De SGP erkent de verantwoordelijkheid voor klimaatbeleid, maar verwerpt "doorgeslagen maakbaarheidsdenken" en pleit voor een pragmatische, nuchtere aanpak die rekening houdt met economische haalbaarheid, wetenschappelijke onzekerheden en sociale rechtvaardigheid. De partij wil geen wettelijke, harde CO2-reductiedoelen, maar zet in op verduurzaming via energiebesparing, kernenergie, innovatie en gedragsverandering, met oog voor betaalbaarheid en het voorkomen van energiearmoede. De SGP benadrukt het belang van een eerlijk speelveld voor de industrie, stimuleert hergebruik en consuminderen, en wil klimaatadaptatie vooral praktisch en lokaal aanpakken.
De SGP wijst het wettelijk vastleggen van harde CO2-reductiedoelen af vanwege de complexiteit en onzekerheden, maar erkent de noodzaak om broeikasgasuitstoot te verminderen en energie te verduurzamen. De partij wil inzetten op energiebesparing, alternatieve energiebronnen (waaronder kernenergie), en innovatie, zonder de economie te schaden of energiearmoede te veroorzaken.
“De SGP wil het gebruik van milieubelastende brandstoffen in de komende drie decennia zo veel mogelijk afbouwen. Maar niet door ons wettelijk vast te pinnen op concrete doelen voor reductie van de CO2-uitstoot, zoals 55% in 2030. Daarvoor is de situatie te complex.”
“De uitstoot van broeikasgassen moet en kan omlaag.”
“Aan de voorkant van het energiebeleid moet beter worden gestuurd op een betrouwbaar energiesysteem met zo min mogelijk netcongestie. Dat betekent inzet op energiebesparing, alternatieve warmtevoorzieningen, stabiele energiebronnen naast wind en zon, zoals kernenergie...”
“De productie van duurzame energie blijft gestimuleerd worden.”
“Nederland staat vooraan bij de ontwikkeling en bouw van kleine modulaire kernreactoren (SMR’s).”
“Het Rijk ondersteunt de bouw van tenminste twee grote kerncentrales, mede door via een Staatsdeelneming de financieringskosten sterk te verlagen.”
De SGP verwerpt het idee dat de mens het klimaat volledig kan beheersen en pleit voor een realistische, verantwoordelijke houding, waarbij wetenschappelijke onzekerheden en de rol van God worden erkend. Klimaatbeleid moet niet doorslaan in maakbaarheidsdenken en moet rekening houden met de grenzen van kennis en haalbaarheid.
“De SGP wil wegblijven bij doorgeslagen maakbaarheidsdenken, alsof de mens het klimaat regelt. We hebben onze verantwoordelijkheid te nemen, maar wel in de wetenschap dat God erboven staat.”
“Er zijn veel onzekerheden, ook wetenschappelijk, maar dat ontslaat de overheid gelet op het voorzorgsbeginsel niet van haar verantwoordelijkheid.”
De SGP benadrukt dat klimaatbeleid niet alleen over technologische maatregelen en regelgeving moet gaan, maar ook over het verminderen van consumptie en het tegengaan van de wegwerpmaatschappij. Zonder gedragsverandering heeft beleid weinig effect, omdat productie anders naar het buitenland verschuift.
“De vergeten kant van klimaat- en milieubeleid is ons consumptiegedrag. We kunnen als samenleving allerlei regels en heffingen opleggen aan fabrieken en boerenbedrijven. Maar als er niks verandert aan ons consumptiegedrag en de groeiende vraag naar goedkope producten worden het klimaat en milieu er niet beter van.”
“De SGP wil ook meer prioriteit bij de aanpak van de huidige wegwerpmaatschappij. De vraag naar producten en (schaarse) grondstoffen moet omlaag.”
“Wat schiet het milieu ermee op als Tata Steel de deuren sluit, geen kans krijgt om groen staal te produceren en we het grijze staal voor onze auto’s importeren uit China?”
De SGP wil voorkomen dat klimaatbeleid leidt tot energiearmoede of onbetaalbare lasten voor burgers, vooral kwetsbare huishoudens. Er moet een sociaal tarief komen en investeringen in isolatie en verduurzaming moeten haalbaar en betaalbaar zijn voor iedereen.
“Energie is een eerste levensbehoefte. De energiebelasting voor kleinverbruikers mag een prikkel zijn om zuinig aan te doen, maar mag huishoudens niet klemzetten. De SGP wil een sociaal tarief, een maximum energieprijs, voor kwetsbare huishoudens.”
“Het is belangrijk dat de betaalbaarheid van de alternatieve warmtevoorziening én van eventuele woningaanpassingen hiervoor goed in beeld is gebracht voordat gemeenten overgaan tot het afsluiten van wijken van het aardgasnet.”
“De gemeente investeert bijvoorbeeld bij armlastige huishoudens, in isolatie en andere verduurzamingsmaatregelen. Die huishoudens profiteren van een lagere energierekening en betalen via een gerichte baatbelasting de investeringen over een lange termijn terug.”
De SGP wil dat klimaatbeleid de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie niet schaadt en productie niet verplaatst naar landen met minder milieuregels. Het Europese emissiehandelssysteem is leidend, nationale koppen worden vermeden, en er is aandacht voor infrastructuur en innovatie.
“Het Europese emissiehandelssysteem voor CO2 is het leidende instrument voor afbouw van de inzet van fossiele brandstoffen.”
“Nationale koppen op het Europese emissiehandelssysteem voor CO2 worden zoveel mogelijk voorkomen.”
“We staan voor verduurzaming van de industrie, maar wel met oog voor een zo eerlijk mogelijk speelveld.”
“Overheid en netbeheerders investeren tijdig in waterstof- en elektriciteitsinfrastructuur voor de industrie, ook buitenom de grote industrieclusters.”
De SGP erkent de gevolgen van klimaatverandering, zoals droogte en overstromingen, en wil investeren in waterbeheer, zoetwatervoorziening en klimaatadaptatie bij gebiedsontwikkeling. Waterschappen en lokale overheden spelen hierin een cruciale rol.
“De SGP zet in op het beter vasthouden van zoet water en voortvarende uitvoering van het hoogwaterbeschermingsprogramma. Hier is voldoende budget voor nodig. Onze waterschappen spelen daarbij een cruciale rol. Dat moet zo blijven.”
“Bij gebiedsontwikkeling wordt klimaatadaptatie beter meegenomen. De watertoets wordt minder vrijblijvend.”
“Provincies en gemeenten worden in staat gesteld te investeren in waterbuffering, om wateroverlast te voorkomen (in dorpen en steden) en voor de zoetwatervoorziening (in het landelijk gebied).”
Forum voor Democratie (FVD) wil het volledige klimaatbeleid afschaffen, omdat zij klimaatverandering niet als urgent probleem zien en het huidige beleid als kostbaar, ineffectief en schadelijk beschouwen. Ze pleiten voor het beëindigen van alle klimaatmaatregelen, het opzeggen van internationale akkoorden, het schrappen van CO₂-doelen en het inzetten op adaptatie (zoals dijkenbouw) in plaats van mitigatie. FVD wil fossiele energiebronnen blijven gebruiken, kernenergie uitbreiden, en alle subsidies en verplichtingen voor duurzame energie stopzetten.
FVD stelt dat het huidige klimaatbeleid onnodig, duur en ineffectief is, en wil daarom alle klimaatmaatregelen, wetten en internationale akkoorden beëindigen. Ze zien geen noodzaak voor CO₂-reductie en willen beleid richten op betaalbaarheid en betrouwbaarheid van energie.
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“We zeggen het Klimaatakkoord van Parijs op en trekken de klimaatwet in, zodat we weer ongeremd fossiele brandstoffen kunnen gebruiken en geen windturbines en zonneakkers hoeven aanleggen.”
“We laten CO₂-reductie los als uitgangspunt, zodat beleid weer wordt gericht op betaalbaarheid en betrouwbaarheid van energie.”
“We trekken de klimaatwet in, zeggen het klimaatverdrag van Parijs op en stoppen zodoende volledig met alle vormen van ‘duurzaamheidsbeleid’.”
FVD wil alle subsidies voor windmolens, zonnepanelen en elektrische installaties beëindigen, bestaande wind- en zonneparken ontmantelen, en geen nieuwe duurzame energieprojecten toestaan. Ze stellen dat deze maatregelen het energienet instabiel en duur maken.
“De miljarden aan subsidies voor windmolens, zonnepanelen en elektrische installaties hebben ons energienet instabiel gemaakt en afhankelijk van weersomstandigheden.”
“We plaatsen geen nieuwe windmolens op zee en ontmantelen bestaande windparken, zodat de natuur en de visserij niet verder worden geschaad.”
“We verbieden de aanleg van zonneparken op grond of water, zodat ruimte behouden blijft voor landbouw en natuur. Elke vorm van subsidie op de aanleg van zonnepanelen op daken wordt ingetrokken.”
“We voeren een wettelijk verbod in op nieuwe windturbines en breken bestaande windparken en zonneakkers systematisch af, zodat ons landschap wordt beschermd en onze energievoorziening niet langer afhankelijk is van het weer.”
In plaats van mitigatie (CO₂-reductie) wil FVD inzetten op adaptatie: investeren in dijken, kustbescherming, rivierbeheer en innovatieve landbouw om Nederland te beschermen tegen weersextremen.
“Dankzij technologische vooruitgang zijn we beter beschermd tegen natuurgeweld, en dát moet ook de weg vooruit zijn: adaptatie in plaats van kostbare en ineffectieve CO₂-reductie.”
“We investeren in dijken, kustbescherming, rivierbeheer, irrigatie en gewasontwikkeling, zodat Nederland beter beschermd is tegen weersextremen.”
