Verkiezingsprogramma's 2025 overinfrastructuur
BVNL vindt dat de Nederlandse infrastructuur zwaar achterloopt op de bevolkingsgroei en wil fors investeren in uitbreiding en modernisering van wegen, openbaar vervoer en vliegvelden. De partij pleit voor minder overheidsbemoeienis, lagere belastingen voor automobilisten, en meer keuzevrijheid in vervoersmiddelen, zonder sturende subsidies of verboden. Grote infrastructurele projecten moeten sneller en efficiënter worden gerealiseerd, met ruimte voor publiek-private samenwerking.
Forse uitbreiding en modernisering van infrastructuur
BVNL stelt dat de infrastructuur niet is meegegroeid met de bevolking en dat een grote inhaalslag noodzakelijk is. Ze willen investeren in wegen, openbaar vervoer, internationale treinverbindingen en vliegvelden, en pleiten voor specifieke projecten zoals de A3 en de Lelylijn.
“Het economisch belang van een goede infrastructuur is enorm. De Nederlandse bevolking is in de afgelopen decennia met miljoenen mensen toegenomen, maar de infrastructuur is hier niet op aangepast. Daarom is een enorme inhaalslag nodig.”
“Meer investeren in de uitbreiding van de capaciteit van het wegennet. Files worden aangepakt door de capaciteit van de wegen af te stemmen op de hoeveelheid auto’s en er wordt geïnvesteerd in het openbaar vervoer.”
“Meer investeren in hoogwaardig en betrouwbaar openbaar vervoer.”
“Meer aandacht voor internationale treinverbindingen. Doorbreken van het monopolie van kaartverkoop door nationale vervoerders. Meer aandacht voor ProRail als bottle-neck voor nieuwe infrastructuur.”
“De A3 tussen Amsterdam en Rotterdam aanleggen.”
“De Lelylijn moet er zo snel mogelijk komen.”
“Vliegveld Lelystad gaat zo snel mogelijk open.”
“We gaan investeren in andere vliegvelden zoals Rotterdam/The Hague airport, Eindhoven en Eelde om de druk op Schiphol te verlichten.”
Minder overheidssturing, meer keuzevrijheid en lagere lasten voor automobilisten
BVNL wil dat automobilisten vrij zijn in hun keuze van voertuig, zonder sturende belastingen of subsidies. Ze willen lagere accijnzen, afschaffing van het verbod op verbrandingsmotoren, geen kilometerheffing, en een eerlijker boetebeleid.
“Automobilisten kiezen hun eigen auto, of dat nu een benzine, schone diesel, elektrische of hybride is. De overheid zal deze keuze niet door middel van belastingen of subsidies beïnvloeden.”
“De motorrijtuigenbelasting verlagen maar wél heffen op alle auto’s, dus ook elektrische auto’s.”
“De accijnzen op brandstoffen gaan omlaag, minimaal naar het EU-gemiddelde.”
“Het verbod op verbrandingsmotoren wordt geschrapt.”
“De voorgenomen kilometerheffing schrappen. Rekeningrijden wordt niet ingevoerd en er komen geen kastjes in auto’s om automobilisten te volgen.”
“Verkeersboetes brengen wij terug op het gemiddelde in Europa, met uitzondering van boetes voor rijden onder invloed van drank en drugs.”
Snellere en efficiëntere realisatie van grote projecten via publiek-private samenwerking
BVNL wil dat grote infrastructurele werken sneller en efficiënter worden gerealiseerd, bij voorkeur via publiek-private samenwerkingen.
“Infrastructurele werken worden bij voorkeur op basis van publiek private samenwerkingen gebouwd en gefinancierd.”
Specifieke projecten en aanpassingen
BVNL noemt expliciet enkele grote projecten en aanpassingen aan bestaande infrastructuur, zoals de aanleg van tunnels, verhoging van de maximumsnelheid en behoud van busverbindingen in de provincie.
“A58 door Roosendaal wordt een tunnel.”
“De maximumsnelheid harmoniseren en verhogen naar 130 km/uur.”
“Busverbindingen in de provincie behouden.”
“Schiphol is een economische pijler van de Nederlandse economie en mag groeien op een verantwoorde manier waarbij ingezet wordt op energiezuinige en stille vliegtuigen.”
BBB ziet infrastructuur als essentieel voor bereikbaarheid, economie, veiligheid en leefbaarheid, met bijzondere aandacht voor het onderhoud en de versterking van bestaande netwerken. De partij pleit voor prioriteit aan wegen, bruggen, spoor en digitale netwerken, met nadruk op regionale verbindingen, behoud van de auto en maatwerk voor dunbevolkte gebieden. Concrete voorstellen zijn onder meer het wegwerken van achterstallig onderhoud, investeren in strategische spoorlijnen, afschaffen van zero-emissiezones en het stimuleren van slimme technologieën en schonere brandstoffen zonder de auto te ontmoedigen.
Prioriteit voor onderhoud en versterking bestaande infrastructuur
BBB stelt dat veel Nederlandse infrastructuur verouderd is en achterstallig onderhoud vraagt, wat leidt tot onveiligheid en verminderde bereikbaarheid. De partij wil investeren in het onderhoud en de verbetering van wegen, bruggen, tunnels en ondergrondse buisleidingen, en ziet dit als een strategische voorwaarde voor economie, veiligheid en mobiliteit.
“Veel bruggen, tunnels en wegen zijn aan het einde van hun levensduur. De veiligheid is in het geding. Dit leidt tot files, logistieke vertragingen en verminderde militaire mobiliteit. Er is sprake van achterstallig onderhoud. Onze infrastructuur moet goed worden onderhouden.”
“Onze infrastructuur is verouderd. Bruggen zijn toe aan groot onderhoud, spoorlijnen ontbreken en knooppunten slibben dicht. Juist vanuit veiligheidsoogpunt pleit BBB daarom voor hernieuwde investeringen in regionale én landelijke infrastructuur.”
“De vraag naar transport van CO₂, waterstof en ammoniak vereist een nieuwe visie op de investeringen in ondergrondse infrastructuur van buisleidingen.”
Behoud en versterking van regionale bereikbaarheid en OV
BBB benadrukt het belang van bereikbaarheid buiten de Randstad en in dunbevolkte gebieden, met maatwerkoplossingen zoals buurtbussen en flexibele mobiliteitsdiensten. De partij wil investeren in regionale spoorlijnen en OV, en stelt dat de auto onmisbaar blijft, vooral op het platteland.
“Iedereen in Nederland, van Randstad tot Achterhoek en van Heuvelland tot de Wâlden, moet zich veilig, betaalbaar en betrouwbaar kunnen verplaatsen. In dunbevolkte gebieden vraagt dat om maatwerk. BBB pleit voor kleinschalige, flexibele vervoersoplossingen zoals buurtbussen, taxi’s of slimme mobiliteitsdiensten, ondersteund door digitalisering.”
“De auto blijft voor veel Nederlanders hét vervoermiddel voor werk, gezin en vrije tijd. Met name in de regio en plattelandsgebieden blijft de auto van onschatbare waarde.”
“Openbaar vervoer moet beschikbaar, betrouwbaar en betaalbaar zijn, ook buiten de Randstad. Kleinschalige OV-oplossingen zijn belangrijk in dunbevolkte gebieden.”
Investeren in strategische spoorlijnen en grote infrastructurele projecten
BBB wil investeren in nieuwe en bestaande spoorlijnen en grote infrastructurele werken, met het oog op toekomstige bevolkingsgroei, economische ontwikkeling en militaire mobiliteit. Specifieke projecten zoals de Nedersaksenlijn, Lelylijn en IJmeerverbinding krijgen prioriteit.
“De uitwerking van de Ontwikkelingsstrategie Grootschalige Infrastructuur moet vaststellen welke grote infrastructurele werken de komende 50 jaar nodig zijn en de route daarnaartoe. Hierbij denkt BBB onder meer aan de Lelylijn, de Oude Lijn bij Leiden, het verlengen van de Noord Zuidlijn, de IJmeerverbinding vanuit Almere en de passagiersverbinding tussen Weert en Hamont (Antwerpen).”
“De Nedersaksenlijn versterkt niet alleen de bereikbaarheid van de regio en de woningbouwcapaciteit, maar vergroot ook de militaire inzetbaarheid van Nederland. Door dit project te koppelen aan Defensieuitgaven, maken we dubbel rendement: voor onze veiligheid én onze economie.”
Afschaffen zero-emissiezones en focus op haalbare verduurzaming
BBB is tegen lokale zero-emissiezones en wil verduurzaming van vervoer stimuleren via innovatie en schonere brandstoffen, zonder de auto te ontmoedigen of ondernemers te benadelen.
“Zero-emissie zones worden afgeschaft. Digitale en fysieke netwerken moeten overal beschikbaar zijn. We stimuleren schoon vervoer via innovaties en schonere brandstoffen, maar waken voor overhaaste maatregelen.”
“Er komt een landelijk verbod op Zero-emissie zones om lokale ondernemers te beschermen.”
Brede beoordeling en prioritering van infrastructuurprojecten
BBB wil dat infrastructuurprojecten niet alleen op kosten en doorlooptijd worden beoordeeld, maar ook op hun bijdrage aan regionale economische ontwikkeling, werkgelegenheid en brede welvaart.
“Infrastructuurprojecten worden niet alleen beoordeeld op kosten en doorlooptijd. Er wordt ook gekeken naar hun bijdrage aan (regionale) economische ontwikkeling, regionale werkgelegenheid en brede welvaart. Projecten met aantoonbare potentie om economische groei, woningbouw of strategische spreiding te stimuleren verdienen prioriteit in financiering en uitvoering.”
Slimmer gebruik en uitbreiding van digitale en energie-infrastructuur
BBB erkent het belang van digitale en energie-infrastructuur als basisvoorziening en wil deze netwerken uitbreiden en in Nederlands/Europees beheer houden.
“De digitale ruggengraat van onze samenleving is van levensbelang. Vitale infrastructuren worden razendsnel belangrijker voor onze nationale veiligheid, economie en leefbaarheid.”
“Digitale en fysieke netwerken als basisvoorziening. Glasvezel, mobiel internet en energie-infrastructuur moeten in Nederland beschikbaar en betrouwbaar zijn.”
“Slimmer gebruik van bestaande infrastructuur. Initiatieven zoals gedeelde netten en betere benutting van de netten verlagen de druk op congestie.”
De PVV wil de infrastructuur in Nederland vooral versterken door te investeren in wegen, het afschaffen van milieuzones, en het verbeteren van het openbaar vervoer zonder verdere prijsverhogingen. Ze zijn tegen verdere elektrificatie en klimaatmaatregelen die volgens hen de infrastructuur en bereikbaarheid belemmeren. De partij pleit voor behoud van Nederlandse zeggenschap over kritieke infrastructuur en wil groei van luchthavens en havens mogelijk maken.
Meer asfalt, wegverbredingen en hogere snelheden
De PVV ziet de auto als essentieel voor vrijheid en economische activiteit en wil daarom investeren in wegen, wegverbredingen en verkeersveiligheid. Ze willen provinciale opcenten uitsluitend besteden aan automobilisten en de maximumsnelheid verhogen waar dat veilig kan.
“Dit geld moet worden uitgegeven in het belang van de automobilist – aan meer asfalt, wegverbredingen, verkeersveiligheid etc.”
“Daarnaast willen we op de snelweg de hele dag 140 km/u rijden.”
“Provinciale opcenten worden een doelheffing: dit geld moet worden uitgegeven aan meer asfalt, wegverbredingen, verkeersveiligheid etc.”
Afschaffen zero-emissiezones en geen verplicht elektrisch rijden
De partij verzet zich tegen milieuzones en verplichtingen rond elektrisch rijden, omdat deze volgens hen de bereikbaarheid en betaalbaarheid van infrastructuur beperken, vooral voor ondernemers en automobilisten.
Verbeteren en behouden van openbaar vervoer
De PVV wil het openbaar vervoer verbeteren door NS en ProRail samen te voegen, betaalbare treinkaartjes te behouden, en de veiligheid te vergroten. Ze zijn tegen verdere uitkleding van het streek-ov en willen de Spoorwegpolitie terug.
Groei van luchthavens en havens, geen verdere elektrificatie
De partij wil Schiphol laten groeien, Lelystad Airport openen en geen verdere elektrificatie in de scheepvaart. Kritieke infrastructuur zoals havens moet in Nederlandse handen blijven.
De ChristenUnie ziet moderne, duurzame infrastructuur als essentieel voor een leefbaar, bereikbaar en toekomstbestendig Nederland. Ze willen fors investeren in onderhoud en uitbreiding van (energie)infrastructuur, openbaar vervoer, spoor, fietsinfrastructuur en waterveiligheid, met nadruk op versnelling van procedures en nationale regie. Hun visie is gericht op het verbinden van regio’s, het stimuleren van schoon vervoer en het toekomstbestendig maken van het energienet.
Versnellen en vereenvoudigen van aanleg en onderhoud infrastructuur
De ChristenUnie wil dat belangrijke infrastructuurprojecten sneller en efficiënter gerealiseerd worden, onder meer door kortere vergunningprocedures en nationale regie. Dit moet bijdragen aan het oplossen van woningnood, het versterken van de economie en het toekomstbestendig maken van Nederland.
“We versimpelen en versnellen daarom vergunningprocedures, zodat de meeste tijd van een bouwproject niet meer in procedures zit.”
“We maken het mogelijk om sneller belangrijke infrastructuur aan te leggen, zoals elektriciteitsvoorzieningen of bescherming tegen overstromingen. Hiervoor komt een wet of tijdelijke regeling.”
“De netverzwaring wordt een kwestie van nationaal belang. De overheid neemt nationale regie over de energie-infrastructuur, zet in op het vereenvoudigen van de vergunnings- en beroepsprocedures...”
“Grote delen van ons spoor- en vaarwegennet zijn al meer dan vijftig jaar in gebruik en toe aan onderhoud. De komende jaren gaan we aan de slag om deze infrastructurele werken te vervangen en werken achterstallig onderhoud weg. Hier trekken we extra geld voor uit.”
Forse investeringen in openbaar vervoer, spoor en fietsinfrastructuur
De partij kiest voor forse investeringen in duurzame mobiliteit, met prioriteit voor openbaar vervoer, spoorlijnen (zoals de Lelylijn en Nedersaksenlijn), en fietsinfrastructuur. Dit moet Nederland bereikbaar houden, regio’s verbinden en bijdragen aan klimaatdoelen.
“De ChristenUnie investeert fors in openbaar vervoer, het onderhoud van infrastructuur en verkeersveiligheid. De fiets en fietsveiligheid zijn daarbij ook van groot belang.”
“We gaan door met de aanleg van de Nedersaksenlijn en stellen de benodigde 13 miljard beschikbaar voor de realisatie van de Lelylijn.”
“Daarom investeren we jaarlijks 200 miljoen euro in verkeersveiligheid en fietsinfrastructuur.”
“We verbinden de landsdelen beter, zoals bij knooppunt Hoevelaken, de A15 of A27. De 17 gepauzeerde projecten worden uitgevoerd. Daarvoor investeren we 5 miljard euro.”
Nationale regie en investeringen in energie-infrastructuur
De ChristenUnie wil nationale regie over het elektriciteitsnet en forse investeringen om netcongestie op te lossen, zodat de energietransitie, woningbouw en economische ontwikkeling niet vastlopen.
“De overheid neemt nationale regie over de energie-infrastructuur, zet in op het vereenvoudigen van de vergunnings- en beroepsprocedures en heeft oog voor het belang van uitvoering bij netbeheerders, provincies en gemeenten.”
“We stellen extra geld uit het Klimaatfonds beschikbaar om netverzwaring en de warmtetransitie een noodzakelijke impuls te geven.”
“Via een kapitaalstorting 10 miljard euro extra beschikbaar voor de netbeheerders, zodat hun financieringskosten laag blijven.”
Infrastructuur als randvoorwaarde voor regionale ontwikkeling en leefbaarheid
De partij benadrukt dat goede infrastructuur cruciaal is voor de leefbaarheid van regio’s, het verbinden van stad en platteland, en het tegengaan van achterstanden.
“Een florerende samenleving en competitieve economie kan niet zonder veilige, moderne en duurzame infrastructuur en mobiliteit.”
“Zeeland staat voor specifieke uitdagingen, op het gebied van leefbaarheid, infrastructuur, waterveiligheid en –kwaliteit en de energietransitie. We verbeteren daarom de bereikbaarheid en renoveren de Zeelandbrug.”
De SGP pleit voor forse investeringen in het onderhoud en de uitbreiding van infrastructuur, met nadruk op bereikbaarheid, verkeersveiligheid en regionale spreiding. Ze willen prioriteit geven aan renovatie van bestaande infrastructuur, investeren in nieuwe wegen en OV, en stimuleren van vervoer over water en spoor. De partij benadrukt het belang van infrastructuur voor economische ontwikkeling, leefbaarheid en nationale veiligheid.
Prioriteit voor onderhoud en renovatie bestaande infrastructuur
De SGP vindt dat tijdige renovatie van bestaande infrastructuur belangrijker is dan nieuwe aanleg, om de basis op orde te houden en storingen te voorkomen. Dit is een reactie op achterstallig onderhoud en het risico op storingen bij bruggen, viaducten en sluizen.
“Tijdige renovatie van bestaande infrastructuur gaat vóór op de aanleg van nieuwe infrastructuur, zodat de basis op orde blijft.”
“Bruggen, viaducten en sluizen komen aan het eind van hun levensduur. Rijkswaterstaat kan de onderhoudsopgave niet bijbenen, waardoor de risico’s op storingen en stremmingen sterk toenemen. Op initiatief van de SGP is er een meerjarenplan instandhouding gekomen. De uitvoering moet voortvarend en met meer budget opgepakt worden.”
Investeren in nieuwe wegen en aanpak filedruk
De SGP wil investeren in nieuwe aanlegprojecten en het aanpakken van knelpunten op het wegennet, met aandacht voor regionale spreiding en het oplossen van fileproblemen. Ze noemen expliciet projecten die uit de ijskast moeten en extra budget voor verkeersveiligheid.
“De SGP wil investeren in nieuwe aanlegprojecten, zoals aanpak van de knooppunt Hoevelaken en A1/A30, verbreding van de A2 Deil-Vught, A15 Papendrecht-Gorinchem en A27 Houten-Hooipolder. Zo nodig moeten deze gepauzeerde projecten gefaseerd opgepakt worden.”
“Onder meer de N35 in het oosten van het land moet een volwaardige autoweg worden.”
“Voor spreiding van economische ontwikkeling en bedrijvigheid en de leefbaarheid van het landelijk gebied zijn naast infra-investeringen in de Randstad ook investeringen in de regio nodig.”
“Voor aanpak van de filedruk is naast wegverbreding ook inzet op spreiding van autogebruik, meer thuiswerken en gebruik van alternatieve vormen van vervoer nodig.”
Extra investeringen in openbaar vervoer, ook in de regio
De SGP ziet OV als publieke dienst die overal op orde moet blijven, met extra aandacht voor het platteland. Ze willen investeren in overstappunten, nieuwe stations en betaalbaarheid van het OV.
“Het openbaar vervoer (ov) is een publieke dienst die overal op orde moet blijven. Oók in het landelijk gebied! We maken ons grote zorgen over de verschraling van het busvervoer op onder meer het platteland: in 5 jaar tijd is dit met 10% afgenomen. Het Rijk moet daarom extra investeren in betaalbaar en voldoende ov.”
“Er komen extra overstappunten auto-ov, bijvoorbeeld bij Utrecht-Lunetten. Dit stoptreinstation wordt een intercitystation met een aansluiting op de A27. Ook bij Harderwijk komt zo’n intercitystop.”
“Het ov wordt goedkoper door een btw-vrijstelling. De SGP wil verder gratis ov voor kinderen tot en met 11 jaar en terugkeer van de jongerendagkaart.”
Stimuleren van vervoer over water en spoor
De SGP wil het goederenvervoer via binnenvaart en spoor stimuleren door te investeren in vaarwegen, havens, sluizen en spoorverbindingen. Dit draagt bij aan bereikbaarheid, handel en verduurzaming.
“Het Rijk investeert meer in het vaarwegennet. Achterstallig onderhoud bij sluizen en bruggen wordt aangepakt, evenals capaciteitsknelpunten, zoals bij de Volkeraksluizen.”
“De Rijksoverheid komt samen met provincies en gemeenten met een plan om goederenvervoer via de binnenvaart te stimuleren door betere benutting van vaarwegen en binnenhavens.”
“Het Rijk investeert mee in een goede spoorverbinding tussen Gent en Terneuzen.”
Infrastructuur als randvoorwaarde voor nationale veiligheid en defensie
De SGP onderkent het belang van infrastructuur voor defensie en wil snel inzicht in kritieke schakels voor transport van defensiematerieel, zodat middelen gericht ingezet kunnen worden.
“Er wordt snel in beeld gebracht wat de kritieke schakels in onze infrastructuur zijn voor transport van defensiematerieel, zodat beschikbare (Europese) middelen hiervoor snel en gericht ingezet kunnen worden.”
De SP wil fors investeren in publieke infrastructuur als fundament voor een sterke, eerlijke en duurzame samenleving. Ze pleiten voor grootschalige investeringen in openbaar vervoer, energie- en waterinfrastructuur, fietsroutes en het elektriciteitsnet, met publieke regie en toegankelijkheid voorop. Hun visie is gericht op collectieve voorzieningen die iedereen bereiken, betaalbaar zijn en bijdragen aan regionale werkgelegenheid en het klimaat.
Grootschalige publieke investeringen in infrastructuur
De SP ziet infrastructuur als cruciaal voor de economie, het klimaat en sociale gelijkheid. Ze willen een investeringskabinet en een groot infrastructureel investeringsplan, met nadruk op versnelling van procedures en publieke regie. Dit moet leiden tot versterking van de economie, verduurzaming en meer werkgelegenheid.
“Nederland heeft een regering nodig die fors en duurzaam gaat investeren in cruciale infrastructuur, volkshuisvesting, onderwijs en innovatie.”
“We voeren een groot infrastructureel investeringsplan door. Dit investeringsplan versnelt procedures en de bouw van woningen, de energievoorziening, het spoor en de drinkwatervoorziening, waarmee structureel de toekomstige economie van het moderne Nederland wordt versterkt.”
Openbaar vervoer: gratis, toegankelijk en uitgebreid
De SP wil openbaar vervoer als basisvoorziening, gratis of fors goedkoper, met landelijke dekking, betere verbindingen en publieke regie. Dit moet mobiliteit eerlijker maken, regionale ongelijkheid tegengaan en bijdragen aan duurzaamheid.
“We maken ons hard voor openbaar vervoer dat niemand uitsluit door de omvang van hun portemonnee. De reis naar werk, familie en zorg is belangrijk voor mens, maatschappij, klimaat en economie. Daarom moet het openbaar vervoer zo snel mogelijk vrije toegang bieden.”
“We investeren in sterke binnenlandse treinverbindingen, zoals de Lelylijn, Maaslijn en Nedersaksenlijn. Zo zorgen we dat alle regio’s goed bereikbaar zijn en iedereen kan rekenen op betrouwbaar openbaar vervoer.”
“Bus en tramlijnen worden behouden en waar nodig uitgebreid, zodat iedereen, in stad en dorp, zeker is van goed openbaar vervoer en voor werk, school en sociale contacten bereikbaar blijven.”
Fiets- en wandelinfrastructuur fors verbeteren
De SP wil investeren in veilige, comfortabele en goed verbonden fiets- en wandelroutes als duurzaam alternatief voor autoverkeer. Dit draagt bij aan gezondheid, bereikbaarheid en het terugdringen van vervuiling.
Energie- en waterinfrastructuur uitbreiden en verduurzamen
De SP wil publieke regie over de uitbreiding van het elektriciteitsnet, aanleg van waterstofinfrastructuur en energieopslag. Dit is nodig om de energietransitie mogelijk te maken en leveringszekerheid te garanderen.
“We investeren fors in uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet, zodat nieuwe windparken, zonnepanelen en laadpalen kunnen worden aangesloten. Netbeheerders krijgen hiervoor publieke steun en duidelijke regie.”
“De overheid pakt de regie in de aanleg van waterstofinfrastructuur, zoals ze dat vroeger deed met elektriciteit en gas.”
“We investeren in energieopslag met batterijen om momenten zonder zon en wind te overbruggen. Met buurtbatterijen bouwen we collectief aan een robuust energiesysteem dat altijd beschikbaar is wanneer je het nodig hebt.”
Tolvrije wegen en eerlijk elektrisch laden
De SP wil dat alle wegen tolvrij zijn en dat elektrisch laden betaalbaar en transparant wordt, met een publiek laadnetwerk als basisvoorziening. Dit moet mobiliteit betaalbaar houden en de overstap naar schoon vervoer versnellen.
Bereikbare natuur via infrastructuur
De SP wil dat natuurgebieden voor iedereen bereikbaar zijn via goed ov en fiets- en wandelpaden, zodat recreatie en natuurbeleving niet afhankelijk zijn van autobezit.
“De natuur moet voor iedereen bereikbaar zijn, daarom zorgen we voor goede bereikbaarheid van natuur en recreatiegebieden met sterke ov verbindingen. Moet goede en goed onderhouden fiets en wandelpaden blijft de natuur bereikbaar voor iedereen.”
FVD wil fors investeren in traditionele en innovatieve infrastructuur om mobiliteit, bereikbaarheid en economische groei te bevorderen. Ze pleiten voor uitbreiding en versnelling van wegenaanleg, verbetering van openbaar vervoer, aanleg van een nieuwe luchthaven in de Noordzee, en investeren in digitale infrastructuur zoals glasvezel en hyperloop-technologie. Hun visie is dat infrastructuur de vrijheid van beweging en de economische kracht van Nederland moet versterken, zonder extra milieuregels of belastingen.
Wegen verbreden en nieuwe verbindingen aanleggen
FVD wil de bereikbaarheid verbeteren door bestaande snelwegen te verbreden, ontbrekende verbindingen aan te leggen en filetrajecten aan te pakken. Ze zien infrastructuur als motor voor economische groei en mobiliteit, en willen bureaucratie verminderen om projecten te versnellen.
“We verbreden en optimaliseren alle snelwegen om doorstroming te verbeteren en regionale economieën te versterken.”
“We versnellen de aanleg van ontbrekende verbindingen zoals de A8-A9, maken van de N35 een volwaardige snelweg en verbreden filegevoelige trajecten in het hele land, ook buiten de Randstad.”
“We willen een hernieuwd onderzoek naar de aanleg van de A3 tussen Amsterdam en Rotterdam, zodat duidelijk wordt of deze belangrijke snelweg alsnog gerealiseerd kan worden om de bereikbaarheid en doorstroming te verbeteren.”
Investeren in openbaar vervoer in heel Nederland
FVD wil investeren in trein, bus, tram en metro om de bewegingsvrijheid te vergroten, overvolle treinen te verminderen en bushaltes in de regio te behouden of terug te brengen. Ze willen dat OV niet alleen de Randstad, maar het hele land verbindt.
“We investeren in trein, bus, tram en metro, zodat de bewegingsvrijheid in heel Nederland wordt bevorderd.”
“We zetten meer en langere treinen in op drukke trajecten, zodat overvolle treinen verdwijnen.”
“We stoppen met het schrappen van bushaltes en brengen verdwenen haltes terug in de regio, zodat ook afgelegen gebieden goed bereikbaar blijven.”
Nieuwe luchthaven in de Noordzee en groei luchtvaart
FVD wil een nieuwe luchthaven in de Noordzee bouwen om Schiphol te ontlasten en verdere groei van de luchtvaart mogelijk te maken zonder extra belasting voor de Randstad. Tot die tijd moet Schiphol kunnen doorgroeien en regionale luchthavens optimaal worden benut.
“Forum voor Democratie pleit daarom voor een nieuwe luchthaven in de Noordzee, zodat de luchtvaart duurzaam kan doorgroeien zonder dat de leefomgeving in de Randstad verder wordt belast.”
“We bouwen een nieuwe luchthaven in de Noordzee en laten Schiphol tot die tijd verantwoord doorgroeien, zodat Nederland internationaal bereikbaar blijft.”
Investeren in innovatieve infrastructuur: hyperloop en glasvezel
FVD wil Nederland voorbereiden op de toekomst door te investeren in hyperloop-technologie en supersnel glasvezelinternet in het hele land. Dit moet zowel de fysieke als digitale bereikbaarheid vergroten en de economie versterken.
Geen extra milieuregels of belastingen voor infrastructuur
FVD verzet zich tegen milieuzones, kilometerheffing en extra belastingen op mobiliteit, omdat ze vinden dat deze de vrijheid van beweging en economische groei belemmeren.
JA21 pleit voor forse investeringen in het onderhoud en de uitbreiding van de Nederlandse infrastructuur, met nadruk op bereikbaarheid, autovrijheid en het tegengaan van verschraling van het openbaar vervoer. De partij verzet zich tegen ontmoedigingsbeleid voor autogebruik, dwingende elektrificatie en versnipperde milieuzones, en wil prioriteit geven aan realistische, economische keuzes bij grote projecten zoals de Lelylijn en Nedersaksenlijn.
Structureel extra investeren in vervanging en renovatie
JA21 onderkent een grote vervangings- en renovatieopgave voor bestaande infrastructuur en wil structureel extra investeren om deze opgave aan te pakken. Dit is nodig omdat veel infrastructuur verouderd is en vervangen of gerenoveerd moet worden om de economie en bereikbaarheid op peil te houden.
“JA21 realiseert zich dat Nederland een zeer omvangrijke Vervangings- en Renovatieopgave (V&R-opgave) van een groot deel van de infrastructuur heeft. Veel viaducten, tunnels, sluizen, bruggen, wegen, spoor en keringen bereiken de komende 10-20 jaar het einde van hun levensduur. Duizenden objecten moeten worden vervangen of gerenoveerd. JA21 stelt vast dat structureel een extra investering nodig is van circa 0,5% van het BBP om deze V&R-opgave te kunnen uitvoeren.”
“Extra investering in vervanging en renovatie van de infrastructuur van 0,5% van het BBP.”
Geen ontmoediging van autogebruik en tegen versnipperd milieubeleid
JA21 verzet zich tegen maatregelen die het gebruik van de auto ontmoedigen, zoals rekeningrijden, spitsheffing en versnipperde milieuzones. De partij ziet de auto als essentieel voor individuele vrijheid en bereikbaarheid, vooral buiten de Randstad.
“Behoud van vrijheid van autogebruik: verlaging van accijnzen, geen kilometerheffing en geen verbod op brandstofauto’s.”
“Het ontmoedigen van autorijden tegengaan. Daarom is en blijft JA21 tegen iedere vorm van rekeningrijden en spitsheffing.”
“Geen lappendeken aan milieuzones in steden.”
Investeren in openbaar vervoer en grote infrastructurele projecten
JA21 wil het openbaar vervoer op peil houden en investeren in grote projecten zoals de Lelylijn en Nedersaksenlijn. De partij vindt dat het OV niet verder mag verschralen en dat financiering voor grote projecten breed onderzocht moet worden.
“Het kwaliteitsniveau van het openbaar vervoer niet verder verschralen: het verdient daarom een investering van 0,04% van het BBP jaarlijks.”
“Dat alle mogelijke financieringsbronnen worden onderzocht om de Lelylijn toch binnen het oorspronkelijk tijdpad te realiseren.”
“JA21 blijft het belang benadrukken van een gelijktijdige aanleg van zowel de Nedersaksenlijn als de Lelylijn.”
Geen dwingende elektrificatie van zwaar transport en bouwmaterieel
JA21 is tegen het verplicht elektrificeren van zwaar transport en bouwmaterieel, omdat dit volgens de partij onrealistisch en economisch schadelijk is gezien de huidige stand van techniek en infrastructuur.
Infrastructuur als strategische economische prioriteit
JA21 ziet investeringen in infrastructuur als essentieel voor de economie, concurrentiepositie en geopolitieke onafhankelijkheid. De partij wil investeren in binnenvaart, spoor en havens om Nederland minder afhankelijk te maken van buitenlandse spelers.
“Nederland ziet investering in behoud en versterking van binnenvaart, spoor en havens ook als een geopolitieke strategische opgave door ons land minder afhankelijk te maken van buitenlandse spelers en kwetsbare routes.”
“Onze betrouwbare fossiele infrastructuur behouden: kolen- en aardgascentrales niet sluiten.”
NSC ziet infrastructuur als een strategisch onderdeel van nationale veiligheid, economische ontwikkeling en regionale bereikbaarheid. Ze willen vitale infrastructuur beter beschermen tegen digitale en fysieke dreigingen, investeren gericht in onderhoud en uitbreiding van wegen, spoor en waterwegen, en streven naar meer digitale en technologische autonomie. De partij legt nadruk op balans tussen Randstad en regio, innovatie, duurzaamheid en centrale regie bij bescherming en ontwikkeling van infrastructuur.
Vitale infrastructuur strategisch beschermen
NSC beschouwt bescherming van vitale infrastructuur als topprioriteit vanwege toenemende digitale en fysieke dreigingen. Ze willen centrale coördinatie, minder afhankelijkheid van buitenlandse technologie en bindende afspraken tussen overheid en kritieke sectoren om leveringszekerheid te waarborgen.
“Onze belangrijkste infrastructuur zoals wegen, bruggen, energievoorraad, internet- en elektriciteitskabels, dijken en waterwerken, drinkwaterleidingen, moeten weerbaar zijn tegen dreigingen. Ook moeten genoeg reserveonderdelen beschikbaar zijn. Er moeten bindende afspraken gemaakt worden tussen overheid en de kritieke sector over de leveringszekerheid van deze belangrijke infrastructuur voor het hele land. Dit vereist centrale coördinatie vanuit de Minister van Justitie en Veiligheid.”
“Nederland is nu te afhankelijk van Amerikaanse technologie. Voor onze weerbaarheid is het noodzakelijk dat we een hogere mate van digitale autonomie bereiken, vooral op cruciale onderdelen als cloud-infrastructuur.”
“We beschermen onze belangrijke infrastructuur en willen niet meer afhankelijk zijn van andere landen, vooral op cruciale onderdelen zoals de cloud.”
Gerichte investeringen in bereikbaarheid en onderhoud
NSC wil investeren in infrastructuur buiten de Randstad, prioriteit geven aan onderhoud en verkeersveiligheid, en projecten hervatten die eerder zijn gepauzeerd. Ze kiezen voor een evenwichtige verdeling van investeringen tussen regio en Randstad en willen alternatieven voor controversiële wegenprojecten onderzoeken.
“Investeringen in wegen en spoorlijnen moeten in balans zijn tussen de Randstad en de regio. Nederland. We kiezen voor gerichte investeringen in verbindingen buiten de Randstad om de regio bereikbaar te houden/maken en groei te bevorderen.”
“Binnen de beschikbare budgetten voor wegenbouw geven we prioriteit aan groot onderhoud en het verbeteren van verkeersonveilige wegen.”
“En we bezien hoe we alsnog aan de slag kunnen met projecten die zijn ‘gepauzeerd’. Prioriteit hebben N50, N35, A1/A28 Hoevelaken en het doortrekken van de noord-zuidlijn naar Schiphol.”
Duurzame en innovatieve infrastructuurontwikkeling
NSC wil bij nieuwe infrastructuurprojecten kritisch kijken naar de toepassing van innovatieve en duurzame materialen, en stelt veiligheid en milieubescherming voorop. Ook wordt ingezet op verduurzaming van het goederenvervoer en bescherming van waterwerken.
“Bij de aanleg van nieuwe wegenbouwprojecten kijken we kritisch naar de toepassing van nieuwe bouwmaterialen die gebaseerd zijn op industriële afvalstromen. Zoals bijvoorbeeld bij de toepassing van het omstreden Beaumix bij de verbreding van de A2. We willen dat stoffen bewezen veilig zijn, voordat ze worden toegepast in het milieu.”
“We bevorderen het goederenvervoer met binnenvaart, short sea en spoor en versterken het landelijk netwerk van binnenhavens en overslagfaciliteiten. Het beheer en onderhoud van vaarwegen, bruggen en sluizen verdient meer prioriteit.”
Digitale infrastructuur versterken en beveiligen
NSC erkent het belang van digitale infrastructuur voor economie en veiligheid. Ze willen investeren in aanleg en onderhoud, bescherming tegen sabotage, en stimuleren Europese technologische autonomie.
“We dragen zorg voor de aanleg en het onderhoud van onze digitale infrastructuur. Datacentra moeten passen in het landschap en er moet slim omgegaan worden met energietoevoer en restwarmte. Onze zeekabels moeten beschermd worden tegen de reële sabotagedreiging.”
“We ondersteunen het EuroStack initiatief om meer Europese digitale technologie te ontwikkelen.”
Waterveiligheid en klimaatbestendige infrastructuur
NSC wil een nieuw Deltaplan voor bescherming tegen overstromingen, wateroverlast en droogte, met prioriteit voor dijkversterking en waterberging. Veiligheid krijgt altijd voorrang boven andere functie-eisen bij waterkeringen.
“Er is een nieuw Deltaplan nodig om het land te beschermen tegen overstromingen en om in te spelen op wateroverlast, bodemdaling én droogte. Zoet water moeten we vasthouden, we willen meer ruimte maken voor waterberging.”
“Primaire waterkeringen beschermen ons land. Nu wordt de sterkte daarvan elke 12 jaar getoetst, we willen dat vaker doen (om de 5 jaar). Veiligheid tegen overstroming heeft altijd prioriteit boven andere functie-eisen.”
De VVD ziet infrastructuur als een cruciale basis voor economische groei, veiligheid en bereikbaarheid, en wil daarom fors investeren in het onderhoud en de uitbreiding van wegen, spoor, waterwegen, energie- en datanetwerken. De partij legt nadruk op het versnellen van procedures, het aanpakken van knelpunten, het inzetten van innovatie (zoals AI), en het toekomstbestendig maken van infrastructuur voor wonen, vervoer en energie. Concrete voorstellen zijn onder meer het investeren in nieuwe en bestaande infrastructuur, het versnellen van energie-infrastructuur, en het verbeteren van regionale bereikbaarheid.
Investeren in (weg-, spoor-, water-) infrastructuur voor groei en bereikbaarheid
De VVD beschouwt een goed functionerende infrastructuur als fundament voor economische groei, veiligheid en het ontsluiten van nieuwe woonwijken. Ze willen investeren in aanleg en onderhoud van auto-, spoor- en waterwegen, knelpunten aanpakken, en innovatie inzetten om de doorstroming te verbeteren.
“De Nederlandse infrastructuur is het fundament van onze economie. Doordat we al jarenlang gegijzeld worden door een tekort aan stikstofruimte, personeel, materieel en financiële middelen, staan we in Nederland steeds vaker vast. Voor onze veiligheid is het eveneens van belang dat we investeren in onze infrastructuur.”
“We investeren met de investeringsagenda voor nationale groei in onze infrastructuur en daarmee de bereikbaarheid van woonwijken, zodat we nieuwe auto-, spoor- en waterwegen kunnen aanleggen en bestaande verbindingen goed kunnen onderhouden. Daarnaast stellen we ons ten doel om de grootste knelpunten uit de file top-10 aan te pakken.”
“Het Rijk investeert bovendien samen met provincies en gemeenten in de benodigde weg- en OV-infrastructuur om deze dertig nieuwe wijken te ontsluiten.”
Versnellen en uitbreiden van energie-infrastructuur
De VVD wil de aanleg en uitbreiding van energie-infrastructuur versnellen om netcongestie en lange doorlooptijden tegen te gaan, onder meer door versnellingsgebieden aan te wijzen, procedures te verkorten en investeringen te stimuleren.
“We gaan de aanleg van energie-infrastructuur aanzienlijk versnellen: Op dit moment zijn de doorlooptijden voor de aanleg van energie-infrastructuur te lang, soms wel zeven tot tien jaar. Daarom wijzen we versnellingsgebieden aan en gaan we snijden in vergunningsprocedures.”
“De uitbreiding van ons elektriciteitsnet is van nationaal belang: We zetten de ingeslagen versnellingsaanpak met de grootste prioriteit door. Bijvoorbeeld door onderzoeklasten te beperken, de aanleg van elektriciteitsinfrastructuur wettelijk te beschermen en de gedoogplichtprocedure te versnellen en uit te breiden.”
Verbeteren van regionale bereikbaarheid en OV-infrastructuur
De VVD wil de bereikbaarheid van regio’s verbeteren door betere ontsluitingen, het verkorten van reistijden tussen regio en Randstad, en het stimuleren van innovatieve en kleinschalige vervoersoplossingen waar regulier OV ontbreekt.
“We zetten ons in voor de verbetering van de bereikbaarheid van de regio door betere ontsluitingen te regelen en reistijden regio-randstad te verkleinen. Daarbij zien we de Lelylijn als een perspectief voor de toekomst, waarvoor we ons blijven inzetten zodra financiering en uitvoerbaarheid dit mogelijk maken.”
“Waar regulier ov niet (meer) rijdt, blijft er wel behoefte aan verbinding. Daarom we versterken we dit met maatwerkoplossingen, slimme routes en nieuwe concessievormen.”
Investeren in data-infrastructuur voor innovatie
De VVD wil Nederland aantrekkelijk houden voor innovatieve bedrijven door te investeren in snelle en toekomstbestendige data-infrastructuur, essentieel voor onderzoek en digitale economie.
“We zorgen ervoor dat Nederland aantrekkelijk blijft voor innovatieve bedrijven die snel internet nodig hebben en een cruciale rol kan spelen in baanbrekend onderzoek naar zwaartekrachtgolven dankzij de Einstein Telescoop in Zuid-”
“de groei van morgen door de grootste knelpunten in onze economie op te lossen, zoals met investeringen in onze (data-)infrastructuur en in de energietransitie.”
Verbeteren van laadinfrastructuur voor elektrisch rijden
De VVD wil de laadinfrastructuur verbeteren om elektrisch rijden aantrekkelijker en toegankelijker te maken, onder meer door collectieve oplossingen te ondersteunen.
“We kijken naar een verbetering van de laadinfrastructuur, zodat de voorwaarden voor elektrisch rijden goed zijn. Voor degenen die geen laadpaal voor het huis mag plaatsen kan een collectieve of coöperatieve wijkoplossing uitkomst bieden, wat vanuit de overheid ondersteund kan worden.”
Volt ziet infrastructuur als een essentiële voorwaarde voor duurzame mobiliteit, energievoorziening en digitale onafhankelijkheid. De partij wil fors investeren in het onderhoud en de uitbreiding van (internationale) spoorwegen, het elektriciteitsnet en digitale infrastructuur, met een sterke rol voor de overheid en Europese samenwerking. Toegankelijkheid, duurzaamheid en innovatie staan centraal in hun visie op infrastructuur.
Investeren in duurzame en toegankelijke mobiliteitsinfrastructuur
Volt wil het openbaar vervoer verbeteren, uitbreiden en betaalbaar maken, met speciale aandacht voor internationale treinverbindingen, grensregio’s en fietsinfrastructuur. De partij ziet infrastructuur als sleutel tot bereikbaarheid, duurzaamheid en economische groei.
“Onderhoud van bestaande infrastructuur, aanleg van nieuwe lijnen betalen en stimuleren we uit de heffingen voor autorijden en luchtvaart en door middel van besparing op het wegennet.”
“We investeren in de aanleg en reparatie van infrastructuur in de grensregio’s, zodat woon- en werkverkeer, familiebezoek en studeren over de grens makkelijker wordt.”
“We voeren stapsgewijs een nieuw tarievenstelsel in voor openbaar vervoer... Daarnaast spreiden we het ov-verkeer beter over de dag en de week... investeren we in een betere fietsinfrastructuur met de aanleg van meer doorfietsroutes om langere afstanden snel en veilig te kunnen overbruggen.”
“De grote steden moeten onderdeel gaan uitmaken van het Europees hogesnelheidsnet waardoor zij verbindingen krijgen met alle belangrijke Europese steden.”
Versnellen en optimaliseren van energie-infrastructuur
Volt wil de energietransitie versnellen door het elektriciteitsnet uit te breiden, innovatieve energiehubs te stimuleren en Europese samenwerking op het gebied van energie-infrastructuur te versterken. Dit moet zorgen voor een toekomstbestendig, duurzaam en betrouwbaar energiesysteem.
“We helpen netbeheerders om sneller uit te breiden door te sturen op innovatie, digitalisering, automatisering, samenwerking en snellere vergunningverlening. We nemen wettelijke barrières weg zodat netbeheerders de ruimte hebben om de bestaande infrastructuur optimaal te benutten.”
“We sluiten de voor waterstof relevante Europese infrastructuur, zoals pijpleidingen, op elkaar aan om de Europese waterstofeconomie zo snel mogelijk werkelijkheid te maken. De EU werkt hard aan het bouwen van nieuwe infrastructuur.”
“We breiden de al bestaande koppeling van elektriciteitsnetwerken binnen de EU verder uit. We nemen barrières weg in de vergunningverlening waardoor we sneller elektriciteitsnetwerken kunnen bouwen.”
Investeren in digitale en technologische infrastructuur, onafhankelijk van Big Tech
Volt pleit voor een autonome digitale infrastructuur, minder afhankelijk van grote techbedrijven, en wil investeren in open source, digitale standaarden en Europese samenwerking op dit vlak. Dit moet de digitale soevereiniteit en veiligheid van Nederland en de EU vergroten.
“infrastructuur’ (een autonome infrastructuur die onafhankelijk van Big Tech is). De overheid neemt hierin de leiding en koppelt die aan ons water - en energiebeleid.”
“We zetten in op een Europese aanpak voor strategische projecten die bijdragen aan de transitie naar een duurzame en weerbare economie. Denk aan nieuwe vormen van energieproductie, duurzame industrie, circulaire technologie en digitale infrastructuur.”
Versterken van culturele en maatschappelijke basisinfrastructuur
Volt ziet ook culturele en maatschappelijke infrastructuur als essentieel voor een inclusieve samenleving en wil hierin structureel investeren.
“We verhogen structureel het jaarlijkse subsidiebudget in de basisinfrastructuur. Volt wil het subsidiestelsel daarbij ook toegankelijker en eerlijker maken voor makers en instellingen.”
BIJ1 wil infrastructuur radicaal verduurzamen en democratiseren, met een sterke focus op het terugdringen van autoverkeer en het massaal investeren in openbaar vervoer, fietsvoorzieningen en toegankelijkheid. Het partijprogramma pleit voor het nationaliseren van ov-bedrijven, het stoppen van snelwegverbredingen, en het stellen van strikte bereikbaarheidsnormen, waarbij infrastructuur vooral in dienst staat van sociale rechtvaardigheid en klimaatdoelen.
Investeren in openbaar vervoer en fietsvoorzieningen, minder autoverkeer
BIJ1 wil het autobezit verminderen door fors te investeren in openbaar vervoer, fietsvoorzieningen en deelvervoer, en stelt een bereikbaarheidsnorm in die bepaalt hoe ver burgers maximaal van ov mogen wonen. Nieuwe wegen worden alleen aangelegd als ze aan deze norm bijdragen en niet ten koste gaan van natuur. Snelwegverbredingen worden stopgezet.
“Daarom verminderen we met ons Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) het autobezit, door te investeren in openbaar vervoer en het stimuleren van flex- en thuiswerken. Het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) wordt een bereikbaarheidsfonds met als doel niet alleen het financieren van beter openbaar vervoer, maar ook (lokale) voorzieningen voor fietsen en deelvervoer.”
“We voeren geen snelwegverbredingen meer uit. Nieuwe wegen leggen we alleen aan als deze de bereikbaarheidsnorm bevorderen en niet ten koste gaan van natuurgebieden.”
Nationaliseren en gratis maken van openbaar vervoer
BIJ1 wil ov-bedrijven nationaliseren, onder democratische controle plaatsen en openbaar vervoer gratis en volledig elektrisch maken. Dit moet leiden tot betere, toegankelijke infrastructuur en het afschaffen van concurrentie in het ov.
“Ov-bedrijven nationaliseren we en plaatsen we onder democratische controle van werknemers. Het openbaar vervoer wordt gratis en toegankelijk, en is uiterlijk in 2035 volledig elektrisch.”
“Vervolgens werken wij aan concurrentie in het ov afschaffen door ov-bedrijven volledig te nationaliseren: de NS fuseert met alle andere personenvervoerders op het spoor en ProRail samen tot één overheidsdienst die verantwoordelijk is voor het hele Nederlandse spoornetwerk. Hetzelfde doen we met alle bus-, tram- en metrovervoerders.”
Geen uitbreiding van vliegvelden, investeren in Europees spoornetwerk
BIJ1 wil geen uitbreiding van vliegvelden, het aantal vliegbewegingen structureel verminderen en korteafstandsvluchten uitfaseren door te investeren in een klimaatneutraal Europees spoornetwerk.
“Nederlandse vliegvelden, waaronder Schiphol, mogen niet uitbreiden. Het totale aantal vliegbewegingen wordt afgebouwd, met als doel een structurele krimp van de luchtvaart.”
“Tegelijkertijd zetten we ons op Europees niveau in voor een massale investering in een klimaatneutraal, publiek Europees spoornetwerk, zodat korteafstandsvluchten kunnen worden uitgefaseerd en afgeschaft.”
Duurzame en circulaire infrastructuur als publieke taak
BIJ1 ziet de aanleg en het beheer van infrastructuur als een publieke taak, gericht op klimaatneutraliteit en circulaire economie, en wil geen samenwerking met commerciële partijen die winst nastreven.
“De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle.”
Toegankelijke infrastructuur voor mensen met een beperking
BIJ1 wil dat infrastructuur, inclusief ov, haltes, stations en openbare gebouwen, volledig toegankelijk wordt gemaakt voor mensen met een beperking, met specifieke maatregelen en doelgerichte budgetten.
“Er komen doelgerichte budgetten voor gemeenten om toegankelijkheid in de openbare ruimte te bevorderen. Alle verkeerslichten worden gebruiksvriendelijk gemaakt voor mensen met een visuele handicap en er komt een actieplan om alle openbare toiletten toegankelijk en gratis te maken.”
“We investeren in rolstoeltoegankelijke voertuigen, haltes en stations. Haltes en stations die niet goed toegankelijk zijn, verbouwen we. Deze sluiten we niet.”
Het CDA ziet infrastructuur als een essentiële voorwaarde voor economische groei, bereikbaarheid en leefbaarheid in Nederland. De partij wil fors investeren in onderhoud, vernieuwing en verduurzaming van infrastructuur, met prioriteit voor projecten van militair, maatschappelijk en economisch belang. CDA legt nadruk op toekomstbestendige infrastructuur, filebestrijding, robuust openbaar vervoer en het versnellen van energie-infrastructuur.
Investeren in onderhoud en vernieuwing van infrastructuur
Het CDA benadrukt het belang van het op orde houden van bestaande infrastructuur en het gericht investeren in nieuwe projecten. De focus ligt op het aanpakken van verouderde bruggen, tunnels en spoorwegen, en het starten met projecten die van strategisch belang zijn voor economie, maatschappij en defensie.
“We investeren in de basis op orde. Veel bruggen, tunnels, viaducten, sluizen en spoorwegen naderen het einde van hun technische levensduur. Onderhoud, vervanging en renovatie daarvan is van groot belang om Nederland in beweging te houden.”
“We investeren in nieuwe infrastructuur. Niet alles kan tegelijk, qua menskracht en stikstofruimte. We beginnen met projecten die zowel militair als maatschappelijk en economisch van belang zijn (dual use) en die het bouwen van nieuwe wijken mogelijk maken.”
Toekomstbestendige en grensoverschrijdende infrastructuur
Het CDA wil infrastructuur en logistiek toekomstbestendig maken door samenwerking met regio’s en buurlanden, zodat Nederland kan profiteren van Europese subsidies en internationale verbindingen.
“We kiezen ervoor om onze infrastructuur en logistiek toekomstbestendig te maken: door met de regio’s en buurlanden grensoverstijgend samen te werken, kunnen we zo ook aanspraak maken op Europese subsidies.”
Investeren in filebestrijding en slimme mobiliteit
De partij ziet filebestrijding als noodzaak, vooral in regio’s waar de auto essentieel is. CDA wil investeren in slimme verkeersoplossingen en een spitsheffing invoeren, waarbij de opbrengsten terugvloeien naar infrastructuurverbetering.
“We willen investeren in filebestrijding: slimme verkeerslichten, spitsmijdprogramma’s en incidentmanagement.”
“We willen een tijd- en plaatsgebonden congestieheffing – een heffing tijdens de spits in drukke gebieden om bij te dragen aan een betere doorstroming, schonere lucht en een leefbaarder straatbeeld, te beginnen op de drukste verbindingen rondom grote steden. We investeren de opbrengst in verbetering van de infrastructuur.”
Robuust openbaar vervoer en spoor
CDA vindt investeren in een robuust spoornetwerk en betaalbaar, toegankelijk openbaar vervoer essentieel, met aandacht voor regionale verschillen en grote infrastructurele projecten zoals de Lelylijn en internationale verbindingen.
“Op de grote assen van ons land – tussen economische kerngebieden, universiteitssteden, regio’s en havens – blijft investeren in een robuust spoornetwerk noodzakelijk, zoals de Lelylijn, de Noord-Zuidlijn en snelle internationale verbindingen. Daarom moeten ook de Hogesnelheidslijnen en ERTMS snel worden gerealiseerd.”
Versnellen en versterken van energie-infrastructuur
Het CDA wil knelpunten in het elektriciteitsnet aanpakken en energie-infrastructuurprojecten van nationaal belang versnellen, onder meer via een Wet vitale infrastructuur die procedures vereenvoudigt.
“Met een Wet vitale infrastructuur zorgen we ervoor dat (energie)infrastructuurprojecten van nationaal belang versneld gerealiseerd kunnen worden door andere regelingen tijdelijk en selectief buiten werking te stellen.”
“We lossen de overbelasting van het elektriciteitsnet (netcongestie) op: de rekening van de aanleg van nieuwe (elektriciteits)infrastructuur spreiden we over generaties.”
Infrastructuur als groeibevorderende investering
CDA beschouwt investeringen in infrastructuur als essentieel voor het toekomstig verdienvermogen van Nederland en is bereid deze desnoods te financieren via de staatsschuld.
“Het gaat met name om investeringen in publieke kapitaalgoederen, die groeibevorderend zijn: bijvoorbeeld in het stroomnet, in de aanleg en het onderhoud van infrastructuur of in grootschalige onderzoekfaciliteiten.”
D66 wil fors investeren in infrastructuur, met nadruk op duurzame, toegankelijke en toekomstbestendige verbindingen, vooral in het openbaar vervoer en de fiets. Ze pleiten voor het verbeteren en uitbreiden van bestaande infrastructuur, het bouwen van nieuwe verbindingen waar nodig, en het integreren van mobiliteit met woningbouw en leefbare buurten. Hun visie is dat goede infrastructuur essentieel is voor vrijheid, bereikbaarheid en het verbinden van mensen in heel Nederland.
Investeren in duurzame en toegankelijke infrastructuur
D66 ziet infrastructuur als een sleutel tot bereikbaarheid, duurzaamheid en sociale inclusie. Ze willen bestaande infrastructuur versterken, nieuwe verbindingen aanleggen waar deze ontbreken (vooral in het ov), en investeren in fietsroutes en ov-knooppunten. De partij koppelt infrastructuur nadrukkelijk aan woningbouw en leefbaarheid, en wil dat investeringen bijdragen aan een groene, toegankelijke samenleving.
“We verbeteren en versterken de bestaande infrastructuur. We investeren in infrastructuur die nog mist, met name in het openbaar vervoer en gaan volop verder met verduurzamen.”
“Ook maken we extra geld vrij voor het Mobiliteitsfonds, zodat er voldoende geld is voor beheer en onderhoud én voor nieuwe infrastructuur.”
“We bouwen tien nieuwe steden met uitstekende verbindingen met het openbaar vervoer.”
“Rond stations investeren we in ov-knooppunten.”
“Er komen meer en betere doorfietsroutes, meer fietsenstallingen en toegankelijke fietsen voor mensen met een specifieke behoefte.”
Integratie van infrastructuur met woningbouw en leefbare buurten
D66 koppelt infrastructuur direct aan woningbouw en het creëren van leefbare, toegankelijke buurten. Nieuwe steden en wijken moeten direct voorzien worden van hoogwaardige ov-verbindingen, fietspaden en voorzieningen, zodat bewoners duurzaam en makkelijk kunnen reizen en leven.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten.”
“In deze nieuwe steden komen niet alleen nieuwe huizen. Minstens zo belangrijk zijn voorzieningen zoals huisartsen, scholen, parken, fietspaden en winkels.”
“Nieuwe woonwijken krijgen voorzieningen waar je binnen 15 minuten naartoe kunt lopen. Voor als je verder moet reizen, komt er lightrail. Met snelle treinen reis je tussen grotere steden. Er komen meer fietspaden en veel meer schone deelauto’s.”
Toegankelijkheid en inclusiviteit in infrastructuur
D66 benadrukt dat infrastructuur voor iedereen toegankelijk moet zijn, met speciale aandacht voor mensen met een fysieke beperking. Ze willen afdwingbare normen voor toegankelijkheid en investeren in ov en fietsvoorzieningen die voor iedereen bruikbaar zijn.
“Voor mensen met een fysieke beperking zijn te veel plekken moeilijk bereikbaar door ontoegankelijk openbaar vervoer. Nederland moet voor iederéén toegankelijk zijn. De afspraken hierover tussen Rijk, provincies en gemeenten moeten zo snel mogelijk worden uitgevoerd. Ook voeren we afdwingbare normen in voor toegankelijkheid, zoals voor gebouwen, vervoer en de publieke ruimte.”
GroenLinks-PvdA wil fors investeren in duurzame infrastructuur, met prioriteit voor openbaar vervoer, fiets- en voetgangersvoorzieningen, en het elektriciteitsnet. Ze koppelen woningbouw en economische ontwikkeling nadrukkelijk aan uitbreiding en verduurzaming van infrastructuur, en willen zo bereikbaarheid, klimaatdoelen en sociale gelijkheid bevorderen.
Grote investeringen in duurzame OV- en mobiliteitsinfrastructuur
GroenLinks-PvdA ziet goede infrastructuur als basisvoorwaarde voor bereikbaarheid, economische ontwikkeling en duurzaamheid. Ze willen investeren in nieuwe en bestaande infrastructuur, met nadruk op openbaar vervoer, fiets- en voetgangersnetwerken, en het elektrificeren van treinlijnen. Ook wordt expliciet gekozen voor uitbreiding van spoorlijnen en internationale treinverbindingen boven luchtvaart.
“Om te zorgen dat Nederland in beweging blijft investeren we in nieuwe en bestaande infrastructuur en breiden we mobiliteitsvoorzieningen uit. Duurzame mobiliteit staat daarbij voorop en we zorgen dat je ongeacht je portemonnee op weg kunt.”
“Nieuwe grote volkshuisvestingslocaties worden altijd gekoppeld aan de ontwikkeling van projecten die duurzaam vervoer realiseren, zoals uitstekende loop- en fietsnetwerken, openbaar vervoer en deelmobiliteit. We elektrificeren alle treinlijnen in Nederland.”
“Het treinnet wordt uitgebreid. We leggen de Lelylijn aan tussen Groningen en de Randstad en in internationaal verband als hogesnelheidslijn naar Noord-Duitsland, Denemarken en Zweden. De Nedersaksenlijn tussen Enschede en Groningen gaat rijden en we onderzoeken welke verdere uitbreidingen noodzakelijk zijn.”
“We investeren in voetgangersinfrastructuur, (snel)fietspaden in het binnen- en buitengebied, voldoende fietsstallingen (waaronder bij stations)...”
“We maken internationale treinkaartjes aantrekkelijker met accijnzen op kerosine en btw op vliegtickets.”
Versnellen en prioriteren van energie-infrastructuur
De partij erkent het belang van een robuust elektriciteitsnet voor de energietransitie en economische ontwikkeling. Ze willen vergunningen voor kritieke energie-infrastructuur versnellen en deze projecten voorrang geven bij schaarse stikstofruimte.
“We komen met een Energieversnellingswet, die regelt dat vergunningen voor kritieke energie-infrastructuur, zoals voor verdeelstations en extra stroomkabels, eerder kunnen worden afgegeven. Ook krijgt de aanleg van deze infrastructuur voorrang als er door de beperkte stikstofruimte keuzes gemaakt moeten worden welke activiteiten mogelijk zijn.”
Extra middelen voor woningbouw- en mobiliteitsknelpunten
GroenLinks-PvdA koppelt woningbouw aan investeringen in infrastructuur en stelt extra geld beschikbaar voor nieuwe wegen en ov-verbindingen, vooral waar projecten vertragen door financieringsproblemen.
Infrastructuurfinanciering deels uit buffers en afromen speculatiewinsten
Voor incidentele uitgaven aan infrastructuur wil de partij financiële buffers inzetten, en voor structurele uitgaven onder meer speculatiewinsten afromen.
“Eenmalige of tijdelijke uitgaven kunnen deels gefinancierd worden door onze financiële buffers in te zetten. Denk bijvoorbeeld aan uitgaven aan infrastructuur.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil de infrastructuur radicaal vergroenen en verduurzamen, met prioriteit voor openbaar vervoer, fiets- en wandelroutes boven autoverkeer. Ze pleiten voor het autoluw maken van steden, investeren in fijnmazig en toegankelijk openbaar vervoer, en het vergroenen van bestaande infrastructuur, met als doel een veilige, gezonde en klimaatvriendelijke leefomgeving.
Meer ruimte voor openbaar vervoer, fietsers en voetgangers
PvdD wil de infrastructuur herinrichten zodat openbaar vervoer, fietsers en voetgangers prioriteit krijgen boven auto's. Dit moet leiden tot schonere lucht, meer veiligheid en ruimte voor groen in steden, en een inclusieve mobiliteit voor iedereen.
“We investeren in veilige en snelle fietspaden, fietsstraten en snelfietsroutes, en in een aantrekkelijke groene omgeving, zoals bloemrijke bermen en struiken. Verkeerslichten worden zo afgesteld dat fietsers en voetgangers eerder groen licht krijgen.”
“Op meerbaanswegen worden rijstroken veranderd in busbanen, zodat het openbaar vervoer, zeker in de spits, sneller en betrouwbaarder wordt dan de auto.”
“Fietsers en voetgangers krijgen voorrang op gemotoriseerd verkeer. Dat moet het uitgangspunt zijn bij het ontwerp en gebruik van de openbare ruimte in onze dorpen en steden.”
“Er komt fijnmazig Openbaar Vervoer.”
Autoluwe en groene steden
De partij wil het autoverkeer drastisch beperken in woonkernen en steden, parkeerplaatsen ombouwen tot groen, en de maximumsnelheid verlagen. Dit creëert ruimte voor stadstuinen, parken en een gezondere leefomgeving.
“Woonkernen worden zo veel mogelijk autovrij.”
“Parkeergelegenheden voor auto's verplaatsen zich naar buiten de stads- en dorpsrand, zodat vrijgekomen parkeerplaatsen in de wijken kunnen worden omgebouwd tot extra stadstuinen en parken met tiny houses.”
Vergroenen van bestaande infrastructuur
PvdD wil dat bermen van wegen en stroken langs het spoor en andere infrastructuur zo natuurlijk mogelijk worden ingericht, met aandacht voor biodiversiteit en dierenwelzijn.
“Bermen van wegen en stroken langs het spoor en overige infrastructuur worden zo natuurlijk mogelijk ingericht en het maaibeleid wordt daarop aangepast, waarbij maximaal rekening wordt gehouden met dieren en planten.”
Kritische benadering van technologische infrastructuur
De partij pleit ervoor dat essentiële digitale en energie-infrastructuur in publieke handen blijft, om onafhankelijkheid, duurzaamheid en publieke belangen te waarborgen.
50PLUS ziet infrastructuur vooral als een middel om mobiliteit, bereikbaarheid en veiligheid voor alle generaties, en in het bijzonder ouderen, te waarborgen. De partij pleit voor goed bereikbaar en betaalbaar openbaar vervoer, alternatieven waar OV ontbreekt, en het verbeteren van verkeersveiligheid, vooral voor kwetsbare groepen. Concrete voorstellen zijn onder andere het faciliteren van buurtbusjes in gebieden zonder OV en het stimuleren van verkeersveiligheid zonder extra verplichtingen.
Openbaar vervoer en bereikbaarheid voor iedereen
50PLUS vindt dat de overheid verantwoordelijk is voor de bereikbaarheid van steden, dorpen en het landelijk gebied, met speciale aandacht voor ouderen en mensen in gebieden zonder openbaar vervoer. Waar OV ontbreekt, moeten alternatieven zoals buurtbusjes worden gefaciliteerd om mobiliteit en sociale participatie te waarborgen.
Verkeersveiligheid voor kwetsbare groepen
De partij benadrukt het belang van verkeersveiligheid, met name voor wandelaars, fietsers, ouderen en gehandicapten. Nieuwe vervoersmiddelen die de veiligheid op de openbare weg in gevaar brengen, moeten gereguleerd worden, maar zonder onnodige verplichtingen.
“De veiligheid in het verkeer van wandelaars en fietsers en van ouderen en gehandicapten komt steeds meer in het geding en het gedrang.”
“Nieuwe vervoersmiddelen die de veiligheid op de openbare weg in gevaar brengen, worden gereguleerd.”
“Een helm voor de bestuurders van alle tweewielers die elektrisch worden aangedreven willen wij stimuleren via goede voorlichting en niet verplichten.”
DENK wil investeren in zowel digitale als fysieke infrastructuur, met nadruk op veiligheid, onafhankelijkheid en toegankelijkheid. De partij pleit voor meer investeringen in digitale veiligheid en een veilige digitale infrastructuur, en zet daarnaast in op betaalbare, toegankelijke en duurzame mobiliteit via investeringen in het openbaar vervoer. Hun visie is gericht op het versterken van de basisvoorzieningen voor iedereen, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen.
Investeren in digitale infrastructuur en veiligheid
DENK ziet digitale infrastructuur als essentieel voor privacy, veiligheid en onafhankelijkheid van Nederland. Ze willen meer investeren in digitale veiligheid en streven naar minder afhankelijkheid van buitenlandse systemen en bedrijven.
“De overheid investeert in een veilige digitale infrastructuur en de bescherming van persoonsgegevens.”
“Veilige infrastructuur. Er moet meer geïnvesteerd worden in digitale veiligheid. We moeten ook inzetten op onafhankelijkheid van onze systemen van andere landen en grote bedrijven.”
Investeren in openbaar vervoer en mobiliteit
DENK vindt dat fysieke infrastructuur, zoals het openbaar vervoer, betaalbaar en toegankelijk moet zijn voor iedereen. Ze willen investeren in het OV om de dienstregeling te verbeteren, kaartjes goedkoper te maken en de kwaliteit te verhogen, met speciale aandacht voor lage inkomens, ouderen, kinderen en jongeren.
“Wij investeren in het openbaar vervoer. Hiermee zorgen wij voor een dekkende dienstregeling, goedkopere kaartjes, beter kwaliteit en dragen wij bij aan verduurzaming.”
“Gratis openbaar vervoer voor lage inkomens, ouderen (65+), kinderen en jongeren. Mobiliteit moet voor deze groepen altijd toegankelijk blijven.”