Verkiezingsprogramma's 2025 overinvesteringsfonds
Het CDA wil investeren in het toekomstig verdienvermogen van Nederland door het oprichten van een krachtige Nationale Investeringsbank en het gericht inzetten van investeringsfondsen voor innovatie, infrastructuur en maatschappelijke opgaven. Ze pleiten voor het bundelen van bestaande investeringsinstrumenten en het creëren van specifieke fondsen voor sectoren als landbouw en sleuteltechnologieën, met als doel publieke en private investeringen te stimuleren en maatschappelijke baten te vergroten.
Oprichting van een Nationale Investeringsbank
Het CDA stelt voor om bestaande investeringsorganisaties samen te voegen tot één krachtige Nationale Investeringsbank, die met substantieel kapitaal investeringen in Nederland aanjaagt en private financiering stimuleert. Dit moet vooral risicovolle investeringen in innovatie, technologie en het MKB mogelijk maken.
“We vormen Invest-NL/Invest-International, en gedeeltes van RVO, om tot een Nationale Investeringsbank, met een flink kapitaal om private financiering aan te jagen.”
“We ontwikkelen Invest NL, Invest International en onderdelen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) door tot een Nationale Investeringsbank: één sterke overheidsinvesteringspartner, een brede nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling met slagkracht en kapitaal. Daarmee stimuleren we ook private investeerders om in de meest risicovolle vroege fase van veelbelovende techbedrijven te investeren.”
“We richten een nationale investeringsbank op die investeringen in Nederland aanjaagt.”
“De nieuwe Nationale Investeringsbank gaat de exportkredietverzekering uitvoeren.”
Specifieke Investeringsfondsen voor Sectorale en Maatschappelijke Opgaven
Het CDA wil bestaande en nieuwe investeringsfondsen inzetten voor sectorale uitdagingen zoals landbouw, sleuteltechnologieën en regionale groei. Deze fondsen moeten bijdragen aan innovatie, duurzaamheid en het oplossen van maatschappelijke knelpunten.
“Het Stikstoffonds en de Innovatie- en versterkingswet zijn een voorwaarde voor eerlijk sanctioneringsbeleid. De regeling groenprojecten en het Investeringsfonds Duurzame Landbouw moeten beide worden verruimd vanuit het Stikstoffonds...”
“Binnen het groeifonds komt ruimte voor investeringen in sleuteltechnologieën met een sterke focus op AI.”
“Voor Bonaire, dat te maken heeft met een forse bevolkingsgroei, komt er een speciaal groeifonds, waarbij demografische groei is gekoppeld aan investeringsruimte voor de leefomgeving en voorzieningen.”
Investeringen als Motor voor Economische Groei en Begrotingsbeleid
Het CDA maakt onderscheid tussen investeringen en andere uitgaven, en wil investeringen in publieke kapitaalgoederen (zoals infrastructuur en onderzoek) desnoods financieren via de staatsschuld, omdat deze op termijn de schuld verlagen en de welvaart vergroten. Ze pleiten voor een begrotingsinstrumentarium dat de baten van investeringen zichtbaar maakt.
“Zulke investeringen doen we zo nodig ten laste van de staatsschuld, omdat deze uiteindelijk de staatsschuld zullen verlagen. Het gaat met name om investeringen in publieke kapitaalgoederen, die groeibevorderend zijn: bijvoorbeeld in het stroomnet, in de aanleg en het onderhoud van infrastructuur of in grootschalige onderzoekfaciliteiten.”
“We evalueren hoe binnen de Maatschappelijke Kosten Batenanalyse kan worden gekeken naar welke investeringen met een onrendabele maatschappelijke top in de toekomst brede welvaart kunnen opleveren.”
Volt wil met investeringsfondsen innovatie, duurzaamheid en economische groei stimuleren, vooral via een nieuwe Nationale Investeringsbank (NIB) en deelname aan Europese fondsen. De partij pleit voor bundeling van bestaande fondsen, meer durfkapitaal voor start-ups en cofinanciering met Europese middelen. Zo wil Volt publieke en private investeringen effectiever inzetten voor maatschappelijke en technologische vooruitgang.
Oprichting en rol van de Nationale Investeringsbank (NIB)
Volt stelt voor een krachtige Nationale Investeringsbank op te richten die bestaande fondsen bundelt en als centraal investeringsfonds fungeert voor innovatie, duurzaamheid en economische groei. De NIB moet publieke en private middelen mobiliseren, risico’s delen en toegang tot Europese fondsen vergemakkelijken, met een eenmalige publieke investering als startkapitaal.
“We richten een Nationale Investeringsbank (NIB) op met voldoende publieke middelen, toegang tot de kapitaalmarkt middels staatsgarantie en een breed mandaat om de Nederlandse investeringsopgave te kunnen realiseren. De NIB moet een professionele instelling worden op afstand van de Kamer. Om deze investeringsbank op te zetten zal een eenmalige publieke investering van tien miljard euro nodig zijn, waarmee op de kapitaalmarkten het tienvoudige opgehaald kan worden.”
“Om versnippering van het investeringslandschap tegen te gaan en de economische slagkracht van ons land te vergroten, zal de NIB bestaande fondsen en investeringsinstellingen bundelen.”
“De overheid neemt een leidende en sturende rol op zich in de ontwikkeling van een volwassen start-upklimaat door niet alleen gerichter maar ook méér te investeren in start-ups. Dit doet de overheid zowel via de Nationale Investeringsbank, zogenaamde incubators en innovatiehubs.”
Cofinancieringsfonds voor Europese innovatiegelden
Volt wil een Nederlands cofinancieringsfonds onder de NIB oprichten om de toegang tot Europese innovatiefondsen te verbeteren en het aanvraagproces te vereenvoudigen. Zo kan Nederland meer Europese middelen benutten voor innovatieve projecten.
“We creëren een Nederlands cofinancieringsfonds om deelname aan Europese innovatiefondsen makkelijker te maken en het aanvraagproces los te trekken van de ministeries. Door de oprichting van een cofinancieringsfonds krijgt Nederland gemakkelijker en meer toegang tot Europese gelden voor innovatieve projecten waardoor we beter kunnen aansluiten op de investeringsstrategie van de EU. Het fonds zal onderdeel uitmaken van de Nationale Investeringsbank.”
Uitbreiding durfkapitaal en ondersteuning start-ups via investeringsfondsen
Volt wil het aandeel durfkapitaal vergroten door overheidsinvesteringen en uitbreiding van instrumenten onder de NIB, inclusief meer Angel-regelingen en fiscale stimulansen. Dit moet start-ups en scale-ups beter ondersteunen in hun groei en innovatiekracht.
“Onder de Nationale Investeringsbank wordt het instrumentarium voor durfkapitaal fors uitgebreid. Er komen meer middelen vrij voor start-ups, scale-ups en mkb om innovatie te stimuleren.”
“De Nationale Investeringsbank breidt het aantal Angel-regelingen uit. Er worden fiscale stimuleringsregelingen voor start-ups uitgewerkt, waardoor expertise en kennis uit de praktijk beter benut wordt bij investeringen in jonge bedrijven.”
“We trekken meer durfkapitaal uit de private sector aan, doordat de overheid zelf ook meer investeert in start-ups. Het aandeel van durfkapitaal in Nederland moet en kan verder worden vergroot.”
Jongerenspringplank: publiek fonds voor jongeren
Volt onderzoekt een publiek investeringsfonds waarbij elk kind bij geboorte eenmalig kapitaal ontvangt, dat door de NIB duurzaam wordt belegd en op achttienjarige leeftijd wordt uitgekeerd. Zo profiteren jongeren van economische groei en maatschappelijke investeringen.
“Volt wil de Jongerenspringplank onderzoeken. Dit is een beleggersrekening bij een publiek fonds onder de Nationale Investeringsbank (NIB), waar het Rijk bij de geboorte van een kind eenmalig geld inlegt. Hiermee profiteren jongeren van duurzame economische groei. De NIB belegt dit kapitaal in duurzame, maatschappelijke portefeuilles, zoals klimaat, innovatie en circulariteit.”
BBB wil versnipperde en ineffectieve investeringsfondsen vervangen door een Nationale Investeringsbank die gericht investeert in innovatie, mkb en infrastructuur, met een duidelijke publieke regierol. De partij pleit voor het opheffen van bestaande fondsen zoals het Groeifonds en InvestNL, en wil dat de nieuwe bank regionale economieën versterkt en bijdraagt aan strategische autonomie en transities zonder bureaucratie. BBB is kritisch op Europese en nationale fondsen die weinig controle of maatschappelijk rendement opleveren en wil deze beperken of afschaffen.
Oprichting Nationale Investeringsbank als vervanger van bestaande fondsen
BBB stelt dat Nederland een krachtige publieke investeringsmotor mist en wil daarom de oprichting van een Nationale Investeringsbank (NIB) onderzoeken. Deze bank moet overheidsgeld koppelen aan landelijke en regionale projecten, investeren in mkb, innovatie en infrastructuur, en bestaande gefragmenteerde fondsen vervangen. De NIB moet bijdragen aan strategische autonomie, regionale economie en transities, met minder bureaucratie en meer effectiviteit.
“De oprichting van een Nationale Investeringsbank onderzoeken die: Vermogen van de overheid koppelt aan landelijke en regionale projecten; Investeert in mkb, innovatie en infrastructuur; Marktpartijen cofinanciert via garantstellingen en leningen; De rol overneemt van de huidige gefragmenteerde en niet goed werkende fondsen zoals het Groeifonds en InvestNL die daarmee kunnen worden opgeheven.”
“Gerichte rol voor de Nationale Investeringsbank in innovatie. We onderzoeken de oprichting van een Nationale Investeringsbank (NIB) in Nederland. Deze NIB krijgt een duidelijke taak in het beschikbaar stellen van risicodragend kapitaal voor innovatieve bedrijven in deeptech, agrotech, energietechniek en industriële toepassingen die bijdragen aan strategische autonomie en werkgelegenheid in de maakindustrie in Nederland.”
“We stimuleren innovatie door nationale investeringen, BBB wil hiervoor de oprichting van een Nationale Investeringsbank onderzoeken.”
Kritiek op inefficiënte of ongecontroleerde (Europese) investeringsfondsen
BBB is uitgesproken kritisch op grote, weinig transparante Europese fondsen zoals het Corona Herstelfonds en wil niet meer van dit soort fondsen. Ook pleit de partij ervoor om fondsen helder gescheiden te houden en geen superfondsen te creëren, om zo de controle en effectiviteit te waarborgen.
“Het oordeel van de Europese Rekenkamer over de wantoestanden bij de besteding van honderden miljarden euro uit het Corona Herstelfonds toont aan dat er zuiniger en verantwoordelijker met ons belastinggeld moet worden omgegaan. BBB wil niet meer van dit soort fondsen.”
“Fondsen helder gescheiden houden. Cohesiefondsen en landbouwbegroting mogen niet worden samengevoegd tot één Superfonds.”
De ChristenUnie pleit voor gerichte investeringen via fondsen en een nationale investeringsbank om innovatie, infrastructuur en woningbouw te stimuleren. Ze willen investeren in projecten die zichzelf terugverdienen en kiezen voor structurele, langetermijnoplossingen boven kortetermijnpolitiek. De partij benadrukt het belang van slimme, transparante inzet van publieke middelen voor brede welvaart en economische groei.
Nationale investeringsbank voor innovatie en productiviteit
De ChristenUnie wil een nationale investeringsbank oprichten (voortzetting van InvestNL) om innovatie en productiviteit te stimuleren. Dit fonds moet de toegang tot groeikapitaal voor het mkb, start-ups en scale-ups verbeteren en bijdragen aan een missiegedreven innovatieagenda.
“Er komt een nationale investeringsbank, als voortzetting van InvestNL. Op macroniveau bedragen op termijn de publieke en private uitgaven aan innovatie en onderzoek 3% van het nationaal inkomen.”
“We verbeteren de toegang van het mkb, start-ups en scale-ups tot groeikapitaal, ook via non-bancaire financiers als Qredits.”
Investeringen alleen in projecten die zich terugverdienen
De partij wil geen consumptieve uitgaven financieren met schuld, maar juist investeren in projecten zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten die zichzelf terugverdienen. Dit moet zorgen voor houdbare overheidsfinanciën en duurzame economische groei.
“In tegenstelling tot het huidige kabinet gaan we geen consumptieve uitgaven financieren met meer schuld, maar stoppen we juist geld in investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten.”
Bundeling en uitbreiding van bestaande investeringsfondsen
De ChristenUnie wil bestaande fondsen uitbreiden en bundelen, zoals het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen, en meerjarige budgetten creëren voor gerichte investeringen in leefbaarheid en woningmarkttoegang.
JA21 pleit niet voor een apart investeringsfonds, maar kiest voor directe, gerichte investeringen vanuit de begroting in strategische sectoren zoals infrastructuur, woningbouw en innovatie. Investeringen zijn voor JA21 alleen acceptabel als ze tijdelijk zijn, een duidelijk rendement opleveren en niet leiden tot structurele lastenverzwaring of ondoorzichtige fondsen. De partij verwerpt risicovolle of activistische beleggingen door pensioenfondsen en wil begrotingsdiscipline waarborgen.
Alleen directe investeringen met duidelijk rendement
JA21 is kritisch op het gebruik van investeringsfondsen en wil investeringen alleen toestaan als ze tijdelijk zijn en aantoonbaar economisch nut hebben. Structurele uitgaven moeten structureel gedekt zijn; investeringen mogen niet leiden tot ondoorzichtige fondsen of politieke wensen zonder rendement.
“Investeringen mogen tijdelijk leiden tot extra uitgaven, maar alleen met een duidelijk rendement of economisch nut.”
Geen risicovolle beleggingen door pensioenfondsen
JA21 verzet zich tegen het inzetten van pensioengelden voor risicovolle of activistische investeringen die andere belangen dienen dan het pensioen zelf. Pensioenfondsen moeten zich beperken tot hun kerntaak en niet fungeren als investeringsfonds voor maatschappelijke doelen.
“Risicovolle, activistische beleggingen die andere belangen dienen, horen daar niet bij.”
Gerichte investeringen in strategische sectoren, geen generiek fonds
In plaats van een breed investeringsfonds kiest JA21 voor directe, gerichte investeringen in strategische voorzieningen zoals woningbouw, infrastructuur en energie, met expliciete budgetten en duidelijke doelen.
“Onze prioriteiten liggen bij het verlagen van de lasten, een stabiele staatsschuld, en daarna investeren in strategische voorzieningen zoals defensie, infrastructuur en energie.”
“Handhaven van ondersteuning van de woningbouw middels de investering van 0,5% van het BBP.”
“Extra investering in vervanging en renovatie van de infrastructuur van 0,5% van het BBP.”
DENK pleit voor het oprichten en uitbreiden van specifieke investeringsfondsen om maatschappelijke doelen te realiseren, zoals betaalbare woningbouw en klimaatverduurzaming. De partij wil een Rijkswoningbouwfonds en een Klimaatfonds, waarmee gericht publieke investeringen worden gedaan om structurele problemen aan te pakken. Deze fondsen moeten bijdragen aan brede welvaart, duurzaamheid en het verkleinen van ongelijkheid.
Rijkswoningbouwfonds voor betaalbare woningen
DENK wil een speciaal fonds oprichten om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren en het woningtekort structureel aan te pakken. Het fonds is bedoeld om extra financiële middelen te reserveren voor woningbouw, zodat de overheid actief kan sturen op het realiseren van voldoende betaalbare woningen.
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
Klimaatfonds voor verduurzaming
Om de energietransitie en vergroening van de economie te versnellen, stelt DENK een Klimaatfonds voor. Dit fonds moet voldoende middelen bevatten om noodzakelijke investeringen in duurzaamheid te financieren, met als doel Nederland klimaatneutraal te maken en de brede welvaart te vergroten.
“Een toereikend Klimaatfonds waaruit de noodzakelijke investeringen gedaan kunnen worden voor de verduurzaming van ons land.”
“DENK staat pal voor voldoende investeringen in de vergroening van onze economie en in de energietransitie. De uitgaven uit dit fonds moeten aantoonbaar de duurzaamheid bevorderen.”
NSC wil investeren in strategische sectoren en maatschappelijke opgaven via gerichte fondsen en een Nationale Investeringsbank, maar is kritisch op het gebruik van brede, vaag omschreven investeringsfondsen. Ze pleiten voor transparantie, effectiviteit en het bundelen van investeringen in innovatie, woningbouw en regionale ontwikkeling, met duidelijke doelen en verantwoording.
Oprichting Nationale Investeringsbank voor strategische sectoren
NSC stelt voor een Nationale Investeringsbank op te richten om langjarige, risicodragende investeringen in sleuteltechnologieën en groeisectoren mogelijk te maken. Dit moet Nederland concurrerender maken en innovatie stimuleren, vergelijkbaar met Duitsland en Frankrijk.
“Voor langjarige innovatie en doorgroei richten we een Nationale Investeringsbank op. Nederland loopt achter op landen als Duitsland en Frankrijk, waar publieke investeringsbanken al jarenlang miljarden inzetten voor strategische technologieën. Met de Nationale Investeringsbank leggen we een stevige basis voor risicodragende investeringen in sleuteltechnologieën zoals chips, AI en biotech.”
Kritisch op brede, vaag omschreven investeringsfondsen
NSC is terughoudend met het opzetten van grote investeringsfondsen zonder duidelijke doelen en pleit voor normeren en beprijzen boven subsidiëren waar mogelijk. Transparantie en doelmatigheid staan centraal bij het beoordelen van de toegevoegde waarde van dergelijke fondsen.
“Maatschappelijke problemen worden soms ‘aangepakt’ door grote potten geld (‘begrotingsfondsen’) te reserveren met soms vaag omschreven doelen. Dit komt de transparantie over de relatie tussendoelen, maatregelen en middelen niet ten goede. We bezien kritisch waar begrotingsfondsen een toegevoegde waarde hebben. Hierbij stellen we ook de vraag of doelen niet beter bereikt kunnen worden door in te zetten op normeren en beprijzen in plaats van subsidiëren.”
Specifieke investeringsfondsen voor woningbouw en versnelling
NSC wil gerichte investeringsfondsen inzetten voor concrete maatschappelijke opgaven zoals woningbouw, met duidelijke prestatieafspraken en versnelling van procedures. Dit moet bijdragen aan het oplossen van de woningcrisis en het realiseren van betaalbare woningen.
“We investeren € 2 miljard extra in een versnellingsfonds voor de woningmarkt. Met het geld worden woningbouwprojecten sneller uitgewerkt, concrete knelpunten aangepakt en vergunningen eerder verleend.”
De SP pleit voor de oprichting van meerdere publieke investeringsfondsen om grootschalige investeringen in volkshuisvesting, infrastructuur, innovatie en het mkb mogelijk te maken. Ze willen hiermee structurele problemen aanpakken, de economie versterken en publieke regie terugnemen van de markt. De belangrijkste voorstellen zijn een Nationaal Woonfonds, een Investeringsfonds voor Vooruitgang en een Nationale Investeringsbank.
Nationaal Woonfonds voor volkshuisvesting
De SP wil een Nationaal Woonfonds oprichten en hier 30 miljard euro in investeren om het tekort aan betaalbare woningen aan te pakken. Dit fonds moet zorgen voor de bouw van honderdduizenden betaalbare, duurzame huurwoningen zonder winstoogmerk, gefinancierd door een lichte stijging van de staatsschuld.
“Wij richten een Nationaal Woonfonds op en investeren 30 miljard euro in volkshuisvesting. Dit komt bovenop de al bestaande investeringen en dit doen we door de staatsschuld iets op te laten lopen.”
Investeringsfonds voor Vooruitgang en Nationale Investeringsbank
De SP wil een Investeringsfonds voor Vooruitgang en een Nationale Investeringsbank inzetten om grootschalige investeringen in infrastructuur, onderwijs, innovatie en het mkb te realiseren. Hiermee willen ze de economie structureel versterken en publieke regie terugnemen van de markt.
“Dit doen we onder andere via de rijksbegroting, een Nationale Investeringsbank en een Investeringsfonds voor Vooruitgang.”
“Met een Nationale Investeringsbank voor het mkb kunnen kleine en startende bedrijven, evenals bedrijven die hun succesvolle diensten willen opschalen, gemakkelijker lenen.”
De VVD wil met een investeringsfonds gericht investeren in economische groei, innovatie en het versterken van het ondernemersklimaat, met speciale aandacht voor start- en scale-ups en kunstmatige intelligentie. Ze stellen voor een investeringsmaatschappij op te richten, mogelijk samen te voegen met bestaande investeringsfondsen, om groeikapitaal te verstrekken aan innovatieve bedrijven. De partij kiest voor strategische investeringen in sectoren die veel waarde toevoegen, om zo de welvaart en het vestigingsklimaat van Nederland te waarborgen.
Investeringsmaatschappij voor start- en scale-ups
De VVD wil een investeringsmaatschappij oprichten die zich richt op het verstrekken van groeikapitaal aan start- en scale-ups in heel Nederland. Hiermee willen ze innovatieve bedrijven helpen doorgroeien en Nederland aantrekkelijk maken voor technologiebedrijven. Er wordt gekeken of deze maatschappij kan worden samengevoegd met bestaande investeringsfondsen, en er is aandacht voor voldoende publieke middelen en investeringsruimte voor regionale ontwikkelingsmaatschappijen.
“We richten een investeringsmaatschappij op gericht op het verstrekken van groeikapitaal aan start- en scale-ups in het hele land. Zij kunnen dan tegen gunstige voorwaarden geld lenen of garanties krijgen om in Nederland door te groeien. Zo zorgen we ervoor dat Nederland een aantrekkelijke plek is voor bijvoorbeeld techbedrijven. We bezien of dit samengevoegd kan worden met bestaande investeringsfondsen. Ook Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen spelen een cruciale rol in het ondersteunen van start-ups en scale-ups, daarom zorgen we ervoor dat deze ROM’s voldoende publieke middelen en investeringsruimte hebben om deze rol te vervullen.”
Investeringsfonds voor nationale groei en innovatie
De VVD wil via een investeringsagenda voor nationale groei strategisch investeren in sectoren en activiteiten die het meeste waarde toevoegen, zoals (data-)infrastructuur, energietransitie en kunstmatige intelligentie. Dit fonds moet bijdragen aan het oplossen van economische knelpunten en het versterken van de internationale concurrentiepositie van Nederland.
“We investeren in de groei van morgen door de grootste knelpunten in onze economie op te lossen, zoals met investeringen in onze (data-)infrastructuur en in de energietransitie. We kiezen investeringen strategisch, in sectoren en activiteiten die het meest waarde toevoegen.”
“We doen daarom investeringen in kunstmatige intelligentie via de investeringsagenda voor nationale groei en de investeringsmaatschappij.”
BIJ1 wil publieke investeringsfondsen oprichten die uitsluitend ten dienste staan van coöperatieven en de ecologische transitie, en pleit voor het nationaliseren van banken en het opzetten van een publieke investeringsbank voor de landbouw. Hun visie is dat investeringsfondsen een instrument zijn om democratische zeggenschap, duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid te bevorderen, in plaats van winstmaximalisatie voor private partijen.
Publieke investeringsfondsen voor coöperatieven
BIJ1 stelt voor om publieke banken en investeringsfondsen op te richten die alleen coöperatieven ondersteunen, om zo economische democratisering en alternatieven voor het kapitalistische bedrijfsmodel te stimuleren.
“het duurzaam oprichten van publieke banken en investeringsfondsen die alleen in dienst staan van coöperatieven.”
Publieke investeringsbank voor ecologische landbouwtransitie
Om boeren te ondersteunen bij de overstap naar duurzame landbouw en hen te bevrijden uit de greep van commerciële banken, wil BIJ1 een publieke investeringsbank oprichten die specifiek investeert in de ecologische transitie.
“Om boeren te bevrijden uit de wurggreep van de Rabobank komt er een publieke investeringsbank die investeringen in de ecologische transitie vergemakkelijkt.”
D66 wil een krachtige publieke investeringsbank oprichten om grote maatschappelijke transities mogelijk te maken, zoals op het gebied van klimaat, energie en innovatie. Het bestaande Nationaal Groeifonds wordt hervormd en geïntegreerd in deze Nationale Investeringsbank, die een breed mandaat en meer middelen krijgt. Zo wil D66 gericht investeren in de toekomst van Nederland, met nadruk op ecologische en strategische vooruitgang.
Nationale Investeringsbank voor grote transities
D66 stelt voor om een Nationale Investeringsbank op te richten die grootschalige investeringen mogelijk maakt in onder meer het elektriciteitsnet, warmtenetten, circulaire productie en technologische innovatie. Het Nationaal Groeifonds wordt hierin opgenomen, zodat ook het mkb toegang krijgt en middelen beschikbaar zijn voor het hele Koninkrijk, inclusief het Caribisch deel. Hiermee wil D66 structureel investeren in projecten die Nederland ecologisch en strategisch versterken.
“We willen een Nationale Investeringsbank voor grote transities. Deze publieke instelling krijgt meer middelen en een breed mandaat. Het Nationaal Groeifonds, dat we hervormen, wordt onderdeel van de Nationale Investeringsbank. Ook mkb’ers krijgen toegang. En de middelen worden beschikbaar in het hele Koninkrijk, inclusief het Caribisch deel.”
“De bank investeert in wat Nederland vooruithelpt: van verzwaring van het elektriciteitsnet tot warmtenetten in dorpen en steden, van circulaire productie tot herstel van bodem en water. Ook ondersteunt de bank de opschaling van bijvoorbeeld groene waterstof, digitale autonomie, duurzame defensiecapaciteit en technologische innovatie.”
FVD pleit voor het oprichten van een Sovereign Wealth Fund (investeringsfonds) waarin gasbaten worden gestort, naar het voorbeeld van Noorwegen, om toekomstige generaties van welvaart te verzekeren. Verder wil FVD bestaande politieke investeringsfondsen, zoals het stikstoffonds, opheffen en de middelen inzetten voor lastenverlichting, omdat zij dergelijke fondsen als inefficiënt en politiek gemotiveerd beschouwen.
Oprichting Sovereign Wealth Fund voor gasbaten
FVD wil een nationaal investeringsfonds opzetten waarin opbrengsten uit gaswinning worden gestort, met als doel het veiligstellen van welvaart voor toekomstige generaties. Dit fonds moet vergelijkbaar zijn met het Noorse model en dient als buffer en investeringsmiddel buiten de reguliere begroting.
“Een aanzienlijk deel van deze gasbaten komen ten goede aan een nieuw op te richten Sovereign Wealth Fund, een beleggingspot zoals Noorwegen die ook heeft, om onze welvaart ook voor toekomstige generaties veilig te stellen.”
Opheffen van politieke investeringsfondsen (zoals stikstoffonds)
FVD is tegen investeringsfondsen die volgens hen zijn gebaseerd op politieke agenda’s, zoals het stikstoffonds. Zij willen deze fondsen opheffen en de vrijgekomen middelen gebruiken voor lastenverlichting, omdat ze dergelijke fondsen als inefficiënt en ideologisch gedreven zien.
“We heffen het stikstoffonds van €25 miljard op, zodat deze gelden gebruikt kunnen worden voor lastenverlichting.”
GroenLinks-PvdA pleit voor krachtige publieke investeringsfondsen om duurzame economische groei, innovatie en betaalbare woningbouw te stimuleren. Ze willen onder meer een Nationale Investeringsbank oprichten en een Toekomstfonds inzetten voor investeringen in technologie, wetenschap en infrastructuur. De partij ziet investeringsfondsen als essentieel om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken en de slagkracht van de overheid te vergroten.
Oprichting van een Nationale Investeringsbank
GroenLinks-PvdA wil een Nationale Investeringsbank creëren door bestaande instellingen te bundelen, met als doel het concurrentievermogen te vergroten en mkb-bedrijven toegang te geven tot financiering die zij anders niet krijgen. Dit fonds moet vooral duurzame innovatie en toekomstgerichte industrieën ondersteunen.
“Een Nationale Investeringsbank vergroot het Nederlandse concurrentievermogen en kan bedrijven toegang geven tot leningen die ze op de reguliere markt niet kunnen krijgen. We bundelen de huidige instellingen van Invest-NL, Invest International, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen zodat de slagkracht van de bank groter wordt en we aan kunnen sluiten bij initiatieven van de Europese Investeringsbank.”
Toekomstfonds voor duurzame economie en innovatie
De partij stelt een Toekomstfonds van 25 miljard euro voor, gericht op investeringen in duurzame industrie, wetenschap, onderzoek en infrastructuur. Dit fonds is bedoeld om de economie te stimuleren en de transitie naar een duurzame samenleving te versnellen.
“Met een Toekomstfonds van 25 miljard euro geven we de economie een impuls, door te investeren in een duurzame, innovatieve industrie, wetenschap, onderzoek en nieuwe spoorlijnen.”
Het PVV-verkiezingsprogramma noemt geen specifiek investeringsfonds en doet geen concrete voorstellen voor het oprichten of inzetten van een investeringsfonds. De partij kiest er expliciet voor om bestaande fondsen, zoals het Klimaatfonds, te schrappen en wil vrijkomende middelen direct inzetten voor Nederlandse belangen. De kern van hun visie is dat geld niet in fondsen of subsidies moet worden gestopt, maar direct besteed moet worden aan concrete nationale doelen.
Schrappen van bestaande fondsen, geen nieuwe investeringsfondsen
De PVV is kritisch op bestaande investerings- en klimaatfondsen en wil deze afschaffen. De partij vindt dat geld uit dergelijke fondsen direct aan Nederlandse burgers en prioriteiten moet worden besteed, in plaats van via fondsen of subsidies. Dit standpunt adresseert het probleem van volgens de PVV ondoelmatige besteding van belastinggeld en het gebrek aan directe voordelen voor Nederlanders.
De SGP ziet investeringsfondsen als een belangrijk instrument om verduurzaming en innovatie in sectoren als landbouw en defensie te stimuleren. Ze willen bestaande investeringsfondsen versterken en pleiten voor gerichte inzet van fondsen om ondernemers te ondersteunen bij duurzame transities en strategisch onderzoek. De partij benadrukt dat deze fondsen mede gevoed kunnen worden door private partijen en opbrengsten uit relevante sectoren.
Versterken Investeringsfonds Duurzame Landbouw
De SGP wil het Investeringsfonds Duurzame Landbouw uitbreiden om boeren te ondersteunen bij verduurzaming, onder meer via investeringssteun, omschakelvergoedingen en garantstellingen. Het fonds moet ook bijdragen ontvangen van supermarktketens, zodat de keten gezamenlijk verantwoordelijkheid draagt voor verduurzaming.
“Het Investeringsfonds Duurzame Landbouw dat ondernemers middels investeringssteun, omschakelvergoedingen en garantstellingen helpt bij verduurzaming wordt versterkt. Het fonds kan bijvoorbeeld worden gevoed door bijdragen van supermarktketens.”
Investeren via Fonds in Strategisch Defensieonderzoek
De SGP wil via een specifiek fonds investeren in vernieuwend onderzoek binnen de defensie-industrie, gericht op strategische innovatie en het behoud van productiecapaciteit. Dit fonds moet bijdragen aan de innovatiekracht en paraatheid van de Nederlandse defensie-industrie.
“Daarbij wordt via een fonds geïnvesteerd in vernieuwend onderzoek gericht op uitkomsten met strategische waarde.”
BVNL is uitgesproken tegen het gebruik van investeringsfondsen buiten de reguliere Rijksbegroting, zoals het stikstoffonds en klimaatfonds. Zij willen dat alle uitgaven via de Rijksbegroting lopen en onder parlementaire controle vallen, om transparantie en democratische controle te waarborgen.
Stoppen met aparte investeringsfondsen buiten de begroting
BVNL verzet zich tegen het gebruik van aparte fondsen voor investeringen, zoals het stikstoffonds en klimaatfonds. Volgens BVNL moeten alle uitgaven via de Rijksbegroting verlopen zodat het parlement volledige controle heeft en er geen beleid wordt gevoerd zonder financiële dekking. Dit standpunt is ingegeven door zorgen over transparantie, democratische controle en het voorkomen van ongecontroleerde uitgaven.
“Er wordt een einde gemaakt aan het gebruik van fondsen, zoals het stikstoffonds en het klimaatfonds. Alle bedragen moeten via de Rijksbegroting lopen en onderworpen zijn aan parlementaire controle. Zonder deugdelijke financiële dekking wordt er geen beleid gemaakt.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma