Verkiezingsprogramma's 2025 overMeer geld defensie
De Partij voor de Dieren is kritisch over het verhogen van het defensiebudget en wijst een "blanco cheque" voor defensie nadrukkelijk af. Wel erkennen ze dat extra investeringen in Europese defensie noodzakelijk zijn voor onafhankelijkheid van de VS, maar deze uitgaven mogen nooit ten koste gaan van klimaat, natuur, zorg, onderwijs of sociale zekerheid. Elke defensie-uitgave moet zorgvuldig worden onderbouwd en gericht zijn op vreedzame, diplomatieke oplossingen en Europese samenwerking.
Kritische afweging per defensie-uitgave, geen blanco cheque
De PvdD accepteert alleen extra defensie-uitgaven als deze strikt noodzakelijk zijn voor Europese onafhankelijkheid en verdediging, en wijst automatische verhogingen of het volgen van de NAVO-norm af. Elke uitgave wordt kritisch beoordeeld en mag niet ten koste gaan van andere maatschappelijke prioriteiten.
“Hoewel hiervoor investeringen nodig zijn, zegt de Partij voor de Dieren ‘nee’ tegen een blanco cheque voor defensie. We kijken bij elke maatregel kritisch welke uitgaven nodig zijn om de verdediging van Europa op orde te krijgen en efficiënt te organiseren.”
“Nederland steunt geen specifieke NAVO-norm en geen wettelijke verankering van een defensienorm. Elke uitgave voor defensie wordt bepaald op basis van goede onderbouwing. Uitgaven gaan niet ten koste van klimaat, natuur, sociale zekerheid, zorg en onderwijs.”
“De NAVO-norm wordt gedicteerd door Trump: daar doen wij niet aan mee. We wegen zorgvuldig af wat nodig is op basis van goed onderbouwde plannen. Géén blanco cheque voor defensie.”
Investeringen alleen voor Europese onafhankelijkheid en diplomatie
De partij vindt extra investeringen in Europese defensie noodzakelijk om minder afhankelijk te worden van de VS, maar wil dat een deel van het budget wordt ingezet voor diplomatie, conflictpreventie en geweldloze weerbaarheid. Europese samenwerking en gezamenlijke inkoop zijn essentieel om kosten te beperken.
“Extra investeren in de Europese defensie is helaas noodzakelijk om die onafhankelijkheid te realiseren. Alleen zo kunnen we voorkomen dat we vuile en illegale oorlogen worden ingeluisd en kunnen we Oekraïne blijven steunen in zijn verdediging tegen de aanhoudende Russische agressie.”
“Nederland en Europa investeren extra in de eigen Europese defensie. Daarbij kijken we steeds kritisch welke investeringen echt nodig zijn om onszelf te kunnen verdedigen en zo snel mogelijk onafhankelijk te worden van de VS.”
“Een deel van het defensiebudget zal specifiek worden ingezet op diplomatie in conflictsituaties, het ontwikkelen van methoden voor conflictpreventie en geweldloze conflictoplossing, en voor het geweldloos weerbaar maken van de burgers.”
“Europese landen gaan efficiënter samenwerken bij het aankopen van defensiematerieel.”
“Samenwerking op het gebied van (bestaande) oefenlocaties in Europa en het aankopen van defensiematerieel met andere Europese landen is daarom cruciaal. Bovendien hebben Europese landen een gezamenlijk belang om de kosten voor defensie laag te houden.”
Defensie-uitgaven mogen niet ten koste gaan van klimaat, natuur en sociale voorzieningen
De PvdD stelt expliciet dat investeringen in defensie niet mogen leiden tot bezuinigingen op klimaat, natuur, zorg, onderwijs of sociale zekerheid. Liever laten ze de staatsschuld iets oplopen of belasten ze grote vervuilers en de rijken extra.
“Investeringen in defensie mogen niet ten koste gaan van klimaat, natuur, sociale zekerheid, zorg en onderwijs. Gezamenlijk lenen stelt Europese landen in staat te investeren in de eigen (digitale) verdediging, zonder te bezuinigen op deze belangrijke maatschappelijke posten.”
“We kiezen er liever voor om die [staatsschuld] iets te laten oplopen dan om te bezuinigen op deze posten. De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. Daarom worden de grote vervuilers en de rijksten ook extra belast om investeringen in defensie te bekostigen.”
“Natuur is essentieel voor een veilige wereld en wordt daarom niet opgeofferd voor defensie.”
Geen automatische NAVO-norm, streven naar alternatief voor NAVO
De partij verwerpt de NAVO-norm als leidraad voor defensie-uitgaven en wil op termijn een alternatief voor de NAVO zonder de VS, gericht op rechtvaardige vrede, diplomatie en wederzijdse ontwapening.
“Nederland steunt geen specifieke NAVO-norm en geen wettelijke verankering van een defensienorm.”
“De Partij voor de Dieren zet in op een alternatief voor de NAVO: een nieuwe vorm van samenwerking met betrouwbare bondgenoten, zonder de VS. Een samenwerking op basis van internationaal recht, gelijkwaardigheid en solidariteit, gericht op verdediging.”
FVD wil meer geld investeren in de Nederlandse defensie, maar uitsluitend gericht op nationale weerbaarheid en niet op internationale missies of NAVO-verplichtingen. De partij pleit voor hogere salarissen voor militairen, versterking van de eigen defensie-industrie en cyberdefensie, en volledige soevereiniteit over de inzet van militairen. FVD wil geen geld meer uitgeven aan buitenlandse militaire interventies en stelt het NAVO-lidmaatschap ter discussie.
Investeren in nationale defensie, niet in buitenlandse missies
FVD wil de defensie-uitgaven verhogen, maar uitsluitend voor de versterking van de eigen krijgsmacht en nationale veiligheid. Het geld mag niet naar internationale missies, NAVO-normen of buitenlandse conflicten gaan; de focus ligt op betere beloning voor militairen, grensbewaking, cyberdefensie en een eigen defensie-industrie.
“Daarom investeren we in een sterke nationale defensie, met betere beloning en zorg voor militairen en veteranen, meer marechaussee voor grensbewaking en een krachtige eigen defensie-industrie.”
“We investeren in onze krijgsmacht - niet volgens een opgelegde NAVO-norm, maar naar eigen inzicht, zodat Nederland weerbaar is en onze militairen beter worden beloond.”
“We investeren in cyberdefensie, zodat Nederland beschermd blijft tegen digitale dreigingen en koploper wordt op digitaal gebied.”
“We breiden de Koninklijke Marechaussee uit, zodat de Nederlandse grenzen beter worden bewaakt.”
“We betrekken de Nederlandse defensie-industrie bij aanschaf, onderhoud en ontwikkeling van materieel, zodat innovatie en werkgelegenheid in eigen land groeien.”
Geen geld naar buitenlandse conflicten of NAVO-verplichtingen
FVD keert zich expliciet tegen het besteden van belastinggeld aan internationale militaire missies, Amerikaanse proxy-oorlogen (zoals Oekraïne) en opgelegde NAVO-uitgaven. De partij wil volledige soevereiniteit over defensie-uitgaven en de inzet van militairen.
“Geen belastinggeld meer voor zinloze militaire avonturen of Amerikaanse proxy-oorlogen zoals in Oekraïne.”
“Onze inzet moet altijd in dienst staan van Nederland – nooit van Brusselse of Amerikaanse belangen.”
“We staan nooit toe dat de inzet van onze militairen door de EU of de NAVO wordt bepaald, zodat Nederland altijd zelf de controle houdt.”
“We leggen het lidmaatschap van de NAVO via een referendum voor aan de Nederlandse bevolking, zodat we als land zelf kunnen beslissen of we door willen op het huidige pad.”
“Geen miljarden meer naar buitenlandse conflicten. Nederland kiest een neutrale positie in de internationale politiek - naar Zwitsers model.”
“We stoppen met miljardenuitgaven aan buitenlandse conflicten, zoals de oorlog in Oekraïne, en richten ons op vrede en samenwerking.”
“Dit bespaart miljarden, die we investeren in onze eigen veiligheid en welvaart.”
De VVD kiest voor een forse en structurele verhoging van de defensie-uitgaven, met als doel de krijgsmacht te moderniseren en Nederland beter te beschermen in een onveilige wereld. De partij wil wettelijk vastleggen dat minimaal 3,5% van het BNP naar defensie gaat, investeert in modern materieel en innovatie, en verschuift middelen van andere begrotingsposten naar defensie. Deze koers wordt gemotiveerd door de groeiende internationale dreiging, vooral vanuit Rusland, en de wens om minder afhankelijk te zijn van andere landen voor veiligheid.
Structurele verhoging defensiebudget naar 3,5% BNP
De VVD wil het defensiebudget structureel verhogen naar minimaal 3,5% van het BNP en dit wettelijk vastleggen, waarmee Nederland zijn NAVO-verplichtingen overtreft. Dit is een directe reactie op de verslechterde veiligheidssituatie en de Russische dreiging. De partij ziet dit als een morele en logische verplichting en wil zo de krijgsmacht moderniseren en langdurige zekerheid bieden.
“Op termijn is een investering van tenminste 3,5% is nodig om onze krijgsmacht te moderniseren en onze NAVO-verplichtingen na te komen; een eerlijke contributie is de logische en morele verplichting van elke bondgenoot.”
“De VVD heeft de 2%-norm al als harde ondergrens wettelijk vastgelegd. Om ons land en onze krijgsmacht de zekerheid voor de lange termijn te geven die zij verdient, leggen we de geldende NAVO-norm van 3,5% als streefcijfer ook vast in de wet.”
“De VVD wil investeren in veiligheid en de defensie-uitgaven laten groeien naar 3,5% van onze economie.”
“De grootste investering in defensie in decennia: om de Russische dreiging het hoofd te bieden en onze manier van leven veilig te stellen, moeten we beschikken over een technologisch superieure krijgsmacht. Een investering van 3,5% van ons Bruto Nationaal Product (BNP) is nodig om onze krijgsmacht te moderniseren.”
Structurele en directe investeringen in modern materieel en innovatie
Naast het verhogen van het budget, wil de VVD gericht investeren in modern materieel, innovatie en technologische superioriteit. Dit moet de krijgsmacht langdurig inzetbaar maken en de Nederlandse economie versterken. De partij koppelt deze investeringen aan het stimuleren van de Nederlandse defensie-industrie en innovatieclusters.
“We investeren in de wapens van de toekomst, zoals hypersonische raketten en drones, en brengen de luchtverdediging snel op orde. Deze investeringen bieden een enorme impuls voor de Nederlandse economie.”
“Door te investeren in hoogwaardige defensiecapaciteit stimuleren we innovatie, creëren we banen en versterken we onze positie als technologische voorloper.”
“Nederland heeft alles in huis om een technologische koploper te zijn. Veel technologieën die we dagelijks gebruiken, zoals het internet (ARPANET) en GPS, vinden hun oorsprong in militair onderzoek. De VVD wil dat grote investeringen in onze veiligheid ook onze eigen innovatiekracht en economie versterken.”
Minder uitgaven aan andere posten om defensie te financieren
Om de forse verhoging van het defensiebudget te bekostigen, kiest de VVD ervoor om op andere terreinen te bezuinigen, zoals zorg, sociale zekerheid en ontwikkelingssamenwerking. De partij wil zo voorkomen dat de belastingdruk stijgt voor burgers en ondernemers.
“De VVD kiest voor investeren in onze veiligheid, van je eigen straat tot op mondiaal niveau. Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
“De VVD gaat mee met de huidige geopolitieke realiteit door te investeren in defensie en minder uit te geven aan ontwikkelingssamenwerking.”
“Om het huishoudboekje van de overheid op orde te houden, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen. Zo leggen we de rekening niet bij hardwerkende Nederlanders of ondernemers neer, maar bij de overheid zelf.”
Defensie-uitgaven wettelijk vastleggen voor lange termijn zekerheid
De VVD wil de defensienorm wettelijk verankeren om te voorkomen dat toekomstige politieke wisselingen tot bezuinigingen leiden. Dit moet zorgen voor continuïteit in investeringen en personeelsbeleid.
“Onze veiligheid is te belangrijk om afhankelijk te zijn van politieke grillen. Het opleiden en behouden van personeel, het opschalen van productiecapaciteit, en de verdere doorontwikkeling van de krijgsmacht vragen om lange termijn zekerheid.”
“Om ons land en onze krijgsmacht de zekerheid voor de lange termijn te geven die zij verdient, leggen we de geldende NAVO-norm van 3,5% als streefcijfer ook vast in de wet. Stelt de NAVO een hogere norm, dan willen we dat de wettelijke verplichting ook weer verhoogd wordt.”
De SP is fel tegen het verhogen van de defensie-uitgaven naar de zogenoemde Trump-norm van 5% van het bbp en wijst extra miljarden voor defensie categorisch af. In plaats daarvan wil de SP investeren in een krijgsmacht die zich beperkt tot verdediging van het eigen grondgebied en samenwerking binnen Europa, zonder uitbreiding van buitenlandse missies of afhankelijkheid van de Amerikaanse wapenindustrie.
Tegen verhoging defensiebudget naar NAVO/Trump-norm
De SP verzet zich expliciet tegen het verhogen van het defensiebudget naar de NAVO-norm of de Trump-norm van 5% van het bbp. Ze stellen dat dit leidt tot bezuinigingen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid, en vooral de Amerikaanse wapenindustrie ten goede komt. De partij vindt dat deze miljarden beter aan publieke voorzieningen besteed kunnen worden.
“De SP is tegen de nieuwe NAVOnorm voor defensieuitgaven waarbij de Amerikaanse president Trump van ons eist dat wij 5% van alles wat we samen in Nederland verdienen uitgeven aan wapens. Dit leidt tot een wereldwijde wapenwedloop en komt vooral de Amerikaanse wapenindustrie ten goede.”
“Partijleiders van Timmermans tot en met Wilders hebben zich gecommitteerd aan de Trumpnorm van vijf procent. Het gaat hierbij om het astronomische bedrag van 35 miljard euro per jaar extra. Dit leidt nu al en zal nog meer leiden tot bezuinigingen op onze zorg, onderwijs en sociale zekerheid.”
“We geven geld uit daar waar het nodig is en bijdraagt aan een sterkere economie, daarom gaan we niet akkoord met tientallen miljarden onproductieve uitgaven per jaar aan de Trumpnorm van vijf procent voor defensieuitgaven.”
Alleen defensie voor eigen grondgebied en VN-mandaat
De SP wil dat de krijgsmacht zich beperkt tot verdediging van het eigen grondgebied en alleen deelneemt aan missies met een VN-mandaat. Ze zijn tegen buitenlandse operaties zonder VN-mandaat en tegen uitbreiding van de NAVO.
“De SP wil een krijgsmacht die in staat is het eigen grondgebied te verdedigen en in staat is op basis van VNmandaat bondgenoten te verdedigen en vredestaken uit te voeren.”
“Dat betekent expliciet: geen operaties buiten het eigen grondgebied, geen operaties zonder VNmandaat en geen uitbreiding met nieuwe NAVOlanden.”
Investeren in Europese defensiesamenwerking en eigen industrie (zonder extra miljarden)
De SP pleit voor meer Europese samenwerking en het opbouwen van een eigen defensie-industrie, maar zonder het defensiebudget fors te verhogen. Ze willen onafhankelijk zijn van de Amerikaanse wapenindustrie en publieke zeggenschap over investeringen.
“Europa moet onafhankelijk zijn van de Amerikaanse wapenindustrie. Wij hebben tal van alternatieven binnen de grenzen van de EU, goed opgeleide vakmensen en onderzoekers waarmee wij zelf wapens voor onze verdediging kunnen maken.”
“We investeren in onze eigen defensieindustrie die wapens maakt voor onze verdediging. Publieke investeringen moeten altijd gepaard gaan met publieke zeggenschap in de bedrijven.”
“Met betere samenwerking en betere afstemming tussen de Europese landen wordt het Europees veiligheidsbelang gediend in plaats van de belangen van de VS.”
Tegen dienstplicht en militarisering
De SP wijst de herinvoering van de dienstplicht en verdere militarisering af, omdat dit volgens hen niet bijdraagt aan veiligheid en leidt tot onnodige angst en maatschappelijke schade.
“Het invoeren van de dienstplicht is dan ook onnodig. We hoeven onze jongeren niet onvrijwillig weg te sleuren uit hun leven, hun werk en hun opleiding. Dit schaadt levens en, de economie; en bovendien kampt Nederland met grote arbeidstekorten die hiermee verslechteren.”
“De Amerikaanse President Trump wil graag dat wij meer dan dubbel zoveel van onze economie gaan inzetten voor militarisering. Daar passen wij voor.”
BBB wil fors meer geld naar Defensie, met als uitgangspunt een groeipad naar 3,5% van het BBP in 2035, maar verbindt daar strikte voorwaarden aan zodat andere essentiële uitgaven niet in het gedrang komen. De partij koppelt defensie-investeringen aan versterking van de economie, innovatie en infrastructuur, en wil dat uitgaven bijdragen aan operationele slagkracht en strategische autonomie. BBB benadrukt dat Defensie-uitgaven nooit een doel op zich zijn, maar moeten leiden tot een daadwerkelijk sterkere krijgsmacht en nationale veiligheid.
Groeipad naar 3,5% BBP voor Defensie, met voorwaarden
BBB steunt een forse verhoging van het defensiebudget richting 3,5% van het BBP in 2035, maar stelt dat dit niet ten koste mag gaan van zaken als AOW, zorg en het mkb. De partij wil alleen verder verhogen als er een eerlijke lastenverdeling binnen de NAVO is en geen financiering via Europese schulden of giften plaatsvindt.
“We nemen het groeipad naar 3,5% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) in 2035 als uitgangspunt. Tegelijk willen we dat dit niet ten koste gaat van belangrijke zaken zoals de AOW, betaalbare zorg, het mkb en een leefbaar platteland. Na 2030 gelden voor ons duidelijke voorwaarden voor verdere verhoging van onze defensieuitgaven, zoals een eerlijke verdeling van kosten binnen de NAVO en geen financiering via Europese schulden of giften.”
“In dat kader is BBB bereid om het door het CPB geschetste ingroeipad naar 3,5% BBP in 2035 als uitgangspunt te nemen, waarbij we ons in de komende kabinetsperiode conformeren aan een structurele intensivering van ruim zes miljard euro in 2030.”
“Maar: BBB legt zich nu nog niet vast op het bereiken van 3,5% BBP en ruim 19,3 miljard euro in 2035. Zulke bedragen kunnen en mogen niet per definitie ten koste gaan van andere zaken die voor BBB essentieel zijn: de betaalbaarheid en instandhouding van de huidige AOW, ons sociale zekerheidsstelsel, goede en toegankelijke gezondheidszorg, een ronkende economie met een sterke mkbsector, goede infrastructuur en een leefbaar platteland. Defensieuitgaven zijn nooit een doel op zich.”
“Daarom hanteren we als BBB tien duidelijke voorwaarden, waaronder een eerlijke lastenverdeling tussen NAVOpartners, geen financiering via Europese schulden of giften en een groeipad dat aanpasbaar is bij veranderende dreigingen.”
Defensie-investeringen koppelen aan economie, innovatie en infrastructuur
BBB wil dat extra defensie-uitgaven niet alleen de krijgsmacht versterken, maar ook bijdragen aan economische groei, innovatie, regionale ontwikkeling en strategische infrastructuur. Investeringen moeten gericht zijn op operationele slagkracht, versterking van de Nederlandse defensie-industrie en civiele weerbaarheid.
“Investeringen moeten bijdragen aan: Operationele slagkracht, gereedheid innovatief vermogen en munitievoorraden; Versterking van de Nederlandse defensieindustrie en strategische autonomie; Infrastructuur die ook civiele weerbaarheid vergroot (zoals spoor en logistiek); Economische kansen in regio’s en sectoren waar Nederland zelf sterker van wordt.”
“Door dit project te koppelen aan Defensieuitgaven, maken we dubbel rendement: voor onze veiligheid én onze economie.”
“Behalve in Defensie gaan we stap voor stap verantwoord toegroeien naar investeringen die in breed verband bijdragen aan onze veiligheid en weerbaarheid. Deze bredere uitgaven versterken de nationale veerkracht, wat zich uitbetaalt in voordelen voor zowel de krijgsmacht en de economie als de samenleving als geheel.”
Defensie-uitgaven zijn geen doel op zich, maar moeten leiden tot daadwerkelijke versterking
BBB benadrukt dat het verhogen van het defensiebudget alleen zinvol is als het leidt tot een daadwerkelijk sterkere, geloofwaardige krijgsmacht die Nederland kan beschermen. De partij wil geen "begroting die scoort", maar een krijgsmacht die werkt en afschrikt.
“Voorop staat dat Nederland een krijgsmacht nodig heeft in volume en vorm die de veiligheid en vrijheid, die ons zo dierbaar is in Nederland, beschermt.”
“Defensieuitgaven zijn nooit een doel op zich. BBB wil een krijgsmacht die werkt en kwaadwillenden afschrikt, niet alleen een begroting die scoort.”
De ChristenUnie wil fors meer geld uittrekken voor defensie en streeft ernaar om in 2035 te voldoen aan de NAVO-norm van 3,5% van het BBP voor defensie-uitgaven. Ze koppelen deze investeringen aan versterking van de Nederlandse defensie-industrie, uitbreiding van oefenruimte en kazernes, en investeren ook in cyberveiligheid en personeelswerving. De partij benadrukt dat deze uitgaven gepaard moeten gaan met politieke controle en een integrale veiligheidsbenadering.
Forse verhoging defensiebudget tot 3,5% BBP
De ChristenUnie pleit voor een substantiële verhoging van het defensiebudget om te voldoen aan de nieuwe NAVO-norm. Dit wordt gezien als noodzakelijk voor de bescherming van vrijheid en veiligheid, mede naar aanleiding van de Russische inval in Oekraïne. De partij koppelt deze verhoging aan investeringen in materieel, oefenruimte en economische groei via de defensie-industrie.
“We investeren de komende jaren fors in defensie om te kunnen voldoen aan de NAVO-norm om in 2035 3,5% van ons BBP uit te geven aan defensie en daarnaast 1,5% aan bijvoorbeeld infrastructuur die ook defensie ten goede komt.”
“De forse uitbreiding van het defensiebudget gaat waar mogelijk gepaard gaan met de groei van de Nederlandse defensie-industrie en met onderzoek en ontwikkeling, zodat investeringen vanuit belastinggeld voor een deel terugkeren in de vorm van economische groei, innovaties en groei van werkgelegenheid.”
“Nederland gaat zich houden aan de afspraken en voldoen aan de internationale normen. Daarom geven we 3.5% van ons nationale inkomen uit aan defensie...”
Extra geld voor cyberveiligheid en moderne dreigingen
Naast traditionele defensie-uitgaven wil de ChristenUnie extra investeren in cyberveiligheid en bescherming tegen hybride dreigingen. Dit wordt gezien als essentieel om Nederland te beschermen tegen spionage, digitale aanvallen en ontwrichting van vitale infrastructuur.
Investeringen in personeel, oefenruimte en kazernes
De partij erkent dat meer geld alleen niet voldoende is: er is ook meer fysieke ruimte nodig voor uitbreiding, oefening en werving van personeel. Dit moet in overleg met lokale overheden en met oog voor economische ontwikkeling.
“Naast financiële ruimte is er fors meer fysieke ruimte nodig om te kunnen uitbreiden en om meer op Nederlands grondgebied te kunnen oefenen. De uitbreiding van kazernes en oefenterreinen gebeurt altijd in afstemming met lokale overheden.”
“We blijven ook op andere manieren inzetten op de werving van defensiepersoneel (zoals Defensity college en de mbo-opleiding VeVa als voorbereiding voor een mogelijke carrière bij defensie).”
Financiering via hogere vermogensbelasting
Om de forse investeringen in defensie te bekostigen, stelt de ChristenUnie een extra vermogensbelasting voor op grote vermogens.
“In het licht van de grote investeringen die nodig zijn in defensie, vragen we van de grootste vermogens een extra bijdrage met een vermogensbelasting van 1% op vermogens boven de 1 miljoen euro.”
GroenLinks-PvdA kiest voor een forse verhoging van het defensiebudget, tot 3,5% van het bbp, als reactie op de Russische agressie en om minder afhankelijk te worden van de Verenigde Staten. Ze benadrukken dat deze extra uitgaven niet ten koste mogen gaan van zorg, onderwijs, sociale zekerheid en pensioenen, maar gefinancierd worden door hogere bijdragen van de rijkste Nederlanders. De partij koppelt de verhoging aan een bredere visie op veiligheid, waarbij ook diplomatie, innovatie en Europese samenwerking centraal staan.
Historische verhoging defensiebudget naar 3,5% bbp
GroenLinks-PvdA wil het defensiebudget historisch verhogen tot 3,5% van het bbp, vooral vanwege de Russische dreiging en om de NAVO-afspraken na te komen. Ze willen hiermee de krijgsmacht versterken, moderniseren en onafhankelijker maken van de VS, met investeringen in innovatie en Europese samenwerking.
“We staan voor een historische verhoging van de uitgaven aan defensie. We houden ons aan de nieuwe NAVO-norm en groeien toe naar de afspraak om 3,5% van het bbp uit te geven aan defensie.”
“We committeren ons aan het verhogen van het defensiebudget naar 3,5% van het bbp vanwege de Russische agressie en de noodzaak om ons onafhankelijker te maken van de Verenigde Staten.”
Geen bezuinigingen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid
De partij stelt expliciet dat de extra defensie-uitgaven niet gefinancierd mogen worden door te bezuinigen op sociale voorzieningen. In plaats daarvan willen ze de lasten leggen bij de rijkste Nederlanders.
“We betalen de hogere defensie-uitgaven niet met bezuinigen op zorg, onderwijs, sociale zekerheid en pensioenen. De hogere defensie-uitgaven betalen we door een eerlijke bijdrage te vragen van de rijkste Nederlanders.”
“Een hoger defensiebudget dient dus gepaard te gaan met het bouwen aan een Nieuwe Verzorgingsstaat en investeringen in verduurzaming en energie-onafhankelijkheid. We betalen de hogere defensie-uitgaven niet met bezuinigingen op zorg, onderwijs, sociale zekerheid en pensioenen.”
Investeren in innovatie, Europese samenwerking en publieke defensie-industrie
Naast het verhogen van het budget, wil GroenLinks-PvdA investeren in innovatie (zoals drones), Europese defensiesamenwerking en een deels publieke defensie-industrie. Dit moet verspilling voorkomen en winsten terug laten vloeien naar de samenleving.
“We zetten in op innovatie, bijvoorbeeld op het gebied van drones. Hiermee schrikken we Russische agressie af, voldoen we aan onze NAVO-doelstellingen en kunnen we ons land beter beschermen.”
“De overheid wordt medeaandeelhouder van defensiebedrijven, zodat de winsten terugvloeien naar de samenleving.”
“We investeren in een onafhankelijkere, moderne defensie-industrie in samenwerking met Europese partners met wie we gezamenlijk inkopen en ontwikkelen. Strategisch relevante defensiebedrijven komen deels in publieke handen via staatsdeelnemingen.”
Tijdelijke uitzondering defensie-uitgaven van Europese begrotingstekortregels
GroenLinks-PvdA steunt het tijdelijk uitzonderen van defensie-uitgaven van het Europese begrotingstekort, zodat investeringen in defensie niet direct tot bezuinigingen elders leiden.
“De mogelijkheid om uitgaven voor defensie tijdelijk uit te zonderen van het tekort, juichen we toe en zetten we nationaal in.”
JA21 wil fors meer geld uittrekken voor defensie, met als doel een sterke, schaalbare krijgsmacht die Nederland zelfstandig kan verdedigen. De partij stelt voor om de defensie-uitgaven structureel te verhogen naar 5% van het nationaal inkomen in 2035, met concrete investeringen in personeel, materieel en de Nederlandse defensie-industrie. JA21 koppelt deze verhoging aan strategische autonomie, NAVO-verplichtingen en het versterken van de weerbaarheid van Nederland.
Structurele verhoging defensiebudget naar 5% van het nationaal inkomen
JA21 pleit voor een uitzonderlijk forse verhoging van het defensiebudget, oplopend tot 5% van het nationaal inkomen in 2035. Hiermee wil de partij de krijgsmacht moderniseren, uitbreiden en langdurig inzetbaar maken, en tegelijkertijd de afhankelijkheid van andere landen verminderen. De verhoging wordt gepresenteerd als noodzakelijk gezien de internationale dreigingen en de verwaarlozing van Defensie in het verleden.
“Wij werken lineair toe naar 3,5% + 1,5% van het nationaal inkomen aan defensie(gerelateerde)-uitgaven in 2035.”
“Lineair groeien naar uitgaven van 5% van het BBP in 2035.”
“JA21 wil fors investeren in een krijgsmacht die ook in de toekomst in staat zal zijn om de Nederlandse belangen te beschermen”
Investeren in personeel, materieel en Nederlandse defensie-industrie
Naast het verhogen van het budget, wil JA21 het geld inzetten voor het vergroten van het personeelsbestand, het verbeteren van arbeidsvoorwaarden, en het stimuleren van de Nederlandse defensie-industrie. Dit moet leiden tot een schaalbare, moderne krijgsmacht en meer strategische autonomie.
“Groeien naar een schaalbaar personeelsbestand van 200.000 militairen, reservisten en burgers.”
“Flinke verbetering van arbeidsvoorwaarden, doorgroeimogelijkheden en maatschappelijke waardering voor defensiepersoneel.”
“Voor de defensie-industrie schrapt JA21 belemmerende regelgeving en zet het in op langdurige opdrachten binnen Nederland.”
“De Nederlandse defensie-industrie versterken door minder belemmerende regelgeving en vergunningseisen, en door het verstrekken van langdurige opdrachten.”
Geen EU-leger, alleen inzet bij Nederlands belang
JA21 koppelt de extra investeringen aan behoud van nationale soevereiniteit: geen EU-leger en geen militaire inzet zonder aantoonbaar Nederlands belang of mandaat.
“Geen EU-leger en geen militaire inzet zonder aantoonbaar Nederlands belang of mandaat.”
BIJ1 is fel tegen het verhogen van het defensiebudget en weigert extra geld uit te geven aan wapens of militaire doeleinden. De partij wil geen enkele verhoging van het defensiebudget, stopt overheidsfinanciering van militair onderzoek, en wil het geld dat hierdoor vrijkomt besteden aan sociale voorzieningen zoals zorg en onderwijs. BIJ1 kiest voor ontwapening, neutraliteit, en een directe koers richting uittreding uit de NAVO.
Geen extra geld naar defensie of wapens
BIJ1 verzet zich principieel tegen elke verhoging van het defensiebudget en investeringen in wapens, omdat zij dit zien als het spekken van de wapenindustrie en het vergroten van geweld wereldwijd. In plaats daarvan wil de partij het geld inzetten voor vrede, veiligheid en bestaanszekerheid, zowel nationaal als internationaal.
“BIJ1 geeft geen extra geld uit aan wapens. We werken niet mee aan de absurde verhoging van het NAVO-budget. Er gaat geen cent meer naar wapens in militaire conflicten, naar koloniale oorlogen en naar genocide.”
“Tot dat moment verhogen we op geen enkel moment het budget van defensie.”
“Alles voor vrede, geen cent naar oorlog.”
Stoppen met overheidsfinanciering van militair onderzoek
BIJ1 wil dat de overheid geen geld meer steekt in militair onderzoek en beëindigt samenwerkingen tussen universiteiten en de militaire industrie. Het geld dat hierdoor vrijkomt, wordt ingezet voor een wettelijk vredesfonds ten behoeve van zorg, onderwijs, openbaar vervoer en internationale wederopbouw.
“Nederland stopt geen geld van de overheid meer in militair onderzoek, beëindigt geweld gerelateerde samenwerking met universiteiten en ontmantelt militaire industrieel-academische netwerken.”
“Militaire samenwerking met universiteiten en publieke financiering van militair onderzoek stoppen we. Geld dat hierdoor vrijkomt komt in een wettelijk vredesfonds voor zorg, onderwijs, openbaar vervoer en internationale wederopbouw.”
Uittreding uit de NAVO en koers naar neutraliteit
BIJ1 wil dat Nederland direct start met het traject om uit de NAVO te treden en binnen vier jaar volledig uittreedt. Tot die tijd wordt het defensiebudget niet verhoogd en kiest Nederland voor een neutrale, ontwapenende positie.
Het CDA wil fors meer geld uittrekken voor defensie en committeert zich aan de nieuwe NAVO-norm van 3,5% van het bbp in 2035, met een eerste stap richting 2030. De partij stelt voor deze extra uitgaven te financieren via begrotingsruimte, ruimere EU-regels en een nieuwe 'vrijheidsbijdrage' voor burgers en bedrijven, en wil het geld inzetten voor modernisering, innovatie en opschaling van de krijgsmacht en defensie-industrie.
Fors verhogen defensiebudget naar NAVO-norm
Het CDA wil dat Nederland uiterlijk in 2035 3,5% van het bbp aan defensie uitgeeft, conform de nieuwe NAVO-norm, en zet in de komende periode een eerste stap richting 2030. Hiermee wil de partij de krijgsmacht versterken en moderniseren om de veiligheid te waarborgen in een veranderende geopolitieke context.
“Nederland committeert zich aan de afspraken van de NAVO-capaciteitsdoelstellingen en de nieuwe NAVO-norm om uiterlijk in 2035 3,5 procent van het bbp uit te geven aan defensie. In de komende periode willen we de eerste stap naar 2030 zetten.”
“Vrijheid is niet gratis. Investeringen in onze veiligheid zijn vandaag van belang en voor de toekomst. We maken ruimte op de begroting om de extra defensie-uitgaven te kunnen betalen, waarbij we gebruikmaken van de ruimere EU-begrotingsregels.”
Invoering 'vrijheidsbijdrage' voor burgers en bedrijven
Om de forse verhoging van het defensiebudget te financieren, introduceert het CDA een 'vrijheidsbijdrage' waarbij iedereen naar draagkracht bijdraagt. Dit is een expliciet nieuwe belastingmaatregel gericht op het eerlijk verdelen van de lasten van extra defensie-uitgaven.
“Daarnaast introduceren we een vrijheidsbijdrage voor iedereen, burgers en bedrijven. We vragen daarmee iedereen evenredig naar draagkracht bij te dragen.”
“Voor een deel financieren we de defensie-uitgaven via een vrijheidsbijdrage voor burgers en bedrijven, zodat iedereen evenredig bijdraagt naar draagkracht.”
Investeren in modernisering, innovatie en opschaling krijgsmacht
Het extra geld voor defensie wordt volgens het CDA gericht ingezet op het versterken en moderniseren van de krijgsmacht, investeren in innovatieve technologieën en het opschalen van de Nederlandse en Europese defensie-industrie.
“We zetten de extra defensie-uitgaven in voor het versterken en moderniseren van onze krijgsmacht.”
“Een deel van de defensie-investeringen kan worden gericht op innovatieve en technologische investeringen en onderwijs, die relevant zijn voor defensie.”
“We zetten in op een innovatieve Nederlandse en Europese defensie-industrie en bouwen de productiecapaciteit uit.”
De SGP wil fors meer geld naar Defensie en pleit voor het voldoen aan de nieuwe NAVO-norm, waarbij Nederland in 2035 zelfs 5% van het BBP aan Defensie besteedt. Ze willen investeren in modern materieel, uitbreiding van de krijgsmacht, innovatie, en een aantrekkelijker werkgeverschap voor militairen. De partij ziet een sterke Defensie als kerntaak van de overheid en essentieel voor nationale en internationale veiligheid.
Voldoen aan (en verhogen van) NAVO-norm voor Defensie-uitgaven
De SGP vindt dat Nederland structureel meer moet uitgeven aan Defensie en wil de NAVO-norm niet alleen halen, maar zelfs verhogen naar 5% van het BBP in 2035. Dit is een van de meest concrete en onderscheidende voorstellen in het programma en wordt gepresenteerd als noodzakelijk voor de veiligheid van Nederland en Europa.
“De SGP wil gaan voldoen aan de nieuwe NAVO-norm voor defensie-uitgaven. In 2035 besteedt Nederland 5% van het BBP aan onze Defensie, waarbij 1,5% wordt besteed aan bredere investeringen in maatschappelijke weerbaarheid en infrastructuur.”
Investeren in modernisering, uitbreiding en innovatie van de krijgsmacht
De SGP wil extra investeren in modern materieel, innovatie (zoals drones en cybercapaciteit), uitbreiding van de krijgsmacht en het aantrekkelijker maken van Defensie als werkgever. Dit moet Nederland weerbaarder maken tegen moderne dreigingen en de NAVO-doelstellingen helpen realiseren.
“De SGP wil extra investeren in specialisaties als de speciale eenheden en onderzeebootcapaciteit.”
“Nederland investeert in innovatie, drones, counterdrone systemen en overige cybercapaciteiten.”
“De SGP wil dat Nederland meer F-35’s en meer luchtverdediging inkoopt. Ook moet Nederland de infanteriebataljons zo veel mogelijk aanvullen.”
“De SGP wil daarom een nieuw loongebouw waardoor Defensie een aantrekkelijk werkgever is. Dit helpt ook om opgeleide militairen te behouden.”
Structurele prioriteit voor Defensie in overheidsfinanciën
De SGP positioneert Defensie-uitgaven als absolute prioriteit binnen de rijksbegroting, zelfs als dat betekent dat op andere uitgaven moet worden bezuinigd. Ze benadrukken dat de stijgende Defensie-investeringen een bewuste politieke keuze zijn.
“Met stip op één de broodnodige investeringen in Defensie.”
“Wij willen dat er goed gekeken wordt hoe de groei van de overheidsuitgaven beperkt kan worden, zeker nu de Defensie-investeringen gaan stijgen. De SGP kijkt daarom kritisch naar de uitgaven aan (onnodige) zorg, sociale zekerheid en de uitgaven bij de overheid zelf.”
D66 kiest voor een forse verhoging van de defensie-uitgaven, in lijn met NAVO-afspraken, en wil investeren in zowel klassieke als moderne defensiecapaciteiten. Ze benadrukken dat deze investeringen noodzakelijk zijn voor de veiligheid van Nederland en Europa, maar willen tegelijkertijd dat dit niet ten koste gaat van andere essentiële publieke voorzieningen zoals onderwijs en het sociale vangnet.
NAVO-norm: Minimaal 3,5% bbp naar defensie
D66 wil de NAVO-afspraak nakomen om minimaal 3,5% van het bbp aan defensie uit te geven, inclusief investeringen in kritieke infrastructuur en civiele paraatheid. Dit is een duidelijke keuze voor structureel meer geld naar defensie, met het oog op internationale verplichtingen en de veranderende veiligheidssituatie.
“We komen de NAVO-afspraak na om minimaal 3,5% van het bbp aan defensie uit te geven en minimaal 1,5% van het bbp aan de kritieke infrastructuur, civiele paraatheid, veerkracht en het versterken van onze defensie-industrie.”
“Daarnaast vraagt de NAVO ons om meer geld vrij te maken voor defensie. Voor onze veiligheid zetten we ons hier vol voor in.”
Investeren in klassieke én moderne defensiecapaciteit
D66 wil niet alleen meer geld naar defensie, maar ook gericht investeren in zowel klassieke slagkracht (zoals munitie en materieel) als moderne technologieën (zoals AI, drones en cybersecurity). Hiermee willen ze de krijgsmacht toekomstbestendig maken en inspelen op hybride dreigingen.
“We investeren in de gereedheid van onze krijgsmacht. Dat doen we onder andere met voldoende (getraind) personeel, uitbreiding van oefenlocaties, passend materieel en efficiënte logistiek en instandhouding.”
“Moderne oorlogsvoering is gelaagd, hybride en technologisch gedreven, maar blijft ook afhankelijk van klassieke slagkracht en menselijke veerkracht. Daarvoor zijn klassieke investeringen nodig, zoals in genoeg munitie, systemen en materieel, mensen en industriële productiecapaciteit.”
“D66 wil dat Nederland in 2030 Europees koploper is op het gebied van AI, drones, ruimtevaart en cybersecurity voor defensie.”
Defensie-uitgaven mogen niet ten koste gaan van onderwijs en sociaal vangnet
Hoewel D66 fors wil investeren in defensie, stellen ze expliciet dat dit niet mag leiden tot bezuinigingen op andere essentiële publieke voorzieningen. Dit waarborgt volgens hen de balans tussen veiligheid en een sterke samenleving.
“Veiligheid en defensie zijn cruciaal, maar mogen nooit ten koste gaan van de samenleving die we juist willen beschermen. Daarom gaat er geen euro minder naar het onderwijs en het sociale vangnet.”
BVNL wil dat Nederland per direct voldoet aan de NAVO-norm van 2% van het BBP voor defensie-uitgaven, maar is tegen een verdere verhoging naar 5%. Ze pleiten voor een soevereine krijgsmacht met voldoende personeel en materieel, maar willen geen extra geld uitgeven aan militaire operaties buiten NAVO-grondgebied.
Direct voldoen aan 2% NAVO-norm, geen 5%
BVNL vindt dat Nederland zijn NAVO-verplichtingen moet nakomen door minimaal 2% van het BBP aan defensie te besteden, maar verzet zich tegen een verhoging naar 5%. Ze willen extra uitgaven boven deze norm terugdraaien en beperken de inzet tot defensie van het NAVO-grondgebied.
Geen militaire of financiële steun buiten NAVO-grondgebied
BVNL wil geen extra defensiegeld besteden aan militaire operaties of steun buiten het NAVO-grondgebied. Ze vinden dat Nederland zich niet moet mengen in buitenlandse oorlogen en alleen defensieve NAVO-taken moet uitvoeren.
Eenmalige extra loonsverhoging voor militairen in lagere schalen
BVNL wil gericht meer geld naar defensiepersoneel door een eenmalige loonsverhoging van 10% voor militairen in de lagere loonschalen, om hun positie te verbeteren.
“Een eenmalige extra loonsverhoging van 10% voor alle militairen die zich in de lagere loonschalen bevinden.”
NSC wil fors meer geld uittrekken voor defensie en committeert zich aan de nieuwe NAVO-norm van 3,5% van het bbp voor defensie-uitgaven. Ze benadrukken dat deze investeringen noodzakelijk zijn voor de veiligheid van Nederland, maar dat de bestaanszekerheid van burgers niet mag worden aangetast. Daarnaast wordt jaarlijks € 1 miljard extra geïnvesteerd in een weerbare samenleving, met aandacht voor burgersteunpunten, cyberveiligheid en infrastructuur.
Defensie-uitgaven verhogen naar NAVO-norm 3,5% bbp
NSC stelt voor om de defensie-uitgaven structureel te verhogen tot de nieuwe NAVO-norm van 3,5% van het bbp, met als doel de slagkracht, gereedheid en uitrusting van de krijgsmacht te versterken. Dit wordt gezien als noodzakelijk gezien de huidige geopolitieke dreigingen en de rol van Nederland binnen de NAVO.
Jaarlijks € 1 miljard extra voor weerbare samenleving
Naast de verhoging van het defensiebudget investeert NSC jaarlijks € 1 miljard in een weerbare samenleving, gericht op burgersteunpunten, buurtnetwerken en cyberveiligheid. Dit wordt gepresenteerd als een noodzakelijke aanvulling op militaire investeringen om de samenleving als geheel weerbaarder te maken tegen dreigingen.
Defensie-uitgaven mogen bestaanszekerheid niet schaden
Hoewel NSC fors wil investeren in defensie, stellen ze expliciet dat deze uitgaven niet ten koste mogen gaan van de bestaanszekerheid van burgers. Ze benadrukken het belang van een sterke samenleving naast militaire slagkracht.
“De extra investeringen in defensie zijn noodzakelijk, maar moeten zorgvuldig worden gedekt. Daarbij mag de bestaanszekerheid van mensen nooit in het gedrang komen. Een sterke samenleving is immers net zo belangrijk voor onze veiligheid als militaire slagkracht.”
50PLUS wil de defensie-uitgaven verhogen in lijn met de NAVO-afspraken, gezien de veranderde geopolitieke situatie door de oorlog in Oekraïne. Ze pleiten daarnaast voor versterking van de nationale defensie-industrie en een bredere maatschappelijke dienstplicht. De partij ziet een grotere rol voor Europa op het wereldtoneel en wil minder afhankelijk zijn van andere grootmachten.
Defensie-uitgaven verhogen volgens NAVO-afspraken
50PLUS vindt dat Nederland zijn defensiebudget moet uitbreiden om het eigen en NAVO-grondgebied te kunnen verdedigen, vooral vanwege de dreiging vanuit Rusland. Ze koppelen de verhoging expliciet aan internationale verplichtingen binnen de NAVO.
“Uitbreiding van de defensie-uitgaven in lijn met de afspraken in NAVO-verband.”
Versterking nationale defensie-industrie
Naast meer geld voor defensie wil 50PLUS investeren in de eigen defensie-industrie, om de strategische autonomie van Nederland te vergroten en minder afhankelijk te zijn van buitenlandse leveranciers.
“Versterking van de nationale defensie-industrie.”
Gemoderniseerde maatschappelijke dienstplicht
50PLUS stelt voor om een brede, gemoderniseerde dienstplicht in te voeren, niet alleen voor defensie maar ook voor zorg en civiele veiligheid, om de weerbaarheid van de samenleving te vergroten.
“Een gemoderniseerde algemene maatschappelijk dien(st)plicht voor defensie, zorg of civiele veiligheid.”
Europa als grootmacht, minder afhankelijk van anderen
De partij wil dat Europa als grootmacht optreedt en minder afhankelijk wordt van andere wereldmachten, wat samenhangt met investeringen in defensie en strategische autonomie.
“Europa als een grootmacht, dat minder afhankelijk is van andere wereldmachten.”
De PVV wil de uitgaven aan defensie stapsgewijs verhogen, met als prioriteit de bescherming van het eigen grondgebied en niet het uitvoeren van buitenlandse missies. De partij wil het defensiebudget laten groeien, maar wil dit vooral mogelijk maken door minder geld uit te geven aan internationale verplichtingen zoals steun aan Oekraïne en ontwikkelingshulp, zodat er meer middelen beschikbaar komen voor het Nederlandse leger.
Defensie-uitgaven stapsgewijs verhogen voor nationale bescherming
De PVV wil het defensiebudget laten groeien, met de nadruk op de bescherming van Nederland zelf in plaats van buitenlandse missies. De partij ziet de NAVO als hoeksteen, maar wil de focus leggen op grensbewaking en nationale belangen.
“Wij hebben de ambitie om de Defensie uitgaven te laten groeien, en zullen dit stapsgewijs vormgeven.”
“De basistaak van onze Krijgsmacht is de bescherming van ons eigen grondgebied. Wij willen dus geen buitenlandse militaire missies, maar militaire inzet aan onze eigen grenzen: grensbewaking.”
Minder geld naar buitenland, meer naar Nederlandse defensie
De PVV wil minder geld besteden aan internationale steun (zoals aan Oekraïne en ontwikkelingshulp) en Europese afdrachten, zodat er meer middelen beschikbaar zijn voor Nederlandse belangen, waaronder defensie.
Volt wil structureel meer investeren in Europese defensie, maar met nadruk op gezamenlijke Europese projecten, efficiëntie en democratische controle. Ze pleiten voor het bundelen van defensie-uitgaven boven 2% van het bbp, investeren in de Europese defensie-industrie, en het open bespreken van de gevolgen van stijgende defensiebudgetten, vooral als dit ten koste gaat van sociale uitgaven. De partij ziet meer geld voor defensie als noodzakelijk, maar alleen als het doelmatig, transparant en Europees gecoördineerd wordt.
Structureel meer investeren in Europese defensie
Volt wil structureel investeren in defensie, maar alleen in wat echt nodig is en met focus op gezamenlijke Europese projecten om versnippering en dubbele uitgaven te voorkomen. Uitgaven boven de NAVO-norm van 2% bbp moeten gericht zijn op Europese samenwerking, met eurobonds als financieringsmiddel. Kostenbesparing en efficiëntie staan centraal, zodat er ook geld overblijft voor andere maatschappelijke doelen.
“Er wordt structureel geïnvesteerd in wat écht nodig is, met focus op resultaat, niet alleen op hoeveel procent van het budget naar defensie gaat. De uitbreiding binnen defensie wordt gezamenlijk gefinancierd met eurobonds. Uitgaven boven de 2% van het bruto binnenlandse product (bbp) worden gericht op gezamenlijke Europese projecten.”
“Door samen te investeren besparen we kosten. Die besparingen kunnen we gebruiken voor groene, sociale en economische projecten.”
Substantiële investeringen in de Europese defensie-industrie
Volt wil de Europese defensie-industrie versterken door substantiële investeringen, langlopende contractgaranties, goedkope leningen en vergunningen voor nieuwe productielocaties. Dit moet de sector laten opschalen, banen creëren en de afhankelijkheid van niet-Europese bedrijven verminderen.
“Er wordt substantieel geïnvesteerd in de Europese defensie-industrie in de vorm van langlopende contractgaranties, goedkope leningen en vergunningen voor nieuwe productielocaties, zodat de sector kan opschalen, er banen worden gecreëerd en gehele toeleveringsketens worden versterkt.”
Transparantie, democratische controle en open debat over defensiebudgetten
Volt erkent zorgen over stijgende defensiebudgetten en wil dat alle uitgaven voldoen aan democratische normen en Europese waarden. Ze benadrukken het belang van transparantie, doelmatigheid en het open bespreken van de gevolgen voor sociale uitgaven.
“Alle defensie-uitgaven moeten voldoen aan democratische normen, Europese waarden en het internationaal recht. De zorgen van burgers over stijgende defensiebudgetten worden serieus genomen. We praten daar open en eerlijk over, vooral als de sociale uitgaven onder druk staan.”
DENK is tegen het structureel verhogen van het defensiebudget en vindt de huidige uitgaven aan defensie voldoende. Extra miljardeninvesteringen in defensie worden afgewezen, tenzij deze aantoonbaar noodzakelijk zijn voor het op orde houden van de basis, zoals goede huisvesting, salaris en uitrusting van militairen. DENK wil geen wapenwedloop en is kritisch op druk vanuit de NAVO om meer geld aan defensie te besteden.
Geen extra miljarden voor defensie
DENK verzet zich tegen het verhogen van het defensiebudget onder internationale druk en vindt de huidige uitgaven voldoende. Alleen noodzakelijke uitgaven voor het waarborgen van de basisvoorzieningen voor militairen worden gesteund; extra investeringen zonder aantoonbare noodzaak worden afgewezen. DENK wil geen verdere militaire opbouw of wapenwedloop.
“DENK verzet zich tegen de extra miljardenuitgaven onder druk van NAVO baas Mark Rutte en President Donald Trump. DENK vindt de huidige defensie uitgaven voldoende en wijst op de enorme militaire overmacht van de NAVO die niet nog verder uitgebreid hoeft te worden.”
“Wij steunen alleen defensie uitgaven die aantoonbaar nodig zijn om de basis op orde te hebben bij Defensie. Dit betekent goede huisvesting van onze militairen, een fatsoenlijk salaris en een goede uitrusting. Miljardeninvesteringen zonder aantoonbare noodzaak steunen wij niet. Wij willen geen wapenwedloop.”