“In plaats van onrealistische CO₂-doelen richten we ons op slimme oplossingen voor eventuele klimaatverandering zoals dijkenbouw en kustbescherming, waar Nederland wereldwijd in uitblinkt.”
FVD wil fossiele brandstoffen blijven gebruiken, het aardgasverbod opheffen, kolencentrales heropenen, gaswinning uitbreiden en fors investeren in kernenergie (waaronder thorium).
“Forum voor Democratie gelooft niet in het klimaatprobleem en ziet geen reden om gebruik van fossiele brandstoffen uit te faseren.”
“We heropenen onze hypermoderne, schone kolencentrales die door vorige kabinetten zijn gesloten, zodat er onmiddellijk goedkope en stabiele stroom beschikbaar komt.”
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
“We bouwen snel tien nieuwe kerncentrales en investeren in thoriumonderzoek, zodat Nederland volledig energieautonoom wordt en ook in de toekomst kan beschikken over betrouwbare en toekomstgerichte energievoorziening.”
FVD wil alle nationale en Europese klimaatregels schrappen, inclusief het CO₂-handelssysteem (ETS), en de EU-Green Deal ontmantelen.
FVD wil geen verplichtingen opleggen aan burgers of bedrijven op het gebied van klimaat, zoals verplichte warmtepompen of CO₂-rapportages.
GroenLinks-PvdA kiest voor een ambitieus en rechtvaardig klimaatbeleid waarin de grootste vervuilers de rekening betalen en Nederland versneld klimaatneutraal wordt. De partij zet in op forse investeringen in isolatie, schone energie, verduurzaming van industrie en landbouw, en een eerlijke verdeling van kosten en baten, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen. Klimaatrechtvaardigheid, het afbouwen van fossiele subsidies en het centraal stellen van gezondheid en leefbaarheid vormen de kern van hun visie.
GroenLinks-PvdA wil dat de kosten van klimaatbeleid vooral bij de grootste vervuilers terechtkomen, niet bij gewone mensen. Dit moet leiden tot een eerlijkere verdeling van lasten en het principe ‘de vervuiler betaalt’ wordt centraal gesteld.
“De rekening hoort bij de grote vervuilers te liggen, niet bij mensen die het minste bijdragen aan klimaatverandering.”
“We laten grote vervuilers een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie. Dat doen wij door het principe van ‘de vervuiler betaalt’ centraal te stellen in al ons klimaatbeleid.”
“Grote vervuilende bedrijven gaan eerlijk belasting betalen over vervuilende uitstoot. Fossiele subsidies bouwen we af.”
De partij streeft naar een versneld klimaatneutraal Nederland, met concrete doelen voor CO₂-reductie en het verduurzamen van energie en industrie. Nederland moet koploper worden in de schone economie.
“We zetten daarom alle zeilen bij om te zorgen dat Nederland in 2040 klimaatneutraal is. Om dat te bereiken streven we naar 65% CO₂-reductie in 2030. In 2035 zijn al onze elektriciteitsbronnen klimaatneutraal, en in 2040 ook onze energiebronnen én industrie.”
“We investeren in schone energie, groene industrie, de isolatie van woningen, natuurinclusieve landbouw, groene wijken en goed openbaar vervoer.”
Het isoleren van woningen staat centraal als maatregel die zowel het klimaat als de portemonnee van bewoners ten goede komt. De overheid investeert fors in een isolatie-offensief, met prioriteit voor slecht geïsoleerde huizen.
“De overheid gaat flink investeren in een grootschalig isolatie-offensief. In tochtige huizen zonder dubbel glas wonen gezinnen die ‘s winters kiezen tussen verwarming of eten. Dáár beginnen we.”
“We verlagen de nettarieven, en helpen mensen met het isoleren van hun woning en het plaatsen van zonnepanelen zodat de energierekening daalt.”
Fiscale voordelen en subsidies voor fossiele energie worden afgebouwd om de transitie naar duurzame energie te versnellen en de markt eerlijker te maken.
“Vrijstellingen en fiscale subsidies voor grootgebruikers en producenten van fossiele energie worden afgebouwd.”
“We stoppen subsidies op fossiele brandstoffen en vervuilers gaan de prijs betalen voor hun uitstoot.”
Klimaatbeleid moet eerlijk zijn en kwetsbare groepen beschermen. De partij wil dat mensen met lage inkomens als eerste geholpen worden en dat de baten van de transitie breed gedeeld worden.
“Klimaatbeleid werkt alleen als het eerlijk is. Nu profiteren vooral mensen met geld die gebruik kunnen maken van subsidies voor een auto of warmtepomp. Maar voor veel mensen zijn die opties onbereikbaar.”
“Klimaatrechtvaardigheid betekent dat we het samen doen. Mensen die moeite hebben met het betalen van de energierekening helpen we als eerst.”
Er wordt fors geïnvesteerd in schone energie (wind, zon) en het elektriciteitsnet om de energietransitie mogelijk te maken en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen.
Bedrijven worden verplicht tot bindende klimaatplannen, met stevige normering en handhaving. Niet meewerkende bedrijven worden aangepakt.
“We helpen bedrijven die willen verduurzamen financieel, maar onder strenge voorwaarden. Zoals een geloofwaardig pad naar klimaatneutraliteit. [...] Er komt een deadline voor het opstellen van een klimaatplan en als bedrijven zich niet houden aan afspraken wordt terugbetaling geëist.”
“Naast financiële prikkels komt er ook stevige normering, bijvoorbeeld een uitbreiding van de energiebesparingsplicht en bindende besparingsdoelen per sector.”
De partij investeert in klimaatadaptatie, zoals vergroening van steden, wateropvang en bescherming tegen hitte, droogte en overstromingen.
“Steden en dorpen houden we leefbaar door te investeren in schaduwrijke bomen, dijkbescherming, groene daken en wateropvang. Er komt meer ruimte voor rivieren en waterberging.”
“Wij zetten daarom in op meer bomen, groene daken, schaduwplekken en drinkwaterpunten. We helpen bewoners aan goed ventilerende, hittebestendige woningen en zonnewering.”
50PLUS wil het nationale klimaatbeleid grotendeels uitfaseren en pleit voor een gezamenlijk Europees klimaatbeleid, waarbij Nederland niet voorop moet lopen of extra regels moet invoeren. De partij zet in op effectieve, betaalbare maatregelen zoals CO2-beprijzing op Europees niveau, kernenergie, en praktische aanpassingen voor ouderen bij klimaatverandering, zoals hittebescherming.
50PLUS vindt dat klimaatbeleid alleen effectief is als het op Europees of mondiaal niveau wordt gevoerd, en verzet zich tegen nationale koppen op Europese afspraken. Ze willen nationale klimaatmaatregelen uitfaseren zodra Europese CO2-beprijzing wordt opgeschaald, om de concurrentiepositie van Nederland te beschermen.
“Gezamenlijk klimaatbeleid op Europees of wereldwijd niveau, anders is het niet effectief.”
“Uitfasering van het nationale klimaatbeleid, nadat gezamenlijk is besloten om het Europese beprijzen van CO2 op te schalen.”
“Het optimaal beprijzen van CO2 op Europees niveau, zodat CO2-reductie wordt versneld zonder de concurrentiepositie van Nederland aan te tasten.”
“Geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
“Geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
50PLUS is kritisch op het huidige Nederlandse klimaatbeleid, dat volgens hen leidt tot hoge kosten, verstopping van het elektriciteitsnet en verlies van economische positie. Ze willen stoppen met nationale industriepolitiek en pleiten voor een circulaire economie en kernenergie als betaalbare alternatieven.
“Slecht doordachte en slecht uitgevoerde plannen op het terrein van energie, klimaat, stikstof en natuurbeleid, hebben ervoor gezorgd dat Nederland zijn aansluiting bij de economische top van de wereld dreigt kwijt te raken.”
“Klimaatbeleid is een peperduur speeltje voor politici die graag over het klimaat praten. Het elektriciteitsnet kan aanbod en vraag niet meer aan.”
“Stoppen met actieve industriepolitiek op nationaal en op Europees niveau, omdat dit beleid altijd eindigt in tranen.”
“Een circulaire economie waarbij het recyclen van grondstoffen concurrerend is met het gebruik van basisgrondstoffen.”
“Snelle voortgang met de bouw van 4 nieuwe kerncentrales.”
“Versnelde introductie van kleine kerncentrales (SMR’s).”
Naast mitigatie zet 50PLUS sterk in op klimaatadaptatie, specifiek gericht op de bescherming van ouderen tegen hittegolven. Ze willen een nationaal hitteplan, subsidies voor airco’s, koele ruimtes en extra zorg tijdens hitte.
“Een Nationaal Hitteplan waarbij elke gemeente binnen 3 jaar een plan heeft voor bescherming van ouderen tijdens hittegolven.”
“Subsidie van 2.000 euro voor airconditioning voor 75-plussers met hart-, long- of andere chronische aandoeningen.”
“Koele ruimtes in elke wijk waar ouderen terecht kunnen tijdens hitte, zoals in bibliotheken, wijkcentra en verzorgingshuizen.”
“Extra thuiszorg en controle tijdens hittegolven voor kwetsbare alleenstaande ouderen.”
“Groene daken en gevels bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen voor natuurlijke verkoeling.”
Het CDA kiest voor ambitieus Europees klimaatbeleid, met nadruk op uitvoerbaarheid, betaalbaarheid en behoud van concurrentievermogen. Ze willen nationale en Europese doelen combineren, inzetten op innovatie, verduurzaming van industrie en landbouw, en een breed palet aan energiebronnen benutten, inclusief kernenergie en CCS. De partij legt nadruk op samenwerking met bedrijven, bescherming van kwetsbare groepen, en het voorkomen van overbelasting van burgers en ondernemers.
Het CDA wil dat Nederland zich stevig inzet voor Europese klimaatdoelen, waarbij nationale wetgeving en doelen worden afgestemd op Europese afspraken. Uitvoerbaarheid en concurrentievermogen zijn leidend, en Nederland levert zijn "eerlijke aandeel" aan het Klimaatakkoord van Parijs.
“Wij blijven ons in Europees verband stevig inzetten voor het streven naar een verlaging van de uitstoot van broeikasgassen en klimaatneutraliteit in 2050. Met oog voor uitvoerbaarheid van wetgeving en concurrentievermogen.”
“We kiezen voor Europees ambitieus klimaatbeleid en groene industriepolitiek en passen onze Klimaatwet daarop aan.”
De partij wil de industrie behouden door te verduurzamen via innovatie, maatwerkafspraken en investeringen in sleuteltechnologieën. CCS (CO₂-opslag) en het stimuleren van circulaire productie zijn belangrijke pijlers.
“We maken bindende en wederkerige maatwerkafspraken met de grootste vervuilende bedrijven om de bestaande industrie te verduurzamen en te bouwen aan een duurzame economie van de toekomst.”
“Tijdige realisatie van projecten op het gebied van Carbon Capture and Storage (CCS) is essentieel voor de verduurzaming van de industrie waarbij CO₂-uitstoot onvermijdelijk is.”
“We ontwikkelen een langetermijnstrategie om groene industrie naar Nederland te halen en te behouden.”
“We stimuleren de vraag naar duurzame producten, zowel low-carbon als circulair, via Europese productnormering, in lijn met de Clean Industrial Deal.”
Het CDA wil niet kiezen voor één energiebron, maar investeert in een mix van kernenergie, wind, zon, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en CCS. Leveringszekerheid en betaalbaarheid staan centraal.
“Bij de energietransitie hebben we niet de luxe opties uit te sluiten. We investeren in een goede mix van kernenergie, windenergie, zonne-energie, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en schone brandstoffen.”
“We dragen zorg voor voldoende CO₂-vrij regelbaar vermogen (bijvoorbeeld kleine kerncentrales) om leveringszekerheid ook op de langere termijn te borgen.”
“We blijven investeren in opslag van CO₂ (CCS) onder de Noordzee en zorgen voor een goede balans met CO2-hergebruik (CCU) om uitstoot in andere sectoren te helpen verminderen.”
Het CDA erkent de gevolgen van klimaatverandering voor waterbeheer en zet in op innovatie, samenwerking en investeringen in klimaatadaptatie, zoals bescherming tegen zeespiegelstijging en droogte.
“Hoogwaterveiligheid blijft een prioriteit. De aanpak die daarvoor is vastgesteld, wordt onverkort uitgevoerd.”
“We stimuleren kennisprogramma’s op verzilting en verdroging door boeren en waterschappen te laten samenwerken met wetenschap, bedrijven en overheid. Zo creëren we klimaatweerbare gewassen die in een verzilte bodem kunnen worden geteeld en zoet water beschikbaar houden.”
“Het CDA wil dat waterschappen nauwer samenwerken, kennis actief delen en gezamenlijke uitgangspunten hanteren bij grote vraagstukken zoals de Kaderrichtlijn Water, lozingen en klimaatadaptatie.”
De partij wil verduurzaming van woningen stimuleren, met speciale aandacht voor lagere inkomens en minder draagkrachtigen, zodat de energietransitie voor iedereen haalbaar blijft.
“Om te zorgen dat ook minder draagkrachtigen in ons land in een goed geïsoleerd huis kunnen wonen, gaan we door met de verduurzamingsafspraken, zoals gemaakt in de nationale prestatieafspraken met woningcorporaties.”
“Bij het maken van energiebeleid moet de impact van maatregelen op lagere inkomens altijd worden meegenomen.”
Het CDA koppelt stikstofreductie en landbouwtransitie aan klimaatdoelen, met nadruk op innovatie, monitoring en een evenwichtige aanpak voor boeren.
“We sturen op stikstofreductie voor de landbouwsector, en alle overige sectoren, in 2035 (met een tussendoel in 2030). Dit kan door het instellen van een emissienorm per bedrijf.”
“Het PBL monitort voortdurend en waar nodig wordt een breder meetplan ontwikkeld waarbij onder andere de inzet van nieuwe meettechnieken en data uit satellieten wordt gebruikt.”
D66 kiest voor ambitieus en juridisch verankerd klimaatbeleid, gericht op het versneld terugdringen van broeikasgasuitstoot, het beschermen van natuur en biodiversiteit, en het versnellen van de energietransitie. De partij wil fossiele subsidies snel afbouwen, investeert grootschalig in duurzame energie en infrastructuur, en koppelt economische groei expliciet aan de grenzen van de planeet. D66 legt nadruk op concrete doelen, handhaving, en een eerlijke verdeling van kosten en baten.
D66 wil de uitstoot van broeikasgassen versneld en structureel verminderen, met jaarlijks afdwingbare doelen tot 2050. Dit moet Nederland weer op koers brengen voor de klimaatdoelen en juridische zekerheid bieden aan burgers en bedrijven.
“D66 brengt Nederland terug op koers voor de klimaatdoelen van 2030, 2040 en 2050. Elk jaar zo’n 5 tot 6% minder uitstoot, totdat we in 2050 een welvarend land zijn zónder vervuiling.”
“D66 wil snelle vermindering van de stikstofuitstoot, op basis van een plan met duidelijke doelen, die niet vrijblijvend zijn en die juridisch vastliggen. Zo kunnen we weer vergunningen verlenen.”
D66 wil fossiele subsidies versneld afbouwen en stelt harde grenzen aan vervuilende industrie. Door een voorspelbare prijs op vervuiling en duidelijke einddata voor fossiele technieken worden bedrijven gedwongen te verduurzamen.
“D66 wil fossiele subsidies sneller afbouwen en geeft ruimte aan duurzame innovatie. Dit bespaart miljarden euro’s en zorgt voor een gelijk speelveld voor duurzame bedrijven.”
“D66 stelt duidelijke grenzen aan vervuilende industrie. Duurzaamheid is de norm en vervuiling krijgt een voorspelbare prijs: de ‘echte’ prijs.”
“We stellen per sector een duidelijke einddatum voor fossiele technieken en we maken duidelijke plannen voor de overstap naar duurzame alternatieven.”
D66 investeert fors in wind op zee, zon op daken, en de verzwaring van het elektriciteitsnet. Netbeheerders krijgen meer ruimte om te investeren en procedures worden versneld om de energietransitie niet te laten vastlopen.
“We investeren uitgebreid in windmolens op zee en in zonnepanelen op daken, bedrijventerreinen en restgronden zoals bermen. Wind op zee wordt de basis van onze schone energie.”
“We geven de grootste prioriteit aan de verzwaring van het elektriciteitsnet.”
“De energietransitie loopt vast zonder voldoende ruimte op het net. Daarom mogen netbeheerders sneller investeren. Ze worden verantwoordelijk voor genoeg netcapaciteit, die aansluit bij onze klimaatdoelen.”
“Om die reden wil D66 dat procedures voor vergunningen korter en efficiënter worden.”
D66 wil Nederland weerbaar maken tegen extreem weer en klimaatverandering door klimaatadaptief bouwen, vergroening van steden, en het juridisch vastleggen van natuurdoelen. Water en bodem worden sturend in ruimtelijke keuzes.
“Bij de bouw van woningen, infrastructuur en industrie moet verplicht rekening worden gehouden met wateroverlast, hitte, droogt en bodemdaling. Dit klimaatadaptief bouwen wordt de norm.”
“D66 wil een nationaal vergroeningsoffensief. Van gevels en daken tot pleinen en straten leggen we groen aan. Zo maken we steden en dorpen hittebestendig.”
“Om te bepalen wat we waar doen, hanteren we het principe van ‘bodem en water sturend’. Dat betekent bijvoorbeeld dat we bouwen op hogere grond als er overstromingsgevaar is.”
D66 wil dat de energietransitie sociaal rechtvaardig verloopt, met steun voor lage inkomens en participatie in lokale energieprojecten. Zo wordt de omslag naar schone energie breed gedragen.
“De klimaatcrisis raakt ons allemaal, maar niet iedereen even hard. Daarom zorgt D66 voor een eerlijke verdeling van de kosten en de opbrengsten van de energietransitie.”
“We ondersteunen mensen met lage inkomens bij verduurzaming van hun woning. Denk aan subsidies, persoonlijk advies en energiecoaches.”
“Inwoners krijgen een aandeel in lokale energieprojecten. Bewoners kunnen delen in de opbrengst van energie en krijgen daar zeggenschap over via coöperaties of participatiefondsen.”
JA21 verwerpt het huidige klimaatbeleid als onrealistisch en te kostbaar, en kiest voor een pragmatische koers gericht op betaalbaarheid, leveringszekerheid en nationale zeggenschap. De partij zet vol in op kernenergie, behoud van fossiele brandstoffen zolang alternatieven ontbreken, en klimaatadaptatie in plaats van strenge mitigatiedoelen. Nationale klimaatheffingen en symboolpolitiek worden afgewezen; duurzaamheid wordt alleen gesteund als het economisch rendeert.
JA21 ziet kernenergie als de structurele oplossing voor een betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam energiesysteem, en verwerpt wind- en zonne-energie als onvoldoende alternatief. De partij wil grootschalig investeren in nieuwe kerncentrales en SMR’s, en pleit voor versnelling van vergunningsprocedures voor kernenergieprojecten.
“Ten minste 20 Gigawatt aan nieuwe kerncentrales realiseren in de komende 25 jaar.”
“Meerdere SMR’s (kleine kerncentrales) laten produceren in Nederland vóór 2035.”
“Voor kernenergie kiezen in plaats van windturbines en zonneparken.”
“Vergunningsprocedures versnellen we voor kernenergieprojecten en voor aansluitingen op het energienet.”
In plaats van het sturen van het wereldwijde klimaat via nationale doelstellingen, kiest JA21 voor aanpassing aan de gevolgen van klimaatverandering. De focus ligt op investeringen in waterbeheer, dijken en klimaatbestendige infrastructuur.
“In plaats van eenzijdig te proberen het wereldwijde klimaat te sturen, zetten wij in op klimaatadaptatie: het versterken van onze samenleving, infrastructuur en economie tegen de gevolgen van klimaatverandering.”
“Kiezen voor aanpassing aan het klimaat door investeringen in dijken, watermanagement en klimaatbestendig bouwen.”
JA21 wil geen nationale klimaatheffingen of strengere regels dan Europees vereist, om de concurrentiepositie van Nederland te beschermen en energie betaalbaar te houden. De partij verzet zich tegen symboolpolitiek en extra lasten voor burgers en bedrijven.
“Bovenop Europese regels introduceren we geen nationale klimaatheffingen of andere klimaatregelgeving.”
“We introduceren geen nationale CO2-heffingen bovenop Europese regels en we schaffen bestaande nationale CO2-heffingen af.”
“Geen belastingen als pressiemiddel om Nederlanders een andere, ‘duurzamere’ levensstijl op te dringen.”
JA21 wil de fossiele infrastructuur behouden en het gebruik van aardgas en kolen niet versneld afbouwen zolang kernenergie en andere alternatieven niet volwaardig zijn. De partij verwerpt het streven naar aardgasvrij in 2050.
JA21 ondersteunt duurzaamheid en circulaire economie uitsluitend als deze economisch rendabel zijn, en verwerpt subsidies en verplichtingen die markten verstoren of innovatie belemmeren.
De Partij voor de Dieren (PvdD) pleit voor een radicaal en bindend klimaatbeleid dat Nederland zo snel mogelijk klimaatneutraal maakt, met 2030 als uitgangspunt. Ze willen een nationale CO2-budgettering, forse investeringen (5% van het BBP), het afbouwen van de fossiele sector, strengere regels voor grote vervuilers, en een rechtvaardige transitie waarbij kwetsbare groepen worden ontzien. Hun visie is dat politieke keuzes, niet natuurwetten, de klimaatcrisis veroorzaken en dat fundamentele systeemverandering noodzakelijk is.
PvdD wil dat Nederland wettelijk vastlegt om 5% van het BBP te besteden aan het bestrijden van de klimaat- en natuurcrisis, met een aangescherpt doel om uiterlijk 2030 klimaatneutraal te zijn. Een nationaal CO2-budget vormt de basis van het beleid, zodat de opwarming tot 1,5 graad wordt beperkt en Nederland het Klimaatakkoord van Parijs daadwerkelijk naleeft.
“We leggen wettelijk vast dat 5% van het BBP naar het bestrijden van de klimaat- en natuurcrisis gaat.”
“We scherpen het klimaatdoel aan. Nederland komt eindelijk in actie om het Klimaatakkoord van Parijs na te leven en de opwarming van de Aarde te beperken tot 1,5 graden... Daarom moet Nederland koers zetten om zo snel mogelijk klimaatneutraal te zijn, met 2030 als uitgangspunt.”
“Een nationaal CO2-budget is de basis van het klimaatbeleid. Met een eerlijke verdeling van het mondiale CO2-budget beperken we de opwarming tot 1,5 graad.”
De partij wil dat grote vervuilers en financiële instellingen verplicht worden tot een overtuigend klimaatplan voor de hele keten, en dat klimaatsubsidies alleen gaan naar bedrijven die aantoonbaar bijdragen aan natuur en gezondheid. Sectoren als luchtvaart verliezen hun uitzonderingspositie.
“De grote vervuilers en financiële instellingen krijgen een klimaatplicht. Dit betekent dat zij een overtuigend klimaatplan maken om hun uitstoot in de hele keten terug te dringen.”
“De sectoren die nu zijn uitgezonderd van de klimaatdoelen, zoals de luchtvaart, verliezen deze uitzonderingspositie.”
“We zetten in op klimaatsubsidies. Bedrijven ontwikkelen een onderbouwd en toetsbaar klimaatplan om hiervoor in aanmerking te komen. Bedrijven krijgen geen subsidies als zij met hun productie de natuur of de gezondheid van burgers aantasten.”
PvdD wil de fossiele sector systematisch afbouwen via financiële restricties, investeringsbeperkingen, uitfaseringsschema’s en een verbod op fossiele reclame. Banken en investeringsfondsen worden verplicht hun leningen aan fossiele projecten af te bouwen.
“We bouwen de fossiele sector systematisch af met financiële (krediet)restricties, investeringsbeperkingen en uitfaseringsschema’s. Nederlandse banken en investeringsfondsen worden verplicht hun leningen aan fossiele projecten af te bouwen.”
“Fossiele reclame en reclame voor vlees en zuivel promoten schadelijke producten en industrieën. Na succesvol ingestelde lokale verboden, verbieden we ook landelijk reclames die schadelijk zijn voor het klimaat.”
De nationale CO2-heffing wordt verhoogd en uitgebreid naar alle broeikasgassen en sectoren, zodat de uitstoot snel genoeg daalt. Gratis ETS-rechten worden ingetrokken.
“De nationale CO2-heffing wordt verhoogd en uitgebreid naar alle broeikasgassen en sectoren om ervoor te zorgen dat CO2-uitstoot voldoende en snel genoeg daalt. Gratis ETS-rechten worden ingetrokken.”
De partij wil een klimaatbelasting voor de grootste vermogens en maakt het mensen met een laag inkomen makkelijker om duurzame keuzes te maken, zodat de transitie eerlijk verloopt.
“We voeren een klimaatbelasting in voor de grootste vermogens, op basis van de Groene Belastinggids. We maken het mensen met een laag inkomen makkelijker om duurzame keuzes te maken. Hiermee zetten we in op een rechtvaardige transitie naar een gezonde samenleving.”
PvdD verwerpt technologische schijnoplossingen zoals CO2-opslag (CCS) en kernenergie, omdat deze volgens hen de transitie vertragen en niet duurzaam zijn.
“Het afvangen en opslaan van broeikasgassen (carbon capture and storage, CCS) stimuleert bedrijven door te gaan met vervuiling. We stoppen met het subsidiëren van CCS.”
“Nederland bouwt geen nieuwe kerncentrales en bestaande centrales worden zo snel mogelijk gesloten. Kerncentrales komen te laat – de bouw...”
PvdD wil dat het gedrag van consumenten een kernonderdeel wordt van het klimaatbeleid, door duurzame keuzes makkelijker, aantrekkelijker en goedkoper te maken.
“Gedrag van consumenten wordt een kernonderdeel van het klimaatbeleid. Duurzame keuzes worden makkelijker, aantrekkelijker en goedkoper. In de winkel, bij het vervoer en bij beslissingen thuis.”
De partij wil een Burgerberaad voor het Klimaat en maandelijkse persconferenties van de minister-president over de klimaat- en natuurcrisis, om draagvlak en transparantie te vergroten.
De SP kiest voor een radicaal sociaal en rechtvaardig klimaatbeleid, waarbij de lasten niet bij gewone mensen komen te liggen maar bij grote vervuilers en het kapitaal. Ze willen publieke regie over energie, stoppen met fossiele subsidies, woningen verduurzamen, en klimaatmaatregelen koppelen aan bestaanszekerheid en sociale rechtvaardigheid.
De SP wil de energietransitie democratisch organiseren, met publieke controle over energie en warmte, zodat betaalbaarheid, duurzaamheid en zeggenschap voor burgers centraal staan. Ze keren zich tegen marktwerking en willen winsten teruggeven aan mensen in plaats van aandeelhouders.
“Wij gaan de drie grote private warmtebedrijven (Eneco, Vattenfall en Ennatuurlijk) overnemen en omvormen tot vier publieke, regionale warmtebedrijven. Daarmee brengen we de warmtevoorziening weer onder democratische controle.”
“Winst wordt niet langer uitgekeerd aan aandeelhouders, maar teruggegeven aan mensen. Zo werken we aan een beter klimaat en lagere rekeningen voor mensen.”
De SP wil zo snel mogelijk stoppen met fossiele subsidies voor grote bedrijven en multinationals, en de energiebelasting verhogen voor grootverbruikers terwijl huishoudens en kleine bedrijven juist minder gaan betalen.
Klimaatbeleid mag niet leiden tot tweedeling of hogere lasten voor gewone mensen. De SP introduceert een klimaatrechtvaardigheidstoets en koppelt klimaatmaatregelen aan het vergroten van bestaanszekerheid.
“Tweedeling door klimaatbeleid staan wij niet toe. Daarvoor komt er een klimaatrechtvaardigheidstoets. Al het gevoerde beleid op klimaat moet zorgen dat we de uitstoot verminderen en de bestaanszekerheid vergroten.”
De SP wil grootschalig investeren in het isoleren en verduurzamen van woningen, met automatische huurverlaging voor slecht geïsoleerde huizen en zonnepanelen op alle geschikte daken, publiek gefinancierd.
“Wij pakken 1,5 miljoen slecht geïsoleerde huur en koopwoningen aan voor 2030 met een Nationaal Isolatie Programma.”
“Wij verlagen de energierekening van huishoudens door zonnepanelen op alle geschikte daken te leggen. Dit moet publiek gefinancierd en georganiseerd worden.”
“Iedereen verdient een comfortabel, energiezuinig huis tegen een eerlijke prijs. Daarom zorgen wij ervoor dat huurders in woningen met een slecht energielabel (E, F of G) automatisch minder huur gaan betalen zolang de woning nog niet is verduurzaamd.”
De SP wijst kernenergie en houtgestookte biomassa af vanwege kosten, risico’s en milieu-impact, en kiest voor wind- en zonne-energie, mits met draagvlak en natuurbescherming.
“Dus geen kernenergie. Nieuwe kerncentrales zijn extreem duur, komen te laat en zijn niet nodig.”
“We stoppen met houtgestookte biomassacentrales. Die zorgen voor vieze lucht, gezondheidsschade bij omwonenden en extra CO₂-uitstoot.”
“Wind op land blijft een belangrijke pijler van de energietransitie, maar alleen waar er lokaal draagvlak is.”
De SP wil investeren in klimaatadaptatie (zoals dijken, waterbeheer en vergroening) en stelt een landelijke groennorm en een Nationaal Bomenplan voor om steden leefbaarder en koeler te maken.
“We bereiden Nederland voor op extremer weer door te investeren in klimaatadaptatie. Dat betekent bescherming tegen hitte, droogte en overstromingen. Met sterke dijken, meer groen in steden en een gezond waterbeheer.”
“Daarom planten we een boom voor iedere inwoner en voeren we een landelijke groennorm in, als onderdeel van een groots 25jarenplan om elke wijk in Nederland groener en leefbaarder te maken.”
De SP wil een sociale Green Deal in Europa, geen gemeenschapsgeld naar CO₂-opslag als uitstelgedrag, en samenwerking gericht op democratische zeggenschap en sociale rechtvaardigheid.
“We zetten ons in voor een échte sociale Green Deal waarin klimaatrechtvaardigheid centraal staat en mensen via democratische zeggenschap weer grip krijgen op de toekomst van hun land.”
“Het grootschalig opslaan van CO₂ onder de grond is geen structurele oplossing, maar een tijdelijk lapmiddel voor bedrijven die hun vervuiling willen uitstellen. Wij kiezen ervoor om gemeenschapsgeld niet langer te verspillen aan uitstelgedrag, maar te investeren in de echte, duurzame transitie.”
BVNL verwerpt het huidige klimaatbeleid en ziet het als zinloos, kostbaar en ideologisch gedreven. De partij wil stoppen met de Europese Green Deal en het Klimaatakkoord, kernenergie en gaswinning stimuleren, en subsidies en verplichtingen voor duurzame maatregelen afschaffen. Technisch en financieel rendement is leidend, waarbij innovatie en individuele keuzevrijheid centraal staan.
BVNL wil af van het bestaande klimaatbeleid, waaronder de Europese Green Deal, het Klimaatakkoord en het CO2-handelssysteem. De partij beschouwt deze als ineffectief, ideologisch en schadelijk voor economie en samenleving.
“Stoppen met zinloos klimaatbeleid en waar nodig inzetten op adaptatie.”
“De Europese Green Deal en het Klimaatakkoord zeggen we op, waaronder begrepen het CO2 handelssysteem ETS.”
“Het klimaatfonds van € 35 miljard wordt ontmanteld.”
“Nederland doet niet meer mee aan de Green Deal. De Green Deal is een gevaarlijke ideologie die slechts leidt tot voedseltekorten, armoede, afhankelijkheid en werkeloosheid.”
BVNL kiest voor kernenergie en gaswinning als basis voor betaalbare en betrouwbare energie, en wijst windmolens en zonneparken op land en zee af. Innovatie en rendement zijn leidend, niet ideologie.
“Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen.”
“Geen nieuwe windmolens op land of op zee.”
“We gaan door met ontwikkeling van en productie uit gasvelden in de Noordzee.”
“Kolencentrales openhouden totdat goede stabiele alternatieven voorhanden zijn.”
BVNL wil dat duurzame keuzes vrijwillig zijn en niet worden afgedwongen via subsidies of verplichtingen. Alleen maatregelen met aantoonbaar technisch en financieel rendement zijn acceptabel.
De partij wil inzetten op innovatie en technisch verstandige oplossingen, waarbij burgers en bedrijven zelf mogen kiezen voor duurzame maatregelen als zonnepanelen of isolatie, zonder overheidsdwang.
“Nederland zet in op innovatie en technisch verstandige oplossingen die bijdragen aan een goed milieu.”
“Maar minder energie verbruiken door woningen goed te isoleren is een keus van de gebruiker zelf. Zonnepanelen op woningen en kantoren plaatsen is prima.”
“Zonnepanelen op daken is een keuze die we bij de eigenaar van het gebouw laten en is vergunningsvrij.”
De ChristenUnie ziet ambitieus klimaatbeleid als een morele en internationale verantwoordelijkheid, gericht op het beschermen van de schepping en het waarborgen van energieonafhankelijkheid. Ze willen hogere CO2-reductiedoelen dan wettelijk vereist, inzetten op een Europese aanpak, investeren in duurzame energie (waaronder kernenergie), en stimuleren innovatie en vergroening van industrie en landbouw. De partij legt nadruk op het aanpakken van randvoorwaarden zoals netcapaciteit, het beprijzen van vervuiling, en het eerlijk verdelen van lasten en opbrengsten.
De ChristenUnie wil verder gaan dan de huidige klimaatwet en streeft naar een hogere CO2-reductie in 2030, met het Akkoord van Parijs en Europese doelen als basis. Ze benadrukken het belang van een Europees gelijk speelveld om weglek van uitstoot te voorkomen en willen nationale maatregelen afstemmen op Europese regelgeving.
“Wij zien het Akkoord van Parijs en de Europese doelstellingen die daarop zijn gebaseerd als een goede basis. Dat geldt ook voor de Nederlandse Klimaatwet waarin is vastgelegd dat we in 2030 55% CO2-reductie moeten hebben behaald ten opzichte van 1990. De ChristenUnie richt zich op een hogere reductie in 2030, zodat tegenvallers er niet direct toe leiden dat we het minimale doel niet halen.”
“Daarom wordt bij klimaatbeleid zoveel mogelijk ingezet op een Europees gelijk speelveld, met zo min mogelijk weglek.”
“We zien aanvullende Europese regelgeving voor verduurzaming en maatschappelijk verantwoord ondernemen niet als bedreiging, maar als een kans.”
De partij kiest voor een energiemix met wind, zon en twee nieuwe kerncentrales, het uitfaseren van gas- en kolencentrales, en het ombouwen van gascentrales naar CO2-vrije alternatieven. Ze willen biomassa alleen nog inzetten voor hoogwaardige toepassingen en stimuleren aardwarmte.
“Het fundament van onze toekomstige energievoorziening bestaat uit een mix van wind en zonne-energie. We faseren de gas- en kolencentrales uit, en vullen het energiesysteem aan met twee nieuwe grote kerncentrales.”
“Ook moeten gascentrales die nu voor flexibiliteit zorgen in het aanbod, worden omgebouwd naar CO2-vrije centrales op waterstof of een andere regelbare brandstof.”
“Biomassa zetten we gericht in op hoogwaardige toepassingen, zoals via bijmenging in de luchtvaartsector en groen gas in het aardgasnetwerk. Er komt op den duur een einde aan het verbranden van biomassa.”
De ChristenUnie erkent dat de energietransitie wordt belemmerd door een overvol elektriciteitsnet, trage vergunningverlening en een tekort aan vakmensen. Ze willen deze randvoorwaarden met voorrang oplossen om burgers en bedrijven handelingsperspectief te bieden.
“Nederland zijn randvoorwaarden voor vergroening van de economie niet op orde heeft: het elektriciteitsnet zit overvol, de vergunningverlening zit op slot en er is een gebrek aan goed opgeleide vakmensen. Die randvoorwaarden moeten met voorrang op orde worden gebracht, anders komen burgers en bedrijven in de knel, omdat er geen reëel handelingsperspectief is.”
De partij wil dat de werkelijke prijs van producten wordt betaald, inclusief milieukosten, en pleit voor het afschaffen van fossiele subsidies en het belasten van vervuiling. Ze geven de voorkeur aan Europese beprijzing om weglekeffecten te voorkomen.
“We willen dat die kosten worden meegerekend, zodat de werkelijke prijs (‘true price’) van producten wordt betaald.”
“Andere fiscale voordelen die leiden tot extra broeikasgasemissies, ook wel fossiele subsidies genoemd, schaffen we af. Milieuvervuiling gaat steviger belast worden, bijvoorbeeld met een NOx-heffing.”
De ChristenUnie steunt het versneld afbouwen van uitstootrechten in het Europese emissiehandelssysteem, wil maatwerkafspraken met grote uitstoters, en investeert in innovatie zoals waterstof. Opbrengsten uit heffingen worden ingezet voor vergroening van de industrie.
“Om grote uitstoters te verduurzamen, steunen we het Europese plan om versneld de uitstootrechten voor broeikasgassen in het emissiehandelssysteem in 2040 naar nul af te bouwen.”
“Bedrijven die een plan hebben om volledig te verduurzamen, krijgen steun. De nationale CO2-heffing blijft als instrument bestaan, maar zetten we voor bedrijven waar de overheid in gebreke blijft op nul.”
“We stimuleren waterstofinnovatie, om duurzaam geproduceerde waterstof in te zetten in de industrie.”
De partij ziet klimaatbeleid als een morele opdracht, niet alleen als technisch vraagstuk, en benadrukt internationale samenwerking en solidariteit.
“Duurzaamheid is voor de ChristenUnie een morele opdracht en verantwoordelijkheid. Het gaat niet alleen om cijfers, modellen of beleidsinstrumenten, maar om de vraag hoe we recht doen aan mens en schepping.”
“Klimaatverandering houdt zich niet aan grenzen: het is een wereldwijd vraagstuk dat een internationale aanpak vraagt.”
De PVV verwerpt het huidige klimaatbeleid volledig en ziet het als onhaalbaar, onbetaalbaar en ineffectief voor Nederland. De partij wil alle nationale en internationale klimaatmaatregelen en -subsidies stopzetten, zich terugtrekken uit het Klimaatakkoord van Parijs, en focussen op betaalbare energie, leveringszekerheid en klimaatadaptatie in plaats van CO2-reductie. Wind- en zonne-energie worden afgewezen; in plaats daarvan kiest de PVV voor behoud van fossiele energie, uitbreiding van kernenergie en het oplossen van netcongestie.
De PVV beschouwt het Nederlandse klimaatbeleid als zinloos vanwege de geringe mondiale impact van de Nederlandse CO2-uitstoot. Daarom wil de partij zich volledig terugtrekken uit internationale akkoorden en nationale wetgeving omtrent klimaat, en alle bijbehorende fondsen en overlegstructuren opheffen.
De PVV wil alle financiële stimulansen voor klimaatmaatregelen beëindigen, waaronder subsidies voor duurzame energie en CO2-heffingen. De partij ziet deze uitgaven als verspilling van belastinggeld zonder merkbaar effect op het klimaat.
De PVV verzet zich tegen de uitbreiding van wind- en zonne-energie en ondergrondse CO2-opslag, vanwege negatieve gevolgen voor het elektriciteitsnet, de leefomgeving en de gezondheid van omwonenden. Bestaande windturbines die overlast veroorzaken, moeten worden afgebroken.
De PVV wil het klimaatministerie omvormen tot een ministerie van Betaalbare Energie, stoppen met de energietransitie, fossiele centrales openhouden, meer kerncentrales bouwen en inzetten op gas- en oliewinning. Het oplossen van netcongestie krijgt prioriteit boven verduurzaming.
“Het ministerie van Klimaat en Groene Groei veranderen we in het ministerie van Betaalbare Energie: geen CO2-flauwekul, maar leveringszekerheid en lagere energielasten.”
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom. We gaan niet verplicht van het gas af, houden onze kolen- en gascentrales open en bouwen meer kerncentrales – stabiel en betrouwbaar.”
“Meer en snellere gas- en oliewinning op de Noordzee”
De PVV wil stoppen met beleid gericht op het verminderen van CO2-uitstoot (mitigatie) en zich uitsluitend richten op aanpassing aan de gevolgen van klimaatverandering (adaptatie), zoals waterveiligheid.
“Geen klimaatmitigatie, maar klimaatadaptatie: actualisering van het programma Ruimte voor de Rivier en het Hoogwaterbeschermingsprogramma”
De partij verwerpt overheidsvoorlichting en gedragsbeïnvloeding rond klimaat, zoals energiebesparingscampagnes en duurzame leefstijladviezen.
“Geen klimaatcampagnes van de overheid, zoals Zet ook de knop om”
“Ook stoppen we met alle betutteling van de overheid, zoals de klimaatcampagne Zet ook de knop om: 'gebruik een herbruikbaar tasje, gebruik wasbare luiers, eet vaker vega(n), maak je eigen compost, douche korter' – de lijst met belachelijke tips is eindeloos.”
NSC kiest voor een pragmatisch en uitvoerbaar klimaatbeleid, gericht op het halen van internationale klimaatdoelen zonder extra nationale verzwaringen. De partij wil de energietransitie betaalbaar houden, inzet op kernenergie, minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, en een integrale aanpak van stikstof- en CO2-reductie waarbij alle sectoren bijdragen. NSC pleit voor minder modelmatige sturing, meer ruimte voor innovatie en maatwerk, en een eerlijke verdeling van de kosten.
NSC erkent de noodzaak van significante reductie van zowel stikstof als CO2, met een integrale aanpak over alle sectoren. De partij wil af van eenzijdige modelsturing en kiest voor doelsturing, waarbij boeren en bedrijven meer ruimte krijgen om zelf invulling te geven aan de reductie.
“De uitstoot van stikstof moet significant zijn teruggedrongen in 2035. Alle sectoren – industrie, verkeer, zee- en luchtvaart en landbouw – dragen bij aan die doelstelling en nemen maatregelen.”
“We vervangen de normen voor stikstofdepositie in de wet door reductiedoelen voor stikstofuitstoot, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen uitstoot van ammoniak (NH3) en stikstofoxiden (NOx). Deze uitstoot wordt gemeten en beperkt bij de bron.”
“Alle sectoren moeten bijdragen aan CO2-reductie. We blijven ons houden aan de afspraken in het Klimaatakkoord van Parijs en zetten in op een klimaatneutrale economie.”
NSC wil de energietransitie betaalbaar en uitvoerbaar houden, met een sterke rol voor kernenergie en zonder extra nationale eisen bovenop Europese afspraken. De partij is kritisch op subsidies voor biomassa en wil vooral inzetten op zon op daken, wind op zee, en innovatie.
“Kernenergie is onmisbaar als schone en betrouwbare bron in de energiemix van de toekomst. We steunen de ambitie om op termijn klimaatneutraal en energie-onafhankelijk te worden.”
“We beperken de nationale ‘koppen’ op de Europese aanpak als het gaat om reductiedoelen, tempo, subsidies en belastingen.”
“We zijn tegen de aanleg van zonnevelden op goede landbouwgronden en in natuurgebieden en tegen grote windparken op land. Zonnepanelen kunnen het best op daken en langs wegen en spoorlijnen worden opgesteld.”
“We zijn tegen het verbranden van biomassa om energie op te wekken. We willen daarom geen subsidie voor BECCS of houtige biomassa.”
NSC wil dat de kosten van de energietransitie eerlijk worden verdeeld, met bescherming van huishoudens en extra aandacht voor betaalbaarheid en toegankelijkheid van verduurzaming.
“We letten sterk op een eerlijke verdeling van de kosten van het elektriciteitsnet tussen bedrijven en huishoudens. Huishoudens moeten daarbij zoveel mogelijk worden ontzien, zodat de energierekening betaalbaar blijft.”
“De energietransitie moet voor huishoudens en bedrijven uitvoerbaar en betaalbaar zijn. Financiële steun kan nodig zijn als private investeringen een te lange terugverdientijd hebben of niet van de grond komen, zoals bij huurwoningen, publieke gebouwen, de energie-intensieve industrie en het mkb.”
NSC wil de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen, fossiele subsidies in Europees verband afbouwen, en private investeringen in hernieuwbare energie stimuleren.
“Met de opbrengsten kunnen private investeringen in energiebesparing en hernieuwbare energie in eigen land gestimuleerd worden. We willen verdragen heronderhandelen die nu maken dat de vervuilende uitstoot door de luchtvaart en scheepvaart deels is uitgezonderd van belastingen.”
“De nationale ‘fossiele subsidies’ die grote bedrijven ontvangen in de vorm van vrijstellingen en degressieve tarieven in de energiebelasting willen we in Europees verband afbouwen.”
NSC ziet CO2-afvang en -opslag (CCS) als een tijdelijke maatregel, maar benadrukt dat dit niet mag afleiden van het structureel afbouwen van fossiele brandstoffen.
“Het afvangen en opslaan van CO2 (CCS) is een tijdelijke oplossing. Deze mag niet afleiden van de noodzaak om het gebruik van fossiele grondstoffen af te bouwen.”
NSC beschouwt energiebesparing als de meest effectieve manier om uitstoot te verminderen en kosten te verlagen, met een nationaal programma en specifieke aandacht voor slecht geïsoleerde woningen.
“De beste manier om de uitstoot te verminderen en energiekosten te laten dalen ligt voor de hand: minder energie verbruiken. Er moet een nationaal programma energiebesparing komen. Voor slecht geïsoleerde woningen moet een lagere huurprijs gaan gelden.”
Volt kiest voor een ambitieus en bindend klimaatbeleid, met als kernpunt het wettelijk vastleggen van klimaatneutraliteit in 2040 voor Nederland en de EU. De partij wil vervuilers laten betalen, CO₂-beprijzing aanscherpen, investeren in klimaatadaptatie en sociale rechtvaardigheid waarborgen, met concrete maatregelen zoals een klimaattoets, klimaatfondsen en een sterke focus op Europese samenwerking.
Volt wil dat Nederland en de EU uiterlijk in 2040 volledig klimaatneutraal zijn, met harde wettelijke normen in plaats van vrijblijvende doelen. Dit moet zorgen voor duidelijkheid, urgentie en een effectieve bijdrage aan het beperken van de opwarming tot 1,5 graad.
“We leggen wettelijk vast dat we in 2040 klimaatneutraal zijn. Geen vage beloften, maar duidelijke afspraken. In Nederland en in de EU.”
“We leggen het netto CO₂-reductiepercentage van 100% in 2040 vast in de wet. Zo maken we een einde aan streefpercentages en introduceren we een harde norm die ons klimaat nodig heeft.”
Volt wil dat de vervuiler betaalt door een minimale CO₂-prijs voor alle Nederlandse uitstoot, inclusief geïmporteerde producten, en hervormt het belastingstelsel om gaten in CO₂-beprijzing te dichten. De opbrengsten worden ingezet voor verduurzaming en alternatieven voor burgers en bedrijven.
“We dichten de gaten van CO₂-beprijzing door het belastingstelsel te hervormen, zodat voor alle Nederlandse broeikasgasuitstoot een minimale CO₂-prijs geldt.”
“We rekenen de vervuiling van geïmporteerde producten mee in onze nationale klimaatdoelen, zoals Zweden ook al doet.”
“Volt is zich bewust van de hogere kosten die dit met zich meebrengt voor verbruikers en laat de opbrengsten vloeien naar snellere verduurzaming en alternatieven voor inwoners en bedrijven.”
Volt benadrukt dat klimaatbeleid eerlijk moet zijn, met speciale aandacht voor klimaatrechtvaardigheid en het eerlijk verdelen van lasten, zodat kwetsbare groepen niet onevenredig worden geraakt.
“Nieuw klimaatbeleid dat invloed heeft op de portemonnee moet getoetst worden op het eerlijk verdelen van de lasten.”
“We nemen de gevolgen van klimaatverandering mee in overheidsplannen via een klimaattoets bij nieuwe projecten en houden daarbij rekening met klimaatrechtvaardigheid.”
Volt wil een gecoördineerde Europese aanpak, met nieuwe Europese fondsen voor internationale projecten en een oproep aan de EU voor ambitieuzer klimaatbeleid, zodat alle lidstaten mee kunnen komen en klimaatrechtszaken worden voorkomen.
“We investeren in één gecoördineerde Europese aanpak om klimaatneutraliteit en energieonafhankelijkheid te bereiken in plaats van de 27 verschillende nationale aanpakken.”
“Volt wil dat Nederland de Europese Commissie om ambitieuzer klimaatbeleid verzoekt om daarmee klimaatrechtszaken te voorkomen.”
Volt wil investeren in klimaatadaptatie, zoals het klimaatbestendig maken van infrastructuur, het opzetten van een klimaatadaptatiefonds en een klimaatnoodfonds om inwoners en bedrijven te ondersteunen bij klimaatrampen.
“We moeten ons weerbaarder maken tegen extreem weer, zoals stormen of overstromingen. Volt wil op Europees niveau en in Nederland een klimaatadaptatiefonds voor de noodzakelijke investeringen opzetten. Daarnaast willen we ook een klimaatnoodfonds opzetten om inwoners en bedrijven bij klimaatrampen te ondersteunen.”
“Voor onze gezondheid is het belangrijk dat huizen voorzieningen krijgen om hitte te weerstaan en zo nodig duurzame actieve koeling geïnstalleerd wordt.”
Volt wil dat alle nieuwe overheidsplannen en projecten worden getoetst op hun klimaatimpact, inclusief de kosten van nietsdoen, om tot verstandiger en evenwichtiger beleid te komen.
“We nemen de gevolgen van klimaatverandering mee in overheidsplannen via een klimaattoets bij nieuwe projecten en houden daarbij rekening met klimaatrechtvaardigheid. Bij het maken van beleid wegen we de kosten mee die we maken als we niets doen.”
Volt wil grootschalig bomen en planten aanplanten in de EU, zodat er niet alleen klimaatneutraliteit wordt bereikt, maar ook actief broeikasgassen uit de lucht worden gehaald.
“We planten meer bomen en planten in de EU. Zodat we in 2040 niet alleen volledig klimaatneutraal zijn, maar broeikasgassen dan ook actief uit de lucht halen.”
BBB kiest voor een nuchter, realistisch en betaalbaar klimaatbeleid zonder ideologische uitgangspunten, waarbij nationale koppen op Europees beleid worden geschrapt en de lasten voor burgers en bedrijven beperkt blijven. De partij wil stoppen met extra nationale CO₂-heffingen, kolencentrales openhouden zolang er geen betrouwbare alternatieven zijn, en kernenergie versnellen, terwijl subsidies voor verlieslatende technieken worden afgebouwd. Klimaatmaatregelen moeten uitvoerbaar, democratisch gelegitimeerd en effectief zijn, met oog voor economie, voedselzekerheid en draagvlak.
BBB verzet zich tegen strengere nationale regels bovenop Europese klimaatwetgeving, omdat dit volgens hen leidt tot hogere kosten en economische schade zonder significant klimaateffect. Ze willen geen extra CO₂-heffingen of versnelde sluiting van kolencentrales zolang andere landen minder ver zijn.
“Geen nationale koppen op Europees beleid.”
“BBB is kritisch op de opstelling van Nederland als “klimaatkoploper” binnen Europa. Wij willen geen nationale kop bovenop Europese regelgeving, zoals aanvullende CO₂ heffingen of overhaaste sluiting van kolencentrales.”
“Het afschaffen van nationale koppen op Europees klimaatbeleid (zoals extra CO₂heffing).”
BBB wil de extra nationale CO₂-heffing voor de industrie terugdraaien, omdat deze volgens hen het vestigingsklimaat schaadt en bedrijven de grens over jaagt zonder aantoonbaar klimaateffect.
“Stoppen met extra CO₂-heffing voor industrie. De Nederlandse industrie staat onder grote druk door oplopende kosten, internationale concurrentie en een onzeker investeringsklimaat. BBB wil de extra nationale CO₂ heffing voor de industrie daarom terugdraaien.”
De partij wil kolencentrales niet sluiten zolang elders in Europa minder efficiënte centrales draaien en pas stoppen met fossiele energie als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn.
“Kolencentrales openhouden. De sluiting van kolencentrales per 2030 wordt ingetrokken zolang elders in Europa minder efficiënte centrales draaien.”
“Geen onrealistische uitfasering fossiel. We stoppen pas met fossiele energie als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn.”
BBB wil de bouw van kerncentrales versnellen, inclusief Small Modular Reactors, en kiest voor een technologie-neutrale aanpak waarbij innovatie en energiebesparing worden gestimuleerd in plaats van subsidies op verlieslatende technieken.
“We versnellen de bouw van kerncentrales; zowel grote kerncentrales als kleine modulair gebouwde kerncentrales (Small Modular Reactors: SMR’s).”
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied. BBB wil een technologie neutrale aanpak, waarbij bedrijven en huishoudens verduurzamen op hun eigen manier – zonder afhankelijkheid van de ‘subsidieindustrie’.”
BBB benadrukt dat klimaatbeleid niet ideologisch moet zijn, maar gebaseerd op haalbaarheid, betaalbaarheid, effectiviteit en democratische legitimatie, met inspraak van burgers en eerlijke kostenverdeling.
“Klimaatbeleid moet haalbaar, uitvoerbaar en betaalbaar zijn. We herzien afspraken als ze leiden tot onrealistische ambities of onbetaalbare oplossingen.”
“Klimaatbeleid moet: Democratisch gelegitimeerd zijn, met inspraak van burgers zonder activistische vooringenomenheid. Eerlijke kostenverdeling waarborgen: de rekening mag niet steeds bij burgers en het mkb terecht komen.”
BBB erkent dat klimaatverandering deels natuurlijk is en wil inzetten op praktische aanpassingen zoals waterbeheer, vergroening van steden en versterking van de sponswerking van het landschap.
“Omdat klimaatverandering ook natuurlijk is, moeten we ons ook aanpassen aan de gevolgen ervan. BBB pleit voor gezond verstand in plaats van modieuze kreten. We moeten werken aan een leefomgeving die hitte, droogte en wateroverlast beter aankan.”
“De sponswerking van het landschap versterken. We houden water langer vast in de natuur en landbouw.”
BIJ1 kiest voor een radicaal en rechtvaardig klimaatbeleid waarbij de grootste vervuilers de kosten dragen, fossiele brandstoffen versneld worden uitgefaseerd, en klimaatrechtvaardigheid centraal staat. De partij wil bindende wetgeving voor netto-nul uitstoot in 2030, publieke controle over de energietransitie, en een internationale voortrekkersrol in het aanpakken van de klimaatcrisis. BIJ1 koppelt klimaatbeleid expliciet aan sociale rechtvaardigheid, antiracisme en het bestrijden van klimaatracisme.
BIJ1 wil dat de overheid de klimaatcrisis per direct uitroept en wettelijk bindende doelen stelt voor netto-nul uitstoot in 2030, inclusief alle relevante emissies. Dit is een van de meest ambitieuze doelen in Nederland en legt de verantwoordelijkheid bij de overheid en grote vervuilers, niet bij burgers.
“De Nederlandse overheid roept per direct de klimaatcrisis uit. Zij is daarbij eerlijk en transparant over de gevolgen van de klimaatcrisis, en hoe beleid hier (positief en negatief) invloed op heeft.”
“De Nederlandse uitstoot van broeikasgassen staat in 2030 op netto 0 (in scope 1, 2 én 3 emissies). Deze doelen worden wettelijk vastgelegd en zijn bindend.”
BIJ1 stelt dat de kosten van klimaatmaatregelen niet langer op gewone burgers mogen worden afgewenteld, maar gedragen moeten worden door de grootste vervuilers. Dit is een expliciete breuk met het huidige beleid en benadrukt klimaatrechtvaardigheid.
“De kosten van klimaatbeleid worden niet langer gedragen door gewone burgers maar door grote vervuilers. Klimaatbeleid gaat niet langer ten koste van bestaanszekerheid.”
“Alle benodigde klimaatmaatregelen worden voortaan getoetst op klimaatrechtvaardigheid. Dat betekent dat de kosten van klimaatbeleid worden gedragen door de grootste vervuilers.”
De partij wil alle subsidies voor fossiele brandstoffen en biomassacentrales direct stopzetten, geen nieuwe vergunningen voor olie- en gasvelden, en bestaande fossiele bedrijven onteigenen. De energietransitie moet volledig publiek worden uitgevoerd, zonder winstoogmerk.
“Subsidies op (de productie van) fossiele brandstoffen en financiële steun aan de fossiele industrie worden zo snel mogelijk beëindigd. Subsidies voor biomassacentrales worden per direct stopgezet. Er komen geen nieuwe vergunningen voor olie- en gasvelden, op land en op zee. De huidige olie- en gasproductie moet worden afgebouwd, waarbij rechtvaardige oplossingen voor de werknemers voorop staan.”
“Vervuilende en fossiele bedrijven die sluiten worden onteigend. Hun kapitaal, machines en infrastructuur worden ingezet voor publieke doelen. Opruimkosten, bodemsanering en herstel worden niet afgewenteld op de samenleving, maar betaald uit hun eigen activa — ook bij faillissement of uitkoop.”
BIJ1 wil de energietransitie volledig onder publieke controle brengen, zonder marktwerking of publiek-private schijnconstructies. Arbeiders uit de fossiele sector krijgen voorrang op werk in publieke klimaatprojecten.
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine. De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle.”
“Om de afbouw van fossiele brandstoffen en een rechtvaardige energietransitie vorm te geven worden de Nederlandse energievoorzieningen in publieke handen gebracht.”
BIJ1 koppelt klimaatbeleid aan internationale verantwoordelijkheid en het bestrijden van klimaatracisme, met bijzondere aandacht voor het Caribisch deel van het Koninkrijk en landen die het zwaarst getroffen worden door de klimaatcrisis.
“Nederland neemt als 1e westerse land de verantwoordelijkheid voor ons grote aandeel in het veroorzaken van de klimaatcrisis en neemt in VN-verband het voortouw.”
“Het feit dat dit niet gebeurt, omdat de gevolgen minder voelbaar zijn in de westerse wereld, noemen we klimaatracisme. Voor klimaatrechtvaardigheid strijden, gaat voor ons dan ook altijd gepaard met het bestrijden van klimaatracisme.”
De partij wil bedrijven die klimaatschade veroorzaken strafrechtelijk vervolgen en ecocide strafbaar stellen. Daarnaast komt er een verbod op reclame en sponsoring door de fossiele industrie.
“Bedrijven die verantwoordelijk zijn voor het aanrichten van klimaatschade en humanitaire rampen, worden verantwoordelijk gehouden voor misdaden tegen mens en natuur. Ecocide wordt strafbaar en er komt een reclame- en sponsorverbod voor de fossiele industrie en vliegmaatschappijen.”
DENK erkent klimaatverandering als een urgente uitdaging en pleit voor rechtvaardig, haalbaar en betaalbaar klimaatbeleid dat zowel duurzaamheid als sociale gelijkheid waarborgt. De partij wil forse investeringen in de energietransitie, strengere eisen aan grote vervuilers, en inzet op betaalbare verduurzaming voor burgers, zonder hen extra te belasten. Internationale klimaatrechtvaardigheid en bescherming van kwetsbare groepen staan centraal in hun visie.
DENK wil een toereikend Klimaatfonds en massale investeringen in duurzame energie, met als doel Nederland klimaatneutraal te maken en de uitstoot fors te verminderen. De partij benadrukt dat deze investeringen aantoonbaar de duurzaamheid moeten bevorderen en dat kolencentrales zo snel mogelijk verdwijnen.
“Een toereikend Klimaatfonds waaruit de noodzakelijke investeringen gedaan kunnen worden voor de verduurzaming van ons land. DENK staat pal voor voldoende investeringen in de vergroening van onze economie en in de energietransitie. De uitgaven uit dit fonds moeten aantoonbaar de duurzaamheid bevorderen.”
“Wij staan voor de klimaatdoelen. Dat betekent dat Nederland klimaatneutraal is in 2050 en dat wij de uitstoot met 55% beperken in 2030. Indien mogelijk gaan wij ambitieuzere doelen vaststellen.”
“Massaal inzetten op schonere energie. Wij willen investeren in zonne energie en windenergie op zee. Kolencentrales verdwijnen zo snel mogelijk.”
DENK wil dat grote commerciële vervuilers een eerlijker en zwaarder aandeel in de kosten van verduurzaming dragen, onder andere via hogere energiebelasting en een CO2-heffing. Tegelijkertijd worden burgers beschermd tegen extra lasten en betutteling, zoals vleestaksen of extra heffingen op suiker en plastic.
“Grote vervuilers gaan eerlijker bijdragen. Bedrijven in de commerciële sector die veel energie verbruiken, gaan relatief méér energiebelasting en opslag voor duurzame energie betalen. Met een CO2-heffing voor de grootste vervuilers geven we een extra stimulans om te verduurzamen.”
“Klimaatbeleid is hard nodig, maar mag geen middel worden om burgers betuttelend te bejegenen of op de kosten te jagen. Daarom komt er géén belasting op vlees, géén extra heffing op suiker en géén toeslag op plastic verpakkingen. Deze heffingen vergroten de ongelijkheid.”
DENK wil dat huishoudens profiteren van verduurzaming door lagere energiekosten, met actieve overheidssteun voor isolatie en zonnepanelen, vooral voor huurders en particulieren. De salderingsregeling moet behouden blijven.
“Huishoudens profiteren van verduurzaming door een lagere energierekening. De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
Hoewel de focus ligt op zon en wind, sluit DENK kernenergie niet uit als schonere energiebron, mits veilige opslag van kernafval gegarandeerd is.
“Kernenergie sluiten wij niet uit, omdat het schoner is dan andere energiebronnen. Veilige opslag van kernafval is een harde randvoorwaarde voor elke kernenergie optie.”
DENK erkent de historische verantwoordelijkheid van het Westen voor CO2-uitstoot en wil actieve steun aan landen in het Mondiale Zuiden die het hardst door klimaatverandering worden getroffen.
“Wij erkennen dat het Westen (historisch) verantwoordelijk is voor een groot deel van de wereldwijde CO2 uitstoot, terwijl de zwaarste gevolgen vandaag de dag vooral landen in het Mondiale Zuiden treffen. Ons land moet, samen met andere Westerse landen, het Mondiale Zuiden actief ondersteunen in het klimaatbeleid.”
DENK wil investeren in schoner vervoer en elektrisch rijden, met speciale regelingen voor lage en middeninkomens, en benadrukt het belang van betaalbare mobiliteit voor iedereen.
“Wij gaan investeren in elektrisch rijden. Er komt een toegankelijke regeling om elektrisch rijden betaalbaar te maken voor lage en middeninkomens.”
“Wij willen daarom inzetten op investeringen in betaalbare mobiliteit en toegankelijk openbaar vervoer. Zo maakt DENK van mobiliteit weer een recht.”
DENK verzet zich tegen klimaatmaatregelen die de ongelijkheid vergroten of de zwaksten in de samenleving extra belasten.
“Deze heffingen vergroten de ongelijkheid.”
De VVD kiest voor een pragmatisch en realistisch klimaatbeleid dat economische groei, betaalbaarheid en energie-onafhankelijkheid centraal stelt. Ze willen nationale koppen op Europees beleid schrappen, de Klimaatwet aanpassen naar een Klimaat- en groeiwet, en inzetten op haalbare verduurzaming zonder de concurrentiepositie van Nederland te schaden. Concrete voorstellen zijn onder meer het schrappen van de nationale CO2-heffing, investeren in CO2-opslag, en het verlagen van energiekosten voor bedrijven en huishoudens.
De VVD wil dat klimaatbeleid niet ten koste gaat van economische groei of de internationale concurrentiepositie van Nederland. Ze pleiten voor een Klimaat- en groeiwet waarin naast klimaatdoelen ook energie-onafhankelijkheid en betaalbaarheid centraal staan. Als klimaatmaatregelen de economie of betaalbaarheid bedreigen, wil de VVD ingrijpen.
“We bouwen aan een schone én weerbare economie. In onze tijd, met de enorme uitdagingen die we vandaag zien, is de Klimaatwet te eenzijdig gericht op het terugdringen van broeikasgasuitstoot. ... Daarom passen we de Klimaatwet aan naar Klimaat- en groeiwet en voegen we de pijlers energie-onafhankelijkheid en betaalbaarheid toe.”
“Loopt het uit de pas, komt de betaalbaarheid in het gedrang en vertrekt de industrie daardoor naar het buitenland, dan grijpen we in.”
De VVD wil nationale koppen op Europees klimaatbeleid schrappen en geen extra nationale regels bovenop Europese afspraken. Ze vinden dat Nederland niet strenger moet zijn dan andere EU-landen om de industrie te behouden en een gelijk speelveld te waarborgen.
“We willen een gelijk speelveld voor onze industrie met de rest van Europa. Europees klimaatbeleid zorgt voor een gelijk speelveld tussen EU landen. We schrappen waar mogelijk nationale koppen op Europees beleid.”
“We willen geen nieuw Europees beleid dat het verdienvermogen en de internationale concurrentie positie van Nederland schaden.”
De VVD wil de nationale CO2-heffing afschaffen omdat deze het Nederlandse bedrijfsleven benadeelt ten opzichte van andere EU-landen. Ze willen in plaats daarvan streven naar één Europees systeem voor duurzame industrie.
“Nederland kent als enige land binnen de EU een nationale CO2-heffing. Dit creëert een ongelijk speelveld voor bedrijven. ... Daarom schrappen we de heffing en gaan we met de sector op zoek naar een alternatief systeem, waarbij we ons inzetten voor één Europees systeem voor duurzame industrie en mijnbouw en waarmee we een gelijk speelveld waarborgen.”
De VVD ziet CO2-opslag en -hergebruik als cruciaal voor een schone industrie en wil dat de overheid hierin een proactieve rol neemt. Ze willen tijdige realisatie van CO2-opslagprojecten en stimuleren het hergebruik van afgevangen CO2.
“Voor de transitie naar een weerbare en schone industrie is opvang en hergebruik van CO2 cruciaal. Daarom moeten CO2-opslagprojecten tijdig worden gerealiseerd. De overheid neemt hierin een proactieve rol. Ook gaan we aan de slag met het verwijderen van CO2 uit de lucht en zetten we in op hergebruik van afgevangen CO2.”
De VVD wil de hoge elektriciteitskosten voor bedrijven en huishoudens verlagen om de concurrentiepositie te beschermen en verduurzaming haalbaar te maken. Ze pleiten voor lagere belastingen, slimme inkoop en compensatieregelingen.
“De energieprijzen in Nederland zijn vele malen hoger dan in onze buurlanden. Hierdoor ervaren onze bedrijven een groot concurrentienadeel. Om de hoge energiekosten te dempen, nemen we maatregelen. We kiezen ervoor om pragmatische beleidskeuzes te maken als bijvoorbeeld slimmer inkopen, betere regels en lagere belastingen.”
“We verlagen de energierekening: Om ervoor te zorgen dat energie voor huishoudens betaalbaarder wordt, verlagen we de energiebelasting.”
De VVD koppelt klimaatbeleid expliciet aan nationale veiligheid en wil snel af van afhankelijkheid van energie uit onvrije landen. Ze zien investeringen in duurzame energie als essentieel voor strategische autonomie.