Verkiezingsprogramma's 2025 overjeugdhulp
De ChristenUnie vindt dat de vraag naar jeugdhulp te hoog is en wil deze terugdringen door te investeren in sterke, liefdevolle omgevingen en een stevige pedagogische basis rondom kinderen. Ze pleiten voor betere samenwerking tussen ouders, scholen, kerken en lokale teams, minder bureaucratie, geen eigen bijdrage, en snellere toegang tot specialistische jeugdhulp waar nodig.
Investeren in sterke pedagogische basis en preventie
De ChristenUnie ziet de stijgende vraag naar jeugdhulp als een symptoom van maatschappelijke problemen en wil deze verminderen door te investeren in preventie, samenwerking en het versterken van de pedagogische basis rondom kinderen. Ze benadrukken dat niet elk probleem met professionele jeugdhulp opgelost hoeft te worden en willen gezinnen, scholen en buurten versterken.
“De ChristenUnie wil bouwen aan liefdevolle omgevingen waarin meer kinderen gezond en veilig opgroeien, zodat zorg van buitenaf minder vaak nodig is.”
“We investeren in nabije zorg die pedagogische relaties rond jeugd versterkt. Geen losse programma’s, maar samenwerking tussen ouders, scholen, kerken en buurtorganisaties.”
“Daarom versterken we de pedagogische basis van ouders, school en buurt en lossen we de daadwerkelijke problemen (armoede, schulden, relatieproblemen) op, in plaats van kinderen de boodschap te geven dat het aan hen ligt.”
Jeugdhulp dichtbij, collectief en minder bureaucratisch organiseren
De partij wil jeugdhulp zoveel mogelijk in de eigen omgeving van het kind organiseren, met collectieve ondersteuning op school en minder individuele verwijzingen. Ze pleiten voor minder papierwerk, slimmere inkoop, stabiele financiering en geen eigen bijdrage.
“De pedagogische ondersteuning is binnen de school beschikbaar en wordt op een collectieve manier aangeboden en gefinancierd. Zo halen we zorg erbij in de eigen omgeving van het kind, in plaats van dat we kinderen verwijzen naar individuele zorgtrajecten buiten de school.”
“We organiseren de jeugdhulp beter door slimmere regionale (en waar nodig landelijke) inkoop en minder papierwerk. Daardoor wordt juist de specialistische jeugdhulp beter beschikbaar, zodat jongeren met bijvoorbeeld suïcidale gedachten, trauma of een eetstoornis sneller geholpen worden.”
“De ChristenUnie is tegen de invoering van een eigen bijdrage in de jeugdzorg.”
Uithuisplaatsing als uiterste middel, focus op gezinsleven
Uithuisplaatsing moet volgens de ChristenUnie een allerlaatste optie zijn, met focus op het recht op gezinsleven en snelle terugkeer naar huis. Ze willen betere rechtsbescherming en belonen organisaties die uithuisplaatsing weten te voorkomen.
“Uithuisplaatsing is een buitengewoon ingrijpende gebeurtenis, juist omdat die de bloedband en het diepe emotionele verbond tussen ouder en kind verbreekt.”
“Uithuisplaatsing is een allerlaatste optie wanneer de veiligheid van een kind op het spel staat. Samen met de jongere en de ouder(s) moet eerst alles op alles worden gezet om te voorkomen dat dit nodig is.”
“De rechtsbescherming van kinderen en ouders wordt fors verbeterd. Gesloten jeugdzorg wordt zorgvuldig afgebouwd.”
Snellere en betere toegang tot specialistische jeugdhulp
De ChristenUnie wil dat specialistische jeugdhulp sneller beschikbaar is voor jongeren met ernstige problematiek, door structurele financiering en duidelijke keuzes over wat onder de Jeugdwet valt.
Het CDA wil de jeugdhulp duidelijker afbakenen, meer lichte hulpvragen in de eigen omgeving oplossen en zware jeugdzorg regionaal organiseren. Ze leggen nadruk op preventie, het centraal stellen van het kind, kwaliteitsverbetering en het beperken van ongecontracteerde zorg. Jongeren en ouders moeten meer inspraak krijgen, en de overgang naar volwassenenzorg moet soepeler.
Duidelijkere afbakening en organisatie van jeugdhulp
Het CDA wil heldere regelgeving zodat voor iedereen duidelijk is wat onder jeugdzorg valt, en streeft naar regionale organisatie van zware jeugdzorg. Lichte hulpvragen moeten zoveel mogelijk in de eigen omgeving worden opgepakt, met de huisarts als poortwachter.
“We verduidelijken regelgeving zodat voor gemeenten, jongeren, ouders en aanbieders duidelijk is wat er wel en wat niet onder jeugdzorg valt.”
“We willen lichte hulpvragen zoveel mogelijk in de eigen omgeving oppakken: via gezin, school, huisarts, wijkteam of informele netwerken.”
“We hervormen de jeugdzorg. Zware jeugdzorg organiseren we regionaal, zowel inkoop als aansturing.”
Investeren in preventie en sociale basis
Het CDA wil investeren in verenigingen, maatschappelijk werk en andere ondersteunende instanties om lichte jeugdhulp te versterken en problemen vroegtijdig te signaleren. Jeugdzorg moet aanvullend zijn, niet het startpunt.
Strengere kwaliteitseisen en beperking ongecontracteerde zorg
Het CDA wil aanbieders van jeugdhulp inkopen op basis van strenge kwaliteitseisen en stoppen met het vergoedingspercentage voor ongecontracteerde jeugdzorg. Ze sturen op bewezen effectieve zorg en expliciete tevredenheidsmetingen.
“Aanbieders van zorg worden ingekocht op basis van registratie en strenge kwaliteitseisen om de kwaliteit te beheersen en te voorkomen dat het aanbod de vraag creëert. Weeg de tevredenheid van kinderen en ouders expliciet mee.”
“Om ervoor te zorgen dat de jeugdhulp van goede kwaliteit is, stoppen we het vergoedingspercentage voor ongecontracteerde jeugdzorg. We sturen op meer bewezen effectieve jeugdzorg zodat we de juiste zorg op de juiste plek toepassen.”
Soepelere overgang na jeugdzorg (zachte landing)
Het CDA wil een zachte landing voor jongvolwassenen die de jeugdzorg verlaten en soepeler omgaan met de harde knip bij achttien jaar.
“We willen een zachte landing voor jongvolwassenen als zij de jeugdzorg verlaten en gaan soepeler om met de harde knip bij achttien jaar.”
Meer inspraak voor jongeren en vertrouwen in professionals
Jongeren moeten kunnen meepraten over hun hulp en zorgprofessionals krijgen meer ruimte en vertrouwen.
“Jongeren moeten zoveel als mogelijk mee kunnen praten over wat zij denken dat nodig is en wie hun daarbij kan steunen. De zorgprofessionals geven we meer ruimte en vertrouwen.”
Vroegsignalering en vast aanspreekpunt op school
Het CDA wil een vast aanspreekpunt op school voor jeugdhulp en betere, vroege signalering van problemen.
“Wij zetten in op een vast aanspreekpunt op school voor jeugdhulp en een betere, vroege signalering van problemen.”
NSC wil het jeugdhulpstelsel fundamenteel hervormen met meer stabiliteit, eenvoud en focus op het belang van het kind. Ze pleiten voor minder uithuisplaatsingen, versterking van de juridische positie van het kind, kleinschalige opvang en het verlengen van jeugdzorg tot minimaal 23 jaar. De partij wil landelijke sturing, minder versnippering en meer integrale hulpverlening door één instantie.
Hervorming jeugdzorg: stabiliteit, eenvoud en belang kind
NSC vindt dat het huidige jeugdhulpsysteem ouders en kinderen onvoldoende helpt en soms zelfs problemen verergert. Ze willen het stelsel fundamenteel herzien, met wettelijke waarborgen voor kinderen met een jeugdbeschermingsmaatregel en het belang van het kind centraal. De partij steunt het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming.
“Het huidige systeem helpt ouders en kinderen onvoldoende en maakt de problemen soms zelfs erger. We willen het jeugdstelsel hervormen, met focus op stabiliteit, eenvoud en herstel.”
“Onze prioriteit is om wettelijk vast te leggen waarop een kind met een jeugdbeschermingsmaatregel minimaal recht heeft. We steunen het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming.”
Voorkomen van uithuisplaatsingen en gezinsgerichte wijkteams
NSC wil uithuisplaatsingen zoveel mogelijk voorkomen en zet in op gezinsgerichte wijkteams die samenwerken met andere domeinen. Gemeenten krijgen een wettelijke opdracht om uithuisplaatsingen te voorkomen.
“We moeten uithuisplaatsingen zo veel mogelijk voorkomen en een betere jeugd- en rechtsbescherming realiseren... Gemeenten krijgen een wettelijke opdracht om uithuisplaatsingen te voorkomen.”
Beperken doorplaatsingen en recht op stabiliteit
Kinderen in jeugdhulp moeten recht hebben op stabiliteit: maximaal één verplaatsing zonder rechterlijke toets, met een vaste plek en begeleider. De relatiecontinuïteit wordt wettelijk verankerd.
“Er moet een einde komen aan het doorplaatsen van kinderen in de jeugdzorg. Kinderen hebben stabiliteit nodig. Beperk daarom de hulp tot drie vormen: pleegzorg, gezinshuizen en kleinschalige woonvormen. De relatiecontinuïteit moet worden verankerd in de wet: maximaal één verplaatsing zonder rechterlijke toets.”
Integrale hulpverlening door één instantie
Bij complexe gezinsproblemen moet één hulpverleningsinstantie met regie integraal hulp bieden, met deskundige beoordeling door een professional.
“Hulpverlening is pas effectief als het probleem ook integraal door één hulpverleningsinstantie met regie wordt aangepakt. Deskundige beoordeling van de hulpvraag door een professional zoals een gedragswetenschapper of psychiater is van belang om samen met het gezin te komen tot de juiste zorg op de juiste plek.”
Kleinschalige opvang en afbouw gesloten jeugdzorg
NSC wil voldoende kleinschalige voorzieningen zoals gezinshuizen en pleeggezinnen, opvang dichtbij het eigen gezin, en een versnelde afbouw van gesloten jeugdzorg.
“We vinden het belangrijk dat er voldoende kleinschalige voorzieningen voorhanden zijn, zoals gezinshuizen of pleeggezinnen, om kinderen en jongeren een tijdelijk thuis te kunnen bieden... Verder willen we een versnelde afbouw van gesloten jeugdzorg.”
Verlenging jeugdzorg tot minimaal 23 jaar
De harde knip van 18 jaar in de Jeugdwet wordt afgeschaft; jeugdzorg kan worden verlengd tot minimaal 23 jaar, met begeleiding naar zelfstandigheid.
“Jeugdzorg kan worden verlengd tot minimaal 23 jaar en langer indien nodig. Hiermee halen we de harde knip van 18 jaar uit de Jeugdwet. Het begeleidingsprogramma ‘Zelfstandig, maar niet alleen’ moet voor jongeren in overgangsfase worden gestart.”
Minder versnippering: provinciale inkoop en landelijke sturing
NSC wil af van de huidige versnipperde inkoop van jeugdhulp en kiest voor provinciale inkoop en landelijke sturing om uitvoeringskosten te verlagen en de transitie naar ambulante zorg te laten slagen.
“De huidige versnipperde inkoop leidt tot hoge uitvoeringskosten. Provinciale inkoop heeft onze voorkeur boven gemeentelijke of regionale inkoop; deze keuze is onderdeel van de gewenste bezinning op de verdeling van verantwoordelijkheden en democratische controle.”
“Landelijke sturing op dit proces is nodig om deze transitie kans van slagen te geven.”
Versterken stem en juridische positie van het kind
De stem van het kind moet altijd worden gehoord en meegewogen in besluiten over het kind en gezin; de juridische positie van het kind wordt versterkt.
“De stem van het kind moet worden gehoord en meegewogen in alle besluiten die over het kind en het gezin gaan... De juridische positie van het kind wordt versterkt.”
D66 vindt dat het jeugdhulpsysteem moet veranderen, niet het kind: de nadruk ligt op preventie, het versterken van gezinnen en buurten, en het bieden van lichte zorg waar mogelijk. Ze willen minder labels en diagnoses, minder bureaucratie, en meer ruimte voor professionals en gemeenten om lokaal maatwerk te leveren. Investeringen gaan naar betere arbeidsvoorwaarden voor jeugdzorgmedewerkers en het organiseren van zorg rondom het gezin in plaats van het aanbod.
Systeemverandering: Preventie en omgeving centraal
D66 wil af van symptoombestrijding en pleit voor een brede aanpak waarbij niet het kind, maar het systeem verandert. De focus verschuift naar het versterken van gezinnen, buurten en scholen om problemen te voorkomen, zodat zware jeugdhulp alleen wordt ingezet als het echt nodig is.
“Niet het kind, maar het systeem moet veranderen. Daarom willen we niet alleen aandacht voor de problemen van het kind zelf, maar ook voor de omgeving van het kind, zoals de thuissituatie en de buurt. En we willen jeugdzorg die zo licht mogelijk is, en die alleen zwaar is als dat echt nodig is.”
“We versterken gezinnen, buurten en scholen, zodat zij hulp kunnen bieden voordat jeugdzorg nodig is. We kijken naar wat de omgeving van het kind nodig heeft en bieden stabiliteit, bestaanszekerheid, begeleiding, onderwijsondersteuning en vertrouwen. Pas daarna komt aanvullende zorg in beeld.”
“Het voorkomen van hardnekkige problemen bij kinderen en jongeren is een taak van de hele samenleving. Zo zorgen we dat jeugdzorg niet het enige antwoord hoeft te zijn.”
Minder labels, minder bureaucratie, meer ruimte voor professionals
D66 wil voorkomen dat kinderen te snel een label krijgen en dat bureaucratie de zorg belemmert. Ze pleiten voor minder registratiedruk, meer vertrouwen in professionals, en het organiseren van zorg en financiering rondom het gezin.
“Kinderen en jongeren krijgen te snel een stempel of een label. Daardoor groeit de vraag naar hulp.”
“We investeren in goede lonen, betere begeleiding en minder papierwerk voor jeugdzorgmedewerkers.”
“We organiseren zorg en financiering rondom het gezin, in plaats van uit te gaan van het aanbod. Professionals krijgen meer ruimte voor hun werk en minder registratiedruk. We gaan uit van vertrouwen.”
Gemeenten meer ruimte en middelen voor lokale preventie
D66 wil dat gemeenten meer ruimte en middelen krijgen om preventie lokaal te regelen, met landelijke spelregels voor kwaliteit en samenwerking.
“Gemeenten krijgen de ruimte én de middelen om preventie lokaal te regelen, met landelijke spelregels die kwaliteit, transparantie en samenwerking verbeteren.”
Investeren in de sociale basis en toegankelijke ondersteuning
D66 investeert in de sociale basis in wijken en dorpen, zoals opvoedondersteuning en ouder-kindcentra, zodat laagdrempelige hulp beschikbaar is voordat jeugdhulp nodig is.
“We versterken de sociale basis in wijken en dorpen door te investeren in toegankelijke opvoedondersteuning, ouder-kindcentra en andere buurtinitiatieven.”
De SP wil de jeugdhulp fundamenteel verbeteren door te investeren in toegankelijke, liefdevolle en betrouwbare jeugdzorg zonder wachtlijsten, marktwerking of bureaucratie. Jongeren en ouders krijgen meer zeggenschap, uithuisplaatsingen worden zoveel mogelijk voorkomen, en hulp blijft beschikbaar tot jongeren zelfstandig kunnen leven. De partij pleit voor landelijke financiering van specialistische jeugdzorg en structurele ondersteuning van personeel.
Investeren in toegankelijke, liefdevolle en betrouwbare jeugdzorg
De SP vindt dat iedereen recht heeft op goede jeugdhulp die helpt, zonder wachtlijsten, marktwerking of bureaucratie. Jongeren en ouders moeten meer zeggenschap krijgen, en de zorg moet stabiel, liefdevol en dichtbij georganiseerd zijn. Uithuisplaatsingen worden zoveel mogelijk voorkomen en jongeren mogen hun hulp niet verliezen bij het bereiken van 18 jaar.
“We moeten klaarstaan voor jongeren met goede jeugdzorg waar je op kunt vertrouwen. Daarom investeren we in de jeugdzorg en maken we deze zorg vrij van wachtlijsten, marktwerking en bureaucratie. Jongeren krijgen zeggenschap over hun zorg.”
“We zetten ons in voor liefdevolle jeugdzorg. Veel mensen in de jeugdzorg zetten zich vol liefde in voor jongeren en gezinnen. Zij horen hier respect, ondersteuning en een goed salaris voor terug te krijgen en daar gaan we voor zorgen. Ook gaan we de jeugdzorg anders organiseren om misstanden te voorkomen waar ouders, kinderen en soms ook personeel de dupe van zijn. Er moet beter geluisterd worden naar jongeren en ouders.”
“We pakken ook het probleem aan dat jongeren nu vaak hun zorg en onderdak verliezen wanneer zij 18 worden. Jongeren moeten daarom hulp kunnen blijven krijgen totdat de Big 5 op orde is: wonen, een netwerk, werk of onderwijs, inkomen en welzijn.”
“De specialistische jeugdzorg wordt weer landelijk gefinancierd, zodat kinderen overal de zorg krijgen die nodig is.”
“Stabiele en betrouwbare jeugdzorg. Uithuisplaatsingen worden zoveel mogelijk voorkomen, door gezinnen eerder passende hulp te bieden. Kinderen die toch (tijdelijk) niet thuis kunnen wonen horen een stabiele en veilige plek te krijgen. We gaan de enorme hoeveelheid doorplaatsingen daarom tegen, door onder andere te zorgen voor stabiele financiering van gezinshuizen en woonvoorzieningen. Daarmee voorkomen we dat jongeren om financiële redenen moeten verhuizen en zorgen we bovendien voor stabielere teams.”
Structurele versterking van personeel en voorzieningen
De SP wil wachttijden in de jeugdhulp aanpakken en structureel investeren in personeel en voorzieningen. Behandelaars moeten ruimte krijgen voor professioneel oordeel, en zorg mag niet afhangen van bureaucratische regels of labels.
“De wachttijden worden aangepakt en er komt structurele versterking voor (opleiding van) het) personeel en voorzieningen.”
“Zorg mag daarbij niet afhangen van bureaucratische regels of een label op basis van een handboek voor aandoeningen (zoals de DSM). Behandelaars krijgen de ruimte om passende zorg te bieden op basis van hun professionele oordeel.”
Einde aan tekorten en lokale verschillen in jeugdzorg
De SP wil een einde maken aan tekorten in de jeugdzorg en pleit voor voldoende middelen voor gemeenten, zodat overal in Nederland passende jeugdhulp beschikbaar is.
“Er komt een einde aan de tekorten in bijvoorbeeld de jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning, onderhoud van de buurt of hulp aan mensen met schulden.”
GroenLinks-PvdA wil jeugdhulp toegankelijker, minder bureaucratisch en meer gericht op het belang van het kind. Ze pleiten voor het afschaffen van de eigen bijdrage, het verlengen van de leeftijdsgrens tot 21 jaar, het afbouwen van gesloten jeugdzorg en meer zeggenschap voor jongeren. De partij zet in op preventie, betere samenwerking en voldoende middelen om kwalitatieve, liefdevolle zorg dichtbij te garanderen.
Geen eigen bijdrage en verlenging jeugdhulp tot 21 jaar
GroenLinks-PvdA wil dat jeugdhulp voor iedereen toegankelijk is, ongeacht het inkomen van ouders, en dat jongeren niet abrupt uit de hulp vallen bij het bereiken van 18 jaar. Dit moet financiële drempels wegnemen en continuïteit van zorg waarborgen.
“Geen eigen bijdrage in de jeugdzorg. Kinderen die hulp nodig hebben, moeten die hulp gewoon krijgen. Dat mag niet afhankelijk zijn van het inkomen van ouders. Die kosten betalen we samen. We zetten een streep door het kabinetsplan een eigen bijdrage in te voeren.”
“Daarom versoepelen we de leeftijdsgrens van 18 jaar, zodat jongeren nog tot minstens 21 jaar gebruik kunnen maken van jeugdhulp die ze al hebben, als ze dat zelf willen.”
Afbouw gesloten jeugdzorg en alternatieven
De partij wil het aantal gesloten jeugdzorgplaatsen verder verminderen en inzetten op kleinschalige, open alternatieven die beter aansluiten bij de behoeften van jongeren. Dit moet bijdragen aan een menselijker en effectiever jeugdhulpstelsel.
“We zetten de afbouw van gesloten jeugdzorg voort”
“en bouwen kleinschalige, open alternatieven die aansluiten bij de behoefte van kinderen die tijdelijk niet thuis kunnen wonen.”
Meer zeggenschap en recht op vertrouwenspersoon
GroenLinks-PvdA vindt dat jongeren meer invloed moeten krijgen op hun behandeling en altijd recht moeten hebben op een vertrouwenspersoon. Dit versterkt de positie van jongeren binnen de jeugdhulp.
“Jongeren krijgen meer zeggenschap over hun behandeling en krijgen recht op een vertrouwenspersoon.”
Voldoende middelen en uitvoering deskundigenadvies
De partij belooft voldoende middelen beschikbaar te stellen voor kinderen met een beperking en voor alle kinderen die jeugdhulp nodig hebben, in lijn met adviezen van deskundigen. Dit moet de kwaliteit en toegankelijkheid van jeugdhulp verbeteren.
“We stellen voldoende middelen beschikbaar voor kinderen met een beperking, en voor kinderen en jongeren die hulp nodig hebben, in lijn met de adviezen van de deskundigencommissie.”
Overgang jeugdzorg naar volwassenzorg versoepelen
GroenLinks-PvdA erkent de problemen bij de overgang van jeugdzorg naar volwassenzorg en wil deze overgang versoepelen, zodat jongeren niet tussen wal en schip vallen.
“Veel jongeren komen in de problemen bij de overgang van jeugdzorg naar volwassenzorg. Daarom versoepelen we de leeftijdsgrens van 18 jaar, zodat jongeren nog tot minstens 21 jaar gebruik kunnen maken van jeugdhulp die ze al hebben, als ze dat zelf willen.”
Volt wil de jeugdhulp structureel verbeteren door deze gezinsgericht, wetenschappelijk onderbouwd en financieel houdbaar te maken, met meer regie en professionaliteit in de zorglijn. Ze pleiten voor het loslaten van de leeftijdsgrens van 18 jaar in de jeugdzorg, betere begeleiding bij de overgang naar volwassenheid, en extra aandacht voor mentale gezondheid en preventie van problemen bij jongeren.
Jeugdhulp gezinsgericht en wetenschappelijk onderbouwd
Volt wil dat jeugdhulp breder kijkt dan alleen het kind en inzet op gezinszorg, met de jongere als uitgangspunt. Ze willen meer professionaliteit en wetenschappelijke onderbouwing in de jeugdzorg, snellere toegang op wijkniveau en meer regie bij complexe problemen. Dit moet de effectiviteit en toegankelijkheid van jeugdhulp vergroten en de wachtlijsten verkorten.
“Jeugdzorg wordt gezinszorg met de jongere als uitgangspunt. Dit betekent dat er breed gekeken wordt naar wat een gezin nodig heeft en dat medezeggenschap voor de betrokken jongere goed geregeld is.”
“Volt pleit voor een meer wetenschappelijk onderbouwde beleidsontwikkeling jeugdzorg en meer professionaliteit vooraan in de zorglijn, met betere toegang op wijkniveau en meer regionale of landelijke regie voor de meer complexe problemen.”
Jeugdhulp structureel verbeteren en financieel houdbaar maken
Volt wil de Hervormingsagenda Jeugd 2023-2028 voortvarend uitvoeren om de jeugdzorg structureel te verbeteren en financieel houdbaar te maken, met ondersteuning dichtbij huis en gespecialiseerde zorg waar nodig.
“Volt stelt dat de Hervormingsagenda Jeugd 2023-2028 voortvarend moet worden uitgevoerd, om de jeugdzorg structureel te verbeteren en financieel houdbaar te maken in nauwe samenwerking met alle betrokken partijen.”
“Dit betekent onder andere dat ondersteuning die in de omgeving kan worden geleverd, daar dan ook daadwerkelijk wordt geleverd. Extra ondersteuning van het gezin wordt geleverd door wijkteams. Kinderen die meer zorg nodig hebben om zich goed te kunnen ontwikkelen of mee te kunnen doen in de maatschappij worden verwezen naar gespecialiseerde jeugd- en gezondheidszorg.”
Leeftijdsgrens 18 jaar loslaten in jeugdzorg met verblijf
Volt wil af van de harde leeftijdsgrens van 18 jaar in de residentiële jeugdzorg. Jongeren moeten voldoende hulp krijgen bij de overgang naar volwassenheid, om dakloosheid en langdurige mentale problemen te voorkomen.
“Volt laat de leeftijdsgrens van 18 jaar los in de jeugdzorg met verblijf, zoals gezinshuizen en gesloten jeugdzorg.”
“Volt wil dat jongeren voldoende hulp krijgen bij deze transitie in de vorm van begeleiding naar een stabiele basis waarin school, werk, inkomen, welzijn en support geregeld zijn. Dit zal het risico op dakloosheid en het langdurig laten voortbestaan van mentale problemen drastisch verminderen.”
Extra aandacht voor mentale gezondheid en preventie
Volt investeert in onderzoek naar de invloed van sociale media en digitale technologie op de mentale gezondheid van jongeren en wil begeleiding en kennis voor ouders en professionals verbeteren.
“Volt zet in op structureel onderzoek naar de invloed van sociale media en digitale technologie op de mentale gezondheid. We zorgen dat jongeren begeleiding kunnen krijgen en dat ouders en professionals over de juiste kennis en middelen beschikken als aanvulling op verboden en richtlijnen en gebaseerd op actuele inzichten uit wetenschap en praktijk.”
BIJ1 wil jeugdhulp structureel verbeteren door de ondersteuning voor jongeren te verlengen totdat hun bestaanszekerheid is gegarandeerd, en door barrières zoals de 'harde knip' bij 18 jaar af te schaffen. De partij pleit voor meer zelfbeschikking, toegankelijke en cultuursensitieve zorg, en het actief opsporen en ondersteunen van kwetsbare jongeren zoals ‘spookjongeren’ en LHBTQIA+ jongeren.
Jeugdhulp verlengen tot bestaanszekerheid is gegarandeerd
BIJ1 vindt dat jeugdhulp niet abrupt mag stoppen bij het bereiken van de volwassen leeftijd, maar moet doorlopen totdat jongeren daadwerkelijk bestaanszekerheid hebben. Dit voorkomt dat jongeren tussen wal en schip vallen en waarborgt continuïteit van zorg en ondersteuning.
Actief opsporen en ondersteunen van ‘spookjongeren’
BIJ1 erkent dat sommige jongeren uit het zicht van instanties raken en daardoor geen hulp ontvangen. De partij wil deze ‘spookjongeren’ actief opsporen en hen alsnog toegang geven tot alle voorzieningen.
“Jongeren die uit het zicht raken van de instanties, ook wel ‘spookjongeren’, moeten nog steeds aanspraak kunnen maken op alle voorzieningen. We gaan deze jongeren actiever opsporen om ze te kunnen helpen.”
Meer zelfbeschikking en keuzevrijheid in jeugdhulp
BIJ1 wil dat jongeren en hun ouders meer zeggenschap krijgen over hun hulpverlening. Gedwongen zorg wordt beperkt, en jongeren mogen zelf kiezen bij welke hulpverlener zij terecht willen.
Toegankelijke en cultuursensitieve jeugdhulp voor LHBTQIA+ jongeren
De partij vraagt extra aandacht voor passende zorg en begeleiding voor LHBTQIA+ jongeren, inclusief suïcidepreventie en het inrichten van safehouses. Ook wordt deskundigheid over deze doelgroep in de jeugdzorg bevorderd.
“Er komt daarom meer aandacht voor passende zorg, goede begeleiding en suïcidepreventie bij LHBTQIA+ mensen. Ook worden er safehouses voor hen ingericht, verspreid over het land. We bevorderen (ervarings)deskundigheid over de LHBTQIA+ gemeenschap in de GGZ en de Jeugdzorg.”
De SGP vindt dat jeugdhulp vooral gericht moet zijn op het versterken van gezinnen en het normaliseren van gedrag, met professionele hulp als vangnet wanneer nodig. Ze willen de jeugdhulpplicht wettelijk afbakenen, meer verbinding tussen onderwijs en jeugdhulp, en voorkomen dat jongeren bij 18 jaar hun hulp verliezen. De partij pleit voor minder medicalisering, meer preventie, en duidelijke landelijke kwaliteitsbewaking.
Jeugdhulp normaliseren en preventie versterken
De SGP maakt zich zorgen over de toename van jeugdhulp en wil dat de overheid inzet op normaliseren in plaats van medicaliseren en problematiseren van gedrag. Preventie en het versterken van het netwerk rondom het kind staan centraal, met professionele hulp als vangnet.
“De SGP vindt het belangrijk dat de overheid bijdraagt aan het normaliseren in plaats van medicaliseren en het problematiseren van gedrag. Ook het voorkomen van problemen krijgt meer aandacht.”
“Dat gebeurt niet allereerst door inzet van professionele hulp, maar door de inzet van alle betrokkenen uit het netwerk van het kind.”
Wettelijke afbakening en visie op jeugdhulpplicht
De SGP wil de jeugdhulpplicht wettelijk afbakenen en verwacht van gemeenten een duidelijke visie, consistent beleid en scherpe keuzes. Dit moet leiden tot minder vrijblijvendheid en meer focus in het jeugdhulpbeleid.
“De SGP wil met prioriteit de jeugdhulpplicht wettelijk afbakenen. Van gemeenten mag een duidelijke visie op jeugdhulp, consistent beleid en scherpe keuzes worden verwacht.”
Verbeteren aansluiting onderwijs en jeugdhulp
De partij wil extra budget om de verbinding tussen onderwijs en jeugdhulp te versterken, omdat veel jeugdhulp samenhangt met de gezinssituatie en problemen die ook het onderwijs raken.
“Er komt extra budget voor het versterken van de verbinding tussen onderwijs en jeugdhulp.”
Voorkomen zorgval bij 18 jaar
De SGP wil voorkomen dat jongeren die 18 worden abrupt hun zorg en vertrouwde hulp verliezen, om continuïteit van ondersteuning te waarborgen.
“De SGP wil voorkomen dat kinderen die 18 jaar worden opeens geen zorg meer kunnen krijgen en hun vertrouwde hulp verliezen.”
Landelijk inzicht en kwaliteitsbewaking jeugdhulp
De partij wil het landelijke inzicht in de kwaliteit en effectiviteit van behandelingen versterken, zodat duidelijker wordt wat werkt en wat niet.
“De SGP versterkt het landelijk inzicht in de kwaliteit en effectiviteit van behandelingen.”
FVD wil de jeugdhulp (jeugdzorg) grondig hervormen door de regie terug te brengen naar het Rijk en financiële prikkels rondom uithuisplaatsingen te elimineren. De partij stelt het gezin centraal en wil decentralisatie van de jeugdzorg terugdraaien, zodat kinderen beter beschermd worden en gezinnen beter functioneren.
Jeugdzorg terug naar het Rijk, decentralisatie terugdraaien
FVD vindt dat de decentralisatie van de jeugdzorg onder Rutte heeft geleid tot problemen en wil daarom de verantwoordelijkheid weer bij de landelijke overheid leggen. Dit moet zorgen voor meer regie, minder versnippering en betere bescherming van kinderen.
“Ruttes decentralisatie moet worden teruggedraaid, Jeugdzorg gaat terug naar het Rijk.”
Afschaffen van perverse financiële prikkels bij uithuisplaatsingen
De partij signaleert dat financiële prikkels rondom (gedwongen) uithuisplaatsingen leiden tot ongewenste praktijken. Door deze prikkels aan te pakken, wil FVD voorkomen dat kinderen onnodig uit huis worden geplaatst en de focus leggen op het functioneren van gezinnen.
“We hervormen het jeugdzorgstelsel en pakken vooral de perverse prikkels van (gedwongen) uithuisplaatsingen aan, zodat kinderen beter beschermd worden. Jeugdzorg moet gericht zijn op het goed laten functioneren van gezinnen.”
“We hervormen de jeugdzorg door (perverse) financiële prikkels rondom uithuisplaatsingen aan te pakken.”
“jeugdzorg wordt hervormd met het kind centraal.”
JA21 vindt dat de jeugdzorg momenteel slecht functioneert door gebrek aan deskundigheid, samenwerking en middelen bij gemeenten. De partij wil de regie en het budget voor jeugdhulp zo lokaal mogelijk organiseren, samenwerking in jeugdzorgregio’s versterken en scholen beter betrekken bij vroegsignalering van problemen.
Regie en budget voor jeugdhulp lokaal organiseren
JA21 signaleert dat de transformatie van de jeugdzorg stagneert door knelpunten zoals gebrek aan deskundigheid bij gemeenten, onvoldoende samenwerking en geldtekort. De partij wil dat de regie en het budget voor jeugdhulp zo lokaal mogelijk worden ingericht, zodat de lokale democratie beter toezicht kan houden op de kwaliteit van de uitvoering.
“De beoogde transformatie van de jeugdzorg stagneert door een aantal knelpunten zoals het ontbreken van deskundigheid bij gemeenten, gebrek aan samenwerking, geldtekort, administratieve rompslomp en aanbieders van zorg die in zwaar weer verkeren.”
“Wat JA21 betreft wordt de samenwerking in de jeugdzorgregio’s steviger aangezet en dienen de regie en dus het budget zo lokaal mogelijk te worden ingericht. Op die manier kan de lokale democratie scherper toezien op een kwalitatief goede uitvoering van de jeugdzorg.”
Scholen betrekken bij vroegsignalering van problemen
JA21 wil dat scholen een grotere rol krijgen in het vroegtijdig signaleren van problemen bij jongeren, zodat hulp sneller kan worden ingezet.
“Scholen beter betrekken bij vroegtijdige signalering van problemen.”
Gemeenten meer ruimte geven voor lokale uitvoering
De partij vindt dat gemeenten meer ruimte moeten krijgen om jeugdhulpverplichtingen passend op lokaal niveau uit te voeren, zonder extra bezuinigingen vanuit het Rijk.
“Gemeenten meer ruimte geven voor passende uitvoering van verplichtingen op lokaal niveau, zonder extra bezuinigingen vanuit het Rijk.”
De Partij voor de Dieren wil de kwaliteit en toegankelijkheid van jeugdhulp verbeteren door gemeenten voldoende middelen te geven, verschillen tussen gemeenten te verkleinen en de leeftijdsgrens te verhogen. Ze pleiten voor meer preventie, inspraak van jongeren en een betere organisatie van jeugdzorg, met aandacht voor pleegzorg en het tegengaan van fraude.
Gemeenten krijgen voldoende middelen en gelijke jeugdhulp
De PvdD vindt het onacceptabel dat de kwaliteit en het aanbod van jeugdhulp per gemeente verschillen. Ze willen dat elke gemeente voldoende middelen krijgt om goede, gelijkwaardige jeugdhulp lokaal en regionaal te organiseren, met een hogere leeftijdsgrens en meer inspraak voor jongeren.
“Verschillen tussen gemeenten in aanbod en kwaliteit van jeugdhulp zijn onaanvaardbaar. We zorgen dat elke gemeente voldoende middelen heeft voor een goed en gelijkwaardig georganiseerde lokale en bovenregionale jeugdzorg. De leeftijdsgrens gaat naar 21 jaar en de jeugdhulp wordt vanaf 18 jaar geleidelijk afgebouwd. Zorg wordt lokaal aangeboden waar dat kan en (boven)regionaal waar dat moet. Jongeren krijgen meer inspraak en zeggenschap over de organisatie van de jeugdzorg. We pakken fraude met financiën en ook onterecht verkregen vakbekwaamheidseisen aan.”
Meer preventie en vroege ondersteuning voor gezinnen en scholen
De partij wil meer inzetten op preventie en vroegtijdige ondersteuning van kinderen, gezinnen en scholen om zwaardere jeugdhulp te voorkomen. Hiervoor komt extra geld beschikbaar.
“Kinderen, gezinnen en scholen krijgen op een eerder moment ondersteuning om erger te voorkomen. Hiervoor komt extra geld beschikbaar.”
Verbeteren van pleegzorg en alternatieven
De PvdD erkent de druk op de pleegzorg en het belang van een stabiele, liefdevolle omgeving voor kinderen. Ze willen de werkdruk verlagen en alternatieven zoals gezinshuizen verbeteren.
“Voor kinderen in de pleegzorg is een stabiele en liefdevolle omgeving van essentieel belang om goed op te groeien, liefst bij pleegouders en anders in een gezinshuis. Helaas staat de pleegzorg onder grote druk: de werkdruk voor medewerkers is heel hoog en daardoor is het verloop groot.”
Versterken verbinding onderwijs, gemeenten en jeugdzorg
De partij wil dat de samenwerking tussen onderwijs, gemeenten en jeugdzorg wordt versterkt, zodat leerlingen tijdig passende ondersteuning krijgen.
“De verbinding tussen onderwijs, gemeenten en jeugdzorg wordt versterkt en gefaciliteerd, zodat leerlingen tijdig passende ondersteuning kunnen krijgen.”
De VVD wil de jeugdhulp verbeteren door te focussen op snelle, passende hulp voor jongeren met ernstige problemen, terwijl lichtere problematiek primair bij ouders wordt neergelegd. Ze zetten in op het hervormen van de jeugdzorg, het voorkomen van onnodige labels bij kinderen, en het versterken van ouderbetrokkenheid en strafrechtelijke maatregelen bij jeugdcriminaliteit. De partij benadrukt het belang van samenwerking tussen lokale teams en het doorvoeren van strengere maatregelen tegen jeugdcriminaliteit.
Snellere en betere jeugdzorg voor ernstige problematiek
De VVD vindt dat goede jeugdzorg beschikbaar moet zijn voor gezinnen die het echt nodig hebben, met prioriteit voor jongeren met ernstige problemen. Ze willen voorkomen dat kinderen onnodig een etiket krijgen en verwachten bij lichtere problematiek meer inzet van ouders, ondersteund door lokale teams. Dit sluit aan bij hun wens om de jeugdzorg doelmatiger en effectiever te maken.
“Goede jeugdzorg moet beschikbaar zijn voor alle gezinnen die dit nodig hebben. Dit geldt ook voor de jeugdpsychiatrie. We gaan door met de Hervormingsagenda Jeugd. We voorkomen dat kinderen onnodig een etiket opgeplakt krijgen en zorgen dat jongeren met ernstige problemen als eerste passend worden geholpen. Bij lichtere problematiek is het de verwachting dat ouders als eerste aan zet zijn. Lokale teams kunnen daarbij ondersteunen.”
Strengere aanpak jeugdcriminaliteit en meer ouderbetrokkenheid
De VVD wil jeugdcriminaliteit tegengaan door heropvoedprogramma’s, strengere straffen en het vergroten van ouderbetrokkenheid. Ouders die niet meewerken aan het voorkomen van crimineel gedrag bij hun kinderen worden strenger aangepakt. Hiermee wil de partij voorkomen dat jongeren afglijden naar zware criminaliteit en het criminele pad minder aantrekkelijk maken.
“We brengen jonge criminelen weer verantwoordelijkheid, discipline en respect bij door deelname aan een heropvoedprogramma van Justitie in samenwerking met gemeenten, politie en defensie-veteranen.”
“Ouders die wel kunnen, maar niet willen bijdragen aan het voorkomen dat jongeren afglijden naar de zware criminaliteit, worden strenger aangepakt en kunnen een bestuurlijke boete krijgen.”
“De maximale straffen gaan omhoog en rechters krijgen meer ruimte om het volwassenenstrafrecht toe te passen op zestien- en zeventienjarigen die zeer ernstige gewelds- of zedenmisdrijven plegen.”
BBB vindt dat jeugdhulp voor jongeren met complexe problemen beter landelijk geregeld moet worden in plaats van via de gemeenten. Ze willen besluiten over zorg en GGZ altijd vanuit het belang van het kind nemen en pleiten voor meer samenwerking tussen zorg en sociaal domein, met nadruk op vroegsignalering en snelle hulp.
Jeugdhulp voor complexe problematiek landelijk organiseren
BBB signaleert dat jongeren met ernstige psychische problemen vaak niet goed geholpen worden door gemeenten. Ze willen onderzoeken of deze jeugdhulp uit de Jeugdwet gehaald en weer landelijk geregeld moet worden, om zo de toegang en kwaliteit te verbeteren.
“Jongeren die ernstige psychische problemen hebben, kunnen vaak niet goed in de gemeente terecht. Onderzocht moet daarom worden of dit uit de Jeugdwet kan worden gehaald en het weer landelijk kan worden geregeld.”
Belang van het kind centraal bij zorgbesluiten
BBB vindt dat bij besluiten over zorg en GGZ het belang van het kind altijd vanaf het begin leidend moet zijn, om escalatie te voorkomen.
“Besluiten met betrekking tot zorg en GGZ moeten altijd nadrukkelijk van meet af aan het belang van het kind meenemen, niet pas wanneer zaken uit de hand lopen.”
Vroegsignalering en snelle hulp via wijkteams
BBB benadrukt het belang van vroegsignalering en snelle hulp voor de mentale gezondheid van jongeren, met een grote rol voor maatschappelijk werk en wijkteams in de eigen omgeving van jongeren.
“Vroegsignalering en snelle hulp dragen bij aan een betere mentale gezondheid. BBB hecht veel belang aan maatschappelijk werk en wijkteams die jongeren spreken in hun eigen omgeving.”
DENK wil investeren in de jeugdzorg en de GGZ, met als doel de kwaliteit van de zorg te verhogen en de wachtlijsten te verkorten. Tegelijkertijd is DENK kritisch op medische behandelingen rond geslachtsverandering bij minderjarigen en pleit de partij voor een zorgvuldige benadering van de gezondheid van jongeren. De partij benadrukt inclusieve, toegankelijke en cultuursensitieve zorg voor jongeren.
Meer investeren in jeugdzorg en GGZ
DENK erkent problemen met de kwaliteit en toegankelijkheid van jeugdzorg en de geestelijke gezondheidszorg voor jongeren. De partij wil extra investeren om de kwaliteit te verbeteren en de wachtlijsten terug te dringen, zodat jongeren sneller en beter geholpen worden.
“Wij willen investeren in de jeugdzorg en de GGZ. De kwaliteit van de zorg moet omhoog en de wachtlijsten moeten teruggedrongen worden.”
Kritisch op medische transitiebehandelingen bij minderjarigen
DENK neemt een uitgesproken standpunt in tegen het toepassen van puberteitsremmers, hormonale of chirurgische behandelingen bij minderjarigen in het kader van geslachtsverandering. De partij stelt dat de gezondheid van jongeren uiterst zorgvuldig moet worden benaderd.
“Wij zijn daarom geen voorstander van puberteitsremmers, hormonale of chirurgische behandelingen bij minderjarigen die toegepast worden in het kader van geslachtsverandering.”
Stimuleren van inclusieve en cultuursensitieve zorg
DENK vindt dat zorg, ook voor jongeren, inclusief en cultuursensitief moet zijn. De partij wil dat binnen de zorg rekening wordt gehouden met de achtergronden en wensen van patiënten, zodat iedereen zich gezien en gehoord voelt.
“We richten een Taskforce Inclusieve Zorg op die stimuleert dat zorg cultuursensitief en inclusief is. Hiermee bedoelen wij dat binnen de zorg rekening gehouden dient te worden met de achtergronden en wensen van de patiënten.”
50PLUS noemt "jeugdhulp" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar verwijst indirect naar de Jeugdzorgwet als referentiepunt voor rechten van ouderen. Het enige relevante standpunt is het pleidooi om ouderen vergelijkbare rechten te geven als jongeren volgens de Jeugdzorgwet, zonder verdere concrete voorstellen over jeugdhulp zelf.
Ouderen vergelijkbare rechten als jongeren volgens Jeugdzorgwet
50PLUS wil dat ouderen wettelijk dezelfde rechten op zorg krijgen als jongeren nu hebben via de Jeugdzorgwet. Dit wordt gepresenteerd als een pleidooi voor een nieuwe Ouderenzorgwet, maar bevat geen concrete voorstellen voor verbetering van jeugdhulp zelf.
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van jongeren volgens de Jeugdzorgwet.”
BVNL wil de jeugdzorg grondig reorganiseren door perverse prikkels en verkeerde incentives uit het systeem te halen, de decentralisatie terug te draaien en het gezin centraal te stellen. Uithuisplaatsing van kinderen moet alleen in uitzonderlijke situaties plaatsvinden en hoogcomplexe zorg voor kinderen en gezinnen wordt weer een verantwoordelijkheid van het Rijk.
Grondige reorganisatie van de jeugdzorg, terug naar het Rijk
BVNL vindt dat de huidige jeugdzorg te veel wordt gestuurd door verkeerde financiële prikkels en bureaucratie, waardoor het belang van het gezin en het kind uit het oog wordt verloren. Door de decentralisatie terug te draaien en hoogcomplexe zorg weer onder het Rijk te brengen, wil BVNL de focus leggen op het versterken van gezinnen en het minimaliseren van uithuisplaatsingen.
“Jeugdzorg wordt grondig gereorganiseerd zodat alle perverse prikkels en verkeerde incentives uit het systeem verdwijnen. Jeugdzorg moet gericht zijn op het in stand houden en zo snel mogelijk weer zelfredzaam maken van het gezin. De decentralisatie wordt teruggedraaid. Het uit huis plaatsen van kinderen is alleen incidenteel en onder uitzonderlijke situaties mogelijk, en dient vooral te worden voorkomen. Hoogcomplexe zorg voor kinderen en gezinnen gaat terug naar het Rijk.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma