Verkiezingsprogramma's 2025 overlaat me alle partijen zien die willen investeren in klimaat
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil fors investeren in het klimaat en stelt voor om wettelijk vast te leggen dat 5% van het BBP naar het bestrijden van de klimaat- en natuurcrisis gaat. Ze kiezen voor concrete investeringen in duurzame energie, energiebesparing, circulaire economie, en verduurzaming van de gebouwde omgeving, met een nadruk op het afbouwen van fossiele sectoren en het stimuleren van groene alternatieven. Hun visie is radicaal, gericht op een leefbare aarde en het structureel veranderen van het economische systeem ten gunste van mens, dier en natuur.
5% van het BBP wettelijk investeren in klimaat
PvdD wil structureel en wettelijk vastleggen dat een groot deel van het nationale inkomen wordt geïnvesteerd in het bestrijden van de klimaat- en natuurcrisis. Dit is een van de meest concrete en onderscheidende investeringsvoorstellen in het Nederlandse politieke landschap.
Investeren in duurzame energie en energiebesparing
De partij wil grootschalig investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie, energieopslag, en energiebesparing, met een focus op publieke zeggenschap en het uitbannen van energiearmoede.
“te investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie.”
“Ook investeren we in eerlijke productie van zonnepanelen, windmolens en batterijen.”
“Er komt een nationale doelstelling om energiearmoede uit te bannen en een renovatiefonds voor grootschalige verduurzaming van woningen met oog voor kwetsbare huishoudens.”
“We investeren in energieprojecten dichtbij huis, opgewekt op eigen dak, of in beheer van de wijk of de buurt.”
Investeren in sectoren met lage ecologische druk
PvdD wil investeren in sectoren die maatschappelijk waardevol zijn en weinig ecologische schade veroorzaken, zoals zorg, onderwijs, duurzame bouw, hernieuwbare energie en reparatiesectoren.
“We investeren in sectoren met grote maatschappelijke waarde en lage ecologische druk, zoals zorg, onderwijs, duurzame bouw, hernieuwbare energie en reparatiesectoren.”
Investeren in verduurzaming van woningen en gebouwen
De partij stelt voor om fors te investeren in het verduurzamen, vergroenen en renoveren van woningen en publieke gebouwen, met als doel energieneutraliteit en klimaatbestendigheid.
“Om de klimaatdoelen te halen én om de gevolgen van de klimaat- en natuurcrisis op te vangen gaan we onze woningen verduurzamen, vergroenen en renoveren. Energieneutrale woningen worden de norm.”
“De overheid investeert in het verduurzamen van scholen, sportaccommodaties, zorginstellingen en culturele instanties.”
Investeren in circulaire economie en grondstoffenbesparing
PvdD wil investeren in een circulaire economie door het stimuleren van hergebruik, recycling en het beperken van grondstofgebruik, met concrete maatregelen voor productie en consumptie.
Klimaatfinanciering internationaal en klimaatrechtvaardigheid
De partij wil dat Nederland een eerlijk deel betaalt aan internationale klimaatfinanciering, bovenop het ontwikkelingsbudget, en voert een schade- en herstelheffing in voor fossiele bedrijven.
“Nederland betaalt in het kader van klimaatrechtvaardigheid een eerlijk deel aan klimaatfinanciering, boven op het ontwikkelingsbudget.”
“We voeren daarnaast een schade- en herstelheffing in voor fossiele bedrijven.”
De SGP erkent het belang van investeren in klimaatmaatregelen, maar kiest daarbij voor een pragmatische en technologische benadering zonder zich vast te leggen op strikte CO2-reductiedoelen. De partij wil investeren in verduurzaming van energie, landbouw, industrie, woningen en vervoer, met nadruk op haalbaarheid, betaalbaarheid en behoud van concurrentiekracht. Kernenergie, innovatie, energiebesparing en ondersteuning van duurzame initiatieven staan centraal, maar altijd met oog voor economische gevolgen en sociale rechtvaardigheid.
Investeren in duurzame energie en infrastructuur
De SGP wil investeren in een betrouwbare, diverse en duurzame energievoorziening, met nadruk op kernenergie, alternatieve energiebronnen en infrastructuur. De partij ziet investeren in energiebesparing, netwerken en innovatieve opslag als essentieel, maar is kritisch op grootschalige wind- en zonneparken op landbouwgrond en op zee.
“De energievoorziening wordt verduurzaamd en de import van fossiele brandstoffen afgebouwd. We kiezen daarbij wel voor een brede en evenwichtige energiemix met het oog op betrouwbaarheid en leveringszekerheid. De SGP wil daarom meer inzet op ontwikkeling en opschaling van alternatieve energiebronnen met een meer voorspelbare productie, als aquathermie, geothermie, kernenergie, getijdenenergie en ‘superkritische’ vergassing van biomassareststromen.”
“Overheid en netbeheerders investeren tijdig in waterstof- en elektriciteitsinfrastructuur voor de industrie, ook buitenom de grote industrieclusters.”
“Het Rijk investeert extra in het Warmtefonds en de Investeringsregeling Subsidie Duurzame Energie en maakt samen met gemeenten en woningcorporaties werk van grootschalige isolatieprogramma’s om de kostprijs voor gebouwisolatie te verlagen.”
Stimuleren van verduurzaming in landbouw en industrie
De SGP wil investeren in verduurzaming van landbouw en industrie via fondsen, subsidies, innovatie en fiscale stimulansen. Het doel is om bedrijven te helpen bij de omschakeling naar duurzamere productie, zonder de concurrentiepositie te schaden.
“Het Investeringsfonds Duurzame Landbouw dat ondernemers middels investeringssteun, omschakelvergoedingen en garantstellingen helpt bij verduurzaming wordt versterkt.”
“Bedrijven worden (financieel) gestimuleerd duurzame en eerlijke keuzes te maken en te investeren in de lange termijn, door middel van fiscale aanpassingen en verruiming van subsidies.”
“We staan voor verduurzaming van de industrie, maar wel met oog voor een zo eerlijk mogelijk speelveld.”
Investeren in verduurzaming van woningen en energiebesparing
De SGP wil investeren in energiebesparing en verduurzaming van woningen, met speciale aandacht voor isolatie, hybride warmtepompen en ondersteuning van kwetsbare huishoudens. Betaalbaarheid en sociale rechtvaardigheid zijn hierbij belangrijke randvoorwaarden.
“De gemeente investeert bijvoorbeeld bij armlastige huishoudens, in isolatie en andere verduurzamingsmaatregelen.”
“De torenhoge gasprijzen in 2022 drukten veel huishoudens met de neus op de feiten: energiearmoede is dichterbij dan je denkt. [...] Het onderstreept, naast de milieuopgave, de noodzaak om te investeren in energiebesparing en duurzame verwarming van woningen en bedrijfsgebouwen.”
Investeren in verduurzaming van vervoer
De SGP wil investeren in de verduurzaming van vervoer door stimulering van elektrisch rijden, alternatieve brandstoffen en innovatie in batterijtechnologie. De partij pleit voor voortzetting en versterking van subsidies voor elektrische voertuigen en infrastructuur.
Investeren in klimaatadaptatie en waterbeheer
De SGP erkent de gevolgen van klimaatverandering voor waterbeheer en wil investeren in waterbuffering, hoogwaterbescherming en klimaatadaptatie bij gebiedsontwikkeling.
“De SGP zet in op het beter vasthouden van zoet water en voortvarende uitvoering van het hoogwaterbeschermingsprogramma. Hier is voldoende budget voor nodig.”
“Provincies en gemeenten worden in staat gesteld te investeren in waterbuffering, om wateroverlast te voorkomen (in dorpen en steden) en voor de zoetwatervoorziening.”
De ChristenUnie wil fors investeren in klimaatmaatregelen en ziet dit als een morele en economische noodzaak. De partij kiest voor structurele investeringen in energie-infrastructuur, isolatie, verduurzaming van industrie en innovatie, met als doel een sterke, schone economie en het behalen van ambitieuze klimaatdoelen. De ChristenUnie benadrukt een integrale aanpak, waarbij zowel overheid als bedrijven bijdragen aan de transitie naar een duurzame samenleving.
Grootschalige investeringen in energie-infrastructuur en verduurzaming
De ChristenUnie pleit voor extra investeringen in energie-infrastructuur, isolatie van woningen en verduurzaming van de industrie om de klimaatdoelen te halen en de economie te vergroenen. Dit wordt gezien als essentieel om Nederland uit het "stikstofmoeras" te halen en toekomstbestendig te maken.
“In het Klimaatfonds trekken we extra geld uit voor energie-infrastructuur, zoals elektriciteits- en warmtenetten, isolatie van huizen en verduurzaming van de industrie, zodat Nederland een sterke en schone industriële sector behoudt.”
“Het kabinet dat na de verkiezingen aantreedt, moet Nederland van het slot halen. Met dappere keuzes, doortastend beleid, grootschalige investeringen in onderhoud, uitvoering, (energie)infrastructuur en duidelijke wetgeving, komt Nederland uit het stikstofmoeras en krijgen bedrijven perspectief op een duurzame toekomst.”
“We stellen extra geld uit het Klimaatfonds beschikbaar om netverzwaring en de warmtetransitie een noodzakelijke impuls te geven.”
Investeren in innovatie en groene industrie
De partij wil innovatie stimuleren en bedrijven ondersteunen die volledig willen verduurzamen, onder meer via subsidies, maatwerkafspraken en een nationale investeringsbank. Innovatie wordt gezien als motor voor een duurzame economie.
“Bedrijven die een plan hebben om volledig te verduurzamen, krijgen steun.”
“Om onze toekomstige welvaart zeker te stellen is het van belang om nu te investeren in innovatie en productiviteit. Er komt een nationale investeringsbank, als voortzetting van InvestNL.”
“We stimuleren waterstofinnovatie, om duurzaam opgewekte energie ook te kunnen gebruiken.”
Uitbreiden en versnellen van woningisolatie en warmtetransitie
De ChristenUnie wil het Nationaal Isolatieprogramma uitbreiden en versnellen, met een wijkgerichte aanpak en verplichte sturing op energielabels. Dit moet energiearmoede tegengaan en de energietransitie versnellen.
“Het Nationaal Isolatieprogramma wordt voortgezet en uitgebreid, richting een gerichte wijk-voor-wijkaanpak samen met woningcorporaties.”
“Slecht geïsoleerde huizen pakken we met voorrang aan, straat voor straat, zonder ingewikkelde procedures of subsidieaanvragen, met verplichte sturing op energielabels.”
Stimuleren van lokale energiecoöperaties en participatie
De partij investeert in lokale energiecoöperaties en wil minimaal 50% lokaal eigenaarschap in duurzame energieprojecten, zodat burgers direct profiteren van de energietransitie.
“We investeren in de ondersteuning van deze energiecoöperaties. We willen dat lokale participatie in duurzame energieprojecten wordt gestimuleerd, waarbij ten minste 50% lokaal eigenaarschap het uitgangspunt is.”
Europese samenwerking en beprijzing voor vergroening
De ChristenUnie ziet Europese regelgeving en beprijzingsmechanismen als kans om de economie te vergroenen en wil opbrengsten hiervan inzetten voor bedrijven en burgers.
“De opbrengsten van beprijzingsmechanismen als ETS-2 komen ten goede aan de vergroening van de economie en financiële compensatie van bedrijven en burgers.”
Klimaatdoelen aanscherpen en CO2-reductie versnellen
De partij wil verder gaan dan de huidige Klimaatwet en streeft naar een hogere CO2-reductie in 2030, met een focus op structurele oplossingen en een integrale aanpak.
GroenLinks-PvdA wil fors investeren in het klimaat en ziet dit als een kans voor een rechtvaardige, duurzame economie. De partij kiest voor grootschalige investeringen in schone energie, verduurzaming van industrie en woningen, en het versneld uitbreiden van het elektriciteitsnet, waarbij de kosten eerlijk verdeeld worden en grote vervuilers meer gaan betalen. Hun beleid combineert sociale rechtvaardigheid met ambitieuze klimaatdoelen, zoals klimaatneutraliteit in 2040.
Fors investeren in schone energie en infrastructuur
GroenLinks-PvdA wil de klimaatcrisis aanpakken door grootschalig te investeren in schone energie (zoals zon en wind), het elektriciteitsnet en verduurzaming van de industrie. Dit moet Nederland minder afhankelijk maken van fossiele brandstoffen en autoritaire regimes, en de energierekening betaalbaar houden.
“We investeren in schone energie, groene industrie, de isolatie van woningen, natuurinclusieve landbouw, groene wijken en goed openbaar vervoer.”
“Daarom investeren we fors in het uitbreiden van het elektriciteitsnet.”
“Met investeringen in schone energie van eigen bodem, zoals zon en wind, maken we ons minder afhankelijk van autoritaire regimes.”
“We investeren in schone en betaalbare energie uit wind-op-zee.”
Grootschalig isolatie-offensief en verduurzaming woningen
De partij zet in op een grootschalig isolatieprogramma voor woningen, met prioriteit voor mensen met een hoge energierekening. Dit verlaagt de energiekosten en draagt direct bij aan het klimaat.
Verduurzaming industrie onder strenge voorwaarden
GroenLinks-PvdA wil investeren in de verduurzaming van de industrie, maar koppelt dit aan strenge eisen en deadlines. Bedrijven die niet meewerken moeten terugbetalen; grote vervuilers gaan meer betalen.
“We helpen bedrijven die willen verduurzamen financieel, maar onder strenge voorwaarden. Zoals een geloofwaardig pad naar klimaatneutraliteit.”
“Als bedrijven zich niet houden aan afspraken wordt terugbetaling geëist.”
“Grote vervuilers betalen mee. We laten grote vervuilers een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie.”
Geen publiek geld voor kerncentrales, wel voor snelle verduurzaming
De partij wil geen publiek geld steken in kerncentrales, maar het beschikbare budget inzetten voor verduurzamingsmaatregelen die snel effect hebben bij huishoudens, bedrijven en boeren.
“De hiervoor gereserveerde 14 miljard euro gebruiken we daarom om huishoudens, bedrijven en boeren te helpen met verduurzamingsmaatregelen die wel snel en zeker effect hebben.”
Klimaatadaptatie en vergroening leefomgeving
Naast mitigatie investeert GroenLinks-PvdA in klimaatadaptatie, zoals vergroening van steden en dorpen om hittestress en wateroverlast tegen te gaan.
NSC wil investeren in klimaat door te kiezen voor een betaalbare en uitvoerbare energietransitie, innovatie in duurzame technologieën, en het stimuleren van energiebesparing. De partij zet in op publieke regie, het afbouwen van fossiele subsidies, en gerichte investeringen in infrastructuur, verduurzaming en technische opleidingen. NSC benadrukt dat klimaatmaatregelen haalbaar en eerlijk moeten zijn voor huishoudens en bedrijven.
Investeren in innovatie en verduurzaming van de economie
NSC ziet innovatie en verduurzaming als essentieel voor economische groei en het behalen van klimaatdoelen. De partij wil investeren in strategische sectoren, een Nationale Investeringsbank oprichten, en verduurzaming centraal stellen in industriebeleid.
“Voor langjarige innovatie en doorgroei richten we een Nationale Investeringsbank op. Nederland loopt achter op landen als Duitsland en Frankrijk, waar publieke investeringsbanken al jarenlang miljarden inzetten voor strategische technologieën.”
“We sluiten een meerjarig industrieakkoord met de topsectoren, regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) en regio’s. Per sector leggen we gezamenlijke doelen vast voor investeringen, opleidingscapaciteit, verduurzaming en het verminderen van regeldruk.”
“Daarnaast investeren we gericht in regionale energiehubs waarin bedrijven en instellingen samenwerken aan lokale energieopwekking en opslag om netcongestie te beperken en eigenaarschap te vergroten.”
Betaalbare en toegankelijke energietransitie
NSC wil dat de energietransitie betaalbaar en uitvoerbaar blijft, met speciale aandacht voor huishoudens en het mkb. De partij pleit voor subsidies voor isolatie, een sociaal tarief op energie, en financiële steun waar private investeringen niet toereikend zijn.
“We geven subsidie voor het isoleren van huizen via gemeentelijke energieloketten. En we financieren organisaties zoals de Fix Brigade en energiebank.”
“De energietransitie moet voor huishoudens en bedrijven uitvoerbaar en betaalbaar zijn. Financiële steun kan nodig zijn als private investeringen een te lange terugverdientijd hebben of niet van de grond komen, zoals bij huurwoningen, publieke gebouwen, de energie-intensieve industrie en het mkb.”
“Ook subsidies en regelingen voor verduurzaming moeten eenvoudig en toegankelijk zijn, zodat juist de mensen die dit het hardst nodig hebben kunnen investeren in energiebesparing.”
Afbouwen fossiele subsidies en stimuleren hernieuwbare energie
NSC wil fossiele subsidies afbouwen, private investeringen in hernieuwbare energie stimuleren, en inzetten op een mix van duurzame energiebronnen. De partij ondersteunt het Europese emissiehandelssysteem en wil belastingvoordelen voor fossiele brandstoffen verminderen.
“De nationale ‘fossiele subsidies’ die grote bedrijven ontvangen in de vorm van vrijstellingen en degressieve tarieven in de energiebelasting willen we in Europees verband afbouwen.”
“Met de opbrengsten kunnen private investeringen in energiebesparing en hernieuwbare energie in eigen land gestimuleerd worden.”
“Zon, wind, geothermie, groen gas, waterstof en kernenergie zijn daarbij onmisbaar. De overheid moet stevig de regie nemen in de energietransitie, in het belang van inwoners en ondernemers.”
Investeren in technisch talent en duurzame infrastructuur
NSC wil investeren in technisch talent en infrastructuur die nodig zijn voor de energietransitie en verduurzaming. Dit moet de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt verbeteren en de energietransitie versnellen.
“We investeren in technisch talent. Daarbij zetten we extra in op de instroom in mbo-, hbo- en wo-opleidingen voor strategische sectoren die echt om mensen staan te springen zoals de halfgeleiderindustrie, AI en energietechnologie.”
“We investeren in netaansluitingen en zorgen dat technische opleidingen beter aansluiten op de vraag van bedrijven.”
Stimuleren energiebesparing
NSC ziet energiebesparing als de meest effectieve manier om uitstoot te verminderen en kosten te verlagen. De partij wil een nationaal programma energiebesparing en lagere huurprijzen voor slecht geïsoleerde woningen.
“Er moet een nationaal programma energiebesparing komen. Voor slecht geïsoleerde woningen moet een lagere huurprijs gaan gelden.”
De PVV is uitgesproken tegen investeren in klimaatbeleid en ziet klimaatmaatregelen als geldverspilling en betutteling. De partij wil stoppen met vrijwel alle klimaat- en energietransitie-investeringen, af van klimaatsubsidies, en zich terugtrekken uit internationale klimaatafspraken. In plaats daarvan zet de PVV in op betaalbare energie, behoud van fossiele energiebronnen, en uitbreiding van kernenergie.
Stoppen met investeren in klimaatbeleid
De PVV verwerpt elke vorm van investering in klimaatmaatregelen en wil bestaande klimaatuitgaven en -subsidies volledig schrappen. Volgens de partij zijn klimaatdoelen onhaalbaar, onbetaalbaar en ineffectief voor Nederland. De focus ligt op het beëindigen van de energietransitie, het afschaffen van klimaatsubsidies, en het intrekken van nationale en internationale klimaatverplichtingen.
“Geen miljardenverspilling aan klimaatbeleid, maar een betaalbare energierekening.”
“SDE++ en andere klimaatsubsidies schrappen”
“Klimaatfonds schrappen; Klimaatberaad opdoeken”
“We trekken ons terug uit het VN-Klimaatakkoord van Parijs; Klimaatwet intrekken”
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom.”
Investeren in kernenergie, geen wind of zon
De enige energie-investering die de PVV voorstaat is in kernenergie, niet in hernieuwbare bronnen als wind of zon. De partij wil bestaande kolen- en gascentrales openhouden, nieuwe kerncentrales bouwen, en geen nieuwe windturbines of zonneparken toestaan.
Schrappen van klimaatgerelateerde lasten en verplichtingen
De PVV wil burgers en bedrijven ontzien van klimaatgerelateerde lasten en verplichtingen, zoals CO2-heffingen, verplichte verduurzaming, en elektrificatie.
DENK wil fors investeren in klimaatmaatregelen, met nadruk op rechtvaardigheid en betaalbaarheid voor burgers. De partij pleit voor een Klimaatfonds, investeringen in duurzame energie, verduurzaming van woningen, natuurherstel en mobiliteit, en wil dat grote vervuilers meer bijdragen. Hun visie is gericht op een eerlijke energietransitie, waarbij de lasten niet bij gewone mensen komen te liggen.
Investeren in Klimaatfonds en Energietransitie
DENK wil een toereikend Klimaatfonds om noodzakelijke investeringen in vergroening en energietransitie te doen. De partij ziet dit als essentieel om klimaatdoelen te halen en de economie te verduurzamen, met oog voor betaalbaarheid en uitvoerbaarheid voor burgers.
“Een toereikend Klimaatfonds waaruit de noodzakelijke investeringen gedaan kunnen worden voor de verduurzaming van ons land. DENK staat pal voor voldoende investeringen in de vergroening van onze economie en in de energietransitie.”
“Wij staan voor investeringen in duurzaamheid, in de energietransitie en in een schone economie.”
Investeren in Duurzame Energie en Elektrisch Rijden
DENK wil massaal investeren in zonne-energie, windenergie op zee en elektrisch rijden. De partij ziet deze investeringen als noodzakelijk om de uitstoot te verminderen en de energietransitie te versnellen.
Investeren in Verduurzaming van Woningen
DENK wil fors investeren in het verduurzamen van woningen, met speciale aandacht voor het isoleren van huurwoningen en het stimuleren van zonnepanelen voor particulieren. Dit draagt bij aan klimaatdoelstellingen en verlaagt woonlasten.
“Wij willen fors investeren in verduurzaming van woningen. Naast dat wij hiermee bijdragen aan de klimaatdoelstellingen, worden de woonlasten voor mensen hiermee beperkt.”
“De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren.”
Investeren in Natuurherstel en Landbouwinnovatie
DENK wil meer investeren in natuurgebieden en in bewezen, effectieve innovaties in de landbouw die tot vergroening leiden. De partij ziet natuurherstel als essentieel onderdeel van klimaatbeleid.
Investeren in Duurzaam Openbaar Vervoer en Schonere Mobiliteit
DENK investeert in openbaar vervoer en schonere mobiliteit om de uitstoot in het verkeer te verminderen en mobiliteit betaalbaar en toegankelijk te houden.
“Wij investeren in het openbaar vervoer. Hiermee zorgen wij voor een dekkende dienstregeling, goedkopere kaartjes, beter kwaliteit en dragen wij bij aan verduurzaming.”
“Ook op het gebied van mobiliteit moeten we maatregelen nemen om het vervoer schoner te maken. De uitstoot in het verkeer moet omlaag en onze manier van vervoeren moet energiezuiniger.”
Investeren in Duurzamer Vliegen
DENK wil investeren in schonere manieren van vliegen en stelt middelen beschikbaar om de luchtvaart te verduurzamen.
“Er moet geïnvesteerd worden in schonere manieren van vliegen. Dit moeten wij doen door afdwingbare afspraken te maken met de luchtvaartbranche. De overheid stelt middelen beschikbaar om te investeren in schoner vliegen.”
De SP wil fors investeren in het klimaat door publieke regie, sociale rechtvaardigheid en een duurzame economie centraal te stellen. Ze kiezen voor grootschalige investeringen in schone energie (zon, wind, waterstof), het stoppen van fossiele subsidies, en het verduurzamen van woningen en industrie, met nadruk op betaalbaarheid en draagvlak. Hun visie is dat klimaatbeleid niet ten koste mag gaan van de werkende klasse, maar juist moet zorgen voor bestaanszekerheid en een eerlijke transitie.
Grootschalige investeringen in schone energie en infrastructuur
De SP wil de energietransitie versnellen door te investeren in wind op zee, zonnepanelen op daken, groene waterstof en een sterk elektriciteitsnet. Ze wijzen fossiele projecten en kernenergie af en kiezen voor betaalbare, duurzame alternatieven.
“Wij investeren in het uitbreiden van windparken op zee, zonnepanelen op alle geschikte daken, aardwarmte en een toekomstbestendige energieinfrastructuur voor elektriciteit en groene waterstof, met opslagcapaciteit voor de (tijdelijk) overtollige elektriciteit. Er komt een stop op olie en gasprojecten.”
“We investeren fors in uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet, zodat nieuwe windparken, zonnepanelen en laadpalen kunnen worden aangesloten. Netbeheerders krijgen hiervoor publieke steun en duidelijke regie.”
“Voor een toekomst waarin energie schoon, betaalbaar en betrouwbaar is, kiezen wij voor echte oplossingen die nú werken. Door vol in te zetten op zon, wind, groene waterstof en een sterk elektriciteitsnet bouwen we aan een duurzame energievoorziening voor iedereen.”
“Wij kiezen voor betaalbare energie die wel werkt: zon en wind. Snel, schoon en stukken goedkoper.”
Stoppen met fossiele subsidies en investeren in verduurzaming
De SP wil alle fossiele subsidies afschaffen en het vrijgekomen geld inzetten voor vergroening, lagere energierekeningen en leefbare steden. Ze koppelen investeringen aan publieke zeggenschap en sociale rechtvaardigheid.
“Wij stoppen die subsidies zo snel mogelijk en geven steun voor vergroening als daar publieke zeggenschap tegenover staat. Het overige geld dat we besparen zetten we in om de energierekening omlaag te krijgen, straten te vergroenen en Nederland leefbaarder te maken.”
“Nederland moet voorop lopen in de omslag naar schone energie. Daarom zorgen we dat ons geld niet langer verdwijnt in vervuilende projecten in het buitenland, maar wordt geïnvesteerd in duurzame banen, betaalbare energie en een gezonde leefomgeving hier en wereldwijd.”
Verduurzamen van woningen en industrie met sociale waarborgen
De SP investeert in het verduurzamen van woningen en industrie, met nadruk op betaalbaarheid, rechtvaardigheid en het voorkomen van tweedeling. Ze willen dat iedereen profiteert van de klimaattransitie, niet alleen de hogere inkomens.
“Wij verlagen de energierekening van huishoudens door zonnepanelen op alle geschikte daken te leggen. Dit moet publiek gefinancierd en georganiseerd worden. Het voordeel moet bij mensen zelf en de buren terechtkomen.”
“Al het gevoerde beleid op klimaat moet zorgen dat we de uitstoot verminderen en de bestaanszekerheid vergroten. Zo halen wij de klimaatdoelen ruim op tijd en met veel draagvlak onder de mensen.”
“Wij zetten ons in voor een duurzame en toekomstbestendige industrie die bijdraagt aan klimaatdoelen en goede banen.”
Investeren in klimaatadaptatie en bescherming tegen extreem weer
De SP wil investeren in klimaatadaptatie, zoals sterke dijken, vergroening van steden en bescherming tegen hitte, droogte en overstromingen, zodat Nederland weerbaar blijft tegen de gevolgen van klimaatverandering.
“We bereiden Nederland voor op extremer weer door te investeren in klimaatadaptatie. Dat betekent bescherming tegen hitte, droogte en overstromingen. Met sterke dijken, meer groen in steden en een gezond waterbeheer.”
Europese samenwerking voor een sociale Green Deal
De SP wil investeren in een sociale, groene Europese Unie en pleit voor een échte sociale Green Deal, waarbij klimaatrechtvaardigheid en democratische zeggenschap centraal staan.
“We zetten ons in voor een échte sociale Green Deal waarin klimaatrechtvaardigheid centraal staat en mensen via democratische zeggenschap weer grip krijgen op de toekomst van hun land.”
De VVD wil investeren in klimaat, maar doet dit vooral vanuit het perspectief van economische groei, energie-onafhankelijkheid en innovatie. De partij kiest voor pragmatisch klimaatbeleid met nadruk op betaalbaarheid, technologische innovatie (zoals kernenergie en verduurzaming van industrie), en het stimuleren van groene investeringen zonder extra verplichtingen voor burgers. Concrete voorstellen zijn onder andere het versnellen van kernenergie, fiscale stimulansen voor verduurzaming, en investeringen in CO2-reductie en circulaire economie.
Investeren in kernenergie voor klimaat en energie-onafhankelijkheid
De VVD ziet kernenergie als essentieel voor een robuust, schoon en onafhankelijk energiesysteem. Door te investeren in nieuwe kerncentrales en innovatie in de nucleaire sector wil de partij zowel de klimaatdoelen halen als de energievoorziening veiligstellen.
“We versnellen de bouw van de kerncentrales: We zorgen ervoor dat de vier grote kerncentrales zo snel mogelijk worden gebouwd.”
“De overheid neemt hierin een proactieve rol. Ook gaan we aan de slag met het verwijderen van CO2 uit de lucht en zetten we in op hergebruik van afgevangen CO2.”
“Kernenergie is een noodzakelijk onderdeel van een robuust en toekomstbestendig energiesysteem.”
Fiscale stimulansen voor groene investeringen door burgers
De VVD wil verduurzaming stimuleren door het fiscaal aantrekkelijk te maken voor burgers om te investeren in bijvoorbeeld warmtepompen, zonder nieuwe verplichtingen op te leggen.
“Voor wie vrijwillig groen investeert maken we het fiscaal aantrekkelijk om een nieuwe warmtepomp aan te schaffen. Daarom maken we groene investeringen deels aftrekbaar bij de belastingaangifte.”
Verduurzaming en innovatie in de industrie
De partij zet in op het ondersteunen van bedrijven bij verduurzaming via maatwerkafspraken, investeringskortingen en het doorzetten van een groen groeipakket, met als doel CO2-reductie en behoud van industrie in Nederland.
“We helpen de industrie te verduurzamen: Dit is belangrijk om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen uit onvrije landen te verkleinen.”
“Daarnaast worden alle maatregelen uit het groene groei pakket om de industrie hier te houden doorgezet en doen we er een schep bovenop.”
“We onderzoeken een investeringskorting voor bedrijven die willen verduurzamen en ondersteunen we bedrijven richting 2030 via maatwerkafspraken met een concreet en allesomvattend plan voor verduurzaming.”
Investeren in circulaire economie en klimaatadaptatie
De VVD ziet circulariteit als middel om uitstoot te verminderen en geopolitieke afhankelijkheid te beperken. Ook investeert de partij in klimaatadaptatie, zoals dijkversterking, om Nederland weerbaar te maken tegen klimaatverandering.
Investeren in energietransitie en infrastructuur
De VVD investeert in de energietransitie als onderdeel van de nationale groeistrategie, met nadruk op innovatie, infrastructuur en het oplossen van knelpunten zoals netcongestie.
50PLUS investeert niet actief in nationaal klimaatbeleid, maar pleit voor een Europees gecoördineerde aanpak van klimaatmaatregelen en CO2-beprijzing. De partij wil nationale investeringen en regelgeving beperken tot het minimum en zet vooral in op kernenergie, circulaire economie en klimaatadaptatie gericht op ouderen. Concrete voorstellen zijn de bouw van nieuwe kerncentrales, stimulering van thuisbatterijen, en een Nationaal Hitteplan voor ouderen.
Europese coördinatie, geen extra nationale investeringen
50PLUS vindt dat klimaatbeleid alleen effectief is als het op Europees of mondiaal niveau wordt gevoerd, en is kritisch op nationale investeringen en regelgeving bovenop Europese afspraken. Ze willen nationale klimaatmaatregelen uitfaseren zodra Europese CO2-beprijzing wordt opgeschaald.
Investeren in kernenergie en circulaire economie
De partij kiest voor investeringen in kernenergie als belangrijkste bijdrage aan CO2-reductie en wil recycling stimuleren, maar zonder nationale industriepolitiek of verplichtingen voor burgers zonder betaalbare alternatieven.
“Snelle voortgang met de bouw van 4 nieuwe kerncentrales.”
“Versnelde introductie van kleine kerncentrales (SMR’s).”
“Stimulering van het gebruik van thuisbatterijen, zodat burgers die hun eigen elektriciteit opwekken hier ook optimaal van kunnen profiteren.”
“Een circulaire economie waarbij het recyclen van grondstoffen concurrerend is met het gebruik van basisgrondstoffen.”
Klimaatadaptatie gericht op ouderen
50PLUS investeert in klimaatadaptatie specifiek voor ouderen, met concrete voorstellen zoals een Nationaal Hitteplan, subsidies voor airconditioning en vergroening van woningen.
“Een Nationaal Hitteplan waarbij elke gemeente binnen 3 jaar een plan heeft voor bescherming van ouderen tijdens hittegolven.”
“Subsidie van 2.000 euro voor airconditioning voor 75-plussers met hart-, long- of andere chronische aandoeningen.”
“Groene daken en gevels bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen voor natuurlijke verkoeling.”
BBB wil alleen investeren in klimaatmaatregelen die haalbaar, betaalbaar en effectief zijn, en verzet zich tegen ideologisch of symbolisch klimaatbeleid. De partij pleit voor investeringen in innovatie, kernenergie, slimme infrastructuur en lokale verduurzaming, maar is kritisch op subsidies en nationale koppen bovenop Europees beleid. BBB wil een Nationale Investeringsbank oprichten om onder andere de energietransitie te versnellen, mits dit zonder bureaucratie en met oog voor economische belangen gebeurt.
Investeren in innovatie en energietransitie via Nationale Investeringsbank
BBB wil investeren in innovatie, energietechniek en de energietransitie, maar alleen als dit bijdraagt aan strategische autonomie en zonder bureaucratie. De partij stelt voor een Nationale Investeringsbank op te richten die gericht investeert in projecten die de energietransitie versnellen en innovatie stimuleren.
“Gerichte rol voor de Nationale Investeringsbank in innovatie. We onderzoeken de oprichting van een Nationale Investeringsbank (NIB) in Nederland. Deze NIB krijgt een duidelijke taak in het beschikbaar stellen van risicodragend kapitaal voor innovatieve bedrijven in deeptech, agrotech, energietechniek en industriële toepassingen die bijdragen aan strategische autonomie en werkgelegenheid in de maakindustrie in Nederland.”
“De oprichting van een Nationale Investeringsbank onderzoeken die: ... Investeert in mkb, innovatie en infrastructuur; ... De investeringen van de Nationale Investeringsbank sluiten indien mogelijk ook aan bij de defensieclausule van het Stabiliteits en Groeipact (SGP). Een Nationale Investeringsbank versterkt de regionale economie, maakt Nederland minder afhankelijk van buitenlandse kapitaalstromen en versnelt de energietransitie en landbouwtransitie zonder bureaucratie.”
Investeren in kernenergie en innovatieve energieoplossingen
BBB wil investeren in kernenergie (zowel grote als kleine centrales) en innovatieve energieoplossingen zoals decentrale biogasinstallaties, waterstofproductie en restwarmtebenutting. Dit moet zorgen voor een betrouwbaar, betaalbaar en beschikbaar energiesysteem.
“We versnellen de bouw van kerncentrales; zowel grote kerncentrales als kleine modulair gebouwde kerncentrales (Small Modular Reactors: SMR’s). We streven ernaar om met de bouw van een of meerdere SMR’s gedurende de komende kabinetsperiode te starten.”
“Investering in onderzoek naar en opschaling van alternatieven. Daarbij kijken we onder andere naar (zeer) kleine modulaire kerncentrales (SMRs), decentrale biogasinstallaties, waterstofproductie en restwarmtebenutting en een slimmere koppeling tussen opwek, opslag en verbruik, bij voorkeur dicht bij elkaar geplaatst.”
Stimuleren van innovatie en verduurzaming bij bedrijven en landbouw
BBB wil bedrijven en boeren ondersteunen bij innovatie en verduurzaming, zodat zij kunnen investeren in milieuvriendelijke methoden. De partij is tegen het straffen van ondernemers en wil ruimte geven aan lokale initiatieven.
“BBB kiest voor een realistisch klimaatbeleid dat ondernemers niet straft, maar ondersteunt bij innovatie en verduurzaming.”
“Boeren moeten handelingsperspectief krijgen bij de verduurzaming van hun bedrijfsvoering, zodat zij met vertrouwen kunnen investeren in milieuvriendelijke methoden. Bedrijven die emissies terugdringen moeten de ruimte krijgen om te groeien en te bloeien. Dit stimuleert een duurzame landbouwsector met toekomst.”
Investeren in slimme infrastructuur en lokale energiehubs
BBB wil investeren in uitbreiding van het elektriciteitsnet, slimme infrastructuur en decentrale energiehubs om de energietransitie mogelijk te maken en netcongestie te verminderen.
“Versnelling uitbreiding elektriciteitsnet. Ons elektriciteitsnet kan de energietransitie niet aan. ... Het net moet zo snel als mogelijk verder uitgebreid worden.”
“Slimme decentrale energiehubs. Slimme, decentrale energiehubs worden mogelijk gemaakt zodat er lokale stroomdeling tussen burgers en bedrijven kan komen.”
Investeren in klimaatadaptatie en vergroening
BBB wil investeren in klimaatadaptatie door vergroening van steden, waterbeheer en het versterken van de sponswerking van het landschap, om Nederland beter bestand te maken tegen de gevolgen van klimaatverandering.
BIJ1 wil fors investeren in klimaatmaatregelen door de energietransitie volledig publiek te maken, grootschalig te investeren in schone energie, woningisolatie en circulaire infrastructuur, en de kosten te laten dragen door grote vervuilers. De partij pleit voor het beëindigen van fossiele subsidies, het nationaliseren van energie en openbaar vervoer, en het ondersteunen van lokale energie-initiatieven en duurzame landbouw. Hun visie is radicaal: klimaatbeleid moet eerlijk, sociaal rechtvaardig en democratisch zijn, met prioriteit voor mensen en natuur boven winst.
Massale publieke investeringen in klimaat en energietransitie
BIJ1 kiest voor grootschalige, publieke investeringen in klimaatneutrale infrastructuur, woningverduurzaming en energieproductie, waarbij de overheid de regie neemt en de energietransitie niet aan de markt overlaat. De partij wil dat deze investeringen niet ten koste gaan van burgers, maar worden gefinancierd door grote vervuilers.
“De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle.”
“Er wordt fors geïnvesteerd in (nieuwe) schone en hernieuwbare energie-alternatieven en het budget voor het warmtefonds wordt verhoogd.”
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine.”
Nationaal isolatieoffensief en verduurzaming woningen
BIJ1 wil dat de overheid alle slecht geïsoleerde woningen binnen tien jaar aanpakt, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken. Isolatie wordt volledig door de overheid bekostigd en uitgevoerd door publieke teams, zonder kosten voor bewoners.
“De staat voert een nationaal isolatieoffensief uit waarbij alle slecht geïsoleerde woningen binnen 10 jaar worden aangepakt, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken. Isolatie wordt volledig bekostigd door de overheid en uitgevoerd door publieke teams, zonder kosten voor bewoners.”
Investeren in openbaar vervoer en afbouw fossiele mobiliteit
De partij wil investeren in beter, gratis en volledig elektrisch openbaar vervoer, het nationaliseren van ov-bedrijven, en het afbouwen van fossiele mobiliteit zoals luchtvaart en autobezit. Dit alles om de klimaatimpact van vervoer te verminderen.
“Het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) wordt een bereikbaarheidsfonds met als doel niet alleen het financieren van beter openbaar vervoer, maar ook (lokale) voorzieningen voor fietsen en deelvervoer.”
“Ov-bedrijven nationaliseren we en plaatsen we onder democratische controle van werknemers. Het openbaar vervoer wordt gratis en toegankelijk, en is uiterlijk in 2035 volledig elektrisch.”
“Tegelijkertijd zetten we ons op Europees niveau in voor een massale investering in een klimaatneutraal, publiek Europees spoornetwerk, zodat korteafstandsvluchten kunnen worden uitgefaseerd en afgeschaft.”
Investeren in lokale energiecoöperaties en democratisering energie
BIJ1 wil investeren in lokale energiecoöperaties en initiatieven waar bewoners eigenaarschap hebben over hun energievoorziening, met speciale aandacht voor wijken met lagere inkomens.
“We investeren fors in het (financieel) ondersteunen van de opzet van energiecoöperaties en andere lokale initiatieven waar bewoners eigenaarschap en zeggenschap hebben over hun energievoorziening.”
Investeringen in duurzame landbouw en natuurherstel
De partij wil dat het landbouwbeleid en publieke investeringen gericht worden op de transitie naar biologische, agro-ecologische landbouw en natuurherstel, met financiële ondersteuning voor boeren die overstappen.
“Het budget van het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) wordt ingezet voor de transitie naar een biologisch, agro-ecologische landbouw.”
“Daarnaast moet de overheid sterk investeren in diervriendelijkere landbouw en nieuwe initiatieven daartoe ondersteunen. Regeneratieve landbouw (zoals voedselbossen), en in het bijzonder agrarische bedrijven die hiernaar overstappen, ondersteunen we (financieel).”
BVNL wil niet investeren in klimaatbeleid zoals dat nu gevoerd wordt, maar kiest voor een koers gericht op betaalbare energie, technologische innovatie en het schrappen van bestaande klimaatfondsen en -subsidies. De partij verwerpt windmolens, zonneparken op landbouwgrond en internationale klimaatafspraken, en zet in op kernenergie, gaswinning en vrijwillige verduurzaming door burgers en bedrijven. Investeringen in klimaatbeleid worden expliciet afgewezen; BVNL wil juist bestaande klimaatfondsen ontmantelen.
Schrappen van klimaatfondsen en subsidies
BVNL is uitgesproken tegen investeringen in klimaatbeleid en wil bestaande klimaatfondsen en subsidies beëindigen. De partij ziet deze uitgaven als zinloos en schadelijk voor de economie, en pleit voor het stoppen van overheidsinvesteringen in klimaatmaatregelen.
“Het klimaatfonds van € 35 miljard wordt ontmanteld.”
“Subsidies worden zoveel mogelijk gestopt.”
“Stoppen met zinloos klimaatbeleid en waar nodig inzetten op adaptatie.”
“Er wordt een einde gemaakt aan het gebruik van fondsen, zoals het stikstoffonds en het klimaatfonds.”
Investeren in kernenergie en gaswinning in plaats van klimaatbeleid
In plaats van te investeren in klimaatmaatregelen, wil BVNL investeren in kernenergie en gaswinning om energiezekerheid en betaalbaarheid te waarborgen. De partij ziet deze bronnen als verstandige alternatieven voor wind- en zonneparken en als manier om energie-onafhankelijk te worden.
“Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen”
“We gaan door met ontwikkeling van en productie uit gasvelden in de Noordzee.”
“Onderzoek naar SMR (Small-Modular-Reactor) energiecentrales op basis van bestaande en Thorium-technologie wordt actief gestimuleerd.”
Afwijzen van internationale klimaatafspraken en wind- en zonneparken
BVNL verwerpt internationale klimaatafspraken en grootschalige investeringen in wind- en zonneparken. De partij ziet deze als ineffectief en schadelijk voor het landschap en de economie.
Het CDA wil investeren in klimaat door te kiezen voor een ambitieuze, vooral Europese aanpak gericht op innovatie, verduurzaming van industrie en energie, en het ondersteunen van burgers en bedrijven bij de energietransitie. De partij zet in op een gezamenlijke investeringsagenda, financiële ondersteuning voor verduurzaming, en een mix van duurzame energiebronnen, waarbij realisme en uitvoerbaarheid centraal staan. Concrete voorstellen zijn onder meer het oprichten van een nationale investeringsbank, investeren in collectieve warmtenetten, en het stimuleren van energiebesparing en innovatie.
Investeren in innovatie en verduurzaming via nationale investeringsbank
Het CDA wil een nationale investeringsbank oprichten om investeringen in innovatie, verduurzaming en klimaattransitie te stimuleren, met als doel het verdienvermogen van Nederland te vergroten en de energietransitie te versnellen. Hiermee wil de partij zowel publieke als private investeringen aanjagen, vooral in risicovolle vroege fases van duurzame technologieën.
“We richten een nationale investeringsbank op die investeringen in Nederland aanjaagt. Daarnaast investeren we in innovatie, R&D en onderzoek om ons verdienvermogen in de toekomst te vergroten.”
“We ontwikkelen Invest NL, Invest International en onderdelen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) door tot een Nationale Investeringsbank: één sterke overheidsinvesteringspartner, een brede nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling met slagkracht en kapitaal.”
Europese klimaatdoelen en groene industriepolitiek centraal stellen
Het CDA kiest expliciet voor een Europese aanpak van klimaatbeleid, waarbij de Nederlandse klimaatwet wordt aangepast aan Europese doelen. De partij wil bindende afspraken met de grootste vervuilers en inzet op groene industriepolitiek, met behoud van industrie die verduurzaamt.
“Daarom volgen we de Europese klimaatdoelen en passen we de Nederlandse klimaatwet daarop aan. ... We willen groene industriepolitiek. We maken bindende afspraken met de grootste vervuilers en kiezen voor een goede mix van duurzame energie en kernenergie, energiebesparing en CO2-opslag.”
“Wij blijven ons in Europees verband stevig inzetten voor het streven naar een verlaging van de uitstoot van broeikasgassen en klimaatneutraliteit in 2050. ... We kiezen voor Europees ambitieus klimaatbeleid en groene industriepolitiek en passen onze Klimaatwet daarop aan.”
Gerichte investeringsagenda voor klimaattransitie en sleuteltechnologieën
Het CDA wil een gezamenlijke strategische investeringsagenda ontwikkelen, samen met bedrijven en kennisclusters, gericht op missies en sleuteltechnologieën voor klimaatverandering en de energietransitie. Dit moet innovatie versnellen en de transitie haalbaar en betaalbaar maken.
“Er komt een gezamenlijke strategische investeringsagenda, waarin heel gericht en in samenhang met bedrijven en kennisclusters aan missies en sleuteltechnologieën voor klimaatverandering en transitie wordt gewerkt.”
Financiële ondersteuning voor verduurzaming van woningen en energie-infrastructuur
Het CDA stelt voor om verduurzaming van woningen en energie-infrastructuur financieel te ondersteunen, met speciale aandacht voor minder draagkrachtigen en het aantrekkelijk houden van investeringen voor huishoudens. Dit omvat onder meer isolatie, zonnepanelen, warmtepompen en collectieve warmtenetten.
“Wij willen stabiel en duidelijk (financieel) beleid om de verantwoordelijkheid van inwoners en ondernemers te ondersteunen in adaptatie en transitie, bijvoorbeeld als het gaat om isolatie, zonnepanelen, warmtepompen en eventuele nieuwe technieken.”
“We investeren in collectieve warmtenetten en de ontwikkeling van duurzame warmtebronnen.”
“We stimuleren energiebesparing via onder andere het Nationaal Isolatieprogramma, het Warmtefonds en de ISDE.”
Investeren in een brede mix van duurzame energiebronnen
Het CDA kiest voor investeringen in een brede mix van duurzame energiebronnen, waaronder kernenergie, wind, zon, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en schone brandstoffen, om leveringszekerheid en betaalbaarheid te waarborgen.
“We investeren in een goede mix van kernenergie, windenergie, zonne-energie, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en schone brandstoffen. We houden investeringen in de energietransitie ook voor huishoudens langdurig aantrekkelijk.”
Maatwerkafspraken en financiële steun voor verduurzaming industrie
Het CDA wil maatwerkafspraken maken met grote bedrijven om verduurzaming mogelijk te maken, ondersteund door een geïntegreerde aanpak en adequate financiële ondersteuning.
“We maken maatwerkafspraken met grote bedrijven uit de industrie om te verduurzamen mogelijk door een geïntegreerde aanpak met passende beleidsregels en adequate financiële ondersteuning.”
D66 kiest expliciet voor forse investeringen in het klimaat en de energietransitie, met nadruk op innovatie, infrastructuur en sociale rechtvaardigheid. De partij wil onder meer een Nationale Investeringsbank oprichten voor klimaattransities, investeren in wind- en zonne-energie, en het elektriciteitsnet uitbreiden. D66 koppelt deze investeringen aan het versnellen van de energietransitie, het ondersteunen van burgers en bedrijven, en het realiseren van internationale klimaatdoelen.
Oprichting en uitbreiding Nationale Investeringsbank voor klimaattransities
D66 wil een publieke investeringsbank met meer middelen en een breed mandaat om grote klimaat- en energietransities te financieren. Hiermee willen ze structureel investeren in infrastructuur, innovatie en verduurzaming, zodat Nederland ecologisch en economisch sterker wordt.
“We willen een Nationale Investeringsbank voor grote transities. Deze publieke instelling krijgt meer middelen en een breed mandaat.”
“De bank investeert in wat Nederland vooruithelpt: van verzwaring van het elektriciteitsnet tot warmtenetten in dorpen en steden, van circulaire productie tot herstel van bodem en water. Ook ondersteunt de bank de opschaling van bijvoorbeeld groene waterstof, digitale autonomie, duurzame defensiecapaciteit en technologische innovatie.”
Uitgebreide investeringen in wind- en zonne-energie en netcapaciteit
D66 kiest voor grootschalige investeringen in wind op zee, zonnepanelen en het elektriciteitsnet, om de energietransitie te versnellen en Nederland minder afhankelijk te maken van fossiele energie. Dit moet zorgen voor betrouwbare, betaalbare en schone energie voor iedereen.
“We investeren uitgebreid in windmolens op zee en in zonnepanelen op daken, bedrijventerreinen en restgronden zoals bermen. Wind op zee wordt de basis van onze schone energie.”
“We geven de grootste prioriteit aan de verzwaring van het elektriciteitsnet.”
“Netbeheerders mogen sneller investeren. Ze worden verantwoordelijk voor genoeg netcapaciteit, die aansluit bij onze klimaatdoelen.”
Investeren in sociale rechtvaardigheid binnen de energietransitie
D66 wil dat de kosten en baten van de energietransitie eerlijk worden verdeeld. Ze investeren in ondersteuning voor lage inkomens, energiecoöperaties en omscholing van werknemers uit de fossiele sector, zodat iedereen kan meedoen en profiteren van de klimaatmaatregelen.
“We ondersteunen mensen met lage inkomens bij verduurzaming van hun woning. Denk aan subsidies, persoonlijk advies en energiecoaches.”
“Voor de vele mensen voor wie de rekening nú al onbetaalbaar is, maakt D66 het Noodfonds Energie structureel en het budget groter.”
“We willen mensen om- en bijscholen voor vergroening. Mensen uit de fossiele industrie krijgen begeleiding naar werk in de energietransitie.”
Europese investeringen in groene energie
D66 pleit voor een forse verhoging van het Europese investeringsbudget, specifiek gericht op groene energie en infrastructuur, om gezamenlijk de klimaatdoelen te halen en de druk op nationale begrotingen te verlichten.
“Onze gezamenlijke groene en digitale toekomst vraagt om gerichte investeringen in publieke goederen, zoals eigen digitale technologie, infrastructuur en elektriciteitsnetten. D66 wil jaarlijks €750 tot €800 miljard euro extra aan Europese investeringen.”
“Het geld gaat naar investeringen die iedereen aangaan, zoals in defensie, groene energie en vitale voorzieningen als havens.”
JA21 investeert in klimaat vooral via klimaatadaptatie (zoals dijken en waterbeheer) en grootschalige inzet op kernenergie, maar wijst nationale klimaatmaatregelen en subsidies voor duurzaamheid af tenzij ze economisch renderen. De partij kiest expliciet voor betaalbaarheid en betrouwbaarheid boven ambitieuze klimaatdoelen, en investeert alleen in klimaatmaatregelen die direct bijdragen aan bescherming tegen klimaatverandering of energiezekerheid. JA21 verzet zich tegen extra nationale klimaatheffingen, sluit fossiele energie niet uit en zet vooral in op technologische innovatie en kernenergie als structurele oplossingen.
Investeren in klimaatadaptatie (dijken, waterbeheer, bouwen)
JA21 kiest ervoor om te investeren in het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering, zoals het versterken van dijken, watermanagement en klimaatbestendig bouwen. Dit is een bewuste keuze om Nederland weerbaarder te maken, in plaats van te investeren in het verminderen van CO2-uitstoot via nationale maatregelen.
“Kiezen voor aanpassing aan het klimaat door investeringen in dijken, watermanagement en klimaatbestendig bouwen.”
“In plaats van eenzijdig te proberen het wereldwijde klimaat te sturen, zetten wij in op klimaatadaptatie: het versterken van onze samenleving, infrastructuur en economie tegen de gevolgen van klimaatverandering. Dat betekent gerichte investeringen in waterbeheer en dijken, een energievoorziening die betaalbaar én betrouwbaar is, en technologische innovaties die Nederland weerbaar maken.”
Grootschalige investeringen in kernenergie
JA21 ziet kernenergie als de belangrijkste duurzame energiebron voor de toekomst en wil fors investeren in nieuwe kerncentrales, innovatieve technologieën en bijbehorende infrastructuur. Dit wordt gepresenteerd als hét alternatief voor wind- en zonne-energie en als structurele oplossing voor energiezekerheid en klimaat.
“Ten minste 20 Gigawatt aan nieuwe kerncentrales realiseren in de komende 25 jaar.”
“Zo snel mogelijk beginnen met de gefaseerde bouw van vier kerncentrales.”
“Meerdere SMR’s (kleine kerncentrales) laten produceren in Nederland vóór 2035.”
“Investeren in thoriumtechnologie en methoden voor het hergebruiken van kernafval.”
“Kernenergie is voor JA21 de toekomst: het is duurzaam, biedt zekerheid, creëert banen en zorgt voor innovatie. Het is daarmee een onmisbare pijler in een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem.”
Alleen investeren in duurzaamheid als het economisch rendeert
JA21 ondersteunt investeringen in duurzaamheid en circulaire economie uitsluitend als deze aantoonbaar economisch voordeel opleveren. De partij wijst subsidies of verplichtingen voor niet-rendabele duurzame projecten af.
Investeren in woningisolatie
JA21 wil vol inzetten op het isoleren van woningen, wat een concrete maatregel is die zowel energieverbruik als kosten verlaagt. Dit wordt echter niet expliciet als klimaatmaatregel gepresenteerd, maar als onderdeel van betaalbaar energiebeleid.
“Vol inzetten op isoleren van woningen.”
Volt wil fors investeren in het klimaat en ziet dit als een topprioriteit voor Nederland en Europa. De partij stelt concrete investeringsmaatregelen voor, zoals het oprichten van klimaatfondsen, het stimuleren van duurzame innovatie via investeringsbanken en subsidies, en het verplichten van verduurzaming bij bedrijven. Volt koppelt deze investeringen aan heldere doelen zoals klimaatneutraliteit in 2040, het versnellen van de energietransitie en het ondersteunen van ondernemers en burgers bij verduurzaming.
Klimaatfondsen en overheidsinvesteringen voor klimaatadaptatie
Volt pleit voor het opzetten van specifieke fondsen en overheidsinvesteringen om klimaatverandering tegen te gaan en de samenleving weerbaarder te maken. Dit betreft zowel preventieve als reactieve investeringen, gericht op infrastructuur, natuur en ondersteuning bij klimaatrampen.
“Volt wil op Europees niveau en in Nederland een klimaatadaptatiefonds voor de noodzakelijke investeringen opzetten. Daarnaast willen we ook een klimaatnoodfonds opzetten om inwoners en bedrijven bij klimaatrampen te ondersteunen.”
Investeren in duurzame innovatie en technologie
De partij wil investeren in technologische innovatie en duurzame industrie, onder meer via een Nationale Investeringsbank en een Europese investeringsbank, met publieke garanties en cofinanciering. Dit moet de groene transitie versnellen en bedrijven stimuleren te verduurzamen.
“We richten een Nationale Investeringsbank (NIB) op met voldoende publieke middelen, toegang tot de kapitaalmarkt middels staatsgarantie en een breed mandaat om de Nederlandse investeringsopgave te kunnen realiseren.”
“De EU moet actiever investeren in technologieën die bijdragen aan de groene transitie. Daarom pleit Volt voor de oprichting van een Europese investeringsbank die investeert in strategische innovaties, zoals cleantech, waterstof en circulaire technologie.”
Financiële stimulansen en subsidies voor verduurzaming bedrijven en mkb
Volt wil bedrijven en het mkb financieel ondersteunen bij verduurzaming, onder meer via subsidies, risicovrije leningen, verlaging van de ondergrens voor de energie-investeringsaftrek en begeleiding door experts. De nadruk ligt op het toegankelijk maken van klimaatmiddelen en het stimuleren van duurzame investeringen.
“Daarom creëren wij leenmogelijkheden tegen risicovrije rente bij de overheid voor ondernemers die willen verduurzamen.”
“We verlagen de ondergrens voor de energie-investeringsaftrek (EIA). Mkb’ers willen verduurzamen, maar lopen vast op kosten en regels. Door de ondergrens van de energie-investeringsaftrek te verlagen, maken we vergroenen ook haalbaar voor kleinere bedrijven.”
“We bieden gratis verduurzamingsadvies aan om het mkb te helpen bij het besparen van energie.”
Groene overheidsbegroting en duurzame publieke inkoop
Volt wil dat de overheid structureel investeert in klimaat door groene begrotingsprincipes te hanteren en duurzaamheid centraal te stellen bij publieke inkoop en aanbestedingen.
“We zetten in op groen begroten om de kosten van klimaatverandering mee te nemen in overheidsfinanciën en zo sturing te geven aan de keuzes van onze overheid.”
“Bij alles wat de overheid inkoopt wordt gekeken naar de 'R-ladder' om zo de meest duurzame optie te kiezen bij inkoop en aanbestedingen.”
Investeren in duurzame energie-infrastructuur
De partij stelt voor om te investeren in duurzame energie-infrastructuur, zoals warmte- en koudenetten en CO₂-infrastructuur, om de energietransitie te versnellen.
“Volt is voorstander van het stimuleren van warmte- en koudenetten die draaien op basis van duurzame bronnen zoals aardwarmte, restwarmte uit de industrie en open water.”
“GasUnie en Energie Beheer Nederland (EBN) moeten vooraf investeren in publieke infrastructuur zodat deze op tijd af is.”
Forum voor Democratie (FVD) gelooft niet in het klimaatprobleem en wil niet investeren in klimaatmaatregelen of klimaatbeleid. In plaats daarvan pleit FVD voor het volledig stoppen met klimaatbeleid, het intrekken van internationale klimaatafspraken, en het investeren in fossiele energie en kernenergie voor betaalbare en betrouwbare energievoorziening. Hun enige investering gerelateerd aan klimaat betreft adaptatie aan weersextremen, zoals dijkenbouw en kustbescherming, maar niet in CO₂-reductie of duurzame energie.
Volledig stoppen met investeren in klimaatbeleid
FVD verwerpt het idee van investeren in klimaatmaatregelen en wil alle bestaande klimaatplannen, -wetten en -doelen schrappen. De partij ziet klimaatbeleid als kostbaar en ineffectief, en wil de focus verleggen naar goedkope energie uit fossiele bronnen en kernenergie.
“Forum voor Democratie gelooft niet in het klimaatprobleem en ziet geen reden om gebruik van fossiele brandstoffen uit te faseren. Daarom stoppen we met de kostbare klimaatplannen. We trekken de Klimaatwet in en zeggen het Parijsakkoord op.”
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“We laten CO₂-reductie los als uitgangspunt, zodat beleid weer wordt gericht op betaalbaarheid en betrouwbaarheid van energie.”
“We stoppen alle klimaatplannen en de €1.000 miljard die we daarmee besparen (omgerekend €230.000 per huishouden) geven we terug aan de hardwerkende Nederlander in de vorm van lastenverlichting.”
Investeren in adaptatie, niet in klimaatmitigatie
FVD wil uitsluitend investeren in aanpassingen aan weersextremen, zoals dijkenbouw en kustbescherming, en niet in CO₂-reductie of duurzame energie. Dit wordt gepresenteerd als een rationeel alternatief voor klimaatbeleid.
“In plaats van onrealistische CO₂-doelen richten we ons op slimme oplossingen voor eventuele klimaatverandering zoals dijkenbouw en kustbescherming, waar Nederland wereldwijd in uitblinkt.”
“We investeren in dijken, kustbescherming, rivierbeheer, irrigatie en gewasontwikkeling, zodat Nederland beter beschermd is tegen weersextremen.”
Investeren in fossiele energie en kernenergie
In plaats van klimaatmaatregelen wil FVD investeren in fossiele brandstoffen (gas, kolen, olie) en kernenergie, met als doel energiezekerheid en lage kosten, niet klimaatwinst.
“Door gaswinning in Groningen te hervatten met eerlijke compensatie voor omwonenden en gelijktijdig te investeren in kolencentrales en moderne kernenergie, zoals thorium, zorgen we voor stabiele, goedkope stroom voor de komende generaties.”
“We bouwen snel tien nieuwe kerncentrales en investeren in thoriumonderzoek, zodat Nederland volledig energieautonoom wordt en ook in de toekomst kan beschikken over betrouwbare en toekomstgerichte energievoorziening.”