Verkiezingsprogramma's 2025 overmillieutransitie
De PVV verwerpt de huidige milieutransitie en energietransitie volledig en wil stoppen met vrijwel alle klimaatmaatregelen. Hun focus ligt op betaalbare energie, behoud van fossiele brandstoffen, afschaffing van klimaatwetgeving en subsidies, en het schrappen van verplichtingen rond verduurzaming en elektrificatie.
Stoppen met energietransitie en klimaatbeleid
De PVV ziet de energietransitie als onbetaalbaar en ineffectief, en wil daarom alle grote klimaatmaatregelen en subsidies beëindigen. Ze willen geen nieuwe wind- of zonneparken, geen verplichtingen rond verduurzaming, en zetten in op fossiele energie en kernenergie voor leveringszekerheid en lagere kosten.
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom.”
“Het ministerie van Klimaat en Groene Groei veranderen we in het ministerie van Betaalbare Energie: geen CO2-flauwekul, maar leveringszekerheid en lagere energielasten.”
“Geen enkele nieuwe windturbine er meer bij; geen nieuwe zonneparken”
“SDE++ en andere klimaatsubsidies schrappen”
“Terugtrekken uit het VN-Klimaatakkoord van Parijs; Klimaatwet intrekken”
“Klimaatfonds schrappen; Klimaatberaad opdoeken”
“Geen klimaatmitigatie, maar klimaatadaptatie: actualisering van het programma Ruimte voor de Rivier en het Hoogwaterbeschermingsprogramma”
“Geen ondergrondse CO2-opslag”
“Geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas af”
“Onze moderne, schone kolen- en gascentrales openhouden”
“Nieuwe kerncentrales bijbouwen, ook kleine modulaire reactoren; inzet op thorium”
Afschaffen van verplichtingen en beperkingen voor burgers en bedrijven
De PVV wil burgers en ondernemers niet langer verplichten tot verduurzaming, elektrificatie of het naleven van zero-emissiezones. Ze willen bestaande verplichtingen schrappen en nieuwe voorkomen, met als doel betaalbaarheid en keuzevrijheid te waarborgen.
“Geen verplichte bijmenging van biobrandstoffen”
“Geen gedwongen elektrificatie in de scheepvaart”
“Afschaffen van alle zero-emissiezones, overal in het land”
“Geen verbod op de verkoop van brandstofauto’s en niet verplicht elektrisch rijden – nooit en te nimmer.”
“Geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas”
“Parkeerplekken niet exclusief voor elektrische auto’s, elke auto mag op elke parkeerplek staan”
Focus op fossiele energie en kernenergie
De partij kiest expliciet voor het behoud en de uitbreiding van fossiele energiebronnen en kernenergie, en wil meer gas- en oliewinning, het openhouden van kolen- en gascentrales, en nieuwe kerncentrales bouwen.
“We gaan niet verplicht van het gas af, houden onze kolen- en gascentrales open en bouwen meer kerncentrales – stabiel en betrouwbaar.”
“Meer en snellere gas- en oliewinning op de Noordzee”
“Nieuwe winning op land en verlenging van bestaande winning indien veilig; de regio laten meeprofiteren van de baten van mijnbouw op land”
JA21 is kritisch over de huidige milieutransitie en pleit voor een realistische, betaalbare en technologische benadering. De partij verzet zich tegen dwingende elektrificatie, nationale klimaatheffingen en het sluiten van fossiele energiecentrales, en kiest in plaats daarvan voor kernenergie, behoud van fossiele infrastructuur en technologische innovatie. JA21 wil verduurzaming alleen als het economisch rendeert en verzet zich tegen beleid dat burgers of ondernemers dwingt tot snelle overstap naar duurzame alternatieven.
Geen dwingende elektrificatie en afbouw fossiel
JA21 vindt dat de overheid geen onrealistische of dwingende maatregelen moet opleggen voor elektrificatie van transport en energie. De partij ziet fossiele brandstoffen als noodzakelijk voor de komende jaren en wil ondernemers en burgers niet op kosten jagen met onhaalbaar beleid.
“Geen dwingende elektrificatie van zwaar transport en bouwmaterieel.”
“Fossiele brandstof blijft de komende jaren de dominante energiebron in zowel transport als logistiek. Elektrisch rijden is nog niet geschikt voor grootschalige toepassing bij zwaar transport, lange afstanden en intensief gebruik.”
“Aardgas blijven gebruiken en de doelstelling aardgasvrij in 2050 loslaten. In Groningen mag aardgas op een verantwoorde manier gewonnen (blijven) worden en we intensiveren de gaswinning in de Noordzee.”
“Onze betrouwbare fossiele infrastructuur behouden: kolen- en aardgascentrales niet sluiten.”
Geen nationale klimaatheffingen of extra regelgeving
JA21 wil geen nationale klimaatheffingen of aanvullende klimaatregelgeving bovenop Europese regels. De partij vindt dat duurzaamheid alleen ondersteund moet worden als het economisch rendabel is.
Voorkeur voor kernenergie boven wind- en zonneparken
JA21 ziet kernenergie als de belangrijkste oplossing voor een betrouwbare en betaalbare energietransitie, en wil minder afhankelijk zijn van wind- en zonne-energie.
“Voor kernenergie kiezen in plaats van windturbines en zonneparken.”
“Onze energiesector beschermen door in te zetten op betaalbare en betrouwbare kernenergie.”
“Netcongestie oplossen door inzet kernenergie: kernenergie is minder belastend voor het energienet waardoor netcongestie makkelijker op te lossen is.”
Tegen lappendeken aan milieuzones en verbod op brandstofauto’s
JA21 is tegen het instellen van verschillende milieuzones en het verbieden van brandstofauto’s, omdat dit leidt tot onwerkbare situaties voor burgers en ondernemers.
Investeren in technologische innovatie en infrastructuur
JA21 wil inzetten op technologische verbeteringen en investeringen in infrastructuur als alternatief voor dwingende milieumaatregelen.
“In plaats van beperkende maatregelen zoals vliegbelasting, die JA21 wil afschaffen, moet worden ingezet op innovaties in technologische verbeteringen (zoals Continuous Descent Approaches), geluidsreducerende infrastructuur en een eerlijke compensatieregeling.”
“Kiezen voor aanpassing aan het klimaat door investeringen in dijken, watermanagement en klimaatbestendig bouwen.”
Betaalbaarheid en keuzevrijheid centraal
JA21 vindt dat de milieutransitie betaalbaar moet blijven en dat burgers niet gedwongen mogen worden tot een andere levensstijl via belastingen of regelgeving.
BVNL is kritisch over de huidige millieutransitie en verzet zich tegen overheidsdwang, subsidies en verplichtingen rondom verduurzaming. De partij wil keuzevrijheid voor burgers en bedrijven, lagere accijnzen op fossiele brandstoffen, behoud van verbrandingsmotoren en geen extra eisen aan verduurzaming bij woningbouw. BVNL ziet economische groei en individuele vrijheid als belangrijker dan het afdwingen van klimaatmaatregelen.
Geen overheidsdwang of verplichtingen bij verduurzaming
BVNL vindt dat burgers en bedrijven zelf moeten bepalen of en hoe zij verduurzamen, zonder extra eisen of verplichtingen vanuit de overheid. De partij verzet zich tegen het opleggen van verduurzamingsmaatregelen bij woningbouw en tegen subsidies voor verduurzaming.
Vrijheid in keuze vervoermiddel en behoud verbrandingsmotor
BVNL wil dat automobilisten vrij zijn in hun keuze voor type auto, inclusief benzine- en dieselauto’s, en is tegen het verbod op verbrandingsmotoren en het bevoordelen van elektrische auto’s via belastingen of subsidies.
“Automobilisten kiezen hun eigen auto, of dat nu een benzine, schone diesel, elektrische of hybride is. De overheid zal deze keuze niet door middel van belastingen of subsidies beïnvloeden.”
“Het verbod op verbrandingsmotoren wordt geschrapt.”
“De motorrijtuigenbelasting verlagen maar wél heffen op alle auto’s, dus ook elektrische auto’s.”
Accijnzen op fossiele brandstoffen omlaag
BVNL wil de accijnzen op benzine, gas en diesel verlagen tot minimaal het EU-gemiddelde, waarmee het gebruik van fossiele brandstoffen goedkoper wordt gemaakt en de energietransitie niet wordt versneld.
Geen belemmeringen voor economische groei industrie en luchtvaart
BVNL wil geen groei- of verduurzamingsbeperkingen opleggen aan grote industrieën en luchthavens, zolang groei ‘verantwoord’ gebeurt. De partij is tegen gedwongen sluiting of verhuizing van bedrijven als Tata Steel en wil dat de Rotterdamse haven en Schiphol kunnen groeien.
“Er komt geen gedwongen verhuizing van Tata Steel.”
“We zijn trots op de Rotterdamse haven en waar mogelijk moet die kunnen groeien. We gaan belemmeringen wegnemen.”
“Schiphol is een economische pijler van de Nederlandse economie en mag groeien op een verantwoorde manier waarbij ingezet wordt op energiezuinige en stille vliegtuigen.”
Geen voorrang voor windmolens en zonne-akkers boven woningbouw
BVNL wil dat woningbouw prioriteit krijgt boven de aanleg van windmolens en zonneparken, en verzet zich tegen lokale overheden die woningbouw frustreren ten gunste van deze vormen van duurzame energie.
Het CDA ziet de milieutransitie als een noodzakelijke stap naar een duurzame, strategisch autonome en economisch sterke samenleving, waarbij betaalbaarheid en haalbaarheid voor burgers en bedrijven centraal staan. De partij kiest voor een brede energiemix (inclusief kernenergie), investeert in duurzame mobiliteit en infrastructuur, en wil wetgeving en financiering aanpassen om de energietransitie te versnellen en sociaal rechtvaardig te maken. CDA benadrukt voorspelbaar beleid, innovatie en het spreiden van kosten over generaties.
Brede energiemix en versnelling energietransitie
Het CDA kiest voor een energietransitie waarin geen enkele technologie bij voorbaat wordt uitgesloten, met een mix van kernenergie, wind, zon, waterstof en andere duurzame bronnen. De partij wil wetgeving aanpassen om projecten te versnellen en investeringen aantrekkelijk te houden, met oog voor leveringszekerheid en betaalbaarheid voor huishoudens.
“Bij de energietransitie hebben we niet de luxe opties uit te sluiten. We investeren in een goede mix van kernenergie, windenergie, zonne-energie, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en schone brandstoffen. We houden investeringen in de energietransitie ook voor huishoudens langdurig aantrekkelijk.”
“We passen wetgeving aan zodat energieprojecten die uiteindelijk leiden tot minder stikstofuitstoot niet stil komen te liggen.”
“We dragen zorg voor voldoende CO₂-vrij regelbaar vermogen (bijvoorbeeld kleine kerncentrales) om leveringszekerheid ook op de langere termijn te borgen.”
Versnellen en vereenvoudigen van energie-infrastructuur
Om de milieutransitie mogelijk te maken, wil het CDA vergunningstrajecten voor energieprojecten drastisch versnellen en netcongestie aanpakken. De partij stimuleert lokale initiatieven, energyhubs en spreidt de kosten van netinvesteringen over generaties.
“We pakken de netcongestie voortvarend aan. Dat gaan we doen door het vergunningsproces van elektriciteitsprojecten drastisch te versimpelen en te versnellen.”
“We spreiden de rekening van investeringen in het elektriciteitsnet over generaties.”
“We stimuleren flexibele contracten en ‘energyhubs’ op bedrijventerreinen en initiatieven van energiecoöperaties, gemeenten en provincies op het gebied van duurzame mobiliteit en lokale opwek, gebruik en opslag van energie.”
Duurzame mobiliteit en logistiek stimuleren
Het CDA zet in op verduurzaming van mobiliteit door te investeren in ov, deelmobiliteit, zero-emissie vrachtvervoer, en het stimuleren van vervoer over water en spoor. De partij wil ook de MRB hervormen en congestieheffing invoeren om schoner vervoer te bevorderen.
“We stimuleren zero-emissie-vrachtvervoer door het versnellen van laadinfrastructuur voor zware voertuigen via publiek-private samenwerking.”
“We willen een tijd- en plaatsgebonden congestieheffing – een heffing tijdens de spits in drukke gebieden om bij te dragen aan een betere doorstroming, schonere lucht en een leefbaarder straatbeeld, te beginnen op de drukste verbindingen rondom grote steden.”
“We hervormen de MRB, zodat deze beter aansluit bij de transitie naar elektrische auto’s door deze te heffen op voertuigoppervlak in plaats van gewicht.”
Sociaal rechtvaardige en voorspelbare milieutransitie
Het CDA benadrukt dat de milieutransitie haalbaar en betaalbaar moet zijn voor alle inwoners, met speciale aandacht voor lagere inkomens en duidelijke, voorspelbare beleidskeuzes. Innovatie en een gelijk speelveld voor ondernemers zijn hierbij belangrijk.
“Bij het maken van energiebeleid moet de impact van maatregelen op lagere inkomens altijd worden meegenomen.”
“De transitie naar een duurzame wereld vraagt om duidelijke politieke keuzes. Keuzes voor een ambitieus Europees klimaatbeleid, het klimaat stopt niet aan de grens. Keuzes voor een stevige, tijdige en onvoorwaardelijke aanpak van de uitstoot van CO₂ en stikstof om ons land van het slot te halen. Keuzes voor de transitie naar schone energie, op een manier die iedereen kan meemaken.”
“Wij willen stabiel en duidelijk (financieel) beleid om de verantwoordelijkheid van inwoners en ondernemers te ondersteunen in adaptatie en transitie, bijvoorbeeld als het gaat om isolatie, zonnepanelen, warmtepompen en eventuele nieuwe technieken.”
De ChristenUnie ziet de milieutransitie als een noodzakelijke, breed gedragen omslag naar een duurzame samenleving, met nadruk op investeringen in infrastructuur, energie, vervoer en industrie. Ze willen forse investeringen in het elektriciteitsnet, openbaar vervoer, vergroening van mobiliteit en industrie, en stellen concrete financiële middelen beschikbaar om deze transitie te versnellen. Hun visie is gericht op het combineren van klimaatdoelen met sociale rechtvaardigheid en economische haalbaarheid.
Forse investeringen in energie-infrastructuur en netverzwaring
De ChristenUnie erkent dat het volle stroomnet een groot obstakel vormt voor de milieutransitie en wil daarom nationale regie, versnelde procedures en substantiële financiële middelen inzetten om het elektriciteitsnet te versterken en geschikt te maken voor decentrale, duurzame energie. Dit is essentieel om verdere verduurzaming en de energietransitie mogelijk te maken.
“Het volle stroomnet vormt een groot obstakel voor woningbouw, maatschappelijke voorzieningen en verdere verduurzaming. De elektriciteitsvraag en congestie in het stroomnet stijgen naar verwachting nog verder. ... De netverzwaring wordt een kwestie van nationaal belang. De overheid neemt nationale regie over de energie-infrastructuur, zet in op het vereenvoudigen van de vergunnings- en beroepsprocedures ... We stellen extra geld uit het Klimaatfonds beschikbaar om netverzwaring en de warmtetransitie een noodzakelijke impuls te geven.”
“De ChristenUnie stelt via een kapitaalstorting 10 miljard euro extra beschikbaar voor de netbeheerders, zodat hun financieringskosten laag blijven.”
Versnellen van de warmtetransitie en flexibilisering van het energienet
De partij wil de warmtetransitie aanjagen en het energienetwerk flexibeler maken, onder andere door energieopslag, slimme sturing en prioriteit voor binnenlandse energiebehoefte. Dit moet de energietransitie versnellen en het net toekomstbestendig maken.
“De overheid zet in op flexibilisering van de elektriciteitsvraag, netbewuste verduurzaming, aanjagen van de warmtetransitie en regie voeren op energieopslag.”
“Warmtepompen, laadpalen en batterijen krijgen een verplichte schakelmogelijkheid waardoor de netbeheerder lokaal, regionaal en landelijk stuurmogelijkheden krijgt.”
“Inzet van het hoogspanningsnetwerk voor transport van en voor het buitenland wordt ondergeschikt gemaakt aan binnenlandse transportbehoefte.”
Duurzame mobiliteit: investeren in OV, fiets en vergroening vervoer
De ChristenUnie wil de milieutransitie in mobiliteit versnellen door fors te investeren in openbaar vervoer, fietsinfrastructuur en schoner vervoer. Ze stellen concrete bedragen beschikbaar, willen treinvervoer aantrekkelijker maken, en sturen op vergroening van auto- en vrachtverkeer.
“We draaien de bezuiniging op het openbaar vervoer terug en stellen in navolging van de Bikker-gelden 300 miljoen euro per jaar beschikbaar voor versterking van het aanbod van busvervoer en goedkopere kaartjes.”
“Er komen meer fietsenstallingen bij OV-knooppunten en in binnensteden. Op elk station zijn deelfietsen beschikbaar.”
“We stimuleren het gebruik van zero-emissie auto’s. We passen de motorrijtuigenbelasting aan, via een gewichtscorrectie voor elektrische auto’s. We introduceren voor de auto een kilometerprijs, gedifferentieerd naar milieukenmerken, tijd en plaats...”
“We stimuleren de productie van groene waterstof met het oog op vrachtvervoer, inclusief zwaar wegtransport.”
Vergroening van de industrie en Europese samenwerking
De partij wil grote uitstoters verduurzamen via Europese en nationale instrumenten, zoals het emissiehandelssysteem en de nationale CO2-heffing, en stimuleert innovatie in waterstof en circulaire productie. Ze koppelen financiële opbrengsten direct aan de transitie van de industrie.
“Om grote uitstoters te verduurzamen, steunen we het Europese plan om versneld de uitstootrechten voor broeikasgassen in het emissiehandelssysteem in 2040 naar nul af te bouwen.”
“De nationale CO2-heffing blijft als instrument bestaan, maar zetten we voor bedrijven waar de overheid in gebreke blijft op nul. Het doel van de heffing is niet om geld op te halen. Mochten er opbrengsten zijn, dan komen die ten goede aan de industrie om de overstap van fossiele naar duurzame productiemethoden te realiseren.”
“We stimuleren waterstofinnovatie, om duurzaam”
De Partij voor de Dieren (PvdD) kiest voor een radicale milieutransitie door fors in te zetten op het verminderen van autoverkeer, het stimuleren van openbaar vervoer en deelmobiliteit, en het ontmoedigen van vervuilende vervoersmiddelen. Hun visie draait om het beperken van grondstoffengebruik, het verkleinen van de ecologische voetafdruk en het creëren van een duurzaam, toegankelijk en betaalbaar mobiliteitssysteem voor iedereen.
Minder auto's, meer openbaar vervoer en deelmobiliteit
PvdD wil het autobezit en -gebruik drastisch verminderen door te investeren in openbaar vervoer en deelmobiliteit, in plaats van simpelweg alle fossiele auto's te vervangen door elektrische. Dit moet leiden tot minder grondstoffengebruik, meer ruimte in steden en lagere kosten voor burgers.
“Het een-op-een vervangen van alle personenauto’s in Nederland door elektrische voertuigen legt een te groot beslag op de wereldvoorraad van benodigde grondstoffen. Daarom zetten we in op het verminderen van het autobezit door te investeren in openbaar vervoer en het fiscaal aantrekkelijk maken van deelmobiliteit.”
“We kiezen voor slimme oplossingen en vervangen niet simpelweg alle fossiele auto’s een-op-een door elektrische. Auto’s staan 95% van de tijd stil en gebruiken zo onnodig veel grondstoffen en openbare ruimte. Niet eigendom, maar gebruik staat voorop.”
Strenge aanpak vervuilende voertuigen en stimulering duurzame alternatieven
De partij wil vervuilende en gevaarlijke voertuigen zoals SUV’s en pick-up trucks verbieden, een intelligente kilometerheffing invoeren, en de maximumsnelheden verlagen om uitstoot te verminderen. Tegelijkertijd wordt het openbaar vervoer goedkoper en aantrekkelijker gemaakt.
“De verkoop van auto’s die relatief vervuilend en gevaarlijk zijn, zoals pick-up trucks en SUV’s, wordt verboden met het oog op veiligheid en leefbaarheid van steden en dorpen.”
“We voeren een intelligente kilometerheffing in op alle wegen en voor alle voertuigen, gedifferentieerd naar type voertuig en brandstofgebruik.”
“Het openbaar vervoer wordt minimaal 50% goedkoper, zodat het ov financieel aantrekkelijker wordt dan de auto.”
“De maximumsnelheid op autosnelwegen wordt overdag en ’s nachts 100 km per uur en op ringwegen 70 km per uur. Het verschil tussen 130 en 100 km per uur rijden levert 15 tot 25% minder uitstoot op.”
Radicale verschuiving naar actieve en gedeelde mobiliteit
PvdD wil steden autovrij maken, meer ruimte geven aan fietsers en voetgangers, en deelmobiliteit stimuleren. Dit draagt bij aan een schonere leefomgeving en een kleinere ecologische voetafdruk.
“Woonkernen worden zo veel mogelijk autovrij. Parkeren kan buiten de stad met goede P+R-voorzieningen. Tegelijkertijd stimuleren we gemeentes om het parkeren binnen de stad zwaarder te belasten, naar het voorbeeld van Parijs.”
“Fietsers en voetgangers krijgen voorrang op gemotoriseerd verkeer. Dat moet het uitgangspunt zijn bij het ontwerp en gebruik van de openbare ruimte in onze dorpen en steden.”
“Met beter openbaar vervoer en meer deelmobiliteit hebben we ook minder personenauto’s nodig. Zo komt er meer ruimte op straat en zijn automobilisten goedkoper uit.”
Internationale en sectorale milieutransitie in mobiliteit
De partij wil de trein als alternatief voor het vliegtuig stimuleren, de luchtvaart fors laten krimpen, en de scheepvaart vergroenen door belastingvoordelen op fossiele brandstof af te schaffen.
“We maken van de trein de snelste, goedkoopste en prettigste manier om internationaal te reizen. Zo kan de trein echt een alternatief worden voor het vliegtuig.”
“Nederland kiest voor de noodzakelijke krimp van de luchtvaart.”
“Voor de scheepvaart komt er een einde aan de belastingvoordelen op fossiele brandstof, er komt net als op benzine accijns op scheepsbrandstof.”
De SGP erkent het belang van de milieutransitie, maar legt sterk de nadruk op haalbaarheid, betaalbaarheid en techniekneutraliteit. Hun voorstellen richten zich op energiebesparing, het stimuleren van duurzame energie en vervoer, en het versterken van het elektriciteitsnet, met oog voor regionale verschillen en het voorkomen van overbelasting. De partij kiest voor pragmatische stappen, waarbij kernenergie, innovatie en het betaalbaar houden van de transitie centraal staan.
Energiebesparing en duurzame energie als uitgangspunt
De SGP wil de milieutransitie realiseren door primair in te zetten op energiebesparing en het verduurzamen van de energievoorziening, met een realistische blik op haalbaarheid en betaalbaarheid. Ze benadrukken het belang van een betrouwbaar energiesysteem, innovatie (zoals opslag en energiehubs), en zijn terughoudend met grootschalige datacenters.
“We staan voor een duurzame, betrouwbare en betaalbare energievoorziening. Verduurzaming begint bij besparen. We streven naar verlaging van ons energiegebruik, met een derde in de komende twee decennia.”
“Aan de voorkant van het energiebeleid moet beter worden gestuurd op een betrouwbaar energiesysteem met zo min mogelijk netcongestie. Dat betekent inzet op energiebesparing, alternatieve warmtevoorzieningen, stabiele energiebronnen naast wind en zon, zoals kernenergie, lokale afstemming van vraag en aanbod, en innovatieve, duurzame systemen voor langdurige opslag van stroom.”
“De energievoorziening wordt verduurzaamd en de import van fossiele brandstoffen afgebouwd.”
Versnellen en versterken van het elektriciteitsnet
De SGP ziet het versterken van het elektriciteitsnet als cruciaal voor de milieutransitie, met aandacht voor het oplossen van netcongestie, het stimuleren van flexibiliteit in gebruik, en het versnellen van procedures voor infrastructuur.
“Gebouwen, fabrieken en auto’s gaan steeds meer over op elektriciteit in plaats van fossiele brandstoffen... Dat vergt enorm veel van het elektriciteitsnet. Dat is veel te lang onderschat. Daardoor kampen we in heel Nederland met netcongestie.”
“De SGP wil versnelling van procedures voor aanleg van trafo’s en kabels. Er komt hiervoor een stikstofvrijstelling.”
“De structuur voor net- en leveringstarieven wordt zo aangepast dat er meer prikkels komen om stroom te gebruiken op momenten dat het aanbod groot is en de vraag laag.”
Techniekneutraliteit en innovatie in verduurzaming vervoer
De SGP kiest voor techniekneutraliteit bij de verduurzaming van vervoer en stimuleert innovatie, zoals alternatieve batterijen en synthetische brandstoffen, met oog voor betaalbaarheid en het voorkomen van eenzijdige bevoordeling.
“Er komt langetermijnperspectief voor het stimuleren van emissieloos rijden. Jojo-beleid is onwenselijk. Techniekneutraliteit is een belangrijk vertrekpunt.”
“De productie van lithium-ion batterijen gaat gepaard met aanzienlijke lokale milieuvervuiling. De SGP wil de ontwikkeling en introductie van onder meer solid state batterijen stimuleren.”
“Fossielvrije synthetische brandstoffen krijgen een verlaagd accijnstarief en worden vrijgesteld van CO2-beprijzing.”
Betaalbaarheid en regionale haalbaarheid centraal
De SGP benadrukt dat de milieutransitie voor iedereen haalbaar en betaalbaar moet zijn, met specifieke aandacht voor regionale verschillen, het platteland en kwetsbare groepen.
“De hybride warmtepomp als standaard in plaats van de cv-ketel, mits het voor iedereen haalbaar en betaalbaar wordt gemaakt.”
“Het Rijk draagt bij aan het betaalbaar houden van een aansluiting op een warmtenet.”
“Ervoor zorgen dat mobiliteit betaalbaar blijft voor mensen die ervan afhankelijk zijn, ook op het platteland.”
De SP ziet de milieutransitie als een collectieve, sociale opgave waarbij duurzaamheid hand in hand moet gaan met betaalbaarheid en toegankelijkheid voor iedereen. Ze willen de overstap naar schoon vervoer versnellen, inzetten op een circulaire economie en verduurzaming stimuleren zonder dat de kosten bij gewone mensen terechtkomen. Concrete voorstellen zijn onder andere gratis en beter openbaar vervoer, strengere eisen aan producten en bedrijven, en het stimuleren van schone technologieën en alternatieve energiedragers.
Gratis en duurzaam openbaar vervoer voor iedereen
De SP wil de milieutransitie versnellen door het openbaar vervoer gratis, toegankelijk en duurzaam te maken, zodat iedereen kan kiezen voor schone mobiliteit zonder financiële drempels. Dit moet leiden tot minder autoverkeer, schonere lucht en een eerlijkere verdeling van mobiliteitskansen.
“Gratis openbaar vervoer, toegankelijk voor iedereen. We maken ons hard voor openbaar vervoer dat niemand uitsluit door de omvang van hun portemonnee.”
“Zo kan iedereen vrij en duurzaam reizen en maken we mobiliteit eerlijk, schoon en echt openbaar.”
“We investeren in goed en frequent openbaar vervoer, ook in dorpen en buitengebieden.”
“Snelle en betaalbare treinen in Europa. We werken samen met andere publieke vervoersbedrijven in Europa om snelle langeafstandstreinen te stimuleren die goedkoper en schoner zijn dan vliegen.”
Circulaire economie en strengere eisen aan bedrijven
De SP wil af van de wegwerpeconomie en zet in op een circulaire economie waarin producten herbruikbaar, repareerbaar en duurzaam zijn. Bedrijven worden gestimuleerd en verplicht om schonere technologieën te gebruiken en zuinig om te gaan met grondstoffen, zodat de milieutransitie niet alleen bij consumenten wordt neergelegd.
“We stoppen met de wegwerpeconomie. Producten worden herbruikbaar, repareerbaar en duurzaam. We ontmoedigen vervuiling en stimuleren hergebruik.”
“Recyclen wordt de norm, net als schonere technologieën en alternatieve energiedragers zoals waterstof.”
“Bedrijven krijgen strengere regels, zodat ze zuinig omgaan met stroom, water en grondstoffen en zo min mogelijk schade aan het milieu veroorzaken.”
Stimuleren van schone technologieën en alternatieve energiedragers
De SP wil innovatie en de toepassing van schone technologieën en alternatieve energiedragers zoals waterstof stimuleren, zodat de milieutransitie haalbaar en betaalbaar blijft voor iedereen.
“We stimuleren de binnenvaart. Vervoer over water helpt bij de verduurzaming van het vervoer van goederen, door deze effectief in te zetten ten opzichte van wegtransport.”
Betaalbare overstap naar schoon vervoer
De SP wil dat de overstap naar schoon vervoer eerlijk en haalbaar is, met ondersteuning voor mensen en het mkb, en zonder extra lasten voor wie afhankelijk is van de auto. Ze zijn tegen rekeningrijden en willen tolvrije wegen.
“Wie wil overstappen op een schonere auto krijgt ondersteuning, zodat duurzaam rijden voor iedereen haalbaar wordt.”
“We steunen de verplichting dat alle nieuwe auto’s uiterlijk in 2035 emissievrij zijn en onderzoeken tot die tijd hoe dit het beste kan worden bereikt.”
“We zijn tegen rekeningrijden. Mensen die afhankelijk zijn van hun auto mogen niet extra belast worden voor hun dagelijkse reizen.”
“Alle wegen in Nederland worden tolvrij, zodat iedereen vrij kan reizen zonder extra kosten.”
De VVD kiest voor een pragmatische en economische benadering van de milieutransitie, gericht op het versnellen van energie-infrastructuur, het ondersteunen van verduurzaming bij huishoudens en bedrijven, en het verminderen van bureaucratie. De partij wil vooral inzetten op innovatie, realistische klimaatdoelen en het wegnemen van knellende regels, zodat de energietransitie betaalbaar en uitvoerbaar blijft. Concrete voorstellen zijn onder meer het versnellen van netaanleg, het stimuleren van CO2-opslag en -hergebruik, en het schrappen van nationale koppen op Europese milieuregels.
Versnellen van energie-infrastructuur en netaanleg
De VVD ziet de traagheid van energie-infrastructuur als een groot obstakel voor de milieutransitie en wil deze fors versnellen door procedures te verkorten en prioriteit te geven aan cruciale projecten. Dit moet zorgen voor leveringszekerheid en ruimte voor verdere verduurzaming van de economie.
“We gaan de aanleg van energie-infrastructuur aanzienlijk versnellen: Op dit moment zijn de doorlooptijden voor de aanleg van energie-infrastructuur te lang, soms wel zeven tot tien jaar. Daarom wijzen we versnellingsgebieden aan en gaan we snijden in vergunningsprocedures.”
“We moderniseren het toetsingskader van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), zodat investeringen in het energienet sneller mogelijk worden en er expliciet rekening wordt gehouden met leveringszekerheid, economische schade door netcongestie en de urgentie van energietransitie.”
Realistisch en effectief klimaatbeleid gericht op economische groei
De VVD wil een realistisch klimaatbeleid dat economische groei niet in de weg staat en waarbij verduurzaming vooral als middel wordt gezien om onafhankelijkheid en betaalbaarheid te vergroten. Innovatie en circulariteit zijn hierbij belangrijke pijlers.
“Daarom kiezen we voor realistisch klimaatbeleid, met als einddoel een sterke, schone en weerbare economie en een sterk energiesysteem.”
“Verduurzaming is dé weg naar een onafhankelijke, schone economie en een betaalbare energierekening. We zorgen er daarom voor dat iedereen mee kan doen: van isolatie en elektrisch rijden tot schonere productieprocessen. Verduurzaming moet effectief en realistisch zijn.”
“Circulariteit is geen doel op zichzelf, maar een middel om uitstoot te verminderen, uitputting van de aarde te voorkomen en om geopolitieke afhankelijkheid voor schaarse grondstoffen te beperken.”
Investeren in CO2-opslag, -afvang en -hergebruik
De partij ziet CO2-opslag en -hergebruik als cruciale technologieën voor een schone industrie en wil dat de overheid hier een proactieve rol in neemt, met name om sectoren als de glastuinbouw te helpen verduurzamen.
“We investeren in tijdige realisatie van CO2-opslag en zetten in op CO2-afvang, -verwijdering en -hergebruik: Voor de transitie naar een weerbare en schone industrie is opvang en hergebruik van CO2 cruciaal.”
“Ook gaan we aan de slag met het verwijderen van CO2 uit de lucht en zetten we in op hergebruik van afgevangen CO2. Dit is bijvoorbeeld cruciaal voor de glastuinbouw om te kunnen verduurzamen.”
Schrappen van nationale koppen en knellende regels
De VVD wil onnodige en strengere nationale regels ten opzichte van Europa schrappen om de milieutransitie te versnellen en betaalbaar te houden. Minder bureaucratie moet innovatie en uitvoering bevorderen.
“We schrappen regelgeving die in Nederland strenger is dan in de rest van Europa, zoals de nationale CO2-heffing.”
“Sneller verduurzamen met minder bureaucratie: Huurrechtelijk maken we de 70%-instemmingsregel bij groot onderhoud en verduurzaming slimmer.”
“Verduurzaming mag niet belemmerd worden door verstikkende regels zoals regels met betrekking tot flora en fauna. We passen de regels zodanig aan dat beschermende diersoorten beschermd blijven maar verduurzaming doorgang kan vinden.”
BBB kiest voor een pragmatische en behoedzame milieutransitie, waarbij betaalbaarheid, leveringszekerheid en het voorkomen van overhaaste maatregelen centraal staan. De partij wil inzetten op bewezen technologieën zoals kernenergie, het stimuleren van schonere brandstoffen zonder de auto te ontmoedigen, en het afschaffen van zero-emissie zones. BBB verzet zich tegen dure en snelle maatregelen die burgers en ondernemers zwaar belasten, en pleit voor realistische, haalbare oplossingen.
Versnellen energietransitie met kernenergie en bewezen technologie
BBB ziet kernenergie als essentieel voor een betrouwbare en betaalbare energietransitie en wil inzetten op bewezen technologieën, met expliciete aandacht voor leveringszekerheid en economische impact. De partij verwerpt juridisch bindende CO₂-vrije elektriciteitsdoelen voor 2035 en wil een Deltaplan gebaseerd op bewezen technologieën.
“We versnellen de bouw van kerncentrales; zowel grote kerncentrales als kleine modulair gebouwde kerncentrales (Small Modular Reactors: SMR’s). We streven ernaar om met de bouw van een of meerdere SMR’s gedurende de komende kabinetsperiode te starten. Zonder kerncentrales is er geen beschikbaar, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem mogelijk in de toekomst.”
“Er komt een Deltaplan voor energietransitie gebaseerd op bewezen technologieën, met expliciete afweging van invloed op industriebeleid, armoede, verdienvermogen en strategische autonomie.”
“Geen juridisch vastgelegde CO₂-vrije elektriciteit in 2035. De doelstelling om in 2035 uitsluitend CO₂ vrije elektriciteit op te wekken wordt niet wettelijk vastgelegd.”
Geen overhaaste en dure maatregelen voor mobiliteit
BBB wil de milieutransitie in mobiliteit haalbaar en betaalbaar houden, zonder de automobilist of kleine ondernemers onnodig te belasten. Overhaaste maatregelen en zero-emissie zones worden afgewezen; de focus ligt op realistische oplossingen en het stimuleren van schonere brandstoffen zonder autogebruik te ontmoedigen.
“BBB is tegen overhaaste en dure maatregelen die de automobilist zwaar belasten zonder duidelijk positief effect op de mobiliteit. We willen realistische en betaalbare oplossingen, waarbij ook kleine ondernemers en gezinnen niet de dupe worden van hoge kosten of beperkende regels.”
“Bij de overgang naar schonere brandstoffen zoals biodiesel, synthetische brandstoffen en waterstof gaan we autogebruik niet ontmoedigen of bereikbaarheid beperken.”
“Zeroemissie zones worden afgeschaft.”
“Er komt een landelijk verbod op Zeroemissie zones om lokale ondernemers te beschermen.”
Slimme en haalbare infrastructuuroplossingen
BBB wil de milieutransitie faciliteren door te investeren in slimme infrastructuur, zoals ondergrondse buisleidingen voor CO₂, waterstof en ammoniak, en door het elektriciteitsnet uit te breiden. De partij pleit voor een overkoepelende visie op infrastructuur die verschillende transitiepaden op elkaar afstemt.
“De vraag naar transport van CO₂, waterstof en ammoniak vereist een nieuwe visie op de investeringen in ondergrondse infrastructuur van buisleidingen. Er komt een overkoepelende visie waarbij de verschillende transitiepaden met elkaar in lijn worden gebracht zodat de markt weet waarop geanticipeerd kan worden.”
“Ons elektriciteitsnet kan de energietransitie niet aan. Steeds minder nieuwe woningen en bedrijven kunnen worden aangesloten waardoor ons land stagneert en de energiekosten stijgen. Het net moet zo snel als mogelijk verder uitgebreid worden.”
BIJ1 ziet de milieutransitie als een collectieve, rechtvaardige taak die niet mag worden overgelaten aan de markt of winstgedreven bedrijven. De partij pleit voor massale publieke investeringen in duurzame energie, woningisolatie en gratis, genationaliseerd openbaar vervoer, waarbij de lasten niet op lagere inkomens mogen drukken. Kernpunten zijn het nationaliseren van energie en vervoer, het stoppen van fossiele subsidies, en het centraal stellen van klimaatrechtvaardigheid.
Massale publieke investeringen en nationalisatie van energie en vervoer
BIJ1 wil de energietransitie en het openbaar vervoer volledig in publieke handen brengen, onder democratische controle van werknemers en bewoners. Dit moet voorkomen dat de transitie een winstmachine wordt voor bedrijven, en garandeert dat de lasten eerlijk verdeeld worden. De partij verzet zich tegen marktwerking en greenwashing, en wil geen subsidies aan multinationals.
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine. De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle. Geen subsidies aan greenwashed multinationals, geen publiek-private...”
“Ov-bedrijven nationaliseren we en plaatsen we onder democratische controle van werknemers. Het openbaar vervoer wordt gratis en toegankelijk, en is uiterlijk in 2035 volledig elektrisch.”
Gratis, goed en toegankelijk openbaar vervoer als ruggengraat van de transitie
BIJ1 ziet gratis, genationaliseerd en volledig elektrisch openbaar vervoer als essentieel voor de milieutransitie. Investeringen in infrastructuur en het afschaffen van concurrentie moeten het OV aantrekkelijker maken dan de auto, terwijl mensen met lage inkomens worden ontzien.
“We investeren in betrouwbaar, goed bereikbaar en gratis openbaar vervoer (ov).”
“Vervolgens werken wij aan concurrentie in het ov afschaffen door ov-bedrijven volledig te nationaliseren: de NS fuseert met alle andere personenvervoerders op het spoor en ProRail samen tot één overheidsdienst die verantwoordelijk is voor het hele Nederlandse spoornetwerk.”
“Het openbaar vervoer wordt gratis en toegankelijk, en is uiterlijk in 2035 volledig elektrisch.”
Collectieve woningisolatie zonder kosten voor bewoners
De partij wil een nationaal isolatieoffensief waarbij de overheid alle slecht geïsoleerde woningen binnen tien jaar aanpakt, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken. Isolatie wordt volledig door de overheid betaald en uitgevoerd door publieke teams, zodat bewoners niet opdraaien voor de kosten.
“De staat voert een nationaal isolatieoffensief uit waarbij alle slecht geïsoleerde woningen binnen 10 jaar worden aangepakt, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken. Isolatie wordt volledig bekostigd door de overheid en uitgevoerd door publieke teams, zonder kosten voor bewoners.”
Stoppen met fossiele subsidies en onteigenen van vervuilende bedrijven
BIJ1 wil een einde maken aan fossiele subsidies en stelt voor om vervuilende bedrijven die sluiten te onteigenen. Hun kapitaal en infrastructuur worden ingezet voor publieke doelen, en opruimkosten mogen niet op de samenleving worden afgewenteld.
“Vervuilende en fossiele bedrijven die sluiten worden onteigend. Hun kapitaal, machines en infrastructuur worden ingezet voor publieke doelen. Opruimkosten, bodemsanering en herstel worden niet afgewenteld op de samenleving, maar betaald uit hun eigen activa — ook bij faillissement of uitkoop.”
Klimaatrechtvaardigheid: lasten niet bij lagere inkomens
De partij benadrukt dat de milieutransitie niet mag leiden tot hogere lasten voor mensen met lagere inkomens. Investeringen en kostenverdeling moeten sociaal rechtvaardig zijn, zodat de energietransitie niet tot nieuwe ongelijkheid leidt.
“Hierbij wordt rekening gehouden met inkomenspositie, zodat mensen met lagere inkomens niet de rekening gepresenteerd krijgen voor de energietransitie.”
Minder autobezit, geen grootschalige elektrificatie van auto's
BIJ1 verwerpt het idee om alle brandstofauto’s simpelweg te vervangen door elektrische auto’s vanwege de wereldwijde grondstoffenproblematiek. In plaats daarvan wil de partij autobezit verminderen door te investeren in OV, fietsen en deelvervoer.
“Het vervangen van alle auto’s op brandstof door elektrische auto’s legt een te groot beslag op de wereldvoorraad van benodigde grondstoffen. Daarom verminderen we met ons Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) het autobezit, door te investeren in openbaar vervoer en het stimuleren van flex- en thuiswerken.”
DENK erkent de urgentie van de milieutransitie en zet in op investeringen in duurzaamheid, energietransitie en een schone economie, met bijzondere aandacht voor sociale rechtvaardigheid. De partij wil grote vervuilers zwaarder belasten, huishoudens ondersteunen bij verduurzaming, en fors investeren in duurzame energiebronnen. Tegelijkertijd streeft DENK naar betaalbare en toegankelijke mobiliteit, waarbij verduurzaming van vervoer en luchtvaart wordt nagestreefd zonder de lasten bij burgers te leggen.
Grote vervuilers zwaarder belasten en verduurzaming stimuleren
DENK wil dat de grootste vervuilers meer bijdragen aan de milieutransitie door hogere belastingen en een CO2-heffing, terwijl energiebedrijven verplicht worden om jaarlijks meer duurzame energie op te wekken. Dit moet bedrijven stimuleren om sneller te verduurzamen en de energietransitie te versnellen.
“Grote vervuilers gaan eerlijker bijdragen. Bedrijven in de commerciële sector die veel energie verbruiken, gaan relatief méér energiebelasting en opslag voor duurzame energie betalen. Met een CO2-heffing voor de grootste vervuilers geven we een extra stimulans om te verduurzamen.”
“Energiebedrijven worden wettelijk verplicht een groeiend aandeel duurzame energie op te wekken. Elk jaar stijgt dat verplichte aandeel, totdat volledige duurzaamheid is bereikt.”
“Massaal inzetten op schonere energie. Wij willen investeren in zonne energie en windenergie op zee.”
Lagere energiekosten en ondersteuning voor huishoudens
Om de energietransitie sociaal rechtvaardig te maken, wil DENK huishoudens actief ondersteunen met subsidies voor isolatie en zonnepanelen, en de salderingsregeling behouden. Het doel is dat verduurzaming leidt tot lagere energierekeningen voor burgers.
“Huishoudens profiteren van verduurzaming door een lagere energierekening. De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
Investeren in duurzame en betaalbare mobiliteit
DENK koppelt de milieutransitie aan sociale toegankelijkheid door te investeren in schoner, betaalbaar en toegankelijk vervoer. De partij wil het openbaar vervoer verbeteren en schoner maken, maar is tegen maatregelen die autorijden of vliegen voor burgers duurder maken.
“Wij investeren in het openbaar vervoer. Hiermee zorgen wij voor een dekkende dienstregeling, goedkopere kaartjes, beter kwaliteit en dragen wij bij aan verduurzaming.”
“Op het gebied van mobiliteit moeten we maatregelen nemen om het vervoer schoner te maken. De uitstoot in het verkeer moet omlaag en onze manier van vervoeren moet energiezuiniger.”
“Er moet geïnvesteerd worden in schonere manieren van vliegen. Dit moeten wij doen door afdwingbare afspraken te maken met de luchtvaartbranche. De overheid stelt middelen beschikbaar om te investeren in schoner vliegen. Op kerosine wordt een belasting geheven om schoner vliegen te stimuleren.”
Klimaatrechtvaardigheid en internationale verantwoordelijkheid
DENK benadrukt het belang van klimaatrechtvaardigheid, zowel nationaal als internationaal, en wil investeren in duurzaamheid om de negatieve gevolgen van klimaatverandering eerlijk te verdelen en kwetsbare groepen te beschermen.
“De vervuiling door de fossiele economie bedreigt onze natuur en onze gezondheid. Om onze natuur, onze aarde en onze gezondheid te beschermen staat DENK voor investeringen in duurzaamheid, in de energietransitie en in een schone economie.”
“De oplossing ligt niet in een Europa dat zichzelf afsluit achter muren, maar in het creëren van legale migratieroutes en te investeren in klimaatrechtvaardigheid, het voorkomen van conflicten en het bevorderen van globale economische gelijkheid.”
Volt ziet de milieutransitie als een noodzakelijke omschakeling naar duurzame, schone mobiliteit en energie, met een sterke nadruk op elektrificatie, het stimuleren van openbaar vervoer en het ontmoedigen van fossiel vervoer. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het verbod op fossiele voertuigen vanaf 2030, elektrificatie van het spoor, invoering van betalen-naar-gebruik en het belasten van CO₂-uitstoot. Volt wil zo de klimaatdoelen versnellen en duurzame keuzes aantrekkelijker maken voor burgers en bedrijven.
Verbod op fossiele voertuigen en stimuleren elektrisch vervoer
Volt wil de verkoop van fossiele voertuigen vanaf 2030 verbieden en zet in op een snelle elektrificatie van het wagenpark, inclusief zakelijke leaseauto’s. Dit versnelt de milieutransitie in de mobiliteitssector en stimuleert de tweedehandsmarkt voor emissieloze voertuigen.
“Volt pleit voor een verbod op de verkoop van motoren die fossiele brandstof gebruiken vanaf 2030. We halen daarmee het doel van de Europese klimaatmaatregelen met vijf jaar naar voren. Daarnaast moeten ook alle zakelijke leaseauto’s vanaf 2030 uitstootvrij zijn.”
Elektrificatie en modernisering van het spoor
Volt kiest voor volledige elektrificatie van het spoor, vervanging van dieseltreinen en modernisering van de infrastructuur. Dit vermindert de uitstoot van het openbaar vervoer en draagt bij aan een duurzame mobiliteitstransitie.
“We vervangen overal de vervuilende dieseltreinen door elektrische treinen. We verhogen de spanning op de bovenleiding van 1,5 kV DC naar de internationale norm van 25 kV AC, zodat de elektriciteit efficiënter wordt gebruikt.”
“We elektrificeren de noordelijke nevenlijnen met 25 kV AC, zodat de dieseltreinen daar vervangen kunnen worden door elektrische treinen.”
Invoering van betalen-naar-gebruik en CO₂-belasting
Volt wil het gebruik van voertuigen belasten op basis van uitstoot, gewicht en gebruik, en de BPM koppelen aan CO₂-uitstoot en grondstoffen. Dit ontmoedigt vervuilend vervoer en beloont schonere keuzes.
“We vervangen, naar Zweeds voorbeeld, de motorrijtuigenbelasting op auto’s, bestelbusjes en vrachtwagens door ‘betalen-naar-gebruik’. Wat je gaat betalen hangt af van het aantal kilometers dat je rijdt, maar ook van het tijdstip (spits/ dal), het traject (regio/stad) en de voor vervuiling relevante eigenschappen van het voertuig (gewicht/uitstoot)”
“We belasten de volledige vervuiling van een auto. Daarom verrekenen we de uitstoot en grondstoffen die nodig zijn om een auto te maken door de BPM te heffen met een CO₂-grondslag.”
Investeren in duurzame infrastructuur en alternatieven voor fossiel vervoer
Volt investeert in fietsinfrastructuur, openbaar vervoer en deelmobiliteit om duurzame alternatieven aantrekkelijker te maken en zo de milieutransitie te versnellen.
“We investeren in een betere fietsinfrastructuur met de aanleg van meer doorfietsroutes om langere afstanden snel en veilig te kunnen overbruggen.”
“Iedereen moet toegang hebben tot goed en duurzaam vervoer. Reizen van deur tot deur wordt makkelijker wanneer verschillende vervoermiddelen goed samenwerken. Daarom investeren we in vervoer dat voor iedereen werkt.”
Snelheidsverlaging en beperking fossiele luchtvaart
Volt wil de maximumsnelheid op snelwegen verlagen om klimaatdoelen te halen en stelt een verbod op fossiele korteafstandsvluchten voor, om zo de uitstoot in de mobiliteitssector verder terug te dringen.
D66 ziet de milieutransitie als een noodzakelijke omslag naar een duurzame samenleving, waarbij schone energie, verduurzaming van mobiliteit en versnelling van procedures centraal staan. De partij wil investeren in groene energiebronnen, het elektriciteitsnet uitbreiden, mobiliteit verduurzamen en vergunningstrajecten versnellen. D66 kiest voor concrete maatregelen zoals wind op zee, rekeningrijden en het stimuleren van elektrische auto’s om de milieutransitie te realiseren.
Versnellen van de energietransitie en netcapaciteit
D66 wil de energietransitie versnellen door procedures te verkorten, het elektriciteitsnet uit te breiden en te investeren in groene energie. Dit is nodig om de overstap naar duurzame energie mogelijk te maken en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen.
“We geven de grootste prioriteit aan de verzwaring van het elektriciteitsnet.”
“De energietransitie loopt vast zonder voldoende ruimte op het net. Daarom mogen netbeheerders sneller investeren. Ze worden verantwoordelijk voor genoeg netcapaciteit, die aansluit bij onze klimaatdoelen.”
“De energietransitie vraagt snelheid, maar veel van de procedures die er nu zijn, vertragen juist. Om die reden wil D66 dat procedures voor vergunningen korter en efficiënter worden.”
Investeren in groene energie en technologie-openheid
D66 kiest voor een mix van duurzame energiebronnen, met wind op zee als basis, en sluit geen technologie uit, mits doelmatig. Dit moet zorgen voor betrouwbare, betaalbare en schone energie voor iedereen.
“We investeren uitgebreid in windmolens op zee en op land, in zonnepanelen op daken, bedrijventerreinen en restgronden zoals bermen. Wind op zee wordt de basis van schone energie.”
“Groene energie is onze eerste keuze, maar dit kent grenzen. We sluiten daarom geen technologie uit. We blijven openstaan voor alternatieven zoals kernenergie, mits dit doelmatig is.”
Verduurzamen van mobiliteit en invoeren rekeningrijden
D66 wil de mobiliteit verduurzamen door elektrisch vervoer te stimuleren, rekeningrijden in te voeren en emissievrije zones te ondersteunen. Hiermee wil de partij de uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof terugdringen.
“D66 wil de automobiliteit verduurzamen en zo de uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof terugdringen. We maken autorijden eerlijker door rekeningrijden in te voeren: niet langer het bezit maar het gebruik van de auto wordt belast.”
“We stimuleren betaalbare elektrische auto’s met subsidies en belastingvoordelen.”
“Gemeenten krijgen hulp bij het invoeren van emissievrije zones. Het Rijk neemt hierin de leiding waardoor het voor gemeenten makkelijker wordt om in te voeren en voor ondernemers duidelijker waar ze aan moeten voldoen.”
FVD is uitgesproken tegen de huidige millieutransitie en milieumaatregelen in de mobiliteitssector. Zij willen milieuzones afschaffen, geen kilometerheffing invoeren, en stellen economische groei en mobiliteit boven klimaatbeleid. Hun kernvisie is dat vrijheid van mobiliteit en economische ontwikkeling niet mogen worden beperkt door milieuregels of klimaattransitie.
Milieuzones en kilometerheffing afschaffen
FVD verzet zich tegen milieuzones en kilometerheffing, omdat zij deze zien als belemmeringen voor mobiliteit en economische vrijheid. Volgens FVD moeten automobilisten niet extra worden belast of beperkt vanwege milieumaatregelen; zij vinden dat deze regels de bereikbaarheid en vrijheid van burgers onnodig inperken.
“We schaffen milieuzones af en weigeren invoering van een kilometerheffing, zodat vrijheid van mobiliteit wordt beschermd.”
“Milieuzones verdwijnen, kilometerheffing komt er niet en de aanleg van wegen wordt versneld door bureaucratie te verminderen.”
“Milieuzones in steden verdwijnen.”
Geen klimaatbeperkingen voor haven en luchtvaart
FVD wil dat economische sectoren als de haven van Rotterdam en de luchtvaart niet worden beperkt door klimaat- of stikstofregels. Zij stellen dat deze sectoren essentieel zijn voor de economie en internationale positie van Nederland, en dat groei niet mag worden gehinderd door milieutransitiebeleid.
Maximumsnelheid verhogen en fossiele mobiliteit stimuleren
FVD kiest expliciet voor het stimuleren van fossiele mobiliteit en het verhogen van de maximumsnelheid, in plaats van het ontmoedigen van autogebruik om milieuredenen. Zij zien de millieutransitie als een onnodige beperking van vrijheid en economische groei.
Geen prioriteit voor millieutransitie in mobiliteitsbeleid
FVD noemt nergens expliciet steun voor de millieutransitie in hun mobiliteitsbeleid; in plaats daarvan kiezen zij consequent voor economische en mobiliteitsbelangen boven klimaatdoelen.
“Forum voor Democratie wil een Nederland dat bruisend in beweging is. We maken autorijden weer leuk en betaalbaar door de maximumsnelheid naar 130 km/u te verhogen, accijnzen op brandstof, bpm en bijtelling te verlagen en trajectcontroles te schrappen. Milieuzones verdwijnen, wegenbelasting wordt eenvoudiger...”
GroenLinks-PvdA zet sterk in op een versnelde en sociale milieutransitie, waarbij duurzaamheid, betaalbaarheid en brede toegankelijkheid centraal staan. De partij wil fossiele subsidies afbouwen, grote vervuilers laten betalen, en investeert fors in duurzame mobiliteit en infrastructuur. Hun visie is dat de milieutransitie niet alleen het klimaat beschermt, maar ook zorgt voor schonere lucht, meer biodiversiteit en eerlijke kansen voor iedereen.
Fossiele subsidies afbouwen en vervuilers laten betalen
GroenLinks-PvdA wil de milieutransitie versnellen door financiële prikkels te verschuiven: fossiele subsidies worden afgeschaft en grote vervuilers gaan meer betalen. Dit moet de overstap naar duurzame alternatieven stimuleren en de kosten van de transitie eerlijker verdelen.
“Vrijstellingen en fiscale subsidies voor grootgebruikers en producenten van fossiele energie worden afgebouwd.”
“We laten grote vervuilers een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie. Dat doen wij door het principe van ‘de vervuiler betaalt’ centraal te stellen in al ons klimaatbeleid.”
Investeren in duurzame mobiliteit en infrastructuur
De partij koppelt de milieutransitie direct aan mobiliteit: investeren in OV, elektrificatie van vervoer en het stimuleren van lopen en fietsen zijn kernpunten. Dit draagt bij aan minder uitstoot, schonere lucht en betere bereikbaarheid voor iedereen.
“We investeren in duurzame mobiliteit zodat je op weg kan ongeacht je portemonnee.”
“Nieuwe grote volkshuisvestingslocaties worden altijd gekoppeld aan de ontwikkeling van projecten die duurzaam vervoer realiseren, zoals uitstekende loop- en fietsnetwerken, openbaar vervoer en deelmobiliteit.”
“We elektrificeren alle treinlijnen in Nederland.”
“Voor automobilisten wordt elektrisch de norm. Zo zorgen we ervoor dat in Nederland vanaf 2030 alleen nog elektrische voertuigen worden verkocht, inclusief brom- en snorfietsen.”
Investeren in duurzame industrie en economie
GroenLinks-PvdA ziet de milieutransitie als kans voor economische vernieuwing en werkgelegenheid. Door te investeren in duurzame industrie en innovatie wil de partij de economie vergroenen en toekomstbestendig maken.
“Met een Toekomstfonds van 25 miljard euro geven we de economie een impuls, door te investeren in een duurzame, innovatieve industrie, wetenschap, onderzoek en nieuwe spoorlijnen.”
“We werken samen met mkb en het grootbedrijf, die met ons de stap naar een duurzame economie willen zetten.”
50PLUS is kritisch over de huidige milieutransitie en pleit voor een pragmatische, betaalbare aanpak waarbij de belangen van burgers centraal staan. De partij zet in op kernenergie, wijst verplichte verduurzamingsmaatregelen af zonder volwaardige alternatieven, en wil burgers stimuleren om zelf energie op te slaan. 50PLUS uit stevige kritiek op het klimaatbeleid als kostbaar en inefficiënt en benadrukt dat de energietransitie niet ten koste mag gaan van betaalbaarheid en keuzevrijheid.
Snelle bouw van kerncentrales en stimulering thuisbatterijen
50PLUS ziet kernenergie als essentieel voor een betrouwbare en betaalbare energietransitie en wil daarnaast burgers stimuleren om zelf opgewekte energie op te slaan. De partij kiest voor technologische oplossingen boven dwingende maatregelen en benadrukt het belang van keuzevrijheid voor burgers.
Geen verplichte verduurzaming zonder betaalbare alternatieven
50PLUS verzet zich tegen verplichte maatregelen zoals het verplichten van warmtepompen of het afsluiten van gas, tenzij er volwaardige en betaalbare alternatieven zijn. De partij wil voorkomen dat burgers op kosten worden gejaagd of zonder goede opties komen te zitten.
“Geen verplichting voor warmtepompen of afsluiting van gas, zonder volwaardige, passende én betaalbare alternatieven.”
Kritiek op huidig klimaatbeleid en energietransitie
De partij uit stevige kritiek op het huidige klimaatbeleid, dat zij als duur en ineffectief beschouwt. 50PLUS waarschuwt voor de gevolgen van overhaaste keuzes, zoals het sluiten van gasputten en het overbelasten van het elektriciteitsnet, en pleit voor een meer realistische en efficiënte aanpak.
“Klimaatbeleid is een peperduur speeltje voor politici die graag over het klimaat praten. Het elektriciteitsnet kan aanbod en vraag niet meer aan. Gasputten werden volgestort met beton, terwijl verre landen ons chanteren met gas.”
NSC erkent het belang van een betaalbare en haalbare milieutransitie, waarbij de lasten eerlijk verdeeld moeten worden en de energietransitie voor iedereen toegankelijk blijft. De partij zet in op het versterken van het energienetwerk, het stimuleren van energiebesparing, en het ontwikkelen van veilige alternatieven voor het vervoer van gevaarlijke stoffen als gevolg van de energietransitie. Concrete voorstellen zijn onder andere het verzwaren van het elektriciteitsnet, het invoeren van piek- en daltarieven, en het ontwikkelen van buisleidingen voor gevaarlijke stoffen.
Energietransitie moet betaalbaar en toegankelijk zijn
NSC benadrukt dat de energietransitie niet mag leiden tot onbetaalbare lasten voor burgers en bedrijven. Ze willen een eerlijke verdeling van kosten, ondersteuning voor huishoudens, en duidelijke informatievoorziening zodat iedereen duurzame keuzes kan maken.
“De energietransitie moet betaalbaar en toegankelijk zijn voor iedereen. We zetten ons in voor duidelijke informatievoorziening en ondersteuning zodat huishoudens duurzame keuzes kunnen maken.”
“We letten sterk op een eerlijke verdeling van de kosten van het elektriciteitsnet tussen bedrijven en huishoudens. Huishoudens moeten daarbij zoveel mogelijk worden ontzien, zodat de energierekening voor hen betaalbaar blijft.”
Investeren in en verzwaren van het energienetwerk
Om de energietransitie mogelijk te maken en de toenemende vraag op te vangen, wil NSC het elektriciteitsnet verzwaren en investeringen hierin versnellen. Ze willen de kosten hiervan beperken voor burgers en bedrijven en slimme tariefstructuren invoeren.
“Daarom willen we het energienetwerk verzwaren. Op het tempo en de volgorde van investeringen moet meer landelijke en provinciale regie komen.”
“We willen het elektriciteitsnet slim benutten door piek- en daltarieven in te voeren, zodat mensen een prikkel hebben om bijvoorbeeld hun elektrische auto’s niet allemaal rond etenstijd op te laden.”
Veilig vervoer van gevaarlijke stoffen door energietransitie
NSC erkent dat de energietransitie leidt tot meer vervoer van gevaarlijke stoffen zoals ammoniak. Ze willen daarom alternatieven ontwikkelen, zoals vervoer via buisleidingen, om de veiligheid te waarborgen.
“Vanwege de mogelijke toename van het vervoer van gevaarlijke stoffen door de energietransitie (ammoniak) wordt het vervoer door buisleidingen als volwaardig alternatief ontwikkeld.”