De SP erkent het belang van kleine ondernemers voor de economie en samenleving en wil hen structureel ondersteunen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals een mkb-investeringsbank, vereenvoudiging van regels, hulp bij ziekteverzuim, betere toegang tot aanbestedingen, en ondersteuning bij verduurzaming. Hun visie is gericht op het verminderen van bureaucratie, het vergroten van financiële en juridische ondersteuning, en het creëren van een eerlijk speelveld voor kleine bedrijven.
De SP wil een speciale investeringsbank oprichten om kleine en startende bedrijven makkelijker toegang tot financiering te geven, omdat de reguliere financiële sector hierin tekortschiet. Dit moet innovatie en groei bij kleine ondernemers stimuleren.
“Met een Nationale Investeringsbank voor het mkb kunnen kleine en startende bedrijven, evenals bedrijven die hun succesvolle diensten willen opschalen, gemakkelijker lenen.”
“Een goede mkbbank ondersteunt ondernemers bij het opbouwen van hun zaak en stimuleert vernieuwing en innovatie.”
De partij vindt dat kleine ondernemers te veel last hebben van complexe regels en bureaucratie. Daarom wil de SP regels versimpelen en ondernemershelpdesks en adviesloketten opzetten om kleine bedrijven praktisch te ondersteunen bij naleving van wet- en regelgeving.
“De regels en bureaucratie voor kleine bedrijven moeten versimpeld worden.”
“De Rijksoverheid moet zorgen voor Ondernemershelpdesks waar kleine ondernemers geholpen worden om de regels te begrijpen en hieraan te voldoen. Ook komt er een (juridisch) adviesloket om kleine bedrijven te helpen met complexe, maar belangrijke regelgeving rondom het bieden van een veilige en gezonde werkplek, reintegratieverplichtingen, het arbeidsrecht en andere nieuwe wet en regelgeving.”
Langdurige ziekte van werknemers is voor kleine ondernemers financieel belastend. De SP wil dat kleine bedrijven minder lang het loon hoeven door te betalen bij ziekte; het tweede ziektejaar wordt collectief via het UWV gefinancierd.
“Daarom zorgen we ervoor dat kleine bedrijven minder lang het loon door hoeven te betalen bij ziekte, zonder dat de werknemer zijn rechten verliest. Het tweede ziektejaar bij kleine werkgevers betalen we gezamenlijk uit premiegeld via het UWV.”
De SP vindt dat het huidige aanbestedingsbeleid kleine ondernemers benadeelt. Door grote opdrachten op te knippen en procedures te versimpelen, moeten ook kleine bedrijven eerlijke kansen krijgen bij overheidsopdrachten.
“We passen de regels aan, zodat ook kleinere bedrijven beter kunnen meedoen. Dit doen we onder andere door grote opdrachten op te knippen en de procedures te versimpelen en te verduidelijken.”
De partij wil dat kleine ondernemers niet vastlopen in complexe duurzaamheidsregels. Ze pleit voor kennisdeling, ondersteuning, passende overgangstermijnen en regelingen die verduurzaming haalbaar maken voor kleine bedrijven.
“We zorgen ervoor dat kleine ondernemers niet klem komen te zitten in complexe regels en we helpen hen bij de toepassing van deze regels.”
“We zorgen ervoor dat in de regelgeving rekening wordt gehouden met de uitvoerbaarheid en financiering voor kleine ondernemers in verschillende sectoren.”
Om financiële problemen en faillissementen bij kleine bedrijven te voorkomen, wil de SP dat de overheid rekeningen altijd binnen dertig dagen betaalt.
De SP wil kleine winkeliers en producenten beschermen tegen de macht van grote online platforms door toezicht te verscherpen en zelfbevoordeling van platforms te verbieden.
“Maar het maakt winkeliers en kleine producenten ook steeds afhankelijker van deze grote en machtige online platforms. Zij vragen enorme bedragen aan ondernemers om daarop hun producten te mogen verkopen. Daarom wil de SP dat het toezicht hierop wordt verscherpt en de macht van deze platforms wordt beperkt.”
“Een eerste stap is daarbij is dat platforms hun eigen producten niet bevoordelen op hun platform.”
De SP wil de huurbescherming van zelfstandige winkeliers versterken, zodat zij beter beschermd zijn tegen hoge huren en onzekere huurcontracten.
FVD ziet kleine ondernemers (MKB’ers en ZZP’ers) als de motor van de samenleving en wil hen centraal stellen door lasten en regels drastisch te verlagen. De partij pleit voor minder overheidsbemoeienis, hogere zelfstandigenaftrek, afschaffing van verplichte verzekeringen en het schrappen van bureaucratische verplichtingen. Hun kernvisie is dat ondernemerschap, hard werken en succes beloond moeten worden, met maximale vrijheid en minimale staatsinmenging.
FVD wil de regeldruk en financiële lasten voor kleine ondernemers fors verminderen, omdat zij vinden dat deze groep te veel wordt belemmerd door bureaucratie en hoge kosten. De partij stelt dat ondernemers ruimte moeten krijgen om te groeien en te investeren, zonder onnodige overheidsbemoeienis.
“MKB’ers en ZZP’ers zijn geen probleem dat gereguleerd moet worden, maar de motor van onze samenleving die juist gestimuleerd hoort te worden. En de ruimte dient te krijgen.”
“Wij willen dat MKB-ers en ZZP-ers weer de ruimte krijgen om te ondernemen, te groeien en te investeren in plaats van steeds meer tijd en geld kwijt te zijn aan bureaucratie.”
“We dwingen MKB’ers niet om hele HR-afdelingen op te tuigen.”
FVD wil het belastingstelsel radicaal vereenvoudigen en de lasten voor kleine ondernemers verlagen, zodat ondernemen aantrekkelijker wordt. Ze pleiten voor een hogere zelfstandigenaftrek, een vlaktaks, een belastingvrije voet en het afschaffen van belastingen op bedrijfsopvolging.
“We verhogen de zelfstandigenaftrek voor ZZP-ers naar €15.000, zodat hard werken loont.”
“We breiden de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) standaard uit naar 100% vrijstelling, zodat bedrijven altijd belastingvrij kunnen worden overgedragen aan de volgende generatie.”
“We voeren een vlaktaks in op het inkomen in Box-1, zodat meer verdienen niet wordt afgestraft en altijd volstrekt transparant is hoeveel inkomstenbelasting moet worden betaald.”
“We verhogen de hoge VPB-grens naar €1 miljoen, zodat bedrijven niet bestraft worden als ze winst maken.”
FVD wil dat kleine ondernemers en ZZP’ers volledige keuzevrijheid houden over verzekeringen en arbeidsrelaties. Ze zijn tegen verplichte verzekeringen en willen de Wet DBA schrappen, zodat zelfstandigen vrij zijn in hun ondernemerschap.
FVD wil administratieve lasten voor kleine ondernemers verminderen door het afschaffen van registers en regelgeving die zij als overbodig en belastend zien.
Het CDA erkent het belang van kleine ondernemers voor de Nederlandse economie en wil het ondernemingsklimaat verbeteren door regeldruk te verminderen, financiering toegankelijker te maken en innovatie te stimuleren. Concrete voorstellen zijn onder meer het terugdringen van regels, het oprichten van een nationale investeringsbank, en het invoeren van fiscale voordelen voor investeringen in het mkb. De partij legt nadruk op een stabiel en voorspelbaar beleid om het vertrouwen van kleine ondernemers te herstellen.
Het CDA ziet regeldruk als een belangrijke belemmering voor kleine ondernemers en wil deze substantieel terugdringen. Minder en duidelijkere regels moeten het ondernemersplezier terugbrengen en het vestigingsklimaat verbeteren, zodat kleine bedrijven zich kunnen richten op groei en innovatie.
“We zetten met prioriteit in op deregulering: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere rapportages.”
“Onze doelstelling is: minder regels (scherpe reductie van zeker 20 procent), betere regelgeving (duidelijker, eenduidiger en doelgerichter) en efficiëntere verantwoording en rapportages.”
“We zetten de aanpak door om regeldruk voor het mkb te verminderen en breiden die uit naar de zorg, het onderwijs en de sociale zekerheid, in samenwerking met...”
Het CDA wil de toegang tot financiering voor kleine ondernemers verbeteren door het oprichten van een nationale investeringsbank en het stimuleren van particuliere investeringen in het mkb. Dit moet het voor kleine bedrijven makkelijker maken om te groeien en te innoveren.
“We ontwikkelen Invest NL, Invest International en onderdelen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) door tot een Nationale Investeringsbank: één sterke overheidsinvesteringspartner, een brede nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling met slagkracht en kapitaal.”
“Om particulier kapitaal te mobiliseren voor investeringen voeren we de ‘win-win-lening’ in, een belastingkorting in box 3 voor particulieren die een lening aan het Nederlandse mkb verstrekken.”
“(Mkb)bedrijven moeten makkelijker geld kunnen aantrekken. We zetten met urgentie in om een verder geïntegreerde Europese kapitaalmarkt snel en daadwerkelijk tot stand te brengen om de beschikbaarheid van (durf)kapitaal voor bedrijven te verhogen...”
Het CDA wil innovatie onder kleine ondernemers bevorderen door te investeren in regionale ecosystemen en samenwerkingen met kennisinstellingen. Dit moet leiden tot meer innovatieve producten en diensten en een toekomstbestendige economie.
Het CDA wil versnipperde fiscale regelingen vereenvoudigen en effectiever inzetten, zodat kleine ondernemers beter worden ondersteund bij investeren, innoveren en werkgeverschap.
“We vereenvoudigen en vervangen de versnipperde fiscale regelingen en herinvesteren dit in effectieve ondernemersregelingen gericht op investeren, innoveren en werkgeverschap.”
Het CDA erkent het belang van scholing en ontwikkeling voor kleine ondernemers en ondersteunt dit met gerichte regelingen.
“De overheid helpt mkb-ondernemingen hierin met de Stimuleringsregeling leren en ontwikkelen (SLIM-regeling).”
De ChristenUnie wil het ondernemersklimaat voor kleine ondernemers verbeteren door regeldruk te verminderen, voorspelbaar beleid te voeren en het mkb beter te betrekken bij overheidsaanbestedingen. Ze pleiten voor meer ruimte en vertrouwen voor ondernemers, minder administratieve lasten en een stabiel fiscaal en regelgevend kader. Concrete voorstellen zijn onder andere het vereenvoudigen van regels, het verhogen van de grens voor directe gunning aan het mkb en het stimuleren van ondernemerschap via onderwijs en innovatie.
De ChristenUnie ziet overmatige regeldruk en onvoorspelbaar beleid als grote obstakels voor kleine ondernemers. Ze willen dat de overheid stuurt op doelen in plaats van middelvoorschriften, zodat ondernemers meer ruimte krijgen om zelf invulling te geven aan regelgeving. Ook moet beleid stabieler en voorspelbaarder worden, zodat ondernemers weten waar ze aan toe zijn.
“De overheid reduceert de regeldruk en wordt een stabiele en betrouwbare partner voor bedrijven. Het uitblijven van (snelle) vergunningverlening, een gebrek aan netcapaciteit en veel regeldruk staan een goed ondernemersklimaat in de weg. Deze obstakels worden met vaart aangepakt...”
“Dit leidt soms echter tot overregulering, waarbij van bedrijven wordt gevraagd om kolossale administratiesystemen bij te houden die niet of zeer beperkt bijdragen aan een redelijk doel. Ondernemers die alle ritten van hun personeel bijhouden en rapporteren. Kleine bedrijven die met moeite voldoen aan de gedetailleerde CSRD-uitvragen van bedrijven verderop in de keten.”
“Deze onnodige regeldruk moet minder, of het nu om mkb-bedrijven, financiële instellingen of beursgenoteerde ondernemingen gaat. Wat de ChristenUnie betreft stuurt de overheid op doelen in plaats van middelvoorschriften, waarbij ondernemers zelf aan het stuur zitten om deze te bereiken, en niet voorgeschreven krijgen op welke wijze ze deze doelen moeten halen.”
“De overheid wijzigt te vaak van koers, bijvoorbeeld als het gaat over belastingtarieven, subsidieregelingen of regelgeving. Die onvoorspelbaarheid is fnuikend voor ondernemers. Zij hebben behoefte aan een duidelijk en voorspelbaar beleid. Regels en belastingtarieven moeten daarom voor langere periodes worden vastgesteld.”
De ChristenUnie wil dat het mkb en kleine ondernemers beter worden betrokken bij overheidsaanbestedingen. Door de grens voor directe gunning te verhogen en aanbestedingsteksten leesbaarder te maken, krijgen kleine ondernemers meer kans op opdrachten van de overheid.
“Het Rijk moet haar rol beter pakken om bij te dragen aan verduurzaming en om het mkb en sociale ondernemingen te betrekken bij aanbestedingen. We maken lokaal, duurzaam en biologisch inkopen de norm, ook bij aanbestedingen. Aanbesteden moet anders: de grens voor directe gunning aan het mkb wordt verhoogd, teksten bij aanbestedingen worden leesbaar en we stellen praktijkvoorbeelden van eenvoudiger inkopen ter beschikking.”
De ChristenUnie wil ondernemerschap stimuleren, onder andere door te investeren in beroepsonderwijs, jonge ondernemers ruimte te geven en de toegang tot groeikapitaal te verbeteren. Dit moet vooral kleine ondernemers en start-ups helpen om te innoveren en te groeien.
“We investeren volop in het beroepsonderwijs en geven ruimte aan jonge ondernemers. Dat is nodig, nu veel kennis met pensioen gaat.”
“We stimuleren ondernemerschap vanuit het hoger en wetenschappelijk onderwijs, bijvoorbeeld door het mogelijk maken van afspraken over het intellectueel eigendom van tijdens een studie ontwikkelde innovaties.”
“We verbeteren de toegang van het mkb, start-ups en scale-ups tot groeikapitaal, ook via non-bancaire financiers als Qredits.”
De ChristenUnie wil jaarlijks concrete stappen zetten om bureaucratie en complexiteit voor ondernemers te verminderen, zodat kleine ondernemers zich kunnen richten op hun kernactiviteiten.
“We snijden stevig in de bureaucratie, zodat bedrijven, maatschappelijke organisaties en vrijwilligers zich kunnen richten op hun doelen. De overheid gaat haar eigen complexiteit te lijf door elk jaar opnieuw vereenvoudigingen door te voeren.”
“Om geen tijd te verliezen introduceren we een jaarlijkse vereenvoudigingsdag en verplichten we de regering om elk jaar een pakket met kleinere vereenvoudigingen van het regelwoud, de fiscaliteit en de sociale zekerheid uit te werken en door te voeren.”
BBB ziet kleine ondernemers als de ruggengraat van de Nederlandse economie en wil hen beschermen tegen overmatige regeldruk, oneerlijke lasten en bureaucratie. De partij pleit voor het schrappen van onzinnige regels, betere toegang tot financiering, en eerlijke behandeling in beleid en aanbestedingen. BBB wil dat regelgeving en lasten proportioneel zijn, zodat kleine ondernemers niet de dupe worden van beleid dat vooral op grote bedrijven is gericht.
BBB vindt dat kleine ondernemers te veel worden belast met regels die niet voor hen bedoeld zijn en wil deze regeldruk drastisch verminderen. De partij wil dat regelgeving proportioneel wordt toegepast en dat kleine ondernemers niet worden behandeld als multinationals.
“Een stop op onzinnige regels voor kleine ondernemers. Richtlijnen moeten proportioneel vertaald worden in Nederlandse regelgeving: wat voor Shell geldt, mag niet ook voor de slager op de hoek gelden.”
“We willen minder tijdverspilling aan papieren verplichtingen, minder angst voor boetes en meer ruimte voor gezond verstand. Vooral het midden en kleinbedrijf lijdt onder regels en bureaucratie.”
BBB wil voorkomen dat kleine ondernemers disproportioneel geraakt worden door (internationale) lastenverzwaring en pleit voor bescherming tegen eenzijdige lasten vanuit OESO of EU.
“Bescherming tegen onevenredige lasten. BBB verzet zich tegen eenzijdige lastenverzwaring vanuit OESO of EUafspraken die het mkb disproportioneel raken.”
De partij erkent dat kleine ondernemers moeilijk toegang krijgen tot financiering en wil eenvoudige, regionale kredietmogelijkheden stimuleren.
“Toegang tot microfinanciering verbeteren. Eenvoudige en regionale kredietmogelijkheden voor kleine ondernemers die willen investeren of starten.”
BBB wil dat kleine ondernemers eerlijke en haalbare toegang krijgen tot overheidsopdrachten, met nadruk op praktische uitvoerbaarheid.
“Door hervorming van het aanbestedingsbeleid krijgen mkb bedrijven eerlijke én haalbare toegang tot overheidsopdrachten, met nadruk op praktische uitvoerbaarheid en maatschappelijke waarde.”
De partij wil structureel ruimte creëren voor kleine ondernemers met een sociale functie in nieuwbouwwijken en winkelgebieden versterken.
“In nieuwbouwwijken komt structureel ruimte voor kleinschalige ondernemers met een sociale functie, zoals bakkers, kapsalons, fietsenmakers of buurtwinkels.”
“Leegstand aanpakken, winkelgebieden versterken. BBB wil een forse uitbreiding van de Impuls aanpak Winkelgebieden, gericht op herbestemming, bereikbaarheid en lokale ondernemers.”
BBB wil kleine ondernemers beschermen tegen negatieve effecten van zero-emissiezones en het verdwijnen van contant geld.
“Zeroemissiezones weren voertuigen die niet aan dure eisen voldoen, waardoor mkb’ers, marktkooplieden, ambulante handelaren en kermisexploitanten worden buitengesloten. Ontheffingen zijn kostbaar en tijdrovend. BBB wil paal en perk stellen aan deze vormen van klimaatgekte.”
“BBB wil het recht op contant betalen behouden voor keuzevrijheid, zelfstandigheid en privacy.”
BVNL ziet kleine ondernemers als de ruggengraat van de Nederlandse economie en wil hun positie versterken door lagere belastingen, minder bureaucratie en meer ondernemersvrijheid. De partij pleit voor een vlaktaks, het schrappen van regels en lasten, en het terugdringen van overheidsbemoeienis, zodat kleine ondernemers optimaal kunnen ondernemen en groeien. BVNL’s visie is klassiek-liberaal en economisch rechts, met een sterke nadruk op een kleine overheid en een vrije markt.
BVNL wil de belastingdruk en werkgeverslasten voor kleine ondernemers fors verlagen om ondernemen aantrekkelijker te maken en de concurrentiepositie te verbeteren. Dit moet het vestigingsklimaat versterken en ervoor zorgen dat werken en ondernemen weer lonend wordt.
“BVNL wil de belastingen en werkgeverslasten voor ondernemers omlaag brengen, de bureaucratie verminderen en het gelijke speelveld weer terugbrengen in de markt door in elk geval geen regels te maken die strenger zijn dan het EU-gemiddelde.”
“Het vestigingsklimaat moet worden verbeterd door lagere belastingen (vlaktaks van 25%) in te voeren, minder overheidsbemoeienis, lage energiekosten en versoepeling van het arbeidsrecht.”
“BVNL wil dat MKB-ondernemers in vrijheid kunnen ondernemen en daar een goede boterham aan kunnen verdienen. Het MKB is de ruggengraat van de samenleving, maar wordt steeds meer als melkkoe gebruikt. Daarom willen wij lagere belastingen, minder bureaucratie, simpeler arbeidsrecht en meer vrijheid voor het MKB.”
BVNL vindt dat kleine ondernemers te veel worden belast met regels en administratieve lasten, wat hun groei en innovatie belemmert. De partij wil drastisch dereguleren en bureaucratie terugdringen, zodat ondernemers meer ruimte krijgen.
“Minder regels voor ondernemers en bedrijven. Bureaucratie en regeldruk moeten worden teruggedrongen.”
“BVNL wil inzetten op deregulering. De overheid grossiert in zinloze regels en wetten en dat moet fors verminderen. Met name de woningmarkt, de arbeidsmarkt, de pensioensector en de zorg moeten worden gedereguleerd.”
“Belang Van Nederland wil de administratielast voor hippische ondernemers drastisch verminderen. Deze last is kostprijsverhogend en dient geen enkel nuttig doel.”
BVNL stelt dat ondernemers vrijheid nodig hebben om te kunnen groeien en innoveren. De partij wil dat de overheid zich terugtrekt, minder vergunningsplichten oplegt en ondernemers meer ruimte geeft om zelf keuzes te maken.
De SGP erkent het belang van kleine ondernemers als motor van de economie en wil hun positie versterken door voorspelbaar beleid, lastenverlichting en betere toegang tot financiering. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het verlagen van winstbelasting voor het mkb, het verbeteren van garantiestellingen voor kleine kredieten, en het verminderen van regeldruk. De SGP pleit daarnaast voor een eerlijk financieringsspeelveld en meer ruimte voor familiebedrijven en zelfstandigen.
De SGP wil de lasten voor kleine ondernemers verlichten en pleit voor stabiel, voorspelbaar overheidsbeleid, zodat ondernemers weten waar ze aan toe zijn. Dit moet het vestigingsklimaat verbeteren en zorgen voor meer investeringszekerheid, met speciale aandacht voor het mkb en familiebedrijven.
“De winstbelasting voor het bedrijfsleven en de werkgeverslasten worden verlicht, vooral gericht op het mkb. Vaak zijn dit familiebedrijven, ondernemingen in de maakindustrie en andere bedrijven die zorgen voor veel werkgelegenheid.”
“Basisvereiste hiervoor is voorspelbaar overheidsbeleid zodat ondernemers weten waar zij van op aan kunnen, zeker ook ten aanzien van belastingen. Een einde aan gezwabber dus.”
De SGP wil dat kleine ondernemers makkelijker aan financiering kunnen komen, onder andere door verbeterde garantiestellingen voor kleine kredieten, het stimuleren van non-bancaire financiers, en het aantrekkelijker maken van investeringen in kleine bedrijven via regelingen als de winwin-lening.
“Er komen verbeterde garantiestellingen voor kleine kredieten en grote financiers, zoals pensioenfondsen, worden gestimuleerd hun geld hierin te steken.”
“Het wordt aantrekkelijker slapend spaargeld te steken in een bedrijf van familie of vrienden door introductie van de winwin-lening.”
“Er wordt werk gemaakt van een eerlijk financieringsspeelveld, zodat ook non-bancaire financiers beter toegankelijk zijn voor mkb-bedrijven.”
“Professionele crowdfunders die over een ECSPR-vergunning beschikken zouden ook gebruik moeten kunnen maken van de Borgstelling MKB-kredieten.”
De SGP erkent dat kleine ondernemers onevenredig lijden onder regeldruk en moeilijkheden bij het openen van bankrekeningen. De partij wil een risicogerichtere aanpak van toezicht en een wettelijk recht op een bankrekening voor ondernemers, tenzij er zwaarwegende redenen zijn.
“Onder andere verenigingen en ondernemers lijden onder de onevenredige lastendruk. Er komt een risicogerichtere aanpak waarbij niet iedere ongebruikelijke transactie onder de loep wordt genomen, maar enkel verdachte transacties.”
“Veel organisaties en ondernemers hebben door strenge regelgeving moeite met het openen van een bankrekening, terwijl de risico’s op bijvoorbeeld witwassen soms klein zijn. De toegang tot bankrekeningen wordt verbeterd. Er komt in ieder geval een wettelijk recht op een bankrekening voor ondernemingen, verenigingen en stichtingen, tenzij zwaarwegende redenen dat onmogelijk maken.”
De SGP ziet familiebedrijven als essentieel voor de economie en wil de bedrijfsopvolgingsregeling behouden om continuïteit te waarborgen.
“Familiebedrijven denken in generaties en niet in kwartalen. Zij verdienen daarom onze steun. De bedrijfsopvolgingsregeling blijft behouden.”
De VVD erkent het belang van kleine ondernemers voor de economie en samenleving en wil hun positie versterken door minder regeldruk, lagere lasten en meer ruimte om te ondernemen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het verkorten van de loondoorbetaling bij ziekte, het vereenvoudigen van verlofregelingen, en het terugdringen van bureaucratie. De kern van hun visie is dat kleine ondernemers meer vrijheid, voorspelbaarheid en steun van de overheid verdienen om te kunnen groeien en innoveren.
De VVD wil de regeldruk voor kleine ondernemers fors verminderen en procedures versnellen, zodat zij zich kunnen richten op hun bedrijf in plaats van op administratie. Dit moet het ondernemerschap aantrekkelijker maken en innovatie bevorderen.
“Ondernemers krijgen vaak te maken met een stortvloed aan regels vanuit de gemeente. Wij grijpen daarom in als gemeenten doorschieten in hun regeldrift. Dat kan door met gemeenten standaarden te ontwikkelen voor lage regeldruk, net zoals bij armoederegelingen gebeurt. Hierbij hebben we speciale aandacht voor het mkb.”
“Als uiterste stok willen we dat wanneer ondernemers voor een eenvoudige aanvraag bij de overheid langer moeten wachten dan de geldende termijn, deze aanvraag automatisch wordt goedgekeurd, onder de voorwaarde dat belangen van derden niet worden geschaad. Te denken valt aan standplaatsvergunningen, kleine evenementenvergunningen of detailhandelsvergunningen.”
“We beoordelen met meetbare doelen of bestaande regels effectief zijn en herzien regels waar nodig. Regels die anders moeten, zijn bijvoorbeeld de Risico Inventarisatie en Evaluatie, de bijschrijfplicht in de horeca en het Digitaal Opkopersregister.”
De VVD wil de financiële lasten voor kleine ondernemers verlagen, zodat zij meer kunnen investeren en minder kwetsbaar zijn bij tegenslag. Dit betreft onder andere belastingdruk en loondoorbetaling bij ziekte.
“We voorkomen dat de lasten voor ondernemers steeds omhooggaan. Minder lasten voor ondernemers is onze inzet. Dit geeft ondernemers de ruimte om te investeren, banen te creëren en voorkomt dat bedrijven de grens over worden gejaagd.”
“Vooral voor kleine ondernemers is het zwaar dat zij twee jaar loon moeten doorbetalen bij ziekte van een werknemer. We verkorten de termijn waarvoor kleine werkgevers aansprakelijk zijn en vervangen het tweede jaar voor een collectieve verzekering.”
De VVD erkent dat kleine ondernemers moeite hebben met het opvangen van personeel dat met verlof is en wil daarom het verlofstelsel eenvoudiger en werkbaarder maken voor deze groep.
“Tegelijkertijd geven kleine ondernemers aan dat zij hun personeel moeilijk kunnen missen. Daarom wil de VVD dat verlofregelingen zo vormgegeven worden dat ze niet alleen bijdragen aan een goede werk-privébalans voor werknemers, maar óók werkbaar blijven voor werkgevers.”
De VVD wil dat kleine ondernemers die failliet gaan, sneller een nieuwe start kunnen maken zonder langdurige persoonlijke gevolgen, mits zij hun schulden afbetalen.
“We zonderen ondernemers die failliet zijn gegaan een jaar lang uit van de vermogenstoets in de bijstand, mits ze schuldeisers afbetalen. Dit moedigt de stap naar een doorstart in het ondernemerschap aan.”
De VVD wil dat kleine ondernemers meer vrijheid krijgen bij het re-integreren van zieke werknemers en minder verplichtingen en bureaucratie ervaren.
“Ondernemers krijgen meer zeggenschap in het re-integratieproces en kiezen vrijer hoe zij de begeleiding organiseren. We verminderen de verplichte bureaucratie en geven ondernemers de ruimte om samen met hun medewerkers te doen wat werkt.”
Volt erkent de waarde van kleine ondernemers voor innovatie, werkgelegenheid en verduurzaming, en wil ondernemen voor hen makkelijker en aantrekkelijker maken. De partij stelt voor om de regeldruk te verlagen, toegang tot financiering en verduurzamingsmaatregelen te verbeteren, en gerichte ondersteuning te bieden via subsidies, advies en leenmogelijkheden. Hun visie is dat kleine ondernemers een sleutelrol spelen in de transitie naar een duurzame en sociale economie, en dat beleid hen actief moet ontzorgen en stimuleren.
Volt ziet dat kleine ondernemers belemmerd worden door een hoge administratieve druk en complexe regelgeving. Door deze lasten te verminderen en processen te harmoniseren, wil Volt innovatie en maatschappelijke impact bevorderen en ondernemen toegankelijker maken, ook over de grens.
“Er moet een Rijksprogramma Vermindering Administratieve Lastendruk voor ondernemers komen. Ondernemers komen om in de hoeveelheid regelingen. Dit staat innovatie en maatschappelijke impact in de weg.”
Kleine ondernemers lopen vaak vast op kosten en regels bij verduurzaming. Volt wil dit oplossen door de ondergrens voor de energie-investeringsaftrek te verlagen, leenmogelijkheden tegen risicovrije rente te bieden en begeleiding te organiseren, zodat verduurzaming ook voor kleine ondernemers haalbaar wordt.
“We verlagen de ondergrens voor de energie-investeringsaftrek (EIA). Mkb’ers willen verduurzamen, maar lopen vast op kosten en regels. Door de ondergrens van de energie-investeringsaftrek te verlagen, maken we vergroenen ook haalbaar voor kleinere bedrijven. Zonder extra bureaucratie, met zichtbare impact.”
“Daarom creëren wij leenmogelijkheden tegen risicovrije rente bij de overheid voor ondernemers die willen verduurzamen. Denk bijvoorbeeld aan kleine ondernemers die hun oude dieselbusje willen vervangen door een elektrische auto.”
“We bieden gratis verduurzamingsadvies aan om het mkb te helpen bij het besparen van energie.”
“Er komen ‘groene fixteams’ die het mkb via gemeentelijke loketten ondersteunen bij het vinden van de juiste regelingen.”
Volt wil de kracht van het mkb op het gebied van duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid beter benutten en belonen. Ze pleiten voor gerichte ondersteuning, samenwerking en het toegankelijk maken van subsidies en advies, zodat kleine ondernemers hun maatschappelijke rol kunnen versterken.
“We gaan de kracht en potentie van het midden- en kleinbedrijf (mkb) op het gebied van duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid beter benutten, belonen en waarderen.”
“We onderzoeken samen met belangenorganisaties voor het mkb hoe we duurzaamheidsbeleid niet alleen effectiever, maar ook eenvoudiger en toegankelijker kunnen maken. Dat geldt ook voor de toegankelijkheid van klimaatmiddelen voor het mkb, waaronder kredieten voor duurzaamheidsinvesteringen.”
Volt erkent dat het verhogen van het minimumloon niet ten koste mag gaan van kleine ondernemers, om te voorkomen dat grote bedrijven hiervan profiteren ten koste van de kleintjes.
“Het verhogen van het minimumloon mag niet ten koste gaan van kleine ondernemers, en zo grote bedrijven in de kaart spelen.”
JA21 wil het ondernemingsklimaat voor kleine ondernemers verbeteren door lasten en regeldruk te verlagen, het belastingstelsel te vereenvoudigen en investeringen in het mkb te stimuleren. De partij pleit voor een faciliterende overheid die ondernemers vertrouwt en niet belemmert, met concrete voorstellen zoals één laag vennootschapsbelastingtarief, afschaffing van erf- en schenkbelasting, en minder rapportageverplichtingen. Hun visie is dat economische groei en werkgelegenheid vooral ontstaan als kleine ondernemers ruimte krijgen om te ondernemen zonder overmatige bureaucratie.
JA21 ziet de hoge regeldruk en lasten als een directe belemmering voor kleine ondernemers en wil deze structureel verminderen. Dit moet het ondernemen weer lonend maken en het mkb maximaal faciliteren, zodat kleine bedrijven kunnen groeien, investeren en innoveren.
“Mkb maximaal faciliteren door het eenvoudiger te maken om te investeren in het mkb, en regeldruk en rapportageverplichtingen te verminderen.”
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
JA21 wil het belastingstelsel fundamenteel hervormen, zodat het eenvoudiger en voorspelbaarder wordt voor kleine ondernemers. Dit moet bureaucratie verminderen en investeren aantrekkelijker maken, met als doel innovatie en werkgelegenheid te stimuleren.
“Een eenvoudige vennootschapsbelasting voor alle ondernemingen door het huidige tweeschijvenstelsel (19% en 25,8%) te vervangen door één helder tarief van 20% voor alle ondernemingen.”
“Het voortbestaan van familiebedrijven waarborgen door de bedrijfsopvolgingsregeling en de erf- en schenkbelasting af te schaffen.”
JA21 erkent dat kleine ondernemers moeite hebben met digitalisering en innovatie en wil daarom investeren in digitale vaardigheden en het gebruik van AI in het mkb stimuleren. Dit moet de productiviteit verhogen en het mkb toekomstbestendig maken.
“Het gebruik van AI in de praktijk stimuleren, vooral in het mkb, door in te zetten op slimme data-analyse, automatisering en AI-oplossingen die ondernemers echt helpen.”
“Investeren in digitale vaardigheden. Onze arbeidsmarkt moet klaargestoomd worden voor de nieuwe digitale revolutie waar wij nu middenin zitten.”
NSC wil de positie van kleine ondernemers versterken door het verminderen van administratieve lasten, het aantrekkelijker maken om personeel in vaste dienst te nemen, en betere toegang tot financiering te bieden. Ze pleiten voor een mkb-uitvoeringstoets bij nieuwe wetgeving, kortere loondoorbetaling bij ziekte voor kleine bedrijven, en eerlijke kansen bij overheidsaanbestedingen. De kern van hun visie is dat kleine ondernemers minder worden tegengewerkt door regels en meer ruimte krijgen om te groeien.
NSC erkent dat kleine ondernemers gebukt gaan onder regeldruk en wil deze lasten verlichten. Door bestaande prikkels te herzien en een mkb-uitvoeringstoets in te voeren bij nieuwe wetgeving, moeten kleine ondernemers minder tijd en geld kwijt zijn aan administratie.
Om het voor kleine ondernemers aantrekkelijker te maken om mensen in vaste dienst te nemen, wil NSC de verplichte loondoorbetaling bij ziekte terugbrengen naar één jaar. Dit verlaagt het risico en de kosten voor kleine werkgevers.
NSC wil dat kleine ondernemers makkelijker aan financiering kunnen komen, bijvoorbeeld via non-bancaire kanalen. Ook moeten kleine bedrijven een eerlijke kans krijgen bij overheidsopdrachten, waarbij niet alleen prijs maar ook lokale verankering en maatschappelijke waarde meetellen.
“Omdat de grote banken vaak niet thuis geven als het mkb geld wil lenen, bevorderen we de toegang tot non-bancaire financiering zoals crowdfunding, kredietunies en de microfinanciering. Voor het kleinbedrijf wordt op nationaal niveau een duurzaamheidslening geïntroduceerd.”
“We herzien de Aanbestedingswet zodat mkb-bedrijven en lokale ondernemers een eerlijke kans krijgen. Bij overheidsopdrachten telt niet alleen prijs, maar ook lokale verankering, maatschappelijke waarde en duurzaamheid wegen mee.”
De Partij voor de Dieren wil kleine ondernemers ontlasten door de belastingdruk te verschuiven van arbeid naar vervuiling en grote bedrijven zwaarder te belasten. Ze pleiten voor minder regeldruk, meer steun aan toekomstbestendig mkb en het stimuleren van lokale, duurzame initiatieven. De kern van hun visie is dat kleine bedrijven minder moeten bijdragen dan grote vervuilers, en dat ondernemen binnen ecologische grenzen moet plaatsvinden.
PvdD vindt dat kleine ondernemers en het mkb nu relatief te veel belasting betalen, terwijl grote vervuilers en vermogenden buiten schot blijven. Ze willen dit omdraaien door de belastingdruk te verlagen voor arbeid en kleine bedrijven, en te verhogen voor vervuiling en grote ondernemingen. Dit moet het mkb en kleine ondernemers financieel ontlasten en groene innovatie stimuleren.
“Grote ondernemingen en de allerrijksten betalen meer, kleine bedrijven en bewoners minder.”
“Nu dragen werkenden en het mkb relatief veel bij, terwijl vervuilers en grootvermogenden te vaak buiten schot blijven. Dat draaien we om.”
“We verschuiven de belastingdruk: minder op arbeid, meer op grondstoffenverbruik en vervuiling.”
De partij erkent dat complexe regels en uitzonderingen kleine ondernemers belemmeren. Ze willen strenge, maar begrijpelijke normen voor milieu, dierenwelzijn en mensenrechten, zodat ondernemers weten waar ze aan toe zijn en regeldruk afneemt.
“We kiezen voor strenge normen voor milieu, dierenwelzijn en mensenrechten, maar vatten die in begrijpelijke regels zonder ingewikkelde uitzonderingen. Zo weten ondernemers waar ze aan toe zijn en gaan we overmatige regeldruk tegen.”
PvdD wil zich richten op het ondersteunen van toekomstbestendig midden- en kleinbedrijf, groene innovaties en lokale initiatieven. Subsidies voor grote vervuilers worden afgeschaft; opbrengsten daarvan gaan naar duurzame ondernemingen.
“We gaan ons meer richten op het ondersteunen van het toekomstbestendige midden- en kleinbedrijf, groene innovaties en lokale initiatieven. We stoppen met het subsidiëren van de grootste vervuilers. De vervuiler gaat betalen en de opbrengsten gebruiken we voor toekomstbestendige ondernemingen en groene innovatie.”
De partij wil de economie regionaliseren door lokale ketens, streekproducten en regionaal geldgebruik te stimuleren. Dit maakt kleine ondernemers minder afhankelijk van mondiale systemen en vergroot hun veerkracht.
“We bevorderen de regionalisering van de economie door lokale ketens, streekproducten en regionaal geldgebruik te stimuleren. Zo maken we economieën veerkrachtiger en minder afhankelijk van mondiale systemen.”
D66 erkent de belangrijke rol van kleine ondernemers en het mkb in de economie en wil hen ondersteunen door regeldruk te verminderen, verduurzaming toegankelijker te maken en innovatie te stimuleren. De partij zet in op voorspelbare regels, toegankelijke financiering en een gelijk speelveld, zodat kleine ondernemers kunnen starten, groeien en vergroenen. D66 wil zo een ondernemingsklimaat creëren waarin kleine ondernemers minder worden belemmerd en meer ruimte krijgen om maatschappelijk verantwoord te ondernemen.
D66 ziet dat kleine ondernemers vaak vastlopen op complexe en onvoorspelbare regelgeving, wat hun groei en verduurzaming belemmert. Door regels te vereenvoudigen en voorspelbaar te maken, wil D66 kleine ondernemers meer zekerheid en ruimte geven om te ondernemen en te investeren in duurzaamheid.
“Voor kleine en middelgrote ondernemers kan verduurzaming een uitdaging zijn. Dat is vooral zo voor ondernemers in sectoren die veel energie gebruiken. D66 helpt hen hierbij met duidelijke en voorspelbare regels. Zo weten ondernemers bijvoorbeeld al vóórdat ze beginnen wat er van hen wordt verwacht op het gebied van milieu en natuur.”
“Veel ondernemers maken zich zorgen over de regeldruk en de verlening van vergunningen. Dat gaan we simpeler maken. Zodat ondernemers minder druk zijn met regels en zich kunnen concentreren op het bouwen aan hun bedrijf.”
D66 wil dat kleine ondernemers makkelijker toegang krijgen tot financiering en ondersteuning bij innovatie, zodat zij kunnen groeien en bijdragen aan een duurzame economie. De partij erkent dat gebrek aan kapitaal en toegang tot klanten vaak een belemmering vormt voor kleine ondernemers.
“We zorgen voor toegankelijke subsidies, zekerheid voor investeringen en snellere procedures voor beroep en bezwaar. Zo kunnen ondernemers sneller door en kan ook het mkb de stap zetten naar een groen bedrijfsmodel.”
“Veel innovatieve ondernemers komen nu vaak niet verder door een gebrek aan kapitaal of toegang tot klanten. D66 wil Nederlandse ondernemers de ruimte geven om te groeien. We zorgen dat Nederlandse innovaties makkelijk kunnen groeien binnen Europa. Én we helpen ze aan financiering via de Europese kapitaalmarkt.”
D66 vindt het belangrijk dat kleine ondernemers kunnen concurreren op een eerlijk speelveld, vooral als zij maatschappelijk verantwoord ondernemen. De partij wil dat de overheid duidelijke spelregels stelt en nieuwe rechtsvormen mogelijk maakt voor maatschappelijke ondernemingen.
“Voor ondernemers die maatschappelijk ondernemen, is een gelijk speelveld belangrijk. Daarom is een sterke overheid nodig die de spelregels bepaalt waarbinnen bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ook wil D66 dat het makkelijker wordt om een rechtsvorm van de onderneming te kiezen die goed aansluit bij de doelen van de ondernemer.”
BIJ1 noemt kleine ondernemers nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar maakt wel beleid voor zelfstandigen binnen specifieke sectoren, zoals sekswerk. Het programma richt zich vooral op het verbeteren van de positie van zelfstandige sekswerkers, door hun rechten gelijk te trekken met andere ondernemers en het opheffen van vergunningseisen. Algemeen beleid voor kleine ondernemers buiten deze context ontbreekt.
BIJ1 wil de positie van zelfstandige sekswerkers verbeteren door hun arbeidsrechten gelijk te trekken met die van andere ondernemers en werknemers. Dit moet hun toegang tot dienstverlening, bescherming en inspraak vergroten, en belemmeringen zoals vergunningseisen wegnemen. Het beleid is specifiek gericht op deze groep en niet op kleine ondernemers in het algemeen.
“De rechten van sekswerkers trekken we gelijk met de arbeidsrechten van andere zelfstandige ondernemers en werknemers. Zo zorgen we dat hun positie structureel beter wordt.”
“De vergunningseis voor zelfstandige sekswerkers heffen we op. Sekswerkers krijgen de mogelijkheid om thuis een eenmanszaak te starten.”
“Sekswerkers krijgen toegang tot (zakelijke) dienstverlening. Zij kunnen een bankrekening openen en een hypotheek krijgen.”
BIJ1 wil het voor zelfstandige sekswerkers makkelijker maken om als kleine ondernemer te opereren door vergunningseisen te schrappen en gemeenten aan te moedigen veilige werkplekken te bieden. Dit verlaagt drempels voor ondernemerschap binnen deze sector.
“We moedigen gemeenten aan om lokaal voldoende veilige werkplekken voor sekswerkers aan te bieden.”
DENK erkent de belangrijke rol van kleine ondernemers in het MKB en wil hen concreet ondersteunen door lasten te verlagen, toegang tot krediet te verbeteren en risico’s zoals loondoorbetaling bij ziekte te beperken. De partij stelt voor om een publieke kredietbank op te richten, belastingen en administratieve lasten te verlagen, en een betaalbaar vangnet te bieden bij ziekte, zonder de rechten van werknemers aan te tasten. DENK’s visie is dat kleine ondernemers ruimte en zekerheid moeten krijgen om te ondernemen, zonder te worden belemmerd door overmatige regelgeving of financiële risico’s.
DENK wil de financiële druk op kleine ondernemers verlichten door belastingen en administratieve lasten te verlagen. Dit moet hen meer ruimte geven om te ondernemen en minder te maken krijgen met bureaucratie.
Omdat kleine ondernemers vaak moeilijk toegang krijgen tot financiering bij reguliere banken, wil DENK een publieke kredietbank oprichten die eerlijke leningen verstrekt aan deze groep.
“We richten een publieke kredietbank op voor kleine ondernemers. Die verstrekt eerlijke leningen aan ondernemers die bij gewone banken geen kans krijgen.”
Om het risico van loondoorbetaling bij ziekte te beperken, stelt DENK een betaalbaar vangnet voor kleine ondernemers voor. Dit moet ondernemers tegemoetkomen zonder de rechten van werknemers te verminderen.
“We zorgen voor een betaalbaar vangnet voor de loondoorbetaling bij ziekte voor kleinere ondernemers. Hiermee komen we ondernemers tegemoet, zonder de rechten van werknemers in te perken.”
GroenLinks-PvdA erkent de uitdagingen van kleine ondernemers, met name rond lasten als loondoorbetaling bij ziekte en concurrentie van grote (online) bedrijven. Hun belangrijkste voorstellen zijn het collectief en publiek verzekeren van het tweede ziektejaar voor kleine werkgevers, bescherming van lokale winkeliers tegen online concurrentie, en betere toegang tot financiering voor het mkb. De partij wil zo de positie van kleine ondernemers versterken binnen een sociale en duurzame economie.
GroenLinks-PvdA wil de lasten van loondoorbetaling bij ziekte voor kleine ondernemers verlichten door het tweede ziektejaar collectief en publiek te verzekeren. Dit moet het risico en de financiële druk voor kleine werkgevers verminderen, waarbij solidariteit met grote werkgevers wordt gevraagd.
“Loondoorbetaling bij ziekte wordt als een zware last ervaren door het mkb. We verzekeren het tweede ziektejaar collectief en publiek voor alle werkgevers. Hierbij zijn grote werkgevers solidair met mkb-werkgevers.”
De partij erkent de sociale rol van kleine winkeliers en wil hen beschermen tegen de groeiende druk van grote online winkels. Dit doen ze door in te zetten op maatschappelijk vastgoed, huurbescherming en het beperken van de voordelen voor online concurrenten.
“We beschermen lokale ondernemers en kleine winkeliers, die vaak een belangrijke sociale rol vervullen in de buurt of hun dorp. We zetten in op maatschappelijk vastgoed en huurbescherming. We beperken de enorme concurrentie van online winkels door deze bedrijven de kosten door te laten berekenen voor het terugsturen van producten en door de wildgroei van distributiecentra te beperken.”
GroenLinks-PvdA wil de toegang tot financiering voor kleine en innovatieve bedrijven verbeteren, onder andere via een Nationale Investeringsbank en aandacht voor mkb-bedrijven die moeilijk aan durfkapitaal komen. Dit moet innovatie en groei bij kleine ondernemers stimuleren.
“We bundelen de huidige instellingen van Invest-NL, Invest International, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen zodat de slagkracht van de bank groter wordt en we aan kunnen sluiten bij initiatieven van de Europese Investeringsbank. We hebben hierbij in het bijzonder aandacht voor mkb-bedrijven die moeilijk aan het benodigde durfkapitaal komen.”
“We maken Nederland aantrekkelijk voor startups en bieden scale-ups de mogelijkheid om uit te breiden.”
De PVV zet zich in voor het verminderen van regeldruk en lasten voor kleine ondernemers, met name in de agrarische sector en het midden- en kleinbedrijf. De partij wil onnodige regels, registraties en belastingen schrappen, zodat kleine ondernemers meer vrijheid krijgen om hun bedrijf te runnen. De kern van hun visie is dat ondernemers niet onnodig gehinderd moeten worden door overheidsmaatregelen en Europese regelgeving.
De PVV vindt dat kleine ondernemers, vooral boeren en winkeliers, te veel worden belast door regels en administratieve lasten. Door deze te verminderen, wil de partij het ondernemerschap stimuleren en het voortbestaan van kleine bedrijven waarborgen. Dit standpunt richt zich op het wegnemen van belemmeringen die het ondernemen moeilijker en duurder maken.
“Vrije verkoop voor boerderijwinkels – zonder onnodige regeldruk, registraties en btw-heffingen”
“Boerderijwinkels – met melktap, kaasautomaat etc. – zijn goed voor de boer én stimuleren de consument om mooie, gezonde lokale producten te kopen. De PVV wil vrije verkoop voor boerderijwinkels – vrijgesteld van onnodige regeldruk, registraties en btw-heffingen.”
De PVV stelt dat milieumaatregelen zoals zero-emissiezones kleine ondernemers onevenredig hard raken, omdat zij vaak niet de middelen hebben om te investeren in dure elektrische voertuigen. Door deze zones af te schaffen, wil de partij voorkomen dat kleine ondernemers uit steden worden geweerd of hun bedrijf moeten opgeven.
“Zero-emissiezones zijn een verschrikking. Hardwerkende ondernemers mogen met hun brandstofbusje hun eigen stad niet meer in. Doen ze dat toch, dan volgt een boete. Het alternatief is een peperdure elektrische auto – maar wie dat niet kan betalen, kan zijn zaak opdoeken. De PVV wil af van alle zero-emissiezones, overal in het land.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma