Verkiezingsprogramma's 2025 overnatura 2000
JA21 is kritisch over het huidige Natura 2000-beleid en pleit voor een herijking van deze gebieden, waarbij regionale maatwerkaanpak en vrijwillige regelingen centraal staan. De partij verzet zich tegen gedwongen uitkoop van boeren en wil af van de kritische depositiewaarde (KDW) als basis voor stikstofbeleid rond Natura 2000-gebieden. JA21 kiest voor pragmatische oplossingen die economische ruimte bieden en de juridische blokkades rond Natura 2000 verminderen.
Herijking van Natura 2000-gebieden en regionale maatwerkaanpak
JA21 vindt de huidige Natura 2000-indeling en bijbehorende stikstofregels onrealistisch en pleit voor herziening, met meer ruimte voor regionale oplossingen en agrarisch natuurbeheer. Het beleid moet gericht zijn op haalbare natuurdoelen en niet op generieke maatregelen die tot stilstand en hoge kosten leiden.
“Het fundament van eventuele nieuwe plannen dient gericht te zijn op regionale maatwerkaanpak, agrarisch natuurbeheer, haalbare natuurdoelen en de herijking van Natura2000-gebieden.”
“Afzien van generieke maatregelen en inzetten op regionale maatwerkpakketten rondom de meest kwetsbare natuurgebieden.”
Tegen gedwongen uitkoop, voor vrijwillige regelingen nabij Natura 2000
JA21 verzet zich tegen het gedwongen uitkopen van boeren nabij Natura 2000-gebieden en wil in plaats daarvan inzetten op vrijwillige extensivering en beëindigingsregelingen, gecombineerd met technologische innovatie.
“JA21 is en blijft fel gekant tegen de gedwongen uitkoop van agrariërs.”
“Wij kiezen voor een bredere inzet van technologische innovaties, fiscale regelingen die bijdragen aan een solide voedselproducerende sector, gecombineerd met vrijwillige extensivering- en beëindigingsregelingen nabij Natura2000-gebieden.”
“Voldoende financiële middelen voor vrijwillige extensiverings- en beëindigingsregelingen.”
Afschaffen kritische depositiewaarde (KDW) als basis voor beleid
JA21 wil af van de KDW als wettelijke norm voor stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden, omdat deze leidt tot juridische blokkades en afhankelijkheid van gebrekkige modellen.
De ChristenUnie erkent het belang van natuurherstel en biodiversiteit, waarbij Natura 2000-gebieden een impliciete rol spelen in het stikstof- en natuurbeleid. Hun belangrijkste voorstellen zijn gericht op integrale natuurherstelmaatregelen, het borgen van stikstofreductie en het legaliseren van PAS-melders, mits dit samengaat met natuurherstel. De partij pleit voor realistische Europese referentiedata en een verschuiving van sturen op depositie naar emissienormen, om vergunningverlening weer mogelijk te maken.
Legalisering PAS-melders alleen met natuurherstel
De ChristenUnie wil PAS-melders legaliseren, maar koppelt dit expliciet aan het nemen van natuurherstelmaatregelen en een geborgd emissiereductieplan. Dit is direct relevant voor Natura 2000, omdat deze gebieden centraal staan in de stikstofproblematiek en vergunningverlening.
Realistische Europese referentiedata voor natuur
De partij pleit op Europees niveau voor het hanteren van realistische referentiedata voor de staat van de natuur, wat direct raakt aan de beoordeling van Natura 2000-gebieden.
“Op Europees niveau wordt ingezet op het hanteren van realistische referentiedata voor de staat van de natuur.”
Sturen op emissienormen in plaats van depositie
De ChristenUnie vindt het sturen op stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden onwerkbaar en wil overstappen op landelijke, sectorale en bedrijfsspecifieke emissienormen, met de kritische depositiewaarde alleen nog als indicator.
Geborgde stikstofreductie als voorwaarde voor vergunningverlening
De partij benadrukt dat alleen geborgde stikstofreductie vergunningverlening in en rond Natura 2000-gebieden weer mogelijk maakt, waarmee ze het additionaliteitsvereiste centraal stellen.
“Dit houdt in dat op voorhand duidelijk moet zijn dat beleid en maatregelen leiden tot een zekere reductie van schadelijke emissies, en daarmee bijdraagt aan natuurherstel. Dat is noodzakelijk om voorbij het additionaliteitsvereiste te komen. Pas dan komt vergunningverlening weer op gang en houden afgegeven vergunningen stand voor de rechter.”
D66 wil de natuur in Nederland structureel versterken, met bijzondere aandacht voor kwetsbare gebieden zoals Natura 2000-gebieden. Ze pleiten voor het strikt naleven van stikstofdoelstellingen, het uitbreiden en verbinden van natuurgebieden, en het juridisch vastleggen van natuurherstel, waarbij Natura 2000-gebieden prioriteit krijgen. Hun visie is dat natuurherstel en economische ontwikkeling hand in hand moeten gaan, maar niet ten koste van beschermde natuur.
Strikte bescherming en herstel van Natura 2000-gebieden
D66 erkent dat Natura 2000-gebieden zwaar onder druk staan en wil deze gebieden prioriteit geven bij natuurherstel en stikstofreductie. Ze willen de Europese Natuurherstelwet ambitieus uitvoeren en juridisch bindende doelen stellen, zodat vergunningverlening weer mogelijk wordt zonder de natuur te schaden.
“We houden ons aan stikstofdoelstellingen voor 2030. We geven voorrang aan de meest kwetsbare gebieden.”
“Bij al het ruimtelijk beleid houden we rekening met herstel van de natuur.”
“We voeren de Europese Natuurherstelwet ambitieus uit en maken voldoende middelen vrij voor de uitvoering hiervan.”
“D66 wil onderzoeken hoe we in Nederland de rechten van natuurgebieden kunnen vastleggen in de wet. We beginnen bij unieke en kwetsbare gebieden.”
Uitbreiding en verbinding van natuurgebieden
D66 wil het Natuur Netwerk Nederland uitbreiden met 50.000 hectare extra natuur, waarbij ook overgangszones naast kwetsbare natuurgebieden zoals Natura 2000 worden aangelegd. Dit moet versnippering tegengaan en de ecologische kwaliteit van deze gebieden versterken.
“Er komt 50.000 hectare extra natuur. Daarvoor breiden we het Natuur Netwerk Nederland uit.”
“We maken weer ruimte voor natuur in onze leefomgeving. Versnipperde natuur verbinden we. En we herstellen en versterken het watersysteem en het landschap. We leggen overgangszones aan naast kwetsbare natuurgebieden.”
BIJ1 benadrukt het belang van het beschermen van natuurgebieden, waaronder impliciet de Natura 2000-gebieden, door drastische reductie van de veestapel en het stoppen van schadelijke infrastructuurprojecten. De partij wil natuur prioriteit geven boven economische groei, met concrete voorstellen zoals het niet aanleggen van nieuwe wegen ten koste van natuur en het versneld aanpakken van de stikstofcrisis. Hun visie is dat natuurbehoud en biodiversiteit centraal moeten staan in beleid, met rechtvaardigheid voor getroffen boeren.
Drastische reductie van de veestapel en versneld stikstofbeleid
BIJ1 stelt dat de aanpak van de stikstofcrisis niet langer mag worden vertraagd, omdat dit natuurgebieden (waaronder Natura 2000-gebieden) ernstig schaadt. Ze pleiten voor een snelle en rechtvaardige halvering van de veestapel en directe uitkoopregelingen voor boeren, om zo de natuur te beschermen en herstel mogelijk te maken.
“Het is onacceptabel dat de zittende politiek de aanpak van de stikstofcrisis blijft vertragen. Deze vertraging zet Nederland op slot en heeft een grote impact op onze natuur, woningbouw en industrie. Er is een drastische reductie van de veestapel nodig: deze moet met grote snelheid minstens gehalveerd.”
“We pleiten voor het direct openstellen van een sociaal verantwoorde uitkoopregeling en rechtvaardigheid voor getroffen boeren.”
Geen nieuwe infrastructuur ten koste van natuurgebieden
BIJ1 wil dat nieuwe wegen alleen worden aangelegd als ze niet ten koste gaan van natuurgebieden, waarmee ze impliciet ook Natura 2000-gebieden beschermen. Dit standpunt is gericht op het voorkomen van verdere versnippering en aantasting van beschermde natuur.
“Nieuwe wegen leggen we alleen aan als deze de bereikbaarheidsnorm bevorderen en niet ten koste gaan van natuurgebieden.”
Biodiversiteit en rechten voor natuurgebieden
De partij maakt biodiversiteit tot prioriteit en wil belangrijke natuurgebieden rechten geven, zodat bescherming en herstel juridisch kunnen worden afgedwongen. Dit is relevant voor Natura 2000-gebieden, die onder deze bescherming zouden vallen.
“Biodiversiteit wordt prioriteit. Maaibeleid wordt aangepast om natuur de ruimte te geven en er wordt plaats gemaakt voor meer (kleine) ecosystemen in parken en natuurgebieden. Er komt een nationaal bomenplan om het aantal bomen in Nederlandse steden fors uit te breiden en natuurvriendelijk aan te planten. Belangrijke ecosystemen, natuurgebieden en wilde dieren moeten rechten krijgen om bescherming, behoud (en eventueel herstel) te waarborgen.”
NSC wil het natuurvergunningstelsel rond Natura 2000-gebieden fundamenteel aanpassen, geïnspireerd door praktijken in Duitsland en Frankrijk, en pleit voor een meer realistische benadering van stikstofeffecten op natuur. Ze kiezen voor gebiedsgerichte maatregelen in en rond Natura 2000-gebieden, met meer flexibiliteit in regelgeving en oog voor landbouwperspectief, maar zonder gedwongen uitkoop van boeren.
Fundamentele aanpassing natuurvergunningstelsel
NSC vindt het huidige vergunningenbeleid rond Natura 2000 te star en modelmatig, en wil dit hervormen op basis van buitenlandse voorbeelden. De partij wil dat de effecten van stikstof realistischer worden beoordeeld en dat het systeem minder afhankelijk wordt van rekenmodellen, zodat boeren en andere initiatiefnemers meer rechtszekerheid krijgen.
“passen we het natuurvergunningstelsel fundamenteel aan. We doen dit mede op basis van de praktijk in naburige EU-landen, in het bijzonder Duitsland en Frankrijk. De effecten van stikstof op natuur worden hierin op een meer realistische manier meegenomen.”
Gebiedsgerichte maatregelen en meer flexibiliteit
NSC wil in en rond Natura 2000-gebieden gebiedsgerichte maatregelen nemen voor natuurbehoud en -herstel, waarbij ook leefbaarheid en landbouwperspectief worden meegewogen. Ze pleiten voor meer flexibiliteit in Europese en nationale regelgeving, zodat snippernatuur ruimtelijk kan worden afgewogen en gecompenseerd als dat nodig is.
“In en rond Natura 2000-gebieden nemen we gebiedsgerichte maatregelen om natuur te behouden of te herstellen. Het rijk maakt in dit kader afspraken met de provincies over agrarisch natuurbeheer, ecosysteemdiensten en het extensiveren of verplaatsen van bedrijven.”
“Het redden van een ‘snippernatuur’ moet, mede in het licht van het veranderende klimaat en toenemende verdroging, ruimtelijk kunnen worden afgewogen tegen andere sociale en maatschappelijke opgaven. Een voorwaarde is dat de instandhoudingsdoelen worden gerespecteerd en dat als er snippernatuur plaats moet maken, dit in een ander gebied wordt gecompenseerd. Dit vraagt om meer flexibiliteit in Europese en nationale regelgeving.”
Geen vertraging van dijkversterking door Natura 2000-regels
NSC vindt dat veiligheid tegen overstromingen altijd prioriteit moet hebben en dat dijkversterking niet mag worden vertraagd door Natura 2000-regels of stikstofwetgeving.
“Dijkversterking mag geen vertraging oplopen door stikstofregels of Natura 2000.”
De PVV vindt dat Nederland te veel Natura 2000-gebieden heeft aangewezen en dat dit de landbouw, woningbouw en visserij onnodig belemmert. Ze willen het aantal Natura 2000-gebieden verminderen of verkleinen, Europese regels versoepelen en nationale stikstofregels afzwakken om zo meer ruimte te creëren voor boeren, bouwers en vissers.
Aantal Natura 2000-gebieden verminderen of verkleinen
De PVV stelt dat het grote aantal Natura 2000-gebieden Nederland op slot zet en wil daarom het aantal gebieden met deze status verminderen of de gebieden verkleinen. Dit moet volgens de partij ruimte geven aan landbouw, woningbouw en infrastructuur. Ze willen hiervoor desnoods het vetorecht in Brussel inzetten.
“Ook willen we het aantal gebieden met een Natura 2000-status verminderen – of gebieden verkleinen. Net als bij ons streven om tot een opt-out voor immigratie en asiel te komen, zetten we hier ons vetorecht in.”
“Versoepeling van de Brusselse regels; verminderen van het aantal natuurgebieden met Natura 2000-status en/of verkleinen van gebieden”
Europese en nationale regels versoepelen
De PVV ziet Europese natuurbeschermingsregels, zoals de Vogel- en Habitatrichtlijn, als te streng en wil deze versoepelen. Ze koppelen dit direct aan de Natura 2000-gebieden en de stikstofproblematiek, die volgens hen de economische ontwikkeling belemmert.
“Dus wat ons betreft slaan we in Brussel met de vuist op tafel en eisen we versoepeling van de regels – van de Vogel- en de Habitatrichtlijn tot en met de verplichte emissiereductie.”
Natura 2000-gebieden beperken voor visserij
De PVV stelt dat vissers lijden onder het verlies van visgronden aan Natura 2000-gebieden en wil daarom meer ruimte voor de visserij, onder andere door Natura 2000-beperkingen terug te dringen.
“Door torenhoge brandstofprijzen en verlies van visgronden aan windturbineparken en Natura 2000-gebieden belanden vissersboten op de sloot; complete vissersdorpen dreigen hun ziel te verliezen.”
De SGP is kritisch over het huidige strikte Natura 2000-regime en pleit voor een meer praktijkgerichte, flexibele benadering die rekening houdt met de dynamiek van landbouw en natuur. Ze willen af van rigide stikstofregels en modelberekeningen als leidend criterium, en streven naar meer ruimte voor economische activiteiten zoals landbouw en visserij binnen Natura 2000-gebieden, mits natuurwaarden behouden blijven.
Minder strikte toepassing van Natura 2000-regels
De SGP vindt dat het huidige Natura 2000-beleid te rigide is en leidt tot onnodige belemmeringen voor landbouw en andere economische activiteiten. Ze willen dat kritische depositiewaarden en modelberekeningen niet langer doorslaggevend zijn, en pleiten voor een herziening van natuurdoelanalyses zodat deze realistischer en meer praktijkgericht worden. Het doel is om natuurbeheer te combineren met economisch perspectief en juridische knelpunten op te lossen.
“Het strikte Natura 2000-regime heeft geleid tot een stikstofcrisis, waardoor PAS-melders al jarenlang in grote onzekerheid zitten en veel projecten niet door kunnen gaan.”
“Kritische depositiewaarden en modelberekeningen zijn dienend, en niet leidend. Zij mogen vanwege hun huidige schijnnauwkeurigheid geen doorslaggevende rol hebben bij toetsing in het kader van de Habitatrichtlijn.”
“Natuurdoelanalyses worden zo herzien dat zij niet uitgaan van onhaalbare ideaalbeelden en dat zij de relatieve en daadwerkelijke invloed van stikstofdepositie op de ontwikkeling van de natuur veel adequater in beeld brengen.”
Meer ruimte voor visserij en landbouw in Natura 2000-gebieden
De SGP wil dat economische activiteiten zoals visserij en landbouw meer ruimte krijgen binnen Natura 2000-gebieden, zolang dit niet leidt tot onwerkbare situaties door stikstofregels. Ze zijn tegen het afrekenen van sectoren op basis van onrealistische stikstofberekeningen en willen voldoende ruimte voor traditionele activiteiten.
“De SGP wil voldoende ruimte voor de garnalen- en mosselvisserij in Natura 2000 gebieden als de Voordelta en de Waddenzee. De sector mag niet worden afgerekend op onwerkbare stikstofberekeningen.”
De SP noemt "Natura 2000" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar pleit wel voor het versterken en uitbreiden van natuurgebieden en het herstellen van biodiversiteit, waarbij landbouw en natuur meer in balans moeten komen. De partij wil boeren financieel belonen voor natuurbeheer en ecosysteemdiensten, en zet in op het verbinden en beschermen van natuurgebieden. Concrete voorstellen richten zich op meer ruimte voor natuur op landbouwgrond en het verbeteren van het beheer en de toegankelijkheid van natuurgebieden.
Meer ruimte en bescherming voor natuurgebieden
De SP wil natuurgebieden uitbreiden, beter beschermen en verbinden tot een robuust netwerk, wat aansluit bij de doelen van Natura 2000, ook al wordt deze term niet genoemd. Boeren krijgen een rol in het beheer van landschapselementen en worden daarvoor eerlijk beloond. Dit moet bijdragen aan het herstel van biodiversiteit en een gezondere leefomgeving.
“Op tien procent van de landbouwgrond komt ruimte voor natuur: houtwallen, schone sloten, bloemrijke bermen en akkerranden versterken het netwerk van natuurgebieden. Boeren beheren deze landschapselementen en krijgen daarvoor een eerlijke financiële vergoeding.”
“Natuurbeheer wordt versterkt om biodiversiteit te herstellen en natuurgebieden beter te beschermen. Er komt meer geld en personeel voor onderhoud, toezicht en herstel van natuur, zodat planten en dieren de ruimte krijgen en onze leefomgeving groener en gezonder wordt.”
“We breiden natuurgebieden uit, ook op zee, en verbinden ze tot een robuust netwerk.”
Boeren belonen voor ecosysteemdiensten
De SP wil boeren financieel ondersteunen voor het leveren van ecosysteemdiensten zoals biodiversiteit, waterberging en koolstofvastlegging, waarmee landbouw en natuur meer in balans komen. Dit sluit aan bij de doelen van Natura 2000 om natuurwaarden te versterken in het agrarisch landschap.
“Boeren worden beloond voor het leveren van ecosysteemdiensten, zoals waterberging, biodiversiteit en koolstofvastlegging, naast hun voedselproductie.”
Het CDA wil de Natura 2000-gebieden kritisch evalueren om te beoordelen of de huidige doelen nog haalbaar zijn en pleit voor meer flexibiliteit in het beheer en de inrichting van natuurgebieden. Ze bepleiten een herverdeling van natuurgebieden om robuustere en beter verbonden natuur te realiseren, waarbij de bestaande oppervlakte natuur behouden blijft.
Kritische evaluatie van Natura 2000-gebieden
Het CDA stelt voor om de bestaande Natura 2000-gebieden te evalueren, met als doel te onderzoeken of de wettelijke doelen nog haalbaar zijn. Dit standpunt komt voort uit zorgen over de uitvoerbaarheid en effectiviteit van het huidige beleid en de wens om ruimte te creëren voor aanpassingen waar nodig.
“Het CDA pleit voor een evaluatie van de Natura 2000-gebieden om te zien of de doelen van de wet nog kunnen worden bereikt.”
Herverdeling en robuuster maken van natuurgebieden
Het CDA wil natuurgebieden herverdelen om ze robuuster en beter verbonden te maken, zodat de biodiversiteit wordt versterkt en de kwetsbaarheid voor verstoring afneemt. Dit voorstel is bedoeld om de effectiviteit van natuurbeheer te vergroten, ook binnen het kader van Natura 2000.
“We willen een herverdeling van de oppervlakte van natuurgebieden. Het verruilen van natuur om robuustere natuurgebieden mogelijk te maken moet standaardpraktijk worden. We streven naar beter verbonden gebieden, waarbij de bestaande oppervlakte natuur wordt gewaarborgd, de leefruimte voor flora en fauna wordt vergroot en de biodiversiteit en ecosystemen minder kwetsbaar worden voor verstoring.”
Ruimte voor visserij in Natura 2000-gebieden
Het CDA wil vissers ruimte bieden in Natura 2000-gebieden, met het argument dat vissers zelf belang hebben bij het beschermen van natuurwaarden en visstand. Dit standpunt adresseert de spanning tussen natuurbehoud en economische activiteiten.
“We willen ook ruimte voor vissers in onder andere Natura 2000-gebieden en de voordelta. Juist vissers weten dat het beschermen van natuurwaarden cruciaal is, ook voor de visstand.”
GroenLinks-PvdA ziet het beschermen en herstellen van Natura 2000-gebieden als essentieel voor natuurherstel en het oplossen van de stikstofcrisis. Ze willen een stevige gebiedsgerichte aanpak rond Natura 2000-gebieden, gericht op het terugdringen van stikstofuitstoot en het verbinden en versterken van deze beschermde natuurgebieden.
Stevige gebiedsgerichte aanpak rond Natura 2000-gebieden
GroenLinks-PvdA erkent dat Natura 2000-gebieden zwaar onder druk staan door stikstofuitstoot en andere milieuproblemen. Ze pleiten voor een stevige, gebiedsgerichte aanpak, met name in grote Natura 2000-gebieden zoals de Veluwe, om stikstofdoelen te halen en natuurherstel mogelijk te maken. Dit betekent onder andere het gericht uitkopen van piekbelasters en het verbinden van natuurgebieden.
“Gezien de Veluwe het grootste Natura 2000-gebied is op land, is voor het behalen van de stikstofdoelen een stevige gebiedsaanpak noodzakelijk.”
“We verbinden beschermde natuurgebieden door voltooiing van het Natuurnetwerk Nederland en door programma’s zoals Ruimte voor Levende Rivieren, Natuurkracht Limburg, het herstellen van het Haringvliet en realisatie van de OostervaardersWold.”
“Om de natuur te laten herstellen is het als eerste van belang piekbelasters gericht uit te kopen, te verplaatsen, of te begeleiden naar een vorm van landbouw die minder druk legt op de omgeving.”
De Partij voor de Dieren wil dat Nederland zich strikt houdt aan Europese natuurbeschermingswetten zoals de Habitatrichtlijn, die de basis vormen voor Natura 2000-gebieden. Ze pleiten voor extra maatregelen om deze natuurgebieden beter te beschermen en te herstellen, met prioriteit voor stikstofgevoelige gebieden. De partij wil dat het Rijk de regie neemt en structurele maatregelen treft om de natuurcrisis in en rond Natura 2000-gebieden aan te pakken.
Strikte naleving en versterking van Natura 2000-bescherming
De PvdD vindt dat Nederland zich strikt moet houden aan Europese natuurbeschermingswetten, waaronder de Habitatrichtlijn die Natura 2000-gebieden beschermt. Ze willen waar nodig extra maatregelen nemen om deze gebieden te beschermen, omdat eerdere kabinetten volgens hen te weinig hebben gedaan en de natuur in slechte staat verkeert. De partij benadrukt het belang van centrale regie door het Rijk en het nemen van structurele maatregelen, met prioriteit voor stikstofgevoelige gebieden.
“Nederland houdt zich voortaan aan Europese natuurbeschermingswetten, zoals de Habitatrichtlijn, de Vogelrichtlijn, de Kaderrichtlijn Water en de Natuurherstelwet. Waar nodig nemen we extra maatregelen om de natuur te beschermen.”
“In 2030 zijn 75% van de stikstofgevoelige gebieden onder de kritische depositiewaarde gebracht, met prioriteit voor de meest gevoelige gebieden.”
“Ondanks de verslechterende natuurtoestand en rechterlijke uitspraken die tot actie dwingen, kozen de vorige kabinetten voor bezuinigingen en uitstel, in plaats van structurele maatregelen. Alleen met een echte koerswijziging, gericht op het verbinden en herstellen van natuur en het aanpakken van de stikstofuitstoot bij de bron, kunnen we onze biodiversiteit behouden en versterken.”
De VVD wil de bescherming van Natura 2000-gebieden minder afhankelijk maken van strikte stikstofnormen en meer richten op de feitelijke staat van de natuur, met ruimte voor economische ontwikkeling. Ze pleiten voor gebiedsgerichte analyses, het verbeteren van natuurdoelanalyses en het afwegen van natuurdoelen tegen andere belangen, zodat vergunningverlening weer mogelijk wordt en economie en natuur kunnen samengaan.
Vergunningverlening baseren op feitelijke staat van de natuur
De VVD wil af van de eenzijdige focus op stikstofnormen voor Natura 2000-gebieden en pleit ervoor om de feitelijke staat van de natuur leidend te maken bij vergunningverlening. Dit moet ruimte bieden voor economische activiteiten en innovatie, zolang de natuur daadwerkelijk verbetert of behouden blijft.
“En uiteindelijk moeten we af van de eenzijdige focus op stikstof door niet stikstofnormen maar de feitelijke staat van de natuur, vastgesteld op basis van onafhankelijke en langdurige monitoring, leidend te maken bij vergunningverlening, zodat economie én natuur in Nederland weer kunnen bloeien.”
Verbeteren en verbreden van natuurdoelanalyses
De VVD vindt dat natuurdoelanalyses voor Natura 2000-gebieden moeten worden verbeterd en aangevuld met bredere omgevingsgegevens, zodat natuurbeheer effectiever en realistischer wordt afgestemd op de lokale situatie.
“Natuurdoelanalyses zijn belangrijk om richting te geven aan effectief natuurbeheer en het halen van natuurdoelen. We willen dat deze analyses verbeteren, bijvoorbeeld door deze aan te vullen met gegevens over de omgeving zoals de bodem.”
Afwegen van natuurdoelen tegen andere belangen
De partij benadrukt dat bij de uitvoering van Europese natuurwetgeving, zoals voor Natura 2000-gebieden, natuurdoelen moeten worden afgewogen tegen andere maatschappelijke en economische belangen.
“Zo gaan we de achteruitgang van de biodiversiteit in Nederland tegen en geven wij uitvoering aan de Europese Natuurherstelwet, waarbij natuurdoelen moeten worden afgewogen tegen andere belangen.”
Volt wil natuurgebieden in Nederland, waaronder de Natura 2000-gebieden, beter beschermen en herstellen door prioriteit te geven aan natuurherstel rondom kwetsbare gebieden en het uitbreiden van het Natuurnetwerk Nederland. Ze pleiten voor maatwerk en regionale samenwerking om de stikstofuitstoot rond deze gebieden effectief te verminderen, met als doel snel natuurherstel en het voldoen aan Europese richtlijnen.
Prioriteit voor natuurherstel rond kwetsbare gebieden
Volt erkent dat veel Natura 2000-gebieden kwetsbaar zijn voor stikstofdepositie en andere milieudruk. Ze willen daarom een lijst maken van kwetsbare natuurgebieden die prioriteit krijgen bij stikstofreductie, zodat natuurherstel daar het snelst kan plaatsvinden. Dit is onderdeel van een bredere inzet op uitbreiding en herstel van natuur, met specifieke aandacht voor de wettelijke bescherming van deze gebieden.
“Er komt een lijst met kwetsbare natuurgebieden die prioriteit krijgen bij de vermindering van stikstof daaromheen. In combinatie met de andere maatregelen omtrent stikstof en droogte kan op die manier snel natuurherstel plaatsvinden op de plekken die het als eerste nodig hebben.”
Voldoen aan Europese natuur- en milieuregels
Volt benadrukt het belang van het naleven van bestaande Europese richtlijnen, waaronder de Vogel- en Habitatrichtlijn, die direct betrekking hebben op Natura 2000-gebieden. Ze willen dat Nederland zich hier strikt aan houdt en dat boeren ondersteund worden bij de noodzakelijke transitie, ook om te voorkomen dat milieuproblemen zich verplaatsen naar net over de grens.
“Nederland moet zich zo snel mogelijk gaat houden aan bestaande Europese richtlijnen wat betreft stikstof- en nitraatemissies, de Vogel- en de Habitatrichtlijn, de Kaderrichtlijn Water (KRW) en de Natuurherstelwet.”
“We willen tevens door regionale samenwerking over grenzen, voorkomen dat bedrijven zich aan de andere kant van de grens naast dezelfde natuurgebieden vestigen.”
BBB wil geen extra nationale natuurdoelen bovenop de Europese verplichtingen voor Natura 2000-gebieden en pleit voor een herziening van de aanpak, waarbij sociaaleconomische factoren en meerdere drukfactoren worden meegewogen. De partij wil nieuwe natuurdoelanalyse en beheerplannen voor alle Natura 2000-gebieden, met een nadruk op realistisch en uitvoerbaar beleid dat niet verder gaat dan wat Europa vereist.
Geen extra nationale doelen bovenop EU-verplichtingen
BBB vindt dat Nederland zich strikt moet houden aan de Europese richtlijnen voor Natura 2000 en geen aanvullende nationale eisen moet stellen. Dit standpunt komt voort uit de wens om de lasten voor boeren en andere betrokkenen te beperken en om te voorkomen dat Nederland zichzelf onnodig strenger maakt dan andere EU-landen.
“Geen nieuwe natuurdoelen. Vernieuwde natuurdoelen worden vastgesteld op basis van wat verplicht is in het kader van de EUrichtlijnen. Geen extra nationale doelen bovenop de EUdoelen en richtlijnen.”
Nieuwe natuurdoelanalyse voor alle Natura 2000-gebieden
BBB wil dat voor alle Natura 2000-gebieden een nieuwe, evenwichtige natuurdoelanalyse wordt opgesteld, waarbij niet alleen stikstof, maar ook andere drukfactoren zoals droogte, water, bodem en beheer worden meegenomen. Dit moet leiden tot beheerplannen met een sociaaleconomische toets, zodat natuurherstelmaatregelen uitvoerbaar en maatschappelijk verantwoord zijn.
“Nieuwe natuurdoelanalyse. Op basis van een evenwichtige op te stellen leidraad. Deze wordt opgesteld voor alle Natura 2000 gebieden. Niet alleen stikstof, ook droogte, water, bodem en beheer, worden hierbij als drukfactoren meegenomen. Deze vormen de basis voor nieuwe beheerplannen met een sociaaleconomische toets op de natuurherstel en bronmaatregelen.”
BVNL is zeer kritisch over het huidige Natura 2000-beleid en ziet het aanwijzen van 162 Natura 2000-gebieden als een onnodige en problematische keuze die de landbouw en visserij belemmert. De partij wil bestaande beperkingen en vergunningseisen in deze gebieden versoepelen, Natura 2000-gebieden heroverwegen, en pleit voor het erkennen van bestaande gebruikersrechten zoals visserij.
Natura 2000-aanpak moet drastisch worden herzien
BVNL vindt dat het aanwijzen van 162 Natura 2000-gebieden Nederland onnodig op slot zet en dat de bijbehorende regelgeving gebaseerd is op onwetenschappelijke aannames. De partij stelt dat het natuurbeleid te streng is en pleit voor een fundamentele herziening van de Natura 2000-aanpak.
“Door het benoemen van 162 Natura 2000 gebieden hebben we het onszelf onnodig moeilijk gemaakt.”
Visserijrechten en bestaand gebruik in Natura 2000-gebieden beschermen
BVNL wil dat visserij als bestaand gebruik wordt erkend in Natura 2000-gebieden en dat langjarige vergunningen worden verstrekt. De partij verzet zich tegen verdere beperkingen en stelt dat er geen bewijs is voor natuurschade door bodemberoering.
“Visserij gaan we erkennen als bestaand gebruiker in Natura2000 gebieden en de daar bijbehorende langjarige vergunningen. Bodemberoeringverbod komt er niet, er is nl. geen bewijs voor; sterker nog, er wordt al decennia gevist zonder overbevissing of natuurschade.”
50PLUS wil de indeling van Natura 2000-gebieden herzien, met meer focus op grote, aaneengesloten en grensoverschrijdende natuurgebieden en minder aandacht voor kleine gebieden. Ze vinden het huidige beleid te obsessief en pleiten voor een pragmatischere benadering van natuurbeheer.
Herziening van de indeling van Natura 2000-gebieden
50PLUS vindt dat het huidige Natura 2000-beleid te veel nadruk legt op kleine natuurgebieden, wat volgens hen leidt tot onpraktische en inefficiënte regelgeving. Ze willen de focus verleggen naar grotere, samenhangende natuurgebieden, ook over landsgrenzen heen, en minder streng omgaan met kleine gebieden.
“Herziening van de indeling van Natura 2000-gebieden. Grote aaneengesloten en grensoverschrijdende natuurgebieden worden bevorderd en er wordt minder obsessief omgegaan met kleine natuurgebieden.”
Forum voor Democratie (FVD) wil de Natura 2000-regels versoepelen en de positie van bestaande gebruikers, zoals de visserij, beschermen binnen deze gebieden. Hun belangrijkste voorstel is om visserij expliciet te erkennen als bestaande gebruiker in Natura 2000-gebieden, zodat deze activiteiten kunnen blijven plaatsvinden ondanks Europese natuurbeschermingsregels.
Visserij erkennen als bestaande gebruiker in Natura 2000-gebieden
FVD vindt dat de huidige Natura 2000-regels de visserij onnodig beperken en pleit ervoor om visserij als bestaande gebruiker te erkennen. Hiermee willen ze voorkomen dat vissers worden verdrongen uit deze beschermde gebieden en de economische positie van de sector veiligstellen.
“We erkennen de visserij als bestaande gebruiker in Natura 2000-gebieden, zodat zij daar kan blijven opereren.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma