Verkiezingsprogramma's 2025 overmedisch onderzoek
De Partij voor de Dieren wil medisch onderzoek fundamenteel hervormen door dierproeven zo snel mogelijk te verbieden en te investeren in proefdiervrije alternatieven. Daarnaast pleit de partij voor meer publieke financiering, openbaarheid en onafhankelijkheid van medisch onderzoek, met een sterke focus op maatschappelijke relevantie en het tegengaan van commerciële invloeden.
Verbod op dierproeven en stimulering proefdiervrije alternatieven
De PvdD wil dierproeven in medisch onderzoek zo snel mogelijk beëindigen en investeert in de ontwikkeling en internationale erkenning van proefdiervrije methoden. Dit is zowel uit dierenwelzijnsoverwegingen als vanwege de beperkte bruikbaarheid van dierproeven voor de mens.
“Onderzoek met dieren wordt zo snel mogelijk verboden. Er komt een plan (met tijdpad) om het apenonderzoekscentrum BPRC zo spoedig mogelijk te sluiten.”
“Het merendeel (ongeveer 85%) van de uitgevoerde dierproeven leidt bovendien niet tot bruikbare resultaten, omdat dieren en mensen biologisch te veel van elkaar verschillen. Daarom is het niet alleen vanwege dierenwelzijn, maar ook wegens de dringende behoefte aan betere modellen, belangrijk om geen dierproeven meer te verrichten.”
“Waar proefdiervrije methoden nog niet bestaan, moeten ze ontwikkeld worden. Zo kan Nederland aanjager worden op het gebied van onderzoek zonder proefdieren. De Partij voor de Dieren wil dan ook dat de investering in alternatieven voor proefdieronderzoek de hoogste prioriteit krijgt.”
“Nederland zet zich in EU- en ander internationaal verband in voor een versnelling van de internationale erkenning en toepassing van proefdiervrije onderzoeks- en testmethoden en het uitfaseren van dierproeven.”
Meer publieke financiering en onafhankelijkheid van medisch onderzoek
De partij wil dat medisch onderzoek onafhankelijk van commerciële belangen wordt uitgevoerd, met meer vaste publieke financiering en open toegang tot resultaten. Dit moet de kwaliteit, transparantie en maatschappelijke relevantie van onderzoek vergroten.
“Wetenschap mag niet onderworpen worden aan de markt of commerciële belangen. Om kwaliteit en onafhankelijkheid van wetenschappelijk onderzoek te vergroten wordt een groter deel hiervan gefinancierd via vaste (meerjarige) financiering.”
“Wetenschappelijk onderzoek wordt publiek gefinancierd en moet dus toegankelijker worden. Daarom wordt de Open Access- en Open Science-beweging gesteund en gefinancierd.”
“Verplichte cofinanciering door bedrijven bij onderzoeksvoorstellen wordt zoveel mogelijk vermeden.”
“Er komen strengere onafhankelijkheidseisen bij het instellen van bijzondere leerstoelen die gefinancierd worden door het bedrijfsleven of maatschappelijke organisaties en stichtingen.”
Strengere eisen en transparantie bij medisch onderzoek met dieren (overgangsmaatregel)
Zolang dierproeven nog plaatsvinden, worden de eisen voor vergunningverlening en transparantie fors aangescherpt om onnodig dierenleed en ineffectief onderzoek te voorkomen.
“Een vergunning wordt niet meer verleend als van tevoren niet kan worden bewezen dat de resultaten vertaalbaar zijn naar de mens. Het wordt verplicht om vooraf een systematische review te doen, waarin wordt onderzocht of de dierproef noodzakelijk is en of er geen proefdiervrij alternatief beschikbaar is.”
“Uitvoerders worden verplicht om openheid van zaken te geven over de dierproeven die zij doen; voor burgers en toezichthoudende organisaties moet duidelijk zijn hoe dierproeven uitgevoerd worden.”
Extra onderzoeksgeld voor onderbelichte aandoeningen en groepen
De PvdD wil meer onderzoeksgeld voor aandoeningen die vaak onderbelicht zijn, zoals post-covid en ME/CVS, en pleit voor het wegnemen van ongelijkheid in medisch onderzoek naar vrouwen en gemarginaliseerde groepen.
“Er wordt meer geld uitgetrokken voor onderzoek naar en behandeling van post-covid, ME/CVS en andere PAIS-aandoeningen.”
“Het wordt een belangrijk doel voor onderwijsinstellingen om deze ongelijkheid weg te nemen.”
Volt ziet medisch onderzoek als essentieel voor innovatie, betere zorg en gelijke behandeling in de gezondheidszorg. Ze willen structureel investeren in onafhankelijk, publiek en divers onderzoek, met speciale aandacht voor vrouwengezondheid, preventie, en academisch geleide klinische studies. Volt streeft naar minder afhankelijkheid van commerciële partijen, meer publieke regie en structurele financiering voor risicovol en vernieuwend onderzoek.
Structurele en Publieke Investeringen in Medisch Onderzoek
Volt pleit voor vaste, langetermijnfinanciering van fundamenteel, toegepast en praktijkgericht onderzoek, zodat onderzoekers structurele zekerheid hebben en Nederland aantrekkelijk blijft voor toptalent. Ze willen dat academische ziekenhuizen meer ruimte krijgen voor eigen klinische studies, zodat de EU minder afhankelijk is van commerciële trials en nieuwe behandelingen sneller beschikbaar komen.
“Volt zorgt voor vaste, langetermijnfinanciering van fundamenteel, toegepast en praktijkgericht onderzoek. Zo hebben onderzoekers en kennisinstellingen structurele zekerheid om risicovolle en innovatieve projecten op te zetten.”
“Volt stimuleert academisch geleide klinische studies door financiering, juridische ondersteuning en infrastructuur. Universiteiten en academische ziekenhuizen krijgen structurele ruimte om zelf fase I-II-onderzoek te organiseren, zodat de EU minder afhankelijk is van commerciële trials.”
“We zorgen ervoor dat de ontwikkelde geneesmiddelen en therapieën in publieke handen blijven, bijvoorbeeld via licentie-afspraken met Nederlandse instituten of gezamenlijke Europese fondsen.”
Meer Onderzoek en Innovatie voor Vrouwengezondheid
Volt wil de genderkloof in de gezondheidszorg verkleinen door meer onderzoek en innovatie specifiek gericht op vrouwelijke aandoeningen en pijnvrije methoden, met inzet van nieuwe technologieën zoals AI.
“Volt heft de genderkloof in de gezondheidszorg op. Daarvoor verbreden en intensiveren we de Nationale Strategie Vrouwengezondheid. Dit doen we met een passend budget.”
“Zo wil Volt investeren in snellere diagnose, betere zorg en meer onderzoek naar vrouwelijke aandoeningen, zoals endometriose. Volt investeert ook in de ontwikkeling van innovatieve en pijnvrije methoden voor borstkankeronderzoek, waarbij we risicovoorspelling met AI en risicostratificatie stimuleren.”
Structureel Onderzoek naar Preventie en Kosteneffectiviteit
Volt vindt dat preventie alleen effectief kan zijn als het gebaseerd is op degelijk onderzoek naar kostenefficiëntie, zodat gezondheidswinst meetbaar en gewaardeerd wordt.
Meer Onderzoek naar Mentale Gezondheid en Invloed van Technologie
Volt wil structureel onderzoek naar de invloed van sociale media en digitale technologie op mentale gezondheid, met als doel jongeren en ouders beter te ondersteunen met actuele kennis.
“Volt zet in op structureel onderzoek naar de invloed van sociale media en digitale technologie op de mentale gezondheid.”
Investeringen in Zorgonderzoek en Opleidingen
Volt erkent het belang van onderzoek voor de kwaliteit van zorg en wil meer investeren in onderzoek en het aantrekkelijker maken van zorgopleidingen.
“Wij maken de beloning eerlijk en laten de lonen in de zorg gelijk lopen met de rest van de publieke sector. Long covid erkennen we als beroepsziekte bij zorgmedewerkers. We investeren meer in onderzoek en maken zorgopleidingen aantrekkelijker, bijvoorbeeld door geen collegegeld te vragen.”
De SGP vindt dat medisch onderzoek zich moet richten op het bevorderen van gezondheidszorg voor moeder en kind, het aanpakken van volksziekten, en het stimuleren van onderzoek naar specifieke aandoeningen zoals long covid en ME/CVS. De partij is kritisch op onderzoek dat moreel of wetenschappelijk omstreden is, zoals embryokweek, en wil prioriteit geven aan bewezen effectieve zorg en behandelingen. Onderzoeksgelden moeten vooral naar volksziekten en ethisch verantwoorde medische innovaties gaan.
Prioriteit voor onderzoek naar volksziekten en specifieke aandoeningen
De SGP wil dat onderzoeksmiddelen vooral worden ingezet voor volksziekten zoals dementie, kanker en hart- en vaatziekten, en voor aandoeningen als long covid en ME/CVS. Hiermee wil de partij de effectiviteit en relevantie van medisch onderzoek vergroten en inspelen op actuele gezondheidsproblemen.
“De SGP wil meer bewustwording van en onderzoek naar ziekten als long covid of ME/CVS. De aanpak van ‘volksziekten’ zoals dementie, kanker en hart- en vaatziekten krijgt prioriteit bij het toekennen van onderzoeksmiddelen.”
Kritisch op prenataal onderzoek en embryogericht onderzoek
De SGP is terughoudend met medisch onderzoek dat leidt tot meer abortussen of ethisch omstreden praktijken, zoals embryokweek. Onderzoek moet gericht zijn op het bevorderen van zorg, niet op het vergroten van 'reproductieve rechten'.
“Méér prenataal onderzoek leidt in de praktijk helaas tot méér abortussen. De SGP wil dat screenings alleen worden ingezet om gezondheidszorg voor moeder en kind te bevorderen, niet om ‘reproductieve rechten’ van ouders te vergroten.”
“Embryokweek voor wetenschappelijke doeleinden blijft verboden.”
Bevorderen van onderzoek naar volwassen stamcellen en geslachtsverschillen
De SGP wil onderzoek en behandelingen met volwassen stamcellen stimuleren en pleit voor meer aandacht voor verschillen tussen mannen- en vrouwenlichamen in medisch onderzoek.
Doorlopend onderzoek naar transgenderzorg en transitiespijt
De SGP wil kritisch blijven op transgenderzorg en pleit voor doorlopend onderzoek naar de oorzaken van de vraag naar transgenderzorg en naar transitiespijt.
De SP wil medisch onderzoek onafhankelijk maken van commerciële belangen en meer richten op publieke gezondheid, met speciale aandacht voor geneesmiddelenontwikkeling en vrouwengezondheid. Ze pleiten voor een nationaal onderzoeksfonds voor medicijnen in publieke handen en investeren in onderzoek dat beter aansluit bij de diversiteit van de samenleving. De partij wil dat wetenschappelijk en medisch onderzoek wordt gefinancierd vanuit publieke middelen, vrij van marktsturing en winstmotieven.
Onafhankelijk publiek medisch onderzoek stimuleren
De SP vindt dat medisch onderzoek niet gestuurd mag worden door commerciële belangen, maar door maatschappelijke behoeften. Ze willen een onafhankelijk fonds oprichten voor onderzoek, waarbij bedrijven geen zeggenschap hebben over de uitvoering of uitkomst, en investeren fors in fundamenteel en onafhankelijk onderzoek.
“Onafhankelijk onderzoek vereist publieke zeggenschap. Steeds vaker bepalen commerciële belangen wat er onderzocht wordt, hoe, en met welk doel... Daarom richten we een onafhankelijk fonds op waarin bedrijven geen zeggenschap hebben over de uitvoering of uitkomst van het onderzoek.”
“We investeren fors in fundamenteel en onafhankelijk onderzoek. Niet alles hoeft direct toepasbaar of rendabel te zijn. Wat telt is het vertrouwen in de maatschappelijke waarde van kennis.”
Nationaal onderzoeksfonds voor geneesmiddelen in publieke handen
De SP wil de ontwikkeling van geneesmiddelen loskoppelen van het winstmotief van de farmaceutische industrie door een nationaal onderzoeksfonds op te richten. Dit fonds ontwikkelt medicijnen die in publieke handen blijven, om beschikbaarheid en betaalbaarheid te garanderen.
Medisch onderzoek beter afstemmen op vrouwen en diversiteit
De SP vindt dat medisch onderzoek te veel op mannen is gericht en wil dat het beter aansluit op het vrouwenlichaam en de diversiteit in de samenleving. Ze investeren in onderzoek naar vrouwspecifieke aandoeningen en in bewustwording om discriminatie en verkeerde diagnoses te voorkomen.
Vervroegen van bevolkingsonderzoek naar kanker
De SP wil dat bevolkingsonderzoek naar bepaalde vormen van kanker op jongere leeftijd begint, om levens te redden en leed te voorkomen.
“De leeftijd van deelname aan bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker, prostaatkanker, borstkanker en darmkanker wordt vervroegd.”
D66 wil dat medisch onderzoek en behandelingen aantoonbaar effectief zijn en pleit voor het stoppen van zorg die niet wetenschappelijk bewezen effectief is. Ze benadrukken het belang van inclusief medisch onderzoek, zodat behandelingen beter aansluiten bij verschillende groepen, en investeren in wetenschap en innovatie om Nederland koploper te maken. D66 wil dat onderzoek met publiek geld vrij toegankelijk is en stimuleert onderzoek naar nieuwe medische toepassingen, zoals geestverruimende middelen bij psychische klachten.
Alleen bewezen effectieve zorg vergoeden
D66 wil dat alleen zorg die wetenschappelijk bewezen effectief is, wordt vergoed, om verspilling en onnodige behandelingen te voorkomen. Dit moet leiden tot betere kwaliteit van zorg en minder onnodige kosten.
“Om iedereen de juiste en passende zorg te kunnen bieden, vergoeden we geen zorg meer die onnodig is of waarvan niet bewezen is dat het effectief werkt.”
“Volgens schattingen van het Zorginstituut is maar liefst 30% tot 40% van de zorg in Nederland niet bewezen effectief. Het gaat bijvoorbeeld om overbodige scans en röntgenfoto’s, of medicijnen die niet goed werken, zoals onnodige antibiotica.”
Meer inclusief medisch onderzoek
D66 vindt dat medisch onderzoek inclusiever moet, zodat behandelingen beter aansluiten bij verschillende groepen, zoals vrouwen en mensen met diverse achtergronden. Dit moet leiden tot minder bijwerkingen en betere herkenning van aandoeningen.
“Er komt meer aandacht voor onderzoek naar de juiste behandeling van specifieke groepen. Voor een succesvolle behandeling is het belangrijk dat onderzoek inclusief is en rekening houdt met verschillende lichamen. Vrouwen ervaren bijvoorbeeld onnodig veel bijwerkingen bij medicijnen. Vrouwspecifieke aandoeningen, zoals overgangsklachten, cyclusstoornissen en endometriose, blijven vaak te lang onopgemerkt en onbehandeld.”
Investeren in wetenschap en innovatie
D66 wil Nederland weer koploper maken in onderzoek en innovatie door extra te investeren in wetenschap, met ruimte voor zowel toegepast als vrij fundamenteel onderzoek. Ze willen dat onderzoek met publiek geld voor iedereen toegankelijk is.
“D66 wil dat Nederland weer koploper wordt in onderzoek en innovatie. Daarom draaien we eerdere bezuinigingen terug én investeren we extra in de wetenschap. Een groot deel van dit geld gaat direct naar universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen. Zo krijgen zij de ruimte voor het onderzoek dat nodig is.”
“Onderzoek dat is gefinancierd met publiek geld moet voor iedereen vrij te lezen en toegankelijk zijn.”
Onderzoek naar medische toepassingen van geestverruimende middelen
D66 staat open voor medisch onderzoek naar de toepassing van geestverruimende middelen, zoals MDMA of paddo’s, bij psychische klachten. Ze zien hierin veelbelovende resultaten en willen deze mogelijkheden benutten.
“We benutten de medische mogelijkheden van drugs. Zo laten de toepassing van geestverruimende middelen, zoals MDMA of paddo’s, bij bijvoorbeeld posttraumatische stressstoornis (PTSS) en hardnekkige psychische klachten veelbelovende resultaten zien.”
BBB vindt medisch onderzoek belangrijk, vooral als het gericht is op het voorkomen van menselijk lijden en het verbeteren van de volksgezondheid. De partij wil dierproeven blijven toestaan waar nodig, pleit voor zorgvuldig onderzoek naar genderdysforie bij jongeren, en benadrukt het belang van wetenschappelijk onderbouwde zorg en behandelingen. Praktijkgericht onderzoek en samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en zorg worden gestimuleerd.
Dierproeven blijven toestaan voor medisch onderzoek
BBB ziet dierproeven als noodzakelijk voor onderzoek naar ziektes die de menselijke gezondheid bedreigen. Het voortzetten van de subsidiëring van het Biomedical Primate Research Centre (BPRC) wordt expliciet genoemd om dit type onderzoek mogelijk te maken.
“Om onderzoek te doen ter voorkoming van menselijk lijden zijn dierproeven noodzakelijk. Dit vraagt om het voortzetten van de subsidiëring van het Biomedical Primate Research Centre (BPRC) in Rijswijk.”
Zorgvuldig onderzoek naar genderdysforie bij jongeren
De partij wil een tijdelijke stop op medische transitie voor minderjarigen totdat de behandelrichtlijnen (Dutch Protocol) zorgvuldig zijn herzien, vanwege zorgen over de sterke toename van genderdysforie en internationale kritiek op de huidige aanpak.
“De sterke toename van genderdysforie (je niet op je gemak voelen met het geslacht waarmee je geboren bent) onder kinderen en jongeren verdient zorgvuldig onderzoek. [...] Om deze reden willen wij een stop op medische transitie voor minderjarigen, tot de richtlijnen zorgvuldig herzien zijn.”
Alleen wetenschappelijk bewezen zorg in basisverzekering
BBB wil dat alleen zorg die wetenschappelijk bewezen effectief is, wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Niet-wetenschappelijk bewezen behandelingen worden uitgesloten, tenzij mensen daar aanvullend voor kiezen.
“Alle bewezen niet werkzame zorg gaat uit de basisverzekering. [...] met alle therapieën die niet beter presenteren dan placebo, geschrapt.”
Stimuleren van praktijkgericht medisch onderzoek en samenwerking
De partij pleit voor meer balans tussen fundamenteel en praktijkgericht onderzoek, met nadruk op samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en zorg om maatschappelijke vraagstukken op te lossen.
“Dat vraagt om ruimte voor toegepast onderzoek, vakgericht onderwijs en samenwerking met het midden en kleinbedrijf, zorg, landbouw en industrie.”
“Daarnaast zorgen meer mogelijkheden voor praktisch onderzoek voor het bedrijfsleven, instellingen en organisaties voor een stimulans van de regionale economie.”
FVD stelt zich kritisch op tegenover het coronabeleid en pleit voor onafhankelijk medisch onderzoek naar de gevolgen van mRNA-vaccins en de onverklaarde oversterfte sinds de coronapandemie. De partij wil een nieuwe parlementaire enquête naar Amerikaans model, waarbij Kamerleden zelfstandig onderzoek kunnen doen en alle oorzaken van oversterfte, inclusief vaccins, worden onderzocht. FVD benadrukt het belang van transparantie en onafhankelijkheid in medisch onderzoek, vooral rondom controversiële onderwerpen als vaccinatie.
Onafhankelijk onderzoek naar oversterfte en vaccins
FVD wil dat er onafhankelijk, breed opgezet medisch onderzoek komt naar de blijvende oversterfte in Nederland, waarbij expliciet ook de mogelijke rol van mRNA-vaccins wordt onderzocht. De partij stelt dat bestaande onderzoeken en parlementaire enquêtes tekortschieten in transparantie en reikwijdte, en pleit daarom voor een nieuw onderzoek naar Amerikaans model waarbij Kamerleden direct toegang tot data hebben en betrokkenen onder ede kunnen horen.
“We laten de blijvende oversterfte onafhankelijk onderzoeken, waarbij alle oorzaken (inclusief vaccins) in overweging worden genomen, zodat eens en voor altijd opheldering komt over dit vraagstuk.”
“FVD eist onafhankelijk onderzoek naar de aard en oorzaak van deze oversterfte - waarbij ook de mogelijkheid wordt meegenomen dat dit door de mRNA-vaccins zou kunnen komen.”
“Forum voor Democratie wil een nieuw onderzoek starten, waarin Kamerleden hun individuele onderzoeksrecht wél mogen uitoefenen, direct toegang krijgen tot alle data en betrokkenen onder ede kunnen horen - naar Amerikaans model.”
Nieuwe parlementaire enquête naar coronabeleid
FVD vindt dat de huidige parlementaire enquête over het coronabeleid onvoldoende onafhankelijk en diepgravend is. De partij wil deze enquête beëindigen en vervangen door een nieuw onderzoek, waarbij Kamerleden zelfstandig onderzoek kunnen doen en volledige toegang tot brondocumenten krijgen.
“We beëindigen de huidige Parlementaire Enquête over het coronabeleid en starten een nieuwe enquête op naar Amerikaans model, zodat Kamerleden zelfstandig onderzoek kunnen doen en betrokkenen onder ede kunnen horen.”
“De parlementaire enquête die dit beleid moet evalueren, is echter een farce: leden van de commissie hebben niet eens toegang tot de brondocumenten en mogen bij de verhoren niet hun eigen vragen stellen.”
NSC is terughoudend en kritisch over medisch onderzoek dat raakt aan ethische grenzen, zoals onderzoek met embryo’s of genetische modificatie. Ze steunen alleen onderzoek dat gericht is op het verbeteren van zorgkwaliteit en het vinden van effectieve behandelingen, mits dit ethisch verantwoord is. Innovaties en onderzoek moeten aantoonbaar bijdragen aan betere en betaalbare zorg, maar mogen niet ten koste gaan van ethische principes.
Tegen onderzoek met embryo’s en genetische modificatie
NSC verzet zich principieel tegen het creëren van embryo’s voor onderzoek en tegen aanpassingen van erfelijk materiaal die doorgegeven worden aan volgende generaties. Ze willen strikte grenzen stellen aan medisch onderzoek op dit terrein vanwege ethische bezwaren en mogelijke maatschappelijke gevolgen.
“We zijn tegen het tot stand brengen van embryo’s voor onderzoek en tegen uitbreiding van de inzet van preimplantatie genetische tests.”
“We zijn principieel tegen aanpassingen van het menselijk erfelijke materiaal waarbij deze aanpassingen ook worden doorgegeven aan volgende generaties (de zogeheten kiembaanmodificatie).”
Onderzoek gericht op effectieve behandeling van long-covid
NSC ondersteunt voortzetting van onderzoek naar de oorzaken en behandeling van long-covid, met als doel betere zorg en ondersteuning voor patiënten. Dit onderzoek moet bijdragen aan praktische richtlijnen voor artsen en verzekeringsartsen.
“Onderzoek naar de oorzaken en effectieve behandeling van long-covid moet worden voortgezet.”
Snellere structurele financiering voor zorginnovaties
NSC wil dat innovaties en onderzoek die de zorg aantoonbaar kwalitatief verbeteren en goedkoper maken sneller structurele financiering krijgen. Hierbij moet de eindgebruiker betrokken worden en moet duidelijk zijn wie de financiering verzorgt.
BVNL noemt "medisch onderzoek" nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen voor het stimuleren, financieren of reguleren van medisch onderzoek. De partij richt zich vooral op individuele keuzevrijheid bij medische handelingen en op onafhankelijk onderzoek naar het coronabeleid, maar niet op structureel beleid voor medisch-wetenschappelijk onderzoek. Kiezers die belang hechten aan actief overheidsbeleid voor medisch onderzoek vinden hierover geen duidelijke standpunten bij BVNL.
Onafhankelijk onderzoek naar coronabeleid
BVNL pleit voor onafhankelijk onderzoek naar de coronaperiode en het handelen van de overheid, met volledige openheid over besluitvorming en contracten. Dit is het enige expliciete voorstel dat raakt aan onderzoek binnen de medische sfeer, maar het betreft vooral evaluatie van beleid, niet structureel medisch-wetenschappelijk onderzoek.
“Onafhankelijk onderzoek naar de coronaperiode en het handelen van de overheid. Zij die de wet hebben overtreden leggen verantwoording af aan de rechter.”
“Er wordt volledige openheid van zaken gegeven met betrekking tot alle zaken die geheim zijn verklaard in het belang van de staat. De OMT-opnames, Sywert-gate, de 5,1 miljard aan verdwenen bonnetjes, de gang van zaken rondom Stichting Open Nederland, de geheime contracten met farmaceutische bedrijven, etc. Alles moet boven tafel komen.”
Individuele keuzevrijheid bij medische handelingen
Hoewel niet direct over medisch onderzoek, benadrukt BVNL dat medische keuzes, waaronder vaccinatie, altijd aan het individu zijn en dat er geen enkele vorm van dwang of drang mag zijn. Dit raakt aan het ethisch kader rond deelname aan medisch onderzoek, maar bevat geen concrete voorstellen voor onderzoek zelf.
“Vaccinatie of andere medische handelingen zijn altijd de exclusieve keuze van het individu en de overheid mag hier op geen enkele manier dwang of drang op uitoefenen.”
“Medisch-ethische keuzes horen bij het individu, niet bij de Staat. Belang Van Nederland verwerpt iedere vorm van overheidsdwang als het gaat om beslissingen over het eigen lichaam.”
GroenLinks-PvdA wil fors investeren in medisch onderzoek, met nadruk op onderzoek naar effectiviteit en dosering van medicijnen, gender- en genetische diversiteit in symptomen en behandelingen, en langdurig onderzoek naar post-covid en vergelijkbare syndromen. De partij ziet medisch onderzoek als essentieel voor betere, betaalbare en toegankelijke zorg, en wil dat onderzoek en innovatie structureel worden versterkt.
Investeren in onderzoek naar effectiviteit en dosering van medicijnen
GroenLinks-PvdA wil dat medisch onderzoek zich richt op het verbeteren van de effectiviteit en dosering van medicijnen, om onnodig dure behandelingen te voorkomen en de zorg betaalbaar te houden. Dit is een reactie op de hoge medicijnprijzen en de macht van de farmaceutische industrie.
“Ook bevorderen we onderzoek naar de effectiviteit en dosering van medicijnen, zodat er niet onnodig dure medicijnen worden voorgeschreven.”
Investeren in onderzoek naar gender- en genetische diversiteit in symptomen en behandelingen
De partij erkent dat medische kennis en behandelingen vaak niet aansluiten bij verschillen tussen mensen. Daarom willen ze gericht onderzoek en meer kennis over gender- en genetische diversiteit in symptomen en passende behandelingen.
“We investeren in gericht onderzoek en meer kennis over verschillen in symptomen en passende behandelingen. Daarin hebben we aandacht voor gender- en genetische diversiteit.”
Langdurig onderzoek naar post-covid en vergelijkbare syndromen
GroenLinks-PvdA wil structureel investeren in langjarig onderzoek naar post-covid, ME/cvs, Q-koorts en chronische Lyme, omdat deze groepen vaak niet de erkenning en zorg krijgen die ze nodig hebben.
“Er is een langetermijnstrategie nodig. Daar horen investeringen in langjarig onderzoek bij en het breder toegankelijk maken van post-covid zorg bij.”
Forse investering in wetenschappelijk onderzoek en innovatie
De partij wil structureel meer geld uittrekken voor wetenschappelijk onderzoek en innovatie, en streeft naar de Lissabon-doelstelling van 3% van het nationaal inkomen. Dit is een generiek standpunt, maar relevant omdat het de basis legt voor meer en beter medisch onderzoek.
“We investeren fors in wetenschappelijk onderzoek. We werken toe naar de Lissabon-doelstelling om 3 procent van ons nationaal inkomen aan onderzoek en innovatie te besteden.”
BIJ1 vindt dat medisch onderzoek te eenzijdig is gericht op witte cisgender mannen en pleit voor meer diversiteit in onderzoekspopulaties. Ze willen extra investeren in medisch onderzoek naar ziektebeelden, geneesmiddelen en behandelmethoden voor vrouwen, niet-witte mensen en specifiek niet-witte vrouwen, om zo gezondheidsverschillen te verkleinen en racistische stereotypen in de zorg te bestrijden.
Meer diversiteit in medisch onderzoek
BIJ1 stelt dat medisch onderzoek te vaak alleen uitgaat van de witte cis man, waardoor andere groepen slechtere zorg krijgen. Ze willen daarom meer investeren in onderzoek naar ziektebeelden, geneesmiddelen en behandelmethoden bij vrouwen, niet-witte mensen en niet-witte vrouwen. Dit moet leiden tot betere en eerlijkere gezondheidszorg voor iedereen.
“Niet alleen de witte cis man moet centraal staan bij medisch onderzoek. Er wordt meer geïnvesteerd in onderzoek naar ziektebeelden, geneesmiddelen en behandelmethoden bij niet-witte mensen, vrouwen en niet-witte vrouwen.”
“De medische wetenschap is voor het grootste deel gebaseerd op onderzoek met alleen cis hetero witte mannen. We maken geld vrij voor extra medisch onderzoek voor andere doelgroepen.”
Racistische en koloniale denkbeelden uit medische curricula verwijderen
BIJ1 koppelt de noodzaak van divers medisch onderzoek aan het bestrijden van racistische en koloniale denkbeelden in de medische wetenschap en opleidingen. Ze willen deze denkbeelden actief onderzoeken en verwijderen uit curricula, zodat toekomstige artsen en onderzoekers minder bevooroordeeld zijn.
“Racistische en koloniale denkbeelden in de curricula van artsenopleidingen onderzoeken en verwijderen we.”
Het CDA erkent het belang van medisch onderzoek vooral in het kader van gegevensuitwisseling en het bevorderen van onderzoek naar ziektes, met specifieke aandacht voor vrouwengezondheid. Ze willen investeren in onderzoek, betere data-infrastructuur en het makkelijker maken om gegevens te delen voor onderzoek, met als doel innovatie en effectievere zorg.
Investeren in onderzoek naar ziektes, met aandacht voor vrouwengezondheid
Het CDA wil dat er meer onderzoek wordt gedaan naar ziektes en symptomen, met specifieke aandacht voor aandoeningen die vaker bij vrouwen voorkomen. Dit moet leiden tot betere kennis en zorg voor deze doelgroep.
“We willen specifieke aandacht voor vrouwelijke gezondheidszorg in medische opleidingen. Ook gaan we door met investeren in onderzoek naar en kennis over ziektes en symptomen die vaker bij vrouwen voorkomen.”
Gegevensuitwisseling voor medisch onderzoek vergemakkelijken
Het CDA ziet het verbeteren van gegevensuitwisseling als essentieel om medisch onderzoek te bevorderen. Ze willen wettelijke barrières verlagen zodat onderzoek makkelijker en effectiever kan plaatsvinden, met waarborgen voor privacy.
“We willen een uitgebreide screening van zorgbestuurders, een stevige wettelijke basis om gegevensuitwisseling in het kader van onderzoek beter mogelijk te maken.”
Investeren in wetenschappelijk en toegepast onderzoek
Het CDA wil dat Nederland voldoet aan internationale doelstellingen voor investeringen in onderzoek en innovatie, waaronder medisch onderzoek, om innovatie en economische groei te stimuleren.
“Nederland moet voldoen aan de Lissabon-doelstelling om 3 procent van het bbp te investeren in onderzoek en innovatie (R&D), waarvan 1 procent door de overheid en 2 procent privaat. Daarvoor investeren we in wetenschappelijk en toegepast onderzoek”
De ChristenUnie pleit voor meer investering in biomedisch onderzoek naar postinfectieuze aandoeningen zoals long covid en ME/CVS, en is zeer terughoudend over het gebruik van embryo’s voor wetenschappelijk onderzoek en genetische modificatie. Medisch onderzoek moet volgens de partij altijd plaatsvinden met respect voor de menselijke waardigheid en privacy, en mag niet leiden tot onomkeerbare ingrepen of commerciële exploitatie van data.
Meer biomedisch onderzoek naar postinfectieuze aandoeningen
De ChristenUnie wil dat er meer geïnvesteerd wordt in biomedisch onderzoek naar aandoeningen die ontstaan na infecties, zoals long covid en ME/CVS. Dit is bedoeld om betere behandelingen te ontwikkelen en de kennis over deze ziekten te vergroten, mede door het behoud van expertisecentra en betere scholing van professionals.
“Er wordt meer geïnvesteerd in (biomedisch) onderzoek naar en behandeling van long covid en ME/CVS en andere PAIS (post acute infectiesyndromen). De opgerichte expertisecentra blijven behouden.”
Grote terughoudendheid bij embryo-onderzoek en genetische modificatie
De partij verzet zich tegen het gebruik van embryo’s voor wetenschappelijk onderzoek en genetische modificatie, vooral als dit onomkeerbare gevolgen heeft voor het nageslacht. De bescherming van menselijk leven staat hierbij centraal.
“Het gebruik van embryo’s voor wetenschappelijk onderzoek en genetische modificatie, past niet bij het uitgangspunt dat elk menselijk leven beschermwaardig is. Zeker als genetische modificaties in het embryo onomkeerbaar zijn en aan het nageslacht worden doorgegeven (kiembaanmodificatie), past grote terughoudendheid.”
Kritische inzet van AI en big data in medisch onderzoek
De ChristenUnie erkent de waarde van kunstmatige intelligentie en big data voor medisch onderzoek, maar stelt strikte voorwaarden aan privacy en het uitsluiten van commercieel gebruik van patiëntgegevens. De arts moet altijd eindverantwoordelijk blijven.
“Kunstmatige intelligentie kan een middel tot mogelijke detectie zijn voor een arts, zolang de arts eindverantwoordelijk blijft en het middel niet interfereert met de goede relatie tussen arts en patiënt... Voorwaarde is dat de privacy van patiënten wordt geborgd en commercieel gebruik van data uitgesloten.”
De VVD wil medisch onderzoek versterken door het verplicht opnemen van vrouw-manverschillen in alle medisch-wetenschappelijk onderzoek en door het stimuleren van onderzoek naar vrouwspecifieke aandoeningen. Daarnaast pleit de partij voor het verminderen van dierproeven door innovatieve onderzoeksmethoden, maar erkent dat dierproeven soms noodzakelijk blijven voor volksgezondheid en wetenschappelijke vooruitgang. De focus ligt op het vergroten van kennis, het verkleinen van gezondheidsverschillen en het stimuleren van innovatie in medisch onderzoek.
Verplicht vrouw-manverschillen in medisch-wetenschappelijk onderzoek
De VVD wil de kennisachterstand over het vrouwenlichaam verkleinen en meer gezonde levensjaren voor vrouwen realiseren door het verplicht opnemen van vrouw-manverschillen in alle medisch-wetenschappelijk onderzoek. Dit moet leiden tot betere zorg en meer inzicht in vrouwspecifieke aandoeningen.
“We breiden onderzoek uit naar vrouwspecifieke aandoeningen – waaronder endometriose en adenomyose – en aandoeningen die zich bij vrouwen anders manifesteren dan bij mannen. Dat laatste doen we door het verplicht opnemen van vrouw-manverschillen in alle medisch-wetenschappelijk onderzoek.”
Minder dierproeven door innovatieve onderzoeksmethoden
De VVD streeft ernaar het aantal dierproeven te verminderen door het stimuleren van alternatieve onderzoeksmethoden zoals AI, maar erkent dat dierproeven soms onvermijdelijk zijn voor volksgezondheid en wetenschappelijke vooruitgang.
“Het aantal dierproeven brengen we omlaag: Dankzij nieuwe onderzoeksmethoden en innovatieve alternatieven zoals de inzet van AI kunnen dierproeven vervangen, verminderd of verfijnd worden. We erkennen dat dierproeven nodig blijven als dat de enige manier is om kennis te vergaren ten behoeve van de volksgezondheid of wetenschappelijke vooruitgang.”
Onderzoek naar gendergerelateerde oorzaken van mentale gezondheidsproblemen
De VVD wil meer inzicht krijgen in mentale gezondheidsproblemen door onderzoek te intensiveren naar mogelijke gendergerelateerde oorzaken, met als doel effectievere preventie en behandeling.
“We intensiveren onderzoek naar mogelijke gendergerelateerde oorzaken van problemen met de mentale gezondheid.”
JA21 ziet medisch onderzoek vooral als middel om preventie en vroege opsporing van ziekten te versterken en wil meer preventie-onderzoek uitvoeren. De partij pleit voor het aanbieden van preventie-onderzoeken aan Nederlanders die dat wensen en benadrukt het belang van onderzoek voor het verminderen van de zorgvraag en het betaalbaar houden van de zorg.
Meer preventie-onderzoek en vroege opsporing
JA21 wil dat medisch onderzoek wordt ingezet om preventie te versterken en ernstige aandoeningen vroegtijdig te detecteren. Dit moet de zorgvraag verminderen en de volksgezondheid verbeteren. De partij stelt voor om preventie-onderzoeken actief aan te bieden en extra in te zetten op onderzoek dat preventie ondersteunt.
“Uit onderzoek blijkt dat tot wel 20% van de huidige zorgvraag kan worden voorkomen door primaire preventie. Ook secundaire preventie is bewezen effectief. Vroegtijdige detectie van ernstige aandoeningen als hart- en vaatziekten of darmkanker heeft onmiskenbaar grote voordelen. Het is dan ook belangrijk preventie-onderzoeken aan Nederlanders aan te bieden als zij hiervan gebruik wensen te maken.”
“Meer preventie-onderzoek uitvoeren.”
DENK vindt het belangrijk dat medisch onderzoek representatief is voor de diverse samenleving en wil maatregelen nemen om dit te verbeteren. Hun belangrijkste concrete voorstel is het vergroten van de representativiteit van gezondheidsonderzoek, zodat uitkomsten en behandelingen beter aansluiten bij verschillende achtergronden en wensen van patiënten. Hiermee wil DENK bijdragen aan inclusievere en effectievere zorg.
Vergroten representativiteit van gezondheidsonderzoek
DENK signaleert dat gezondheidsonderzoek vaak onvoldoende rekening houdt met de diversiteit van de samenleving, wat kan leiden tot minder effectieve zorg voor bepaalde groepen. Door de representativiteit van medisch onderzoek te vergroten, wil DENK zorgen dat onderzoeksresultaten en behandelingen beter toepasbaar zijn op alle bevolkingsgroepen, wat bijdraagt aan gelijke en inclusieve zorg.
“Wij nemen maatregelen om de representativiteit van gezondheidsonderzoek te vergroten.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma