Verkiezingsprogramma's 2025 overJustitie & veiligheid
JA21 stelt veiligheid centraal als basisvoorwaarde voor vrijheid en wil fors investeren in de gehele justitieketen, met nadruk op strengere straffen voor zware criminelen, meer politiecapaciteit en een harde aanpak van georganiseerde misdaad en ondermijning. De partij pleit voor minimumstraffen, uitbreiding van gevangeniscapaciteit, het beperken van activisme in de rechtszaal en het versterken van de positie van politie en slachtoffers. JA21 wil daarnaast de machtenscheiding waarborgen, internationale verdragen moderniseren en de rechterlijke macht neutraler en transparanter maken.
Fors investeren in justitie, politie en gevangenissen
JA21 vindt dat de overheid haar kerntaak van veiligheid heeft verwaarloosd en wil daarom fors investeren in de gehele strafrecht- en veiligheidsketen, met meer agenten op straat, uitbreiding van gevangeniscapaciteit en betere waardering van personeel. Dit moet het vertrouwen in de rechtsstaat herstellen en de uitvoering van straffen waarborgen.
“Fors investeren in de gehele strafrechtketen.”
“Forse investeringen in de gehele veiligheidsketen. Dat betekent meer agenten op straat, recherche, OM, rechtspraak en Dienst Justitiële Inrichtingen.”
“Fors investeren in het renoveren en uitbreiden van de capaciteit in het gevangeniswezen en TBS, daarbij horen ook investeringen in het waarderen van het personeel bij DJI.”
Zwaardere en minimumstraffen voor zware criminelen
JA21 wil zware criminelen strenger straffen, minimumstraffen invoeren voor ernstige gewelds- en zedendelicten, en het ‘three strikes and you’re out’-principe toepassen. Hiermee wil de partij criminelen langdurig uit de samenleving verwijderen en vergelding centraal stellen.
“Zware criminelen strenger straffen.”
“De invoering van minimumstraffen voor ernstige gewelds- en zedendelicten en geen terugkeer van veroordeelde gewelds- en zedendelinquenten in hun oude wijk na detentie.”
“De mogelijkheid tot opleggen van levenslang na drie ernstige geweldsmisdrijven: het ‘three strikes and you’re out’-principe.”
“Altijd een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor plegers van ernstige gewelds- en zedendelicten. Dit geldt ook voor agressie tegen politie, brandweer en hulpverleners.”
Harde aanpak georganiseerde misdaad en ondermijning
JA21 wil georganiseerde misdaad en ondermijning keihard aanpakken door privacy van beroepscriminelen te beperken, risicobranches strenger te controleren, en het ‘Italiaanse model’ van volledige isolatie in de EBI toe te passen. Ook wil de partij een nationaal aanvalsplan ondermijning en meer juridische ruimte voor politie op scholen.
“Een keiharde aanpak van ondermijning en georganiseerde misdaad.”
“Een nationaal aanvalsplan ondermijning waarbij politie, Openbaar Ministerie en FIOD onaangekondigd verdachte ondernemingen binnenstebuiten keren.”
“Beroepscriminelen privacy ontnemen.”
“Het ‘Italiaanse model’ invoeren in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI): volledige isolatie van levensgevaarlijke beroepscriminelen, geen enkel contact met de buitenwereld.”
“Meer mogelijkheden voor gemeenten om risicobranches (zoals belwinkels, geldwisselkantoren en shishalounges) tegen te gaan. Controles van deze risicobranches willen wij intensiveren.”
Politie versterken en depolitiseren
JA21 wil het vertrouwen in de politie herstellen, meer wijkagenten en blauw op straat, stoppen met antiracisme- en diversiteitsprogramma’s, en religieuze uitingen bij politie verbieden. De partij wil concrete targets voor de politietop en heropening van wijkbureaus.
“De politiek weer vierkant achter de politie: stoppen met antiracisme- en diversiteitsprogramma’s in de gehele strafrechtketen en weer vertrouwen op de professionaliteit van onze mensen in blauw.”
“Fors meer wijkagenten. De norm moet van één agent per 5.000 inwoners naar éé n per 4.000 inwoners.”
“Concrete targets voor de politie. Wij willen meetbare doelen voor de politietop om regie te houden op de uitvoering en om eventueel bij te kunnen sturen.”
“Geen hoofddoekjes of andere religieuze uitingen bij politie, boa’s en andere overheidsdienaren die een publieke functie bekleden.”
Machtenscheiding en neutraliteit rechtspraak versterken
JA21 wil de machtenscheiding strikt handhaven, de rechtszaal niet als domein van activisten, internationale verdragen moderniseren, en een transparante benoemingsprocedure voor de rechterlijke macht. Belangenorganisaties mogen niet meer in het ‘algemeen belang’ procederen.
“De rechtszaal niet als domein van activisten.”
“De machtenscheiding strikt in acht nemen. Dat betekent dat rechters zich niet uitspreken over zaken waar eigenlijk de regering of het parlement over gaan.”
“Internationale verdragen en met name het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens moderniseren, zodat we nationaal genomen democratische beslissingen en het draagvlak voor de rechtspraak versterken.”
“De neutraliteit van de rechterlijke macht waarborgen met een transparante benoemingsprocedure. Politieke voorkeur mag geen voor- of nadelig effect hebben bij toetreding tot het Openbaar Ministerie of de rechterlijke macht.”
“Artikel 3:305a van het Burgerlijk Wetboek en artikel 1:2 van de Algemene wet bestuursrecht aanpassen: niet meer procederen in het ‘algemeen belang’.”
Slachtofferbescherming en aanpak huiselijk geweld
JA21 wil slachtoffers van stalking, huiselijk geweld en seksuele intimidatie beter beschermen met technologische middelen, meer opvanglocaties, een Nederlandse variant van ‘Claire’s Law’ en het verhalen van kosten op daders.
“Verder uitrollen van het slachtofferdevice en de StopApp over heel Nederland, zodat slachtoffers van stalking, huiselijk geweld of seksuele straatintimidatie beter beschermd worden tegen daders.”
“Een Nederlandse variant van ‘Claire’s Law’, een Engelse wet waarbij mensen bij de politie kunnen navragen of een partner of ex-partner een verleden heeft van huiselijk geweld, stalking of misbruik.”
“Het juridisch mogelijk maken om de gemaakte financiële kosten als gevolg van huiselijk geweld te verhalen op de veroordeelde pleger.”
“Investeren in meer opvanglocaties voor slachtoffers van huiselijk geweld en voor het Centrum Seksueel Geweld.”
Strengere maatregelen tegen criminele vreemdelingen
JA21 wil het aantal delicten uitbreiden waarvoor personen met een dubbele nationaliteit kunnen worden gededenaturaliseerd en uitgezet, niet alleen bij terrorisme maar ook bij ernstige gewelds- en zedenmisdrijven.
“Het aantal delicten uitbreiden waarvoor personen met een dubbele nationaliteit kunnen worden gededenaturaliseerd en uitgezet: niet meer alleen voor terroristische misdrijven, maar ook voor ernstige gewelds- en zedenmisdrijven.”
De PVV wil een streng en repressief justitie- en veiligheidsbeleid, gericht op harde straffen, het beperken van rechten voor daders, en het vergroten van de rol van politie en handhaving. De partij pleit voor het afschaffen van TBS, het invoeren van zerotolerance, het versoberen van het gevangenisregime, en het direct uitzetten van criminele vreemdelingen. De nadruk ligt op het beschermen van "Nederlanders" en het hard aanpakken van criminaliteit, vooral door niet-Nederlanders.
Strenger straffen en zerotolerance
De PVV wil criminelen hard aanpakken door strengere straffen, het afschaffen van taakstraffen en TBS, en het invoeren van een zerotolerancebeleid. Het doel is om geweldplegers en andere criminelen af te schrikken en de veiligheid op straat te herstellen.
“Wij willen een zerotoleranceaanpak. Dat betekent: criminelen opsporen, oppakken, vastzetten en keihard straffen. Geen onzinnige taakstraffen, geen tbs, maar de bak in. Alleen met snoeiharde straffen krijgen we de geweldplegers eronder. De PVV wil strenger straffen.”
“Levenslange gevangenisstraf weer echt levenslang”
“Levenslange gevangenisstraf voor veroordeelde terroristen”
“Cumulatieve straffen: elk misdrijf wordt apart bestraft en straffen worden bij elkaar opgeteld”
Versoberen gevangenisregime en afschaffen privileges
De partij wil het gevangenisregime versoberen, privileges voor gevangenen afschaffen, meerpersoonscellen invoeren, en gedetineerden verplicht laten werken. Dit moet de kosten verlagen en het verblijf in de gevangenis onaantrekkelijk maken.
“Wij willen het gevangenisregime flink versoberen, het beklagrecht afschaffen en standaard meer gevangen in één cel stoppen. Ook maken een einde aan privileges zoals spelcomputers en televisies in cellen. Gevangenen moeten een uniform dragen en minstens 40 uur per week werken.”
“Meerpersoonscellen in regulier regime wordt de norm: stapelbedden in 6.000 cellen”
“Beklagrecht van gedetineerden afschaffen”
Direct uitzetten en gedenaturaliseren van criminele vreemdelingen
De PVV wil dat vreemdelingen die een misdrijf plegen direct worden uitgezet na hun straf, en dat mensen met een dubbele nationaliteit bij een ernstig misdrijf hun Nederlanderschap verliezen en het land moeten verlaten.
“Vreemdelingen (waaronder statushouders) worden na veroordeling voor één misdrijf – na het uitzitten van de straf en intrekking van de verblijfsstatus – direct uitgezet”
“Mensen met een dubbele nationaliteit die zijn veroordeeld voor één ernstig misdrijf, worden na het uitzitten van de straf gedenaturaliseerd en moeten Nederland verlaten”
10.000 extra politieagenten en meer blauw op straat
De partij wil fors investeren in politiecapaciteit, met name in probleemwijken, om de veiligheid te vergroten en het gezag van de politie te herstellen.
Afschaffen TBS en opportuniteitsbeginsel bij zware misdrijven
De PVV wil het TBS-systeem afschaffen en het Openbaar Ministerie verplichten altijd tot vervolging over te gaan bij zeden- en zware geweldsmisdrijven.
“Afschaffen TBS”
“Verder wil de PVV dat het OM altijd overgaat tot vervolging bij zeden- en zware geweldsmisdrijven. Daarom schaffen we voor deze misdrijven, net als Duitsland, het opportuniteitsbeginsel van het OM af.”
“Afschaffen opportuniteitsbeginsel voor zeden- en zware geweldsmisdrijven”
Hardere aanpak van specifieke criminaliteit en groepen
De partij richt zich expliciet op het aanpakken van overlast door (allochtone) jongeren, georganiseerde criminaliteit, en het verbieden van bepaalde groeperingen en uitingen.
“De PVV gaat korte metten maken met de criminaliteit en overlast van groepen veelal allochtone jongeren.”
“Extinction Rebellion, Antifa en pro-Hamasgroepen als terreurorganisaties aanmerken en verbieden”
“Leuzen als From the river to the sea strafbaar stellen”
“Snoeiharde aanpak van antisemitisme”
Legaliseer pepperspray en preventief fouilleren
De PVV wil burgers meer mogelijkheden geven zichzelf te verdedigen en de politie meer bevoegdheden geven om preventief te fouilleren.
NSC wil het Nederlandse justitie- en veiligheidsbeleid versterken door te investeren in de strafrechtketen, georganiseerde criminaliteit harder aan te pakken, en alternatieven voor korte celstraffen te stimuleren. Ze pleiten voor meer capaciteit bij politie, justitie en rechtspraak, snellere en effectievere afhandeling van zaken, en een grotere focus op preventie en digitale veiligheid. De partij benadrukt het belang van een onafhankelijke rechtsstaat, bescherming van slachtoffers, en het tegengaan van discriminatie en corruptie.
Investeren in de strafrechtketen en snellere rechtspraak
NSC ziet een vastgelopen strafrechtketen als groot probleem en wil investeren in capaciteit, meerjarige financiële zekerheid en creatieve oplossingen om doorlooptijden te verkorten. Ze willen af van korte celstraffen voor lichte vergrijpen en alternatieven zoals elektronische thuisdetentie stimuleren.
“Investeren in strafrechtketen om de samenleving veiliger te maken. Doel: verkorting van de doorlooptijd.”
“Elektronische thuisdetentie om cellentekort aan te pakken.”
“80% van de gevangenen zit voor lichte vergrijpen een korte straf uit terwijl onderzoek aantoont dat dit zelden helpt; korte celstraffen leiden tot detentieschade en vergroten de kans op herhaling. Alternatieven, zoals elektronische thuisdetentie, halveren die kans.”
“Er moet worden geïnvesteerd in meer capaciteit in de gehele keten. Daarbij moeten de politie, het Openbaar Ministerie, de rechtspraak en de Reclassering kunnen rekenen op een meerjarige financiële zekerheid, zodat niet hoeft te worden bezuinigd op personeel.”
Hardere aanpak van georganiseerde criminaliteit en corruptie
De partij wil de slagkracht van politie en justitie vergroten, meer rechercheurs werven, criminele geldstromen aanpakken en corruptie binnen overheidsdiensten bestrijden. Ook willen ze internationale samenwerking intensiveren en zware beperkingen opleggen aan criminele kopstukken in detentie.
“We willen de slagkracht van politie en justitie vergroten zodat zij in staat worden gesteld om de zware georganiseerde criminaliteit grondig aan te pakken, zowel lokaal, nationaal als internationaal.”
“Het doorbreken van het criminele verdienmodel en het afpakken van crimineel geld moet een speerpunt zijn van het beleid.”
“Het bestrijden van corruptie moet veel hoger op de agenda. Bij sommige beroepen lopen overheidsfunctionarissen verhoogd risico om betrokken te raken bij criminele netwerken. Verhoogde bewustwording, verplichte training en continue VOG-screening zijn nodig, onder meer bij de Douane.”
“Het wordt mogelijk om kopstukken van criminele organisaties in de gevangenis tijdelijk zeer vergaande beperkingen op te leggen bij het contact met de buitenwereld.”
Meer aandacht voor digitale veiligheid en cybercrime
NSC erkent de groei van digitale criminaliteit en wil investeren in cybercapaciteit, digitale opsporing en preventie. Ze pleiten voor snellere schadevergoeding en het wegnemen van privacybelemmeringen bij het waarschuwen van slachtoffers.
“De criminaliteit verschuift van de echte wereld naar de digitale wereld. Steeds vaker worden strafbare feiten gepleegd via internet, zoals phishingmails, diefstal van klantgegevens en dreigen met het publiceren van illegaal verkregen foto’s. We willen dat er meer wordt geïnvesteerd in de aanpak van digitale criminaliteit en strafbare feiten via internet en e-mail.”
“Zijn digitale tegenmaatregelen, zoals hackbacks en uitbreiding van cybercapaciteit, vaak effectiever dan klassieke opsporing.”
“Ook moet meer worden ingezet op slachtofferpreventie en moeten de huidige (privacy gerelateerde) belemmeringen voor het vroegtijdig waarschuwen van slachtoffers zo veel mogelijk worden weggenomen.”
Kritisch op strafbeschikkingen en procesafspraken buiten de rechter om
NSC is kritisch op het opleggen van straffen door het Openbaar Ministerie zonder tussenkomst van de rechter en wil deze praktijk terugdringen. Procesafspraken tussen OM en verdachte moeten wettelijk worden begrensd.
“We zijn daarom zeer kritisch op de praktijk waarbij het Openbaar Ministerie zaken afdoet via strafbeschikkingen (en een straf wordt opgelegd buiten de rechter om). Toegankelijkheid van het recht is een cruciale voorwaarde voor een rechtsstaat. Het is onaanvaardbaar dat burgers die een strafbeschikking afwijzen lang moeten wachten op behandeling door de rechter. Dit moet sneller worden behandeld. De inzet van strafbeschikkingen mag niet worden uitgebreid en moet juist worden teruggedrongen.”
“De praktijk waarbij de officier van justitie en de verdachte procesafspraken maken kan een waardevolle toevoeging zijn, maar heeft een wettelijke basis nodig. Ook moet worden afgebakend voor welke strafbare feiten procesafspraken kunnen worden gemaakt.”
Slachtofferrechten en mensgerichte aanpak
De partij wil meer aandacht voor slachtoffers, snellere behandeling van hun zaken en versterkt toezicht op hun rechten. Preventie en herstelbemiddeling krijgen een grotere rol.
“In de praktijk worden de rechten van slachtoffers nog onvoldoende serieus genomen. We versterken het toezicht hierop.”
“De toepassing en toegankelijkheid van mediation in strafzaken en herstelbemiddeling moet veel meer worden gestimuleerd. Dit draagt bij aan de verwerking, waardoor betrokkenen de gebeurtenissen beter achter zich kunnen laten.”
Onafhankelijkheid van de rechterlijke macht versterken
NSC wil de rechterlijke macht onafhankelijker maken van de politiek, onder meer door een eigen begroting en een extra grondwettelijk veiligheidsslot.
“De minister van Justitie en Veiligheid wordt meer op afstand geplaatst van de rechterlijke macht. De rechterlijke macht krijgt een eigen begroting.”
“In de Grondwet wordt een extra veiligheidsslot opgenomen: belangrijke wetten over de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht kunnen alleen wijzigen met een 2/3de meerderheid van het parlement.”
Strengere aanpak van agressie tegen publieke functionarissen en radicalisering
NSC wil strengere en snellere bestraffing van agressie tegen hulpverleners en publieke functionarissen, en permanente alertheid voor radicalisering en terrorisme.
“Agressie tegen hulpverleners van ambulance, brandweer en de politie wordt niet getolereerd. Strafbare feiten die worden gepleegd tegen werknemers met een publieke taak moeten streng en snel bestraft worden.”
“Radicalisering en de dreiging van terrorisme vragen om permanente alertheid, inclusief de (gewelds)dreiging tegen Joodse personen en objecten door het oplaaiend antisemitisme. Het verheerlijken van terrorisme wordt strafbaar.”
FVD wil een strengere, daadkrachtige justitie en meer veiligheid door harde aanpak van criminaliteit, hogere straffen, meer politie op straat en minder bureaucratie. Ze pleiten voor het legaliteitsbeginsel, minimumstraffen, denaturalisatie en uitzetting van criminele vreemdelingen, en bescherming van privacy tegen digitale surveillance. Hun visie combineert law & order met individuele vrijheid en privacy.
Overstappen naar legaliteitsbeginsel en harde aanpak criminaliteit
FVD wil het opportuniteitsbeginsel vervangen door het legaliteitsbeginsel, zodat elk misdrijf in beginsel wordt vervolgd. Ze willen hogere straffen, minimumstraffen voor gewelds- en zedendelicten, en snellere detentie van recidivisten en veelplegers. Dit moet leiden tot meer veiligheid en een hogere pakkans.
“We vervangen het opportuniteitsbeginsel door het legaliteitsbeginsel, zodat elk misdrijf in beginsel in behandeling wordt genomen en vervolgd.”
“Voor gewelds- en zedendelicten willen we minimumstraffen invoeren, waarvan rechters slechts bij hoge uitzondering kunnen afwijken.”
“We zetten veelplegers al na drie misdrijven in twee jaar in een ISD-traject (nu tien misdrijven in vijf jaar), zodat zij sneller uit de samenleving worden gehaald.”
“Zwaardere straffen voor ernstige gewelds- en zedendelicten en recidivisten eerder vastzetten, zodat misdadigers weten dat criminaliteit écht consequenties heeft.”
Meer politie, hogere salarissen en minder bureaucratie
FVD wil meer agenten op straat, hogere salarissen voor opsporingsdiensten, heropening van politiebureaus en minder bureaucratie, zodat de politie zich kan richten op haar kerntaken.
“We verhogen het salaris van agenten en andere politiemensen, zodat het weer aantrekkelijk wordt om te werken bij de opsporingsdiensten.”
“We heropenen gesloten politiebureaus in wijken en dorpen, zodat burgers laagdrempelig contact kunnen hebben met de politie.”
“De bureaucratie wordt teruggeschroefd zodat agenten weer kunnen focussen op hun eigenlijke werk.”
Denaturalisatie en uitzetting van criminele vreemdelingen
FVD wil de Nederlandse nationaliteit intrekken bij dubbele paspoorthouders die ernstige misdrijven plegen en criminele asielzoekers direct uitzetten, om de veiligheid te vergroten.
“We trekken de nationaliteit in van dubbele paspoorthouders bij ernstige misdrijven en zetten criminele asielzoekers direct uit, zodat Nederland veiliger wordt.”
“We ontnemen dubbele paspoorthouders hun Nederlandse nationaliteit bij gewelds- en zedendelicten, zodat Nederland criminelen kan uitzetten.”
Bescherming privacy en beperking digitale surveillance
Naast law & order benadrukt FVD het belang van privacy en verzet zich tegen digitale surveillance, zoals de Sleepwet en Digital ID. Ze willen anonimiteit op internet en het recht op cashbetalingen waarborgen.
“We verzetten ons tegen digitale surveillance, zoals de Sleepwet of Digital ID, en beschermen vrije meningsuiting met een anti-censuurwet.”
“Cash blijft altijd een wettig betaalmiddel, zonder beperkingen, om anonieme transacties te garanderen.”
“We maken anonimiteit de norm. We verzetten ons tegen verplichte identiteitskoppeling aan accounts, zodat iedereen zonder angst kennis kan vergaren en meningen kan uiten.”
Hardere aanpak georganiseerde misdaad, relschoppers en geweld tegen hulpverleners
FVD wil meer capaciteit en bevoegdheden voor politie en justitie tegen georganiseerde misdaad, harde aanpak van relschoppers en extra zware straffen voor geweld tegen hulpverleners.
“We geven politie en justitie meer capaciteit en bevoegdheden, zodat zware criminaliteit effectiever kan worden bestreden.”
“We arresteren alle relschoppers bij ongeregeldheden zoals in Scheveningen, zodat de openbare orde direct wordt hersteld.”
“We straffen geweld tegen hulpverleners extra zwaar, zodat zorgmedewerkers en agenten altijd veilig hun werk kunnen doen.”
Legaliseert softdrugs, versoepelt partydrugs, streng voor harddrugs
FVD wil de hele keten van softdrugs legaliseren, partydrugs versoepelen, maar blijft streng voor gevaarlijke harddrugs en wil meer preventie en verslavingszorg.
“We legaliseren de hele keten van softdrugs — van productie tot verkoop — zodat deze veilig en gecontroleerd kan worden aangeboden en criminaliteit wordt teruggedrongen.”
“We versoepelen de regelgeving rondom partydrugs, zodat verantwoord gebruik onder veilige omstandigheden mogelijk is.”
“We handhaven en verscherpen het verbod op gevaarlijke harddrugs zoals heroïne en fentanyl, zodat deze middelen geen kans krijgen in onze samenleving.”
De SGP kiest voor een streng en klassiek rechtvaardigheidsbeleid, waarbij veiligheid, orde en het gezag van de overheid centraal staan. Ze pleiten voor hardere straffen, meer middelen voor politie en justitie, en een onverbiddelijke aanpak van terrorisme, georganiseerde misdaad en ondermijning. Tegelijkertijd benadrukken ze het belang van re-integratie voor berouwvolle gedetineerden en een neutrale, dienstbare politie.
Hardere straffen en streng strafrecht
De SGP vindt dat misdaad niet mag lonen en dat straffen streng en consequent moeten zijn, met bijzondere aandacht voor het belang van slachtoffers en het gezag van de overheid. Ze willen levenslang ook echt levenslang maken, taakstraffen beperken bij geweld tegen hulpverleners, en voorwaardelijke invrijheidstelling beperken.
“Levenslang is levenslang. Alleen in uitzonderingsgevallen is beperking mogelijk. In deze situaties wordt altijd rekening gehouden met het belang van slachtoffers en nabestaanden.”
“Te vaak krijgen daders voorwaardelijke straffen of taakstraffen. Dit moet strenger, zeker bij herhaling.”
“Daders van misdrijven, ook onder de zes jaar gevangenisstraf, krijgen geen automatische voorwaardelijke invrijheidstelling meer.”
“Geweld en intimidatie tegen agenten, boa’s en hulpverleners moet streng en snel bestraft worden. Daders mogen er niet slechts met een taakstraf vanaf komen. Daarom pleit de SGP voor een taakstrafverbod bij geweld tegen hulpverleners.”
Onverbiddelijke aanpak van terrorisme en extremisme
De partij wil terrorisme en extremisme keihard bestrijden, met stevige maatregelen zoals het intrekken van het Nederlanderschap, strafbaar stellen van verblijf in terroristisch gebied, en het verbieden van demonstraties met terroristische symbolen.
“Het zelfgekozen verblijf in een gebied onder controle van een terroristische organisatie wordt strafbaar.”
“Terroristen verliezen het Nederlanderschap. Kan dat niet, dan moeten rechten zoals kiesrecht en overheidsdienst geweigerd worden.”
“Het gebruik van vlaggen van terroristische organisaties wordt strafbaar. Demonstraties die deze vlaggen gebruiken worden verboden en ontbonden. Daders dienen stevig gestraft te worden.”
“De Tijdelijke wet bestuurlijke maatregelen terrorismebestrijding moet permanent worden.”
Meer middelen en capaciteit voor politie, OM en rechtspraak
De SGP wil structureel meer geld en capaciteit voor politie, OM en rechtspraak, zodat deze niet afhankelijk zijn van economische schommelingen. Ze willen investeren in wijkagenten, rechercheurs en brandweer, en pleiten voor betere gegevensdeling en samenwerking.
“De strafrechtketen is gebaat bij een conjunctuurongevoelige financiering, zodat politie, OM en Rechtspraak niet te maken krijgen met wisselend beleid en wisselende financiering waardoor het uitvoeren van hun wettelijke taken in gevaar komt.”
“De Politie dient te beschikken over een passende begroting die aansluit bij haar kerntaken. Er wordt niet bezuinigd op blauw op straat.”
“De basispolitiezorg moet groeien met minstens 500 fte.”
“Wijkagenten zijn de onmisbare ogen en oren op straat. De norm van 1 op 5.000 is te laag. Elk dorp of elke wijk verdient een vaste wijkagent die vooral daar werkt en daarnaast specialistische taken uitvoert.”
Strijd tegen georganiseerde misdaad en ondermijning
De SGP wil de verwevenheid van onder- en bovenwereld krachtig bestrijden, met meer aandacht voor drugs- en mensenhandel, strengere straffen voor uithalers, en betere infiltratiebestrijding in bedrijven en overheden.
“De SGP wil meer geld en capaciteit om de verwevenheid van onder- en bovenwereld te bestrijden, zoals bij drugshandel en mensenhandel. Infiltratie in bedrijven, organisaties of gemeentebesturen moet streng worden tegengaan.”
“Uithalers van drugs verdienen meer straf dan enkel een taakstraf of een geldboete. Misdaad mag niet lonen.”
Neutrale en dienstbare politie, geen diversiteitsbeleid
De SGP benadrukt dat de politie neutraal en dienstbaar moet zijn, zonder deelname aan diversiteitsmarsen of religieuze vieringen, en selectie uitsluitend op geschiktheid.
“De Politie houdt zich aan haar eigen gedragscode lifestyle neutraliteit. Een neutraal Politiekorps organiseert geen islamitische vieringen zoals iftars en neemt niet deel aan diversiteitsmarsen en optochten.”
“Bij de instroom op de Politieacademie wordt niet langer onderscheid gemaakt op basis van diversiteit, maar wordt enkel geselecteerd op basis van geschiktheid voor de Politiefunctie.”
Re-integratie en herstel voor berouwvolle gedetineerden
Hoewel streng in straffen, biedt de SGP ruimte voor re-integratie van gedetineerden die berouw tonen, met ondersteuning bij terugkeer in de samenleving.
“Gedetineerden die berouw tonen en van wie de straftijd er bijna opzit moeten kunnen werken aan terugkeer in de samenleving. Zij verdienen de mogelijkheid om te werken aan re-integratie, bijvoorbeeld door studiemogelijkheden, hulp bij sollicitatie en het zoeken naar woonruimte.”
Privacy ondergeschikt aan veiligheid bij terrorisme
De SGP vindt dat privacy van (mogelijke) terroristen mag worden beperkt als dat nodig is voor de veiligheid.
“De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten moet voldoende ruimte bieden om snel op nieuwe dreigingen in te spelen, ook als dat privacy van mogelijke terroristen beperkt.”
BVNL pleit voor een harde aanpak van zware criminaliteit, hogere minimumstraffen voor gewelds- en zedenmisdrijven, en meer bevoegdheden voor politie en reclassering om de veiligheid te vergroten. De partij wil ook streng optreden tegen cybercrime, georganiseerde misdaad en geweld tegen hulpverleners, en stelt voor om privacy te beschermen waar mogelijk, maar cameratoezicht en monitoring toe te passen waar nodig. BVNL benadrukt dat de belangen van slachtoffers en samenleving zwaarder moeten wegen dan die van criminelen.
Hardere straffen en strengere aanpak zware criminaliteit
BVNL vindt dat zware criminaliteit, gewelds- en zedenmisdrijven harder moeten worden aangepakt met hoge minimumstraffen en intensieve monitoring van daders. De partij wil dat de rechtsstaat slachtoffers en samenleving beter beschermt dan criminelen.
“Zware criminaliteit harder aanpakken.”
“Hoge minimumstraffen voor gewelds- en zedenmisdrijven en intensieve monitoring van zedendelinquenten.”
“Op zinloos geweld komt een minimum gevangenisstraf van 1 jaar. Indien de dader meerdere verblijfstitels heeft, wordt de Nederlandse ingetrokken.”
“Geweld en agressie tegen hulpverleners wordt strenger bestraft: 1 jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf en zij met meer dan één verblijfstitel verliezen de Nederlandse.”
Meer bevoegdheden en zichtbaarheid politie en reclassering
BVNL wil de politie en reclassering meer middelen en bevoegdheden geven om criminaliteit te bestrijden en de veiligheid te vergroten. Defensie kan de politie ondersteunen bij capaciteitsproblemen.
“Reclassering krijgt meer bevoegdheden om criminelen te monitoren en om daarmee Nederland veiliger te houden.”
“De politie grijpt altijd in als mensen de regels overtreden en overlast veroorzaken. Raddraaiers worden opgespoord en aangepakt. Wanneer de politie ingrijpt, kan zij rekenen op onze steun en die van het lokaal gezag. Indien de huidige politiecapaciteit tekortschiet, ondersteunt defensie de politie.”
“Meer politie op straat. Wijkagenten die de buurt goed kennen, hebben hun nut bewezen. Extra Buitengewone Opsporingsambtenaren (BOA’s) vergroten de zichtbaarheid, handhaving en bestrijding van de kleine criminaliteit.”
Strenge aanpak georganiseerde misdaad, cybercrime en kindermisbruik
De partij wil georganiseerde misdaad, cybercrime en kindermisbruik keihard aanpakken, onder meer door hosting van kindermisbruik op Nederlandse servers te bestrijden en internationale samenwerking te stimuleren.
“De hosting van kindermisbruik op Nederlandse servers keihard aanpakken en zorgen dat ons land niet langer een spil is in het wereldwijde kindermisbruik-netwerk.”
“Georganiseerde misdaad kan rekenen op snoeihard beleid, een grote pakkans en hoge minimumstraffen.”
“We gaan werk maken van het bestrijden van cybercrime.”
Cameratoezicht, bodycams en privacy-afweging
BVNL staat cameratoezicht en het gebruik van bodycams toe waar dit de veiligheid bevordert, maar wil het belang van privacy meewegen.
Politieneutraliteit en uiterlijke kenmerken
BVNL wil dat de politie neutraal is in haar uitingen en verbiedt religieuze uitingen zoals hoofddoek, tulband of keppel bij agenten.
“De politie is neutraal in haar uitingen, daarom kunnen agenten bijvoorbeeld geen hoofddoek, tulband of keppel dragen.”
Hervorming TBS-beleid op basis van wetenschap
Het TBS-beleid moet worden hervormd met als doel recidive structureel te verminderen, ook als daarvoor wet- en regelgeving moet worden aangepast.
“Het TBS-beleid wordt hervormd op basis van wetenschappelijke inzichten, met als doel recidive structureel te reduceren. Ook als dat betekent dat de wet- en regelgeving aangepast moet worden.”
Cumulatieve straffen en politieke neutraliteit OM
BVNL wil een systeem van cumulatieve straffen invoeren en het Openbaar Ministerie politiek neutraal maken.
De SP ziet veiligheid als het resultaat van een rechtvaardige, verbonden samenleving en wil criminaliteit vooral voorkomen door te investeren in preventie, sociale voorzieningen en een toegankelijke rechtsstaat. Ze pleiten voor meer wijkagenten, betere financiering van politie, OM en rechtspraak, inkomensafhankelijke boetes, en een einde aan klassenjustitie. De partij benadrukt het belang van onafhankelijke rechtspraak, bescherming van grondrechten zoals demonstratievrijheid, en een menselijk drugsbeleid.
Investeren in preventie, politie en rechtspraak
De SP wil criminaliteit voorkomen door te investeren in preventie, jongerenwerk, geestelijke gezondheidszorg en een toegankelijke politie en rechtspraak. Ze zien een goed gefinancierde en uitgeruste politie, OM en rechtspraak als essentieel voor veiligheid en rechtvaardigheid.
“Criminaliteit bestrijden we door de problemen van mensen op te lossen en te voorkomen, niet alleen door mensen te vervolgen. Daarom investeren we in preventie, jongerenwerkers, opbouwwerkers, geestelijke gezondheidszorg en wijkagenten.”
“We investeren fors in een politie die dichtbij en betrokken is in de wijk en het dorp. Als je de politie belt, moeten ze snel komen helpen, dat betekent meer agenten en minder bureaucratie.”
“Voor opsporing en vervolging van criminaliteit zorgen we voor een goed gefinancierde en uitgeruste recherchedienst, Openbaar Ministerie, rechtspraak en sociaal advocatuur.”
“Er komt meer capaciteit bij de politie en het Openbaar Ministerie (OM) om aangiften in behandeling te nemen en onderzoeken af te ronden. Voor ingewikkelde zaken, zoals kinderporno, cybercrime, fraude, milieudelicten, mensenhandel en zedendelicten, krijgen politie, OM en rechters meer mensen.”
Einde aan klassenjustitie en betere toegang tot recht
De SP wil dat iedereen gelijk behandeld wordt in de rechtsstaat en dat juridische hulp toegankelijk is voor iedereen, ongeacht inkomen. Ze willen investeren in sociaal advocaten, inkomensafhankelijke boetes en onderzoek naar institutionele discriminatie.
“De rechtsstaat moet iedereen gelijk behandelen in gelijke gevallen. Toch kent Nederland vele vormen van Klassenjustitie.”
“Daarom komt er een groot onderzoek naar klassenjustitie en institutionele discriminatie in onze rechtsstaat en opsporing, om zulke verschillen in behandeling tegen te gaan.”
“We verbeteren de toegang tot het recht, dit is een fundament van onze rechtsstaat. Sociaal advocaten zijn onmisbaar voor mensen die geen dure advocaat kunnen betalen.”
“Daarom investeren we in de sociaal advocatuur. We verhogen de vergoedingen, verlagen de eigen bijdragen en verruimen de inkomensgrenzen.”
“Boetes maken we afhankelijk van het inkomen en vermogen dat iemand heeft. Zo voorkomen we dat rijken de wet overtreden zonder daarvan de gevolgen te voelen en voorkomen we dat een parkeerboete mensen met een smalle beurs in de armoede stort.”
Onafhankelijke rechtspraak en bescherming grondrechten
De SP wil de rechtspraak onafhankelijker maken van de politiek en benadrukt het belang van grondrechten zoals het demonstratierecht.
“De rechtspraak is een onafhankelijke staatsmacht die een eigen aparte begroting verdient die niet langer onderdeel uitmaakt van de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid.”
“Het demonstratierecht is een deel van het fundament van onze democratie. Overheden en politie moeten zich daarom richten op het faciliteren en beschermen van vreedzame demonstraties, met zo min mogelijk beperkingen aan de voorkant.”
Menselijk drugsbeleid en aanpak witteboordencriminaliteit
De SP wil softdrugs legaliseren en reguleren, gebruikers niet criminaliseren, en witteboordencriminaliteit harder aanpakken door winsten af te pakken en vergunningen in te trekken.
“Softdrugs gaan we reguleren en legaliseren. Hierdoor kunnen we de veiligheid en kwaliteit van softdrugs beter controleren.”
“Misdadigers verdienen straf. Maar er is een groep die daar steeds onderuit weet te komen: de witteboordencriminelen. Witteboordencriminelen gaan we voortaan financieel plukken, er wordt niet meer geschikt. Winsten van frauderende bedrijven worden afgepakt, vergunningen worden zo nodig ingetrokken.”
Investeren in gevangenissen en re-integratie
De SP wil investeren in gevangenissen en reclassering, met nadruk op re-integratie en het voorkomen van recidive.
“Een gevangenis moet een plaats zijn waar gewerkt wordt aan een succesvolle reintegratie in de maatschappij. We bestrijden recidive om slachtoffers te voorkomen en te zorgen dat mensen na hun straf weer bij kunnen dragen aan de maatschappij.”
Politie en hulpdiensten representatief en veilig
De SP wil dat de politie een afspiegeling is van de samenleving, discriminatie tegengaat en hulpdiensten veilig hun werk kunnen doen.
“Het politiekorps moet daarom een goede afspiegeling zijn van de samenleving. We investeren in bewustwording over vooroordelen en (onbewust) etnisch profileren.”
“Agressie en geweld van omstanders tegen hulpverleners wordt direct en streng bestraft. Hulpverleners krijgen direct steun bij hun traumaverwerking.”
BBB wil dat de overheid haar gezag en kerntaken op het gebied van justitie en veiligheid serieus neemt, met een sterke nadruk op zichtbare en toegankelijke politie, harde aanpak van georganiseerde criminaliteit, en betekenisvolle straffen. De partij pleit voor meer middelen en waardering voor hulpdiensten, strengere straffen voor ernstige misdrijven en geweld tegen hulpverleners, en het beperken van politieke rechtszaken. BBB kiest voor een nuchtere, uitvoerbare koers waarbij slachtoffers centraal staan en de overheid daadkrachtig optreedt tegen criminaliteit.
Sterkere en zichtbare politie in alle regio’s
BBB vindt dat de politie overal in Nederland zichtbaar en bereikbaar moet zijn, met goede uitrusting en arbeidsvoorwaarden. Dit is nodig omdat de bereikbaarheid en aanrijtijden nu tekortschieten, vooral op het platteland.
“Politie zichtbaar en bereikbaar. BBB staat voor een sterke, goed uitgeruste en toegankelijke politie die zichtbaar en bereikbaar is in alle wijken en dorpen van Nederland.”
“Onze veiligheid rust op de schouders van politiemensen, brandweerlieden, ambulance personeel, BOA’s en andere hulpverleners. Zij verdienen waardering en structurele steun: goede arbeidsvoorwaarden, betrouwbare uitrusting, bescherming én politieke rugdekking.”
Harde aanpak georganiseerde (drugs)criminaliteit
BBB wil georganiseerde criminaliteit krachtig bestrijden door barrières in wetgeving weg te nemen, samenwerking te versterken en technologie in te zetten. Er komt antimaffiawetgeving en meer inzet van kroongetuigen.
“Tegen georganiseerde (drugs)criminaliteit trekken we heldere, harde grenzen. Door belemmeringen in wet en regelgeving weg te nemen, de samenwerking tussen diensten te versterken en gebruik te maken van moderne technologie, vergroten we de slagkracht van onze opsporingsdiensten.”
“Er komt antimaffia wetgeving waarbij we naar Italiaans voorbeeld de mogelijkheden om crimineel vermogen van families van criminelen af te pakken, uitbreiden.”
“We verbeteren en versterken de inzet van kroongetuigen als opsporingsmiddel.”
Betekenisvolle en strengere straffen
BBB wil een einde aan vervroegde vrijlating, minimumstraffen invoeren bij ernstige misdrijven, en taakstraffen uitsluiten bij geweld tegen hulpverleners. De rechter moet het primaat houden bij het opleggen van straffen.
“Straffen moeten weer betekenis krijgen. BBB wil een einde aan vervroegde vrijlating. Bij ernstige misdrijven voeren we minimumstraffen in en sluiten we taakstraffen uit.”
“Voor geweld tegen hulpverleners zoals brandweer, politie en zorgpersoneel is wat ons betreft altijd vervolging en een onvoorwaardelijke gevangenisstraf op zijn plaats.”
“BBB verzet zich tegen verdere verruiming van de mogelijkheid voor het Openbaar Ministerie om zelfstandig strafbeschikkingen op te leggen. De rechter moet het primaat behouden bij het opleggen van straf.”
Gelijke toegang tot recht en bescherming van slachtoffers
Iedereen moet toegang hebben tot juridische bijstand, ongeacht financiële situatie of woonplaats. Slachtoffers van misdrijven moeten zich meer gesteund voelen en eenvoudiger schadevergoeding kunnen krijgen.
“Iedereen moet de mogelijkheid hebben om zich te laten bijstaan door een advocaat ongeacht iemands financiële mogelijkheden en de plaats waar men woont.”
“Slachtoffers van misdrijven moeten zich meer gesteund voelen. Het moet daarom eenvoudiger worden voor slachtoffers om schadevergoeding van de dader(s) te kunnen ontvangen.”
Beperken politieke rechtszaken en versterken democratisch proces
BBB wil dat alleen direct belanghebbenden in rechte kunnen opkomen tegen overheidsbesluiten, om het ondermijnen van democratische besluiten via de rechter te voorkomen.
“BBB wil artikel 3:305a BW wijzigen zodat alleen direct belanghebbenden in recht kunnen opkomen tegen overheidsbesluiten.”
Preventief fouilleren en tegengaan wapenbezit
Om het aantal steek- en vuurwapenincidenten te verminderen, wil BBB het eenvoudiger maken voor de politie om op wapens te controleren en de bevoegdheid tot preventief fouilleren uitbreiden.
“Om het aantal (steek en vuurwapen) “incidenten” tegen te gaan moet het eenvoudiger worden gemaakt voor de politie om op openbare plaatsen op wapens te controleren. De bevoegdheid preventief fouilleren wordt met de nodige juridische waarborgen uitgebreid.”
Selectie op kwaliteit bij politie, geen diversiteitsquota
BBB wil af van diversiteitsquota bij de politie en selectie uitsluitend laten plaatsvinden op basis van kwaliteiten en geschiktheid.
“We willen diversiteit en quota afschaffen bij de werving van nieuwe politiekrachten en selectie laten plaatsvinden op basis van kwaliteiten en geschiktheid.”
Demonstratierecht met duidelijke grenzen
BBB erkent het recht op demonstratie, maar vindt dat protesten ordelijk moeten verlopen en niet mogen ontaarden in chaos of onveiligheid. Blokkeren of vernielen van vitale infrastructuur moet snel en doeltreffend worden bestraft.
“Demonstreren is een fundamenteel recht in onze democratie, maar dat recht mag nooit ontaarden in chaos of onveiligheid. Protesten moeten ordelijk verlopen, binnen duidelijke grenzen en met respect voor de rechtsstaat én voor anderen.”
“Wie dat recht misbruikt door vitale infrastructuur te blokkeren of te vernielen, ondermijnt de samenleving en overschrijdt een grens. Zulke acties moeten snel en doeltreffend worden bestraft.”
BIJ1 wil het huidige justitie- en veiligheidsbeleid radicaal veranderen door te focussen op collectieve voorzieningen, bestaanszekerheid en het minimaliseren van politie en repressie. Ze pleiten voor het ontmantelen van veiligheidsdiensten, het legaliseren van drugs, het bestrijden van klassenjustitie en institutioneel racisme, en het drastisch beperken van politiegeweld en surveillance. Hun visie is gericht op een rechtvaardige maatschappij waarin veiligheid voortkomt uit solidariteit en sociale investeringen, niet uit bestraffing en staatsgeweld.
Politie en gevangenissen minimaliseren en uiteindelijk afschaffen
BIJ1 ziet politie en gevangenissen als bronnen van onveiligheid en wil deze op termijn vervangen door sociale voorzieningen en herstelrecht. Ze stellen dat veiligheid niet gegarandeerd kan worden door gewapende organen, maar door collectieve zorg en bestaanszekerheid.
“We streven ernaar dat collectieve voorzieningen zo goed geregeld zijn en het voorkomen van geweld zo goed werkt, dat de politie en gevangenissen zoals we die nu kennen niet meer hoeven te bestaan.”
“De rol van politie en BOA’s in de samenleving wordt geminimaliseerd en zal uiteindelijk verdwijnen. We stoppen met investeren in handhaving, en investeren dat geld in goede collectieve voorzieningen.”
Ontmantelen en inperken van veiligheidsdiensten
BIJ1 wil veiligheidsdiensten zoals de AIVD, NCTV en gespecialiseerde politieonderdelen ontmantelen en hun bevoegdheden drastisch beperken, met strenge democratische controle.
“Veiligheidsdiensten (zoals de AIVD en de NCTV) en politie-onderdelen zoals TOOI en ID-WIV, worden ontmanteld. We intensiveren en verbeteren intussen de strenge, bindende, onafhankelijke democratische controle over deze diensten. Hun bevoegdheden worden ingeperkt,”
Legaliseer en reguleer alle drugs
Het legaliseren en reguleren van alle drugs is voor BIJ1 een manier om veiligheid beter te controleren en mensen met problematiek sneller te helpen.
“Teelt, fabricage, bezit en verkoop van alle drugs wordt gelegaliseerd en gereguleerd. Zo kan veiligheid beter worden gecontroleerd en kunnen mensen met drugsproblematiek eerder worden geholpen.”
Bestrijden van klassenjustitie en institutioneel racisme
BIJ1 wil klassenjustitie bestrijden door gratis rechtsbijstand, inkomensafhankelijke boetes, en onderzoek naar institutioneel racisme binnen het OM en de rechterlijke macht.
“Klassenjustitie wordt bestreden. Iedereen heeft recht op goede, gratis en toegankelijke rechtsbijstand van sociale advocaten die eerlijk worden betaald. Boetes worden afgestemd op iemands inkomen en vermogen.”
“Er wordt uitgebreider onderzoek gedaan naar institutioneel racisme binnen het Openbaar Ministerie en het rechterlijke apparaat.”
Strenge beperking politiegeweld en surveillance
BIJ1 wil het gebruik van geweldsmiddelen door de politie sterk beperken, bodycams verplicht stellen, en cameratoezicht en dataverzameling minimaliseren.
“Politieagenten mogen alleen in uitzonderlijke gevallen wapenstokken, tasers en vuurwapens dragen. Training en protocollen omtrent gewelds- en wapengebruik worden veel strenger.”
“De inzet van geweldsmiddelen zoals waterkanonnen, elektrische wapenstok, rubberkogels, traangas, 'sonische wapens' zoals mosquito’s, politiepaarden en zogenaamde surveillancehonden wordt verboden.”
“Alle handhavers dragen verplicht bodycams die altijd aanstaan. Andere politie-inzet van camera’s wordt tot een minimum beperkt.”
“Cameratoezicht wordt niet meer de norm, maar een uitzondering. Het verzamelen van data via privé smart-deurbellen wordt helemaal gestopt.”
Onafhankelijke controle en strenge regels voor politie
BIJ1 wil dat de controle over de politie bij een onafhankelijke toezichthouder komt, met strikte regels en bescherming voor klokkenluiders.
Sociale investeringen in plaats van repressie
BIJ1 stelt dat armoede en sociale achterstelling de belangrijkste oorzaken van criminaliteit zijn en wil daarom investeren in onderwijs, inkomen en hulpverlening in plaats van harder straffen.
“We erkennen de rol die armoede, sociale onzekerheid en maatschappelijke achterstelling spelen in de kansen op een criminele toekomst. Harder straffen is geen succesvolle aanpak om criminaliteit te verminderen, zeker niet onder zulke maatschappelijke omstandigheden.”
“Daarom zijn sociale investeringen hard nodig om te voorkomen dat mensen (vooral jongeren) zich genoodzaakt voelen de criminaliteit in te gaan.”
D66 stelt veiligheid centraal als voorwaarde voor vrijheid en kiest voor een preventieve, mensgerichte benadering van justitie en veiligheid. De partij wil investeren in wijkgerichte politie, snellere en slimmere rechtspraak, stevige aanpak van georganiseerde criminaliteit, bescherming van grondrechten en betere ondersteuning van slachtoffers. D66 legt nadruk op preventie, samenwerking tussen zorg en veiligheid, en het versterken van de rechtsstaat.
Politie terug in de wijk en digitale opsporing
D66 wil dat de politie weer zichtbaar en benaderbaar is in de wijk, met meer tijd voor preventie en het opbouwen van gezag. Tegelijkertijd moet de politie worden ontlast door te investeren in digitale opsporing en minder aandacht voor kleine vergrijpen.
“D66 kiest voor een politie die midden in de samenleving staat. De wijkagent krijgt weer tijd en ruimte om mensen te kennen, problemen te voorkomen én gezag in de buurt op te bouwen. We verlichten werk door meer te investeren in digitale opsporing en minder inzet op kleine vergrijpen.”
Snellere en slimmere rechtspraak, minder korte celstraffen
D66 vindt dat het strafrecht effectiever en menselijker moet. Korte celstraffen worden ontmoedigd ten gunste van taakstraffen of elektronische detentie, en de doorlooptijd tussen aangifte en uitspraak moet drastisch omlaag.
“D66 kiest voor slimmer straffen. Korte celstraffen – driekwart van de detenties duurt korter dan drie maanden – maken vaak meer kapot dan de straf rechtvaardigt. Daarom bieden we rechters de mogelijkheid om te kiezen voor langere taakstraffen of elektronische detentie.”
“Tussen een aangifte bij de politie en uitspraak door de rechter zit te veel tijd. Daarom verminderen we doorlooptijden drastisch, zodat slachtoffers sneller duidelijkheid krijgen en daders sneller hun straf.”
Stevige aanpak georganiseerde (drugs)criminaliteit en cybercrime
D66 wil georganiseerde criminaliteit bij de bron aanpakken, onder meer door het reguleren van cannabis, het versterken van de opsporing en het afpakken van crimineel geld. Ook cybercriminaliteit krijgt prioriteit.
“Georganiseerde drugscriminaliteit pakken we stevig aan. Aan de ene kant bestrijden we drugssmokkel in de havens beter en treden we hard op tegen extreem geweld, zoals explosies en liquidaties. Aan de andere kant reguleren we cannabis volledig. Zo halen we het verdienmodel weg bij criminelen. Er komt meer capaciteit in de opsporing.”
“We pakken criminelen waar het pijn doet. We versterken expertise bij politie en justitie over cybercriminaliteit en criminele geldstromen. Afgepakt crimineel geld vloeit terug naar wijken die het hardst worden geraakt.”
Bescherming van grondrechten en rechtsstaat
D66 wil de rechtsstaat versterken door onafhankelijke rechtspraak, betere toegang tot rechtshulp en bescherming van grondrechten, inclusief het recht op gelijke behandeling en het recht om wetten aan de Grondwet te toetsen.
“We versterken de bescherming van onze grondrechten door rechters de mogelijkheid te geven om wetten te toetsen aan de Grondwet.”
“In een democratische rechtsstaat moet iedereen recht kunnen halen, ongeacht inkomen of maatschappelijke positie. Dat is nu te vaak niet het geval. Mensen in kwetsbare wijken moeten met juridische problemen eenvoudig en dichtbij hulp kunnen krijgen.”
“Een weerbare rechtsstaat heeft een striktere scheiding van machten nodig. We beperken de mogelijkheden van de politiek om de rechterlijke macht en het Openbaar Ministerie oneigenlijk te beïnvloeden.”
Preventie en samenwerking tussen zorg en veiligheid
D66 wil onveiligheid bij de bron aanpakken door preventie, samenwerking tussen zorg en politie, en het delen van gegevens met waarborgen. Mensen met onbegrepen of onveilig gedrag moeten vooral zorg krijgen, niet direct politie.
“D66 pakt onveiligheid aan bij de bron: met preventie waar het kan, slim straffen waar het moet. Met agenten in de wijk en samenwerking tussen school, zorg en politie.”
“Mensen met onbegrepen of onveilig gedrag hebben meestal geen politie nodig, maar zorg. We zorgen voor nauwe samenwerking tussen zorg en veiligheid. Het delen van gegevens wordt mogelijk, met goede waarborgen.”
Betere bescherming en ondersteuning van slachtoffers en bedreigden
D66 wil dat slachtoffers sneller duidelijkheid krijgen, dat aangifte anoniem kan en prioriteit krijgt, en dat ernstig bedreigden betere bescherming en inspraak krijgen.
“Aangifte kan voortaan anoniem en krijgt prioriteit. Ernstig bedreigden krijgen betere overheidsbescherming met meer ruimte voor maatwerk en inspraak.”
Aanpak discriminatie, haat en geweld tegen minderheden
D66 investeert in gespecialiseerde rechercheurs, diversiteitsnetwerken en extra beveiliging waar nodig. Er komt een verbod op conversiehandelingen en een actieplan tegen (online) haat en bedreigingen, vooral richting vrouwelijke politici.
“We investeren in gespecialiseerde rechercheurs, betere training bij de politie en diversiteitsnetwerken, zoals Roze in Blauw, het Joods Politienetwerk en het Landelijk Caribisch Netwerk. We nemen extra beveiligingsmaatregelen waar dat nodig is, zoals bij moskeeën en synagogen.”
“We willen een actieplan om de grote hoeveelheid (online) haat en bedreigingen tegen vrouwelijke politici, van gemeenteraad tot Tweede Kamer, tegen te gaan.”
“D66 wil een verbod op conversiehandelingen. Niemand mag gedwongen worden om te proberen diens seksuele oriëntatie of genderidentiteit te veranderen.”
GroenLinks-PvdA wil een rechtvaardige en veilige samenleving waarin de rechtsstaat wordt versterkt, criminaliteit effectief wordt bestreden en slachtoffers beter worden beschermd. Ze investeren in politie, rechtspraak en preventie, kiezen voor zinvolle straffen en zetten in op bestrijding van georganiseerde misdaad, cybercrime en discriminatie. De partij benadrukt onafhankelijke rechtspraak, gelijke toegang tot het recht en een mensgerichte aanpak van veiligheid.
Investeren in politie en rechtspraak
GroenLinks-PvdA wil de capaciteit van de politie verhogen, meer wijkagenten inzetten en investeren in de rechterlijke macht om georganiseerde misdaad en onveiligheid effectief aan te pakken. Ze vinden dat de politie voor iedereen betrouwbaar moet zijn en discriminatie binnen het korps moet worden bestreden.
“We verhogen de capaciteit van de politie en zorgen voor leefbare wijken waar mensen op elkaar letten. Georganiseerde misdaad ondermijnt onze democratische rechtsstaat en wordt hard aangepakt. En om recht te doen versterken we onze rechterlijke macht, zorgen we voor effectieve straffen en krijgen slachtoffers meer ruimte.”
“We investeren in de Nationale Politie. Er komen meer wijkagenten, gespecialiseerde rechercheurs en we stimuleren zij-instromers en vrijwilligers die de politie willen versterken.”
“De politie moet voor alle groepen in onze samenleving een betrouwbare partner zijn. Discriminatie van agenten onderling of richting burgers pakken we aan.”
Onafhankelijke rechtspraak en zinvolle straffen
De partij vindt dat rechters vrijheid moeten hebben bij het bepalen van de strafmaat, zonder politieke inmenging via minimumstraffen. Ze willen meer gebruikmaken van taakstraffen, elektronische detentie en herstelgerichte interventies, en investeren in het gevangeniswezen.
“Rechters moeten vrijheid hebben bij het bepalen van de strafmaat. Daarbij stelt de politiek de maximumstraf vast. Met het vastleggen van minimumstraffen of een verbod op een taakstraf gaat de politiek op de stoel van de rechter zitten. Dit is ongepast.”
“We gaan bij kortdurende gevangenisstraffen waar mogelijk gebruikmaken van taakstraffen, elektronische detentie (enkelbanden) en andere herstelgerichte interventies. Elektronische detentie mag door de rechter ook worden ingezet als hoofdstraf.”
Hardere aanpak georganiseerde misdaad en ondermijning
GroenLinks-PvdA wil criminele organisaties, drugscriminaliteit en witwassen krachtig bestrijden door te investeren in kennis, capaciteit en samenwerking tussen opsporingsdiensten, OM en gemeenten. Ze pleiten voor het snel afpakken van crimineel vermogen en het versterken van de FIU.
“Om criminele organisaties keihard aan te pakken investeren we in kennis, capaciteit en samenwerking bij het OM, de politie en rechters.”
“Om crimineel geld af te pakken, moet het snel teruggevonden en geblokkeerd kunnen worden. Daarvoor is vooral meer financiële expertise bij recherche nodig, en moeten banken en andere financiële instellingen verdachte transacties kunnen blokkeren.”
Bestrijding van cybercrime en online misdaad
De partij erkent de groeiende dreiging van cybercrime en online misbruik en wil de politiecapaciteit op cybercrime uitbreiden, investeren in cyberverdediging en online criminaliteit als ‘high impact crime’ behandelen.
“De politie krijgt meer capaciteit om criminaliteit in de digitale wereld aan te pakken. De overheid investeert in cyberverdediging om onze vitale infrastructuur te beschermen tegen cyberaanvallen.”
“Online criminaliteit moet als ‘high impact crime’ kunnen worden geclassificeerd en behandeld. Zo blijven online misdrijven niet ongestraft.”
Versterken slachtofferrechten en bestrijding femicide
GroenLinks-PvdA wil de rechten van slachtoffers in strafzaken versterken, ruimhartiger schadevergoeding bieden en femicide en stalking zwaarder bestraffen.
“We versterken de rechten van slachtoffers in strafzaken. We geven slachtoffers voortaan ook spreekrecht bij OM-strafbeschikkingen. We kiezen voor ruimhartigheid bij schadevergoeding aan slachtoffers en nabestaanden en vereenvoudigen de regels voor schadevergoeding.”
“Stalking maken we volwaardig strafbaar zonder dat eerst aangifte nodig is. Psychisch geweld en niet-fatale verwurging worden een apart strafbaar feit. Wie stelselmatig geweld pleegt en uiteindelijk overgaat tot femicide, krijgt een zwaardere straf dan bij ‘gewone’ doodslag.”
Toegang tot het recht voor iedereen
De partij vindt dat iedereen, ongeacht inkomen, toegang moet hebben tot het recht en investeert daarom in sociale advocatuur en verlaagt de kosten voor burgers bij rechtszaken.
“We investeren in de sociale advocatuur zodat iedereen toegang heeft tot een advocaat. We verlagen de kosten die burgers moeten betalen bij een rechtszaak.”
Nationale veiligheidswet en versterking veiligheidsdiensten
GroenLinks-PvdA wil de nationale veiligheid beter organiseren door een Nationale veiligheidswet, versterking van de Nationale Veiligheidsraad en gerichte inzet van inlichtingen- en veiligheidsdiensten.
“Om de werking van die diensten in onderlinge samenhang vast te leggen komt er een Nationale veiligheidswet. Daarin staan de taken, bevoegdheden en het toezicht van alle organisaties die zich bezighouden met nationale veiligheid in samenhang met elkaar.”
“Bij het beschermen van de nationale veiligheid hebben inlichtingen- en veiligheidsdiensten informatie nodig. Het verzamelen van inlichtingen gebeurt zo gericht mogelijk.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) pleit voor een rechtvaardige en preventieve benadering van justitie en veiligheid, met nadruk op herstel, gelijke behandeling en bescherming van grondrechten. Ze willen investeren in kansengelijkheid, het voorkomen van criminaliteit, privacybescherming en een onafhankelijke rechtspraak. Concrete voorstellen zijn onder andere inkomensafhankelijke boetes, uitbreiding van niet-vrijheidsbenemende straffen, strengere privacyregels en meer middelen voor reclassering en sociale advocatuur.
Strafrecht gericht op herstel en preventie
De PvdD wil het strafrecht hervormen zodat het meer gericht is op herstel en het voorkomen van recidive, in plaats van op korte gevangenisstraffen. Ze pleiten voor uitbreiding van alternatieve straffen en investeren in reclassering om herhaling van strafbare feiten te voorkomen.
“We hervormen het strafrecht met het oog op herstel en preventie. Korte gevangenisstraffen worden ontmoedigd, omdat ze leiden tot meer recidive. Rechters motiveren voortaan expliciet wanneer ze toch zo’n straf opleggen. Niet-vrijheidsbenemende straffen zoals taakstraffen en elektronische detentie worden uitgebreid en beter benut.”
“We versterken de reclassering om mensen na een veroordeling op een passend spoor van onderwijs, werk, huisvesting en zorg te zetten. Deze basisvoorwaarden zijn cruciaal om herhaling van strafbare feiten te voorkomen.”
Investeren in kansengelijkheid en criminaliteitspreventie
De partij ziet het voorkomen van criminaliteit als prioriteit en wil investeren in de aanpak van oorzaken, zoals kansenongelijkheid, en gerichte ondersteuning van risicogroepen.
“Het voorkomen van criminaliteit wordt een prioriteit. Er wordt daarom geïnvesteerd in kansengelijkheid en aandacht voor de oorzaken van criminaliteit. Lokale overheden krijgen meer budget voor gerichte ondersteuning aan ouders met kinderen die dreigen af te glijden, bij voorkeur door professionals in wie de jongeren in kwestie zich kunnen herkennen.”
Inkomensafhankelijke boetes
Om rechtvaardigheid te bevorderen, wil de PvdD dat geldboetes inkomensafhankelijk worden, zodat de straf evenredig uitpakt voor iedereen.
“Een geldboete treft mensen met minder geld veel harder dan vermogende mensen. Daarom worden boetes inkomensafhankelijk.”
Privacybescherming en beperking bevoegdheden opsporingsdiensten
De partij stelt strenge eisen aan het gebruik van persoonsgegevens door politie en inlichtingendiensten, wil de Sleepwet intrekken en verbiedt gezichtsherkenning in de openbare ruimte.
“Alleen wanneer er sprake is van een concrete verdenking die door de rechter wordt getoetst, mogen politie, justitie en inlichtingendiensten gegevens over burgers opvragen bij bedrijven.”
“De voorgenomen verdere verruiming van de Sleepwet gaat niet door. In plaats daarvan wordt de Sleepwet ingetrokken en er komt een nieuwe privacyvriendelijke Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv).”
“Camera’s met gezichtsherkenning staan we niet toe in de openbare ruimte, winkels en horeca. Daarnaast komt er een verbod op particuliere camera’s met gezichtsherkenning, zoals slimme deurbellen, in de openbare ruimte.”
Onafhankelijke en toegankelijke rechtspraak
De PvdD wil de rechtspraak versterken, onafhankelijker maken van de politiek, en de toegang tot het recht verbeteren, vooral voor mensen met een laag inkomen.
“We draaien de bezuinigingen terug en investeren fors in de rechtspraak en het Openbaar Ministerie. Ook zorgen we voor meer opleidingscapaciteit.”
“We vergroten de toegang tot het recht. Griffiekosten voor grote bedrijven gaan omhoog, zodat mensen met een laag inkomen juist beter beschermd worden. De sociale advocatuur krijgt structureel voldoende tijd en geld.”
“We schaffen het toetsingsverbod af, zodat rechters in alle lagen – van rechtbank tot Hoge Raad – wetten kunnen toetsen aan de Grondwet.”
Aanpak georganiseerde misdaad, ondermijning en milieucriminaliteit
De partij wil extra capaciteit bij politie en justitie voor het bestrijden van georganiseerde misdaad, ondermijning, witwassen, fraude en milieucriminaliteit.
“We pakken ondermijning – de verwevenheid tussen boven- en onderwereld – landelijk aan. Er komt extra capaciteit bij politie en justitie voor het opsporen van witwassen, fraude en georganiseerde misdaad, waaronder ook milieucriminaliteit en illegale handel in dieren vallen.”
Politie en geweldsbeheersing
De PvdD wil politiegeweld minimaliseren, onderzoek naar politiegeweld onafhankelijk maken, en bepaalde geweldsmiddelen verbieden.
“Fysiek letsel door geweld van de politie moet waar mogelijk voorkomen worden. Onderzoek naar politiegeweld wordt onafhankelijk en transparant. De nekklem wordt verboden en het stroomstootwapen wordt afgeschaft.”
Seksueel geweld en femicide stevig aanpakken
De partij erkent femicide als aparte vorm van geweld en wil seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld krachtig bestrijden, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen.
“Bij politie en justitie komt meer aandacht voor vrouwenmoord (femicide), dat wordt erkend als een aparte vorm van geweld. Femicide wordt stevig aangepakt met gerichte maatregelen.”
“Seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld worden bestreden. Bi+, trans en non-binaire personen, neurodivergente personen en mensen met een beperking worden relatief vaak slachtoffer van seksuele intimidatie of geweld.”
Volt wil justitie en veiligheid versterken door te investeren in politie, cyberweerbaarheid en internationale samenwerking, met nadruk op mensenrechten en rechtsstatelijkheid. Ze pleiten voor een toekomstbestendige politie, strengere aanpak van georganiseerde misdaad en femicide, en een digitale overheid die privacy en veiligheid waarborgt. Hun visie is Europees georiënteerd, met nadruk op samenwerking, preventie en bescherming van fundamentele rechten.
Investeren in politie en verlagen werkdruk
Volt ziet een overbelaste politie als risico voor veiligheid en wil investeren in betere opleidingen, lagere werkdruk en meer nabijheid tot burgers. De focus moet terug naar kerntaken als ordehandhaving en hulpverlening, met meer zeggenschap voor burgemeesters.
“De politie krijgt betere opleidingen en we verlagen de werkdruk. De politie komt dichter bij burgers te staan, offline én online.”
“We zetten de politiecapaciteit slimmer en doelmatiger in. De kerntaken van de politie zijn ordehandhaving en het verlenen van hulp. Nu is de politie te gefixeerd op specifieke problemen als georganiseerde misdaad en ondermijning, waardoor er te weinig aandacht is voor de kerntaken.”
“Burgemeesters moeten meer zeggenschap krijgen over de politie-inzet, om beter te kunnen reageren op lokale problemen.”
Strengere aanpak georganiseerde misdaad en ondermijning
Volt wil georganiseerde misdaad aanpakken door geldstromen te stoppen, antiwitwasbevoegdheden uit te breiden en betere gegevensdeling tussen instanties. Ze nemen de Italiaanse maffiawetgeving als voorbeeld.
“We pakken, naar voorbeeld van de Italiaanse maffiawetgeving, ondermijnende criminaliteit aan in de kern: de geldstromen stoppen. Volt wil wet- en regelgeving waarin antiwitwasbevoegdheden worden uitgebreid, waarin er meer mogelijkheden zijn voor inbeslagname en waarin duidelijke afspraken staan over gegevensdeling tussen instanties die ondermijnende criminaliteit aanpakken.”
Aanpak geweld tegen vrouwen en femicide
Volt erkent de toename van geweld tegen vrouwen en femicide en wil structurele opvang, bewustwordingscampagnes en een crisishulplijn.
“Er komt een structurele financiering van opvang en nazorg, zodat vrouwen veilig kunnen vluchten en zelfstandig een nieuw leven kunnen opbouwen.”
“Ook richten we een crisishulplijn op om femicide te voorkomen. Via het landelijke crisisnummer 116 word je geholpen door specialisten, op momenten dat je echt in gevaar bent en hulp nodig hebt om in veiligheid te komen.”
Investeren in cyberweerbaarheid en digitale veiligheid
Volt ziet digitale dreigingen als groeiend probleem en wil investeren in cyberweerbaarheid, ethisch hacken en minder afhankelijkheid van grote techbedrijven. Ze pleiten voor snelle implementatie van Europese wetgeving en transparantie over cyberdreigingen.
“We bouwen aan digitale veiligheid met investeringen in cyberweerbaarheid, ethisch hacken en minder afhankelijkheid van grote techbedrijven.”
“Volt pleit voor solide cyberweerbaarheid en digitale veiligheid. Dat is immers essentieel voor een innovatieve, digitale en rechtvaardige samenleving.”
“We zorgen voor een versnelde implementatie van de NIS2-richtlijn. Nederland moet binnen zes maanden concrete wetgeving hebben die organisaties in kritieke sectoren verplicht tot adequate beveiliging.”
Internationale samenwerking bij criminaliteitsbestrijding
Volt wil internationale samenwerking versterken, met focus op operationele behoeftes, mensenrechten en bescherming van persoonsgegevens. Ze steunen uitbreiding van grensoverschrijdende politieverdragen.
“We versterken de internationale politiesamenwerking voor de bestrijding van criminaliteit. Internationale politiesamenwerking moet zich focussen op operationele behoeftes, waarbij mensenrechten en bescherming van persoonsgegevens nooit uit het oog verloren mogen worden.”
“Door het Benelux politieverdrag kunnen politieagenten in de Nederlands-Belgische grensregio beter met elkaar samenwerken. Gegevens kunnen makkelijker worden uitgewisseld en achtervolgingen hoeven niet meer op te houden bij de grens. Volt wil een EU-breed samenwerkingsverdrag tussen hulpdiensten.”
Rechtsstaat versterken en onafhankelijke rechtspraak waarborgen
Volt wil de rechtsstaat versterken met een planbureau, een apart hoofdstuk in de rijksbegroting en wettelijke borging van financiering voor onafhankelijke rechtspraak. Politieke beïnvloeding van de rechtspraak moet worden voorkomen.
“We richten een Planbureau voor de Rechtsstaat op. Waar andere beleidsterreinen onafhankelijke kennisinstituten kennen, heeft onze rechtsstaat die niet.”
“We voegen een apart hoofdstuk over de rechtsstaat toe aan de rijksbegroting. Investeringen in rechtsbescherming zijn vaak structureel, langdurig en moeilijk te vangen in zichtbare resultaten.”
“Daarom legt Volt wettelijk een minimumpercentage van het bruto binnenlandse product (bbp) vast voor de financiering van onafhankelijke rechtspraak. Ingrijpen door de politiek mag alleen onder duidelijke voorwaarden en met toezicht door een onafhankelijke instantie, naar Deens voorbeeld.”
Het CDA wil een harde aanpak van zware criminaliteit, versterking van de onafhankelijke rechtsstaat en meer zichtbare veiligheid in de samenleving. Ze pleiten voor meer investeringen in politie, celcapaciteit en het afpakken van crimineel vermogen, en willen de invloed van politiek op de rechtspraak verminderen. Hun visie draait om het beschermen van burgers, het vergroten van weerbaarheid en het herstellen van vertrouwen in justitie en veiligheid.
Harde aanpak van zware criminaliteit, drugs en ondermijning
Het CDA ziet zware georganiseerde criminaliteit als een grote bedreiging voor de samenleving en wil deze krachtig bestrijden. Ze stellen voor om de opsporings- en vervolgingscapaciteit te verhogen, crimineel vermogen af te pakken en corruptie strenger aan te pakken. Ook willen ze investeren in preventie en bewustwording rondom drugsgebruik.
“We zetten hard in op de bestrijding van zware georganiseerde criminaliteit, waaronder liquidaties, bedreiging, omkoping en sluipende corruptie.”
“We pleiten voor een ambitieus meerjarenprogramma – een zogenaamd ‘Deltaplan’ – om georganiseerde ondermijnende criminaliteit substantieel terug te dringen. Dit plan omvat onder andere een verhoging van opspoor- en vervolgingscapaciteit...”
“Crimineel verdiend vermogen pakken we af, ook zonder voorafgaande veroordeling. Dit geld moet worden geïnvesteerd in de wijken die onder deze criminaliteit hebben geleden.”
“We zetten in op preventie en bewustwording van de gevolgen van drugsgebruik. Iedereen die harddrugs gebruikt, faciliteert een gewelddadige drugswereld...”
Versterken van de onafhankelijke rechtsstaat
Het CDA wil de onafhankelijkheid van de rechtspraak vergroten door de politieke invloed te verminderen. Ze pleiten voor het doorbreken van de nauwe band tussen de minister van Justitie en Veiligheid en de Raad voor de Rechtspraak, en willen rechters de mogelijkheid geven om wetgeving aan de Grondwet te toetsen.
“De navelstreng tussen de minister van Justitie en Veiligheid en de Raad voor de Rechtspraak moet worden doorgeknipt, omdat de huidige benoemingsprocedure, begrotingssystematiek, aanwijzings- en vernietigingsbevoegdheden te vatbaar zijn voor politieke beïnvloeding.”
“We willen rechters de mogelijkheid bieden om wetgeving te toetsen aan de Nederlandse Grondwet. Dit stelt rechters in staat om te controleren of wetten de grondrechten van burgers niet schenden. Het CDA is en blijft tegen de instelling van een Constitutioneel Hof.”
Meer politie-inzet en zichtbare veiligheid
Het CDA wil de politie-inzet op straat vergroten, de wijkagent versterken en investeren in extra celcapaciteit. Ze stellen voor om boa’s standaard uit te rusten met bodycams en willen nieuwe instrumenten zoals een Voetbalwet en enkelband als volwaardige straf introduceren.
“Samen met de politie, boa’s en wijkagenten vergroten we de politie-inzet op straat. Alle boa’s moeten standaard worden uitgerust met bodycams, waardoor beelden van strafbare delicten direct als bewijs kunnen dienen in de rechtszaal.”
“We investeren in extra celcapaciteit.”
“Wij zien de enkelband als volwaardige straf en introduceren dit als mogelijkheid voor de rechter om...”
“Voor raddraaiers in en om het voetbalstadion moet sneller een boete, stadionverbod of gebiedsverbod worden ingezet. Naar Engels voorbeeld willen wij een Voetbalwet.”
Betrekken van de samenleving bij veiligheid en crisisbeheersing
Het CDA wil de samenleving actiever betrekken bij veiligheid door buurtcrisisteams op te zetten en nationale scenario’s te oefenen. Ze zien weerbaarheid en samenredzaamheid als essentieel voor het voorkomen van crises en het vergroten van veiligheid.
“De Rijksoverheid, lokale overheden en veiligheidsregio’s zetten samen buurtcrisisteams op van burgers die bij rampen en crises kunnen worden ingezet, gericht op het vergroten van de weerbaarheid.”
“Er worden nationale scenario’s geoefend waarin alle lagen van de samenleving meedoen zoals bij black-outs en digitale verstoringen.”
De ChristenUnie pleit voor een sterke, zichtbare en toegankelijke politie, een rechtssysteem dat zowel vergelding als herstel centraal stelt, en een overheid die actief grondrechten beschermt. Ze willen investeren in politiecapaciteit, streng optreden tegen huiselijk geweld en antisemitisme, en zorgen voor toegankelijke rechtsbijstand. De partij benadrukt preventie, maatschappelijke betrokkenheid en bescherming van kwetsbaren als kern van hun visie op justitie en veiligheid.
Investeren in politiecapaciteit en zichtbaarheid
De ChristenUnie vindt dat een sterke en zichtbare politie essentieel is voor veiligheid en het tegengaan van onrecht. Ze willen investeren in meer politiecapaciteit, uitbreiding van politievrijwilligers en ondersteuning van agenten, met nadruk op aanwezigheid in wijken en het digitale domein.
“De ChristenUnie investeert daarom in de politiecapaciteit, zodat de politie zichtbaar en aanspreekbaar blijft in wijken en dorpen, ook in minder bevolkte gebieden. Het aantal politievrijwilligers wordt uitgebreid.”
“De politie is een belangrijke linie voor veiligheid en de strijd tegen onrecht. Onze samenleving heeft een sterke en professionele politie nodig, die voor iedereen zichtbaar, aanspreekbaar en benaderbaar is.”
Toegankelijke rechtsbijstand en versterking rechtssysteem
De partij wil dat iedereen toegang heeft tot het recht, met een sterke sociale advocatuur en een rechtssysteem dat niet alleen vergelding, maar ook herstel en maatschappelijke vrede nastreeft. Ze zijn tegen het verhogen van griffierechten om gaten in de begroting te dichten.
“Iedereen heeft recht op goede en toegankelijke rechtsbijstand. De sociale advocatuur heeft daarin een belangrijke rol, maar loopt tegen grenzen aan.”
“Ons rechtssysteem is een dam tegen onrecht, onveiligheid en criminaliteit. Daarbij is niet alleen vergelding, maar ook de weg naar herstel belangrijk om op de lange termijn de maatschappelijke vrede en het rechtsgevoel van burgers te bevorderen.”
“Het griffierecht mag niet worden ingezet om gaten in de begroting van Justitie en Veiligheid te dichten.”
Streng optreden tegen huiselijk geweld, eerwraak en antisemitisme
De ChristenUnie wil de aanpak van huiselijk geweld, eerwraak en antisemitisme intensiveren door drempels voor melding te verlagen, streng te straffen en preventieve maatregelen te nemen.
“Teveel volwassenen en kinderen zijn jaarlijks slachtoffer van ernstig geweld in huiselijke kring, straatintimidatie, seksueel geweld, femicide of van eerwraak... Daders van huiselijk geweld en eerwraak worden streng gestraft en met begeleiding en therapie willen we spiralen en patronen van geweld... doorbreken.”
“Het actieplan Bestrijding Antisemitisme wordt voortgezet. Voor politieagenten die weigeren Joodse instellingen te beschermen of zich antisemitisch (of anderszins racistisch) uitlaten, is geen plaats bij het korps.”
Preventie en veiligheid op straat
De partij legt nadruk op preventie van criminaliteit en het vergroten van het veiligheidsgevoel, onder meer door meer blauw op straat, betere straatverlichting en inzet van straatcoaches en jongerenwerk.
“We investeren in goede straatverlichting, meer handhaving en zichtbare politie in de buurt. Van meer blauw op straat gaat een preventieve werking uit én het vergroot het veiligheidsgevoel.”
“Daarnaast maken we ruimte voor straatcoaches, jongerenwerk en preventieve programma’s die gericht zijn op gedragsverandering en respectvol samenleven.”
Strengere uitvoering van straffen en resocialisatie
De ChristenUnie wil dat rechterlijke vonnissen daadwerkelijk worden uitgevoerd en investeert in meer en betere gevangenissen. Tegelijkertijd zetten ze in op resocialisatie en verantwoordelijkheid voor gedetineerden.
“In een rechtsstaat moeten rechterlijke vonnissen worden uitgevoerd. Momenteel gebeurt dat bij kortere gevangenisstraffen niet altijd vanwege het cellentekort. Daarom investeren we in meer en betere gevangenissen.”
“Vanwege de positieve effecten op gedrag en de beperking van de kans op recidive, krijgen gedetineerden waar mogelijk tijdens hun gevangenschap meer verantwoordelijkheid.”
50PLUS legt in haar verkiezingsprogramma sterk de nadruk op veiligheid, met bijzondere aandacht voor de bescherming van ouderen tegen fysieke, verbale en digitale dreigingen. De partij pleit voor meer zichtbaar politieoptreden, strengere straffen voor geweld tegen hulpverleners en politieke ambtsdragers, een vuurwerkverbod, en investeringen in digitale weerbaarheid. Daarnaast wil 50PLUS dat digitale inclusie en bescherming tegen online oplichting prioriteit krijgen, met specifieke maatregelen voor ouderen.
Meer zichtbaar blauw en strengere straffen bij geweld
50PLUS vindt dat veiligheid op straat en online onder druk staat, vooral voor ouderen. De partij wil meer politie op straat en zwaardere straffen voor geweld tegen hulpverleners, handhavers en politieke ambtsdragers om hun bescherming en waardering te vergroten.
“Meer zichtbaar blauw op straat.”
“Zware straffen voor plegers van fysiek, verbaal en ook digitaal geweld en agressie tegen hulpverleners, handhavers en politieke ambtsdragers.”
“Hulpverleners, handhavers en politieke ambtsdragers krijgen niet alleen meer waardering, maar ook meer bescherming.”
Algemeen vuurwerkverbod en strengere handhaving bij demonstraties
Om overlast en onveiligheid te verminderen, wil 50PLUS een algemeen vuurwerkverbod en strengere handhaving bij demonstraties die opzettelijk overlast veroorzaken.
Investeren in digitale veiligheid en weerbaarheid
De partij erkent de groeiende digitale dreigingen en wil investeren in de beveiliging van digitale systemen, onafhankelijkheid van buitenlandse partijen, en bescherming van ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.
“Er komen digitaal steeds sneller en meer bedreigingen op ons af. We willen dat er extra geïnvesteerd wordt in de veiligheid van onze systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen.”
“Digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen beschermen ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.”
Verbod op anonieme accounts en digitale inclusie voor ouderen
Om digitale veiligheid te vergroten en ouderen te beschermen, wil 50PLUS anonieme accounts verbieden of beperken en gemeenten wettelijk verantwoordelijk maken voor digitale inclusie van ouderen.
Bescherming tegen oplichting en bedrog
50PLUS benoemt expliciet de noodzaak om ouderen te beschermen tegen oplichting en bedrog, zowel offline als online.
“Bescherming tegen oplichting en bedrog.”
DENK wil een rechtvaardige en menswaardige rechtsstaat waarin discriminatie wordt bestreden, rechtsbescherming toegankelijk is en veiligheid voor iedereen geldt. De partij pleit voor meer wijkagenten, een diverse en dienstbare politie, strengere aanpak van discriminatie en etnisch profileren, en investeringen in sociale advocatuur en preventie van criminaliteit. DENK kiest voor harde maatregelen tegen kindermisbruik, geweld tegen vrouwen en beroepsmatige discriminatie door ambtenaren.
Meer wijkagenten en zichtbare politie in de wijk
DENK ziet een sterke, zichtbare politie in de wijk als essentieel voor veiligheid en vertrouwen in de overheid. Door te investeren in wijkagenten en extra politiecapaciteit, vooral in kwetsbare wijken, wil DENK criminaliteit voorkomen en de politie dichter bij de burger brengen.
“Wij willen investeren in meer wijkagenten. In elke wijk komt een vaste wijkagent: herkenbaar, aanspreekbaar en dichtbij. We investeren in extra capaciteit bij de politie, met prioriteit voor kwetsbare wijken.”
Strijd tegen discriminatie en etnisch profileren
DENK wil discriminatie binnen de politie en overheid hard aanpakken, onder meer door ontslag bij herhaald discriminerend gedrag, invoering van diversiteitsquota en het verbod op afkomstgerelateerde risicoprofielen. Het doel is gelijke behandeling en een politie die een afspiegeling is van de samenleving.
“Wij willen een einde aan etnisch profileren. ‘Ras’ of herkomst mag nooit onderdeel zijn van risicoprofielen bij politie. Agenten die zich onverbeterlijk schuldig maken aan discriminatie worden ontslagen.”
“De politieorganisatie wordt een afspiegeling van de samenleving door het invoeren van diversiteitsquota. Agenten en boa’s mogen zichtbare geloofsuitingen dragen, zoals een hoofddoek of keppeltje.”
“Beroepsmatige discriminatie door ambtenaren moet zwaarder worden bestraft en risicomodellen met afkomstgerelateerde gegevens worden verboden.”
Toegankelijke rechtsbescherming en versterking sociale advocatuur
DENK vindt dat rechtsbescherming voor iedereen bereikbaar moet zijn en wil investeren in sociale advocatuur, lagere proceskosten en sterkere toezichthouders. Dit moet het fundament van een rechtvaardige samenleving herstellen.
“Er moet structureel geïnvesteerd worden in de sociale advocatuur om de uitstroom van sociaal advocaten tegen te gaan.”
“We maken toegang tot de rechter weer betaalbaar door de kosten die mensen moeten maken voor een rechtszaak te verlagen.”
“Toezichthouders die mensen beschermen worden versterkt. Hieronder vallen in ieder geval de Ombudsman en de Autoriteit Persoonsgegevens.”
Strengere aanpak van kindermisbruik en geweld tegen vrouwen
DENK wil zwaardere straffen voor kindermisbruik en geweld tegen vrouwen, meer opsporingscapaciteit en een nationaal plan tegen femicide. Het doel is bescherming van kwetsbare groepen en het creëren van veilige straten.
“Er komen zwaardere straffen voor pedoseksuelen en er wordt meer geïnvesteerd in opsporingscapaciteit. Het bezitten, verspreiden of verhandelen van kinderporno wordt zwaarder bestraft.”
“Wij willen zero tolerance van geweld tegen vrouwen en femicide. Er komt een Nationaal Coördinator tegen Geweld tegen Vrouwen die een nationaal plan gaat opstellen. Er komen veel zwaardere straffen en er wordt geïnvesteerd in handhaving.”
Investeren in preventie en kansen voor jongeren
DENK legt nadruk op het voorkomen van criminaliteit door te investeren in onderwijs, jongerenwerk en begeleiding, met extra aandacht voor preventie in het veiligheidsbeleid.
“Wij willen voor het vergroten van de veiligheid inzetten op meer investeringen in het voorkomen van criminaliteit. Door begeleiding en kansen willen wij onze jongeren op het rechte pad houden. We investeren in onderwijs en jongerenwerk. Preventie krijgt structureel meer budget in het veiligheidsbeleid.”
De VVD kiest voor een harde, effectieve aanpak van criminaliteit en wil de veiligheid in Nederland versterken door te investeren in politie, strengere straffen, betere informatiedeling en meer bevoegdheden voor opsporingsdiensten. De partij legt nadruk op het ontmantelen van criminele netwerken, het verhogen van straffen voor zware misdrijven, het verbeteren van slachtofferrechten en het moderniseren van de rechtspraak. Kern van hun visie is dat veiligheid de basis is voor vrijheid en dat de rechtsstaat krachtig moet optreden tegen ondermijning en georganiseerde misdaad.
Investeren in politie en opsporingsmiddelen
De VVD wil de nationale politie versterken met meer middelen, moderne technologieën en ruimere opsporingsbevoegdheden om effectief op te treden tegen criminaliteit en onveiligheid, zowel offline als online.
“We investeren in de nationale politie en zorgen ervoor dat onze agenten over voldoende uitrusting en opsporingsbevoegdheden beschikken.”
“We breiden de uitrusting van gewelds- en verdedigingsmiddelen van de Mobiele Eenheid uit en zorgen ervoor dat de politie over voldoende opsporingsbevoegdheden beschikt, zoals het undercover mee kunnen kijken in (besloten) online groepen.”
Strengere straffen en uitbreiding strafrecht
De partij pleit voor hogere straffen bij zware misdrijven, minimumstraffen voor recidivisten, en meer ruimte voor het toepassen van volwassenenstrafrecht op jongeren die ernstige delicten plegen.
“De maximale straffen gaan omhoog en rechters krijgen meer ruimte om het volwassenenstrafrecht toe te passen op zestien- en zeventienjarigen die zeer ernstige gewelds- of zedenmisdrijven plegen.”
“In lijn met landen om ons heen zoals Duitsland, zijn wij voorstander van minimumstraffen voor recidivisten.”
Ontmantelen van georganiseerde misdaad
De VVD wil criminele netwerken en hun verdienmodellen stap voor stap ontmantelen, onder meer door uitbreiding van de kroongetuigenregeling en betere informatiedeling tussen instanties.
“We zetten naar voorbeeld van de Italiaanse anti-maffia aanpak in op het stap voor stap ontmantelen van criminele netwerken en hun criminele verdienmodellen.”
“We breiden daarom de kroongetuigenregeling uit.”
“We verbeteren de mogelijkheden voor publieke en private instanties om informatie te delen met het oog op de aanpak van ondermijning en het voorkomen van (online) fraude.”
Verbeteren positie van slachtoffers
De partij wil dat slachtoffers beter worden beschermd en hun positie in het strafproces wordt versterkt, met meer rechten en aandacht tijdens en na procedures.
“We zorgen ervoor dat slachtoffers van misdrijven en hun nabestaanden door alle betrokken professionals altijd met respect, zorgvuldigheid en aandacht worden behandeld en dat hun positie tijdens en na het strafproces wordt verbeterd.”
Modernisering en effectiviteit van de rechtspraak
De VVD streeft naar een snellere, effectievere rechtspraak door digitalisering, meer samenwerking in de strafrechtketen en het instellen van gespecialiseerde rechtbanken voor specifieke zaken.
“Samenwerking tussen organisaties in de strafrechtketen moet worden verbeterd met gebruik van digitalisering en artificiële intelligentie.”
“We onderzoeken of het mogelijk is om gespecialiseerde rechtbanken in te stellen die zich bezig houden met geweld in huiselijke kring, of dit soort zaken vaker in speciale combizittingen te behandelen.”