Verkiezingsprogramma's 2025 overklimaa
JA21 verwerpt het huidige klimaatbeleid als onrealistisch en te kostbaar, en kiest voor een pragmatische koers gericht op betaalbaarheid, betrouwbaarheid en nationale zeggenschap. De partij zet vol in op kernenergie, behoud van fossiele brandstoffen zolang alternatieven ontbreken, en klimaatadaptatie in plaats van strenge mitigatie. JA21 wil nationale klimaatregels en belastingen beperken, en investeert liever in technologische innovatie en infrastructuur dan in symbolisch beleid.
Vol inzetten op kernenergie als hoofdoplossing
JA21 ziet kernenergie als de structurele en toekomstbestendige oplossing voor het energie- en klimaatvraagstuk, vanwege de betrouwbaarheid, betaalbaarheid en beperkte druk op het energienet. De partij wil grootschalig investeren in nieuwe kerncentrales en innovatieve technologieën, en kernenergie centraal stellen in het Nederlandse energiesysteem.
“JA21 kiest voor een betrouwbaar, betaalbaar energie- en klimaatbeleid op Nederlandse voorwaarden. Kernenergie staat hierin centraal.”
“Kernenergie is voor JA21 de toekomst: het is duurzaam, biedt zekerheid, creëert banen en zorgt voor innovatie. Het is daarmee een onmisbare pijler in een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem.”
“Ten minste 20 Gigawatt aan nieuwe kerncentrales realiseren in de komende 25 jaar.”
“Zo snel mogelijk beginnen met de gefaseerde bouw van vier kerncentrales.”
“Meerdere SMR’s (kleine kerncentrales) laten produceren in Nederland vóór 2035.”
Behoud fossiele brandstoffen zolang alternatieven ontbreken
JA21 vindt dat fossiele brandstoffen niet moeten worden afgeschreven zolang duurzame alternatieven, zoals kernenergie, nog niet volledig beschikbaar zijn. De partij wijst op de noodzaak van leveringszekerheid en betaalbaarheid, en wil bestaande fossiele infrastructuur behouden.
“Fossiele brandstoffen niet afschrijven zolang er geen volwaardige alternatieven zijn.”
“We moeten erkennen dat duurzame energie nog geen volwaardig alternatief is voor energie opgewekt door fossiele brandstof, en dat het versneld loslaten van fossiele brandstoffen grote effecten heeft voor de betrouwbaarheid en de betaalbaarheid van ons energienet.”
“Onze betrouwbare fossiele infrastructuur behouden: kolen- en aardgascentrales niet sluiten.”
“Aardgas blijven gebruiken en de doelstelling aardgasvrij in 2050 loslaten.”
Afwijzen van nationale klimaatheffingen en symboolpolitiek
JA21 wil geen nationale klimaatheffingen of extra klimaatregelgeving bovenop Europese regels, en verzet zich tegen beleid dat energie duurder maakt of eenzijdig gericht is op het sturen van het wereldwijde klimaat. De partij pleit voor een gelijk speelveld met buurlanden en wil betaalbaarheid centraal stellen.
“Bovenop Europese regels introduceren we geen nationale klimaatheffingen of andere klimaatregelgeving.”
“Geen belastingen als pressiemiddel om Nederlanders een andere, ‘duurzamere’ levensstijl op te dringen.”
“Symboolbeleid wijzen we af en we focussen op technologie en energiezekerheid.”
“In plaats van eenzijdig te proberen het wereldwijde klimaat te sturen, zetten wij in op klimaatadaptatie.”
Focus op klimaatadaptatie en technologische innovatie
In plaats van strenge mitigatie wil JA21 zich richten op het aanpassen van Nederland aan de gevolgen van klimaatverandering, met investeringen in waterbeheer, dijken en klimaatbestendig bouwen. Technologische innovatie wordt gezien als de pragmatische weg vooruit.
“In plaats van eenzijdig te proberen het wereldwijde klimaat te sturen, zetten wij in op klimaatadaptatie: het versterken van onze samenleving, infrastructuur en economie tegen de gevolgen van klimaatverandering.”
“Dat betekent gerichte investeringen in waterbeheer en dijken, een energievoorziening die betaalbaar én betrouwbaar is, en technologische innovaties die Nederland weerbaar maken.”
“Kiezen voor aanpassing aan het klimaat door investeringen in dijken, watermanagement en klimaatbestendig bouwen.”
Strenge voorwaarden voor wind- en zonne-energie, stoppen met warmtenetten
JA21 wil kernenergie verkiezen boven wind- en zonne-energie, strenge afstandsnormen voor windturbines hanteren, en stoppen met de massale aanleg van warmtenetten.
“Voor kernenergie kiezen in plaats van windturbines en zonneparken.”
“Daar waar vanuit beleid van vorige kabinetten nog windturbines op land moeten worden geplaatst, wil JA21 strenge afstandsnormen, zoals in Denemarken, om schadelijke gezondheidseffecten voor omwonenden te voorkomen.”
“Stoppen met de massale aanleg van nieuwe warmtenetten en de invoering van de Wet collectieve warmte en de Wet gemeentelijk instrumentarium warmtetransitie terugdraaien.”
“Een strenge afstandsnorm van 10 keer de masthoogte voor windturbines.”
FVD verwerpt het bestaan van een klimaatcrisis en wil al het huidige klimaatbeleid volledig schrappen. Ze pleiten voor het beëindigen van de energietransitie, het intrekken van de Klimaatwet en het Parijsakkoord, en het heropenen van fossiele energiebronnen, met als doel betaalbare en betrouwbare energie te garanderen. In plaats van CO₂-reductie zet FVD in op adaptatie (zoals dijkenbouw) en het nationaliseren van de energiesector.
Volledig schrappen van klimaatbeleid en klimaatwet
FVD ziet geen noodzaak voor klimaatbeleid en beschouwt het als schadelijk en onbetaalbaar. Ze willen alle klimaatmaatregelen, -wetten en internationale akkoorden beëindigen, en CO₂-reductiedoelen loslaten. Het beleid wordt als ineffectief en economisch desastreus gepresenteerd.
“De klimaatdiscussie heeft het energievraagstuk volledig uit balans gebracht... Het resultaat is een energievoorziening die niet goedkoper, betrouwbaarder of duurzamer is geworden, maar juist duurder en kwetsbaarder.”
“Forum voor Democratie kiest daarom voor een radicaal andere koers: stoppen met de energietransitie, intrekken van de klimaatwet, opzeggen van het Parijsakkoord en het loslaten van CO₂-doelen.”
“We trekken de Klimaatwet in en zeggen het Parijsakkoord op.”
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“We laten CO₂-reductie los als uitgangspunt, zodat beleid weer wordt gericht op betaalbaarheid en betrouwbaarheid van energie.”
Fossiele brandstoffen behouden en uitbreiden
FVD wil fossiele energiebronnen behouden en uitbreiden, waaronder kolen, olie en gas, en ziet deze als essentieel voor welvaart en energiezekerheid. Ze willen gaswinning hervatten, kolencentrales heropenen en investeren in nieuwe olie- en gasvelden.
“Forum voor Democratie gelooft niet in het klimaatprobleem en ziet geen reden om gebruik van fossiele brandstoffen uit te faseren.”
“We heropenen moderne kolen- en gascentrales.”
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden.”
“We zoeken actief naar nieuwe gas- en olievelden op land en zee, zodat we onze energiezekerheid op lange termijn veiligstellen.”
Stoppen met wind- en zonne-energie, verbod op subsidies
FVD wil geen nieuwe windmolens of zonneparken, bestaande parken ontmantelen, en alle subsidies voor duurzame energie stopzetten. Ze stellen dat deze bronnen het energienet instabiel maken en de natuur schaden.
“We plaatsen geen nieuwe windmolens op zee en ontmantelen bestaande windparken, zodat de natuur en de visserij niet verder worden geschaad.”
“We verbieden de aanleg van zonneparken op grond of water, zodat ruimte behouden blijft voor landbouw en natuur. Elke vorm van subsidie op de aanleg van zonnepanelen op daken wordt ingetrokken.”
“We voeren een wettelijk verbod in op nieuwe windturbines en breken bestaande windparken en zonneakkers systematisch af, zodat ons landschap wordt beschermd en onze energievoorziening niet langer afhankelijk is van het weer.”
Inzetten op adaptatie in plaats van mitigatie
In plaats van CO₂-reductie wil FVD inzetten op adaptatie aan klimaatverandering, zoals dijkenbouw, kustbescherming en innovatieve landbouw, waar Nederland volgens hen historisch sterk in is.
“Dankzij technologische vooruitgang zijn we beter beschermd tegen natuurgeweld, en dát moet ook de weg vooruit zijn: adaptatie in plaats van kostbare en ineffectieve CO₂-reductie.”
“In plaats daarvan richten wij ons op adaptatie – zoals dijkenbouw, kustbescherming en innovatieve landbouw – waar Nederland juist historisch sterk in is.”
“We investeren in dijken, kustbescherming, rivierbeheer, irrigatie en gewasontwikkeling, zodat Nederland beter beschermd is tegen weersextremen.”
Nationaliseren van de energiesector
FVD wil de energiesector nationaliseren om winsten in Nederland te houden, blackouts te voorkomen en energie betaalbaar te maken.
Klimaatkosten teruggeven aan burgers
FVD stelt dat het schrappen van klimaatbeleid miljarden bespaart, die zij willen teruggeven aan burgers via lastenverlichting.
NSC erkent het belang van het halen van de klimaatdoelen en zet in op een betaalbare, uitvoerbare energietransitie met nadruk op energiezekerheid, innovatie en Europese samenwerking. De partij wil fossiele subsidies afbouwen, kernenergie en hernieuwbare bronnen stimuleren, en is kritisch op nationale koppen bovenop Europees beleid. NSC kiest voor een pragmatische aanpak waarbij betaalbaarheid, uitvoerbaarheid en draagvlak centraal staan, met oog voor bescherming van natuur en het beperken van lasten voor huishoudens.
Fossiele subsidies afbouwen en Europese aanpak volgen
NSC wil de belastingkortingen op fossiele brandstoffen deels afbouwen en pleit voor een Europese aanpak om te voorkomen dat CO2-uitstoot zich verplaatst naar andere landen. De partij is kritisch op nationale koppen bovenop Europees klimaatbeleid en wil vooral inzetten op het Europese emissiehandelssysteem (ETS).
“Hiermee worden ook de belastingkortingen op fossiele brandstoffen deels afgebouwd. Met de opbrengsten kunnen private investeringen in energiebesparing en hernieuwbare energie in eigen land gestimuleerd worden.”
“We beperken de nationale ‘koppen’ op de Europese aanpak als het gaat om reductiedoelen, tempo, subsidies en belastingen. We willen ervoor waken dat het effect van een maatregel is dat de CO2 emissies zich naar een ander land verplaatsen.”
“De nationale ‘fossiele subsidies’ die grote bedrijven ontvangen in de vorm van vrijstellingen en degressieve tarieven in de energiebelasting willen we in Europees verband afbouwen.”
“Voor de transitie van de industrie, de energiesector, de maritieme sector en de luchtvaart is het Europese emissiehandelssysteem (ETS) het beste systeem, waardoor de uitstoot van CO2 een oplopende prijs krijgt.”
Kernenergie en hernieuwbare energie als speerpunten
NSC ziet kernenergie als onmisbaar in de toekomstige energiemix en wil inzetten op zon, wind (vooral op zee), geothermie, groen gas en waterstof. Grote windparken op land en zonnevelden op landbouwgrond wijst de partij af; innovatie en lokale initiatieven worden gestimuleerd.
“Kernenergie is onmisbaar als schone en betrouwbare bron in de energiemix van de toekomst. We steunen de ambitie om op termijn klimaatneutraal en energie-onafhankelijk te worden.”
“Zon, wind, geothermie, groen gas, waterstof en kernenergie zijn daarbij onmisbaar.”
“We zijn tegen de aanleg van zonnevelden op goede landbouwgronden en in natuurgebieden en tegen grote windparken op land. Zonnepanelen kunnen het best op daken en langs wegen en spoorlijnen worden opgesteld.”
“We steunen het vormen van lokale energiecoöperaties voor kleinschalige energieopwekking in wijken, dorpen en op bedrijventerreinen.”
Betaalbaarheid en uitvoerbaarheid voor huishoudens centraal
De energietransitie moet volgens NSC betaalbaar en uitvoerbaar zijn, met speciale aandacht voor huishoudens en kwetsbare groepen. De partij wil subsidies voor isolatie, een sociaal tarief op energiebelasting, en een nationaal programma energiebesparing.
“De energietransitie moet voor huishoudens en bedrijven uitvoerbaar en betaalbaar zijn.”
“We voeren een sociaal tarief in op de energiebelasting, waardoor het verwarmen van uw huis goedkoper wordt.”
“We geven subsidie voor het isoleren van huizen via gemeentelijke energieloketten.”
“Er moet een nationaal programma energiebesparing komen.”
“Voor slecht geïsoleerde woningen moet een lagere huurprijs gaan gelden.”
Tegen biomassa en tijdelijke rol voor CCS
NSC is tegen het verbranden van biomassa voor energieopwekking en wil geen subsidie voor BECCS of houtige biomassa. Afvang en opslag van CO2 (CCS) wordt slechts als tijdelijke, aanvullende maatregel geaccepteerd.
“We zijn tegen het verbranden van biomassa om energie op te wekken. We willen daarom geen subsidie voor BECCS of houtige biomassa.”
“Het afvangen en opslaan van CO2 (CCS) is een tijdelijke oplossing. Deze mag niet afleiden van de noodzaak om het gebruik van fossiele grondstoffen af te bouwen. We accepteren dat CCS de komende jaren wel onderdeel is van de maatregelen die nodig kunnen zijn om de klimaatdoelen te halen.”
Energiezekerheid en onafhankelijkheid als randvoorwaarde
NSC benadrukt het belang van energiezekerheid en onafhankelijkheid, mede vanwege geopolitieke ontwikkelingen. Gas uit kleine velden en importcontracten blijven nodig in de overgangsfase, maar het grote Groningerveld blijft dicht.
“Energie-onafhankelijkheid is door de huidige politieke situatie in de wereld belangrijker dan ooit.”
“Het gasverbruik zal de komende jaren geleidelijk dalen. In de overgangsfase moet de overheid lange termijncontracten faciliteren voor de import van gas en LNG om de gasprijs te stabiliseren. Daarnaast moeten kleine velden op de Noordzee in exploitatie worden genomen.”
“Dit gas komt beschikbaar zodat Nederlandse huishoudens gegarandeerd gas hebben houden. Ook de productie van groen gas moet worden opgeschaald.”
BBB kiest voor een nuchter, realistisch en kostenbewust klimaatbeleid zonder ideologische uitgangspunten. De partij wil geen extra nationale klimaatmaatregelen bovenop Europees beleid, pleit voor behoud van fossiele energie tot er betaalbare alternatieven zijn, en zet in op kernenergie, innovatie en lokale initiatieven. Klimaatmaatregelen moeten uitvoerbaar, betaalbaar en effectief zijn, met prioriteit voor economie, voedselzekerheid en draagvlak onder burgers.
Geen nationale koppen op Europees klimaatbeleid
BBB verzet zich tegen aanvullende Nederlandse klimaatmaatregelen bovenop Europese regels, omdat deze volgens de partij leiden tot economische schade, banenverlies en een minimaal effect op het wereldwijde klimaat. Ze willen alleen Europese verplichtingen uitvoeren en nationale koppen schrappen.
“Geen nationale koppen op Europees beleid.”
“Het afschaffen van nationale koppen op Europees klimaatbeleid (zoals extra CO₂heffing).”
“Wij willen geen nationale kop bovenop Europese regelgeving, zoals aanvullende CO₂ heffingen of overhaaste sluiting van kolencentrales.”
Stoppen met extra CO₂-heffing en behoud fossiele energie
BBB wil de extra nationale CO₂-heffing voor de industrie afschaffen en het openhouden van kolencentrales zolang er geen betrouwbare alternatieven zijn. De partij vindt dat Nederland niet moet stoppen met fossiele energie voordat alternatieven echt beschikbaar en betaalbaar zijn.
“De extra nationale CO₂ heffing voor de industrie daarom terugdraaien. Deze heffing, boven op het Europese ETSsysteem, schaadt ons vestigingsklimaat en jaagt bedrijven de grens over zonder aantoonbaar klimaateffect.”
“De sluiting van kolencentrales per 2030 wordt ingetrokken zolang elders in Europa minder efficiënte centrales draaien.”
“We stoppen pas met fossiele energie als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn.”
Versnellen bouw kerncentrales en inzetten op bewezen technologie
BBB ziet kernenergie als essentieel voor een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem en wil versneld inzetten op de bouw van grote en kleine kerncentrales. De partij wil een Deltaplan voor energietransitie gebaseerd op bewezen technologieën en expliciete afweging van economische effecten.
“We versnellen de bouw van kerncentrales; zowel grote kerncentrales als kleine modulair gebouwde kerncentrales (Small Modular Reactors: SMR’s).”
“Er komt een Deltaplan voor energietransitie gebaseerd op bewezen technologieën, met expliciete afweging van invloed op industriebeleid, armoede, verdienvermogen en strategische autonomie.”
Stoppen met SDE++-subsidies en technologie-neutrale aanpak
BBB wil de SDE++-subsidies voor duurzame energie vanaf 2026 beëindigen en kiest voor een technologie-neutrale aanpak waarbij innovatie, energiebesparing en lokale initiatieven centraal staan.
“Vanaf 2026 beëindigen we de SDE++ regeling. Subsidies op verlieslatende technieken worden afgebouwd. In plaats daarvan stimuleren we innovatie, energiebesparing en slimme infrastructuur.”
“BBB wil een technologie neutrale aanpak, waarbij bedrijven en huishoudens verduurzamen op hun eigen manier – zonder afhankelijkheid van de ‘subsidieindustrie’.”
Klimaatbeleid moet haalbaar, betaalbaar en niet ideologisch zijn
BBB benadrukt dat klimaatbeleid rationeel, uitvoerbaar en betaalbaar moet zijn, zonder ideologische of activistische uitgangspunten. De partij wil beleid dat werkt voor Nederland, met eerlijke kostenverdeling en inspraak van burgers.
“Klimaatbeleid moet haalbaar, uitvoerbaar en betaalbaar zijn. We herzien afspraken als ze leiden tot onrealistische ambities of onbetaalbare oplossingen.”
“Vrij blijven van ideologie: klimaatbeleid is geen religie, maar een beleidsopgave die om ratio vraagt;”
“Democratisch gelegitimeerd zijn, met inspraak van burgers zonder activistische vooringenomenheid.”
Inzetten op klimaatadaptatie en lokale maatregelen
BBB erkent de noodzaak van aanpassing aan klimaatverandering en wil inzetten op praktische, lokale maatregelen zoals vergroening van steden, waterbeheer en het versterken van de sponswerking van het landschap.
“We moeten werken aan een leefomgeving die hitte, droogte en wateroverlast beter aankan.”
“De sponswerking van het landschap versterken. We houden water langer vast in de natuur en landbouw.”
“Vergroening van steden. We zetten in op natuurlijke verkoeling in de steden en bewoonde gebieden via vergroening in plaats van verstening.”
De ChristenUnie ziet ambitieus klimaatbeleid als een morele en internationale verantwoordelijkheid, gericht op het beschermen van de schepping en het waarborgen van energieonafhankelijkheid. Ze willen de klimaatdoelen uit het Akkoord van Parijs overtreffen, inzetten op een duurzame energiemix (met wind, zon en kernenergie), en kiezen voor Europese samenwerking en beprijzing om weglek van uitstoot te voorkomen. Concrete maatregelen zijn onder meer het versneld verduurzamen van industrie, investeren in energie-infrastructuur, en het stimuleren van innovatie en isolatie.
Hogere klimaatdoelen en Europese samenwerking
De ChristenUnie wil verder gaan dan de huidige klimaatwet en streeft naar hogere CO2-reductie in 2030, met het Akkoord van Parijs als basis. Ze benadrukken het belang van een Europees gelijk speelveld om weglek van uitstoot te voorkomen en zien Europese regelgeving als kans, niet als bedreiging.
“Wij zien het Akkoord van Parijs en de Europese doelstellingen die daarop zijn gebaseerd als een goede basis. Dat geldt ook voor de Nederlandse Klimaatwet waarin is vastgelegd dat we in 2030 55% CO2-reductie moeten hebben behaald ten opzichte van 1990. De ChristenUnie richt zich op een hogere reductie in 2030, zodat tegenvallers er niet direct toe leiden dat we het minimale doel niet halen.”
“Vermindering van uitstoot in eigen land mag niet leiden tot hogere uitstoot elders. Daarom wordt bij klimaatbeleid zoveel mogelijk ingezet op een Europees gelijk speelveld, met zo min mogelijk weglek.”
“We zien aanvullende Europese regelgeving voor verduurzaming en maatschappelijk verantwoord ondernemen niet als bedreiging, maar als een kans.”
Investeren in duurzame energie-infrastructuur en energiemix
De partij wil het fundament van de energievoorziening leggen bij wind- en zonne-energie, gas- en kolencentrales uitfaseren, en kernenergie toevoegen. Ze investeren extra in energie-infrastructuur en innovatie om de energietransitie mogelijk te maken.
“Het fundament van onze toekomstige energievoorziening bestaat uit een mix van wind en zonne-energie. We faseren de gas- en kolencentrales uit, en vullen het energiesysteem aan met twee nieuwe grote kerncentrales.”
“In het Klimaatfonds trekken we extra geld uit voor energie-infrastructuur, zoals elektriciteits- en wartmenetten, isolatie van huizen en verduurzaming van de industrie, zodat Nederland een sterke en schone industriële sector behoudt.”
“Daarnaast onderzoeken we de inzet van kleine modulaire kerncentrales (SMR’s) van Europese producenten als alternatief voor of aanvulling op grote kerncentrales.”
De vervuiler betaalt: Europese beprijzing en afbouw fossiele subsidies
De ChristenUnie wil dat de werkelijke prijs van producten wordt betaald, inclusief milieukosten, en pleit voor Europese beprijzing om weglek te voorkomen. Ze willen fiscale voordelen voor fossiele brandstoffen afschaffen en opbrengsten inzetten voor vergroening.
“We willen dat die kosten worden meegerekend, zodat de werkelijke prijs (‘true price’) van producten wordt betaald. Dat stimuleert bedrijven om duurzame en eerlijk geproduceerde producten aan te bieden.”
“Deze vorm van beprijzing vindt idealiter plaats op Europees niveau, om weglekeffecten te voorkomen.”
“Andere fiscale voordelen die leiden tot extra broeikasgasemissies, ook wel fossiele subsidies genoemd, schaffen we af.”
Versneld verduurzamen van industrie en maatwerkafspraken
De partij ondersteunt het versneld afbouwen van uitstootrechten voor industrie, wil maatwerkafspraken met grote uitstoters, en inzet op innovatie zoals waterstof.
“Om grote uitstoters te verduurzamen, steunen we het Europese plan om versneld de uitstootrechten voor broeikasgassen in het emissiehandelssysteem in 2040 naar nul af te bouwen.”
“We blijven werk maken van maatwerkafspraken met grote, strategische bedrijven en sectoren. Bedrijven die een plan hebben om volledig te verduurzamen, krijgen steun.”
“We stimuleren waterstofinnovatie, om duurzaam geproduceerde waterstof in te zetten in de industrie.”
Isolatie en verduurzaming van woningen
De ChristenUnie wil het Nationaal Isolatieprogramma uitbreiden, slecht geïsoleerde huizen met voorrang aanpakken, en nieuwbouw altijd gasloos en klimaatbestendig maken.
“Het Nationaal Isolatieprogramma wordt voortgezet en uitgebreid, richting een gerichte wijk-voor-wijkaanpak samen met woningcorporaties. Bij isoleren wordt gezond ventileren de norm. Slecht geïsoleerde huizen pakken we met voorrang aan, straat voor straat, zonder ingewikkelde procedures of subsidieaanvragen, met verplichte sturing op energielabels.”
“Nieuwbouw is altijd gasloos, voorziet in ecologische oplossingen en is klimaatbestendig.”
Klimaatadaptatie en internationale inzet
De partij zet in op internationale klimaatadaptatie, waarbij Nederlandse kennis wordt ingezet om andere landen te helpen zich aan te passen aan klimaatverandering.
“Nederland zet zich ook in op internationale klimaatadaptatie. Specifieke kennis van Nederlandse bedrijven kan voor sommige landen cruciaal zijn om zich voor te bereiden op het veranderende klimaat.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) kiest voor een radicaal en ambitieus klimaatbeleid, gericht op het beperken van de opwarming tot maximaal 1,5 graad en het versneld klimaatneutraal maken van Nederland, met 2030 als uitgangspunt. Ze willen fors investeren (5% BBP), grote vervuilers en financiële instellingen strenger aanpakken, fossiele sectoren systematisch afbouwen, en inzetten op een eerlijke, rechtvaardige transitie waarbij natuurherstel en sociale rechtvaardigheid centraal staan.
5% van het BBP naar klimaat- en natuurcrisis
PvdD wil wettelijk vastleggen dat 5% van het bruto binnenlands product wordt besteed aan het bestrijden van de klimaat- en natuurcrisis. Dit is een van de meest concrete en onderscheidende voorstellen, bedoeld om de urgentie en omvang van de benodigde transitie te onderstrepen.
“We leggen wettelijk vast dat 5% van het BBP naar het bestrijden van de klimaat- en natuurcrisis gaat.”
Klimaatdoel aanscherpen: klimaatneutraal in 2030
De partij stelt dat Nederland het Klimaatakkoord van Parijs eindelijk moet naleven en streeft naar klimaatneutraliteit in 2030, met een nationaal CO2-budget als basis. Dit is een veel ambitieuzer doel dan de huidige nationale en Europese doelen.
“We scherpen het klimaatdoel aan. Nederland komt eindelijk in actie om het Klimaatakkoord van Parijs na te leven en de opwarming van de Aarde te beperken tot 1,5 graden... Daarom moet Nederland koers zetten om zo snel mogelijk klimaatneutraal te zijn, met 2030 als uitgangspunt.”
“Een nationaal CO2-budget is de basis van het klimaatbeleid. Met een eerlijke verdeling van het mondiale CO2-budget beperken we de opwarming tot 1,5 graad.”
Grote vervuilers en financiële sector krijgen klimaatplicht
PvdD wil dat grote vervuilers en financiële instellingen verplicht worden tot een overtuigend klimaatplan voor de hele keten, en dat klimaatsubsidies alleen gaan naar bedrijven die aantoonbaar bijdragen aan natuur en gezondheid.
“De grote vervuilers en financiële instellingen krijgen een klimaatplicht. Dit betekent dat zij een overtuigend klimaatplan maken om hun uitstoot in de hele keten terug te dringen.”
“We zetten in op klimaatsubsidies. Bedrijven ontwikkelen een onderbouwd en toetsbaar klimaatplan om hiervoor in aanmerking te komen. Bedrijven krijgen geen subsidies als zij met hun productie de natuur of de gezondheid van burgers aantasten.”
Fossiele sector systematisch afbouwen
De partij wil de fossiele sector actief en systematisch afbouwen via financiële restricties, investeringsbeperkingen, uitfaseringsschema’s en een verbod op fossiele reclame. Banken en investeringsfondsen worden verplicht hun leningen aan fossiele projecten af te bouwen.
“We bouwen de fossiele sector systematisch af met financiële (krediet)restricties, investeringsbeperkingen en uitfaseringsschema’s. Nederlandse banken en investeringsfondsen worden verplicht hun leningen aan fossiele projecten af te bouwen.”
“Na succesvol ingestelde lokale verboden, verbieden we ook landelijk reclames die schadelijk zijn voor het klimaat.”
Klimaatbelasting op grote vermogens en eerlijke transitie
PvdD wil een klimaatbelasting op grote vermogens invoeren en de transitie naar duurzaamheid rechtvaardig maken, met speciale aandacht voor lage inkomens.
“We voeren een klimaatbelasting in voor de grootste vermogens, op basis van de Groene Belastinggids. We maken het mensen met een laag inkomen makkelijker om duurzame keuzes te maken. Hiermee zetten we in op een rechtvaardige transitie naar een gezonde samenleving.”
Klimaatbeleid als kerntaak van overheid en samenleving
De partij wil een Ministerie voor Natuur en Klimaat oprichten, maandelijkse persconferenties over de klimaatcrisis, en het gedrag van consumenten centraal stellen in het klimaatbeleid.
“Er komt een Ministerie voor Natuur en Klimaat.”
“De minister-president geeft iedere maand een persconferentie over de klimaat- en natuurcrisis.”
“Gedrag van consumenten wordt een kernonderdeel van het klimaatbeleid. Duurzame keuzes worden makkelijker, aantrekkelijker en goedkoper. In de winkel, bij het vervoer en bij beslissingen thuis.”
Geen subsidies voor schijnoplossingen en afwijzing van CCS en kernenergie
PvdD verwerpt schijnoplossingen zoals CCS (carbon capture and storage) en kernenergie, omdat deze volgens hen de transitie vertragen en niet bijdragen aan structurele emissiereductie.
“Het afvangen en opslaan van broeikasgassen (carbon capture and storage, CCS) stimuleert bedrijven door te gaan met vervuiling. We stoppen met het subsidiëren van CCS.”
“Nederland bouwt geen nieuwe kerncentrales en bestaande centrales worden zo snel mogelijk gesloten. Kerncentrales komen te laat – de bouw...”
Eerlijke bijdrage aan mondiale klimaatfinanciering
De partij erkent klimaatrechtvaardigheid als uitgangspunt en wil dat Nederland een eerlijk deel betaalt aan mondiale klimaatfinanciering, met speciale aandacht voor kwetsbare regio’s zoals Caribisch Nederland.
“Nederland betaalt een eerlijke bijdrage aan de mondiale klimaatfinanciering voor het terugdringen van uitstoot en draagt bij aan klimaatherstelmaatregelen.”
“Er komt een eerlijk deel van het klimaatbudget beschikbaar voor Bonaire, Saba en Sint-Eustatius. Hiermee kunnen de eilanden zich beschermen tegen klimaatverandering en omschakelen naar een duurzame economie en energievoorziening.”
BVNL verwerpt het huidige klimaatbeleid en internationale klimaatafspraken, en kiest voor een pragmatische, technologische benadering gericht op betaalbare energie en nationale soevereiniteit. De partij wil stoppen met subsidies, verplichtingen en fondsen voor klimaatmaatregelen, en zet in op kernenergie, gaswinning en innovatie zonder dwang. Klimaatbeleid mag volgens BVNL geen ideologie of obsessie worden, maar moet gebaseerd zijn op technisch en financieel rendement.
Stoppen met internationale klimaatafspraken en klimaatfondsen
BVNL ziet internationale klimaatafspraken en nationale klimaatfondsen als ineffectief en schadelijk voor economie en soevereiniteit. De partij wil deze direct beëindigen en geen belastinggeld meer besteden aan wat zij als "zinloos klimaatbeleid" beschouwt.
“De Europese Green Deal en het Klimaatakkoord zeggen we op, waaronder begrepen het CO2 handelssysteem ETS.”
“Het klimaatfonds van € 35 miljard wordt ontmanteld.”
“Stoppen met zinloos klimaatbeleid en waar nodig inzetten op adaptatie.”
“Nederland doet niet meer mee aan de Green Deal. De Green Deal is een gevaarlijke ideologie die slechts leidt tot voedseltekorten, armoede, afhankelijkheid en werkeloosheid.”
Inzetten op kernenergie en gaswinning voor energievoorziening
BVNL wil energiezekerheid en betaalbaarheid waarborgen door te investeren in kernenergie en (binnenlandse) gaswinning, in plaats van wind- en zonneparken op land of zee. Technisch en financieel rendement zijn leidend, niet ideologie.
“Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen.”
“Onderzoek naar SMR (Small-Modular-Reactor) energiecentrales op basis van bestaande en Thorium-technologie wordt actief gestimuleerd.”
“We gaan door met ontwikkeling van en productie uit gasvelden in de Noordzee.”
“Geen nieuwe windmolens op land of op zee.”
Afschaffen van subsidies, verplichtingen en dwangmaatregelen
BVNL is tegen subsidies voor klimaatmaatregelen, verplichte verduurzaming en het verbieden van traditionele energiebronnen. De partij wil keuzevrijheid voor burgers en bedrijven, en ziet innovatie als alternatief voor dwang.
“Subsidies worden zoveel mogelijk gestopt.”
“Hybride systemen worden niet verplicht in 2026 en gasgestookte CV-ketels blijven toegestaan. Warmtepompen worden niet verplicht.”
“CCS (Carbon Capture and Storage) wordt verboden. Deze techniek levert niets op en kost heel erg veel geld.”
“Kolencentrales openhouden totdat goede stabiele alternatieven voorhanden zijn.”
Klimaatministerie en klimaattafels afschaffen
BVNL wil het ministerie voor klimaat opheffen en stoppen met overlegstructuren zoals klimaattafels, omdat deze volgens de partij niet democratisch en niet effectief zijn.
De SP kiest voor een radicaal sociale en collectieve aanpak van het klimaatprobleem, waarbij klimaatrechtvaardigheid en publieke regie centraal staan. Ze willen de klimaatcrisis bestrijden door grote investeringen in duurzame energie, woningisolatie en vergroening, zonder dat de kosten op de werkende klasse worden afgewenteld. De partij koppelt klimaatbeleid expliciet aan het terugdringen van het kapitalisme en het vergroten van bestaanszekerheid.
Klimaatrechtvaardigheid en collectieve aanpak
De SP wil dat klimaatbeleid eerlijk is en niet leidt tot tweedeling; de lasten mogen niet bij de gewone mensen terechtkomen. Klimaatmaatregelen moeten collectief worden georganiseerd en gefinancierd, met speciale aandacht voor de werkende klasse en kwetsbare groepen.
“Daarvoor komt er een klimaatrechtvaardigheidstoets. Al het gevoerde beleid op klimaat moet zorgen dat we de uitstoot verminderen en de bestaanszekerheid vergroten.”
“We gaan de klimaatcrisis te lijf met collectief beleid waar iedereen voordeel bij heeft. Geen individuele verantwoordelijkheid, maar gezamenlijk georganiseerde en gefinancierde maatregelen zoals zonnepanelen op alle geschikte daken, het verduurzamen van woningen, circulair grondstoffengebruik en schonere productie. Deze klimaatrechtvaardigheid is goed voor je portemonnee, je gezondheid, de natuur en ons klimaat.”
“Tweedeling door klimaatbeleid staan wij niet toe.”
Publieke regie op energie en warmte
De SP wil de energievoorziening nationaliseren en de warmtesector onder publieke controle brengen, zodat de energietransitie eerlijk, betaalbaar en democratisch verloopt.
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt.”
“Wij gaan de drie grote private warmtebedrijven (Eneco, Vattenfall en Ennatuurlijk) overnemen en omvormen tot vier publieke, regionale warmtebedrijven. Daarmee brengen we de warmtevoorziening weer onder democratische controle.”
Investeren in woningisolatie en betaalbaarheid
De partij koppelt klimaatbeleid aan wooncomfort en betaalbaarheid, met grootschalige isolatieprogramma’s en automatische huurverlaging voor slecht geïsoleerde woningen.
“Wij pakken 1,5 miljoen slecht geïsoleerde huur en koopwoningen aan voor 2030 met een Nationaal Isolatie Programma.”
“Iedereen verdient een comfortabel, energiezuinig huis tegen een eerlijke prijs. Daarom zorgen wij ervoor dat huurders in woningen met een slecht energielabel (E, F of G) automatisch minder huur gaan betalen zolang de woning nog niet is verduurzaamd.”
Stoppen met fossiele subsidies en eerlijke belastingen
De SP wil fossiele subsidies afschaffen en de energiebelasting verlagen voor huishoudens, terwijl grootverbruikers meer gaan betalen.
Vergroening van steden en Nationaal Bomenplan
De partij zet in op grootschalige vergroening van steden en dorpen, met een landelijke groennorm en het planten van bomen voor elke Nederlander.
“Daarom planten we een boom voor iedere inwoner en voeren we een landelijke groennorm in, als onderdeel van een groots 25jarenplan om elke wijk in Nederland groener en leefbaarder te maken.”
“Met een Nationaal Bomenplan planten we voor elke Nederlander een boom. Zo kunnen we meer dan 100 duizend hectare bos bijplanten.”
Kritiek op kapitalisme als oorzaak van de klimaatcrisis
De SP verbindt de klimaatcrisis expliciet aan het kapitalistische systeem en pleit voor het terugdringen daarvan als voorwaarde voor echte oplossingen.
“Een crisis die in zijn kern veroorzaakt wordt door het kapitalisme. Want zolang winst boven alles gaat, blijft het kapitalisme de bron van deze crisis en moeten we het kapitalisme dus terugdringen om ons klimaat en onze toekomst te redden.”
Geen CO₂-opslag als structurele oplossing
De SP wijst grootschalige CO₂-opslag af als uitstelgedrag en wil gemeenschapsgeld inzetten voor echte duurzame transitie.
“Het grootschalig opslaan van CO₂ onder de grond is geen structurele oplossing, maar een tijdelijke lapmiddel voor bedrijven die hun vervuiling willen uitstellen. Wij kiezen ervoor om gemeenschapsgeld niet langer te verspillen aan uitstelgedrag, maar te investeren in de echte, duurzame transitie.”
Klimaatadaptatie en bescherming tegen extreem weer
De partij wil investeren in klimaatadaptatie, zoals sterke dijken, vergroening en opvanglocaties voor kwetsbare groepen, om Nederland weerbaar te maken tegen extreem weer.
“We bereiden Nederland voor op extremer weer door te investeren in klimaatadaptatie. Dat betekent bescherming tegen hitte, droogte en overstromingen. Met sterke dijken, meer groen in steden en een gezond waterbeheer.”
50PLUS erkent het belang van klimaatbeleid, maar wil vooral Europese samenwerking en geen nationale koppen op klimaatmaatregelen. De partij legt de nadruk op klimaatadaptatie voor ouderen, met concrete voorstellen zoals een Nationaal Hitteplan en subsidies voor airconditioning, en kiest voor kernenergie als oplossing voor CO2-reductie. Hun visie is pragmatisch: bescherming van ouderen tegen klimaatrisico’s en behoud van betaalbaarheid en concurrentiepositie staan centraal.
Europese samenwerking, geen nationale koppen
50PLUS vindt dat klimaatbeleid alleen effectief is als het op Europees of mondiaal niveau wordt gevoerd en verzet zich tegen strengere nationale regels of extra lasten voor Nederland. Ze willen nationale klimaatmaatregelen uitfaseren zodra Europese CO2-beprijzing wordt opgeschaald.
“Gezamenlijk klimaatbeleid op Europees of wereldwijd niveau, anders is het niet effectief.”
“Uitfasering van het nationale klimaatbeleid, nadat gezamenlijk is besloten om het Europese beprijzen van CO2 op te schalen.”
“Dezelfde regels voor iedereen binnen Europa. Dus geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
Klimaatadaptatie en hittebescherming voor ouderen
De partij ziet ouderen als extra kwetsbaar voor klimaatverandering, met name hittegolven, en stelt concrete maatregelen voor om hun gezondheid te beschermen. Dit omvat onder meer een Nationaal Hitteplan, subsidies voor airco’s, koele ruimtes en extra zorg tijdens hitte.
“Een Nationaal Hitteplan waarbij elke gemeente binnen 3 jaar een plan heeft voor bescherming van ouderen tijdens hittegolven.”
“Subsidie van 2.000 euro voor airconditioning voor 75-plussers met hart-, long- of andere chronische aandoeningen.”
“Koele ruimtes in elke wijk waar ouderen terecht kunnen tijdens hitte, zoals in bibliotheken, wijkcentra en verzorgingshuizen.”
“Extra thuiszorg en controle tijdens hittegolven voor kwetsbare alleenstaande ouderen.”
“Groene daken en gevels bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen voor natuurlijke verkoeling.”
Kernenergie als oplossing voor CO2-reductie
50PLUS kiest expliciet voor kernenergie als belangrijkste route naar CO2-reductie en energiezekerheid, en wil geen verplichte warmtepompen of gasafsluiting zonder betaalbare alternatieven.
Kritiek op huidig klimaatbeleid en kosten
De partij is kritisch over het huidige nationale klimaatbeleid, noemt het duur en ineffectief, en waarschuwt voor negatieve gevolgen voor de economie en het elektriciteitsnet.
“Klimaatbeleid is een peperduur speeltje voor politici die graag over het klimaat praten. Het elektriciteitsnet kan aanbod en vraag niet meer aan.”
“Slecht doordachte en slecht uitgevoerde plannen op het terrein van energie, klimaat, stikstof en natuurbeleid, hebben ervoor gezorgd dat Nederland zijn aansluiting bij de economische top van de wereld dreigt kwijt te raken.”
BIJ1 kiest voor een radicaal rechtvaardige en collectieve aanpak van de klimaatcrisis, waarbij de grootste vervuilers betalen en de energietransitie volledig in publieke handen komt. De partij koppelt klimaatrechtvaardigheid aan sociale gelijkheid, ontgroei en dekolonisatie, en pleit voor bindende klimaatdoelen, het beëindigen van fossiele subsidies, en internationale verantwoordelijkheid. BIJ1 verwerpt technocratische en kapitalistische oplossingen en wil dat klimaatbeleid structureel ongelijkheid en klimaatracisme bestrijdt.
Klimaatrechtvaardigheid: Grote vervuilers betalen, niet burgers
BIJ1 stelt dat de kosten van klimaatbeleid niet langer op gewone burgers mogen worden afgewenteld, maar gedragen moeten worden door de grootste vervuilers. Dit is een reactie op de huidige oneerlijke verdeling van lasten, waarbij multinationals buiten schot blijven. Klimaatrechtvaardigheid betekent voor BIJ1 ook het aanpakken van klimaatracisme en het erkennen van de historische verantwoordelijkheid van westerse landen.
“De kosten van klimaatbeleid worden niet langer gedragen door gewone burgers maar door grote vervuilers. Klimaatbeleid gaat niet langer ten koste van bestaanszekerheid.”
“Alle benodigde klimaatmaatregelen worden voortaan getoetst op klimaatrechtvaardigheid. Dat betekent dat de kosten van klimaatbeleid worden gedragen door de grootste vervuilers.”
“71% van alle uitstoot wereldwijd sinds 1988 is afkomstig van slechts 100 bedrijven. Maar in de praktijk worden klimaatmaatregelen afgewenteld op gewone burgers, terwijl deze vervuilende kapitalisten juist buiten schot blijven.”
Publieke energietransitie en bindende klimaatdoelen
De energietransitie moet volgens BIJ1 een publieke taak zijn, zonder winstoogmerk of marktwerking. De overheid investeert massaal in klimaatneutrale infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie, met bindende en wettelijk vastgelegde doelen voor netto nul uitstoot in 2030 (inclusief scope 1, 2 en 3 emissies). Fossiele subsidies en nieuwe olie- en gasprojecten worden beëindigd.
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine. De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle.”
“De Nederlandse uitstoot van broeikasgassen staat in 2030 op netto 0 (in scope 1, 2 én 3 emissies). Deze doelen worden wettelijk vastgelegd en zijn bindend.”
“Subsidies op (de productie van) fossiele brandstoffen en financiële steun aan de fossiele industrie worden zo snel mogelijk beëindigd.”
Internationale klimaatrechtvaardigheid en klimaatracisme
BIJ1 erkent de mondiale dimensie van de klimaatcrisis en stelt dat Nederland als eerste westers land verantwoordelijkheid moet nemen voor zijn aandeel. Klimaatracisme en de gevolgen van het koloniaal verleden worden expliciet benoemd, met bijzondere aandacht voor het Caribische deel van het Koninkrijk.
“Nederland neemt als 1e westerse land de verantwoordelijkheid voor ons grote aandeel in het veroorzaken van de klimaatcrisis en neemt in VN-verband het voortouw.”
“Het feit dat dit niet gebeurt, omdat de gevolgen minder voelbaar zijn in de westerse wereld, noemen we klimaatracisme. Voor klimaatrechtvaardigheid strijden, gaat voor ons dan ook altijd gepaard met het bestrijden van klimaatracisme.”
“BIJ1 pleit voor meer aandacht voor klimaatracisme binnen heel Nederland, omdat de gevolgen van de klimaatcrisis nu al voelbaar zijn in het Caribische deel.”
Onteigening en publieke inzet van fossiele bedrijven
BIJ1 wil dat fossiele en vervuilende bedrijven die sluiten, worden onteigend. Hun kapitaal en infrastructuur worden ingezet voor publieke doelen, en opruimkosten worden uit hun eigen activa betaald, niet door de samenleving.
“Vervuilende en fossiele bedrijven die sluiten worden onteigend. Hun kapitaal, machines en infrastructuur worden ingezet voor publieke doelen. Opruimkosten, bodemsanering en herstel worden niet afgewenteld op de samenleving, maar betaald uit hun eigen activa — ook bij faillissement of uitkoop.”
Militaire uitstoot en ecocide strafbaar stellen
BIJ1 wil dat militaire uitstoot volledig wordt meegeteld in klimaatdoelstellingen en dat ecocide strafbaar wordt. Bedrijven die klimaatschade veroorzaken, moeten verantwoordelijk worden gehouden voor misdaden tegen mens en natuur.
“Alle militaire uitstoot moet voorts structureel worden meegeteld in uitstootanalyses; hier valt ook indirecte (scope 3) uitstoot onder, zoals de uitstoot die vrijkomt bij de inzet van geëxporteerde wapens.”
“Ecocide wordt strafbaar en er komt een reclame- en sponsorverbod voor de fossiele industrie en vliegmaatschappijen.”
De PVV verwerpt het huidige klimaatbeleid volledig en noemt het onhaalbaar, onbetaalbaar en ineffectief voor Nederland. De partij wil alle klimaatmaatregelen en -subsidies schrappen, zich terugtrekken uit internationale klimaatafspraken, en inzetten op betaalbare energie via fossiele brandstoffen en kernenergie in plaats van duurzame bronnen. De focus ligt op leveringszekerheid, lagere energielasten en het beëindigen van wat zij zien als "klimaatgekte".
Klimaatbeleid volledig afschaffen en uit klimaatakkoorden stappen
De PVV vindt het Nederlandse klimaatbeleid zinloos vanwege de geringe mondiale impact van Nederland en de hoge kosten. Ze willen alle nationale en internationale klimaatverplichtingen beëindigen en stoppen met klimaatgerelateerde uitgaven.
“We trekken ons terug uit het VN-Klimaatakkoord van Parijs en trekken de Klimaatwet in. We schrappen het Klimaatfonds en doeken het Klimaatberaad op.”
“Terugtrekken uit het VN-Klimaatakkoord van Parijs; Klimaatwet intrekken. Klimaatfonds schrappen; Klimaatberaad opdoeken.”
“We schrappen alle uitgaven uit het Klimaatfonds.”
Stoppen met duurzame energie en subsidies, inzetten op fossiel en kernenergie
De PVV wil geen nieuwe windturbines of zonneparken, alle klimaatsubsidies schrappen, en juist investeren in fossiele brandstoffen en kernenergie voor stabiele en betaalbare energievoorziening.
“Geen enkele nieuwe windturbine er meer bij; geen nieuwe zonneparken”
“SDE++ en andere klimaatsubsidies schrappen”
“Onze moderne, schone kolen- en gascentrales openhouden. Nieuwe kerncentrales bijbouwen, ook kleine modulaire reactoren; inzet op thorium”
“Meer en snellere gas- en oliewinning op de Noordzee”
Geen verplichtingen of lastenverzwaringen voor burgers en bedrijven
De PVV wil burgers en bedrijven niet langer verplichten tot verduurzaming of extra kosten opleggen vanwege klimaatmaatregelen. Ze willen lagere energiebelasting, geen verplichte warmtepomp, en geen klimaatcampagnes.
Klimaatadaptatie in plaats van mitigatie
In plaats van CO2-reductie richt de PVV zich op aanpassing aan klimaatverandering, zoals waterveiligheid, en niet op het verminderen van uitstoot.
“Geen klimaatmitigatie, maar klimaatadaptatie: actualisering van het programma Ruimte voor de Rivier en het Hoogwaterbeschermingsprogramma”
“We actualiseren het programma Ruimte voor de Rivier en het Hoogwaterbeschermingsprogramma; dat zet meer zoden aan de dijk dan een beetje CO2-reductie.”
Volt kiest voor een ambitieus en bindend klimaatbeleid, met als doel Nederland en de EU in 2040 volledig klimaatneutraal te maken. Ze willen dit bereiken door wettelijke vastlegging van klimaatneutraliteit, een eerlijke verdeling van lasten, het beprijzen van CO₂-uitstoot, en het versterken van klimaatadaptatie en -bestendigheid. De partij legt nadruk op Europese samenwerking, het laten betalen van vervuilers, en het ondersteunen van kwetsbare groepen en sectoren bij de transitie.
Wettelijk vastleggen van klimaatneutraliteit in 2040
Volt wil dat Nederland en de EU in 2040 wettelijk verplicht klimaatneutraal zijn, met harde normen in plaats van vrijblijvende doelen. Dit moet zorgen voor duidelijkheid, urgentie en een effectieve aanpak van klimaatverandering.
“We leggen wettelijk vast dat we in 2040 klimaatneutraal zijn. Geen vage beloften, maar duidelijke afspraken. In Nederland en in de EU.”
“We leggen het netto CO₂-reductiepercentage van 100% in 2040 vast in de wet. Zo maken we een einde aan streefpercentages en introduceren we een harde norm die ons klimaat nodig heeft.”
Eerlijke verdeling van klimaatlasten en klimaatrechtvaardigheid
Volt wil dat de kosten van klimaatbeleid eerlijk worden verdeeld, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen en toekomstige generaties. De partij wil dat de vervuiler betaalt en dat klimaatbeleid wordt getoetst op rechtvaardigheid.
“Nieuw klimaatbeleid dat invloed heeft op de portemonnee moet getoetst worden op het eerlijk verdelen van de lasten. Ook moet er gekeken worden naar de kosten voor de volgende generaties van het lenen van geld voor fondsen: dit wordt voorkomen door de vervuiler nu te laten betalen.”
“We nemen de gevolgen van klimaatverandering mee in overheidsplannen via een klimaattoets bij nieuwe projecten en houden daarbij rekening met klimaatrechtvaardigheid.”
Minimale CO₂-prijs en beprijzing van alle uitstoot
Volt wil een minimale CO₂-prijs voor alle Nederlandse broeikasgasuitstoot, gelijk aan of hoger dan de ETS-prijs, en rekent ook de uitstoot van geïmporteerde producten mee in de nationale klimaatdoelen.
“We dichten de gaten van CO₂-beprijzing door het belastingstelsel te hervormen, zodat voor alle Nederlandse broeikasgasuitstoot een minimale CO₂-prijs geldt. Deze prijs heeft in ieder geval de hoogte van de huidige Europese belasting voor de grootste vervuilers (ETS-prijs).”
“We rekenen de vervuiling van geïmporteerde producten mee in onze nationale klimaatdoelen, zoals Zweden ook al doet.”
Europese samenwerking en versnelling van klimaatbeleid
Volt pleit voor een gecoördineerde Europese aanpak, met gezamenlijke fondsen en ambitieuzere doelen, om versnippering te voorkomen en alle lidstaten mee te krijgen in de transitie.
“We investeren in één gecoördineerde Europese aanpak om klimaatneutraliteit en energieonafhankelijkheid te bereiken in plaats van de 27 verschillende nationale aanpakken.”
“Volt wil dat Nederland de Europese Commissie om ambitieuzer klimaatbeleid verzoekt om daarmee klimaatrechtszaken te voorkomen.”
Klimaatadaptatie en weerbaarheid tegen extreem weer
Volt wil investeren in klimaatadaptatie, onder meer via een klimaatadaptatiefonds en een klimaatnoodfonds, en het klimaatbestendig maken van infrastructuur en woningen.
“Volt wil op Europees niveau en in Nederland een klimaatadaptatiefonds voor de noodzakelijke investeringen opzetten. Daarnaast willen we ook een klimaatnoodfonds opzetten om inwoners en bedrijven bij klimaatrampen te ondersteunen.”
“De Europese samenleving past zich aan met klimaatadaptieve systemen. Bijvoorbeeld door het creëren van robuustere ecosystemen door de natuur uit te breiden, of door het klimaatbestendiger maken van onze infrastructuur.”
Stoppen met fossiele energie en de vervuiler laten betalen
Volt wil stoppen met fossiele energie en de kosten van verduurzaming bij de vervuilers leggen, zodat de transitie versnelt en eerlijker wordt.
“We stoppen met fossiele energie en vervuilers betalen mee aan verduurzaming.”
Klimaatneutrale nieuwbouw en verduurzaming bestaande woningen
Volt wil dat alle nieuwbouw vanaf 2030 klimaatneutraal is en het verduurzamen van bestaande gebouwen makkelijker wordt gemaakt.
“We zorgen dat in 2030 alle nieuwbouw klimaatneutraal is en we maken het verduurzamen van bestaande gebouwen makkelijker.”
GroenLinks-PvdA ziet de klimaatcrisis als een urgente, allesomvattende uitdaging die vraagt om rechtvaardig, ambitieus en sociaal klimaatbeleid. Ze willen grote vervuilers laten betalen, investeren fors in isolatie, schone energie en een klimaatneutraal Nederland in 2040, en zorgen dat de kosten en baten eerlijk verdeeld worden. Hun aanpak combineert sociale rechtvaardigheid met stevige maatregelen voor CO₂-reductie, verduurzaming van woningen, industrie en landbouw, en internationale solidariteit.
Grote vervuilers betalen de rekening
GroenLinks-PvdA wil dat de grootste veroorzakers van klimaatverandering de meeste kosten dragen, in plaats van gewone mensen. Dit principe van klimaatrechtvaardigheid staat centraal in hun beleid en is bedoeld om de transitie eerlijk te laten verlopen.
“De rekening hoort bij de grote vervuilers te liggen, niet bij mensen die het minste bijdragen aan klimaatverandering.”
“Grote vervuilende bedrijven gaan eerlijk belasting betalen over vervuilende uitstoot. Fossiele subsidies bouwen we af.”
“We laten grote vervuilers een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie. Dat doen wij door het principe van ‘de vervuiler betaalt’ centraal te stellen in al ons klimaatbeleid.”
Nederland klimaatneutraal in 2040
De partij stelt een ambitieus tijdpad voor: Nederland moet in 2040 volledig klimaatneutraal zijn, met stevige tussendoelen voor CO₂-reductie en elektrificatie van energie en industrie. Dit is een van de meest concrete en onderscheidende doelen in hun programma.
“We zetten daarom alle zeilen bij om te zorgen dat Nederland in 2040 klimaatneutraal is. Om dat te bereiken streven we naar 65% CO₂-reductie in 2030. In 2035 zijn al onze elektriciteitsbronnen klimaatneutraal, en in 2040 ook onze energiebronnen én industrie.”
Grootschalig isolatie-offensief voor woningen
Het isoleren van woningen is een speerpunt, zowel voor het klimaat als voor betaalbaarheid. De partij wil grootschalig investeren in isolatie, met prioriteit voor slecht geïsoleerde huizen en huurders, en koppelt dit aan sociale maatregelen zoals huurkortingen.
Investeren in schone energie en industrie
GroenLinks-PvdA wil fors investeren in wind- en zonne-energie, het elektriciteitsnet uitbreiden, en de industrie vergroenen. Ze kiezen expliciet niet voor publieke investeringen in kernenergie, maar richten zich op snelle, bewezen verduurzamingsmaatregelen.
“We investeren in schone energie, groene industrie, de isolatie van woningen, natuurinclusieve landbouw, groene wijken en goed openbaar vervoer.”
“De hiervoor gereserveerde 14 miljard euro gebruiken we daarom om huishoudens, bedrijven en boeren te helpen met verduurzamingsmaatregelen die wel snel en zeker effect hebben.”
Klimaatrechtvaardigheid en sociale bescherming
De partij koppelt klimaatbeleid aan sociale rechtvaardigheid: kwetsbare huishoudens worden als eerste geholpen, bijvoorbeeld met een energienoodfonds, lagere nettarieven en een Klimaatticket voor openbaar vervoer.
“Mensen die moeite hebben met het betalen van de energierekening helpen we als eerst. We verlagen de nettarieven, en helpen mensen met het isoleren van hun woning en het plaatsen van zonnepanelen zodat de energierekening daalt.”
“Isolatie is de enige structurele oplossing voor een betaalbare energierekening, maar niet alle woningen zullen van vandaag op morgen zijn verduurzaamd. Daarom komen we in de tussentijd kwetsbare huishoudens tegemoet met een structureel energienoodfonds, dat huishoudens helpt die hun energierekening niet kunnen betalen.”
Internationale klimaatrechtvaardigheid en solidariteit
GroenLinks-PvdA erkent de mondiale dimensie van klimaatverandering en wil dat Nederland solidair is met landen die het hardst getroffen worden, inclusief het nakomen van internationale afspraken over klimaatfinanciering.
“Nederland is solidair met deze landen en komt de internationale afspraken over klimaatfinanciering en het klimaatschadefonds na.”
De SGP erkent klimaatverandering als een serieus probleem, maar verwerpt "doorgeslagen maakbaarheidsdenken" en pleit voor een nuchtere, realistische aanpak waarbij betrouwbaarheid, betaalbaarheid en internationale concurrentiepositie centraal staan. De partij wil verduurzaming van energie en industrie, maar zonder strikte wettelijke CO2-reductiedoelen en met behoud van aardgas en kernenergie als belangrijke energiebronnen. Concrete voorstellen zijn onder meer het stimuleren van kernenergie, het beperken van windparken op zee, het voorkomen van energiearmoede, en het aanpassen van klimaatwetgeving aan praktische en economische realiteiten.
Geen wettelijke CO2-reductiedoelen, wel verduurzaming
De SGP vindt dat de uitstoot van broeikasgassen omlaag moet, maar wil geen harde wettelijke reductiedoelen zoals 55% in 2030. Ze benadrukken de complexiteit van de situatie en willen ruimte houden voor praktische oplossingen, waarbij de verantwoordelijkheid van de overheid blijft gelden.
“De SGP wil het gebruik van milieubelastende brandstoffen in de komende drie decennia zo veel mogelijk afbouwen. Maar niet door ons wettelijk vast te pinnen op concrete doelen voor reductie van de CO2-uitstoot, zoals 55% in 2030. Daarvoor is de situatie te complex.”
“Klimaatwetgeving moet op dit punt aangepast worden. De SGP wil wegblijven bij doorgeslagen maakbaarheidsdenken, alsof de mens het klimaat regelt.”
Brede energiemix met kernenergie, minder wind op zee
De SGP kiest voor een brede energiemix met meer inzet op kernenergie, geothermie en andere voorspelbare bronnen, en wil het aantal windparken op de Noordzee beperken vanwege ecologische en economische bezwaren.
“Nederland staat vooraan bij de ontwikkeling en bouw van kleine modulaire kernreactoren (SMR’s).”
“Het Rijk ondersteunt de bouw van tenminste twee grote kerncentrales, mede door via een Staatsdeelneming de financieringskosten sterk te verlagen.”
“De Noordzee wordt niet volgebouwd met windparken vanwege de gevolgen voor het ecosysteem van de Noordzee en de ruimte voor de visserij. Er komt meer inzet op kerncentrales en getijdencentrales.”
Energiearmoede voorkomen en verduurzaming betaalbaar houden
De SGP wil dat verduurzaming niet leidt tot energiearmoede en vindt dat alternatieve warmtevoorzieningen en woningaanpassingen betaalbaar moeten blijven, met speciale aandacht voor kwetsbare huishoudens.
“De energiebelasting voor kleinverbruikers mag een prikkel zijn om zuinig aan te doen, maar mag huishoudens niet klemzetten. De SGP wil een sociaal tarief, een maximum energieprijs, voor kwetsbare huishoudens.”
“Het is belangrijk dat de betaalbaarheid van de alternatieve warmtevoorziening én van eventuele woningaanpassingen hiervoor goed in beeld is gebracht voordat gemeenten overgaan tot het afsluiten van wijken van het aardgasnet.”
Geen verplaatsing van productie naar landen met lagere milieunormen
De SGP wil voorkomen dat streng klimaatbeleid leidt tot het sluiten van Nederlandse fabrieken en verplaatsing van productie naar landen met lagere milieunormen, wat het wereldwijde klimaat niet ten goede komt.
“Wat schiet het milieu ermee op als Tata Steel de deuren sluit, geen kans krijgt om groen staal te produceren en we het grijze staal voor onze auto’s importeren uit China?”
“Verplaatsing van productie naar landen waar minder milieuregels zijn, willen we immers voorkomen: beter groen hier, dan grijs daar.”
Klimaatadaptatie en waterbeheer versterken
De SGP erkent de gevolgen van klimaatverandering voor waterbeheer en wil investeren in zoetwaterbuffering, hoogwaterbescherming en klimaatadaptatie bij gebiedsontwikkeling.
Het CDA kiest voor een ambitieus maar realistisch klimaatbeleid, waarbij Europese samenwerking, behoud van economische concurrentiekracht en uitvoerbaarheid centraal staan. De partij wil nationale klimaatwetgeving afstemmen op Europese doelen, inzet op groene industriepolitiek, en een mix van duurzame energiebronnen inclusief kernenergie. Concrete maatregelen zijn onder meer bindende afspraken met grote vervuilers, investeringen in CCS, stimulering van energiebesparing en verduurzaming van woningen, en aandacht voor betaalbaarheid en haalbaarheid voor burgers en bedrijven.
Europese afstemming en aanpassing Klimaatwet
Het CDA wil het Nederlandse klimaatbeleid nadrukkelijk koppelen aan Europese doelen en regelgeving, om zo een gelijk speelveld te waarborgen en de concurrentiepositie van Nederland te beschermen. De partij pleit voor het schrappen van de nationale CO₂-heffing en het aanpassen van de Klimaatwet aan Europese ambities.
“Een duurzame economie bereiken we alleen met een Europese aanpak en een gelijk speelveld in Europa. Daarom volgen we de Europese klimaatdoelen en passen we de Nederlandse klimaatwet daarop aan. De nationale CO₂-heffing schrappen we, want we willen bedrijven niet wegjagen.”
“Wij blijven ons in Europees verband stevig inzetten voor het streven naar een verlaging van de uitstoot van broeikasgassen en klimaatneutraliteit in 2050. Met oog voor uitvoerbaarheid van wetgeving en concurrentievermogen. We blijven ons committeren aan het Klimaatakkoord van Parijs en als Nederland ons eerlijke aandeel daarin leveren.”
Groene industriepolitiek en bindende afspraken met grootste vervuilers
Het CDA wil de industrie verduurzamen via maatwerkafspraken met de grootste vervuilers, investeringen in innovatie en CCS, en het behouden van industrie die verduurzaamt voor Nederland. De overheid moet een actieve rol spelen in het stimuleren van groene industriepolitiek.
“We maken bindende en wederkerige maatwerkafspraken met de grootste vervuilende bedrijven om de bestaande industrie te verduurzamen en te bouwen aan een duurzame economie van de toekomst.”
“We kiezen voor Europees ambitieus klimaatbeleid en groene industriepolitiek en passen onze Klimaatwet daarop aan. De industrie en energiesector worden bekeken en beoordeeld vanuit een Europese aanpak.”
Mix van energiebronnen inclusief kernenergie en CCS
Het CDA kiest expliciet voor een brede energiemix, waarbij kernenergie, CCS, wind, zon, waterstof en andere duurzame bronnen naast elkaar bestaan. De partij wil investeringen in deze bronnen stimuleren en de leveringszekerheid waarborgen.
“We investeren in een goede mix van kernenergie, windenergie, zonne-energie, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en schone brandstoffen. We houden investeringen in de energietransitie ook voor huishoudens langdurig aantrekkelijk.”
“Tijdige realisatie van projecten op het gebied van Carbon Capture and Storage (CCS) is essentieel voor de verduurzaming van de industrie waarbij CO₂-uitstoot onvermijdelijk is.”
Energiebesparing en ondersteuning voor burgers en bedrijven
Het CDA wil energiebesparing stimuleren via nationale programma’s, financiële ondersteuning en begeleiding, met speciale aandacht voor lagere inkomens en minder draagkrachtigen. De partij wil verduurzaming voor iedereen haalbaar en betaalbaar maken.
“We stimuleren energiebesparing via onder andere het Nationaal Isolatieprogramma, het Warmtefonds en de ISDE.”
“Om te zorgen dat ook minder draagkrachtigen in ons land in een goed geïsoleerd huis kunnen wonen, gaan we door met de verduurzamingsafspraken, zoals gemaakt in de nationale prestatieafspraken met woningcorporaties.”
Klimaatadaptatie en waterbeheer
Het CDA erkent de noodzaak van aanpassing aan klimaatverandering, met investeringen in waterbeheer, innovatie en samenwerking tussen boeren, waterschappen en kennisinstellingen om Nederland klimaatbestendig te maken.
“We stimuleren kennisprogramma’s op verzilting en verdroging door boeren en waterschappen te laten samenwerken met wetenschap, bedrijven en overheid. Zo creëren we klimaatweerbare gewassen die in een verzilte bodem kunnen worden geteeld en zoet water beschikbaar houden.”
“Het CDA wil dat overheden, organisaties en burgers samen bijdragen aan goed waterbeheer. Burgers worden gestimuleerd en ondersteund om water te besparen, regenwater vast te houden en actief bij te dragen aan het leefbaar houden van hun omgeving.”
D66 ziet klimaatbeleid als een absolute prioriteit en wil Nederland versneld klimaatneutraal maken, met ambitieuze doelen voor 2030, 2040 en 2050. De partij kiest voor een rechtvaardige energietransitie, investeert in vergroening van steden, circulaire economie en klimaatadaptatie, en wil de kosten en baten eerlijk verdelen. D66 koppelt concrete maatregelen aan heldere doelen, zoals het versneld afbouwen van fossiele subsidies, het stimuleren van groene energie en het verplicht klimaatadaptief bouwen.
Versneld naar klimaatneutraliteit en ambitieuze reductiedoelen
D66 wil Nederland versneld klimaatneutraal maken, met duidelijke reductiedoelen voor broeikasgassen en een leidende rol in Europa. Dit moet wettelijk worden vastgelegd en vraagt om forse investeringen en een snelle energietransitie.
“D66 brengt Nederland terug op koers voor de klimaatdoelen van 2030, 2040 en 2050. In 2030 is er 55% minder uitstoot van broeikasgassen, in lijn met de door minister Jetten ingevoerde Klimaatwet. In 2040 is dat 90% minder, overeenkomstig met de doelstelling van de EU, en in 2050 is Nederland klimaatneutraal. Dit leggen we vast in de Klimaatwet. D66 blijft daarbij streven naar klimaatneutraliteit in 2040.”
Sneller afbouwen van fossiele subsidies en vervuilende industrie
D66 wil fossiele subsidies versneld afbouwen, vervuilende industrieën strenger aanpakken en bedrijven stimuleren om te vergroenen met duidelijke einddata en een vlaktaks op energiebelasting.
“D66 wil fossiele subsidies sneller afbouwen en geeft ruimte aan duurzame innovatie. Dit bespaart miljarden euro’s en zorgt voor een gelijk speelveld voor duurzame bedrijven.”
“Om de fossiele subsidies sneller af te bouwen wordt een vlaktaks voor energiebelasting op aardgas en elektriciteit ingevoerd. Dit ter vervanging van het degressieve stelsel van energiebelasting. Door deze vlaktaks wordt dit stelsel eenvoudig om uit te voeren en te controleren door de belastingdienst. Tevens zorgt de vlaktaks voor klimaatrechtvaardigheid tussen grote bedrijven, het MKB en de huishoudens.”
“We stellen per sector een duidelijke einddatum voor fossiele technieken en we maken duidelijke plannen voor de overstap naar duurzame alternatieven.”
Klimaatadaptief bouwen als norm
D66 wil dat bij alle bouwprojecten verplicht rekening wordt gehouden met de gevolgen van klimaatverandering, zoals wateroverlast, hitte en droogte. Klimaatadaptief bouwen wordt de standaard om Nederland weerbaar te maken.
“Bij de bouw van woningen, infrastructuur en industrie moet verplicht rekening worden gehouden met wateroverlast, hitte, droogt en bodemdaling. Dit klimaatadaptief bouwen wordt de norm.”
Eerlijke verdeling van kosten en opbrengsten van de energietransitie
D66 streeft naar een sociale en rechtvaardige energietransitie, waarbij kwetsbare groepen worden ondersteund en niemand achterblijft. De partij wil subsidies, advies en structurele fondsen inzetten om de lasten eerlijk te verdelen.
“De klimaatcrisis raakt ons allemaal, maar niet iedereen even hard. Daarom zorgt D66 voor een eerlijke verdeling van de kosten en de opbrengsten van de energietransitie. Zo maken we de omslag naar schone energie socialer en rechtvaardiger.”
“Voor de vele mensen voor wie de rekening nú al onbetaalbaar is, maakt D66 het Noodfonds Energie structureel en het budget groter. Zo blijft niemand in de kou terwijl we de energietransitie versnellen.”
Nationaal vergroeningsoffensief en vergroening van steden
D66 wil steden en dorpen vergroenen om ze hittebestendig te maken en de leefomgeving gezonder te maken, met concrete normen zoals de 3-30-300 regel.
“D66 wil een nationaal vergroeningsoffensief. Van gevels en daken tot pleinen en straten leggen we groen aan. Zo maken we steden en dorpen hittebestendig. En zorgen we voor een gezonde en groene leefomgeving.”
“Voor steden hanteren we de 3-30-300 regel. Iedereen moet vanuit huis of werk 3 bomen kunnen zien, in wijken is minimaal 30% van de oppervlakte bedekt door bomen en iedereen woont op maximaal 300 meter van natuur.”
Voorbereiden op klimaatschade en aansprakelijkheid regelen
D66 wil meer zekerheid over wie aansprakelijk is voor klimaatschade door extreem weer en opwarming, zodat particulieren en bedrijven weten waar ze aan toe zijn.
“Het is niet altijd duidelijk wie de risico’s draagt van schade door extreem weer en opwarming van de aarde. Of wie schade vergoedt die niet kan worden verzekerd. D66 wil daarom meer zekerheid over de aansprakelijkheid en afhandeling van klimaatschade voor particulieren en bedrijven.”
DENK erkent klimaatverandering als een urgente uitdaging en pleit voor realistisch, rechtvaardig en sociaal klimaatbeleid. De partij wil forse investeringen in duurzaamheid, energietransitie en betaalbare mobiliteit, waarbij grote vervuilers meer gaan betalen en burgers worden beschermd tegen extra lasten. Kernpunten zijn een ambitieus Klimaatfonds, stimulering van schone energie, behoud van sociale gelijkheid en internationale klimaatrechtvaardigheid.
Investeren in duurzaamheid en energietransitie
DENK wil forse investeringen in vergroening van de economie en energietransitie, gefinancierd uit een Klimaatfonds. Het doel is Nederland klimaatneutraal in 2050, met een uitstootreductie van 55% in 2030, en mogelijk ambitieuzere doelen. Grote vervuilers gaan meer bijdragen, terwijl huishoudens profiteren van lagere energiekosten.
“Een toereikend Klimaatfonds waaruit de noodzakelijke investeringen gedaan kunnen worden voor de verduurzaming van ons land. DENK staat pal voor voldoende investeringen in de vergroening van onze economie en in de energietransitie.”
“Wij staan voor de klimaatdoelen. Dat betekent dat Nederland klimaatneutraal is in 2050 en dat wij de uitstoot met 55% beperken in 2030. Indien mogelijk gaan wij ambitieuzere doelen vaststellen.”
“Grote vervuilers gaan eerlijker bijdragen. Bedrijven in de commerciële sector die veel energie verbruiken, gaan relatief méér energiebelasting en opslag voor duurzame energie betalen. Met een CO2-heffing voor de grootste vervuilers geven we een extra stimulans om te verduurzamen.”
“Lagere energiekosten voor huishoudens. Huishoudens profiteren van verduurzaming door een lagere energierekening. De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
Massaal inzetten op schone energie, inclusief kernenergie
DENK wil grootschalig investeren in zonne- en windenergie, kolencentrales snel sluiten en sluit kernenergie niet uit, mits veilige opslag van kernafval gegarandeerd is.
“Massaal inzetten op schonere energie. Wij willen investeren in zonne energie en windenergie op zee. Kolencentrales verdwijnen zo snel mogelijk. Kernenergie sluiten wij niet uit, omdat het schoner is dan andere energiebronnen. Veilige opslag van kernafval is een harde randvoorwaarde voor elke kernenergie optie.”
Klimaatbeleid mag ongelijkheid niet vergroten
DENK verzet zich tegen klimaatmaatregelen die burgers financieel raken of betuttelen, zoals een vleestaks, extra heffing op suiker of toeslag op plastic verpakkingen.
“Klimaatbeleid is hard nodig, maar mag geen middel worden om burgers betuttelend te bejegenen of op de kosten te jagen. Daarom komt er géén belasting op vlees, géén extra heffing op suiker en géén toeslag op plastic verpakkingen. Deze heffingen vergroten de ongelijkheid.”
Internationale klimaatrechtvaardigheid en steun Mondiale Zuiden
DENK erkent de historische verantwoordelijkheid van het Westen voor CO2-uitstoot en wil actieve steun aan landen in het Mondiale Zuiden bij klimaatbeleid.
“Wij erkennen dat het Westen (historisch) verantwoordelijk is voor een groot deel van de wereldwijde CO2 uitstoot, terwijl de zwaarste gevolgen vandaag de dag vooral landen in het Mondiale Zuiden treffen. Ons land moet, samen met andere Westerse landen, het Mondiale Zuiden actief ondersteunen in het klimaatbeleid.”
Betaalbare en toegankelijke mobiliteit verduurzamen
DENK wil mobiliteit verduurzamen door te investeren in betaalbaar openbaar vervoer, elektrisch rijden en schoner vliegen, zonder dat dit de toegankelijkheid beperkt.
“Wij willen daarom inzetten op investeringen in betaalbare mobiliteit en toegankelijk openbaar vervoer. Zo maakt DENK van mobiliteit weer een recht.”
“Wij gaan investeren in elektrisch rijden. Er komt een toegankelijke regeling om elektrisch rijden betaalbaar te maken voor lage en middeninkomens.”
“Er moet geïnvesteerd worden in schonere manieren van vliegen. Dit moeten wij doen door afdwingbare afspraken te maken met de luchtvaartbranche. De overheid stelt middelen beschikbaar om te investeren in schoner vliegen. Op kerosine wordt een belasting geheven om schoner vliegen te stimuleren.”
De VVD kiest voor een pragmatisch en realistisch klimaatbeleid dat economische groei en verduurzaming combineert, met nadruk op een gelijk speelveld binnen Europa en het beschermen van het verdienvermogen van Nederland. De partij wil de Klimaatwet aanpassen naar een Klimaat- en groeiwet, inzet op kernenergie versnellen, nationale koppen op Europees beleid schrappen, en de nationale CO2-heffing afschaffen. Betaalbaarheid, energie-onafhankelijkheid en het voorkomen van industrievertrek staan centraal in hun visie.
Klimaatwet aanpassen naar Klimaat- en groeiwet
De VVD vindt de huidige Klimaatwet te eenzijdig gericht op het terugdringen van broeikasgasuitstoot en wil deze verbreden met pijlers als energie-onafhankelijkheid en betaalbaarheid. De partij wil ingrijpen als klimaatmaatregelen de betaalbaarheid of het vestigingsklimaat bedreigen, en blijft bijdragen aan de Europese klimaatdoelen.
“In onze tijd, met de enorme uitdagingen die we vandaag zien, is de Klimaatwet te eenzijdig gericht op het terugdringen van broeikasgasuitstoot. ... Daarom passen we de Klimaatwet aan naar Klimaat- en groeiwet en voegen we de pijlers energie-onafhankelijkheid en betaalbaarheid toe.”
“Loopt het uit de pas, komt de betaalbaarheid in het gedrang en vertrekt de industrie daardoor naar het buitenland, dan grijpen we in.”
Schrappen nationale koppen en CO2-heffing, Europees gelijk speelveld
De VVD wil geen extra nationale klimaatmaatregelen bovenop Europees beleid ("nationale koppen") en streeft naar een gelijk speelveld voor de industrie binnen de EU. De nationale CO2-heffing wordt afgeschaft om industrievertrek te voorkomen; de partij zet in op één Europees systeem.
“We schrappen waar mogelijk nationale koppen op Europees beleid. We willen geen nieuw Europees beleid dat het verdienvermogen en de internationale concurrentie positie van Nederland schaden.”
“Nederland kent als enige land binnen de EU een nationale CO2-heffing. Dit creëert een ongelijk speelveld voor bedrijven. ... Daarom schrappen we de heffing en gaan we met de sector op zoek naar een alternatief systeem, waarbij we ons inzetten voor één Europees systeem voor duurzame industrie en mijnbouw en waarmee we een gelijk speelveld waarborgen.”
Versnellen bouw kerncentrales en energie-onafhankelijkheid
De VVD ziet kernenergie als essentieel voor een robuust, schoon en onafhankelijk energiesysteem. De bouw van vier grote kerncentrales moet worden versneld, en energiebeleid wordt expliciet gekoppeld aan nationale veiligheid.
Realistisch en pragmatisch klimaatbeleid, focus op uitvoering
De partij benadrukt dat klimaatbeleid praktisch en uitvoerbaar moet zijn, met aandacht voor de situatie bij mensen thuis en het daadwerkelijk behalen van doelen, niet alleen op papier. De overheid moet beschikbaarheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid van energie faciliteren.
“We moeten ons niet blindstaren op het creëren van een papieren werkelijkheid, maar ons richten op het goed uitvoeren van de plannen die er al liggen. Klimaatbeleid moet gaan over de praktijk bij mensen thuis en de daadwerkelijke bijdrage van de EU aan de klimaatopgave.”
“De overheid moet beschikbaarheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid faciliteren, niet voor extra lasten of beperkingen zorgen.”
Verduurzaming en circulariteit als middel, niet als doel
Verduurzaming wordt gezien als noodzakelijk voor een onafhankelijke, schone economie, maar moet effectief en realistisch zijn. Circulariteit is een middel om uitstoot te verminderen en geopolitieke afhankelijkheid te beperken.
“Verduurzaming is dé weg naar een onafhankelijke, schone economie en een betaalbare energierekening. ... Verduurzaming moet effectief en realistisch zijn.”
“Circulariteit is geen doel op zichzelf, maar een middel om uitstoot te verminderen, uitputting van de aarde te voorkomen en om geopolitieke afhankelijkheid voor schaarse grondstoffen te beperken.”