Verkiezingsprogramma's 2025 overnatura2000
De SGP is kritisch over het huidige strikte Natura 2000-regime en pleit voor een meer praktijkgerichte, flexibele benadering die beter aansluit bij de Nederlandse landbouw en natuur. Ze willen af van rigide modelberekeningen en onhaalbare natuurdoelen, en zetten in op realistische, gebiedsgerichte maatregelen en het legaliseren van knelgevallen. Gedwongen opkoop en het intrekken van vergunningen wijzen ze af.
Praktijkgerichte en flexibele bescherming van Natura 2000
De SGP vindt het huidige Natura 2000-beleid te strikt en juridisch, wat leidt tot onzekerheid en stagnatie voor boeren en projecten. Ze willen dat modelberekeningen en kritische depositiewaarden niet langer leidend zijn, maar slechts ondersteunend, en pleiten voor herziening van natuurdoelanalyses op basis van realistische doelen en daadwerkelijke invloed van stikstof.
“Het strikte Natura 2000-regime heeft geleid tot een stikstofcrisis, waardoor PAS-melders al jarenlang in grote onzekerheid zitten en veel projecten niet door kunnen gaan.”
“Kritische depositiewaarden en modelberekeningen zijn dienend, en niet leidend. Zij mogen vanwege hun huidige schijnnauwkeurigheid geen doorslaggevende rol hebben bij toetsing in het kader van de Habitatrichtlijn.”
“Natuurdoelanalyses worden zo herzien dat zij niet uitgaan van onhaalbare ideaalbeelden en dat zij de relatieve en daadwerkelijke invloed van stikstofdepositie op de ontwikkeling van de natuur veel adequater in beeld brengen.”
Legaliseer knelgevallen en voorkom gedwongen opkoop
De SGP wil prioriteit geven aan het legaliseren van PAS-knelgevallen en andere boeren die te goeder trouw hebben gehandeld. Ze verzetten zich tegen gedwongen opkoop en het intrekken van correct verleende vergunningen, en willen dat individuele bedrijven niet worden afgerekend op onmeetbare depositiebijdragen.
“Legalisering van PAS-knelgevallen en andere knelgevallen die te goeder trouw gehandeld hebben, heeft prioriteit. Het is onze inzet om handhaving richting bedrijven die te goeder trouw gehandeld hebben, te voorkomen.”
“De SGP verzet zich tegen gedwongen opkoop of het intrekken van op juiste wijze verleende vergunningen. Dat mag geen uitgangspunt van beleid zijn.”
“Individuele bedrijven worden niet afgerekend op onmeetbare depositiebijdragen. Daar is het landelijk beleid voor reductie van de stikstofuitstoot voor bedoeld.”
Meer ruimte voor visserij in Natura 2000-gebieden
De SGP wil dat de garnalen- en mosselvisserij voldoende ruimte houdt in Natura 2000-gebieden en dat de sector niet wordt afgerekend op onwerkbare stikstofberekeningen.
“De SGP wil voldoende ruimte voor de garnalen- en mosselvisserij in Natura 2000 gebieden als de Voordelta en de Waddenzee. De sector mag niet worden afgerekend op onwerkbare stikstofberekeningen.”
De ChristenUnie erkent het belang van natuurherstel en bescherming van biodiversiteit, waaronder de Natura2000-gebieden, en pleit voor een integrale aanpak gericht op natuurherstel, stikstofreductie en het robuuster maken van natuurgebieden. Ze willen boeren en natuurorganisaties belonen voor natuurbeheer, en streven naar juridisch betere bescherming van waardevolle natuur, met aandacht voor het voltooien van het Natuurnetwerk Nederland en het combineren van natuurherstel met andere beleidsdoelen zoals klimaat en water.
Integrale aanpak voor natuurherstel en Natura2000-bescherming
De ChristenUnie ziet het als noodzakelijk om Natura2000-gebieden en andere waardevolle natuur juridisch beter te beschermen en te herstellen, met een integrale aanpak die versnippering, vermesting en verdroging tegengaat. Ze willen biodiversiteit versterken en natuurgebieden robuuster maken, waarbij boeren een actieve rol krijgen in het beheer.
“Nationale Parken en overige natuur met unieke internationale waarde worden juridisch beter beschermd. Ook buiten natuurgebieden versterken we de kwaliteit en biodiversiteit van de omgeving.”
“Om soorten in stand te houden, maken we natuurgebieden robuuster en stiller. Het Natuurnetwerk Nederland wordt voltooid met speciale aandacht voor bosaanplant, kruidenrijk grasland, houtwallen en moerassen. Boeren krijgen hierbij een duidelijke rol, ondersteund met passende vergoedingen voor het beheer.”
“Daarom komt er een integrale aanpak voor natuurherstel, gericht op het tegengaan van versnippering, vermesting en verdroging.”
Natuurherstel als voorwaarde voor vergunningverlening en legalisering
De partij koppelt legalisering van PAS-melders en vergunningverlening expliciet aan natuurherstelmaatregelen en geborgde emissiereductie, waarbij Europese referentiedata en het additionaliteitsvereiste centraal staan. Vergunningen komen pas op gang als natuurherstel aantoonbaar is.
“Legalisering kan daarom niet losstaan van op natuurherstel gerichte maatregelen in combinatie met een geborgd emissiereductieplan.”
“Bij alles wat we doen om uit het stikstofmoeras te komen is 'borgen van de aanpak' het sleutelwoord. Dit houdt in dat op voorhand duidelijk moet zijn dat beleid en maatregelen leiden tot een zekere reductie van schadelijke emissies, en daarmee bijdraagt aan natuurherstel. Dat is noodzakelijk om voorbij het additionaliteitsvereiste te komen. Pas dan komt vergunningverlening weer op gang en houden afgegeven vergunningen stand voor de rechter.”
Niet eenzijdig op stikstof, maar integraal natuurherstel
De ChristenUnie benadrukt dat het beleid voor Natura2000-gebieden niet alleen over stikstof moet gaan, maar integraal moet zijn met aandacht voor klimaat, water en milieu. Ze willen af van een te enge focus op stikstof en pleiten voor een bredere, samenhangende aanpak.
“Beleid om Nederland van het slot te krijgen, moet zich daarom niet eenzijdig richten op stikstofreductie maar integraal op natuurherstel en -ontwikkeling in samenhang met klimaat-, water- en milieubeleid.”
NSC wil het natuurbeleid rondom Natura 2000-gebieden hervormen door het vergunningstelsel fundamenteel aan te passen, geïnspireerd op buurlanden, en meer gebiedsgericht te werken. Ze pleiten voor meer flexibiliteit in regelgeving, integrale afwegingen met andere maatschappelijke belangen, en het beëindigen van de huidige modelmatige stikstofaanpak. Het behoud van instandhoudingsdoelen blijft een voorwaarde, maar er moet ruimte zijn voor maatwerk en compensatie.
Fundamentele hervorming natuurvergunningstelsel
NSC vindt het huidige natuurvergunningstelsel te rigide en te veel gebaseerd op rekenmodellen, waardoor het onnodig belemmerend werkt voor activiteiten met weinig stikstofuitstoot. Ze willen het stelsel fundamenteel aanpassen, met meer realistische beoordeling van stikstofeffecten, geïnspireerd op Duitsland en Frankrijk, en prioriteit geven aan het legaliseren van PAS-melders.
“passen we het natuurvergunningstelsel fundamenteel aan. We doen dit mede op basis van de praktijk in naburige EU-landen, in het bijzonder Duitsland en Frankrijk. De effecten van stikstof op natuur worden hierin op een meer realistische manier meegenomen.”
“We stoppen met de huidige aanpak en opkoop van piekbelasters die gebaseerd is op het neerslagmodel Aerius.”
“De legalisering van de PAS-melders en interimmers die al jarenlang in een schrijnende positie verkeren, krijgt de hoogste prioriteit.”
Gebiedsgerichte maatregelen en integrale afweging
NSC wil in en rond Natura 2000-gebieden gebiedsgerichte maatregelen nemen, waarbij natuurherstel wordt afgewogen tegen andere belangen zoals landbouw en leefbaarheid. Ze pleiten voor een integrale benadering en meer flexibiliteit, mits instandhoudingsdoelen worden gerespecteerd en compensatie plaatsvindt bij verlies van natuur.
“In en rond Natura 2000-gebieden nemen we gebiedsgerichte maatregelen om natuur te behouden of te herstellen.”
“Het redden van een ‘snippernatuur’ moet, mede in het licht van het veranderende klimaat en toenemende verdroging, ruimtelijk kunnen worden afgewogen tegen andere sociale en maatschappelijke opgaven. Een voorwaarde is dat de instandhoudingsdoelen worden gerespecteerd en dat als er snippernatuur plaats moet maken, dit in een ander gebied wordt gecompenseerd. Dit vraagt om meer flexibiliteit in Europese en nationale regelgeving.”
Voorrang aan veiligheid boven Natura 2000-regels bij dijkversterking
Bij dijkversterking en waterveiligheid wil NSC dat deze projecten niet vertraagd worden door Natura 2000-regels, waarbij veiligheid altijd prioriteit heeft.
“Dijkversterking mag geen vertraging oplopen door stikstofregels of Natura 2000.”
D66 benadrukt het belang van het beschermen en herstellen van kwetsbare natuurgebieden, waaronder Natura 2000-gebieden, als fundament voor biodiversiteit, gezondheid en toekomstig economisch perspectief. De partij wil de stikstofdoelstellingen voor 2030 onverkort handhaven, extra natuur realiseren en overgangszones aanleggen naast kwetsbare natuurgebieden. D66 koppelt natuurherstel expliciet aan ruimtelijke ordening en landbouwtransitie, met prioriteit voor de meest kwetsbare gebieden.
Strikte bescherming en herstel van kwetsbare natuurgebieden
D66 stelt dat natuur, en specifiek kwetsbare gebieden zoals Natura 2000, centraal moeten staan in ruimtelijke keuzes en landbouwbeleid. De partij wil de bestaande stikstofdoelen voor 2030 handhaven, prioriteit geven aan de meest kwetsbare gebieden en extra natuur realiseren. Dit beleid is bedoeld om biodiversiteit te herstellen, vergunningverlening weer mogelijk te maken en de landbouw toekomstperspectief te bieden.
“We houden ons aan stikstofdoelstellingen voor 2030. We geven voorrang aan de meest kwetsbare gebieden.”
“Er komt 50.000 hectare extra natuur. Daarvoor breiden we het Natuur Netwerk Nederland uit.”
“We leggen overgangszones aan naast kwetsbare natuurgebieden.”
“We voeren de Europese Natuurherstelwet ambitieus uit en maken voldoende middelen vrij voor de uitvoering hiervan.”
Juridische borging en rechten voor natuurgebieden
D66 wil onderzoeken hoe de rechten van natuurgebieden, te beginnen bij unieke en kwetsbare gebieden zoals Natura 2000, wettelijk kunnen worden vastgelegd. Dit moet de bescherming structureel versterken en juridische zekerheid bieden voor natuurherstel.
“D66 wil onderzoeken hoe we in Nederland de rechten van natuurgebieden kunnen vastleggen in de wet. We beginnen bij unieke en kwetsbare gebieden.”
JA21 is kritisch over het huidige Natura2000-beleid en pleit voor een herijking van deze gebieden, waarbij regionale maatwerkaanpak en haalbare natuurdoelen centraal staan. De partij verzet zich tegen gedwongen uitkoop van boeren nabij Natura2000-gebieden en wil inzetten op technologische innovatie, vrijwillige regelingen en het aanpassen van wet- en regelgeving om economische schade en juridische blokkades te voorkomen.
Herijking van Natura2000-gebieden en regionale maatwerkaanpak
JA21 vindt dat het Natura2000-beleid te rigide en kostbaar is, en pleit voor een herziening van de gebieden en doelen zodat deze beter aansluiten bij de Nederlandse realiteit. De partij wil af van generieke maatregelen en kiest voor regionale maatwerkoplossingen, waarbij technologische innovatie en vrijwillige regelingen voor boeren centraal staan.
“Het fundament van eventuele nieuwe plannen dient gericht te zijn op regionale maatwerkaanpak, agrarisch natuurbeheer, haalbare natuurdoelen en de herijking van Natura2000-gebieden.”
“Wij kiezen voor een bredere inzet van technologische innovaties, fiscale regelingen die bijdragen aan een solide voedselproducerende sector, gecombineerd met vrijwillige extensivering- en beëindigingsregelingen nabij Natura2000-gebieden.”
“Afzien van generieke maatregelen en inzetten op regionale maatwerkpakketten rondom de meest kwetsbare natuurgebieden.”
Tegen gedwongen uitkoop van boeren nabij Natura2000
JA21 verzet zich fel tegen het gedwongen uitkopen van boeren als instrument om natuurdoelen te halen, omdat dit volgens hen weinig oplevert voor de natuur en zeer kostbaar is. In plaats daarvan willen ze vrijwillige regelingen en pragmatische oplossingen.
“Het lukraak uitkopen van boeren voor miljarden euro’s is waanzinnig kostbaar en doet feitelijk weinig voor onze natuur. JA21 is en blijft fel gekant tegen de gedwongen uitkoop van agrariërs.”
“Voldoende financiële middelen voor vrijwillige extensiverings- en beëindigingsregelingen.”
De PVV vindt dat Nederland te veel Natura 2000-gebieden heeft aangewezen, waardoor landbouw, woningbouw en visserij onnodig worden belemmerd. De partij wil het aantal Natura 2000-gebieden verminderen of verkleinen, Europese regels versoepelen en nationale stikstofregels afzwakken om economische activiteiten meer ruimte te geven. Gedwongen uitkoop van boeren en het verlies van visgronden aan Natura 2000-gebieden worden expliciet afgewezen.
Aantal Natura 2000-gebieden verminderen of verkleinen
De PVV stelt dat het huidige aantal Natura 2000-gebieden te groot is en pleit voor het verminderen of verkleinen van deze gebieden. Dit moet ruimte bieden aan landbouw, woningbouw en infrastructuur, die volgens de partij nu onnodig worden beperkt door Europese en nationale regelgeving.
“Ook willen we het aantal gebieden met een Natura 2000-status verminderen – of gebieden verkleinen.”
“Landbouw, woningbouw en wegenbouw zitten klem, omdat Nederland veel te veel Natura 2000-gebieden heeft aangewezen én zichzelf veel te strenge stikstofdoelen heeft opgelegd.”
“Versoepeling van de Brusselse regels; verminderen van het aantal natuurgebieden met Natura 2000-status en/of verkleinen van gebieden”
Tegen verlies van visgronden aan Natura 2000-gebieden
De PVV wijst het verlies van visgronden aan Natura 2000-gebieden af, omdat dit de visserijsector schaadt en vissersdorpen bedreigt. De partij wil meer ruimte voor de visserij en geen verdere beperking door natuurgebieden.
“Door torenhoge brandstofprijzen en verlies van visgronden aan windturbineparken en Natura 2000-gebieden belanden vissersboten op de sloot; complete vissersdorpen dreigen hun ziel te verliezen.”
De Partij voor de Dieren wil dat Nederland zich strikt houdt aan Europese natuurbeschermingswetten zoals die voor Natura 2000-gebieden, en pleit voor extra maatregelen waar nodig. Ze benadrukken het belang van herstel, uitbreiding en verbinding van natuurgebieden, met prioriteit voor stikstofgevoelige gebieden, en willen dat het Rijk de regie neemt in plaats van de provincies.
Strikte naleving en versterking van Natura 2000-wetgeving
De PvdD vindt dat Nederland zich strikt moet houden aan Europese natuurbeschermingswetten, waaronder de regels voor Natura 2000-gebieden. Ze willen waar nodig extra maatregelen nemen om deze natuurgebieden te beschermen en herstel te versnellen, met prioriteit voor de meest kwetsbare gebieden.
“Nederland houdt zich voortaan aan Europese natuurbeschermingswetten, zoals de Habitatrichtlijn, de Vogelrichtlijn, de Kaderrichtlijn Water en de Natuurherstelwet. Waar nodig nemen we extra maatregelen om de natuur te beschermen.”
“In 2030 zijn 75% van de stikstofgevoelige gebieden onder de kritische depositiewaarde gebracht, met prioriteit voor de meest gevoelige gebieden.”
Herstel, uitbreiding en verbinding van natuurgebieden
De partij wil versnipperde natuurgebieden, waaronder Natura 2000-gebieden, herstellen en met elkaar verbinden. Ze pleiten voor het realiseren van het oorspronkelijke Ecologische Hoofdstructuur-netwerk en het omvormen van landbouwgrond tot natuur om de biodiversiteit te versterken.
“Er komt veel meer natuur. Versnipperde natuurgebieden worden met elkaar verbonden. De oorspronkelijke Ecologische Hoofdstructuur (EHS), een netwerk van aaneengesloten natuurgebieden, wordt uiterlijk in 2027 gerealiseerd.”
“Natuurgebieden die bijna onomkeerbaar zijn aangetast, worden met voorrang hersteld en zo veel mogelijk verbonden met andere natuurgebieden.”
BVNL is zeer kritisch over het huidige Natura 2000-beleid en ziet het aanwijzen van 162 Natura 2000-gebieden als een onnodige belemmering voor landbouw en visserij. De partij wil bestaande beperkingen en vergunningen in deze gebieden versoepelen, met name voor de visserij, en stelt dat het natuurbeleid gebaseerd is op onrealistische normen en modellen.
Minder Natura 2000-gebieden en versoepeling van regels
BVNL vindt dat het aanwijzen van 162 Natura 2000-gebieden Nederland onnodig moeilijk maakt en dat de bijbehorende regelgeving gebaseerd is op onjuiste aannames en ondeugdelijke modellen. De partij pleit voor het loslaten van deze beperkingen en het gebruik van gemeten in plaats van gemodelleerde waarden.
“Door het benoemen van 162 Natura 2000 gebieden hebben we het onszelf onnodig moeilijk gemaakt.”
“Natuurbeleid en wetgeving, vaak uit Brussel, zijn door bureaucraten hét probleem van Nederland geworden. Gebaseerd op ideologieën, foute aannames en het ontbreken van wetenschappelijke feiten.”
Visserijrechten en vergunningen in Natura 2000-gebieden behouden
BVNL wil dat de visserij erkend wordt als bestaande gebruiker in Natura 2000-gebieden, met behoud van langjarige vergunningen en zonder verdere beperkingen zoals een bodemberoeringsverbod.
“Visserij gaan we erkennen als bestaand gebruiker in Natura2000 gebieden en de daar bijbehorende langjarige vergunningen. Bodemberoeringverbod komt er niet, er is nl. geen bewijs voor; sterker nog, er wordt al decennia gevist zonder overbevissing of natuurschade.”
Het CDA wil de Natura 2000-gebieden evalueren om te beoordelen of de wettelijke doelen nog haalbaar zijn en pleit voor meer flexibiliteit in het beheer en de indeling van natuurgebieden. Ze bepleiten herverdeling en robuustere verbindingen van natuurgebieden, waarbij het bestaande areaal behouden blijft, maar de inrichting en grenzen mogelijk veranderen. Het CDA zoekt nadrukkelijk naar een balans tussen natuurdoelen, landbouw en regionale verschillen.
Evaluatie van Natura 2000-gebieden
Het CDA vindt dat de huidige Natura 2000-gebieden kritisch moeten worden bekeken om te bepalen of de gestelde doelen nog realistisch en haalbaar zijn. Dit standpunt komt voort uit zorgen over de uitvoerbaarheid van het beleid en de impact op landbouw en regionale ontwikkeling.
“Het CDA pleit voor een evaluatie van de Natura 2000-gebieden om te zien of de doelen van de wet nog kunnen worden bereikt.”
Herverdeling en robuustere verbindingen van natuurgebieden
Het CDA wil het mogelijk maken om natuurgebieden flexibeler in te richten, zodat ze robuuster en beter verbonden worden, zonder dat het totale natuurareaal afneemt. Dit moet de biodiversiteit versterken en de kwetsbaarheid van ecosystemen verminderen, met behoud van ruimte voor landbouw en andere functies.
“We willen een herverdeling van de oppervlakte van natuurgebieden. Het verruilen van natuur om robuustere natuurgebieden mogelijk te maken moet standaardpraktijk worden. We streven naar beter verbonden gebieden, waarbij de bestaande oppervlakte natuur wordt gewaarborgd, de leefruimte voor flora en fauna wordt vergroot en de biodiversiteit en ecosystemen minder kwetsbaar worden voor verstoring.”
Ruimte voor visserij in Natura 2000-gebieden
Het CDA wil dat vissers ook ruimte krijgen in Natura 2000-gebieden, mits natuurwaarden worden beschermd. Dit standpunt adresseert de spanning tussen natuurbehoud en economische activiteiten zoals visserij.
“We willen ook ruimte voor vissers in onder andere Natura 2000-gebieden en de voordelta. Juist vissers weten dat het beschermen van natuurwaarden cruciaal is, ook voor de visstand.”
De SP benoemt Natura2000 niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar pleit wel voor versterking, uitbreiding en betere bescherming van natuurgebieden in Nederland, met een belangrijke rol voor boeren en toegankelijkheid voor iedereen. De partij wil meer natuur op landbouwgrond, meer middelen voor natuurbeheer en een robuust netwerk van natuurgebieden, waarmee ze impliciet aansluiten bij de doelen van Natura2000 zonder het stelsel direct te noemen.
Meer natuur en versterking natuurbeheer
De SP wil natuurgebieden uitbreiden, beter beschermen en verbinden tot een robuust netwerk, met meer middelen voor beheer en onderhoud. Boeren krijgen een rol in het beheer van natuur op landbouwgrond, en de natuur moet voor iedereen toegankelijk blijven. Dit sluit aan bij de kern van Natura2000: bescherming en versterking van waardevolle natuurgebieden.
“Op tien procent van de landbouwgrond komt ruimte voor natuur: houtwallen, schone sloten, bloemrijke bermen en akkerranden versterken het netwerk van natuurgebieden. Boeren beheren deze landschapselementen en krijgen daarvoor een eerlijke financiële vergoeding.”
“Natuurbeheer wordt versterkt om biodiversiteit te herstellen en natuurgebieden beter te beschermen. Er komt meer geld en personeel voor onderhoud, toezicht en herstel van natuur, zodat planten en dieren de ruimte krijgen en onze leefomgeving groener en gezonder wordt.”
“We breiden natuurgebieden uit, ook op zee, en verbinden ze tot een robuust netwerk.”
Volt wil kwetsbare natuurgebieden, waaronder Natura2000-gebieden, beter beschermen door prioriteit te geven aan natuurherstel en het verminderen van stikstofuitstoot rondom deze gebieden. Ze streven naar uitbreiding van beschermde natuur, het strafbaar stellen van ecocide en het realiseren van 30% natuurfunctie in Nederland, met speciale aandacht voor de bescherming van kwetsbare gebieden.
Prioriteit voor bescherming en herstel van kwetsbare natuurgebieden
Volt erkent het belang van Natura2000-gebieden en wil deze beter beschermen door prioriteit te geven aan het verminderen van stikstofuitstoot rondom deze gebieden en door natuurherstel te versnellen waar dat het hardst nodig is. Dit beleid is gericht op het tegengaan van verdere achteruitgang van kwetsbare natuur en het voldoen aan Europese verplichtingen.
“Er komt een lijst met kwetsbare natuurgebieden die prioriteit krijgen bij de vermindering van stikstof daaromheen. In combinatie met de andere maatregelen omtrent stikstof en droogte kan op die manier snel natuurherstel plaatsvinden op de plekken die het als eerste nodig hebben.”
Uitbreiding van beschermde natuur en 30% natuurfunctie
Volt streeft naar een forse uitbreiding van het areaal beschermde natuur, in lijn met internationale afspraken, en wil dat 30% van Nederland een natuurfunctie krijgt. Dit omvat uitbreiding van bestaande netwerken en het creëren van bufferzones, wat direct relevant is voor Natura2000-gebieden.
“Internationaal is afgesproken dat in 2030 dertig procent van het land- en wateroppervlak op aarde beschermd natuurgebied moet zijn. Volt zet in lijn hiermee in op 30% natuurfunctie van ons land. Dit bestaat uit natuurgebieden, koppelgebieden en bufferstroken met natuurinclusieve landbouw of recreatie. Hiervoor is 150.000 hectare extra natuur nodig en moet het Natuurnetwerk Nederland met 34.000 hectare worden uitgebreid.”
Strafbaar stellen van ecocide en Europese samenwerking
Volt wil ecocide strafbaar stellen en pleit voor een Europese aanpak, mede omdat veel schadelijke activiteiten grensoverschrijdend zijn en Natura2000-gebieden vaak aan landsgrenzen liggen. Dit moet de bescherming van kwetsbare natuurgebieden versterken.
“We stellen ecocide (het op grote schaal vernietigen van de natuur) strafbaar, zoals veel andere landen al vóór ons deden. Veel bedrijven in verschillende landen lozen nu schadelijke stoffen in dezelfde rivieren. We willen dat Nederland voorop gaat lopen in het strafbaar stellen van ecocide en hebben als doel om dit Europees uit te rollen.”
BBB wil geen extra nationale natuurdoelen bovenop de Europese verplichtingen voor Natura 2000-gebieden en pleit voor een herziening van de aanpak, waarbij sociaaleconomische factoren en meerdere drukfactoren worden meegewogen. De partij wil natuurbeheer realistischer en uitvoerbaarder maken, met minder nadruk op stikstof en meer ruimte voor landbouw en lokale belangen.
Geen extra nationale doelen bovenop EU-verplichtingen
BBB vindt dat Nederland zich moet beperken tot de natuurdoelen die voortvloeien uit EU-richtlijnen en wil geen aanvullende nationale eisen stellen voor Natura 2000-gebieden. Dit standpunt is ingegeven door de wens om de lasten voor boeren en andere gebruikers te beperken en het beleid uitvoerbaar te houden.
“Geen nieuwe natuurdoelen. Vernieuwde natuurdoelen worden vastgesteld op basis van wat verplicht is in het kader van de EUrichtlijnen. Geen extra nationale doelen bovenop de EUdoelen en richtlijnen.”
Nieuwe natuurdoelanalyse voor alle Natura 2000-gebieden
BBB wil dat voor alle Natura 2000-gebieden een nieuwe, evenwichtige natuurdoelanalyse wordt opgesteld, waarbij niet alleen stikstof, maar ook andere drukfactoren zoals droogte, water, bodem en beheer worden meegenomen. Dit moet leiden tot beheerplannen met een sociaaleconomische toets, zodat natuurherstelmaatregelen beter aansluiten bij de praktijk en lokale omstandigheden.
“Nieuwe natuurdoelanalyse. Op basis van een evenwichtige op te stellen leidraad. Deze wordt opgesteld voor alle Natura 2000 gebieden. Niet alleen stikstof, ook droogte, water, bodem en beheer, worden hierbij als drukfactoren meegenomen. Deze vormen de basis voor nieuwe beheerplannen met een sociaaleconomische toets op de natuurherstel en bronmaatregelen.”
BIJ1 benadrukt het belang van het beschermen van natuurgebieden, waaronder Natura2000-gebieden, door nieuwe infrastructuurprojecten niet toe te staan als deze ten koste gaan van deze natuur. De partij pleit voor het stoppen van snelwegverbredingen en het prioriteren van biodiversiteit en natuurherstel, waarbij Natura2000-gebieden expliciet worden beschermd tegen verdere aantasting. Hun visie is gericht op het drastisch verminderen van schadelijke activiteiten en het herstellen van natuurwaarden.
Nieuwe infrastructuur niet ten koste van Natura2000
BIJ1 wil dat nieuwe wegen alleen worden aangelegd als deze niet ten koste gaan van natuurgebieden, waaronder Natura2000-gebieden. Dit standpunt is bedoeld om verdere aantasting van kwetsbare natuur te voorkomen en biodiversiteit te beschermen. De partij ziet het beschermen van deze gebieden als essentieel voor het behoud van natuur en het tegengaan van de stikstofcrisis.
“Nieuwe wegen leggen we alleen aan als deze de bereikbaarheidsnorm bevorderen en niet ten koste gaan van natuurgebieden.”
Stoppen met snelwegverbredingen nabij Natura2000
BIJ1 is tegen het verbreden van snelwegen, zeker als dit leidt tot schade aan Natura2000-gebieden. Dit beleid is bedoeld om verdere versnippering en aantasting van beschermde natuur te voorkomen, en sluit aan bij hun bredere inzet voor natuurbehoud en het oplossen van de stikstofproblematiek.
“We voeren geen snelwegverbredingen meer uit.”
DENK spreekt zich in haar verkiezingsprogramma uit voor het beschermen van natuurgebieden en het verlagen van stikstofuitstoot, maar noemt "Natura2000" nergens expliciet. De partij wil de natuur versterken door te investeren in natuurgebieden en door te blijven inzetten op het halen van stikstofdoelen, met vrijwillige en eventueel gedwongen uitkoop van boeren als instrument. DENK koppelt natuurbeleid aan het belang van leefomgeving, gezondheid en toekomstige generaties.
Investeren in en beschermen van natuurgebieden
DENK wil de Nederlandse natuur beschermen en versterken door meer te investeren in natuurgebieden en het sneller verbieden van schadelijke stoffen. Dit beleid is gericht op het behoud van biodiversiteit en het vergroten van de leefkwaliteit voor burgers, maar noemt Natura2000 niet expliciet als kader.
“Meer investeren in onze natuurgebieden. Wij willen dat Nederlanders kunnen genieten van prachtige natuur en wij staan voor investeringen om onze natuur te beschermen. Schadelijke stoffen en bestrijdingsmiddelen, zoals PFAS, worden sneller verboden.”
Handhaven en versterken van stikstofdoelen
Om de natuur te beschermen en de stikstofuitstoot te verminderen, blijft DENK vasthouden aan bestaande stikstofdoelen. De partij kiest primair voor vrijwillige uitkoopregelingen in de landbouw, maar sluit gedwongen uitkoop niet uit als laatste redmiddel. Dit raakt direct aan de problematiek rond Natura2000-gebieden, maar wordt niet bij naam genoemd.
“Handhaving van de doelen om de stikstofuitstoot te verminderen. Wij gaan inzetten op vrijwillige uitkoopregelingen in de landbouw, waarbij als ultimum remedium gedwongen uitkoop niet door ons wordt uitgesloten.”
GroenLinks-PvdA ziet het behalen van natuur- en stikstofdoelen in en rond Natura 2000-gebieden als essentieel voor natuurherstel en het mogelijk maken van woningbouw en andere maatschappelijke projecten. De partij pleit voor een stevige gebiedsgerichte aanpak, met prioriteit voor het uitkopen van intensieve veehouders rondom Natura 2000-gebieden zoals de Veluwe, om zo de stikstofuitstoot te verminderen en vergunningverlening weer op gang te brengen.
Stevige gebiedsgerichte aanpak rond Natura 2000-gebieden
GroenLinks-PvdA erkent dat Natura 2000-gebieden cruciaal zijn voor het behalen van stikstofdoelen en het herstel van de natuur. Daarom willen ze direct starten met het uitkopen van intensieve veehouders rondom deze gebieden, met name bij de Veluwe en de Peel, om zo ruimte te creëren voor woningbouw en andere maatschappelijke belangen. Deze aanpak wordt als noodzakelijk gezien om zowel natuurherstel als economische en sociale ontwikkeling mogelijk te maken.
“Gezien de Veluwe het grootste Natura 2000-gebied is op land, is voor het behalen van de stikstofdoelen een stevige gebiedsaanpak noodzakelijk.”
“Rondom natuurgebieden als de Veluwe en de Peel starten we direct met het uitkopen van intensieve veehouders zodat binnen een half jaar de vergunningverlening voor woningbouw weer loopt.”
De VVD wil af van de eenzijdige focus op stikstofnormen bij Natura2000-gebieden en pleit voor een aanpak waarbij de feitelijke staat van de natuur leidend is voor vergunningverlening. Ze willen sectorgebonden emissieplafonds invoeren en de vergunningverlening weer op gang brengen, met prioriteit voor overbelaste gebieden zoals De Peel en De Veluwe.
Af van stikstofnormen, feitelijke staat natuur leidend
De VVD vindt dat de huidige nadruk op stikstofnormen in Natura2000-gebieden de economie onnodig belemmert. Ze willen overstappen naar beleid waarbij de feitelijke staat van de natuur, vastgesteld via onafhankelijke en langdurige monitoring, bepalend is voor vergunningen. Dit moet ruimte geven aan economische ontwikkeling én natuurherstel.
“Uiteindelijk moeten we af van de eenzijdige focus op stikstof door niet stikstofnormen maar de feitelijke staat van de natuur, vastgesteld op basis van onafhankelijke en langdurige monitoring, leidend te maken bij vergunningverlening, zodat economie én natuur in Nederland weer kunnen bloeien.”
Gebiedsgerichte aanpak met prioriteit voor zwaarbelaste Natura2000-gebieden
De VVD erkent dat sommige Natura2000-gebieden zwaar overbelast zijn en wil daar een gebiedsgerichte aanpak met prioriteit voor bijvoorbeeld De Peel en De Veluwe. Dit moet leiden tot effectieve emissiereductie en het weer op gang brengen van vergunningverlening.
“Daarnaast is er een gebiedsgerichte aanpak nodig voor alle gebieden die overbelast zijn, met prioriteit voor de gebieden waar de problematiek het zwaarst speelt, zoals bij De Peel en De Veluwe, met regionale betrokkenheid en noodzakelijke keuzes over aanvullende emissiereductie en extensivering.”
50PLUS wil de indeling van Natura 2000-gebieden herzien, met meer focus op grote, aaneengesloten natuurgebieden en minder aandacht voor kleine gebieden. Ze pleiten voor een minder "obsessieve" benadering van kleine Natura 2000-gebieden en willen zo het natuurbeleid realistischer en effectiever maken.
Herziening van de indeling van Natura 2000-gebieden
50PLUS vindt dat het huidige Natura 2000-beleid te veel nadruk legt op kleine natuurgebieden, wat volgens hen leidt tot onpraktische regelgeving en belemmeringen. Ze willen de focus verleggen naar grotere, samenhangende natuurgebieden en pleiten voor een herziening van de bestaande indeling om het natuurbeleid efficiënter en minder bureaucratisch te maken.
“Herziening van de indeling van Natura 2000-gebieden. Grote aaneengesloten en grensoverschrijdende natuurgebieden worden bevorderd en er wordt minder obsessief omgegaan met kleine natuurgebieden.”
FVD wil de Natura 2000-regelgeving sterk versoepelen en de positie van bestaande gebruikers, zoals vissers, beschermen. Ze pleiten ervoor dat visserij erkend wordt als legitieme activiteit binnen Natura 2000-gebieden, zodat deze sector niet wordt beperkt door natuurregels.
Visserij erkennen als bestaande gebruiker in Natura 2000-gebieden
FVD vindt dat Natura 2000-beperkingen de visserij onterecht hinderen en wil dat vissers hun activiteiten kunnen voortzetten in deze beschermde gebieden. Dit standpunt is onderdeel van hun bredere kritiek op Europese natuur- en milieuregels die volgens hen de Nederlandse economie en traditionele sectoren schaden.
“We erkennen de visserij als bestaande gebruiker in Natura 2000-gebieden, zodat zij daar kan blijven opereren.”