Verkiezingsprogramma's 2025 overleukste plan met de woningmarkt
BVNL wil de woningmarkt radicaal dereguleren en de rol van de overheid sterk terugdringen, zodat marktwerking en bouwvrijheid het woningtekort oplossen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het vergunningsvrij splitsen van woningen, het afschaffen van huurregulering en het versoepelen van bouwregels. De kern van hun visie is dat minder regels en meer vrijheid voor burgers en marktpartijen direct leiden tot meer woningen en lagere prijzen.
Overheid trekt zich terug uit de woningmarkt
BVNL ziet overheidsbemoeienis als de oorzaak van het woningtekort en wil vrijwel alle regulering schrappen, zodat de markt het woningaanbod kan vergroten. Dit betekent het afschaffen van huurregulering, het toestaan van tijdelijke contracten en het teruggeven van bouwvrijheid aan burgers en bedrijven.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“Contracten worden weer vrij en tijdelijke huurovereenkomsten worden weer toegestaan.”
“De Wet goed verhuurderschap wordt afgeschaft omdat het geen positieve effecten heeft en alleen maar leidt tot meer bureaucratie.”
Vergunningsvrij splitsen en delen van woningen
Om snel meer woningen te creëren zonder extra ruimtebeslag, wil BVNL het splitsen van bestaande woningen en woningdelen vergunningsvrij maken. Dit verlaagt de drempel voor meer woonruimte, vooral in stedelijke gebieden.
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Het vergunningsvrij maken van woningdelen, het splitsen van woningen, het optoppen van woningen, het transformeren van kantoren naar woningen...”
Bouw van grondgebonden eengezinswoningen en optoppen
BVNL wil meer gezinswoningen met tuin mogelijk maken en pleit voor het optoppen van bestaande gebouwen om ruimte te besparen en het woningaanbod te vergroten.
“Faciliteer de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met een tuin, in plaats van windmolens en zonne-akkers.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
Afschaffen van de kostendelersnorm
BVNL wil het samenwonen aantrekkelijker maken door de kostendelersnorm af te schaffen, zodat mensen niet worden gekort op hun uitkering als ze samen een woning delen.
“Schaf de kostendelersnorm af, zodat mensen kunnen samenwonen zonder een deel van hun uitkering te verliezen.”
Vergunningsproces en bouwregels versoepelen
Om de bouwproductie te versnellen, wil BVNL het vergunningsproces vereenvoudigen en gemeenten verbieden extra eisen te stellen bovenop landelijke regels.
Toestaan van woningdelen en studentenhuizen
BVNL wil woningdelen en studentenhuizen weer toestaan, vooral in steden met veel jongeren, om de druk op de woningmarkt te verlichten.
“Sta woningdelen en studentenhuizen weer toe en de druk op de woningmarkt zal, in elk geval in steden met veel jongeren, enorm afnemen.”
Permanente bewoning van vakantiewoningen toestaan
BVNL wil dat vakantiewoningen permanent bewoond mogen worden, zodat het bestaande woningaanbod beter wordt benut.
“Permanente bewoning van vakantiewoningen wordt toegestaan.”
GroenLinks-PvdA wil de woningmarkt radicaal hervormen door volkshuisvesting weer tot een publieke taak te maken, met als speerpunt het bouwen van 100.000 betaalbare woningen per jaar. Ze pakken grondspeculatie en leegstand aan, investeren fors in woningcorporaties en stellen concrete eisen aan betaalbaarheid en kwaliteit van nieuwbouw. Hun visie draait om woningen als recht voor iedereen, niet als winstobject voor enkelen.
100.000 betaalbare woningen per jaar bouwen als publieke taak
GroenLinks-PvdA wil de regie op de woningmarkt terugpakken van de markt en speculanten, en volkshuisvesting weer tot een kerntaak van de overheid maken. Door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met duidelijke eisen aan betaalbaarheid en kwaliteit, willen ze het woningtekort structureel oplossen en woningen bereikbaar maken voor starters en de middenklasse.
“Met GroenLinks-PvdA wordt volkshuisvesting een topprioriteit. Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“Bouwen wordt niet alleen in woord maar ook in daad een publieke taak. We bouwen woningen voor iedereen in Nederland, niet enkel zij die het nu al kunnen betalen.”
“De Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl gaan bouwen voor de sociale meerderheid. De inkomensgrenzen gaan omhoog, zodat twee derde van Nederland tot de doelgroep behoort.”
“In elk nieuwbouwproject dat zij bouwen heeft 40% van de huurwoningen een huur van maximaal 900 euro per maand, en nog eens 30% van de woningen is ofwel een huurwoning tot 1200 euro, ofwel een koopwoning met een maximale koopprijs van 405.000 euro.”
Grondspeculatie en leegstand aanpakken
De partij wil speculatie met grond en woningen tegengaan door winsten af te romen, opkoopbescherming in te voeren en actief grond op te kopen voor woningbouw. Leegstand wordt bestreden met heffingen en het recht op onteigening, zodat woningen daadwerkelijk beschikbaar komen voor mensen die ze nodig hebben.
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw. We pakken vastgoedspeculanten aan die woningen leeg laten staan. In het hele land komt er een opkoopbescherming die starters beschermt.”
“Met een gemeentelijke heffing op langdurig leegstaande woningen gaan we ook leegstand tegen. Elke gemeente kan daarnaast een leegstandsverordening opstellen, zodat woningen die zonder goede reden langdurig leegstaan alsnog verhuurd worden.”
“De bouwstimulans is een gemeentelijke heffing op braakliggende terreinen met een woonbestemming. Zo loont het om te bouwen in plaats van grond braak te laten liggen. Als eigenaren van grond met een woonbestemming niet binnen een vaste termijn overgaan op woningbouw, volgen boetes en in het ergste geval onteigening.”
“Als de overheid grond opkoopt, kunnen we sneller bouwen en de huren en huizenprijzen betaalbaar houden.”
Gunstige financiering en fiscale hervormingen voor betaalbaarheid
Om bouwen en wonen betaalbaar te maken, wil GroenLinks-PvdA investeren in woningcorporaties, gunstige leningen verstrekken en de hypotheekrenteaftrek afbouwen. Zo wordt het bouwen van betaalbare woningen aantrekkelijker en worden prijsopdrijvende prikkels verminderd.
“De Woningcorporaties Nieuwe Stijl betaalt geen winstbelasting. De wet passen we daarvoor aan. Daarmee ontstaat extra investeringsruimte voor de bouw van nieuwe woningen, renovatie en verduurzaming.”
“Net als in Oostenrijk gaat het Rijk gunstige leningen verstrekken voor de bouw van extra betaalbare huurwoningen. Dat zijn bijvoorbeeld leningen met een lage rente van 1% voor een deel van de bouwkosten.”
“De hypotheekrenteaftrek drijft de prijzen op en mensen met de duurste huizen profiteren het meest. Daarom gaan we de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen.”
Starters en lokale bewoners voorrang geven
De partij wil starters en mensen met binding aan een regio meer kansen geven op een woning, onder meer via een startersfonds en het makkelijker maken voor gemeenten om woningen toe te wijzen aan lokale jongeren.
“We stellen meer geld beschikbaar om starters te helpen bij het financieren van hun eerste koopwoning. Dat doen we via een startersfonds dat tot 30% van de koopprijs financiert. Bij verkoop betaalt de starter dit deel terug aan het fonds.”
“We maken het makkelijker voor gemeenten om mensen met binding met de stad of het dorp een woning toe te wijzen.”
De Partij voor de Dieren wil de woningmarkt radicaal hervormen door wonen los te koppelen van het verdienmodel en prioriteit te geven aan betaalbaarheid, duurzaamheid en natuur. Hun meest opvallende plan is het drastisch verminderen van de veehouderij om ruimte te creëren voor natuur en woningbouw, gecombineerd met het stimuleren van alternatieve woonvormen zoals cohousing, tiny houses en meergeneratiewonen. De partij zet in op het benutten van bestaande gebouwen, het tegengaan van speculatie en het bouwen van groene, circulaire en inclusieve woningen.
Krimp veehouderij voor ruimte en natuur-inclusieve woningbouw
PvdD stelt voor om het aantal dieren in de veehouderij met 75% te verminderen, waardoor landbouwgrond vrijkomt voor natuurherstel en woningbouw. Dit is een uniek en opvallend plan dat de wooncrisis, stikstofcrisis en biodiversiteitsverlies tegelijk aanpakt en ruimte biedt voor groene, betaalbare woningen.
“Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“Door een krimp van het aantal dieren in de veehouderij komt er landbouwgrond vrij voor natuur en woningbouw.”
“Slechts 7% van het Nederlandse grondoppervlak wordt ingenomen door woningen, bijna de helft door de veehouderij. Dat is onhoudbaar. Door boeren te helpen overschakelen naar plantaardige landbouw komt er veel grond vrij die we veel beter kunnen verdelen.”
Stimuleren van alternatieve en duurzame woonvormen
De partij wil innovatieve woonvormen zoals cohousing, tiny houses, meergeneratiewonen en hergebruik van leegstaande panden actief faciliteren. Dit moet zorgen voor meer betaalbare, flexibele en duurzame woonruimte, passend bij de veranderende samenleving.
“Het moet makkelijker worden een hypotheek af te sluiten met meer dan twee mensen, en dit moet bij alle hypotheekverstrekkers kunnen. Op die manier wordt ‘cohousing’ mogelijk gemaakt en kunnen verschillende gezinsconstructies gefaciliteerd worden.”
“‘Meergeneratiewonen’ wordt aangemoedigd. Een substantieel deel van de nieuwbouw wordt hiervoor bestemd, net als voor andere typen woningen waarbij wonen en zorg worden gecombineerd.”
“Zelfvoorzienende leefwijzen, gemeenschappen en ‘offgrid’ woontypen zoals tiny houses worden gefaciliteerd. Wet- en regelgeving die dergelijke duurzame initiatieven belemmert, wordt indien nodig aangepast.”
“Lege bedrijfspanden worden herontwikkeld en krijgen een andere functie, zoals wonen. Nieuwbouw van kantoren en bedrijventerreinen wordt ontmoedigd. Op voormalige boerderijen kan worden geëxperimenteerd met woonvormen en -gemeenschappen, waarbij jong en oud samenleven en elkaar kunnen ondersteunen.”
Bestaande bebouwing slimmer benutten en speculatie tegengaan
PvdD wil leegstand en speculatie aanpakken door bestaande gebouwen te transformeren tot woningen, het splitsen en optoppen van huizen te stimuleren en huisjesmelkers te beperken. Dit moet het woningaanbod vergroten zonder extra ruimtebeslag en excessen op de woningmarkt tegengaan.
“Allereerst wordt bestaande bebouwing slimmer benut. Denk aan het transformeren van kantoorpanden, het aanpakken van leegstand, het optoppen en splitsen van bestaande woningen en het stimuleren van doorstroming.”
“Een heffing op leegstand en braakliggende grond bij (woning)bouwprojecten maakt het onaantrekkelijk om panden leeg te laten staan en te speculeren met bouwgrond.”
“We beperken het aantal panden dat een particuliere verhuurder mag verhuren.”
Groene, circulaire en natuurinclusieve nieuwbouw
De partij wil dat alle nieuwbouw circulair, gasvrij, energieneutraal en natuurinclusief is, met veel groen en aandacht voor biodiversiteit. Dit draagt bij aan klimaatdoelen en een gezonde leefomgeving.
“Alle nieuwbouw wordt circulair gebouwd, gasvrij, natuurinclusief, minstens energieneutraal, en zo mogelijk energiepositief.”
“Nieuwbouw wordt natuurinclusief met groen, nestgelegenheid voor dieren, bomen en struiken in de straat en speelnatuur om de hoek.”
“Er komt een ‘lowtech bouwen’-stimuleringsprogramma, naast schoon en emissieloos bouwen.”
FVD wil de woningmarkt radicaal hervormen door het eigenwoningbezit te stimuleren, belastingen te verlagen en regels te schrappen die volgens hen de bouw en betaalbaarheid belemmeren. Hun opvallendste plannen zijn het volledig afschaffen van erfpacht, het niet meetellen van studieschuld bij hypotheekaanvragen, het schrappen van duurzaamheidseisen en het versneld bouwen van 100.000 woningen per jaar met voorrang voor Nederlanders. De kern van hun visie is dat bezit heilig is, wonen betaalbaar moet zijn en de overheid zich zo min mogelijk moet bemoeien met de woningmarkt.
Erfpacht volledig afschaffen en grond schenken aan eigenaren
FVD wil erfpachtregelingen afschaffen en de grond schenken aan woningbezitters, zodat zij volledig eigenaar worden van hun huis en grond. Dit moet de lasten voor huiseigenaren verlagen en het bezit aantrekkelijker maken, wat volgens FVD de woningmarkt eerlijker en toegankelijker maakt.
“We schaffen gemeentelijke- en Rijkserfpacht-regelingen af, schenken de grond aan woning-eigenaren en schelden de resterende erfpacht kwijt, zodat grond weer echt eigendom wordt. Woningeigenaren die in de afgelopen tien jaar hun erfpacht hebben afgekocht, worden gecompenseerd.”
Studieschuld niet meetellen bij hypotheekaanvraag
FVD wil dat studieschulden niet langer worden meegewogen bij het aanvragen van een hypotheek. Hiermee willen ze starters meer kans geven op de woningmarkt en het kopen van een huis bereikbaar maken voor jonge mensen.
Startersvrijstelling overdrachtsbelasting zonder leeftijds- of prijsgrens
FVD wil dat iedereen die voor het eerst een huis koopt, ongeacht leeftijd of woningwaarde, volledig wordt vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Dit moet het kopen van een eerste woning makkelijker en aantrekkelijker maken.
“We schrappen de leeftijds- en woningprijsgrens uit de startersvrijstelling; de eerste woning is altijd vrij van overdrachtsbelasting, zodat kopen bereikbaar wordt voor iedereen.”
“Overdrachtsbelasting wordt voor iedereen, inclusief bedrijven, 2%, met een startersvrijstelling voor iedereen die een eerste woning koopt, ongeacht leeftijd of woningwaarde.”
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, met voorrang voor Nederlanders
FVD wil het woningtekort aanpakken door jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen en daarbij Nederlanders voorrang te geven. Ze willen hiervoor belemmerende milieu- en stikstofregels schrappen en duurzaamheidseisen afschaffen om sneller en goedkoper te kunnen bouwen.
Hypotheekrenteaftrek behouden en verhogen
FVD wil de hypotheekrenteaftrek behouden en het maximale aftrektarief verhogen naar 52%. Hiermee willen ze het eigenwoningbezit stimuleren en het wonen betaalbaar houden voor huiseigenaren.
“We behouden de hypotheekrenteaftrek en brengen het maximale aftrektarief terug omhoog naar 52%, zodat huiseigenaren betaalbaar kunnen blijven wonen.”
Verplichte duurzaamheidseisen en gasverbod schrappen
FVD wil af van verplichte duurzaamheidseisen en het gasverbod bij nieuwbouw, zodat bouwen goedkoper en sneller wordt en mensen vrij zijn in hun energiekeuze.
Huurders de kans geven hun corporatiewoning te kopen
FVD wil huurders de mogelijkheid geven hun woning van de corporatie over te nemen, zodat ook zij eigenaar kunnen worden en het eigenwoningbezit toeneemt.
“We sporen woningcorporaties aan om woningen aan huurders te verkopen, zodat meer Nederlanders eigenaar worden van hun eigen woning.”
“Daarnaast stimuleren we generatiewoningen en geven we huurders de kans om hun woning van corporaties over te nemen zodat ook zij eigen woningbezit kunnen verwerven.”
De PVV wil het woningtekort aanpakken door sneller en meer woningen te bouwen, sociale huren te verlagen en regels te versoepelen. Ze richten zich op het vergroten van het aanbod betaalbare woningen voor Nederlanders, onder meer door permanente bewoning van recreatiewoningen toe te staan en het schrappen van voorrang voor statushouders. Hun visie is pragmatisch en nationaal gericht: bouwen zonder extra duurzaamheidseisen, minder bureaucratie, en meer ruimte voor eigen initiatief.
Sociale huren verlagen en inkomensgrenzen verhogen
De PVV wil direct de betaalbaarheid van wonen verbeteren door sociale huren te verlagen en meer mensen toegang te geven tot betaalbare huurwoningen. Dit moet de druk op de woningmarkt voor Nederlanders verlichten.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“Sociale huren met 10% verlagen. Inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen.”
Permanente bewoning van recreatiewoningen toestaan
Om het woningaanbod snel te vergroten, wil de PVV het mogelijk maken dat mensen permanent in recreatiewoningen mogen wonen. Dit biedt direct extra woonruimte zonder nieuwbouw.
Snellere en eenvoudigere woningbouw, minder bezwaarprocedures
De PVV wil procedures versnellen en bezwaar tegen woningbouw beperken, zodat projecten sneller gerealiseerd kunnen worden. Ze willen ook minder strenge bouweisen en geen nieuwe duurzaamheidseisen.
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt.”
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
Geen voorrang en verplichte huisvesting voor statushouders
De PVV wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen op sociale huurwoningen en dat gemeenten niet langer verplicht zijn hen te huisvesten. Dit moet de wachttijd voor Nederlanders verkorten.
Planbatenheffing inzetten voor betaalbare woningen
De PVV wil een deel van de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging inzetten voor de bouw van betaalbare woningen, om grondspeculatie tegen te gaan en extra middelen te genereren.
Transformatie van bestaande gebouwen en grootschalige nieuwbouw
De PVV wil zowel binnenstedelijk als buitenstedelijk fors bouwen, onder meer door kantoren en bedrijfspanden te transformeren en nieuwe wijken aan te leggen.
“Binnenstedelijk moet er beter gebruik van de ruimte worden gemaakt: naast woningbouw willen we meer transformatie van kantoor- en bedrijfspanden. Optoppen, splitsen en woningdelen – niets blijft onbenut. Daarnaast moeten we volop buitenstedelijk gaan bouwen: méér nieuwe, grootschalige woningbouwlocaties. Niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken.”
“Buitenstedelijk bouwen: méér nieuwe grootschalige woningbouwlocaties. Binnenstedelijk bouwen; transformatie van kantoor- en bedrijfspanden; optoppen, splitsen en woningdelen; niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken.”
BBB wil de woningmarkt vlot trekken door regels te schrappen, bestaande gebouwen makkelijker om te bouwen tot woningen en woningdelen en splitsen te vergemakkelijken. Ze zetten in op meer ruimte voor eigen initiatief, snelle bouwprocedures en het aantrekkelijker maken van verhuur, vooral voor starters en studenten. Hun visie draait om minder bureaucratie, meer maatwerk per regio en het benutten van bestaande woonruimte.
Vergunningsvrij splitsen en woningdelen stimuleren
BBB wil het delen en splitsen van woningen vergunningsvrij maken en het ombouwen van bestaande panden tot woningen eenvoudiger. Dit moet zorgen voor meer betaalbare woonruimte, vooral voor starters en studenten, en het aantrekkelijker maken voor verhuurders om woningen aan te bieden.
“Vergunningsvrij splitsen. BBB zet in op het vergunningsvrij delen en splitsen van woningen die zich daarvoor lenen. Bijbouwen moet gemakkelijker worden. BBB wil verhuur aantrekkelijker maken, ook kamerverhuur. Regels die daarvoor belemmerend werken, horen te worden afgeschaft.”
“Ombouwen tot woningen, zoals voormalige boerderijen, kantoren en fabrieken, moet makkelijker worden.”
“Woningdelen, het splitsen van woningen en kamerverhuur en hospitaverhuur worden eenvoudiger en aantrekkelijker gemaakt.”
Snellere en eenvoudigere bouwprocedures
BBB wil bouwprocedures versnellen en vereenvoudigen, zodat sneller nieuwe woningen gerealiseerd kunnen worden. Gemeenten mogen geen extra eisen stellen aan nieuwbouw, tenzij ze die zelf betalen, en er komt een boete voor het verzwaren van het bouwbesluit.
Starters en studenten aantrekkelijker huisvesten
BBB wil het voor verhuurders aantrekkelijker maken om aan starters en studenten te verhuren, onder andere door starterscontracten en versoepeling van verhuurregels voor studentenhuisvesting.
Betaalbare huur zonder verhuurders weg te jagen
BBB wil de Wet betaalbare huur afschaffen omdat deze volgens hen leidt tot minder huurwoningen. Ze willen eerlijkere puntentellingen voor huurprijzen en voorspelbare belastingen voor kleine verhuurders.
“We willen de Wet betaalbare huur dan ook afschaffen omdat deze leidt tot het aanzienlijk verminderen van huurwoningen.”
“Denk aan eerlijkere puntentellingen voor huurprijzen (woningwaardering), bijvoorbeeld geen strafpunten meer voor het ontbreken van buitenruimte.”
“Belastingen voor (kleine) verhuurders moeten eerlijk en voorspelbaar zijn.”
Het CDA wil de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder maken, met bijzondere aandacht voor starters, ouderen en het behoud van leefbare gemeenschappen. Hun opvallendste plannen zijn het uitbreiden van het ‘straatje erbij’-principe naar ‘wijkje erbij’ om jongeren in hun dorp te houden, het geleidelijk afbouwen van de hypotheekrenteaftrek met gelijktijdige verlaging van de inkomstenbelasting, en het toestaan dat huurders hun corporatiewoning kunnen kopen. De partij zet daarnaast in op minder bezwaarprocedures, meer doorstroming en innovatieve woonvormen zoals vergunningsvrije mantelzorgwoningen.
‘Wijkje erbij’ voor jongeren en leefbare dorpen
Het CDA wil het principe van ‘straatje erbij’ uitbreiden naar ‘buurtje erbij’ of ‘wijkje erbij’, zodat jongeren in hun eigen dorp kunnen blijven wonen en sociale cohesie behouden blijft. Dit plan richt zich op het bouwen van nieuwe woningen binnen bestaande gemeenschappen, met het doel niet alleen huizen maar ook vitale dorpen te creëren.
“Het principe van ‘straatje erbij’ wordt uitgebreid tot een volwaardig programma voor ‘buurtje erbij’ of ‘wijkje erbij’, zodat jongeren in hun eigen dorp kunnen blijven wonen en we niet alleen huizen, maar ook gemeenschappen bouwen.”
“Het principe van ‘straatje erbij’ breiden we uit tot een ‘wijkje erbij’ zodat jongeren in hun dorp of stad kunnen blijven wonen.”
Geleidelijke afbouw hypotheekrenteaftrek met belastingverlaging
Om de woningmarkt eerlijker en betaalbaarder te maken, wil het CDA de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen over dertig jaar. De opbrengsten worden direct gebruikt om de inkomstenbelasting te verlagen, zodat de koopkracht behouden blijft en de verschillen tussen huren en kopen kleiner worden.
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
“De geleidelijke afbouw vindt plaats over een lange transitieperiode van dertig jaar, zodat huiseigenaren die met de aftrek rekening hebben gehouden in hun financiële planning, niet in de knel komen.”
Huurders mogen corporatiewoning kopen
Het CDA wil huurders de mogelijkheid geven hun corporatiewoning te kopen onder redelijke voorwaarden. De opbrengst hiervan wordt ingezet voor nieuwbouw, verduurzaming en herstructurering, waarmee het plan zowel doorstroming als investeringen in de woningvoorraad stimuleert.
“Huurders mogen hun corporatiewoning kopen onder redelijke voorwaarden. De opbrengst gaat naar nieuwbouw, verduurzaming en herstructurering.”
Vergunningsvrije mantelzorgwoningen en afschaffen kostendelersnorm
Om nieuwe woonvormen en mantelzorg te stimuleren, wil het CDA vergunningsvrije bouw van mantelzorgwoningen op eigen erf mogelijk maken en de kostendelersnorm afschaffen. Dit maakt het makkelijker voor families om samen te wonen en zorgt voor meer flexibiliteit in de woningmarkt.
“Vergunningsvrije bouw van mantelzorgwoningen op eigen erf moet mogelijk zijn voor minimaal tien jaar.”
“We schaffen de kostendelersnorm in de Participatiewet af. We willen geen financiële boete opleggen als volwassenen een huis delen.”
“We schaffen de kostendelersnorm in de Participatiewet af, zodat volwassenen zonder boete een huis kunnen delen. Mantelzorgwoningen mogen vergunningsvrij op eigen erf worden gebouwd.”
Minder bezwaarprocedures en snellere bouw
Het CDA wil bezwaarprocedures verkorten en het belang van woningzoekenden wettelijk vastleggen, zodat woningbouw minder vaak wordt vertraagd door juridische procedures. Dit moet zorgen voor snellere realisatie van nieuwe woningen.
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het stapelen van bezwaar op bezwaar tegen te gaan.”
“We leggen wettelijk het belang van woningzoekenden vast, zodat zij belanghebbenden worden in woningbouwprocedures en dit expliciet wordt meegewogen.”
“We verhogen de drempels voor bezwaar en beroep die uitsluitend zijn gebaseerd op beperkt individueel nadeel, zoals verlies van uitzicht.”
NSC wil de woningmarkt eerlijker en toegankelijker maken door fors meer betaalbare woningen te bouwen, speculatie en grondspeculatie tegen te gaan, en innovatieve woonvormen te stimuleren. Ze zetten in op het versnellen van procedures, het stimuleren van woningruil en het beschermen van huurders tegen buitensporige lasten. Hun visie draait om structurele oplossingen voor doorstroming, betaalbaarheid en het benutten van bestaande ruimte.
Forse bouw van betaalbare (huur- en koop)woningen
NSC ziet het grote tekort aan betaalbare woningen als de kern van de wooncrisis en wil deze oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan een groot deel sociaal en betaalbaar is. Ze willen procedures versnellen, marktpartijen en corporaties verplichten tot langjarige bouwafspraken, en het Rijk meer regie geven.
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“We zetten nadrukkelijk in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare midden-huur en -koopwoningen.”
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035. Deze prestatieafspraken tussen Rijk en woningcorporaties zijn gekoppeld aan heldere woningbouwdoelen per regio.”
Speculatie en grondspeculatie tegengaan
NSC wil de woningmarkt minder aantrekkelijk maken voor speculanten door fiscale maatregelen en een gemeentelijke heffing op grondspeculatie. Zo willen ze prijsopdrijving tegengaan en opbrengsten inzetten voor sociale woningbouw.
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
“Er komt een gemeentelijke heffing om grondspeculatie tegen te gaan. Als grond in waarde stijgt, moet dat extra geld gaan naar de gebiedsontwikkeling of sociale woningbouw.”
Innovatieve woonvormen en woningruil stimuleren
Om de doorstroming te bevorderen en beter aan te sluiten bij woonwensen, stimuleert NSC woningruil, flexwoningen, collectieve woonvormen en het splitsen of transformeren van bestaande gebouwen. Dit moet het woningaanbod vergroten en beter laten aansluiten op de behoeften van verschillende doelgroepen.
“We stimuleren hiervoor de ontwikkeling van een landelijk dekkend platform om woningruil binnen en tussen partijen te stimuleren.”
“Het moet eenvoudiger worden om woningen te splitsen, op te toppen, of om leegstaande kantoorpanden te transformeren naar woonruimte. Waar mogelijk vergunningsvrij.”
“In collectieve woonvormen zoals wooncoöperaties, collectief particulier opdrachtgeverschap en geclusterde woonvormen voor ouderen leven mensen samen en krijgen buurten een impuls. We juichen dit soort initiatieven van harte toe, ze verdienen een plek in de bouwplannen.”
Huurders beschermen tegen buitensporige lasten
NSC wil huurders beschermen door maximale huurverhogingen te koppelen aan inflatie, een huurregister in te voeren en misbruik van het puntensysteem tegen te gaan. Zo willen ze woonlasten beheersbaar houden en ongewenst verhuurgedrag aanpakken.
“Om huren betaalbaar te houden, worden huurverhogingen in de sociale sector gemaximeerd op inflatie. Voor midden-huur en de vrije sector geldt een maximum van inflatie plus 1%.”
“Ook komt er een landelijk huurregister waarin gemeenten in elk geval kunnen zien wie actief zijn op de particuliere huurmarkt, welke huizen ze verhuren en wat de punten van deze huizen zijn.”
“Misbruik van het puntensysteem bij kamerverhuur, met torenhoge huurprijzen tot gevolg, moet worden tegengegaan. Een huurder kan eenvoudiger een lagere huur afdwingen als de verhuurder zich niet aan het puntensysteem houdt.”
BIJ1 wil de woningmarkt radicaal veranderen door wonen als basisrecht centraal te stellen, speculatie en marktwerking te beëindigen, en grootschalig betaalbare sociale woningen te bouwen. Hun opvallendste plannen zijn het oprichten van een nationaal bouwbedrijf zonder winstoogmerk, het keihard aanpakken van leegstand en speculatie, en het terugpakken van grond en woningen van grote beleggers en huisjesmelkers. De kern van hun visie is dat wonen niet om winst, maar om mensen moet draaien.
Nationaal bouwbedrijf voor sociale huurwoningen
BIJ1 wil een nationaal, publiek bouwbedrijf oprichten dat grootschalig kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen bouwt zonder winstoogmerk. Dit moet de macht van commerciële projectontwikkelaars breken en zorgen dat woningen betaalbaar en toekomstbestendig zijn.
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
Keihard aanpakken van leegstand en speculatie
Leegstand wordt streng bestraft met hoge boetes en onteigening, en speculatief grondbezit wordt verboden. BIJ1 wil dat woningen en grond niet langer als handelswaar worden gezien, maar als maatschappelijk bezit.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“De grondmarkt die de woningbouw gegijzeld houdt wordt afgeschaft. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde.”
Terugpakken van grond en woningen van grote beleggers en huisjesmelkers
BIJ1 wil actief grond en gebouwen terugpakken van grote private beleggers en huisjesmelkers, om zo de macht van deze partijen te breken en woningen beschikbaar te maken voor mensen die ze nodig hebben.
“We beginnen met grond en gebouwen terugpakken van de grootste private beleggers en particuliere huisjesmelkers.”
“Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
Alle huren omlaag en huurprijzen bevriezen
BIJ1 wil alle huren verlagen, ook in de vrije sector, en huurprijzen onmiddellijk bevriezen. Ze voeren een bindend puntensysteem in voor alle huurwoningen en maken huren structureel goedkoper.
“We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“We maken huren veel goedkoper. Dit doen we door huurtoeslag hoger te maken, huurtoeslag onafhankelijk van de manier van wonen te maken, en door alle huurprijzen onmiddellijk te bevriezen.”
“De ‘vrije’ huursector schaffen we af. Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt op basis van de kwaliteit van een woning. Ook bestaande contracten.”
DENK wil de woningmarkt radicaal hervormen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, huren te reguleren en innovatieve financieringsvormen zoals rentevrije hypotheken mogelijk te maken. Hun plannen richten zich op het bestrijden van de woningcrisis, het vergroten van de toegankelijkheid tot koopwoningen en het beschermen van huurders tegen te hoge lasten. De partij kiest voor stevige overheidsregie en concrete maatregelen om wonen voor iedereen bereikbaar te maken.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen
DENK ziet het woningtekort als een van de grootste maatschappelijke problemen en wil dit oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met een sterke rol voor de overheid. Hiermee willen ze starters, gezinnen en mensen met een lager inkomen perspectief bieden op een betaalbare woning.
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
Rentevrije (halal) hypotheken voor iedereen
Om de koopwoningmarkt toegankelijker te maken, stelt DENK voor om rentevrije hypotheken (halalhypotheken) breed beschikbaar te maken. Dit is een opvallend en vernieuwend voorstel dat inspeelt op de behoefte aan alternatieve financieringsvormen, vooral voor mensen die vanwege religieuze of financiële redenen geen reguliere hypotheek willen of kunnen afsluiten.
“Om ervoor te zorgen dat een koopwoning voor iedereen beschikbaar is, gaat de overheid er zorg voor dragen dat er ook rentevrije hypotheken beschikbaar komen. Deze rentevrije – of halalhypotheek wordt voor iedereen beschikbaar.”
Huurprijsbescherming en huurregulering uitbreiden
DENK wil huurders beter beschermen door huurprijsbescherming uit te breiden en huren te reguleren. Hiermee willen ze uitbuiting door te hoge huren tegengaan en zorgen dat huren niet harder stijgen dan inkomens.
“Wij willen dat de huurprijsbescherming wordt behouden en uitgebreid. Dit betekent dat wij willen dat alle huurders kunnen afdwingen dat zij een rechtvaardige huur betalen. Uitbuiting door te hoge huren wordt verleden tijd.”
“De huren worden bevroren indien de huurstijgingen te veel op de koopkracht van mensen drukken. Op de langere termijn mogen de huren niet harder stijgen dan het inkomen van mensen, zodat huurstijgingen niet drukken op de portemonnee. De overheid krijgt de bevoegdheden om dit te bewaken.”
Huurkoopconstructies beter beschikbaar maken
DENK wil huurkoopconstructies stimuleren, zodat meer mensen via deze weg een woning kunnen verwerven. Dit vergroot de kansen voor mensen die nu buiten de reguliere koopmarkt vallen.
“Wij nemen ook maatregelen om de huurkoopconstructie beter beschikbaar te maken op de woningmarkt, zodat meer mensen van deze variant gebruik kunnen maken om een woning te verkrijgen.”
Afschaffen kostendelersnorm en regels die woningdelen belemmeren
Om meer woningruimte te creëren en het delen van woningen aantrekkelijker te maken, wil DENK de kostendelersnorm en andere belemmerende regels afschaffen.
“We schaffen de kostendelersnorm af en andere regels die woningdelen belemmeren worden ook afgeschaft. Hiermee komt er meer woningruimte beschikbaar.”
Leegstandsheffing en aanpak braakliggende grond
DENK wil gemeenten de mogelijkheid geven om leegstand en onbenutte grond aan te pakken via heffingen, zodat beschikbare ruimte sneller wordt benut voor woningbouw.
“Om leegstand en het niet benutten van grond te kunnen aanpakken, kunnen gemeenten een leegstandsheffing of een heffing op braakliggende grond invoeren.”
De SGP wil de woningmarkt toegankelijker maken door meer woningen te bouwen in alle segmenten, innovatieve woonvormen te stimuleren en regels te vereenvoudigen. Ze leggen nadruk op het benutten van bestaande gebouwen, het mogelijk maken van mantelzorg- en familiewoningen, en het stimuleren van bouwsparen voor starters. De partij kiest voor een pragmatische aanpak waarbij lokale behoeften centraal staan en de overheid weer meer regie krijgt over volkshuisvesting.
Meer woningen bouwen in alle segmenten
De SGP vindt dat het woningtekort vooral opgelost moet worden door snel en gevarieerd te bouwen, zowel binnen als buiten de stad, met aandacht voor starters, senioren en sociale huur. Ze willen procedures versnellen, bouwregels vereenvoudigen en innovatieve bouwmethoden stimuleren.
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak. Het is schrijnend dat jongeren geen betaalbare starterswoning kunnen vinden en daardoor zelfs gezinsvorming uitstellen.”
“De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
“Binnenstedelijk liggen er nog tal van kansen, onder andere door het transformeren van leegstaande winkel- en kantoorpanden.”
“Industrieel bouwen wordt aantrekkelijker gemaakt. Bijvoorbeeld door de keuringen te versimpelen en door te werken met een landelijk keurmerk per type woning.”
Nieuwe woonvormen en vergunningvrij bouwen stimuleren
De SGP wil innovatieve en flexibele woonvormen stimuleren, zoals mantelzorgwoningen, knarrenhofjes, tiny houses en flexwoningen, om beter aan te sluiten bij de veranderende woonbehoefte en snel extra capaciteit te creëren.
“Op erven en in achtertuinen liggen veel mogelijkheden voor de bouw van bijvoorbeeld mantelzorg- en familiewoningen. Die kansen worden benut, zo mogelijk vergunningvrij.”
“Er komt een gevarieerd woonaanbod van passende woonvormen voor ouderen, zoals ‘knarrenhofjes’ of ‘kangoeroewoningen’ waar ouderen en jongeren samen leven en elkaar ondersteunen.”
“Tijdelijke woningen, tiny houses en flexwoningen zijn een oplossing om op korte termijn de krapte op te vangen.”
Bouwsparen en sparen voor een woning stimuleren
De SGP wil sparen voor een eigen woning aantrekkelijker maken, bijvoorbeeld via bouwsparen of zilvervlootsparen, zodat starters meer kansen krijgen op de woningmarkt.
“Sparen voor een woning zou heel normaal moeten zijn. De SGP wil dat dit meer gestimuleerd wordt, bijvoorbeeld door bouwsparen mogelijk te maken of door een vorm van zilvervlootsparen.”
De ChristenUnie wil de wooncrisis aanpakken door fors te investeren in betaalbare woningen, met bijzondere aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Ze stellen voor om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan minstens tweederde betaalbaar is, en geven woningcorporaties meer financiële ruimte. Hun visie draait om het bouwen van gemengde, leefbare gemeenschappen en het stimuleren van innovatieve woonvormen.
Jaarlijks 100.000 (betaalbare) woningen bouwen
De ChristenUnie kiest voor een stevige bouwimpuls om het woningtekort terug te dringen, met een duidelijke focus op betaalbaarheid en het versterken van gemeenschappen. Ze willen dat minstens tweederde van de nieuwbouw betaalbaar is, waaronder 30% sociale huur, en investeren miljarden extra om dit mogelijk te maken.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen. Daarvoor trekken we de komende jaren miljarden extra uit en maken we ruimte voor ontmoeting in buurten.”
“De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
Meer ruimte voor wooncoöperaties en innovatieve woonvormen
De partij stimuleert alternatieve woonvormen zoals wooncoöperaties, gemeenschappelijke woonvormen en collectief particulier opdrachtgeverschap. Dit moet zorgen voor meer diversiteit, betrokkenheid en betaalbaarheid op de woningmarkt.
“We geven maximaal ruimte aan wooncoöperaties, gemeenschappelijke woonvormen of vormen van collectief particulier opdrachtgeverschap, door regelgeving daarvoor te vereenvoudigen.”
Slimmer gebruik van bestaande gebouwen en woningen
Naast nieuwbouw wil de ChristenUnie bestaande gebouwen beter benutten, bijvoorbeeld door leegstaande kantoren om te bouwen, woningen te splitsen of hospitaverhuur te stimuleren. Dit levert snel extra woonruimte op zonder grootschalige nieuwbouw.
“Bestaande gebouwen benutten we beter, bijvoorbeeld door leegstaande kantoren en gebouwen om te bouwen tot woningen, grote woningen te splitsen of door een extra verdieping op bestaande huizen toe te voegen (optoppen).”
“We stimuleren hospitaverhuur en maken de regels en huurbescherming daarvoor eenvoudiger.”
Afschaffen kostendelersnorm om woningdelen te stimuleren
De ChristenUnie wil de kostendelersnorm afschaffen voor mensen die hun huis delen met iemand in woonnood, zodat solidariteit niet financieel wordt afgestraft en er sneller woonruimte ontstaat.
“Daarom schaffen we de kostendelersnorm in de Participatiewet af voor mensen die onderdak bieden aan iemand in nood of bereid zijn om hun woning te delen met iemand anders.”
Eerlijker grondbeleid en aanpak grondspeculatie
Om betaalbaar bouwen mogelijk te maken, wil de ChristenUnie grondspeculatie tegengaan en de waardestijging van bouwgrond eerlijker verdelen via een planbatenheffing.
“De ChristenUnie wil dat deze waardestijging eerlijker wordt verdeeld. Daarom zijn we voor een belasting op de winst die ontstaat als grond bouwgrond wordt (planbatenheffing), we pakken hiermee ook grondspeculatie aan.”
Volt wil de woningmarkt eerlijker, betaalbaarder en innovatiever maken door speculatie met grond tegen te gaan, nieuwe woonvormen te stimuleren en betaalbare woningen structureel te waarborgen. Hun opvallendste plannen zijn het fiscaal belasten van grondwaardestijging, het experimenteren met coöperatief grondbezit, en het inzetten op innovatieve woonconcepten zoals shared housing en Knarrenhofjes. Volt combineert structurele hervormingen met creatieve oplossingen om de woningmarkt toegankelijker te maken voor starters, doorstromers en kwetsbare groepen.
Grondspeculatie tegengaan met fiscale maatregelen
Volt wil het speculeren met bouwgrond ontmoedigen door waardestijgingen fiscaal te belasten, zodat grond sneller en goedkoper beschikbaar komt voor woningbouw. Dit moet de prijzen drukken en de doorstroming bevorderen.
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten, waardoor grond naar verwachting eerder beschikbaar komt voor een lagere prijs.”
“We gaan daarom een belasting op elke vorm van (onbenutte) fysieke ruimte of grond invoeren, waardoor het niet meer zal lonen om te speculeren met grondbezit. Daarnaast voeren we een gemeentelijke heffing op de stijging van grondwaarde in, zodat maatschappelijke investeringen ook maatschappelijke winsten opleveren.”
Experimenteren met coöperatief grondbezit en innovatieve woonvormen
Volt wil nieuwe vormen van woningbezit stimuleren, zoals het onderbrengen van grond in coöperaties en het loskoppelen van grond en woning. Ook investeren ze in innovatieve woonvormen als shared housing en Knarrenhofjes, om de woningmarkt toegankelijker en socialer te maken.
“Ook wil Volt dat we gaan experimenteren met nieuwe manieren van woningbezit, bijvoorbeeld door gronden onder te brengen in onafhankelijke coöperaties en mensen de kans te geven om alleen het daarop gebouwde huis te kopen. Zo kunnen zij sneller tot de woningmarkt toetreden.”
“We investeren in innovatieve en coöperatieve leef- en woonvormen. Niet alleen voor studenten en senioren, maar voor iedereen die in meer sociale samenhang wil leven.”
“We zetten meer in op projecten zoals de Knarrenhofjes en Collectief Opdrachtgeversschap.”
“We zorgen voor een flinke financiële injectie voor een nieuw revolverend ‘Fonds Coöperatieve en Innovatieve Woonvormen’ zoals shared housing.”
Structureel betaalbare woningen afdwingen bij projectontwikkelaars
Volt wil dat betaalbare woningen ook daadwerkelijk betaalbaar blijven door harde contractuele afspraken met projectontwikkelaars en een openboekverplichting bij overheidsfinanciering.
“De overheid financiert onder de voorwaarde dat gerealiseerde betaalbare (midden)woningen voor onbepaalde tijd ook echt betaalbaar blijven. De Rijksoverheid en gemeenten moeten hiervoor duidelijke, afdwingbare afspraken vastleggen in contracten met projectontwikkelaars.”
“Volt wil bij vastgoedprojecten een (vertrouwelijke) ‘openboekverplichting’, zodat de minister controle houdt op de besteding van publiek geld.”
50PLUS wil de woningmarkt verbeteren door grootschalig te bouwen voor ouderen, met als doel de doorstroming te bevorderen en zo ook jongeren aan een woning te helpen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het heroprichten van het Ministerie voor Volkshuisvesting, het realiseren van 290.000 levensloopbestendige woningen, en het stimuleren van innovatieve woonvormen zoals woonhofjes en moderne bejaardenhuizen. De kern van hun visie is dat bouwen voor ouderen de sleutel is tot het oplossen van de woningnood voor alle generaties.
Grootschalig bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen
50PLUS ziet het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen als dé oplossing voor de woningmarkt, omdat dit de doorstroming bevordert en zo ook jongeren helpt aan een woning. Ze willen dit realiseren via een duidelijke doelstelling, heroprichting van het Ministerie voor Volkshuisvesting, en het stimuleren van innovatieve woonvormen die zorg en zelfstandigheid combineren.
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
“Innovatieve woonvormen worden gestimuleerd: levensloopbestendige woningen en kleinschalige woonhofjes waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd.”
“Bejaardenhuizen komen in moderne vorm en in allerlei varianten weer terug, waaronder woonzorg complexen voor ouderen.”
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
Bevorderen van doorstroming door ouderen te laten verhuizen
Door ouderen te stimuleren te verhuizen naar geschikte woningen, wil 50PLUS de bestaande woningvoorraad efficiënter benutten en zo de woningmarkt voor iedereen toegankelijker maken.
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
Stimuleren van bezitsvorming en koopkansen voor jongeren
Naast bouwen voor ouderen, wil 50PLUS jongeren helpen sneller een eigen woning te kopen door bezitsvorming te stimuleren en een spaarregeling in te voeren.
D66 wil de woningmarkt radicaal vernieuwen door grootschalig te bouwen, doorstroming te stimuleren en wonen als basisrecht te waarborgen. Hun opvallendste plannen zijn het bouwen van tien nieuwe steden, het invoeren van een tijdelijke crisisregel voor kamerhuur, en het oprichten van een Nationale Doorstroombank voor ouderen. D66 kiest voor concrete maatregelen die betaalbaarheid, duurzaamheid en doorstroming centraal stellen.
Tien nieuwe steden bouwen
D66 wil het woningtekort structureel aanpakken door tien nieuwe steden te bouwen, vooral bij bestaande steden en ov-knooppunten. Dit is het meest ambitieuze en onderscheidende plan, bedoeld om de woningmarkt écht open te breken en ruimte te maken voor alle doelgroepen.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten. Dit doen we met respect voor de natuur. In deze nieuwe steden komen niet alleen nieuwe huizen. Minstens zo belangrijk zijn voorzieningen zoals huisartsen, scholen, parken, fietspaden en winkels.”
“Wat als we weer durven dromen op de schaal van de Deltawerken of de Flevopolder? We creëren nieuw land tussen Amsterdam en Flevoland, als eerste stad van de tien. En dat is nog maar het begin. D66 kiest voor vijf grote doorbraken die weer ruimte maken voor vooruitgang: 1. Tien nieuwe steden – een eigen thuis voor iedereen.”
Tijdelijke crisisregel: kamer verhuren zonder gevolgen
Om direct meer woonruimte te creëren, stelt D66 een tijdelijke crisisregel voor waardoor iedereen één kamer mag verhuren zonder negatieve financiële gevolgen. Dit verlaagt drempels voor woningdelen en vergroot het aanbod op korte termijn.
“D66 stelt een tijdelijke crisisregel in. Iedereen mag één kamer verhuren zonder dat dat negatieve financiële gevolgen heeft voor een uitkering, de belasting, de huur of een hypotheek. Zo stimuleren we woningdelen.”
Nationale Doorstroombank voor ouderen
D66 wil doorstroming bevorderen door een Nationale Doorstroombank op te richten, die ouderen zekerheid biedt over hun woonlasten bij verhuizing naar een kleinere woning. Dit moet het aantrekkelijker maken voor ouderen om te verhuizen, waardoor woningen vrijkomen voor andere groepen.
“We richten een Nationale Doorstroombank op. Die geeft oudere mensen zekerheid over hun toekomstige woonlasten als zij verhuizen naar een kleinere, passende woning. Zo maken we verhuizen aantrekkelijker.”
Bouwquotum voor verschillende doelgroepen
D66 wil dat elke gemeente verplicht wordt om te bouwen voor specifieke groepen, zoals senioren, jongeren en alleenstaanden, zodat het woningaanbod beter aansluit bij de vraag en doorstroming wordt bevorderd.
“Er moet een bouwquotum komen, zodat elke gemeente moet meebouwen voor elk van deze groepen.”
Hypotheekregels versoepelen voor starters
Om starters meer kansen te geven op de koopmarkt, wil D66 dat de studieschuld niet meer meetelt bij hypotheekaanvragen en dat het makkelijker wordt een hypotheek te krijgen als de lasten lager zijn dan de huidige huur.
De SP wil de woningmarkt radicaal veranderen door woningen weer als recht en niet als handelswaar te behandelen. Hun leukste en meest concrete plannen zijn het bouwen van één miljoen betaalbare huurwoningen, het aanpakken van leegstand en speculatie, het stimuleren van wooncoöperaties, en het versneld afbouwen van de hypotheekrenteaftrek boven 600 duizend euro om zo miljarden te investeren in betaalbare woningen. De kern van hun visie is: wonen is voor mensen, niet voor winst.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP wil fors investeren in volkshuisvesting door één miljoen betaalbare huurwoningen te realiseren, met een maximale huur van 800 euro. Dit moet gebeuren via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen en het terugkopen van te dure huurwoningen. Het doel is om wonen weer betaalbaar en bereikbaar te maken voor iedereen, niet alleen voor de laagste inkomens.
“Wij bouwen één miljoen betaalbare huurwoningen, bevriezen de huren en geven bewoners weer zeggenschap over hun huis en hun buurt.”
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
Leegstand en speculatie aanpakken, woningen benutten
De SP wil leegstaande panden extra belasten en gemeenten de mogelijkheid geven om deze te onteigenen als eigenaren geen plannen hebben voor bewoning. Zo worden leegstaande woningen en gebouwen snel beschikbaar gemaakt voor woningzoekenden, en wordt speculatie ontmoedigd.
“Wij maken een einde aan langdurige leegstand. Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen. We zetten leegstand om in woonruimte.”
Hypotheekrenteaftrek versneld afbouwen boven 600 duizend euro
De SP wil de hypotheekrenteaftrek voor woningen boven 600 duizend euro versneld afbouwen. De opbrengst hiervan (5 tot 6 miljard euro per jaar) wordt geïnvesteerd in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters. Zo wordt prijsopdrijving tegengegaan en komt er meer geld beschikbaar voor betaalbaar wonen.
“Voor de komende vier jaar garanderen we deze regeling voor woningen tot 600 duizend euro, maar boven dit bedrag bouwen we de hypotheekrenteaftrek direct versneld af. Zo komt er jaarlijks 5 tot 6 miljard euro vrij. Dat geld investeren we in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters.”
“Hoe meer belastingvoordeel je krijgt bij het kopen van een huis, hoe meer mensen kunnen lenen en hoe harder de huizenprijzen stijgen. Dat is precies wat de hypotheekrenteaftrek doet: ze maakt huizen niet goedkoper, maar juist duurder.”
Wooncoöperaties stimuleren en zeggenschap voor bewoners
De SP wil het makkelijker maken voor groepen mensen om samen een wooncoöperatie op te richten. Dit geeft bewoners meer zeggenschap over hun woning en woonomgeving en versterkt de sociale samenhang in buurten.
“Met een nieuwe wet zorgen we ervoor dat groepen mensen eenvoudig een eigen wooncoöperatie kunnen starten. Zo geven we bewoners meer zeggenschap over hun woningen en woonomgeving, en bouwen we samen aan sterke en betrokken buurten.”
Landelijke woonplicht en aanpak beleggers
De SP wil een landelijke woonplicht invoeren zodat woningen daadwerkelijk worden gebruikt om in te wonen en niet als beleggingsobject. Beleggers gaan meer overdrachtsbelasting betalen vanaf hun tweede huis en grondspeculatie wordt aangepakt.
“We voeren een landelijke woonplicht in. Zo zullen huizen gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn: als thuis. Beleggers gaan meer overdrachtsbelasting betalen vanaf hun tweede huis. Ook stoppen we grondspeculatie door duidelijke voorwaarden te stellen aan ontwikkelaars.”
De VVD wil de woningmarkt vlot trekken door fors te bouwen, regels te schrappen en het eigen woningbezit te stimuleren, zodat werken weer loont en een huis bereikbaar wordt voor de middenklasse. Hun leukste en meest concrete plannen zijn het bouwen van dertig nieuwe grootschalige woonwijken met centrale regie, het invoeren van een Kooprechtwet voor huurders, en het makkelijker maken van splitsen, optoppen en transformeren van bestaande panden. De partij kiest voor minder regels, meer betaalbare koopwoningen en innovatieve woonvormen, zodat starters, gezinnen en ouderen sneller een eigen plek kunnen vinden.
Dertig nieuwe grootschalige woonwijken met centrale regie
De VVD wil het woningtekort oplossen door op grote schaal nieuwe wijken te bouwen, waarbij het Rijk de regie neemt en bouwregels worden geschrapt. Dit moet het aanbod snel vergroten en huizen betaalbaarder maken voor werkende Nederlanders.
“We bouwen dertig nieuwe grootschalige woonwijken met sturing vanuit Den Haag en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen.”
“We bouwen met sturing vanuit het Rijk dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad, en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen; via een tijdelijke nationale wet leggen we vast waar, welke en hoeveel woningen moeten worden gerealiseerd en op welke termijnen.”
Kooprechtwet: Huurders krijgen recht om hun woning te kopen
De VVD wil huurders met voldoende inkomen het recht geven hun sociale huurwoning van de corporatie te kopen. Dit vergroot het eigen woningbezit en bevordert doorstroming op de woningmarkt.
“Elke huurder met voldoende inkomen moet desgewenst de mogelijkheid krijgen om bij de eigen woningcorporatie een grondgebonden sociale huurwoning te kopen.”
Minder regels: splitsen, optoppen en transformeren makkelijker maken
Om sneller meer woningen te realiseren, wil de VVD het eenvoudiger maken om bestaande panden te splitsen, op te toppen en te transformeren. Dit vergroot het woningaanbod zonder grootschalige nieuwbouw en maakt creatieve woonoplossingen mogelijk.
“We gaan splitsen, optoppen, transformeren en vooral: bouwen, bouwen, bouwen.”
“We maken het eenvoudiger om bestaande panden in meerdere woningen te splitsen, waarbij we oog hebben voor de leefbaarheid in de buurt. Zo benutten we de bestaande ruimte beter en creëren we sneller betaalbare woonplekken.”
Innovatieve woonvormen voor doorstroming en leefbaarheid
De VVD stimuleert nieuwe woonvormen zoals knarrenhofjes, meergeneratiehoven en microwoningen in de achtertuin, om doorstroming te bevorderen en verschillende doelgroepen sneller aan een passende woning te helpen.
JA21 wil de woningmarkt vlot trekken door bouwen te versnellen, bestaande woningen beter te benutten en de doorstroming te bevorderen, met bijzondere aandacht voor jonge gezinnen en ouderen. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals het afschaffen van de overdrachtsbelasting, het stimuleren van huurkoop en het bouwen van moderne ouderenhuisvesting. Hun visie is gericht op minder overheidsbemoeienis, meer marktwerking en het aanpakken van demografische druk, vooral door migratie te beperken.
Overdrachtsbelasting voor particuliere woningen afschaffen
JA21 wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen door de overdrachtsbelasting voor particuliere woningen volledig af te schaffen. Dit moet het kopen en verkopen van woningen aantrekkelijker maken en zo de markt in beweging brengen.
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”
Creatieve eigendomsmodellen en fiscale stimulansen voor jonge gezinnen
Om jonge gezinnen met een laag of middeninkomen meer kans te geven op een koopwoning, wil JA21 creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop stimuleren en fiscale voordelen bieden. Dit moet het perspectief op een eigen huis vergroten en het vertrek van jonge mensen uit Nederland tegengaan.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
Bouwen van bejaardenhuizen en moderne ouderenhuisvesting
JA21 wil de doorstroming bevorderen door ouderen te stimuleren grotere woningen te verlaten, onder andere door het bouwen van bejaardenhuizen en nieuwe woonconcepten voor senioren. Dit maakt bestaande woningen beschikbaar voor kleinere huishoudens en bevordert sociale cohesie.
“Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren, zoals woonconcepten waarbij senioren samenwonen rondom een gemeenschappelijk hofje gericht op onderlinge hulp, zelfstandigheid en sociale cohesie.”
Versnellen woningbouw via optoppen, splitsen en fabrieksmatige bouw
JA21 wil snel meer woningen realiseren door bestaande gebouwen te transformeren, optoppen en splitsen, en door fabrieksmatige bouw (inclusief tiny houses) te stimuleren. Dit maakt gebruik van bestaande infrastructuur en beperkt de stikstofuitstoot.
“Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
Huurmarkt flexibeler maken met tijdelijke contracten en minder regeldruk
JA21 wil het huuraanbod vergroten door tijdelijke huurcontracten voor bredere doelgroepen toe te staan en door fiscale en regeldruk te verlichten. Dit moet op korte termijn zorgen voor een flexibeler en groter huuraanbod.
“Het op korte termijn ontgrendelen van de huurmarkt door bijvoorbeeld het toestaan van tijdelijke contracten voor bredere doelgroepen, directe aanpassingen van het woningwaarderingsstelsel, (tijdelijke) fiscale en regeldruk verlichting waardoor binnen enkele maanden een grotere, flexibeler huuraanbod ontstaat zonder bestaande huurders te benadelen.”