Verkiezingsprogramma's 2025 overilligaliteit
BIJ1 verwerpt het concept van illegaliteit en pleit voor het legaliseren van verblijf voor iedereen zonder geldige verblijfsvergunning. Ze willen alle vormen van uitsluiting, detentie en criminalisering van ongedocumenteerde mensen afschaffen en hen volledige toegang geven tot basisvoorzieningen en rechten.
Structurele legalisering van verblijf voor ongedocumenteerden
BIJ1 vindt dat niemand illegaal is en wil iedereen zonder geldige verblijfsvergunning een wettelijke mogelijkheid geven om verblijfspapieren te verkrijgen. Dit standpunt is bedoeld om uitsluiting, onzekerheid en criminalisering van mensen zonder papieren te beëindigen.
Afschaffen van uitsluiting en criminalisering
BIJ1 wil wetten en maatregelen die ongedocumenteerde mensen uitsluiten of criminaliseren, zoals de Koppelingswet en vreemdelingendetentie, volledig afschaffen. Ze zien deze praktijken als schadelijk en in strijd met mensenrechten.
“De Koppelingswet, die mensen zonder verblijfsvergunning uitsluit van voorzieningen, wordt afgeschaft.”
“Niemand komt in vreemdelingenbewaring. Alle detentiecentra voor uitgeprocedeerde gevluchte mensen en ongedocumenteerde mensen worden gesloten...”
“Nederland stopt met deportaties en de Dienst Terugkeer en Vertrek wordt opgeheven.”
“De voorstellen leiden tot verslechtering van de situatie van mensen op de vlucht in Nederland en leiden zelfs tot het criminaliseren van illegaliteit.”
Volledige toegang tot voorzieningen en rechten
BIJ1 wil dat ongedocumenteerde mensen dezelfde toegang krijgen tot basisvoorzieningen, werk en bescherming als andere inwoners, om hun bestaanszekerheid en mensenrechten te waarborgen.
“Ongedocumenteerde mensen mogen werken en studeren.”
“Voedselbanken worden toegankelijk voor ongedocumenteerde mensen, ongeacht nationaliteit en verblijfsstatus.”
“Artsen en ander medisch personeel worden getraind op de rechten die ongedocumenteerde personen hebben rondom zorg. Dit verbetert voor hen de toegankelijkheid van medische zorg.”
“Arbeidsmigranten en ongedocumenteerde mensen verdienen dezelfde rechten als elke andere werknemer.”
JA21 wil illegaliteit in Nederland hard aanpakken door het strafbaar stellen van illegaal verblijf, het beëindigen van opvang voor illegalen, en het streng handhaven op illegale arbeid. De partij pleit voor hogere boetes voor werkgevers en illegalen, directe terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers, en het voorkomen dat mensen in de illegaliteit verdwijnen. Hun visie is dat illegaliteit niet getolereerd mag worden en dat streng optreden noodzakelijk is om de samenleving te beschermen.
Illegaliteit strafbaar stellen en opvang stoppen
JA21 wil dat illegaal verblijf, net als in buurlanden, strafbaar wordt en dat alle vormen van opvang voor illegalen worden beëindigd. Dit moet voorkomen dat afgewezen asielzoekers in Nederland blijven en in de illegaliteit verdwijnen.
“illegaliteit net als onze buurlanden strafbaar stellen, evenals het faciliteren hiervan, stoppen met de Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV) en andere vormen van illegalenopvang.”
“Onderzoeken van de enkelband als optie om te voorkomen dat uitgeprocedeerde asielzoekers in de illegaliteit verdwijnen in afwachting van uitzetting.”
Strenge handhaving en hogere boetes bij illegale arbeid
JA21 wil illegale arbeid hard aanpakken door strengere handhaving, hogere boetes voor werkgevers en illegalen, en het terugvorderen van belastingen en premies. Hiermee wil de partij voorkomen dat illegaliteit loont en werkgevers profiteren van goedkope, illegale arbeid.
“Illegale arbeid bestrijden: hogere boetes en strengere handhaving op het tewerkstellen van illegalen, met terugwerkende kracht innen van belastingen en premies van illegale arbeiders en werkgevers.”
Directe terugkeer en geen verblijf voor uitgeprocedeerden
JA21 vindt dat uitgeprocedeerde asielzoekers direct moeten terugkeren en niet als illegaal in Nederland mogen blijven. Het verblijf in Nederland zonder geldige verblijfsgrond wordt niet getolereerd.
“Dat afwijzing ook echt terugkeer betekent: illegaliteit net als onze buurlanden strafbaar stellen, evenals het faciliteren hiervan, stoppen met de Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV) en andere vormen van illegalenopvang.”
“Bij verlies van werk vervalt de verblijfsgrond en is niet als dakloze in Nederland blijven, maar terugkeer het antwoord.”
Geen vermenging arbeids- en asielmigratie
JA21 wil voorkomen dat arbeidsmigranten via illegaliteit alsnog een asielstatus verkrijgen, om misbruik van het systeem en het ontstaan van illegaliteit tegen te gaan.
“Voorkomen dat arbeids- en asielmigratie vermengd raken: het hebben van een baan mag niet (alsnog) leiden tot het verkrijgen van een asielstatus.”
De PVV beschouwt illegaliteit als een ernstig probleem en wil illegaal verblijf in Nederland hard aanpakken. Hun belangrijkste voorstellen zijn het strafbaar stellen van illegaliteit en hulp aan illegalen, het stopzetten van voorzieningen voor illegalen, en het actief uitzetten van alle illegalen met extra inzet van de Vreemdelingenpolitie. De partij wil Nederland niet langer als vrijplaats voor illegalen en pleit voor een streng en afschrikwekkend beleid.
Illegaliteit en hulp aan illegalen strafbaar stellen
De PVV wil dat zowel illegaal verblijf als het bieden van hulp aan illegalen strafbaar is. Hiermee willen ze voorkomen dat mensen zonder verblijfsrecht in Nederland blijven en dat organisaties of individuen hen ondersteunen. Dit beleid is bedoeld om illegaliteit te ontmoedigen en Nederland onaantrekkelijk te maken voor mensen zonder geldige verblijfsstatus.
Geen opvang of voorzieningen voor illegalen
De PVV wil alle vormen van opvang en ondersteuning voor illegalen beëindigen. Dit betreft onder andere het verbod op bed-bad-broodregelingen en het stopzetten van subsidies aan organisaties die illegalen ondersteunen. Het doel is om het verblijf van illegalen zo onaantrekkelijk mogelijk te maken.
Actief uitzetten van alle illegalen
De PVV wil de Vreemdelingenpolitie uitbreiden om actief alle illegalen op te sporen en uit te zetten. Door extra capaciteit en een harde lijn wil de partij het aantal illegalen in Nederland tot nul terugbrengen.
De Partij voor de Dieren (PvdD) verwerpt het criminaliseren van mensen zonder verblijfsvergunning (“illegaliteit”) en het strafbaar stellen van hulp aan deze groep. In plaats daarvan pleit de partij voor het waarborgen van basisrechten, het afschaffen van beperkende wetten zoals de Koppelingswet, en het bieden van opvang en begeleiding aan mensen zonder papieren. Hun visie is dat menselijkheid en mensenrechten altijd voorop moeten staan, ongeacht iemands verblijfsstatus.
Criminalisering van illegaliteit en hulp afwijzen
De PvdD is fel tegen het strafbaar stellen van mensen zonder verblijfsvergunning en het helpen van deze mensen. Zij zien dit als een aanval op mensenrechten en pleiten voor het afschaffen van wetten die deze groepen uitsluiten van basisvoorzieningen. Het probleem dat zij adresseren is dehumanisering en uitsluiting van kwetsbare mensen; hun oplossing is het waarborgen van toegang tot zorg, onderwijs, onderdak en begeleiding.
“Mensen zonder papieren (“ongedocumenteerden”), worden niet gecriminaliseerd. Hetzelfde geldt voor het helpen van mensen zonder documenten.”
“Het strafbaar stellen van mensen die niet over de juiste documenten beschikken, net als het strafbaar stellen van hulp aan deze mensen, is een nieuw dieptepunt in de dehumanisering van mensen in kwetsbare situaties. Het is een frontale aanval op mensenrechten, op onze beschaving en op medemenselijkheid.”
“We schaffen de Koppelingswet af. Deze wet beperkt of ontneemt ongedocumenteerde mensen toegang tot zorg, onderwijs, onderdak, werk en nog veel meer levensbehoeften.”
Basisrechten en opvang voor mensen zonder papieren
De PvdD wil dat mensen zonder verblijfsvergunning toegang krijgen tot opvang, begeleiding en zorg. Zij vinden dat gemeenten en het Rijk samen moeten zorgen voor humane opvang en begeleiding, en dat erkende staatlozen recht op een verblijfsvergunning moeten krijgen. Dit standpunt adresseert de schrijnende situaties van mensen zonder papieren en wil hun bestaanszekerheid vergroten.
“De opvang en begeleiding van mensen zonder documenten moet goed geregeld worden. Mensen zonder verblijfsvergunning krijgen toegang tot dag- en nachtopvang en worden juridisch en maatschappelijk begeleid. Gemeenten krijgen daarvoor hulp van het Rijk.”
“De (gezondheids)zorg voor mensen zonder documenten is geregeld, de bezuiniging op die regeling draaien we terug.”
“Om de schrijnende situaties van staatloosheid te beëindigen, is het recht op een verblijfsvergunning voor erkende staatlozen van groot belang.”
De SGP neemt een streng standpunt in tegen illegaliteit, met nadruk op het tegengaan van illegaal verblijf, illegale migratie en illegale acties. De partij pleit voor harde maatregelen zoals uitzetting, strafbaarstelling van hulp bij illegaal verblijf (behalve humanitaire hulp), en het verbieden van illegale bezettingen en acties. De kern van hun visie is dat de wet voor iedereen geldt en dat illegaliteit niet mag lonen, met concrete voorstellen voor strengere handhaving en uitzetting.
Uitzetting en strafbaarstelling bij illegaal verblijf
De SGP wil illegaal verblijf en het actief ondersteunen daarvan streng aanpakken, met uitzetting als uitgangspunt en strafbaarstelling van hulp bij illegaal verblijf (behalve humanitaire hulp). Dit moet voorkomen dat illegaliteit loont en bijdragen aan een sluitend asielbeleid.
“In lijn met de voorgestelde EU-mensensmokkelrichtlijn wordt het actief tegenwerken van de overheid bij uitzetting, het opzettelijk voordeel halen uit het helpen bij illegaal verblijf of de vreemdeling ernstige schade te berokkenen, strafbaar. Humanitaire hulp aan uitgeprocedeerde asielzoekers wordt vanzelfsprekend niet strafbaar.”
“Illegale vreemdelingen die verdacht worden van strafbare feiten komen altijd voor de rechter. Een strafbeschikking is niet mogelijk, gelet op de glijdende schaal die meeweegt in de beoordeling bij het recht op verblijf.”
Streng optreden tegen illegale acties en bezettingen
De SGP wil dat illegale acties, zoals bezettingen van gebouwen of infrastructuur, streng worden bestraft en niet worden getolereerd. Dit geldt ook voor illegale stalbezettingen en snelwegblokkades, om de rechtsorde te handhaven.
“Het OM moet strenger optreden tegen illegale acties zoals snelwegblokkades. De wet geldt voor iedereen en politiecapaciteit is elders hard nodig. Daders mogen niet wegkomen zonder stevige straf.”
“Een bezetting van een openbare en publieke plaats zoals een universiteitsgebouw is geen demonstratie, maar een illegale bezetting en dient als zodanig te worden gehandhaafd.”
“Illegale stalbezetting wordt strafbaar.”
Illegale migratie tegengaan
De SGP wil illegale migratie en mensensmokkel krachtig bestrijden door te investeren in hervestiging, verscherpt toezicht en internationale samenwerking. Het doel is om ongecontroleerde migratiestromen te voorkomen en mensonwaardige situaties tegen te gaan.
“Er komt meer grip op migratie door in te zetten op hervestiging in plaats van illegale migratie. Ongecontroleerde migratiestromen en mensensmokkel worden krachtig bestreden en mensonwaardige toestanden worden tegengegaan.”
BVNL wil illegaliteit in Nederland hard aanpakken door het strafbaar te maken, illegalen actief uit te zetten en voorzieningen voor illegalen af te schaffen. De partij pleit voor strengere straffen voor mensensmokkelaars en organisaties die illegale migratie faciliteren, en wil gemeenten en instanties die illegalen ondersteunen beboeten. BVNL ziet geen plaats voor afgewezen asielzoekers of illegale migranten in Nederland en wil internationale druk uitoefenen op landen die niet meewerken aan terugkeer.
Illegaliteit strafbaar maken en actief uitzetten
BVNL beschouwt illegaliteit als een groot probleem en wil het strafbaar stellen, waarbij illegalen actief worden uitgezet in plaats van opnieuw asiel te laten aanvragen. Dit moet herhaalde asielaanvragen en langdurig verblijf zonder recht tegengaan.
“Illegaliteit moet strafbaar gemaakt worden én illegalen moeten actief worden uitgezet in plaats van aangemoedigd om opnieuw een asielaanvraag in te dienen.”
Afschaffen voorzieningen en beboeten van ondersteuning
De partij wil voorzieningen voor illegalen, zoals de Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (‘bed, bad, brood’), opheffen en gemeenten of instanties die illegalen ondersteunen beboeten. Hiermee wil BVNL ontmoedigen dat illegalen in Nederland blijven en het verblijf onaantrekkelijk maken.
“Voor afgewezen asielzoekers of illegale migranten is in Nederland geen plaats. Gemeenten of andere instanties die illegalen ondersteunen zullen worden beboet. De Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (voormalig ‘bed, bad, brood’) heffen we op.”
Strenge straffen voor mensensmokkelaars en faciliterende NGO’s
BVNL wil mensensmokkelaars en NGO’s die illegale migratie faciliteren streng straffen, om zo de instroom van illegalen te ontmoedigen en het netwerk rondom illegale migratie te ontmantelen.
“Mensensmokkelaars en NGO’s die illegale migratie faciliteren worden streng gestraft.”
Druk op landen die terugkeer weigeren
De partij wil harde maatregelen nemen tegen landen die niet meewerken aan de terugkeer van illegalen, zoals het stopzetten van diplomatieke betrekkingen, ontwikkelingshulp en betalingsverkeer.
“Tegen landen die niet meewerken aan terugkeer van illegalen en uitgeprocedeerde asielzoekers wordt keihard opgetreden. Gedacht kan worden aan het opzeggen van de diplomatieke betrekkingen, het stoppen van ontwikkelingshulp en het stoppen van betalingsverkeer.”
Geen plaats voor illegalen in Caribisch Nederland
BVNL wil ook in Caribisch Nederland illegale immigratie tegengaan, met name vanuit Zuid-Amerika.
“Betere kustbescherming om illegale immigratie vanuit Zuid-Amerika tegen te gaan.”
Het CDA wil illegale migratie en illegaliteit streng tegengaan door mensensmokkel te bestrijden, asielaanvragen buiten Europa te laten plaatsvinden en uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer strafbaar te stellen. Tegelijkertijd benadrukt het CDA dat hulp aan uitgeprocedeerde asielzoekers door particulieren of organisaties niet strafbaar mag zijn. De partij kiest voor een harde lijn tegen illegaliteit, maar met behoud van medemenselijkheid.
Asielaanvragen buiten Europa en bestrijding mensensmokkel
Het CDA wil illegale migratie en mensensmokkel tegengaan door het asielsysteem te hervormen: asielaanvragen moeten buiten Europa worden behandeld en alleen op uitnodiging mogen mensen naar Europa komen. Hiermee wil het CDA grip krijgen op wie Nederland binnenkomt en illegale instroom voorkomen.
“We beëindigen de inhumane en illegale mensensmokkel door internationaal te werken aan een nieuw asielsysteem, waarbij aanvragen alleen nog buiten de EU in behandeling worden genomen en waar asielmigranten op uitnodiging naar Europa mogen komen.”
Strafbaar stellen van niet meewerken aan terugkeer
Het CDA stelt voor om uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan hun terugkeer strafbaar te maken. Dit moet voorkomen dat mensen illegaal in Nederland blijven na een afgewezen asielaanvraag en zo de handhaving van het migratiebeleid versterken.
Hulp aan uitgeprocedeerde asielzoekers blijft toegestaan
Hoewel het CDA streng wil optreden tegen illegaliteit, vindt de partij dat het strafbaar stellen van hulp aan uitgeprocedeerde asielzoekers onbespreekbaar is. Medemenselijkheid mag volgens het CDA geen misdrijf zijn.
“Het strafbaar stellen van mensen of organisaties die uitgeprocedeerde asielzoekers helpen, is onbespreekbaar. Medemenselijkheid is geen misdrijf.”
DENK benoemt "illegaliteit" niet als zelfstandig beleidsprobleem in het verkiezingsprogramma, maar spreekt zich wel uit tegen het criminaliseren van mensen zonder verblijfsvergunning en pleit voor het creëren van legale migratieroutes. De partij richt zich vooral op het menswaardig behandelen van migranten en het tegengaan van illegale praktijken zoals mensenhandel, in plaats van op repressieve maatregelen tegen mensen zonder papieren. Concrete voorstellen zijn gericht op het scheppen van legale migratiemogelijkheden en het aanpakken van de oorzaken van irreguliere migratie.
Legale migratieroutes creëren en mensenhandel tegengaan
DENK ziet het tegengaan van "illegaliteit" vooral als het bestrijden van de oorzaken van irreguliere migratie en het bieden van legale alternatieven. De partij wil menswaardige internationale afspraken maken om mensenhandel te bestrijden en legale migratiemogelijkheden te scheppen, zodat mensen niet in illegaliteit hoeven te vervallen.
“We sluiten menswaardige deals met andere landen om het verdienmodel van mensenhandelaren tegen te gaan, legale mogelijkheden voor migratie te scheppen en de grondoorzaken te verminderen.”
“De oplossing ligt niet in een Europa dat zichzelf afsluit achter muren, maar in het creëren van legale migratieroutes...”
Illegale nederzettingen in Palestina aanpakken (niet over migratie)
Hoewel het woord "illegaal" voorkomt in de context van Israëlische nederzettingen, betreft dit geen standpunt over migratie of mensen zonder verblijfsvergunning in Nederland, maar over internationaal recht en buitenlandse politiek.
“Nederland zet in op de volledige ontmanteling van de illegale nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden...”
“De handel in producten uit illegale nederzettingen wordt strafbaar gesteld en tegen alle bouwers, ondersteuners en bewoners van de illegale nederzettingen worden sancties getroffen.”
De VVD wil illegaal verblijf in Nederland strafbaar stellen en pleit voor een streng terugkeerbeleid voor mensen zonder verblijfsrecht. De partij koppelt dit aan het intrekken van verblijfsvergunningen bij fraude en criminaliteit, en wil dat criminele of overlastgevende migranten zonder pardon worden uitgezet.
Illegaal verblijf strafbaar stellen
De VVD ziet illegaal verblijf als een probleem dat de draagkracht van de samenleving onder druk zet en wil dit expliciet strafbaar maken. Hiermee beoogt de partij het verblijf van mensen zonder recht op verblijf te ontmoedigen en de handhaving te versterken.
Criminele en overlastgevende migranten direct uitzetten
De VVD wil dat asielzoekers en migranten die zich schuldig maken aan criminaliteit of ernstige overlast direct hun verblijfsrecht verliezen en worden uitgezet. Dit moet het draagvlak voor echte vluchtelingen beschermen en misbruik van gastvrijheid tegengaan.
“Criminele en overlastgevende asielzoekers worden zonder pardon uitgezet: Er is in Nederland geen plek voor criminele en overlastgevende asielzoekers. Deze groep misbruikt onze gastvrijheid en maakt het draagvlak voor echte vluchtelingen kapot. Asielzoekers die veroordeeld worden voor een strafbaar feit, verliezen hun verblijfsrecht en worden uitgezet naar hun land van herkomst of een veilig derde land.”
Europese buitengrens versterken tegen illegale migratie
De VVD wil illegale migratie vooral bij de Europese buitengrens tegengaan, door legers meer bevoegdheden te geven om migranten te stoppen. Dit moet voorkomen dat mensen zonder recht op verblijf Nederland bereiken.
“De meest effectieve plek om illegale migranten tegen te houden is niet aan de nationale grens, maar aan de Europese buitengrens. Legers aan de EU-buitengrenzen krijgen meer bevoegdheden om migranten tegen te houden.”
50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat illegaal verblijf en illegale instroom wil tegengaan, met nadruk op snelle terugkeer van afgewezen asielzoekers en het beperken van rechten voor mensen zonder verblijfsstatus. De partij wil geen opvang of asielrecht voor mensen zonder legitieme gronden en stelt duidelijke grenzen aan wie in Nederland mag blijven. Concrete voorstellen zijn het terugsturen van mensen zonder recht op asiel en het weigeren van opvang na definitieve afwijzing.
Snelle terugkeer en geen opvang voor afgewezen asielzoekers
50PLUS wil illegaal verblijf ontmoedigen door mensen zonder recht op asiel snel terug te sturen en opvang te weigeren na een definitieve afwijzing. Hiermee wil de partij voorkomen dat mensen zonder verblijfsstatus in Nederland blijven en het systeem overbelasten.
Geen asielrecht voor economische migranten en mensen uit veilige landen
De partij maakt een duidelijk onderscheid tussen vluchtelingen en andere migranten, en wil het asielrecht beperken tot mensen met een legitieme reden. Dit betekent dat economische migranten en mensen uit veilige landen geen recht op asiel krijgen, waarmee 50PLUS illegale instroom wil tegengaan.
“Geen recht op asiel voor economische vluchtelingen of personen uit veilige landen.”
BBB wil illegaliteit in Nederland actief tegengaan door onrechtmatig verblijf strafbaar te stellen en streng op te treden tegen het faciliteren van illegaal verblijf. De partij pleit voor gedwongen uitzetting bij weigering tot vrijwillig vertrek en wil uitzonderingen maken voor het bieden van noodhulp aan illegalen. Hun beleid is gericht op het onaantrekkelijk maken van Nederland voor mensen zonder verblijfsrecht en het versneld verwijderen van illegalen uit het land.
Illegaliteit strafbaar stellen en faciliteren bestraffen
BBB wil dat onrechtmatig verblijf in Nederland een strafbaar feit wordt, inclusief het doelbewust faciliteren van illegaal verblijf, zoals onderverhuur of zwart werk. Hiermee wil de partij het verblijf van illegalen ontmoedigen en het netwerk dat illegaliteit mogelijk maakt aanpakken. Uitzonderingen worden gemaakt voor het bieden van (nood)hulp, zoals voedsel of medische zorg.
“Illegaliteit strafbaar stellen. Onrechtmatig verblijf in Nederland moet een strafbaar feit worden. Dit geldt ook voor het doelbewust, structureel en/of commercieel faciliteren van illegaal verblijf, zoals het bewust onderverhuren van een kamer of woning aan iemand die hier illegaal is, of werk verschaffen. Dit geldt niet voor het bieden van (nood)hulp aan iemand die hier illegaal verblijft, zoals het verstrekken van voedsel of medische hulp.”
Gedwongen uitzetting bij weigering vrijwillig vertrek
BBB wil dat afgewezen asielzoekers bij weigering tot vrijwillig vertrek gedwongen worden uitgezet. Dit beleid is bedoeld om te voorkomen dat mensen zonder verblijfsrecht in Nederland blijven en om het signaal af te geven dat illegaliteit niet wordt getolereerd.
“We stimuleren vrijwillige terugkeer van afgewezen asielzoekers, maar gaan bij weigering over tot gedwongen uitzetting.”
Direct beëindigen verblijfsprocedure bij terugkeer naar land van herkomst
Als een asielzoeker of statushouder terugkeert naar het land van herkomst, wordt de procedure direct beëindigd of de verblijfsvergunning ingetrokken. Dit voorkomt misbruik van het verblijfsrecht en ontmoedigt schijnlegaliteit.
“Als een asielzoeker of statushouder terugreist naar het land van herkomst, ongeacht de reden, wordt de procedure direct beëindigd of de verblijfsvergunning direct ingetrokken.”
De ChristenUnie is principieel tegen het strafbaar stellen van illegaliteit en vindt dat hulp aan ongedocumenteerden nooit strafbaar mag zijn. Zij pleiten voor een menswaardige benadering van mensen zonder verblijfsstatus, waarbij terugkeer wordt nagestreefd, maar waar dat niet mogelijk is, wordt gezocht naar legalisering of doormigratie. De partij benadrukt dat het migratiebeleid recht moet doen aan zowel de migrant als de samenleving.
Tegen strafbaarstelling van illegaliteit en hulp aan ongedocumenteerden
De ChristenUnie verzet zich expliciet tegen het strafbaar maken van illegaliteit en het strafbaar stellen van hulp aan mensen zonder verblijfsvergunning. Zij vinden dat mensen in een kwetsbare positie niet verder gecriminaliseerd mogen worden en dat hulpverlening altijd mogelijk moet blijven. Dit standpunt is principieel en onderscheidt zich door de nadruk op menswaardigheid en solidariteit.
Legalisering of doormigratie als terugkeer niet mogelijk is
De ChristenUnie erkent dat terugkeer voor afgewezen asielzoekers het uitgangspunt is, maar als dit niet mogelijk blijkt, moet er gezocht worden naar een duurzaam perspectief zoals legalisering van verblijf of doormigratie. Dit voorkomt langdurige uitzichtloze situaties van illegaliteit en biedt een humane oplossing voor mensen die niet kunnen terugkeren.
“Waar dat niet mogelijk is werken we aan een duurzaam perspectief: doormigratie of legalisering van verblijf.”
GroenLinks-PvdA is tegen de strafbaarstelling van illegaliteit en wil voorkomen dat mensen zonder papieren op straat belanden. Ze pleiten voor een humaan beleid waarbij iedereen recht heeft op basisvoorzieningen, en zetten in op effectieve terugkeerprocedures zonder criminalisering van mensen zonder verblijfsstatus.
Tegen strafbaarstelling van illegaliteit
GroenLinks-PvdA verzet zich expliciet tegen het strafbaar stellen van illegaliteit. Ze vinden dat mensen zonder papieren niet gecriminaliseerd moeten worden en dat hun basisrechten, zoals zorg en onderdak, gewaarborgd moeten blijven. Dit standpunt is ingegeven door het streven naar een menswaardig en rechtvaardig migratiebeleid.
“We zijn tegen de strafbaarstelling van illegaliteit.”
“Iedereen die in Nederland verblijft, heeft recht op eerste levensbehoeften als zorg, onderdak, voedsel en rechtsbijstand.”
Voorkomen van dakloosheid onder mensen zonder papieren
De partij wil voorkomen dat mensen zonder papieren en zonder perspectief op terugkeer op straat moeten leven. Dit beleid is bedoeld om humanitaire problemen te voorkomen en de samenleving te beschermen tegen de negatieve gevolgen van dakloosheid onder deze groep.
“We voorkomen zo veel mogelijk dat deze mensen zonder papieren en perspectief op straat moeten leven.”
Volt beschouwt mensen niet als illegaal en wil de strafbaarstelling van illegaliteit afschaffen. Ze pleiten voor het waarborgen van basisrechten en toegang tot voorzieningen voor ongedocumenteerden, inclusief opvang, gezondheidszorg en arbeidsrechten. Volt kiest voor een humane benadering waarbij niemand wordt uitgesloten van fundamentele rechten, ongeacht verblijfsstatus.
Strafbaarstelling van illegaliteit afschaffen
Volt vindt dat niemand als illegaal bestempeld mag worden en wil de strafbaarstelling van illegaliteit uit de wet halen. Dit standpunt is gebaseerd op het idee dat iedereen recht heeft op een menswaardige behandeling en toegang tot basisvoorzieningen, ongeacht verblijfsstatus. Het adresseren van illegaliteit als strafbaar feit wordt gezien als onmenselijk en ineffectief.
“Geen mens is illegaal. Volt schaft de strafbaarstelling illegaliteit af. Verder worden opvang en begeleiding door maatschappelijk middenveld en gespecialiseerde diensten gefinancierd. De bed-bad-brood-regeling wordt in ere hersteld en toegang tot gezondheidszorg en arbeidsrechten wordt gegarandeerd. Gemeenten krijgen hiervoor financiële ondersteuning.”
Toegang tot werk en voorzieningen voor ongedocumenteerden
Volt wil dat ook ongedocumenteerden toegang krijgen tot werk, een burgerservicenummer (BSN) en de mogelijkheid om belasting te betalen. Dit beleid is bedoeld om uitbuiting te voorkomen en bij te dragen aan integratie en zelfredzaamheid, in plaats van mensen in een illegale en kwetsbare positie te houden.
“Ook ongedocumenteerden en derdelanders met een visum kunnen een BSN krijgen, werken en belasting betalen.”
Toegang tot onderwijs voor ongedocumenteerde jongeren
Volt pleit ervoor dat ongedocumenteerde jongeren die in Nederland onderwijs hebben gevolgd, toegang krijgen tot hoger onderwijs tegen het wettelijk collegegeld. Dit voorkomt uitsluiting en biedt perspectief aan jongeren die anders in illegaliteit zouden belanden.
“Ongedocumenteerde jongeren die in Nederland het basis- en/of middelbaar onderwijs hebben gevolgd, moeten toegang krijgen tot hoger onderwijs zodra ze achttien jaar worden. Dat betekent dat we afspraken maken met onderwijsinstellingen en het instellingscollegegeld dat niet-EU/ EER-studenten normaliter moeten betalen, verlagen naar het wettelijk collegegeld, naar voorbeeld van de pilot in Amsterdam.”
D66 is tegen het strafbaar stellen van illegaliteit en pleit voor een menswaardige benadering van mensen zonder verblijfsstatus. De partij wil snelle en realistische procedures voor terugkeer of perspectief in Nederland, en zet in op afspraken met herkomstlanden om terugkeer te versnellen, bij voorkeur op Europees niveau.
Tegen strafbaarstelling van illegaliteit
D66 vindt het onwenselijk om illegaliteit strafbaar te stellen en wil mensen zonder verblijfsstatus een realistisch perspectief bieden, hetzij in Nederland, hetzij door terugkeer. Dit standpunt is gebaseerd op het idee dat strafbaarstelling niet bijdraagt aan een humane en effectieve omgang met mensen zonder papieren.
“We zijn tegen de strafbaarstelling van illegaliteit. We zorgen ook voor realistisch perspectief voor mensen zonder verblijfstatus. Mensen worden geholpen met een toekomst in Nederland of terugkeer naar het land van herkomst.”
Snellere terugkeer door afspraken met herkomstlanden
D66 wil dat mensen zonder verblijfsstatus sneller terugkeren naar hun land van herkomst, en wil hierover concrete afspraken maken met herkomstlanden, bij voorkeur op Europees niveau. Dit moet bijdragen aan een effectiever en menselijker migratiebeleid.
“D66 wil voor mensen zonder verblijfsstatus snellere terugkeer naar land van herkomst. Hierover maken we afspraken met herkomstlanden, bij voorkeur doen we dat op Europees niveau.”
FVD wil illegaal verblijf in Nederland actief ontmoedigen en bestraffen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het strafbaar stellen van illegaliteit, het actief opsporen en uitzetten van illegalen, en het beëindigen van gemeentelijke regelingen die illegaal verblijf faciliteren. De partij streeft naar een streng en afschrikkend beleid om Nederland onaantrekkelijk te maken voor mensen zonder verblijfsrecht.
Illegaal verblijf strafbaar stellen en actief uitzetten
FVD wil dat illegaal verblijf in Nederland strafbaar wordt en dat er actief wordt ingezet op opsporing en uitzetting van illegalen. Hiermee wil de partij voorkomen dat Nederland een toevluchtsoord wordt voor mensen zonder verblijfsrecht en uitgeprocedeerden.
“We maken illegaal verblijf strafbaar en zetten actief in op opsporing en uitzetting, zodat ons land niet langer een toevluchtsoord is voor uitgeprocedeerden.”
Gemeentelijke regelingen die illegaliteit faciliteren beëindigen
De partij wil dat gemeenten geen voorzieningen meer aanbieden aan mensen die illegaal in Nederland verblijven. Gemeenten die dit toch doen, worden beboet om te voorkomen dat illegaliteit wordt beloond.
“We stoppen gemeentelijke regelingen die illegaal verblijf faciliteren en beboeten gemeenten die dit toch doen, zodat illegaliteit niet beloond wordt.”
NSC erkent het bestaan van illegale migratieroutes en illegale vreemdelingen, en wil deze problematiek aanpakken door legale migratie te bevorderen en illegale instroom te beperken. Ze stellen voor om asielaanvragen buiten de EU te laten plaatsvinden, terugkeerbeleid te verscherpen, en benadrukken dat hulp aan illegale vreemdelingen niet strafbaar mag zijn. De kern van hun visie is een streng, maar menselijk migratiebeleid dat illegale migratie ontmoedigt en legale routes faciliteert.
Alleen legale migratie naar Nederland toestaan
NSC wil illegale migratie tegengaan door alleen legale migratieroutes open te houden en asielaanvragen buiten de EU te laten plaatsvinden. Ze zien illegale migratieroutes als onmenselijk en in handen van mensensmokkelaars, en willen het asielstelsel fundamenteel herzien om illegale instroom te voorkomen.
“De bestaande migratieroutes zijn vaak illegaal, onmenselijk en in handen van mensensmokkelaars. Het asielstelsel moet daarom fundamenteel worden herzien. Dat betekent: opvang in de regio, samenwerking met veilige derde landen en partners als de UNHCR, en het verplaatsen van asielaanvragen en -procedures buiten de Europese Unie. Alleen via legale migratie kunnen mensen in aanmerking komen voor verblijfstatus in Nederland.”
Strenger terugkeerbeleid voor afgewezen asielzoekers
NSC wil illegaal verblijf na afgewezen asielaanvragen tegengaan door het terugkeerbeleid te verscherpen en niet meewerken aan terugkeer strafbaar te stellen. Tegelijkertijd maken ze een uitzondering voor hulp aan illegale vreemdelingen, die niet strafbaar mag zijn.
“Het terugkeerbeleid voor afgewezen asielzoekers moet strenger worden uitgevoerd. Niet meewerken aan terugkeer wordt strafbaar. Ook (huiselijk) geweld moet een grond worden voor intrekking van de verblijfsvergunning. Medemenselijke hulp aan illegale vreemdelingen mag nooit strafbaar worden.”
De SP verzet zich principieel tegen het strafbaar stellen van illegaliteit en het criminaliseren van mensen zonder verblijfsvergunning. Zij vinden dat mensen helpen nooit strafbaar mag zijn en dat ongedocumenteerden toegang moeten houden tot basisvoorzieningen als zorg, voedsel en opvang. De partij ziet het duwen van mensen in illegaliteit als onmenselijk en ineffectief, en pleit voor een menswaardige benadering.
Tegen strafbaar stellen van illegaliteit en hulp aan ongedocumenteerden
De SP vindt het onmenselijk en ineffectief om mensen zonder verblijfsvergunning strafbaar te maken of hen de toegang tot basisvoorzieningen te ontzeggen. Zij willen dat hulp aan deze mensen nooit strafbaar is en dat zij toegang houden tot eerste levensbehoeften. Dit standpunt is gebaseerd op het voorkomen van uitbuiting en mishandeling, en het streven naar een humane oplossing.
“Mensen helpen is nooit strafbaar. Mensen illegaal verklaren slaat nergens op. Het duwt hen het illegale circuit in, waar uitbuiting en mishandeling aan de orde van de dag zijn. Dit is onmenselijk en werkt bovendien niet toe naar een oplossing. Daarom verzetten we ons tegen het strafbaar stellen van mensen die ongedocumenteerd zijn of van mensen die hen helpen. Ongedocumenteerden moeten toegang kunnen krijgen tot eerste levensbehoeften als zorg, voedsel en opvang.”
Sekswerkers en illegaliteit: geen criminalisering, wel bescherming
De SP wil misstanden als mensenhandel en uitbuiting bestrijden, maar zonder sekswerkers de illegaliteit in te drukken. Zij kiezen voor bescherming en regulering in plaats van criminalisering.
“We bestrijden misstanden als mensenhandel en seksuele uitbuiting, zonder de mensen om wie het gaat de illegaliteit in te drukken.”