Verkiezingsprogramma's 2025 overklimaat neutraal
BBB verwerpt het streven naar een juridisch vastgelegd klimaatneutraal energiesysteem en kiest voor een pragmatische, haalbare en betaalbare energietransitie zonder ideologische of symbolische maatregelen. De partij wil geen nationale koppen op Europees klimaatbeleid, geen extra CO₂-heffingen, en benadrukt het belang van kernenergie, behoud van kolencentrales, en een pas op de plaats bij wind- en zonne-energie. BBB stelt dat klimaatbeleid rationeel, democratisch gelegitimeerd en afgestemd op de economische realiteit moet zijn.
Geen juridisch vastgelegde klimaatneutraliteit
BBB is tegen het wettelijk vastleggen van klimaatneutrale doelen zoals CO₂-vrije elektriciteit in 2035 en wil geen nationale koppen op Europees beleid. De partij vindt dat klimaatbeleid gebaseerd moet zijn op haalbaarheid, betaalbaarheid en effectiviteit, niet op ideologie of internationale scoringsdrift.
“Geen juridisch vastgelegde CO₂-vrije elektriciteit in 2035. De doelstelling om in 2035 uitsluitend CO₂ vrije elektriciteit op te wekken wordt niet wettelijk vastgelegd.”
“Geen nationale koppen op Europees beleid.”
“We herzien afspraken als ze leiden tot onrealistische ambities of onbetaalbare oplossingen.”
Focus op bewezen technologie en kernenergie, geen overhaaste uitfasering fossiel
BBB wil de energietransitie baseren op bewezen technologieën, met prioriteit voor kernenergie en behoud van kolencentrales zolang er geen betrouwbare alternatieven zijn. De partij is kritisch op grootschalige elektrificatie en pleit voor een realistisch tempo in de transitie.
“Kolencentrales openhouden. De sluiting van kolencentrales per 2030 wordt ingetrokken zolang elders in Europa minder efficiënte centrales draaien.”
“We versnellen de bouw van kerncentrales; zowel grote kerncentrales als kleine modulair gebouwde kerncentrales (Small Modular Reactors: SMR’s).”
“Geen onrealistische uitfasering fossiel. We stoppen pas met fossiele energie als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn.”
“De energietransitie zal tientallen jaren duren, met technologieën die grotendeels nog in ontwikkeling zijn.”
Klimaatbeleid moet rationeel, democratisch en economisch verantwoord zijn
BBB stelt dat klimaatbeleid geen religie mag zijn, maar een rationele beleidsopgave met oog voor kosten, draagvlak en economische gevolgen. De partij wil dat de rekening niet steeds bij burgers en het mkb terechtkomt en dat beleid democratisch gelegitimeerd is.
“Klimaatbeleid moet geen religie worden, maar een nuchtere beleidsopgave waarin haalbaarheid, draagvlak en de balans met andere publieke doelen voorop staan.”
“De energietransitie moet zorgvuldig, democratisch gelegitimeerd en uitvoerbaar zijn. Niet gebaseerd op angst, ideologie of internationale scoringsdrift, maar op wat werkt voor Nederland.”
“Eerlijke kostenverdeling waarborgen: de rekening mag niet steeds bij burgers en het mkb terecht komen.”
Stoppen met extra nationale CO₂-heffingen en subsidies
BBB wil de extra nationale CO₂-heffing voor de industrie terugdraaien en de SDE++-subsidies voor duurzame energie vanaf 2026 beëindigen. De partij stelt dat deze maatregelen het vestigingsklimaat schaden zonder aantoonbaar klimaateffect.
“Stoppen met extra CO₂-heffing voor industrie. De Nederlandse industrie staat onder grote druk door oplopende kosten, internationale concurrentie en een onzeker investeringsklimaat. BBB wil de extra nationale CO₂ heffing voor de industrie daarom terugdraaien.”
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied.”
Pauzeknop voor wind- en zonne-energie, focus op lokale initiatieven
BBB wil een pas op de plaats bij uitbreiding van windenergie en benadrukt het belang van lokale, kleinschalige projecten boven grootschalige wind- en zonneparken. De partij wil dat eerst daken worden benut voor zonnepanelen en dat lokale participatie en draagvlak centraal staan.
“Pauzeknop voor windenergie. Er komt een pas op de plaats bij uitbreiding van wind op land en op zee. Alleen op 1 november 2025 volledig vergunde projecten worden gerealiseerd.”
“Toepassing zonneladder wettelijk borgen. Eerst wordt er gekeken om zonnepanelen op daken te plaatsen. Als dat niet kan wordt er pas gekeken naar andere locaties.”
“We geven ruimte aan lokale initiatieven en kleinschalige projecten die betaalbaar zijn en draagvlak hebben.”
BVNL verwerpt het streven naar een klimaatneutraal Nederland via overheidsdwang en internationale akkoorden, en zet in plaats daarvan in op energiezekerheid, innovatie en betaalbaarheid. De partij wil stoppen met het huidige klimaatbeleid, kernenergie en gaswinning stimuleren, en geen verplichtingen of subsidies voor verduurzaming opleggen. Klimaatmaatregelen moeten volgens BVNL technisch en financieel rendabel zijn, zonder obsessie of ideologie.
Stoppen met klimaatneutraal beleid en internationale akkoorden
BVNL is fel tegen het huidige klimaatbeleid en internationale afspraken zoals de Europese Green Deal en het Klimaatakkoord. De partij ziet deze als zinloos, ideologisch en schadelijk voor economie en samenleving, en wil inzetten op adaptatie en innovatie in plaats van CO2-neutraliteit.
“Stoppen met zinloos klimaatbeleid en waar nodig inzetten op adaptatie.”
“De Europese Green Deal en het Klimaatakkoord zeggen we op, waaronder begrepen het CO2 handelssysteem ETS. Nederland zet in op innovatie en technisch verstandige oplossingen die bijdragen aan een goed milieu.”
“Het klimaatfonds van € 35 miljard wordt ontmanteld.”
“Nederland doet niet meer mee aan de Green Deal. De Green Deal is een gevaarlijke ideologie die slechts leidt tot voedseltekorten, armoede, afhankelijkheid en werkeloosheid.”
Geen verplichtingen of subsidies voor verduurzaming
BVNL wil geen verplichte verduurzamingsmaatregelen voor burgers of bedrijven, en is tegen subsidies voor duurzame energie. De partij vindt dat verduurzaming een vrije keuze moet zijn en alleen mag als het technisch en financieel rendabel is.
“Huiseigenaren mogen bij aankoop van een huis nooit worden verplicht om extra maatregelen voor verduurzaming te nemen.”
“Subsidies worden zoveel mogelijk gestopt.”
“Warmtepompen worden niet verplicht.”
“Er worden geen zonnepanelen geplaatst op onbebouwde grond of op water. Zonnepanelen op daken is een keuze die we bij de eigenaar van het gebouw laten en is vergunningsvrij.”
Inzetten op kernenergie en gas, geen windmolens of zonne-akkers
BVNL kiest voor energiezekerheid en betaalbaarheid via kernenergie en gaswinning, en wijst windmolens en zonneparken op land en zee af. Klimaatneutraliteit is geen doel; energie moet vooral betrouwbaar en betaalbaar zijn.
“Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen.”
“Geen nieuwe windmolens op land of op zee.”
“Faciliteer de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met een tuin, in plaats van windmolens en zonne-akkers.”
Klimaatmaatregelen alleen als ze technisch en financieel rendabel zijn
Duurzaamheid mag volgens BVNL nooit een obsessie worden; alleen maatregelen met aantoonbaar technisch en financieel rendement zijn acceptabel. Klimaatneutraliteit als doel op zich wordt afgewezen.
“Duurzaamheid mag nooit een obsessie worden. Technisch en financieel rendement is leidend.”
“Nieuwe huizen moeten worden gebouwd met het meest zuinige energielabel A++++ waarbij ook verwarmen op aardgas als duurzaam wordt bestempeld en alleen echt duurzame maatregelen zoals goede isolatie meetellen.”
NSC streeft naar een klimaatneutrale economie en energievoorziening, waarbij betaalbaarheid, uitvoerbaarheid en energiezekerheid centraal staan. Ze willen inzetten op kernenergie, wind op zee, verduurzaming en energiebesparing, maar zijn kritisch op nationale koppen bovenop Europees beleid en tegen grootschalige wind- en zonneparken op land. De partij benadrukt een eerlijke verdeling van kosten, publieke regie en het beperken van fossiele subsidies in Europees verband.
Inzetten op klimaatneutrale economie en energievoorziening
NSC onderschrijft het belang van een klimaatneutrale economie en energievoorziening, in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs. Ze zien kernenergie, wind op zee, geothermie, groen gas en waterstof als onmisbare onderdelen, met een sterke regierol voor de overheid. De focus ligt op energiezekerheid, betaalbaarheid en het voorkomen van energiearmoede.
“We blijven ons houden aan de afspraken in het Klimaatakkoord van Parijs en zetten in op een klimaatneutrale economie. Zon, wind, geothermie, groen gas, waterstof en kernenergie zijn daarbij onmisbaar.”
“We steunen de ambitie om op termijn klimaatneutraal en energie-onafhankelijk te worden.”
Kernenergie als onmisbare schone energiebron
NSC ziet kernenergie als essentieel voor een klimaatneutrale en betrouwbare energievoorziening. Ze willen minimaal vier nieuwe kerncentrales realiseren en onderzoeken de inzet van Small Modular Reactors.
“Kernenergie is onmisbaar als schone en betrouwbare bron in de energiemix van de toekomst.”
“Kernenergie levert een onmisbare bijdrage aan een continue en CO2-vrije energievoorziening. We treffen voorbereidingen voor de bouw van ten minste vier nieuwe kerncentrales en verkennen daarnaast actief de mogelijkheden voor Small Modular Reactors (SMR’s).”
Wind op zee en beperking wind/zon op land
NSC wil windparken vooral op zee realiseren en is tegen grote windparken en zonnevelden op landbouwgrond en in natuurgebieden. Ze kiezen voor zonnepanelen op daken en langs infrastructuur, met oog voor ruimtelijke kwaliteit en draagvlak.
“We zijn tegen de aanleg van zonnevelden op goede landbouwgronden en in natuurgebieden en tegen grote windparken op land. Zonnepanelen kunnen het best op daken en langs wegen en spoorlijnen worden opgesteld.”
“De overheid treft de nodige ruimtelijke reserveringen voor wind- en zonneparken en waterstofproductie op de Noordzee, kerncentrales, warmte/geothermie en voor waterstof en ammoniak als opslag/drager van energie. Windparken worden op zee niet in ecologisch waardevolle gebieden gebouwd.”
Eerlijke verdeling en betaalbaarheid energietransitie
NSC wil dat de energietransitie betaalbaar en uitvoerbaar blijft, met een eerlijke verdeling van kosten tussen bedrijven en huishoudens. Ze pleiten voor financiële steun waar nodig, een sociaal tarief en toegankelijke subsidies voor verduurzaming.
“We letten sterk op een eerlijke verdeling van de kosten van het elektriciteitsnet tussen bedrijven en huishoudens. Huishoudens moeten daarbij zoveel mogelijk worden ontzien, zodat de energierekening betaalbaar blijft.”
“De energietransitie moet voor huishoudens en bedrijven uitvoerbaar en betaalbaar zijn. Financiële steun kan nodig zijn als private investeringen een te lange terugverdientijd hebben of niet van de grond komen, zoals bij huurwoningen, publieke gebouwen, de energie-intensieve industrie en het mkb.”
“Bestaanszekerheid betekent ook betaalbare energie. We voeren een sociaal tarief in op de energiebelasting, waardoor het verwarmen van uw huis goedkoper wordt.”
Europese aanpak en beperken nationale koppen
NSC wil nationale koppen op Europees klimaatbeleid beperken om weglek van CO2-uitstoot te voorkomen en pleit voor het afbouwen van fossiele subsidies in Europees verband.
“We beperken de nationale ‘koppen’ op de Europese aanpak als het gaat om reductiedoelen, tempo, subsidies en belastingen. We willen ervoor waken dat het effect van een maatregel is dat de CO2 emissies zich naar een ander land verplaatsen. De nationale ‘fossiele subsidies’ die grote bedrijven ontvangen in de vorm van vrijstellingen en degressieve tarieven in de energiebelasting willen we in Europees verband afbouwen.”
Focus op energiebesparing en isolatie
NSC ziet energiebesparing als de beste manier om uitstoot te verminderen en kosten te verlagen. Ze willen een nationaal programma voor energiebesparing en prioriteit voor isolatie van woningen.
“De beste manier om de uitstoot te verminderen en energiekosten te laten dalen ligt voor de hand: minder energie verbruiken. Er moet een nationaal programma energiebesparing komen.”
“De nationale opbrengst van de veiling van CO2-rechten voor de gebouwde omgeving (ETS2) moet met voorrang worden besteed aan de isolatie van woningen.”
De VVD streeft naar het behalen van Europese klimaatdoelen, waaronder klimaatneutraliteit in 2050, maar koppelt dit expliciet aan economische groei, betaalbaarheid en energie-onafhankelijkheid. De partij wil realistisch en pragmatisch klimaatbeleid voeren, waarbij nationale koppen op Europees beleid worden geschrapt en de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie wordt beschermd. Kernenergie, CO2-reductie en circulaire economie zijn belangrijke pijlers, maar altijd met oog voor het gelijke speelveld en het voorkomen van industrie-uittocht.
Klimaatneutraliteit in 2050 als Europees doel, mits economisch haalbaar
De VVD onderschrijft het Europese doel van klimaatneutraliteit in 2050, maar stelt dat dit niet ten koste mag gaan van de economie, betaalbaarheid of het vertrek van industrie uit Nederland. De partij wil de Klimaatwet aanpassen zodat naast klimaat ook groei, energie-onafhankelijkheid en betaalbaarheid centraal staan.
“We blijven bijdragen aan de Europese doelstelling van 55% CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050.”
“Loopt het uit de pas, komt de betaalbaarheid in het gedrang en vertrekt de industrie daardoor naar het buitenland, dan grijpen we in.”
“We bouwen aan een schone én weerbare economie. In onze tijd, met de enorme uitdagingen die we vandaag zien, is de Klimaatwet te eenzijdig gericht op het terugdringen van broeikasgasuitstoot. ... Daarom passen we de Klimaatwet aan naar Klimaat- en groeiwet en voegen we de pijlers energie-onafhankelijkheid en betaalbaarheid toe.”
Gelijk speelveld en schrappen nationale koppen op Europees klimaatbeleid
De VVD wil dat Nederland niet verder gaat dan Europese afspraken en nationale koppen op Europees klimaatbeleid schrapt, om zo de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie te beschermen en een gelijk speelveld te waarborgen.
“We willen een gelijk speelveld voor onze industrie met de rest van Europa. Europees klimaatbeleid zorgt voor een gelijk speelveld tussen EU landen. We schrappen waar mogelijk nationale koppen op Europees beleid.”
“We willen geen nieuw Europees beleid dat het verdienvermogen en de internationale concurrentie positie van Nederland schaden.”
Realistisch en pragmatisch klimaatbeleid, geen papieren werkelijkheid
De VVD benadrukt dat klimaatbeleid praktisch uitvoerbaar moet zijn, gericht op daadwerkelijke CO2-reductie in Nederland en niet op het verplaatsen van uitstoot of het creëren van een papieren werkelijkheid.
“We moeten ons niet blindstaren op het creëren van een papieren werkelijkheid, maar ons richten op het goed uitvoeren van de plannen die er al liggen.”
“We reduceren CO2 niet op papier door industrie uit Nederland weg te jagen, maar reduceren CO2 in de praktijk met pragmatisch klimaatbeleid.”
Vol inzetten op kernenergie als onderdeel van klimaatneutraal energiesysteem
De VVD ziet kernenergie als essentieel voor een klimaatneutraal, weerbaar en onafhankelijk energiesysteem en wil de bouw van nieuwe kerncentrales versnellen.
Circulaire economie als middel voor klimaatneutraliteit
De VVD beschouwt circulariteit als een belangrijk middel om uitstoot te verminderen en klimaatneutraliteit te bereiken, maar niet als doel op zich.
“Circulariteit is geen doel op zichzelf, maar een middel om uitstoot te verminderen, uitputting van de aarde te voorkomen en om geopolitieke afhankelijkheid voor schaarse grondstoffen te beperken Een schone economie is een circulaire economie.”
“Daarom zetten we, in Europees verband, vol in op circulariteit, langere levensduur van producten, kwaliteit in plaats van kwantiteit en hergebruik.”
Klimaatneutrale glastuinbouw stimuleren
De VVD ondersteunt de ambitie van de glastuinbouwsector om klimaatneutraal te worden en stimuleert verduurzaming in deze sector.
“We onderschrijven de ambities van de sector om te komen tot een klimaatneutrale glastuinbouw.”
De ChristenUnie streeft naar een ambitieus klimaatneutraal Nederland, met als doel een sterke reductie van CO2-uitstoot en een volledig hernieuwbare energievoorziening. Ze willen dit bereiken via een mix van wind, zon en kernenergie, het uitfaseren van fossiele brandstoffen, en het stimuleren van innovatie en verduurzaming in industrie en gebouwde omgeving. De partij legt nadruk op Europese samenwerking, het aanpakken van knelpunten in infrastructuur, en het eerlijk verdelen van kosten en baten.
Hogere CO2-reductiedoelen en uitfaseren fossiele energie
De ChristenUnie wil verder gaan dan de huidige klimaatwet en streeft naar een hogere CO2-reductie in 2030, met een duidelijke uitfasering van gas- en kolencentrales. Dit moet Nederland sneller richting klimaatneutraliteit brengen en energie-onafhankelijk maken.
Volledig hernieuwbare energiemix met kernenergie
De partij kiest voor een energiemix van wind, zon en kernenergie, waarbij kerncentrales een aanvulling vormen op hernieuwbare bronnen. Dit moet zorgen voor leveringszekerheid en een stabiel klimaatneutraal energiesysteem.
“Het fundament van onze toekomstige energievoorziening bestaat uit een mix van wind en zonne-energie. We faseren de gas- en kolencentrales uit, en vullen het energiesysteem aan met twee nieuwe grote kerncentrales.”
“Daarnaast onderzoeken we de inzet van kleine modulaire kerncentrales (SMR’s) van Europese producenten als alternatief voor of aanvulling op grote kerncentrales.”
Versnellen verduurzaming gebouwde omgeving en industrie
De ChristenUnie wil woningen en industrie versneld verduurzamen via isolatie, warmtenetten, hybride warmtepompen en maatwerkafspraken met grote uitstoters. Innovatie en normering zijn hierbij leidend, met oog voor betaalbaarheid en uitvoerbaarheid.
“Het Nationaal Isolatieprogramma wordt voortgezet en uitgebreid, richting een gerichte wijk-voor-wijkaanpak samen met woningcorporaties.”
“Om grote uitstoters te verduurzamen, steunen we het Europese plan om versneld de uitstootrechten voor broeikasgassen in het emissiehandelssysteem in 2040 naar nul af te bouwen.”
Europese samenwerking en voorkomen van weglek
De partij benadrukt het belang van een gelijk Europees speelveld om weglek van emissies te voorkomen en ziet Europese regelgeving als kans om klimaatneutraliteit te versnellen.
“Vermindering van uitstoot in eigen land mag niet leiden tot hogere uitstoot elders. Daarom wordt bij klimaatbeleid zoveel mogelijk ingezet op een Europees gelijk speelveld, met zo min mogelijk weglek.”
“We zien aanvullende Europese regelgeving voor verduurzaming en maatschappelijk verantwoord ondernemen niet als bedreiging, maar als een kans.”
Lokale energiecoöperaties en eigenaarschap
De ChristenUnie wil lokale energiecoöperaties stimuleren, zodat burgers direct profiteren van duurzame opwekking en eigenaarschap, wat de energietransitie versnelt en sociaal rechtvaardiger maakt.
“Waar mogelijk willen we toe naar een lokaal vormgegeven energiesysteem van volledig hernieuwbare energie inclusief mogelijkheden voor batterij-opslag.”
“We willen dat lokale participatie in duurzame energieprojecten wordt gestimuleerd, waarbij ten minste 50% lokaal eigenaarschap het uitgangspunt is.”
FVD verwerpt het streven naar een klimaatneutraal Nederland volledig en ziet geen noodzaak om fossiele brandstoffen uit te faseren of CO2-reductiedoelen na te streven. In plaats van klimaatneutraliteit kiest FVD voor het stoppen van alle klimaatmaatregelen, het intrekken van relevante wetten en verdragen, en het inzetten op goedkope, betrouwbare energie uit fossiele bronnen en kernenergie. De partij stelt dat adaptatie aan klimaatverandering, in plaats van mitigatie, de enige rationele weg vooruit is.
Stoppen met klimaatneutraal beleid en doelen
FVD vindt klimaatneutraliteit onnodig, onhaalbaar en schadelijk voor de economie en wil alle klimaatmaatregelen en -doelen volledig schrappen. De partij ziet geen klimaatcrisis en beschouwt het streven naar klimaatneutraliteit als zinloos en kostbaar. In plaats daarvan wil FVD terug naar fossiele energie en kernenergie, en alle internationale en nationale verplichtingen rondom klimaatneutraliteit beëindigen.
“We trekken de klimaatwet in en zeggen het klimaatverdrag van Parijs op en stoppen zodoende volledig met alle vormen van ‘duurzaamheidsbeleid’.”
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“We laten CO2-reductie los als uitgangspunt, zodat beleid weer wordt gericht op betaalbaarheid en betrouwbaarheid van energie.”
“De huidige klimaatdoelen zijn onhaalbaar en vooral schadelijk. Alleen al voor Nederland bedragen de kosten meer dan €1.000 miljard – omgerekend €230.000 per huishouden. Dit beleid is niet alleen onbetaalbaar, maar ook zinloos: het heeft geen merkbaar effect op het klimaat, maar wel desastreuze gevolgen voor onze welvaart en concurrentiekracht.”
Fossiele brandstoffen en kernenergie als alternatief
In plaats van klimaatneutraliteit wil FVD volop inzetten op fossiele brandstoffen en kernenergie, waarbij betaalbaarheid, betrouwbaarheid en energieautonomie centraal staan. Klimaatregels worden afgeschaft, gaswinning hervat, kolencentrales heropend en kernenergie fors uitgebreid.
“We heropenen de gesloten kolencentrales en zetten in op de bouw van thoriumcentrales voor goedkope, schone kernenergie.”
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
“We bouwen snel tien nieuwe kerncentrales en investeren in thoriumonderzoek, zodat Nederland volledig energieautonoom wordt en ook in de toekomst kan beschikken over betrouwbare en toekomstgerichte energievoorziening.”
Adaptatie in plaats van mitigatie
FVD kiest expliciet voor aanpassing aan klimaatverandering (adaptatie) in plaats van het streven naar klimaatneutraliteit of CO2-reductie. De partij ziet technologische vooruitgang en bescherming tegen weersextremen als de rationele route.
“Dankzij technologische vooruitgang zijn we beter beschermd tegen natuurgeweld, en dát moet ook de weg vooruit zijn: adaptatie in plaats van kostbare en ineffectieve CO2-reductie.”
“In plaats daarvan richten wij ons op adaptatie – zoals dijkenbouw, kustbescherming en innovatieve landbouw – waar Nederland juist historisch sterk in is.”
“We investeren in dijken, kustbescherming, rivierbeheer, irrigatie en gewasontwikkeling, zodat Nederland beter beschermd is tegen weersextremen.”
De SGP erkent het belang van verduurzaming en energieneutraliteit, maar verwerpt wettelijke verplichtingen voor klimaatneutraliteit of harde CO2-reductiedoelen. Hun beleid richt zich op haalbare en betaalbare verduurzaming, met nadruk op energiebesparing, innovatie, en een diverse energiemix, zonder de economie of burgers onnodig te belasten.
Geen wettelijke verplichting tot klimaatneutraliteit of CO2-reductiedoelen
De SGP wijst het wettelijk vastleggen van concrete klimaatdoelen, zoals klimaatneutraliteit of een bepaald percentage CO2-reductie, af. Ze vinden de situatie te complex en willen flexibiliteit behouden, mede vanwege onzekerheden en praktische knelpunten zoals netcongestie.
Energieneutraliteit als norm waar haalbaar, niet als absolute eis
De SGP kiest voor energieneutraliteit als norm voor gebouwen waar dit goed mogelijk is, maar zonder algemene verplichting. Betaalbaarheid en haalbaarheid staan centraal, met oog voor sociale rechtvaardigheid.
Focus op energiebesparing, innovatie en diverse energiemix
De SGP wil verduurzaming bereiken via energiebesparing, innovatie en een brede energiemix (inclusief kernenergie, geothermie, aquathermie), zonder eenzijdige afhankelijkheid van wind en zon. Ze benadrukken leveringszekerheid en betaalbaarheid.
“We staan voor een duurzame, betrouwbare en betaalbare energievoorziening. Verduurzaming begint bij besparen.”
“We kiezen daarbij wel voor een brede en evenwichtige energiemix met het oog op betrouwbaarheid en leveringszekerheid.”
“meer inzet op ontwikkeling en opschaling van alternatieve energiebronnen met een meer voorspelbare productie, als aquathermie, geothermie, kernenergie, getijdenenergie en ‘superkritische’ vergassing van biomassareststromen.”
Geen verzwaring lasten of onhaalbare eisen voor burgers en bedrijven
De SGP wil voorkomen dat verduurzaming leidt tot energiearmoede of verlies van internationale concurrentiepositie. Ze pleiten voor sociale tarieven, een maximum energieprijs voor kwetsbare huishoudens, en een eerlijk speelveld voor de industrie.
“De energiebelasting voor kleinverbruikers mag een prikkel zijn om zuinig aan te doen, maar mag huishoudens niet klemzetten. De SGP wil een sociaal tarief, een maximum energieprijs, voor kwetsbare huishoudens.”
“De netkosten voor de industrie mogen niet doorstijgen. Omliggende landen geven hun industrie nog steeds korting op de nettarieven.”
Verduurzaming zonder verplaatsing van productie naar landen met lagere milieueisen
De SGP wil voorkomen dat streng klimaatbeleid leidt tot verplaatsing van productie naar landen met lagere milieustandaarden, wat het wereldwijde klimaat niet helpt.
“Verplaatsing van productie naar landen waar minder milieuregels zijn, willen we immers voorkomen: beter groen hier, dan grijs daar.”
Het CDA streeft naar klimaatneutraliteit in 2050, in lijn met Europese doelen, en wil dit bereiken via een combinatie van ambitieuze Europese samenwerking, technologische innovatie en een realistische, uitvoerbare aanpak. De partij zet in op een mix van duurzame energie, kernenergie, energiebesparing en CO₂-opslag, en wil bedrijven ondersteunen zonder ze weg te jagen door nationale lasten te schrappen. Concrete maatregelen zijn onder meer het aanpassen van de Klimaatwet, investeren in groene industrie, en bindende afspraken met de grootste vervuilers.
Klimaatneutraliteit in 2050 als Europees doel
Het CDA committeert zich aan het behalen van klimaatneutraliteit in 2050, met een sterke nadruk op Europese samenwerking en het aanpassen van nationale wetgeving aan Europese doelen. Dit moet zorgen voor een gelijk speelveld en uitvoerbaar beleid voor bedrijven en industrie.
“Wij blijven ons in Europees verband stevig inzetten voor het streven naar een verlaging van de uitstoot van broeikasgassen en klimaatneutraliteit in 2050.”
“We kiezen voor Europees ambitieus klimaatbeleid en groene industriepolitiek en passen onze Klimaatwet daarop aan.”
“Een duurzame economie bereiken we alleen met een Europese aanpak en een gelijk speelveld in Europa. Daarom volgen we de Europese klimaatdoelen en passen we de Nederlandse klimaatwet daarop aan.”
Mix van duurzame energie, kernenergie en CO₂-opslag
Om klimaatneutraliteit te bereiken, kiest het CDA voor een brede energiemix, inclusief kernenergie, duurzame bronnen, energiebesparing en CO₂-opslag. De partij wil geen opties uitsluiten en investeert in technologieën die leveringszekerheid en betaalbaarheid waarborgen.
“Bij de energietransitie hebben we niet de luxe opties uit te sluiten. We investeren in een goede mix van kernenergie, windenergie, zonne-energie, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en schone brandstoffen.”
“We dragen zorg voor voldoende CO₂-vrij regelbaar vermogen (bijvoorbeeld kleine kerncentrales) om leveringszekerheid ook op de langere termijn te borgen.”
“We blijven investeren in opslag van CO₂ (CCS) onder de Noordzee en zorgen voor een goede balans met CO2-hergebruik (CCU) om uitstoot in andere sectoren te helpen verminderen.”
Schrappen nationale CO₂-heffing en bindende afspraken met grootste vervuilers
Het CDA wil bedrijven niet extra belasten met nationale CO₂-heffingen, maar kiest voor bindende en wederkerige afspraken met de grootste vervuilers om de industrie te verduurzamen en banen te behouden.
Sectorspecifieke klimaatneutraliteit: Glastuinbouw in 2040
Voor specifieke sectoren, zoals de glastuinbouw, stelt het CDA een eigen, ambitieuzer doel: klimaatneutraliteit in 2040, ondersteund door innovatie en het schrappen van extra nationale lasten.
“We realiseren de ambitie om in 2040 klimaatneutraal te zijn en schrappen de hogere nationale CO2-heffing.”
50PLUS vindt dat klimaatbeleid alleen effectief is als het op Europees of mondiaal niveau wordt gevoerd en verzet zich tegen nationale koppen op Europese afspraken. Ze willen nationale klimaatmaatregelen uitfaseren zodra Europees CO2-beprijzingsbeleid wordt opgeschaald, en zetten in op kernenergie als belangrijkste route naar een klimaatneutrale energievoorziening. Concrete verplichtingen voor burgers, zoals de verplichte warmtepomp, wijzen ze af zonder betaalbare alternatieven.
Alleen Europees klimaatbeleid, geen nationale koppen
50PLUS stelt dat nationaal klimaatbeleid ineffectief is en pleit voor het beëindigen van nationale maatregelen zodra Europese afspraken worden versterkt. Ze willen geen extra regels bovenop het Europese beleid en benadrukken het belang van een gelijk speelveld binnen Europa.
“Gezamenlijk klimaatbeleid op Europees of wereldwijd niveau, anders is het niet effectief.”
“Uitfasering van het nationale klimaatbeleid, nadat gezamenlijk is besloten om het Europese beprijzen van CO2 op te schalen.”
“Dezelfde regels voor iedereen binnen Europa. Dus geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
Versnellen van kernenergie als route naar klimaatneutraliteit
50PLUS ziet kernenergie als de belangrijkste manier om de energievoorziening te verduurzamen en klimaatdoelen te halen. Ze willen snel vier nieuwe kerncentrales bouwen en inzetten op kleine modulaire reactoren, in plaats van dwingende maatregelen voor huishoudens.
CO2-beprijzing op Europees niveau, niet nationaal
50PLUS wil dat CO2-reductie wordt bereikt door optimale beprijzing op Europees niveau, zodat de concurrentiepositie van Nederland niet wordt geschaad. Ze wijzen nationale CO2-heffingen af.
JA21 verwerpt het streven naar een volledig klimaatneutraal Nederland als onrealistisch en kiest in plaats daarvan voor een pragmatische koers gericht op betaalbaarheid, leveringszekerheid en technologische innovatie. De partij zet zwaar in op kernenergie als alternatief voor fossiel, behoudt fossiele brandstoffen zolang er geen volwaardig alternatief is, en ondersteunt klimaatadaptatie boven mitigatie. Nationale klimaatdoelstellingen en extra regelgeving bovenop Europese afspraken worden afgewezen.
Afwijzen van klimaatneutrale doelstellingen en symboolpolitiek
JA21 vindt de huidige klimaatdoelstellingen onrealistisch en wijst nationale klimaatmaatregelen bovenop Europese regels af. De partij ziet klimaatbeleid vooral als een kostenpost zonder bewezen effect en verzet zich tegen symboolpolitiek.
“De huidige klimaatdoelstellingen zijn vaak onrealistisch en leveren twijfelachtig resultaat op. JA21 kiest daarom voor een nuchtere en realistische koers. In plaats van eenzijdig te proberen het wereldwijde klimaat te sturen, zetten wij in op klimaatadaptatie...”
“Bovenop Europese regels introduceren we geen nationale klimaatheffingen of andere klimaatregelgeving.”
Kernenergie als alternatief voor klimaatneutraliteit
JA21 beschouwt kernenergie als de structurele oplossing voor een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem, in plaats van wind- en zonne-energie. De partij wil grootschalig investeren in kerncentrales en ziet deze technologie als essentieel voor de toekomst.
Behoud fossiele brandstoffen zolang alternatief ontbreekt
JA21 wil fossiele brandstoffen en bijbehorende infrastructuur behouden zolang duurzame alternatieven niet volwaardig zijn, en verzet zich tegen het versneld afschrijven van fossiel.
Focus op klimaatadaptatie in plaats van mitigatie
In plaats van te streven naar klimaatneutraliteit, richt JA21 zich op het aanpassen van Nederland aan de gevolgen van klimaatverandering door te investeren in waterbeheer, dijken en infrastructuur.
“In plaats van eenzijdig te proberen het wereldwijde klimaat te sturen, zetten wij in op klimaatadaptatie: het versterken van onze samenleving, infrastructuur en economie tegen de gevolgen van klimaatverandering.”
“Kiezen voor aanpassing aan het klimaat door investeringen in dijken, watermanagement en klimaatbestendig bouwen.”
De PVV verwerpt het streven naar een klimaatneutraal Nederland en ziet klimaatbeleid als onhaalbaar, onbetaalbaar en ineffectief. De partij wil stoppen met alle klimaatmaatregelen, subsidies en verplichtingen gericht op klimaatneutraliteit, en kiest in plaats daarvan voor betaalbare energie, leveringszekerheid en het behoud van fossiele energiebronnen. Kern van hun visie: Nederland moet stoppen met klimaatneutraal beleid en zich richten op energiezekerheid en lage kosten.
Stoppen met klimaatneutraal beleid en doelen
De PVV beschouwt klimaatneutraliteit als een onzinnig en schadelijk doel, omdat het effect van Nederlandse inspanningen op het wereldklimaat verwaarloosbaar zou zijn. De partij wil alle nationale en internationale verplichtingen en subsidies gericht op klimaatneutraliteit beëindigen, en stelt dat klimaatbeleid leidt tot hoge kosten en energieproblemen.
“De klimaatgekte is om gek van te worden. Klimaatdoelen zijn onhaalbaar en onbetaalbaar. Nederland is verantwoordelijk voor nog geen half procent van de totale wereldwijde CO2-uitstoot. Wat wij in een heel jaar uitstoten, stoot China in minder dan een week uit. Het Nederlandse effect op het wereldwijde klimaat is verwaarloosbaar klein. Aan deze gekte worden miljarden verkwanseld. Het klimaatbeleid is compleet failliet.”
“We trekken ons terug uit het VN-Klimaatakkoord van Parijs en trekken de Klimaatwet in. We schrappen het Klimaatfonds en doeken het Klimaatberaad op.”
“SDE++ en andere klimaatsubsidies schrappen”
“Geen klimaatmitigatie, maar klimaatadaptatie: actualisering van het programma Ruimte voor de Rivier en het Hoogwaterbeschermingsprogramma”
Geen verplichtingen of subsidies voor klimaatneutrale nieuwbouw en energie
De PVV wijst verplichte klimaatneutrale nieuwbouw, duurzame energie en bijbehorende subsidies af, omdat deze volgens de partij leiden tot hogere kosten, leveringsproblemen en zelfs gezondheidsschade. De partij wil geen nieuwe windturbines, zonneparken of verplichte verduurzaming, en benadrukt de negatieve gevolgen van deze maatregelen.
“Er zijn zelfs 'klimaatneutrale' nieuwbouwwijken die van ellende op dieselaggregaten draaien. Netbeheerders waarschuwen voor meer stroomstoringen en -tekorten. Dat er elektriciteit uit het stopcontact komt, wordt steeds minder vanzelfsprekend: van duurzame energie naar géén energie.”
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom. We gaan niet verplicht van het gas af, houden onze kolen- en gascentrales open en bouwen meer kerncentrales – stabiel en betrouwbaar.”
“Geen enkele nieuwe windturbine er meer bij; geen nieuwe zonneparken”
“Geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas af”
BIJ1 streeft naar een radicaal klimaatneutraal Nederland, waarbij de overheid de energietransitie volledig in publieke handen neemt en de uitstoot van broeikasgassen in 2030 wettelijk op netto nul zet. Grote vervuilers dragen de kosten, fossiele subsidies worden afgeschaft, en infrastructuur wordt klimaatneutraal, -positief en circulair gemaakt. De partij verwerpt marktmechanismen en legt de nadruk op collectief eigendom, rechtvaardigheid en het voorkomen van lasten voor gewone burgers.
Wettelijk vastleggen: Nederland klimaatneutraal in 2030
BIJ1 wil dat Nederland in 2030 wettelijk verplicht netto nul uitstoot van broeikasgassen bereikt (inclusief scope 1, 2 en 3). Dit is een van de meest ambitieuze en concrete doelen in het programma, bedoeld om de klimaatcrisis daadkrachtig en rechtvaardig aan te pakken.
“De Nederlandse uitstoot van broeikasgassen staat in 2030 op netto 0 (in scope 1, 2 én 3 emissies). Deze doelen worden wettelijk vastgelegd en zijn bindend.”
Publieke investeringen in klimaatneutrale infrastructuur
De energietransitie en verduurzaming van infrastructuur worden volledig publieke taken, zonder winstoogmerk of marktwerking. BIJ1 wil massaal investeren in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, waarbij collectief eigendom en democratische controle centraal staan.
“De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle.”
Geen fossiele subsidies, volledige afbouw fossiele industrie
BIJ1 wil alle subsidies en financiële steun aan fossiele brandstoffen en industrie zo snel mogelijk beëindigen, inclusief biomassacentrales. Nieuwe vergunningen voor olie- en gasvelden worden niet meer verstrekt, en bestaande productie wordt afgebouwd.
“Subsidies op (de productie van) fossiele brandstoffen en financiële steun aan de fossiele industrie worden zo snel mogelijk beëindigd. Subsidies voor biomassacentrales worden per direct stopgezet. Er komen geen nieuwe vergunningen voor olie- en gasvelden, op land en op zee. De huidige olie- en gasproductie moet worden afgebouwd...”
Energievoorziening volledig in publieke handen, geen markt
De energietransitie is volgens BIJ1 geen technocratisch of marktgedreven project, maar een machtsvraag. Energievoorziening moet volledig in publieke handen komen, zonder publiek-private schijnconstructies, en gericht zijn op het algemeen belang.
Nationaal isolatieoffensief zonder kosten voor bewoners
BIJ1 wil dat alle slecht geïsoleerde woningen binnen 10 jaar worden aangepakt, volledig bekostigd door de overheid en uitgevoerd door publieke teams. Dit verlaagt de uitstoot en energierekening, zonder de markt te voeden of schulden te creëren.
“De staat voert een nationaal isolatieoffensief uit waarbij alle slecht geïsoleerde woningen binnen 10 jaar worden aangepakt, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken. Isolatie wordt volledig bekostigd door de overheid en uitgevoerd door publieke teams, zonder kosten voor bewoners.”
Europese en internationale inzet voor klimaatneutraal transport
BIJ1 zet zich op Europees niveau in voor massale investeringen in een klimaatneutraal, publiek spoornetwerk, zodat korteafstandsvluchten kunnen worden afgeschaft.
“Tegelijkertijd zetten we ons op Europees niveau in voor een massale investering in een klimaatneutraal, publiek Europees spoornetwerk, zodat korteafstandsvluchten kunnen worden uitgefaseerd en afgeschaft.”
Volt wil dat Nederland en de EU uiterlijk in 2040 volledig klimaatneutraal zijn, met een harde wettelijke norm voor 100% netto CO₂-reductie. Ze pleiten voor een ambitieuze, Europese aanpak, waarbij vervuilers betalen, geïmporteerde uitstoot wordt meegerekend, en de energiemix draait op hernieuwbare energie en kernenergie. Volt kiest voor concrete, afdwingbare maatregelen en wil dat klimaatneutraliteit centraal staat in wetgeving, beleid en investeringen.
Wettelijk vastleggen van klimaatneutraliteit in 2040
Volt stelt een harde wettelijke norm voor: Nederland en de EU moeten in 2040 volledig klimaatneutraal zijn, met 100% netto CO₂-reductie. Dit moet ambitieuzer zijn dan de huidige EU-doelen en sluit vage beloften uit. Het doel is om daadwerkelijk binnen de 1,5 graad opwarming te blijven.
“We leggen wettelijk vast dat we in 2040 klimaatneutraal zijn. Geen vage beloften, maar duidelijke afspraken. In Nederland en in de EU.”
“We leggen het netto CO₂-reductiepercentage van 100% in 2040 vast in de wet. Zo maken we een einde aan streefpercentages en introduceren we een harde norm die ons klimaat nodig heeft. Ook maakt de focus op 2040 meer ruimte voor een haalbare en duidelijke omslag om binnen de 1,5 graad opwarming te blijven.”
Europese, gecoördineerde aanpak voor klimaatneutraliteit
Volt wil af van versnipperde nationale plannen en pleit voor één krachtige, Europese strategie om klimaatneutraliteit en energieonafhankelijkheid te bereiken. Dit voorkomt dat armere lidstaten achterblijven en versnelt de transitie.
“We investeren in één gecoördineerde Europese aanpak om klimaatneutraliteit en energieonafhankelijkheid te bereiken in plaats van de 27 verschillende nationale aanpakken.”
Vervuilers betalen en CO₂-beprijzing voor alle uitstoot
Volt wil dat alle Nederlandse broeikasgasuitstoot wordt beprijsd, inclusief de uitstoot van geïmporteerde producten. De opbrengsten worden ingezet voor versnelling van verduurzaming en alternatieven voor inwoners en bedrijven.
“We rekenen de vervuiling van geïmporteerde producten mee in onze nationale klimaatdoelen, zoals Zweden ook al doet. We nemen verantwoordelijkheid voor de uitstoot die plaatsvindt door ons consumptiegedrag.”
“We dichten de gaten van CO₂-beprijzing door het belastingstelsel te hervormen, zodat voor alle Nederlandse broeikasgasuitstoot een minimale CO₂-prijs geldt. Deze prijs heeft in ieder geval de hoogte van de huidige Europese belasting voor de grootste vervuilers (ETS-prijs).”
Hernieuwbare energie en kernenergie als basis van het energiesysteem
Volt ziet een mix van hernieuwbare energie en kernenergie als fundament voor een klimaatneutrale energievoorziening. Wind- en zonne-energie vormen de basis, aangevuld met kernenergie en groene waterstof voor sectoren met een constante energievraag.
“Onze toekomst draait volledig op een mix van schone energiebronnen. Wind- en zonne-energie vormen de basis van een betrouwbare, betaalbare en klimaatneutrale energievoorziening. Kernenergie blijft onderdeel van deze energiemix, met strenge eisen voor veiligheid en afvalbeheer.”
Klimaatneutraliteit als norm voor nieuwbouw
Volt wil dat alle nieuwbouw in 2030 klimaatneutraal is, als concrete stap richting een klimaatneutrale samenleving.
“We zorgen dat in 2030 alle nieuwbouw klimaatneutraal is en we maken het verduurzamen van bestaande gebouwen makkelijker.”
DENK streeft ernaar dat Nederland in 2050 klimaatneutraal is, met een tussendoel van 55% minder uitstoot in 2030. De partij wil dit bereiken via investeringen in duurzame energie, een Klimaatfonds, strengere eisen aan grote vervuilers, en het betaalbaar houden van de energietransitie voor burgers.
Nederland klimaatneutraal in 2050, 55% minder uitstoot in 2030
DENK committeert zich aan het behalen van de klimaatdoelen, met als einddoel een klimaatneutraal Nederland in 2050. Dit betekent dat de uitstoot van broeikasgassen tot nul wordt teruggebracht, met een duidelijke tussentijdse reductie in 2030. De partij sluit ambitieuzere doelen niet uit als dat mogelijk blijkt.
“Wij staan voor de klimaatdoelen. Dat betekent dat Nederland klimaatneutraal is in 2050 en dat wij de uitstoot met 55% beperken in 2030. Indien mogelijk gaan wij ambitieuzere doelen vaststellen.”
Investeren in duurzame energie en energietransitie
Om klimaatneutraliteit te bereiken, wil DENK fors investeren in duurzame energiebronnen zoals zon en wind, en de energietransitie versnellen. Kernenergie wordt niet uitgesloten, mits veilige opslag van kernafval gegarandeerd is. De partij wil dat energiebedrijven wettelijk verplicht worden om jaarlijks een groter aandeel duurzame energie op te wekken.
“Wij willen investeren in zonne energie en windenergie op zee. Kolencentrales verdwijnen zo snel mogelijk. Kernenergie sluiten wij niet uit, omdat het schoner is dan andere energiebronnen. Veilige opslag van kernafval is een harde randvoorwaarde voor elke kernenergie optie.”
“Energiebedrijven worden wettelijk verplicht een groeiend aandeel duurzame energie op te wekken. Elk jaar stijgt dat verplichte aandeel, totdat volledige duurzaamheid is bereikt.”
Klimaatfonds voor betaalbare en uitvoerbare verduurzaming
DENK wil een Klimaatfonds instellen waaruit noodzakelijke investeringen voor de verduurzaming van Nederland worden gefinancierd. Dit fonds moet ervoor zorgen dat de energietransitie betaalbaar en uitvoerbaar blijft voor burgers, en dat de uitgaven aantoonbaar bijdragen aan duurzaamheid.
“Een toereikend Klimaatfonds waaruit de noodzakelijke investeringen gedaan kunnen worden voor de verduurzaming van ons land. DENK staat pal voor voldoende investeringen in de vergroening van onze economie en in de energietransitie. De uitgaven uit dit fonds moeten aantoonbaar de duurzaamheid bevorderen.”
Grote vervuilers betalen meer, huishoudens worden ontzien
DENK wil dat grote commerciële vervuilers een eerlijker en zwaarder aandeel in de kosten van de energietransitie dragen, onder andere via hogere energiebelasting en een CO2-heffing. Tegelijkertijd moeten huishoudens profiteren van verduurzaming door lagere energiekosten en meer subsidies voor isolatie en zonnepanelen.
“Grote vervuilers gaan eerlijker bijdragen. Bedrijven in de commerciële sector die veel energie verbruiken, gaan relatief méér energiebelasting en opslag voor duurzame energie betalen. Met een CO2-heffing voor de grootste vervuilers geven we een extra stimulans om te verduurzamen.”
“Huishoudens profiteren van verduurzaming door een lagere energierekening. De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil dat Nederland zo snel mogelijk klimaatneutraal wordt, met 2030 als uitgangspunt, en pleit voor een radicale versnelling van de uitstootreductie. Ze stellen ambitieuze doelen, zoals een nationaal CO2-budget, het wettelijk vastleggen van forse investeringen in klimaatbeleid, en het systematisch afbouwen van de fossiele sector, waarbij grote vervuilers en financiële instellingen een klimaatplicht krijgen.
Nederland zo snel mogelijk klimaatneutraal, uiterlijk 2030
PvdD kiest voor een zeer ambitieus tijdpad: Nederland moet uiterlijk in 2030 klimaatneutraal zijn. Dit is een duidelijke versnelling ten opzichte van bestaande doelen en wordt gemotiveerd door de urgentie van de klimaatcrisis en het naleven van het Klimaatakkoord van Parijs.
“Daarom moet Nederland koers zetten om zo snel mogelijk klimaatneutraal te zijn, met 2030 als uitgangspunt.”
Nationaal CO2-budget als basis voor beleid
De partij wil een nationaal CO2-budget invoeren als fundament van het klimaatbeleid, zodat de uitstoot strikt wordt begrensd en verdeeld in lijn met het 1,5 graad-doel. Dit maakt het mogelijk om beleid te toetsen aan wetenschappelijke inzichten en internationale afspraken.
“Een nationaal CO2-budget is de basis van het klimaatbeleid. Met een eerlijke verdeling van het mondiale CO2-budget beperken we de opwarming tot 1,5 graad.”
5% van het BBP wettelijk naar klimaat- en natuurcrisis
PvdD wil wettelijk vastleggen dat 5% van het BBP wordt besteed aan het bestrijden van de klimaat- en natuurcrisis. Hiermee willen ze structureel en substantieel investeren in de transitie naar klimaatneutraliteit.
“We leggen wettelijk vast dat 5% van het BBP naar het bestrijden van de klimaat- en natuurcrisis gaat.”
Systematisch afbouwen van de fossiele sector
De partij pleit voor een systematische afbouw van de fossiele sector via financiële restricties, investeringsbeperkingen en uitfaseringsschema’s. Ook moeten banken en investeringsfondsen hun leningen aan fossiele projecten verplicht afbouwen.
“We bouwen de fossiele sector systematisch af met financiële (krediet)restricties, investeringsbeperkingen en uitfaseringsschema’s. Nederlandse banken en investeringsfondsen worden verplicht hun leningen aan fossiele projecten af te bouwen.”
Klimaatplicht voor grote vervuilers en financiële instellingen
Grote vervuilers en financiële instellingen krijgen een klimaatplicht: zij moeten een overtuigend klimaatplan maken om hun uitstoot in de hele keten terug te dringen.
“De grote vervuilers en financiële instellingen krijgen een klimaatplicht. Dit betekent dat zij een overtuigend klimaatplan maken om hun uitstoot in de hele keten terug te dringen.”
EU uiterlijk in 2040 klimaatneutraal, streven naar klimaatpositief
Op Europees niveau wil PvdD dat de EU uiterlijk in 2040 klimaatneutraal is, met als vervolgstap klimaatpositief worden (meer broeikasgassen opnemen dan uitstoten).
“Uiterlijk in 2040 is de Europese Unie écht klimaatneutraal. We werken aan het vereffenen van onze historische schuld door klimaatpositief te worden, waarbij we meer broeikasgassen op een natuurlijke manier opnemen dan we uitstoten.”
D66 streeft ernaar dat Nederland uiterlijk in 2050 klimaatneutraal is, met een sterke ambitie om dit al in 2040 te bereiken. Ze willen dit realiseren door scherpe reductiedoelen voor broeikasgassen wettelijk vast te leggen, het energiesysteem te vergroenen, en de industrie en samenleving te ondersteunen bij de omslag naar schone energie en circulaire productie.
Klimaatneutraliteit uiterlijk in 2050, streven naar 2040
D66 wil dat Nederland uiterlijk in 2050 volledig klimaatneutraal is, met een ambitie om dit al in 2040 te realiseren. Dit wordt wettelijk vastgelegd en is leidend voor alle andere klimaatmaatregelen. Het doel is om de uitstoot van broeikasgassen drastisch te verminderen en zo bij te dragen aan het beperken van de opwarming van de aarde.
“In 2040 is dat 90% minder, overeenkomstig met de doelstelling van de EU, en in 2050 is Nederland klimaatneutraal. Dit leggen we vast in de Klimaatwet. D66 blijft daarbij streven naar klimaatneutraliteit in 2040.”
Versnellen van de energietransitie en vergroening van het energiesysteem
Om klimaatneutraliteit te bereiken, zet D66 in op het versnellen van de energietransitie door te investeren in groene energie, het elektriciteitsnet te verzwaren, en fossiele subsidies sneller af te bouwen. Ze willen een stabiel, schoon en betaalbaar energiesysteem dat onafhankelijk is van autoritaire regimes.
“We verzwaren het elektriciteitsnet, leiden technisch talent op en geven ruimte aan dorpen, buurten en coöperaties om zelf energie op te wekken.”
“We stoppen zo snel mogelijk met het importeren van gas, en vloeibaar gas in het bijzonder, van landen met autoritaire leiders.”
“D66 wil fossiele subsidies sneller afbouwen en geeft ruimte aan duurzame innovatie.”
Circulaire economie als randvoorwaarde voor klimaatneutraliteit
D66 koppelt klimaatneutraliteit aan een volledig circulaire economie in 2050, waarbij het gebruik van nieuwe grondstoffen wordt gehalveerd in 2030. Dit vermindert de uitstoot en maakt de economie minder afhankelijk van eindige bronnen.
“In 2050 is Nederland volledig circulair. In 2030 is het gebruik van nieuwe grondstoffen al gehalveerd.”
GroenLinks-PvdA wil dat Nederland uiterlijk in 2040 volledig klimaatneutraal is, met een versnelling van de CO₂-reductie en een focus op eerlijk delen van kosten en baten. De partij stelt concrete doelen zoals 65% CO₂-reductie in 2030, klimaatneutrale elektriciteit in 2035, en een klimaatneutrale industrie en energievoorziening in 2040. Grote vervuilers worden financieel verantwoordelijk gemaakt, terwijl investeringen in schone energie, isolatie en een rechtvaardige transitie centraal staan.
Nederland volledig klimaatneutraal in 2040
GroenLinks-PvdA kiest voor een harde deadline: Nederland moet in 2040 klimaatneutraal zijn. Dit betekent dat alle elektriciteit, energiebronnen en industrie dan geen netto broeikasgassen meer uitstoten. De partij koppelt hier concrete tussendoelen aan en wil dat Nederland hiermee een Europese voortrekkersrol pakt.
“We zetten daarom alle zeilen bij om te zorgen dat Nederland in 2040 klimaatneutraal is. Om dat te bereiken streven we naar 65% CO₂-reductie in 2030. In 2035 zijn al onze elektriciteitsbronnen klimaatneutraal, en in 2040 ook onze energiebronnen én industrie. Ook in Europa is dit onze inzet.”
Grote vervuilers betalen voor de transitie
De partij vindt dat de kosten van de klimaattransitie niet bij gewone mensen moeten liggen, maar bij de grootste vervuilers. Door het principe ‘de vervuiler betaalt’ centraal te stellen, wil GroenLinks-PvdA dat bedrijven die veel CO₂ uitstoten een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie.
“We laten grote vervuilers een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie. Dat doen wij door het principe van ‘de vervuiler betaalt’ centraal te stellen in al ons klimaatbeleid.”
Klimaatneutrale elektriciteit en industrie als tussenstap
Om het doel van klimaatneutraliteit te bereiken, stelt de partij duidelijke tussenstappen: alle elektriciteitsbronnen moeten in 2035 klimaatneutraal zijn, en in 2040 geldt dit ook voor energiebronnen en industrie. Dit is een concrete routekaart richting het einddoel.
“In 2035 zijn al onze elektriciteitsbronnen klimaatneutraal, en in 2040 ook onze energiebronnen én industrie.”
Strenge voorwaarden en deadlines voor bedrijven
Bedrijven die willen verduurzamen krijgen steun, maar alleen als ze een geloofwaardig pad naar klimaatneutraliteit tonen. Er komen deadlines voor het opstellen van klimaatplannen en stevige normering, zodat bedrijven niet eindeloos kunnen uitstellen.
“We helpen bedrijven die willen verduurzamen financieel, maar onder strenge voorwaarden. Zoals een geloofwaardig pad naar klimaatneutraliteit.”
Klimaatneutrale luchtvaart in 2050
Voor de luchtvaart wordt een apart, specifiek doel gesteld: deze sector moet in 2050 klimaatneutraal zijn, met jaarlijks dalende CO₂- en geluidsplafonds.
“Om dat te stimuleren voeren we een CO₂-plafond en geluidsplafond in. Die dalen ieder jaar richting een klimaatneutrale luchtvaart in 2050.”
De SP streeft naar een klimaatneutrale en klimaatrechtvaardige samenleving in 2040, met een sterke nadruk op publieke regie, sociale rechtvaardigheid en het terugdringen van het kapitalisme als bron van de klimaatcrisis. Hun belangrijkste voorstellen zijn het versneld realiseren van klimaatneutraliteit, het waarborgen van draagvlak en bestaanszekerheid, en het koppelen van klimaatbeleid aan sociale vooruitgang en democratische zeggenschap.
Klimaatneutraal en klimaatrechtvaardig in 2040
De SP wil verder gaan dan de huidige klimaatdoelen en streeft naar een volledig klimaatneutrale én klimaatrechtvaardige samenleving in 2040. Dit doel wordt gekoppeld aan het waarborgen van bestaanszekerheid en het tegengaan van sociale tweedeling, met expliciete kritiek op het kapitalisme als oorzaak van de klimaatcrisis.
“Ons doel is daarom om in 2040 een klimaatneutrale én klimaatrechtvaardige samenleving te realiseren.”
“Wie echt de veiligheid van komende generaties wil waarborgen, moet lef tonen en radicaal durven ingrijpen. Daarom kiezen wij voor een grootschalige reddingsoperatie om de klimaatcrisis te bestrijden. Een crisis die in zijn kern veroorzaakt wordt door het kapitalisme.”
Klimaatrechtvaardigheidstoets: Klimaatbeleid mag niet tot tweedeling leiden
De SP koppelt klimaatneutraliteit aan sociale rechtvaardigheid en wil voorkomen dat klimaatbeleid vooral de lagere inkomens treft. Elk klimaatbeleid moet aantoonbaar bijdragen aan zowel emissiereductie als bestaanszekerheid.
“Daarvoor komt er een klimaatrechtvaardigheidstoets. Al het gevoerde beleid op klimaat moet zorgen dat we de uitstoot verminderen en de bestaanszekerheid vergroten.”
Publieke regie en democratische zeggenschap als voorwaarde
De SP ziet publieke regie en democratische controle als essentieel om klimaatneutraliteit te bereiken. Energievoorziening en verduurzaming moeten niet aan de markt worden overgelaten, maar collectief en sociaal worden georganiseerd.
“Met publieke regie en meer democratische zeggenschap. Zo zorgen we voor schone energie, sterke publieke voorzieningen en bestaanszekerheid voor iedereen.”
“De strijd tegen klimaatverandering is ook een kans op een eerlijke, duurzame toekomst voorbij het kapitalisme. De economie moet veranderen om de klimaatdoelen te halen en dat biedt juist de mogelijkheid om die verandering eerlijk te laten verlopen.”