland.”
Investeren in modern materieel en infrastructuur voor NAVO-verplichtingen
BBB wil investeren in modern materieel, zoals een tweede tankbataljon en geavanceerde drones, specifiek om de NAVO-bijdrage te versterken. Ook strategische infrastructuurprojecten worden expliciet meegeteld binnen de NAVO-verplichtingen.
“Nederland zal overgaan op aanschaf van een tweede tankbataljon diep geïntegreerd met onbemande systemen, wezenlijk voor de slagkracht van onze landmacht en onze bijdrage aan de NAVO.”
“We erkennen en benutten de strategische militaire mobiliteitsvoordelen van belangrijke infrastructuurprojecten die zich daarvoor lenen. We laten deze expliciet meetellen binnen onze NAVO verplichtingen voor defensieuitgaven aan infrastructuur.”
Geen automatisch NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne
BBB is kritisch over NAVO-uitbreiding en stelt dat Oekraïens lidmaatschap van de NAVO nu niet aan de orde is zolang het land in oorlog is.
“Geen automatische lidmaatschappen. Lidmaatschap van Oekraïne van de NAVO is nu niet aan de orde; het land is in oorlog.”
BVNL wil dat Nederland lid blijft van de NAVO, maar uitsluitend op basis van de oorspronkelijke defensieve afspraken en met volledige nationale soevereiniteit. De partij is tegen militaire of financiële betrokkenheid bij conflicten buiten NAVO-grondgebied, wil de NAVO-bijdrage beperken tot 2% van het BNP, en verzet zich tegen verdere overdracht van zeggenschap aan de NAVO. BVNL is ook expliciet tegen NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne.
Lidmaatschap NAVO uitsluitend defensief en soeverein
BVNL benadrukt dat het NAVO-lidmaatschap alleen bedoeld is voor de verdediging van de lidstaten en dat Nederland volledig soeverein moet blijven in defensieaangelegenheden. De partij verzet zich tegen inmenging in oorlogen buiten NAVO-grondgebied en wil geen verdere overdracht van nationale zeggenschap aan de NAVO.
“De krijgsmacht is uitermate belangrijk voor de veiligheid van Nederland en moet daarom volledig soeverein zijn, met voldoende personeel en materieel. Daarnaast zijn we lid van de NAVO op grond van de oorspronkelijke afspraken, namelijk dat het een bondgenootschap is uitsluitend ter verdediging van de lidstaten.”
“BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt. We moeten stoppen met het overhevelen van zeggenschap naar ongekozen supranationale organen zoals de WHO, de EU, de VN en de NAVO.”
Geen militaire of financiële steun buiten NAVO-grondgebied
BVNL wil dat Nederland zich niet mengt in oorlogen buiten het NAVO-grondgebied en geen militaire of financiële steun verleent aan dergelijke operaties. Dit standpunt is bedoeld om Nederlandse betrokkenheid bij buitenlandse conflicten te minimaliseren en de focus te houden op nationale en NAVO-verdediging.
“Nederland mengt zich niet in oorlogen waar wij niets mee te maken hebben en we streven altijd naar diplomatieke onderhandelingen.”
“Er worden geen operaties of oorlogen financieel of militair gesteund buiten het NAVO-grondgebied.”
“We houden ons aan onze NAVO-verplichtingen, maar we steunen geen oorlogen buiten het NAVO-grondgebied met materieel of personeel.”
NAVO-bijdrage beperken tot 2% van het BNP
BVNL wil dat Nederland voldoet aan de NAVO-norm van 2% van het BNP voor defensie-uitgaven, maar verzet zich tegen een verhoging naar 5%. Dit is bedoeld om de financiële lasten te beperken en prioriteit te geven aan nationale belangen.
Tegen NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne
BVNL is expliciet tegen het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne, om escalatie en verdere betrokkenheid van Nederland en de NAVO in het conflict met Rusland te voorkomen.
“Oekraïne mag geen lid worden van de NAVO of van de EU.”
De VVD ziet de NAVO als de hoeksteen van de Nederlandse en Europese veiligheid, maar wil dat Europa binnen de NAVO zelfstandiger en sterker wordt. De partij pleit voor forse verhoging van de defensie-uitgaven tot boven de NAVO-norm, versterking van de Europese pijler binnen de NAVO (zonder een Europees leger), en meer gezamenlijke investeringen in strategische capaciteiten. Tegelijkertijd wil de VVD de afhankelijkheid van de VS verminderen en zet ze in op een geloofwaardige Europese nucleaire afschrikking.
Forse verhoging defensiebudget tot boven NAVO-norm
De VVD wil structureel meer investeren in defensie, met als doel minimaal 3,5% van het BBP te besteden, ruim boven de huidige NAVO-norm. Dit moet de NAVO-verplichtingen waarborgen en Nederland minder afhankelijk maken van politieke grillen.
“Op termijn is een investering van tenminste 3,5% is nodig om onze krijgsmacht te moderniseren en onze NAVO-verplichtingen na te komen; een eerlijke contributie is de logische en morele verplichting van elke bondgenoot.”
“De VVD heeft de 2%-norm al als harde ondergrens wettelijk vastgelegd. Om ons land en onze krijgsmacht de zekerheid voor de lange termijn te geven die zij verdient, leggen we de geldende NAVO-norm van 3,5% als streefcijfer ook vast in de wet. Stelt de NAVO een hogere norm, dan willen we dat de wettelijke verplichting ook weer verhoogd wordt.”
Sterke Europese pijler binnen de NAVO, geen Europees leger
De VVD wil dat Europese landen meer verantwoordelijkheid nemen binnen de NAVO, door samen te investeren in strategische capaciteiten en commandovoering, maar verwerpt het idee van een Europees leger. Nationale parlementen behouden het laatste woord over inzet.
“Zo bouwen we aan een sterke Europese pijler binnen de NAVO, die zelfstandiger kan opereren als dat nodig is. We willen geen Europees Leger: de Tweede Kamer besluit altijd of onze krijgsmacht ergens wordt ingezet.”
“De VS blijft een onmisbare bondgenoot, maar Europese landen moeten meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen veiligheid. Dit doen we door pragmatisch met gelijkgezinden landen de dure systemen aan te schaffen die nodig zijn voor commandovoering over grootschalige militaire operaties waarvoor we nu te afhankelijk zijn van de VS. Wat de VVD betreft vindt deze samenwerking nadrukkelijk binnen de NAVO plaats...”
Investeren in strategische capaciteiten en interoperabiliteit binnen NAVO
De VVD wil samen met NAVO-bondgenoten investeren in strategische capaciteiten zoals satellieten, grote vliegtuigen en maritieme patrouilles, en de interoperabiliteit vergroten. Dit moet de Europese defensie versterken en de afhankelijkheid van de VS verminderen.
“Om onze afhankelijkheid van de VS te verminderen investeren we samen met bondgenoten in strategische capaciteit zoals satellieten en grote vliegtuigen voor inlichtingenverzameling, radarbeeld, en maritieme patrouilles. Hiermee kunnen we ook de Noordzee beveiligen.”
“De Landmacht heeft meer gevechtskracht nodig om te voldoen aan NAVO en Europese eisen.”
NAVO als kader voor veiligheidsgaranties en uitbreiding (Oekraïne)
De VVD blijft vasthouden aan het afgesproken pad naar NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne en ziet de NAVO als essentieel voor toekomstige veiligheidsgaranties.
“Het afgesproken pad naar NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne blijft voor de VVD overeind.”
Europese nucleaire afschrikking als aanvulling op NAVO
De VVD wil een geloofwaardige Europese kernparaplu onder Frans en eventueel Brits leiderschap, om de afhankelijkheid van de Amerikaanse nucleaire bescherming binnen de NAVO te verminderen.
“De VVD wil dat Nederland een constructieve houding aanneemt ten opzichte van een geloofwaardige Europese kernparaplu onder Frans en eventueel Brits leiderschap. ... Zo verminderen we in Europees verband onze afhankelijkheid van de Amerikaanse nucleaire bescherming.”
JA21 ziet de NAVO als essentieel voor de verdediging van Nederland en haar bondgenoten, maar benadrukt tegelijkertijd het belang van nationale soevereiniteit en onafhankelijkheid binnen het bondgenootschap. De partij wil fors investeren in Defensie om te voldoen aan de NAVO-normen, maar verzet zich tegen een EU-leger en militaire inzet zonder direct Nederlands belang. JA21 streeft naar een sterke, zelfstandige krijgsmacht die NAVO-verplichtingen kan nakomen, maar zonder afhankelijkheid van andere landen voor strategische capaciteiten.
Fors investeren in Defensie om NAVO-verplichtingen na te komen
JA21 wil dat Nederland volledig voldoet aan de NAVO-verplichtingen, waaronder de 2%-norm en verdere investeringen in Defensie. Dit moet de geloofwaardigheid van Nederland binnen het bondgenootschap versterken en de weerbaarheid tegen dreigingen vergroten.
“JA21 heeft de afgelopen jaren bewezen dé defensiepartij van Nederland te zijn, met onder meer de hoogste doorgerekende defensie-uitgaven in het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2023, en het wettelijk verankeren van de 2% NAVO-norm.”
“JA21 wil: Een krijgsmacht die volledig voldoet aan de opgedragen taken ter verdediging van het Nederlands grondgebied en NAVO-grondgebied.”
Geen EU-leger, geen militaire inzet zonder Nederlands belang
JA21 bevestigt haar loyaliteit aan de NAVO, maar verzet zich tegen een Europees leger buiten NAVO-verband en tegen militaire operaties zonder aantoonbaar Nederlands belang. De partij wil geen afhankelijkheid van Amerikaanse ondersteuning voor strategische capaciteiten.
“We bevestigen onze loyaliteit in NAVO-verband, militair, diplomatiek en financieel. Tegelijk blijven we als eerste alert op onze eigen soevereiniteit, en steunen dus geen EU-leger buiten NAVO, geen militair optreden zonder Nederlands belang, en geen afhankelijkheid van Amerikaanse ondersteuning voor strategische capaciteiten.”
“Geen EU-leger en geen militaire inzet zonder aantoonbaar Nederlands belang of mandaat.”
Geen NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne
JA21 steunt Oekraïne in haar strijd, maar is tegen toetreding van Oekraïne tot de NAVO.
“Oekraïne onverminderd steunen in haar strijd voor onafhankelijkheid maar niet toelaten tot de NAVO en de Europese Unie.”
Investeren in cyberveiligheid volgens NAVO-afspraken
JA21 onderschrijft de NAVO-afspraak om 1,5% van het BBP te investeren in cyberveiligheid, kritieke infrastructuur en innovatie, en wil deze investering centraal en effectief organiseren.
“In NAVO-verband is daarom afgesproken dat 1,5% van het BBP moet worden geïnvesteerd in cyberveiligheid, kritieke infrastructuur en innovatie. JA21 staat achter deze afspraak en zet in op een stevige en centrale aanpak van deze investering onder één verantwoordelijk ministerie, met één vaste Kamercommissie, en onder scherpe toetsing op effectiviteit.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) is zeer kritisch over de NAVO en wil op termijn af van het NAVO-lidmaatschap, omdat de NAVO volgens hen vooral de machtsbelangen van de VS dient. De partij pleit voor een alternatief defensiesamenwerkingsverband zonder de VS, gebaseerd op internationaal recht en solidariteit. Totdat zo’n alternatief bestaat, blijft Nederland lid van de NAVO, maar de PvdD verwerpt de NAVO-defensienorm en wil geen automatische verhoging van het defensiebudget.
Kritisch op NAVO-lidmaatschap en streven naar alternatief
De PvdD vindt dat de NAVO vooral de belangen van de VS dient en wil Nederland zo snel mogelijk onafhankelijk maken van de VS. Ze pleiten voor een nieuw samenwerkingsverband zonder de VS, gericht op vrede, gelijkwaardigheid en internationaal recht. Zolang dat alternatief er niet is, blijft Nederland lid van de NAVO.
“Bovendien is de Partij voor de Dieren heel kritisch op de NAVO. De NAVO is een militaire alliantie die voornamelijk machtsbelangen van de VS dient. Daar willen we vanaf. De Partij voor de Dieren zet in op een alternatief voor de NAVO: een nieuwe vorm van samenwerking met betrouwbare bondgenoten, zonder de VS. Een samenwerking op basis van internationaal recht, gelijkwaardigheid en solidariteit, gericht op verdediging.”
“Nederland zet zich in voor een alternatief voor de NAVO in de vorm van een samenwerkingsverband tussen betrouwbare Europese en niet-Europese landen zonder de VS. Dit samenwerkingsverband werkt op basis van het internationaal recht, gelijkwaardigheid en solidariteit en is gericht op verdediging, vrede, veiligheid en wederzijdse ontwapening. Zolang het alternatief er niet is, blijft Nederland lid van de NAVO.”
Afwijzing NAVO-defensienorm en geen automatische verhoging defensiebudget
De PvdD verwerpt de NAVO-norm voor defensie-uitgaven en wil geen wettelijke verankering daarvan. Elke defensie-uitgave moet goed onderbouwd zijn en mag niet ten koste gaan van klimaat, natuur, zorg, onderwijs of sociale zekerheid.
“Nederland steunt geen specifieke NAVO-norm en geen wettelijke verankering van een defensienorm. Elke uitgave voor defensie wordt bepaald op basis van goede onderbouwing. Uitgaven gaan niet ten koste van klimaat, natuur, sociale zekerheid, zorg en onderwijs.”
“De NAVO-norm wordt gedicteerd door Trump: daar doen wij niet aan mee. We wegen zorgvuldig af wat nodig is op basis van goed onderbouwde plannen. Géén blanco cheque voor defensie.”
Investeren in Europese defensie, onafhankelijk van de VS
De partij wil extra investeren in Europese defensie om zo snel mogelijk onafhankelijk te worden van de VS, en pleit voor gezamenlijke Europese investeringen zonder bezuinigingen op andere maatschappelijke posten.
“Nederland en Europa investeren extra in de eigen Europese defensie. Daarbij kijken we steeds kritisch welke investeringen echt nodig zijn om onszelf te kunnen verdedigen en zo snel mogelijk onafhankelijk te worden van de VS.”
“De afhankelijkheid van de VS bouwen we zo snel mogelijk af door te investeren in een eigen Europese defensie.”
De ChristenUnie ziet de NAVO als essentieel voor de verdediging van Nederland en Europa, maar vindt dat Europa minder afhankelijk moet worden van de VS binnen het bondgenootschap. Ze willen de Europese pijler van de NAVO versterken, investeren fors om aan de NAVO-norm te voldoen, en steunen het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne onder voorwaarden. De partij benadrukt dat militaire inzet altijd deel moet zijn van een bredere, diplomatieke strategie en onder expliciete Nederlandse instemming.
Europese pijler NAVO versterken, minder afhankelijk van VS
De ChristenUnie vindt de huidige afhankelijkheid van Europa van de VS binnen de NAVO niet toekomstbestendig. Ze pleiten voor versterking van de Europese samenwerking binnen de NAVO, betere afstemming van investeringen en strategieën, en uitbreiding van de EU-commandostructuur. Dit moet leiden tot meer strategische autonomie en snellere operationele inzet, met behoud van nationale zeggenschap over troepen.
“De mate waarin Europa afhankelijk is van de VS binnen de NAVO is niet toekomstbestendig. Daarom moet de samenwerking binnen de Europese pijler van de NAVO worden versterkt. Dit doen we door investeringen, werkwijze en strategieën beter op elkaar aan te laten sluiten (bijvoorbeeld via het NAVO Defensieplanningsproces).”
“We willen de EU-commandostructuur uitbreiden om daadkrachtig Europees optreden en een snelle operationele inzet mogelijk te maken. Voor de inzet van Nederlandse troepen blijft altijd expliciete Nederlandse instemming vereist.”
Voldoen aan verhoogde NAVO-norm voor defensie-uitgaven
De partij onderschrijft de nieuwe, verhoogde NAVO-norm voor defensie-uitgaven en wil fors investeren om deze te halen. Ze koppelen dit aan het belang van het beschermen van vrijheid en het versterken van de defensieorganisatie, maar benadrukken ook het belang van politieke controle en integrale veiligheidsbenadering.
“De nieuwe NAVO-norm vraagt veel van de Nederlandse schatkist, defensieorganisatie en defensie-industrie, maar is noodzakelijk om onze vrijheden te kunnen verdedigen.”
“We investeren de komende jaren fors in defensie om te kunnen voldoen aan de NAVO-norm om in 2035 3,5% van ons BBP uit te geven aan defensie en daarnaast 1,5% aan bijvoorbeeld infrastructuur die ook defensie ten goede komt.”
Steun voor NAVO-lidmaatschap Oekraïne onder voorwaarden
De ChristenUnie steunt het traject naar NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne, mits aan de reguliere voorwaarden wordt voldaan. Dit standpunt is onderdeel van hun bredere steun aan Oekraïne in de strijd tegen Russische agressie.
“Nederland steunt Oekraïne in het traject naar lidmaatschap van de NAVO en de EU. Oekraïne zal hiervoor moeten voldoen aan de reguliere voorwaarden.”
FVD is zeer kritisch over het NAVO-lidmaatschap en pleit voor heroverweging ervan, waarbij de Nederlandse soevereiniteit centraal staat. De partij wil dat Nederland zelf beslist over militaire inzet en investeringen in defensie, los van opgelegde NAVO-normen. FVD stelt voor het NAVO-lidmaatschap via een referendum aan de bevolking voor te leggen en verzet zich tegen automatische deelname aan NAVO-operaties of -doelstellingen.
NAVO-lidmaatschap heroverwegen via referendum
FVD vindt dat het NAVO-lidmaatschap niet vanzelfsprekend is en wil dat de Nederlandse bevolking hierover direct kan beslissen. De partij ziet het NAVO-lidmaatschap als een beperking van de nationale soevereiniteit en wil daarom een referendum organiseren.
“We leggen het lidmaatschap van de NAVO via een referendum voor aan de Nederlandse bevolking, zodat we als land zelf kunnen beslissen of we door willen op het huidige pad.”
Geen opgelegde NAVO-norm voor defensie-uitgaven
FVD verwerpt het idee dat Nederland defensie-uitgaven moet baseren op NAVO-afspraken. In plaats daarvan wil de partij investeren naar eigen inzicht, gericht op nationale weerbaarheid en belangen.
“We investeren in onze krijgsmacht - niet volgens een opgelegde NAVO-norm, maar naar eigen inzicht, zodat Nederland weerbaar is en onze militairen beter worden beloond.”
Geen militaire inzet onder NAVO- of EU-commando
De partij stelt dat de inzet van Nederlandse militairen nooit door de NAVO of EU bepaald mag worden. Alleen Nederland zelf moet beslissen over militaire missies, om de nationale controle en soevereiniteit te waarborgen.
“We staan nooit toe dat de inzet van onze militairen door de EU of de NAVO wordt bepaald, zodat Nederland altijd zelf de controle houdt.”
Betrokkenheid bij supranationale organisaties herzien
FVD wil de Nederlandse betrokkenheid bij supranationale organisaties zoals de NAVO herzien, met volledige transparantie over internationale afspraken en prioriteit voor nationale wetgeving.
“We sturen daarom aan op intelligente uittreding uit de EU en herzien onze betrokkenheid bij andere supranationale organisaties zoals de NAVO.”
“We schrappen de artikelen 93 en 94 van onze Grondwet zodat de Nederlandse wet altijd boven internationale verdragen en afspraken komt te staan.”
GroenLinks-PvdA erkent het belang van de NAVO voor de collectieve veiligheid van Nederland en Europa, maar wil tegelijkertijd de Europese defensiesamenwerking versterken en de afhankelijkheid van de VS verminderen. Ze committeren zich aan de NAVO-norm voor defensie-uitgaven en zien NAVO-lidmaatschap als de beste veiligheidsgarantie voor Oekraïne. De partij pleit voor een zelfstandiger Europa op defensiegebied, met meer gezamenlijke Europese initiatieven en minder inkoop bij niet-Europese defensie-industrieën.
NAVO-norm en collectieve veiligheid onderschrijven
GroenLinks-PvdA ziet de NAVO als essentieel voor de veiligheid van Nederland en Europa, vooral tegen dreigingen uit Rusland. Ze committeren zich aan de NAVO-norm voor defensie-uitgaven en willen deze verhogen, maar zonder te bezuinigen op sociale voorzieningen. De NAVO blijft de hoeksteen van de collectieve verdediging, maar er is ook aandacht voor een sterkere Europese pijler.
“De NAVO versterkt de collectieve veiligheid van Nederland en Europa tegen dreigingen uit Rusland en elders. We committeren ons aan de NAVO-norm en versterken de Europese pijler van de NAVO in nauwe samenhang met het Europese veiligheids- en defensiebeleid.”
“We houden ons aan de nieuwe NAVO-norm en groeien toe naar de afspraak om 3,5% van het bbp uit te geven aan defensie.”
Minder afhankelijk van de VS, sterkere Europese defensie
De partij wil de afhankelijkheid van de Verenigde Staten verminderen door Europese defensiesamenwerking te intensiveren en een onafhankelijke Europese defensie-industrie op te bouwen. Dit betekent meer gezamenlijke ontwikkeling en inkoop van wapensystemen binnen Europa en het niet langer plaatsen van orders bij de Israëlische defensie-industrie.
“We bouwen onze afhankelijkheid van de VS af en plaatsen geen orders meer bij de Israëlische defensie-industrie.”
“Defensie moet een gedeelde EU-competentie worden; besluiten over inzet van de krijgsmacht blijven echter een nationale bevoegdheid. Integratie van de krijgsmachten zetten we voort. We bouwen een onafhankelijke Europese defensie-industrie via de gezamenlijke ontwikkeling en inkoop van wapensystemen, diensten en infrastructuur.”
NAVO-lidmaatschap als veiligheidsgarantie voor Oekraïne
GroenLinks-PvdA beschouwt het NAVO-lidmaatschap als de beste garantie voor de veiligheid van Oekraïne tegen Russische agressie en wil dat Nederland een leidende rol speelt in het ondersteunen van Oekraïne op weg naar dit lidmaatschap.
“Het NAVO-lidmaatschap is de beste veiligheidsgarantie die we Oekraïne tegen Russische agressie kunnen bieden.”
NSC beschouwt het NAVO-lidmaatschap als de hoeksteen van het Nederlandse veiligheidsbeleid en wil zich committeren aan de nieuwe NAVO-norm voor defensie-uitgaven. Ze pleiten voor een forse verhoging van het defensiebudget tot 3,5% van het BBP, met aanvullende investeringen in infrastructuur en militaire slagkracht. Tegelijkertijd benadrukt NSC dat deze uitgaven niet ten koste mogen gaan van de bestaanszekerheid van burgers en dat Nederland samen met andere Europese landen meer verantwoordelijkheid moet nemen binnen het NAVO-kader.
Forse verhoging defensiebudget naar nieuwe NAVO-norm
NSC wil dat Nederland zich volledig conformeert aan de nieuwe NAVO-norm van 3,5% van het BBP voor defensie-uitgaven en 1,5% voor gerelateerde uitgaven zoals infrastructuur. Dit moet de militaire slagkracht, gereedheid en uitrusting versterken, mede in het licht van de veranderende geopolitieke situatie. De partij ziet deze investeringen als noodzakelijk voor de veiligheid van Nederland, maar stelt dat de sociale zekerheid van burgers niet mag worden aangetast.
“Het lidmaatschap van de NAVO is de hoeksteen van ons veiligheidsbeleid. Nederland zal samen met andere Europese landen meer eigen en gezamenlijke verantwoordelijkheid moeten nemen. We committeren ons daarom aan de nieuwe NAVO-norm in 2035 van 3,5% van de economie voor Defensie-uitgaven en 1,5% voor gerelateerde uitgaven zoals infrastructuur.”
“We versterken de krijgsmacht en hanteren de nieuwe NAVO-norm van 3,5% voor Defensie-uitgaven en 1,5% voor andere uitgaven zoals versterken van de bruggen.”
“We verhogen daarom de defensie-uitgaven tot de nieuwe NAVO-norm van 3,5% van de economie.”
“De extra investeringen in defensie zijn noodzakelijk, maar moeten zorgvuldig worden gedekt. Daarbij mag de bestaanszekerheid van mensen nooit in het gedrang komen.”
NAVO als fundament, maar geen Europees leger
Hoewel NSC het NAVO-lidmaatschap als essentieel ziet, wijst de partij de vorming van een Europees leger af. Ze willen dat het nationale parlement het laatste woord houdt over militaire missies en pleiten voor nauwere Europese samenwerking op het gebied van defensieaankopen, maar zonder het geweldsmonopolie uit handen te geven aan de EU.
“We zijn tegen de vorming van een Europees leger. Het uit handen geven van ons geweldsmonopolie aan de Europese Unie ondergraaft het fundament van Nederland als zelfstandige staat. Wel vinden we dat Europese landen nauwer moeten samenwerken bij defensieaankopen.”
Volt ziet de NAVO als een belangrijk bondgenootschap, maar wil dat Europa zelfstandiger wordt op defensiegebied en een volwaardige pijler binnen de NAVO vormt. Volt pleit voor een Europese krijgsmacht die samenwerkt met de NAVO, onder democratische controle van het Europees Parlement, en wil dat topfuncties binnen de NAVO vaker door Europeanen worden vervuld. Daarnaast wil Volt dat de EU haar internationale NAVO-verplichtingen nakomt en een deel van de verhoging van de NAVO-begroting investeert in digitale infrastructuur. De kern van hun visie is: meer Europese autonomie binnen het NAVO-kader, met nadruk op samenwerking, democratische controle en strategische investeringen.
Europese krijgsmacht als pijler binnen de NAVO
Volt wil dat de EU een eigen krijgsmacht opbouwt die samenwerkt met de NAVO, zodat Europa minder afhankelijk wordt van de VS en sneller kan reageren op dreigingen. Deze krijgsmacht moet onder toezicht staan van het Europees Parlement en uiteindelijk een volwaardige pijler binnen de NAVO worden, geleid door een verantwoordelijke commissaris.
“De Europese Unie (EU) moet zichzelf beter beschermen. De Verenigde Staten laten zien dat we niet langer op hun steun kunnen rekenen. Het is tijd dat de EU verantwoordelijkheid neemt voor de veiligheid van haar inwoners. Daarom bouwen we aan een Europese krijgsmacht die samenwerkt met de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) en die onder toezicht staat van het Europees Parlement.”
“Ons uiteindelijke doel is duurzame vrede en het verdedigen van de internationale rechtsorde. Daarvoor is een volwaardige Europese defensie nodig: een pijler binnen de NAVO, onder democratische controle van het Europees Parlement en geleid door een verantwoordelijke commissaris.”
Meer Europese invloed binnen de NAVO-top
Volt vindt dat Europeanen vaker topfuncties binnen de NAVO moeten bekleden, om zo de Europese invloed en belangen binnen het bondgenootschap te versterken.
“Volt wil dat topfuncties binnen de NAVO, zoals die van de Supreme Allied Commander Europe (SACEUR), vaker door Europeanen worden vervuld.”
NAVO-verplichtingen nakomen en investeren in digitale infrastructuur
Volt benadrukt het belang van het nakomen van internationale NAVO-verplichtingen en wil een deel van de verhoging van de NAVO-begroting inzetten voor de ontwikkeling van digitale infrastructuur binnen de EU, als onderdeel van strategische autonomie en cyberweerbaarheid.
“De EU blijft haar internationale verplichtingen nakomen en versterkt het vertrouwen binnen de NAVO en andere bondgenootschappen.”
“We investeren een deel van de verhoging van de NAVO-begroting in de ontwikkeling van de digitale infrastructuur binnen de EU. Dit speelt immers een sleutelrol in de strategische autonomie van de EU en in de verdediging tegen cyber- en hybride dreigingen.”
D66 wil een sterke Europese positie binnen de NAVO en streeft op termijn naar een Europese krijgsmacht. Ze pleiten voor het nakomen van de NAVO-uitgavenafspraken, uitbreiding van internationale samenwerking (ook buiten NAVO-verband), en verdere integratie van Oekraïne in de NAVO voor Europese veiligheid.
Sterkere Europese rol binnen de NAVO en richting Europese krijgsmacht
D66 wil dat Europa binnen de NAVO meer strategische autonomie krijgt, met eigen commandovoering, materieel en personeel. Op termijn streven ze naar een Europese krijgsmacht, maar voorlopig ligt de focus op het versterken van de Europese positie binnen de NAVO en het nakomen van financiële en capacitaire verplichtingen.
“D66 streeft op lange termijn naar een Europese krijgsmacht. Op de korte termijn wil D66 een sterke Europese positie binnen de NAVO, met Europese strategische commandovoering, Europees materieel en Europees personeel. Hiermee zijn we niet alleen op financieel terrein een volwaardig bondgenoot binnen de NAVO, maar ook voor wat betreft capaciteiten en uitvoering.”
“We komen de NAVO-afspraak na om minimaal 3,5% van het bbp aan defensie uit te geven en minimaal 1,5% van het bbp aan de kritieke infrastructuur, civiele paraatheid, veerkracht en het versterken van onze defensie-industrie.”
Uitbreiding internationale samenwerking, ook buiten NAVO-verband
D66 ziet internationale samenwerking als essentieel voor veiligheid, zowel binnen als buiten de NAVO. Ze willen samenwerking uitbreiden met gelijkgezinde landen buiten de NAVO en EU, om gezamenlijke slagkracht te vergroten.
“D66 is voorstander van het opschalen en uitbreiden van internationale samenwerking om onze veiligheid te garanderen. Dit doen we ook buiten NAVO-verband en buiten de EU, met landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Canada, Japan en Australië.”
Integratie van Oekraïne in de NAVO
D66 vindt de verdere integratie van Oekraïne in de NAVO van groot belang voor de veiligheid op het Europese continent, mede als reactie op de Russische agressie.
“De verdere integratie van Oekraïne in de NAVO is van groot belang voor veiligheid op het Europese continent.”
De PVV ziet de NAVO als de hoeksteen van het Nederlandse defensie- en veiligheidsbeleid, maar wil dat Nederland zich vooral richt op de bescherming van het eigen grondgebied en niet op buitenlandse militaire missies. De partij pleit voor het uitsluiten van Turkije uit de NAVO en wil dat andere landen meer bijdragen aan steun voor Oekraïne, zodat Nederland meer geld overhoudt voor eigen burgers. De PVV benadrukt nationale soevereiniteit en verzet zich tegen verdere Europese integratie of machtsoverdracht.
NAVO blijft hoeksteen van defensiebeleid
De PVV erkent het belang van de NAVO voor de Nederlandse veiligheid, maar wil dat het Nederlandse belang en de bescherming van het eigen grondgebied centraal staan. Buitenlandse militaire missies worden afgewezen; de focus moet liggen op grensbewaking en nationale soevereiniteit.
Turkije uit de NAVO
De PVV wil dat Turkije geen deel meer uitmaakt van de NAVO. Dit standpunt komt voort uit zorgen over de betrouwbaarheid en oriëntatie van Turkije binnen het bondgenootschap.
“Turkije uit de NAVO”
Minder Nederlandse steun aan Oekraïne, andere NAVO-landen moeten meer doen
Hoewel de PVV Oekraïne steunt vanwege de Russische agressie, vindt de partij dat Nederland al te veel heeft bijgedragen en dat andere landen binnen de NAVO meer verantwoordelijkheid moeten nemen. Zo wil de PVV meer financiële ruimte creëren voor binnenlandse prioriteiten.
“Wij steunen Oekraïne, omdat het een soeverein land is dat door de Russische agressor onrechtmatig is binnengevallen. Ondertussen hebben we al ruim € 20 miljard aan Oekraïne betaald. Laat andere landen nu wat meer doen, dan hebben wij meer geld voor de Nederlanders.”
50PLUS ziet de NAVO als de hoeksteen van het Nederlandse veiligheidsbeleid en benadrukt het belang van voldoende militair vermogen om zowel Nederland als het NAVO-grondgebied te verdedigen. De partij wil de defensie-uitgaven uitbreiden in lijn met NAVO-afspraken en pleit voor versterking van de nationale defensie-industrie. 50PLUS koppelt deze inzet aan de veranderde geopolitieke situatie door de oorlog in Oekraïne en wil daarnaast Europa minder afhankelijk maken van andere wereldmachten.
NAVO als hoeksteen van het veiligheidsbeleid
50PLUS beschouwt de NAVO als essentieel voor de Nederlandse veiligheid, vooral gezien de dreiging vanuit Rusland. De partij wil dat Nederland zijn defensie-uitgaven verhoogt volgens de NAVO-afspraken en investeert in de nationale defensie-industrie om zo de eigen en NAVO-grenzen te kunnen verdedigen.
“De oorlog in Oekraïne heeft het besef teruggebracht dat Nederland bij een gewapend treffen met Rusland over voldoende militair vermogen moet beschikken om het eigen en het NAVO-grondgebied te verdedigen. De NAVO is de hoeksteen van het Nederlands veiligheidsbeleid.”
“Uitbreiding van de defensie-uitgaven in lijn met de afspraken in NAVO-verband.”
Minder afhankelijk Europa naast NAVO
Naast de NAVO-oriëntatie wil 50PLUS dat Europa als grootmacht minder afhankelijk wordt van andere wereldmachten. Dit is een aanvullende strategische visie die verder gaat dan alleen NAVO-lidmaatschap.
“Europa als een grootmacht, dat minder afhankelijk is van andere wereldmachten.”
Het CDA ziet de NAVO als essentieel voor de Nederlandse en Europese veiligheid en wil dat Nederland zich volledig committeert aan NAVO-afspraken, inclusief forse verhoging van het defensiebudget. Tegelijkertijd pleit het CDA voor een sterkere Europese pijler binnen de NAVO en streeft het naar meer strategische autonomie voor Europa op defensiegebied. De partij koppelt deze inzet aan concrete investeringen in de krijgsmacht en defensie-industrie, met het expliciete doel om aan NAVO-normen te voldoen en de Europese rol binnen het bondgenootschap te versterken.
Volledig voldoen aan NAVO-afspraken en defensienorm
Het CDA wil dat Nederland zich strikt houdt aan de NAVO-capaciteitsdoelstellingen en de nieuwe NAVO-norm van 3,5% van het bbp voor defensie-uitgaven. Dit wordt gezien als noodzakelijk om de collectieve veiligheid te waarborgen en de geloofwaardigheid binnen het bondgenootschap te behouden.
“Nederland committeert zich aan de afspraken van de NAVO-capaciteitsdoelstellingen en de nieuwe NAVO-norm om uiterlijk in 2035 3,5 procent van het bbp uit te geven aan defensie. In de komende periode willen we de eerste stap naar 2030 zetten.”
Europese pijler binnen de NAVO versterken
Het CDA wil dat Nederland vooroploopt in het ontwikkelen van een volwaardige Europese pijler binnen de NAVO, inclusief een Europese Veiligheidsraad, en streeft op termijn naar volledige Europese strategische autonomie op defensiegebied. Dit standpunt adresseert de veranderende geopolitieke verhoudingen en de wens om minder afhankelijk te zijn van de VS.
“We willen dat Nederland vooroploopt in het ontwikkelen van een volwaardige Europese pijler in de NAVO, met een Europese Veiligheidsraad. We bouwen onze afhankelijkheden af en streven – op termijn – naar volledige Europese strategische autonomie op het gebied van defensie en veiligheid.”
Krijgsmacht primair voor NAVO-verdragsgebied
Het CDA benadrukt dat de inzet van de krijgsmacht primair gericht moet zijn op afschrikking van agressie en het voorkomen van oorlog binnen Nederland en het NAVO-verdragsgebied. Dit onderstreept de klassieke collectieve verdedigingstaak van de NAVO.
“De inzet van de krijgsmacht is primair het afschrikken van agressie en het voorkomen van oorlog in Nederland en in het NAVO-verdragsgebied.”
DENK is kritisch over de NAVO en verzet zich tegen het verhogen van Nederlandse defensie-uitgaven onder druk van de NAVO. De partij vindt de huidige defensiebegroting voldoende vanwege de bestaande militaire overmacht van de NAVO en wil alleen noodzakelijke uitgaven steunen. DENK is daarnaast tegen een snelle toetreding van Oekraïne tot de NAVO en pleit voor terughoudendheid bij militaire missies.
Geen extra miljardenuitgaven voor NAVO
DENK vindt dat Nederland niet moet zwichten voor NAVO-druk om het defensiebudget te verhogen. Volgens DENK is de militaire overmacht van de NAVO al groot genoeg en zijn extra investeringen niet nodig. De partij wil alleen defensie-uitgaven steunen die aantoonbaar noodzakelijk zijn voor de basisbehoeften van Defensie.
“DENK verzet zich tegen de extra miljardenuitgaven onder druk van NAVO baas Mark Rutte en President Donald Trump. DENK vindt de huidige defensie uitgaven voldoende en wijst op de enorme militaire overmacht van de NAVO die niet nog verder uitgebreid hoeft te worden.”
“Wij steunen alleen defensie uitgaven die aantoonbaar nodig zijn om de basis op orde te hebben bij Defensie.”
Geen NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne zonder duurzame vrede
DENK is tegen het voorbarig inzetten op NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne. De partij vindt dat toetreding pas aan de orde kan zijn als er duurzame vrede is en aan alle criteria is voldaan.
“Wij steunen geen voorbarige inzet op EU lidmaatschap en NAVO lidmaatschap van Oekraïne. Dit kan pas overwogen worden bij duurzame vrede en er aan alle criteria voldaan wordt.”
De SGP ziet de NAVO als de hoeksteen van het Nederlandse veiligheidsbeleid en wil dat Nederland volledig voldoet aan de NAVO-normen voor defensie-uitgaven. De partij pleit voor een forse verhoging van het defensiebudget, uitbreiding van de krijgsmacht en het versterken van de maatschappelijke weerbaarheid. De SGP verzet zich tegen een Europees leger en benadrukt dat de NAVO de primaire veiligheidspartner blijft, met nationale zeggenschap over militaire inzet.
Voldoen aan en ruim investeren volgens NAVO-norm
De SGP wil dat Nederland niet alleen voldoet aan de nieuwe NAVO-norm voor defensie-uitgaven, maar deze zelfs ruim overtreft. Dit moet de Nederlandse defensie versterken en voorbereiden op toekomstige dreigingen. De partij koppelt hieraan concrete investeringen in materieel, personeel en maatschappelijke weerbaarheid.
“De SGP wil gaan voldoen aan de nieuwe NAVO-norm voor defensie-uitgaven. In 2035 besteedt Nederland 5% van het BBP aan onze Defensie, waarbij 1,5% wordt besteed aan bredere investeringen in maatschappelijke weerbaarheid en infrastructuur.”
“De NAVO blijft de hoeksteen van ons veiligheidsbeleid. Nederland gaat aan haar doelstellingen voor eenheden en wapensystemen voldoen door de krijgsmacht verder uit te bouwen.”
NAVO als primaire veiligheidspartner, geen Europees leger
De SGP benadrukt dat de NAVO de belangrijkste veiligheidspartner is en verzet zich tegen de vorming van een Europees leger. De partij vindt dat de EU alleen aanvullend mag zijn waar dit meerwaarde biedt, en dat nationale zeggenschap over militaire inzet behouden moet blijven.
“De NAVO is onze belangrijkste veiligheidspartner. De EU vult slechts aan waar dit meerwaarde biedt en zij bevoegdheid heeft. [...] De SGP wil echter geen Europees leger en vindt de nieuwe Europese Defensiecommissaris ongewenst. Niet Brussel, maar Den Haag blijft besluiten over het uitzenden van troepen.”