De PVV wil fors maatschappelijk bezuinigen door uitgaven aan asielopvang, ontwikkelingshulp, de EU, klimaatbeleid, ambtenaren en de NPO te schrappen of sterk te verminderen. Het vrijgekomen geld moet direct ten goede komen aan Nederlandse burgers, met lagere lasten en meer investeringen in zorg, koopkracht en volkshuisvesting. De partij stelt dat Nederland te veel geld uitgeeft aan internationale en ideologische doelen en wil deze middelen herverdelen naar nationale prioriteiten.
De PVV wil miljarden besparen door te stoppen met asielopvang, ontwikkelingshulp, EU-afdrachten en fiscale subsidies voor bedrijven. Dit wordt gepresenteerd als directe dekking voor binnenlandse investeringen en lastenverlichting, met het argument dat het geld nu verspild wordt aan niet-Nederlandse belangen.
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“Verder zetten we het mes in het uitdijende ambtenarenapparaat... Ook snijden we fors in de vele ondoelmatige fiscale subsidies voor het bedrijfsleven.”
“Verder stoppen we met de NPO, met de oneerlijke expatregeling en met de export van uitkeringen en toeslagen. Dat geld blijft in Nederland.”
“We schrappen alle uitgaven uit het Klimaatfonds.”
“Volledige stop op ontwikkelingshulp”
“Financiering van de NPO geheel stoppen”
“Subsidies voor Vluchtelingenwerk en andere ngo’s in de asielindustrie worden stopgezet”
De PVV wil alle klimaatgerelateerde uitgaven en subsidies beëindigen, inclusief het Klimaatfonds, klimaatsubsidies en campagnes. Dit wordt gepresenteerd als een manier om miljardenverspilling te voorkomen en de energierekening voor burgers te verlagen.
De PVV wil fors snijden in het aantal ambtenaren en de salarissen van politici en bestuurders verlagen. Dit wordt gepresenteerd als een bezuiniging op overheidsgeld dat nu aan bureaucratie en politieke elites wordt besteed.
“Verder zetten we het mes in het uitdijende ambtenarenapparaat. Het aantal rijksambtenaren is van 100.000 fte (in 2012) doorgegroeid naar 150.000. Dat kan met zoveel minder.”
“25% salarisverlaging voor bewindslieden, Kamerleden en Europarlementariërs; afschaffen wachtgeldregeling voor politici”
De PVV wil fiscale voordelen en subsidies voor expats, bedrijven en culturele sectoren schrappen, zodat deze middelen beschikbaar komen voor de Nederlandse bevolking.
De rode draad is dat de PVV maatschappelijk wil bezuinigen op alles wat niet direct ten goede komt aan Nederlandse burgers, en deze middelen wil herbestemmen naar nationale prioriteiten als koopkracht, zorg en volkshuisvesting.
“Stop met de verspilling van onze zuurverdiende belastingcenten. Stop met de export van onze miljarden. Besteed het geld in Nederland, aan de Nederlanders. Het is tenslotte úw geld!”
“Nederland is een rijk land. Er ís wel geld, maar het wordt aan de verkeerde zaken besteed. Miljarden worden er besteed aan asielopvang, Afrika, Oekraïne, Brussel en klimaat. Ondertussen kunnen de hardwerkende Nederlanders hun boodschappen, de energierekening en de huur niet meer betalen.”
BBB wil maatschappelijk bezuinigen door te snijden in bureaucratie, inefficiënt beleid en subsidies zonder maatschappelijk rendement, terwijl ze essentiële publieke voorzieningen als zorg, onderwijs, veiligheid en woningbouw ontzien. De partij kiest voor een sobere, doelmatige overheid en wil structurele apparaatskortingen, minder regels en lagere uitvoeringskosten, met als doel meer effectiviteit en minder verspilling van publieke middelen. BBB benadrukt dat bezuinigingen niet ten koste mogen gaan van bestaanszekerheid en brede welvaart.
BBB wil fors bezuinigen op de overheid door het aantal beleidsmedewerkers, managementlagen en externe inhuur te verminderen, behalve bij uitvoerende diensten als politie, inspecties en uitvoeringsorganisaties. Dit moet leiden tot minder regels, meer resultaat en een efficiëntere overheid.
“BBB stelt een structurele bezuiniging (apparaatskorting) voor op ministeries met uitzondering van Defensie, Infrastructuur en Waterstaat en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Ook willen wij een structurele apparaatskorting op andere overheidsorganisaties, met uitzondering van uitvoerende diensten zoals, politie, inspecties en uitvoeringsorganisaties.”
“De groei van beleidsmedewerkers, managementlagen en externe inhuur heeft geleid tot bureaucratisering zonder betere dienstverlening. Door het rijk te dwingen tot herprioritering en digitalisering, verbeteren we de uitvoerbaarheid én besparen we structureel honderden miljoenen, zo niet vele miljarden euro’s. Minder regels, meer resultaat.”
“BBB kiest voor een sobere en doelmatige overheid. In 2028 stellen we een nullijn in voor rijksambtenaren, inclusief ambtsdragers. Dat betekent dat er dat jaar geen loonstijgingen worden doorgevoerd.”
BBB wil alleen bezuinigen op beleid en uitgaven die geen aantoonbare maatschappelijke meerwaarde opleveren. De partij benadrukt dat investeringen in brede welvaart en bestaanszekerheid voorop staan, en dat bezuinigingen niet blind of spreadsheet-gedreven mogen zijn.
“Te bezuinigen op inefficiënt beleid en uitgaven die geen sociaal rendement opleveren.”
“We stoppen met beleid dat geld kost als dat geen maatschappelijk rendement levert.”
“We schrappen dubbele subsidiëring en projecten die onvoldoende publiek trekken of geen maatschappelijke meerwaarde hebben.”
BBB wil uitvoeringskosten terugdringen, behalve op terreinen als wonen, veiligheid, zorg en onderwijs. De focus ligt op het versoberen van ondersteunende en beleidsmatige uitgaven, niet op het snijden in essentiële publieke diensten.
“Te bezuinigen op uitvoeringskosten buiten wonen, veiligheid, zorg en onderwijs.”
BBB wil subsidies en hulpstromen kritisch tegen het licht houden en afbouwen waar deze geen direct maatschappelijk of nationaal belang dienen. Dit geldt onder andere voor cultuur, klimaat en ontwikkelingshulp.
“De culturele basisinfrastructuur (BIS) wordt hervormd en versoberd. We schrappen dubbele subsidiëring en projecten die onvoldoende publiek trekken of geen maatschappelijke meerwaarde hebben.”
“BBB wil daarom de uitgaven aan ontwikkelingshulp aanzienlijk verminderen. Nederland blijft solidair, maar hulp moet gericht, tijdelijk en toetsbaar zijn.”
“Vanaf 2026 beëindigen we de SDE++ regeling. Subsidies op verlieslatende technieken worden afgebouwd.”
BBB wil fors snijden in regeldruk en administratieve lasten, wat volgens de partij leidt tot structurele besparingen en meer tijd voor kerntaken in sectoren als zorg en onderwijs.
“BBB stelt een harde reductiedoelstelling voor regeldruk (25% in 4 jaar).”
“We maken een einde aan dubbele audits en registraties bij zorginstellingen, bijvoorbeeld bij jaarverantwoording en kwaliteitscontrole. Haal de bezem door overbodige regels en indicatieprocedures.”
“Dit betekent in ieder geval een stop op actieprogramma’s, beleidsstukken en kwaliteitscontroleurs.”
BVNL wil fors maatschappelijk bezuinigen door het overheidsapparaat drastisch te verkleinen, subsidies en bureaucratie te schrappen, en publieke middelen efficiënter in te zetten. De partij stelt voor om structureel te snijden in ambtenaren, externe inhuur te beperken, subsidies af te schaffen en overheidsuitgaven te verminderen voordat lastenverlichting wordt doorgevoerd. Hun visie is dat een kleinere, efficiëntere overheid leidt tot lagere lasten en meer ruimte voor individuele keuzevrijheid.
BVNL ziet een te grote en inefficiënte overheid als een belangrijke oorzaak van verspilling van publieke middelen. Door het aantal ambtenaren fors te verminderen, externe inhuur te stoppen en jaarlijks kosten te reduceren, wil de partij de overheidsuitgaven structureel verlagen en de overheid dienstbaarder maken aan de samenleving.
“Het overheidsapparaat wordt gesaneerd en 30% van de Rijksambtenaren moet zo spoedig mogelijk afvloeien. Er komt een onmiddellijke aannamestop.”
“Iedere overheidsdienst wordt jaarlijks verplicht tot 5% kostenreductie, zonder automatische groei van ambtelijke staf of budgetten.”
“Een kleine overheid met minder ambtenaren. 50% van de ambtenaren controleert op dit moment de overige ambtenaren. We willen een groot deel van alle zittende Rijksambtenaren laten afvloeien zodat zij beschikbaar komen voor de echte economie. Externe inhuur bij de overheid wordt drastisch beperkt.”
BVNL wil maatschappelijke bezuinigingen realiseren door vrijwel alle subsidies stop te zetten, met name voor actiegroepen, media en andere niet-essentiële doelen. Dit moet leiden tot een efficiëntere besteding van belastinggeld en minder politieke beïnvloeding via subsidiekanalen.
“Subsidies worden afgeschaft.”
“De subsidie aan de NPO wordt stopgezet.”
“NGO’s en activistische clubs zoals Greenpeace, Milieu Defensie, Extinction Rebellion en organisaties die mensenhandel stimuleren en/of procederen tegen de Nederlandse Staat krijgen geen subsidie meer en verliezen hun ANBI status.”
BVNL koppelt lastenverlichting expliciet aan het eerst fors bezuinigen op overheidsuitgaven. De partij wil pas belastingverlagingen en afschaffing van toeslagen doorvoeren nadat het overheidsapparaat is ingekrompen en uitgaven zijn teruggebracht.
BVNL beschouwt bureaucratie als een belangrijke kostenpost en wil deze drastisch verminderen door regels te schrappen en administratieve lasten te verlagen. Dit moet leiden tot lagere uitvoeringskosten en meer efficiëntie in de publieke sector.
“Zinloze, overbodige regels of regels die niet worden gehandhaafd moeten worden geschrapt, waaronder begrepen het administreren van de CO2-uitstoot van werknemers voor het woon- werkverkeer.”
“Minder overheidsbemoeienis en minder vergunningsplichten.”
“We schrappen de administratielast voor leerkrachten drastisch en verbeteren de opleiding voor basisschoolleerkrachten.”
De VVD kiest bij maatschappelijk bezuinigen nadrukkelijk voor minder overheidsuitgaven in plaats van hogere belastingen, met scherpe keuzes in zorg, sociale zekerheid en het terugdringen van bureaucratie. De partij wil de overheid kleiner en efficiënter maken door regels te schrappen, het aantal ambtenaren te verminderen en verspillingsaudits in te voeren. Zo wil de VVD de rekening niet bij burgers leggen, maar bij de overheid zelf, en de overheidsfinanciën toekomstbestendig houden.
De VVD wil maatschappelijke bezuinigingen realiseren door de groei van overheidsuitgaven te beperken en scherpe keuzes te maken in de zorg en sociale zekerheid, in plaats van de lasten voor burgers en ondernemers te verhogen. Dit moet de overheidsfinanciën gezond houden en voorkomen dat toekomstige generaties met schulden worden opgezadeld.
“Om dat te kunnen betalen, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen. Zo leggen we de rekening niet bij hardwerkende Nederlanders of ondernemers neer, maar bij de overheid zelf.”
“We willen dat overheidsuitgaven niet harder groeien dan de economie.”
“Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
“Dit zal stevig ingrijpen vragen in de zorg en de sociale zekerheid om de overheidsfinanciën ook in de toekomst op orde te houden.”
De VVD wil fors bezuinigen op het overheidsapparaat door het aantal ambtenaren te verminderen, regels te schrappen en verspillingsaudits in te voeren. De focus ligt op kerntaken en het efficiënter maken van de overheid, zodat middelen effectiever worden ingezet en maatschappelijke kosten dalen.
“We stoppen automatische uitdijing van de overheid met een opschoonwet. We schrappen alle regels die geen evident doel meer dienen, schrappen koppen op Europese regels en schrappen regels die...”
“Met de operatie effectieve overheid zorgen we ervoor dat er flink minder ambtenaren nodig zijn.”
“Er komt een extra bezuinigingsronde op het overheidsapparaat met concrete besparingsdoelen per ministerie, zodat de norm van maximaal een vierde overhead gehaald wordt. Ministeries gaan regelmatig verspillingsaudits doen...”
“We zetten het mes in de bureaucratie. Daartoe maken we een Deltaplan minder regels, rapportages en procedures.”
De VVD wil maatschappelijke bezuinigingen realiseren door minder geld uit te geven aan ontwikkelingssamenwerking en cultuur, en deze middelen te herprioriteren naar veiligheid en kerntaken.
“De VVD gaat mee met de huidige geopolitieke realiteit door te investeren in defensie en minder uit te geven aan ontwikkelingssamenwerking.”
“We stimuleren zo veel mogelijk eigen inkomsten in plaats van subsidies. Daarmee maken we de culturele sector minder afhankelijk van overheidssubsidies.”
BIJ1 is fel tegen maatschappelijk bezuinigen op collectieve voorzieningen en draait bestaande bezuinigingen op onder meer openbaar vervoer, onderwijs en zorg direct terug. De partij kiest expliciet voor investeren in publieke sectoren, gratis basisvoorzieningen en het afschaffen van marktwerking, omdat bezuinigingen volgens BIJ1 leiden tot ongelijkheid en verslechtering van essentiële diensten. Hun kernvisie is dat de samenleving sterker wordt door collectieve investeringen in plaats van bezuinigingen.
BIJ1 verwerpt bezuinigingen op essentiële publieke sectoren zoals openbaar vervoer en onderwijs, en wil deze direct terugdraaien. De partij ziet bezuinigingen als oorzaak van verslechterde kwaliteit, hogere kosten en sociale ongelijkheid, en pleit voor structurele investeringen in plaats van bezuinigen.
BIJ1 stelt dat marktwerking en het streven naar winst in publieke sectoren leiden tot bezuinigingen en verslechtering van kwaliteit. De partij wil deze sectoren nationaliseren of onder democratische controle brengen, zodat maatschappelijke belangen voorop staan en niet langer wordt bezuinigd ten gunste van winst.
“Het is een vicieuze cirkel: steeds hogere prijzen, waardoor het aantal reizigers daalt en er vervolgens te weinig geld binnenkomt, waardoor de prijzen weer stijgen. Wij gaan dit doorbreken. Door de bestuurstop van winstgedreven bedrijven als de NS onder directe democratische controle van de werknemers te brengen.”
“In plaats van geld te verkwisten aan managers, commercie en aanbestedingstrajecten, investeren we meer in personeel en kwalitatieve zorg. Concurrentie, organisatiebelangen en het aanbestedingscircus worden verbannen uit het zorgdomein.”
BIJ1 wil bezuinigingen vervangen door investeringen in gratis of betaalbare basisvoorzieningen zoals kinderopvang, onderwijs, openbaar vervoer en zorg. De partij ziet dit als een manier om sociale ongelijkheid te bestrijden en de samenleving te versterken.
BIJ1 wijst bezuinigingen in de zorg af en wil de bureaucratie verminderen, zodat middelen direct naar zorg en personeel gaan in plaats van naar management of controle. De partij stelt dat bezuinigingen ten koste gaan van toegankelijke en gelijkwaardige zorg.
“We hebben de zorg lange tijd overgelaten aan de verwoestende vrije markt. Het heeft ervoor gezorgd dat zorginstellingen gericht zijn op het eindeloos vergroten van hun winsten, wat de zorg alleen maar duurder heeft gemaakt.”
“We slopen de bureaucratie uit de zorg en zorgen ervoor dat zorgprofessionals indicaties stellen, in plaats van de overheid en de gemeente.”
JA21 wil maatschappelijk bezuinigen door de overheid kleiner en efficiënter te maken, de collectieve uitgaven te beperken tot kerntaken en subsidies en regeldruk fors af te bouwen. Structurele uitgaven mogen alleen bij structurele dekking, en tegenvallers worden primair opgevangen door te versoberen in niet-kernuitgaven, niet door lasten te verhogen. Uitzondering vormen enkele sociale en maatschappelijke voorzieningen, zoals de Wmo, waarop volgens JA21 niet verder bezuinigd mag worden.
JA21 vindt dat de overheid te veel geld uitgeeft aan niet-essentiële taken en te veel ambtenaren in dienst heeft. De partij wil structureel bezuinigen door alleen uit te geven wat structureel gedekt is, het aantal ambtenaren terug te brengen en begrotingsdiscipline te hanteren. Dit moet de collectieve lastendruk verlagen en ruimte geven aan werkenden en ondernemers.
“We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“Structurele uitgaven alleen bij structurele dekking. Begroten doen we op basis van gezond verstand en met een sterk besef dat je een euro maar een keer kan uitgeven.”
“De eerste stap is het versoberen of temporiseren van niet-kernuitgaven.”
“De overheid moet de eigen burgers weer gaan vertrouwen, en de publieke sector moet kleiner en dienstbaarder worden.”
JA21 wil fors bezuinigen op subsidies die volgens hen markten verstoren en innovatie belemmeren, en overheidsinmenging in de economie terugdringen. Ook moet de regeldruk omlaag door overbodige regelgeving te schrappen, wat leidt tot minder maatschappelijke uitgaven en meer ruimte voor eigen verantwoordelijkheid.
JA21 maakt een expliciete uitzondering voor maatschappelijke ondersteuning via de Wmo: hierop mag volgens de partij niet verder bezuinigd worden. Gemeenten moeten voldoende middelen krijgen om kwetsbare mensen te ondersteunen.
“Dit vindt JA21 dusdanig belangrijk dat hier niet verder op bezuinigd mag worden. Om dit alles te bekostigen is de financiële positie van gemeenten van groot belang. De kortingen op het Gemeentefonds waarmee gemeenten worden geconfronteerd, moeten dan ook van tafel.”
JA21 wil dat Nederland zich inzet voor het krimpen van de EU-begroting, met name door te bezuinigen op cohesiefondsen en subsidies. Europese belastingen worden afgewezen en het EU-ambtenarenapparaat moet kleiner.
NSC wil maatschappelijke bezuinigingen vooral bereiken door het terugdringen van ondoelmatige overheidsuitgaven, het schrappen en versoberen van fiscale regelingen, en het verminderen van bureaucratie binnen de overheid. Tegelijkertijd investeren ze in bestaanszekerheid en een weerbare samenleving, waarbij ze expliciet aangeven niet te willen bezuinigen op de toegankelijkheid en solidariteit van sociale zekerheid en zorg. De partij kiest voor een selectieve, doelmatigheidsgerichte benadering van bezuinigen, met oog voor kwetsbare groepen.
NSC wil maatschappelijke bezuinigingen realiseren door kritisch te kijken naar bestaande fiscale regelingen en deze waar nodig te schrappen of te versoberen. Dit moet verspilling tegengaan en de effectiviteit van overheidsuitgaven vergroten.
“we schrappen en versoberen ondoelmatige fiscale regelingen”
“Nederland kent nog te veel (fiscale) regelingen die niet doelmatig zijn maar wel veel geld kosten. We maken keuzes op basis van de uitgevoerde doorlichtingen van fiscale regelingen, waarbij we scherp kijken naar effectiviteit en doelmatigheid”
“Ook versoberen we fiscale regelingen die arbeidsmigratie in de hand werken, zoals de expatregeling.”
NSC wil bezuinigen door het aantal ambtenaren bij departementen te verminderen, externe inhuur terug te dringen en de groei van de Rijksoverheid te beperken. Uitvoerende organisaties en inspecties worden hierbij zoveel mogelijk ontzien.
“Aan de uitgavenkant kijken we in de eerste plaats naar de uitdijende Rijksoverheid zelf. Het aantal ambtenaren bij departementen wordt verminderd. Ook het aantal voorlichters en woordvoerders gaat verder omlaag. Hierbij worden uitvoerende organisaties en inspecties zoveel mogelijk ontzien.”
“We versoberen en hervormen de ambtelijke dienst.”
“We streven naar een vermindering van het aantal rijksambtenaren... We ontzien hierbij expliciet de uitvoerende organisaties.”
Hoewel NSC kosten in de sociale zekerheid en zorg wil beheersen, sluiten ze expliciet bezuinigingen uit die de toegankelijkheid of solidariteit van het stelsel aantasten of ten koste gaan van kwetsbare mensen.
“Maar we accepteren geen bezuinigingen die de toegankelijkheid en solidariteit van het stelsel uithollen en ten koste gaan van de bestaanszekerheid van kwetsbare mensen.”
NSC wil de overheidsbegroting moderniseren door slechte regelingen te schrappen, verspilling aan te pakken en kritisch te kijken naar de doelmatigheid van uitgaven. Transparantie en betrouwbaarheid van de begroting staan hierbij centraal.
“We grijpen dit moment aan om de overheidsbegroting te moderniseren: slechte regelingen gaan op de schop en verspilling wordt aangepakt.”
“We bezien kritisch waar begrotingsfondsen een toegevoegde waarde hebben. Hierbij stellen we ook de vraag of doelen niet beter bereikt kunnen worden door in te zetten op normeren en beprijzen in plaats van subsidiëren.”
De SGP pleit voor het beperken van overheidsuitgaven door een kleinere, efficiëntere overheid die zich richt op kerntaken en kritisch kijkt naar onnodige uitgaven, vooral in zorg en sociale zekerheid. Tegelijkertijd wil de partij niet bezuinigen op essentiële sociale voorzieningen en ontwikkelingssamenwerking, maar juist inzetten op doelmatigheid, minder regeldruk en het terugdringen van subsidies. De kern van hun visie is: verstandig omgaan met belastinggeld, gericht bezuinigen waar het kan, maar niet op de meest kwetsbaren.
De SGP vindt dat de overheid haar uitgaven moet beperken, vooral door te snoeien in regels, subsidies en overheidsbemoeienis, en zich te richten op kerntaken. Dit moet leiden tot een kleinere, daadkrachtige overheid die belastinggeld doelmatig inzet en toekomstige generaties niet opzadelt met hoge schulden.
“betekent dit: snoeien in het woud van regels, minder subsidies en minder overheidsbemoeienis. Om de overheidsuitgaven te kunnen beteugelen, is een kleinere en daadkrachtige overheid nodig. Een overheid die haar grenzen kent.”
“Wij willen dat er goed gekeken wordt hoe de groei van de overheidsuitgaven beperkt kan worden, zeker nu de Defensie-investeringen gaan stijgen. De SGP kijkt daarom kritisch naar de uitgaven aan (onnodige) zorg, sociale zekerheid en de uitgaven bij de overheid zelf.”
“De overheid moet zich richten op haar kerntaken en efficiënt werken.”
De SGP wil niet bezuinigen op het bestaansminimum en ontwikkelingssamenwerking, maar juist investeren in deze gebieden. Ze pleiten voor een fatsoenlijk bestaansminimum en het terugdraaien van eerdere bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking.
“We maken werk van een fatsoenlijk bestaansminimum met een vierjaarlijkse herijking en een daling van kinderarmoede.”
“De SGP wil de drastische bezuinigingen van afgelopen jaren terugdraaien en toewerken naar de besteding van 0,7% van ons nationale inkomen aan ontwikkelingssamenwerking.”
De SGP wil kritisch kijken naar uitgaven aan zorg en sociale zekerheid, en alleen collectief financieren wat bewezen effectief is. Dit moet verspilling tegengaan en de houdbaarheid van het stelsel waarborgen.
De SGP ziet het verminderen van regeldruk en subsidies als een manier om maatschappelijk te bezuinigen, zodat middelen efficiënter worden ingezet en bedrijven en organisaties minder worden belast.
De ChristenUnie is uitgesproken tegen maatschappelijke bezuinigingen op kwetsbare groepen en essentiële voorzieningen. Zij willen eerdere bezuinigingen op onder meer ontwikkelingssamenwerking, gehandicaptenzorg en sociale zekerheid terugdraaien, en kiezen voor investeringen in armoedebestrijding, vereenvoudiging van het sociale stelsel en het waarborgen van bestaanszekerheid. Hun visie is dat bezuinigen niet ten koste mag gaan van de meest kwetsbaren in de samenleving.
De ChristenUnie keert zich expliciet tegen eerdere maatschappelijke bezuinigingen op hulp aan de allerarmsten, gehandicaptenzorg en sociale zekerheid. Zij vinden het onacceptabel dat deze groepen de dupe worden van bezuinigingen en willen deze maatregelen herstellen om bestaanszekerheid te waarborgen.
In plaats van bezuinigen wil de ChristenUnie structureel investeren in het terugdringen van armoede en het versterken van het sociaal vangnet. Zij stellen dat het sociaal minimum voldoende moet zijn en dat armoedebeleid eenvoudiger en effectiever moet worden.
De partij ziet het vereenvoudigen van het sociale stelsel als alternatief voor bezuinigen. Door minder bureaucratie en eenvoudiger regels willen zij de effectiviteit en toegankelijkheid van ondersteuning vergroten, zonder te snijden in de maatschappelijke voorzieningen.
DENK is uitgesproken tegen maatschappelijke bezuinigingen op sociale zekerheid, zorg en onderwijs, en wil deze uitgaven juist beschermen en versterken. In plaats van te bezuinigen op publieke voorzieningen, kiest DENK voor hogere belastingen voor grote bedrijven en vermogenden, en voor doelmatiger overheidsuitgaven buiten de sociale sector. De partij stelt expliciet dat bezuinigingen op essentiële publieke diensten niet aan de orde zijn.
DENK verwerpt maatschappelijke bezuinigingen op sociale zekerheid, zorg en onderwijs en wil deze uitgaven altijd ontzien. De partij vindt dat deze sectoren essentieel zijn voor bestaanszekerheid en maatschappelijke gelijkheid, en dat bezuinigingen hierop schadelijk zijn voor de samenleving. In plaats daarvan zoekt DENK dekking voor uitgaven door doelmatiger overheidsbeleid en hogere bijdragen van grote bedrijven en vermogenden.
Om maatschappelijke bezuinigingen te voorkomen, kiest DENK voor het verhogen van belastingen op grote bedrijven, banken en superrijken, en het afschaffen van ondoelmatige belastingvoordelen. Hiermee wil de partij publieke voorzieningen op peil houden zonder te bezuinigen op de samenleving.
“We verhogen de belasting op banken en schaffen ondoelmatige belastingvoordelen af, zoals de expat regeling.”
“Wij verhogen daarom de winstbelasting voor grote bedrijven en schaffen ondoelmatige belastingvoordelen die de ongelijkheid vergroten af.”
“Binnen de inkomstenbelasting zorgen wij voor een rechtvaardigere verdeling door van superrijken een eerlijke bijdrage te vragen.”
DENK stelt investeren in publieke voorzieningen centraal en wijst expliciet het besturen als "kille boekhouders" af. De partij vindt dat het leven van mensen betaalbaar moet blijven en dat investeringen in onderwijs, zorg, wonen en armoedebestrijding voorrang krijgen boven bezuinigingen.
“Wij zetten in op een overheid die de maatschappelijke ongelijkheid de komende periode fors verkleint. Wij staan daarom voor meer geld voor het onderwijs, voor betaalbare woningen, voor het openbaar vervoer, voor de zorg en voor andere publieke voorzieningen.”
“Het leven van mensen weer betaalbaar wordt. Wij willen onze maatregelen op een goede manier financieren. Dat betekent dat wij niet toestaan dat rekeningen op een onverantwoorde manier doorgeschoven worden naar komende generaties. Tegelijkertijd is het van belang dat we het land niet besturen als kille boekhouders.”
De SP verwerpt maatschappelijk bezuinigen als doel op zich en pleit juist voor investeren in publieke voorzieningen, armoedebestrijding en het aanpakken van bureaucratie om op lange termijn kosten te besparen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het collectief organiseren van basisvoorzieningen, het terugdringen van marktwerking, en het voorkomen van bezuinigingen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid door eerlijkere belastingheffing en het aanpakken van geldverspilling.
De SP stelt dat investeren in zorg, onderwijs, armoedebestrijding en preventie op termijn maatschappelijke kosten verlaagt en bezuinigen op deze terreinen juist averechts werkt. Door collectieve organisatie en het terugdringen van marktwerking worden publieke diensten goedkoper en effectiever.
“Door de markt terug te dringen en publieke voorzieningen collectief te organiseren vergroten we de zeggenschap en verlagen we de kosten. Omdat winst voor aandeelhouders niet meer nodig is, kunnen we zaken als woningbouw, zorg, openbaar vervoer, onderwijs, energievoorziening, internet en klimaatinvesteringen goedkoper organiseren.”
“Voorkomen is beter dan genezen, ook voor de begroting. Met ambitieuze inzet op preventie voorkomen we dat gezondheidsproblemen ontstaan. Door goede zorg zonder eigen risico hoeft niemand meer zorg te mijden. Door deze investeringen in de gezondheid van mensen zorgen we dat mensen zich kunnen richten op het moois in het leven en voorkomen we hogere kosten op de langere termijn.”
“Armoede verhelpen levert geld op. Dat mensen in armoede worden geduwd door ons systeem is niet alleen onaccep tabel voor deze mensen en de moraliteit, maar ook voor de samenleving. Systemische armoede leidt tot verloren talent en productiviteit, tot vergrote kans op ziekte en criminaliteit, en een perverse schuldenindustrie en bureaucratie die de samenleving klauwen met geld kost. Bovendien is ongelijkheid slecht voor je economie en democratie. Door te zorgen dat niemand meer in armoede leeft, kunnen we de kosten hiervan fors terugdringen voor mens en samenleving.”
De SP keert zich expliciet tegen bezuinigingen als ideologisch doel en wil geldverspilling aanpakken zonder te snijden in sociale voorzieningen. Ze willen de sterkste schouders de zwaarste lasten laten dragen en wijzen bezuinigingen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid af.
“Zonder ons over te geven aan de neoliberale staatsschuld en bezuinigingsobsessie van andere partijen. Een eerlijke verdeling van de lasten is goed voor ons allemaal.”
“Dit leidt nu al en zal nog meer leiden tot bezuinigingen op onze zorg, onderwijs en sociale zekerheid. Partijen die anders beweren, houden de mensen in het land voor de gek.”
De SP wil maatschappelijke kosten verlagen door bureaucratie te verminderen, het belasting- en toeslagenstelsel te versimpelen en te stoppen met dure externe consultants. Dit moet leiden tot structurele besparingen zonder te bezuinigen op publieke taken.
“Versimpelen belasting- en toeslagenstelsel. Hele sectoren van onze economie en afdelingen binnen onze overheid houden zich bezig met de papieren werkelijkheid van het Nederlandse belasting en toeslagenstelsel. Door dit te versimpelen voorkomen we veel kosten, tijdverspilling, misstanden en misbruik.”
“Eigen kennis in plaats van dure consultants. Wij willen dat mensen die voor de publieke dienst werken dit in dienst doen van het publiek. Door werknemers in vaste dienst te nemen bij publieke organisaties bouwen deze meer kennis en ervaring op om effectief de problemen van Nederland op te lossen. Dure consultants die met kortetermijn oplossingen komen en na een paar maanden weer weg zijn houden we mee op. Dit bespaart geld doordat we betere en meer duurzame oplossingen krijgen, zo hoeven we niet steeds hetzelfde probleem op te lossen.”
Volt is uitgesproken tegen maatschappelijk bezuinigen op essentiële publieke voorzieningen zoals onderwijs, zorg, cultuur en bestaanszekerheid. In plaats van bezuinigen kiest Volt voor structurele investeringen in deze sectoren, het terugdraaien van eerdere bezuinigingen, en het verhogen van het sociaal minimum. Hun visie is dat maatschappelijke investeringen juist maatschappelijke winsten opleveren en dat bezuinigingen op publieke diensten de samenleving schaden.
Volt verwerpt bezuinigingen op publieke sectoren en wil juist structureel investeren in onderwijs, gezondheidszorg (waaronder ggz), en kunst & cultuur. Zij zien deze sectoren als fundamenten van een gezonde, gelijke en veerkrachtige samenleving, en keren zich expliciet tegen de "kaalslag" en bezuinigingen van de afgelopen jaren.
“We draaien per direct de bezuinigingen op het onderwijs terug en verhogen het totale budget voor onderwijs, onderzoek en wetenschap.”
“We draaien de bezuinigingen op en de decentralisatie van de ggz van de afgelopen kabinetten terug en investeren weer in onze gezondheidszorg.”
“Wij maken een einde aan de kaalslag van de afgelopen vijftien jaar. We gaan weer investeren in kunst en cultuur.”
Volt wil het sociaal minimum verhogen en bestaanszekerheid garanderen, en is tegen bezuinigingen die de bestaanszekerheid van burgers ondermijnen. Zij kiezen voor inkomenszekerheid via een basisinkomen en het verhogen van het sociaal minimum, in plaats van bezuinigen op sociale uitgaven.
Volt wil dat investeringen in de publieke ruimte en infrastructuur niet worden gezien als kostenposten waarop bezuinigd moet worden, maar als investeringen die maatschappelijke waarde creëren. Zij pleiten voor het belasten van speculatie met grond zodat de opbrengsten van maatschappelijke investeringen ook daadwerkelijk bij de samenleving terechtkomen.
“Daarnaast voeren we een gemeentelijke heffing op de stijging van grondwaarde in, zodat maatschappelijke investeringen ook maatschappelijke winsten opleveren.”
Volt spreekt zich expliciet uit tegen het verkleinen van het basispakket in de zorg of het schrappen van behandelmogelijkheden als bezuinigingsmaatregel.
“Het is onverantwoord om het basispakket uit te kleden of behandelmogelijkheden te schrappen,”
Het CDA wil maatschappelijke bezuinigingen vooral realiseren door het verminderen van regeldruk, het efficiënter maken van de overheid en het schrappen van overbodige administratieve lasten. Ze kiezen niet voor harde bezuinigingen op maatschappelijke voorzieningen, maar voor het versimpelen van regelgeving en het terugdringen van bureaucratie om zo kosten te besparen en ruimte te creëren voor maatschappelijke initiatieven.
Het CDA ziet het terugdringen van regeldruk en administratieve lasten als dé manier om maatschappelijk te bezuinigen, zonder te snijden in voorzieningen. Door minder regels en efficiëntere verantwoording kan de overheid kleiner en goedkoper worden, wat volgens het CDA leidt tot minder maatschappelijke kosten en meer ruimte voor lokale initiatieven.
“We zetten rigoureus het mes in de regelgeving: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere verantwoording. Zo versnellen we besluitvorming. Waar minder regels zijn en waar meer vertrouwen is, kan de overheid krimpen.”
“Er komt een programma ‘vereenvoudiging van regelgeving’. Doelstelling is een lagere uitvoeringslast voor uitvoerders, burgers en ondernemingen.”
“We schrappen samen met de zorg, het onderwijs, en economische sectoren overbodige administratieve regels, maken bestaande regelgeving beter en rapportages efficiënter.”
“Een effectievere overheid is zo ook een kleinere overheid.”
Het CDA stelt dat overmatige verantwoordingsdruk leidt tot maatschappelijke schade en wil daarom deze druk verminderen. Dit wordt gezien als een indirecte bezuiniging op maatschappelijke kosten, omdat het de beroepseer van mensen beschermt en het vrijwilligerswerk aantrekkelijker maakt.
“Onevenredige verantwoordingsdruk zorgt voor maatschappelijke schade, tast de beroepseer van mensen aan en dooft het plezier van vrijwilligers uit.”
Het CDA wil dat subsidies en bijbehorende regelgeving in verhouding staan tot het beoogde maatschappelijke doel en de omvang van de middelen. Dit voorkomt verspilling en zorgt voor doelmatiger inzet van publieke middelen.
“Subsidies en de regelgeving die daarmee samenhangt moeten in balans zijn met het beoogde doel en de omvang van de middelen van een regeling.”
FVD wil fors maatschappelijk bezuinigen door het schrappen van klimaatbeleid, structureel verkleinen van de overheid en het afschaffen van subsidies aan activistische en ideologische organisaties. De partij stelt voor om de overheidsuitgaven jaarlijks met 3% te laten krimpen, miljarden aan klimaatuitgaven te stoppen, en lastenverlichting te realiseren voor burgers. Hun visie is dat een kleinere, efficiëntere overheid en minder bemoeienis leiden tot meer vrijheid en welvaart voor de samenleving.
FVD wil alle klimaatplannen en bijbehorende uitgaven stopzetten, wat volgens hen een enorme maatschappelijke bezuiniging oplevert. Dit geld wordt niet herverdeeld, maar direct teruggegeven aan burgers via lastenverlichting. De partij ziet klimaatbeleid als een onnodige kostenpost die de samenleving belast.
FVD wil de overheid verplicht jaarlijks laten bezuinigen, zodat de omvang van de publieke sector structureel afneemt. Dit moet leiden tot minder overheidsbemoeienis, lagere lasten en meer ruimte voor individuele vrijheid.
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
De partij wil alle subsidies aan organisaties met een activistische of ideologische agenda stopzetten, waaronder NGO’s, organisaties die proefprocessen voeren tegen de staat, en instellingen als Rutgers. Dit wordt gepresenteerd als een directe bezuiniging op maatschappelijke uitgaven die volgens FVD niet tot de kerntaken van de overheid behoren.
“We stoppen alle subsidies voor organisaties die proefprocessen voeren tegen de staat. Ook niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) krijgen geen subsidie meer.”
“We stoppen subsidies aan organisaties zoals Rutgers, zodat belastinggeld niet langer naar ideologische beïnvloeding gaat.”
FVD wil planbureaus en overlegstructuren zoals CPB, SCP, SER en PBL afschaffen, omdat deze volgens hen leiden tot onnodige bureaucratie en kosten. Dit wordt gezien als een bezuiniging op maatschappelijke overhead en als een manier om beleid dichter bij de burger te brengen.
“We schaffen achterhaalde adviesorganen zoals CPB, SCP, SER en PBL af, zodat beleid niet langer wordt bepaald door technocraten en lobbyclubs.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) is uitgesproken tegen maatschappelijke bezuinigingen op sociale zekerheid, cultuur, zorg en lokale voorzieningen. Zij pleiten juist voor het terugdraaien van eerdere bezuinigingen, het verhogen van budgetten voor kwetsbare groepen en het waarborgen van bestaanszekerheid, zodat gemeenten en sectoren niet langer hoeven te bezuinigen op essentiële maatschappelijke taken.
PvdD wil voorkomen dat gemeenten en sociale werkvoorzieningen moeten bezuinigen op ondersteuning voor kwetsbare groepen. Zij vinden dat bestaanszekerheid en sociale voorzieningen niet het slachtoffer mogen worden van bezuinigingen.
“Gemeenten krijgen voldoende middelen om sociaal werk van goede kwaliteit en continuïteit te kunnen garanderen, zonder te hoeven bezuinigen.”
“We zorgen voor een definitieve demping van het financiële ravijn voor gemeenten en provincies zodat er lokaal niet bezuinigd hoeft te worden op bovenwettelijke taken zoals natuur, dierenwelzijn, milieu en klimaat.”
De partij keert zich tegen de harde bezuinigingen op kunst, cultuur en de publieke omroep, omdat deze de toegankelijkheid en bestaanszekerheid in gevaar brengen. Zij willen deze bezuinigingen terugdraaien en het budget verhogen.
“De harde bezuinigingen van de afgelopen decennia brengen de bestaanszekerheid en de toegankelijkheid van kunst, cultuur en erfgoed in gevaar.”
“Daarom wordt de bezuiniging op de NPO teruggedraaid.”
PvdD wil dat armoedehulp en schuldhulp niet het slachtoffer worden van bezuinigingen en dat deze voorzieningen juist ondersteund en uitgebreid worden.
“Voedselbanken en andere armoedehulporganisaties moeten overbodig worden. Zolang dat niet zo is ondersteunen we deze organisaties, zodat iedereen die ervoor in aanmerking komt geholpen kan worden.”
De partij wil eerdere bezuinigingen op zorgregelingen en jeugdzorg terugdraaien om de kwaliteit en toegankelijkheid te waarborgen.
“De bezuinigingen op de CAK-regeling en de subsidieregeling voor zorg aan onverzekerden (sov) worden teruggedraaid.”
50PLUS pleit voor maatschappelijk bezuinigen door verspilling, fraude en ondoelmatigheden in de overheidsuitgaven en belastingfaciliteiten aan te pakken, zonder te snijden in sociale voorzieningen voor ouderen. Ze willen een breed consolidatiepakket voor de Rijksbegroting, gericht op het efficiënter maken van de overheid en het beperken van uitgaven, met behoud van koopkracht en bestaanszekerheid voor gepensioneerden.
50PLUS wil maatschappelijke bezuinigingen realiseren door kritisch te kijken naar alle overheidsuitgaven en belastingfaciliteiten, met als doel verspilling, fraude en ondoelmatigheden te elimineren. Dit moet leiden tot een efficiëntere overheid en substantiële besparingen, zonder dat dit ten koste gaat van de sociale zekerheid.
“Wij pleiten daarom voor een breed consolidatiepakket voor de Rijksbegroting, waarbij alle overheidsuitgaven van alle ministeries onder de loep worden genomen.”
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Besparing van, per saldo, 5 miljard op fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het woud van belastingfaciliteiten.”
50PLUS bepleit een behoedzaam en zuinig uitgavenbeleid, waarbij het begrotingstekort binnen de Europese afspraken blijft en uitgaven worden beperkt om economische stabiliteit en lage inflatie te waarborgen. Dit beleid is gericht op het voorkomen van oververhitting van de economie en het beschermen van de koopkracht.
D66 is uitgesproken tegen maatschappelijk bezuinigen op essentiële publieke voorzieningen zoals onderwijs en het sociale vangnet, zelfs bij stijgende uitgaven voor defensie en veiligheid. In plaats van bezuinigen wil D66 investeren in brede welvaart, waarbij maatschappelijke kosten en baten leidend zijn voor begrotingskeuzes. Ze pleiten voor het beperken van zorgkostenstijging, het schrappen van onnodige uitgaven, en het zichtbaar maken van de waarde van sociale investeringen.
D66 stelt expliciet dat er niet bezuinigd mag worden op onderwijs en het sociale vangnet, ook niet als er meer geld naar defensie moet. Ze zien deze uitgaven als essentieel voor het beschermen van de samenleving en willen deze waarborgen, zelfs bij budgettaire druk.
“Veiligheid en defensie zijn cruciaal, maar mogen nooit ten koste gaan van de samenleving die we juist willen beschermen. Daarom gaat er geen euro minder naar het onderwijs en het sociale vangnet.”
D66 wil af van traditionele bezuinigingslogica en pleit voor begroten op basis van maatschappelijke kosten en baten. Dit betekent dat investeringen in bijvoorbeeld kansengelijkheid en het voorkomen van klimaatschade niet als kostenpost, maar als waardevolle investeringen worden gezien.
“En we gaan anders begroten: op basis van de maatschappelijke kosten en baten van beleid, zodat we verstandig investeren in de toekomst van Nederland.”
“D66 verandert dit, door te begroten voor de brede welvaart. Hierin wegen ook de lange-termijn-effecten van beleid mee in de begroting. Zo wordt bijvoorbeeld het oplossen van een groot probleem als kansenongelijkheid een investering die waarde oplevert, in plaats van een kostenpost. Het voorkomen van klimaatschade maken we ook zichtbaar als vermeden kosten.”
D66 erkent de noodzaak om keuzes te maken vanwege stijgende uitgaven, maar kiest ervoor om de stijging van zorgkosten te beperken in plaats van te bezuinigen op maatschappelijke voorzieningen.
“We beperken de stijging van de zorgkosten. We investeren in het klimaat, in het bouwen van huizen, in het onderwijs, en in het herstel van de natuur en daarmee het doorbreken van de stikstofimpasse.”
D66 wil onnodige regels en uitgaven schrappen, maar alleen waar deze niet bijdragen aan publieke waarden. Dit is geen generieke bezuinigingsmaatregel, maar gericht op effectiviteit en het verminderen van bureaucratie.
“Regels die hoge lasten met zich meebrengen en niet goed werken, schaffen we af.”
GroenLinks-PvdA verwerpt maatschappelijke bezuinigingen als oplossing voor begrotingsproblemen en kiest expliciet voor investeren in publieke voorzieningen, zelfs als dat op korte termijn meer kost. Ze stellen dat bezuinigen op essentiële voorzieningen schadelijk is en pleiten voor het eerlijker belasten van topinkomens en bedrijven om investeringen mogelijk te maken.
De partij wijst harde maatschappelijke bezuinigingen af, omdat deze volgens hen de samenleving op lange termijn verzwakken. In plaats daarvan willen ze investeren in onderwijs, zorg en infrastructuur, gefinancierd door hogere bijdragen van de sterkste schouders.
“Wie denkt dat harde bezuinigingen op de korte termijn verstandig zijn, heeft het mis. Onze verworvenheden zijn juist het beschermen waard.”
“We kiezen ervoor om de komende jaren te investeren in onze publieke voorzieningen, economie, infrastructuur en veiligheid. Op lange termijn heeft Nederland er baat bij dat we die investeringen nu doen en niet uitstellen. Dat kost wat, maar de prijs van niks doen is op lange termijn alleen maar hoger.”
GroenLinks-PvdA kiest voor een begrotingsbeleid gericht op de lange termijn, waarbij financiële tegenvallers niet automatisch leiden tot bezuinigingen op maatschappelijke voorzieningen.
“Financiële meevallers geven we niet zomaar uit; bij tegenvallers hoeven we niet te bezuinigen. Bij het begrotingsbeleid kijken we vooral naar de lange termijn, niet naar het begrotingssaldo op de korte termijn.”
“De laatste jaren is er alleen maar oog geweest voor de korte termijn en zijn alle belangrijke maatschappelijke en financiële keuzes doorgeschoven. Wij kiezen voor een blik op de lange termijn en kiezen voor hervormingen die ons land sterker en socialer maken.”