Verkiezingsprogramma's 2025 overmantelzorgwoning nieuwe wet
Het CDA wil mantelzorgwoningen vergunningsvrij mogelijk maken op eigen erf voor minimaal tien jaar en deze regeling verruimen naar andere tijdelijke woonvormen voor familie en naasten. Ze pleiten voor landelijke plannen en wettelijke aanpassingen om mantelzorgwoningen en andere vormen van samenwonen te stimuleren, vooral om de wooncrisis en de druk op mantelzorgers te verlichten.
Vergunningsvrije bouw van mantelzorgwoningen uitbreiden
Het CDA wil het makkelijker maken om mantelzorgwoningen zonder vergunning op eigen erf te bouwen, met een minimale termijn van tien jaar. Ze willen deze regeling ook uitbreiden naar andere tijdelijke woonvormen voor familie en naasten, en onderzoeken of dit ook aan de voorkant van percelen mogelijk kan worden gemaakt. Dit moet mantelzorg en samenwonen tijdens de wooncrisis stimuleren.
“Vergunningsvrije bouw van mantelzorgwoningen op eigen erf moet mogelijk zijn voor minimaal tien jaar. We verruimen dit naar andere tijdelijke woonvormen voor familie en naasten. Deze vormen zijn persoonsgebonden, tijdelijk van aard en geldende voor de duur van de wooncrisis. We bezien de mogelijkheid om dit ook aan de voorkant van het perceel te verruimen, onder andere op het voorerf bij agrariërs.”
“Mantelzorgwoningen mogen vergunningsvrij op eigen erf worden gebouwd.”
Landelijk plan en stimulering van mantelzorgwoningen
Het CDA wil een landelijk plan voor de bouw van hofjes voor senioren en mantelzorgwoningen, met als doel de zorg efficiënter te organiseren en eenzaamheid tegen te gaan. Ze willen dat deze woonvormen bijdragen aan betere zorg en sociale samenhang.
“Er komt een landelijk plan voor de bouw van hofjes voor senioren en mantelzorgwoningen. We willen één zorgaanbieder per woongemeenschap, om herkenbaarheid en efficiency in de zorg te bevorderen en eenzaamheid tegen te gaan.”
Afschaffen kostendelersnorm om samenwonen te stimuleren
Om samenwonen en mantelzorg te bevorderen, wil het CDA de kostendelersnorm in de Participatiewet afschaffen. Zo wordt het financieel aantrekkelijker voor volwassenen om een huis te delen, bijvoorbeeld in een mantelzorgsituatie.
NSC wil het eenvoudiger maken om een tijdelijke mantelzorgwoning (woonunit) bij een bestaande woning te plaatsen, zodat familieleden voor elkaar kunnen zorgen zonder bureaucratische belemmeringen of negatieve financiële gevolgen. Ze pleiten voor vergunningsvrij plaatsen onder voorwaarden, het aanpassen van de kostendelersnorm, en bescherming van uitkeringen bij mantelzorgsituaties. De partij ziet mantelzorg als essentieel en wil regelgeving en bekendheid rond mantelzorgwoningen verbeteren.
Eenvoudiger en vergunningsvrij plaatsen van mantelzorgwoningen
NSC wil dat het makkelijker wordt om een tijdelijke woonunit bij een bestaande woning te plaatsen voor mantelzorg, onder bepaalde voorwaarden zelfs vergunningsvrij. Dit moet mantelzorg stimuleren en de zorg ontlasten, door praktische en juridische drempels weg te nemen.
“Het moet eenvoudiger worden om een tijdelijke woonunit te plaatsen bij een bestaande woning. Bijvoorbeeld om voor een familielid te zorgen (en zo de zorg te ontlasten). Onder bepaalde voorwaarden kunnen mensen vergunningsvrij een extra woonunit bij hun koopwoning plaatsen.”
Geen negatieve financiële gevolgen voor mantelzorgers
De partij vindt dat het plaatsen van een mantelzorgwoning geen negatieve gevolgen mag hebben voor uitkeringen en wil de kostendelersnorm aanpassen, zodat samenwonen niet als een boete wordt ervaren. Dit verlaagt de financiële drempel voor mantelzorg.
Betere bekendheid en ondersteuning voor mantelzorgers
NSC wil dat mantelzorgers beter geïnformeerd worden over bestaande voorzieningen en ondersteuning, zodat meer mensen daadwerkelijk hulp krijgen bij mantelzorg.
“De bekendheid over voorzieningen voor hulp bij mantelzorg moet beter, zodat meer mantelzorgers ook daadwerkelijk hulp en ondersteuning krijgen.”
De SGP wil het bouwen van mantelzorgwoningen sterk vergemakkelijken, onder meer door meer vergunningsvrije mogelijkheden te creëren. Zij zien mantelzorg als een belangrijke maatschappelijke taak en willen belemmeringen in wet- en regelgeving wegnemen, zodat families makkelijker voor elkaar kunnen zorgen.
Meer vergunningsvrije ruimte voor mantelzorgwoningen
De SGP vindt dat er meer ruimte moet komen om (pre-)mantelzorgwoningen zonder vergunning te realiseren, zodat families sneller en eenvoudiger kunnen inspelen op zorgbehoefte. Dit verlaagt de drempel voor mantelzorg en ondersteunt de informele zorg in de samenleving.
Wet- en regelgeving versoepelen voor mantelzorgwoningen
De SGP wil dat wet- en regelgeving rondom mantelzorgwoningen wordt aangepast om onnodige belemmeringen weg te nemen. Dit moet het makkelijker maken om mantelzorgwoningen te realiseren en zo de informele zorg te ondersteunen.
50PLUS erkent het belang van mantelzorgers en wil hun positie versterken door betere ondersteuning, waaronder specifieke vergoedingen en verlofregelingen. Het programma bevat echter geen concrete voorstellen voor een nieuwe wetgeving rond mantelzorgwoningen; de focus ligt op algemene ondersteuning van mantelzorgers en het bevorderen van zelfstandig wonen met zorg aan huis.
Betere ondersteuning en waardering voor mantelzorgers
50PLUS ziet mantelzorgers als onmisbaar en wil hun overbelasting tegengaan door hen beter te ondersteunen en te waarderen, onder andere via vrijwilligersvergoedingen en verlofregelingen. Dit is bedoeld om mantelzorgers te ontlasten en hun essentiële rol in de samenleving te erkennen, maar er wordt geen expliciet beleid of wetgeving rond mantelzorgwoningen genoemd.
Zelfstandig wonen met zorg aan huis bevorderen
Het programma benadrukt het belang van zelfstandig wonen voor ouderen, met noodzakelijke zorg en aanpassingen aan huis. Hoewel dit aansluit bij het idee van mantelzorgwoningen, wordt er niet gesproken over een nieuwe wet of specifieke regelgeving voor mantelzorgwoningen.
“Zelfstandig wonen wordt gemakkelijker gemaakt met noodzakelijke zorg aan huis, inclusief hulpmiddelen en aanpassingen in de woning.”
FVD benoemt mantelzorg en generatiewoningen als belangrijk, maar doet geen concrete voorstellen over een nieuwe wet voor mantelzorgwoningen. Het programma pleit vooral voor het stimuleren van generatiewoningen en het ondersteunen van mantelzorgers, zonder specifieke wetswijzigingen te noemen.
Generatiewoningen stimuleren voor familie- en mantelzorg
FVD wil families beter in staat stellen voor elkaar te zorgen door generatiewoningen te stimuleren, zodat ouderen betrokken blijven bij gezinnen. Dit wordt gepresenteerd als alternatief voor institutionele zorg, maar er wordt geen specifieke nieuwe wet voor mantelzorgwoningen genoemd.
“We stimuleren generatiewoningen, zodat families beter voor elkaar kunnen zorgen en ouderen betrokken worden bij het leven van jonge gezinnen.”
Mantelzorgers financieel en praktisch ondersteunen
FVD erkent het belang van mantelzorgers en wil hen extra steun bieden, zowel financieel als praktisch. Dit is echter een algemene belofte en bevat geen concrete voorstellen voor een nieuwe wet of aanpassing van bestaande regelgeving rond mantelzorgwoningen.
De Partij voor de Dieren benoemt het belang van ondersteuning voor mantelzorgers en het stimuleren van nieuwe woonvormen zoals meergeneratiewonen, maar doet geen concrete voorstellen voor een nieuwe wet specifiek gericht op mantelzorgwoningen. Hun programma richt zich vooral op het financieel ondersteunen van mantelzorgers en het bevorderen van woonvormen waarin zorg en wonen gecombineerd worden, zonder expliciet een nieuwe wettelijke regeling voor mantelzorgwoningen te noemen.
Financiële en praktische ondersteuning voor mantelzorgers
De PvdD wil mantelzorgers beter ondersteunen, met aandacht voor het voorkomen van overbelasting en het uitbreiden van zorgverlof. Dit is bedoeld om mantelzorg mogelijk te maken, maar er wordt geen specifieke nieuwe wet voor mantelzorgwoningen genoemd.
“Mantelzorgers worden (financieel) ondersteund en er komt extra aandacht voor het tegengaan van overbelasting van mantelzorgers. We breiden het (kortdurend) zorgverlof uit.”
“We voeren betaald mantelzorgverlof en rouwverlof in. Zo maken we het mogelijk om goed te zorgen voor een ander – én voor jezelf.”
Stimuleren van meergeneratiewonen en woonvormen met zorg
De partij stimuleert nieuwe woonvormen zoals meergeneratiewonen en het combineren van wonen en zorg, wat mantelzorg kan vergemakkelijken. Er wordt echter niet gesproken over een specifieke nieuwe wet voor mantelzorgwoningen.
“‘Meergeneratiewonen’ wordt aangemoedigd. Een substantieel deel van de nieuwbouw wordt hiervoor bestemd, net als voor andere typen woningen waarbij wonen en zorg worden gecombineerd.”
BBB wil het makkelijker maken om op eigen erf te bouwen, zodat families dichter bij elkaar kunnen wonen en mantelzorg mogelijk wordt. Ze verwijzen naar de nieuwe Wet Versterking Regie Volkshuisvesting als kans om bouwen op eigen erf te benutten, en pleiten voor duidelijke instructies aan gemeenten om dit te faciliteren. Concrete voorstellen over een aparte "nieuwe wet" voor mantelzorgwoningen ontbreken, maar BBB zet in op versoepeling van regels en benutting van bestaande wetgeving.
Bouwen op eigen erf voor familiewonen versoepelen
BBB ziet het bouwen van woningen op eigen erf, zoals mantelzorgwoningen, als belangrijk om families bij elkaar te houden en mantelzorg te ondersteunen. Ze willen dat de mogelijkheden die de nieuwe Wet Versterking Regie Volkshuisvesting biedt, maximaal worden benut, en dat gemeenten duidelijke instructies krijgen om dit te faciliteren. Het doel is om familiewonen en zorg dichtbij te stimuleren door minder belemmerende regels.
“Bouwen op eigen erf kan sinds de Wet Versterking Regie Volkshuisvesting. Dit moet maximaal worden benut en gemeenten moeten hiervoor duidelijke instructies krijgen.”
“Herbestemming agrarische panden en familiewonen vereenvoudigen. Leegstaande panden ombouwen tot woningen, zoals voormalige boerderijen, kantoren en fabrieken, moet makkelijker worden.”
De ChristenUnie wil het makkelijker maken om een mantelzorgwoning of familiewoning te plaatsen door regelgeving te versoepelen. Ze pleiten voor minder bureaucratie en meer flexibiliteit, zodat mantelzorgers en families sneller en eenvoudiger samen kunnen wonen en zorgen. Dit moet bijdragen aan meer onderlinge solidariteit en het beter benutten van bestaande woonruimte.
Regels versoepelen voor (pre-)mantelzorg- en familiewoningen
De ChristenUnie wil het eenvoudiger maken om een (pre-)mantelzorg- of familiewoning in de tuin te plaatsen, zodat families sneller en laagdrempeliger voor elkaar kunnen zorgen. Dit verlaagt drempels voor mantelzorg en draagt bij aan het oplossen van de woningnood.
“Ook maken we het makkelijker om een (pre-)mantelzorg- of familiewoning in de tuin te plaatsen of een kamer te verhuren.”
Afschaffen kostendelersnorm bij samenwonen voor zorg
De partij wil de kostendelersnorm afschaffen voor mensen die hun woning delen met iemand in nood of voor mantelzorg, zodat mensen niet financieel gestraft worden als ze samenwonen om voor elkaar te zorgen. Dit stimuleert mantelzorg en het delen van woonruimte.
“Daarom schaffen we de kostendelersnorm in de Participatiewet af voor mensen die onderdak bieden aan iemand in nood of bereid zijn om hun woning te delen met iemand anders.”
D66 benoemt het belang van passende woonvormen voor ouderen en mensen met een zorgbehoefte, maar doet geen concrete voorstellen voor een nieuwe wet specifiek gericht op mantelzorgwoningen. Het programma benadrukt ondersteuning voor mantelzorgers en het bouwen van levensloopbestendige woningen, maar noemt geen aparte wettelijke regeling of versoepeling voor mantelzorgwoningen.
Passende woonvormen voor ouderen en mensen met zorgbehoefte
D66 wil dat ouderen en mensen met een zorgbehoefte kunnen beschikken over passende woonvormen, waarbij zorg, welzijn en wonen worden verbonden. Dit wordt gezien als een manier om langer zelfstandig te wonen en de druk op de zorg te verlagen. Er wordt echter niet expliciet een nieuwe wet voor mantelzorgwoningen voorgesteld.
“Oudere mensen en mensen met een zorgbehoefte verdienen passende woonvormen. We bouwen levensloopbestendige woningen en verbinden zorg, welzijn en wonen.”
Ondersteuning voor mantelzorgers
D66 erkent het belang van mantelzorgers en wil hen ondersteunen, onder andere met respijtzorg en logeerfaciliteiten. Dit draagt bij aan het ontlasten van mantelzorgers, maar er wordt geen specifieke nieuwe wet voor mantelzorgwoningen genoemd.
“Mantelzorgers worden ondersteund, met bijzondere aandacht voor jonge mantelzorgers, inclusief laagdrempelige mogelijkheden voor respijtzorg waaronder logeerfaciliteiten.”
GroenLinks-PvdA erkent het belang van mantelzorg en wil mantelzorgers beter ondersteunen, onder andere door het recht op mantelzorgverlof uit te breiden en een vergoeding te bieden. In het verkiezingsprogramma worden echter geen concrete voorstellen gedaan voor een nieuwe wet of specifieke versoepeling rond mantelzorgwoningen. De partij richt zich vooral op het vereenvoudigen van zorgregelingen en het bevorderen van langer zelfstandig wonen voor ouderen, maar noemt geen aparte wetgeving voor mantelzorgwoningen.
Uitbreiding rechten en ondersteuning voor mantelzorgers
GroenLinks-PvdA wil mantelzorgers meer rechten en ondersteuning geven, zoals een vergoeding en ruimer verlof. Dit is bedoeld om het onmisbare werk van mantelzorgers te erkennen en te vergemakkelijken, maar er wordt niet ingegaan op fysieke mantelzorgwoningen of nieuwe wetgeving daaromtrent.
“Werknemers krijgen recht op mantelzorg met een vergoeding, en het kortdurende mantelzorgverlof wordt uitgebreid.”
Eenvoudigere zorgregelingen voor langer thuis wonen
De partij wil het voor ouderen makkelijker maken om thuis te blijven wonen door regels en bekostiging van zorg te vereenvoudigen. Dit raakt indirect aan het thema mantelzorgwoningen, maar er wordt geen expliciet voorstel gedaan voor een nieuwe wet of versoepeling van regels rond het plaatsen van mantelzorgwoningen.
“We willen de verschillende regels en bekostiging van zorg voor ouderen simpeler maken waardoor het makkelijker wordt voor ouderen om thuis te blijven wonen.”
Het SP-verkiezingsprogramma bevat geen concrete voorstellen of standpunten over een nieuwe wet specifiek voor mantelzorgwoningen. Wel benoemt de SP het belang van passende ondersteuning voor mantelzorgers en toegankelijke woonvormen voor ouderen, maar zonder expliciete verwijzing naar mantelzorgwoningen of een nieuwe wetgeving daaromtrent.
Passende ondersteuning voor mantelzorgers
De SP wil dat gemeenten voldoende middelen krijgen om mantelzorgers te ondersteunen, maar noemt geen specifieke wetgeving of maatregelen rond mantelzorgwoningen. De focus ligt op het bieden van zorg en ondersteuning dichtbij huis.
“Gemeenten krijgen voldoende geld om zorg te bieden aan ouderen, mensen met een beperking en mantelzorgers.”
Nieuwe woonvormen voor ouderen stimuleren
De SP pleit voor het stimuleren van nieuwe woonvormen voor ouderen, zoals hofjes en zorgbuurthuizen, maar noemt geen aparte wet of regeling voor mantelzorgwoningen.
“We stimuleren nieuwe woonvormen waar mensen zelfstandig wonen, maar toch verbonden zijn met anderen, zoals hofjes, gemeenschappelijke woonprojecten of zorgbuurthuizen in de wijk.”
De VVD wil het plaatsen van mantelzorgwoningen en andere kleine woonvormen in de tuin vergemakkelijken door minder regels en vergunningseisen. Zij pleiten voor landelijke versoepeling van bouwregels zodat het eenvoudiger wordt om bijvoorbeeld een mantelzorgwoning te realiseren, zonder onnodige bureaucratie of vergunningstrajecten.
Vergemakkelijken plaatsing mantelzorgwoningen en microwoningen
De VVD wil het eenvoudiger maken om een mantelzorgwoning of microwoning in de tuin te plaatsen, bijvoorbeeld voor een mantelzorger, door landelijke regels te versoepelen en vergunningseisen te schrappen. Dit moet bijdragen aan meer flexibiliteit voor gezinnen en het langer zelfstandig wonen van ouderen mogelijk maken, zonder dat er een nieuwe, beperkende wet komt.
“Daarnaast maken we het mogelijk om een microwoning in je achtertuin te plaatsen, bijvoorbeeld voor een student, starter of mantelzorger.”
“Voor de meeste kleine verbouwingen is straks geen vergunning meer nodig. Zo krijgen mensen meer ruimte en vrijheid om hun huis aan te passen aan hun leven, zonder onnodige regels.”
BIJ1 doet in haar verkiezingsprogramma geen concrete voorstellen of uitspraken over een nieuwe wet specifiek voor mantelzorgwoningen. Het programma bevat wel algemene standpunten over wonen, zorg en ondersteuning voor mantelzorgers, maar noemt nergens expliciet de mantelzorgwoning of een nieuwe wet daaromtrent.
Financiële compensatie voor mantelzorgers
BIJ1 erkent het belang van mantelzorg en wil mensen die intensief (mantel)zorg bieden financieel compenseren, inclusief opbouw van WW- en pensioenrechten. Dit is echter een algemene maatregel en niet specifiek gericht op mantelzorgwoningen of een nieuwe wet daarvoor.
“Mensen die intensief (mantel)zorg bieden, worden financieel gecompenseerd met een inkomen en opbouw van WW- en pensioenrechten.”
De PVV benoemt het belang van mantelzorgers en wil hen financieel ondersteunen, maar doet geen concrete voorstellen voor een nieuwe wet of specifieke regelgeving rond mantelzorgwoningen. Het programma bevat geen expliciete standpunten of beleidsmaatregelen over het vergemakkelijken, stimuleren of wettelijk regelen van mantelzorgwoningen.
Financiële waardering voor mantelzorgers
De PVV erkent de waarde van mantelzorgers en wil hen financieel belonen via een belastingkorting, maar koppelt dit niet aan een nieuwe wet of aan het faciliteren van mantelzorgwoningen. Het beleid richt zich op waardering en ondersteuning van mantelzorgers in het algemeen, niet op hun huisvesting.
“De PVV wil hen financieel belonen met een mantelzorgbonus: wie acht uur per week of meer onbetaalde mantelzorg verleent, krijgt een belastingkorting.”
Volt benoemt het belang van goede ondersteuning voor mantelzorgers, inclusief respijtzorg en financiële steun, maar doet geen concrete voorstellen voor een nieuwe wet of specifieke regelgeving rond mantelzorgwoningen. Er zijn geen expliciete beleidsmaatregelen of standpunten over het versoepelen van regels, het recht op, of het bouwen van mantelzorgwoningen in het verkiezingsprogramma terug te vinden.
Extra ondersteuning voor mantelzorgers
Volt erkent de belangrijke rol van mantelzorgers en wil hen beter ondersteunen om overbelasting te voorkomen, onder andere via respijtzorg en financiële hulp. Dit standpunt richt zich op de positie van mantelzorgers in het algemeen, maar bevat geen concrete voorstellen over mantelzorgwoningen of een nieuwe wet die dit regelt.
“Volt pleit voor goede ondersteuning voor mantelzorgers. Zij moeten genoeg hulp krijgen, zoals respijtzorg (tijdelijke vervanging) om overbelasting te voorkomen. Ook moet er voldoende financiële steun zijn.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma