Verkiezingsprogramma's 2025 overik wil betaalbare huizen, op wie moet ik stemmen?
De SGP erkent het grote tekort aan betaalbare woningen en wil dat de overheid weer meer regie neemt in de volkshuisvesting. Hun belangrijkste voorstellen zijn: fors meer (ook buitenstedelijk) bouwen, het versnellen van procedures, het stimuleren van betaalbare koop- en huurwoningen voor starters, middeninkomens en senioren, en het verruimen van mogelijkheden voor woningcorporaties. De SGP wil dat de overheid actief stuurt op een gevarieerd en betaalbaar woningaanbod, met prioriteit voor de groepen waar de nood het hoogst is.
Overheid moet regie nemen en fors meer bouwen
De SGP vindt dat de markt het woningtekort niet oplost en wil dat de overheid weer verantwoordelijkheid neemt voor volkshuisvesting, met nadruk op het bouwen van betaalbare woningen voor starters, middeninkomens en senioren. Ze pleiten voor snelle bouw, ook buiten de stad, en het benutten van bestaande voorraad door splitsen en optoppen. De overheid moet procedures versnellen en belemmerende regels schrappen.
“Jarenlang is volkshuisvesting als een markt gezien. De SGP ziet dat de markt helaas niet alles even goed oppakt. Zo is er een groot tekort aan betaalbare (huur)woningen. Volkshuisvesting wordt daarom weer echt een verantwoordelijkheid van de overheid, uiteraard samen en met hulp van alle andere betrokkenen.”
“Niet alleen het aanbod, het aantal woningen moet omhoog. Er komt wat de SGP betreft ook meer aandacht voor de toegenomen vraag.”
“We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten. Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd.”
“De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is. De meeste aandacht gaat daarbij eerst uit naar het segment waar de nood het hoogst is.”
“De Rijksoverheid moet bijspringen met extra budget.”
“Bouwregels moeten meewerken en niet tegenwerken. Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd. De huidige woningnood vraagt om doorbraken op dit gebied.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
Meer ruimte voor woningcorporaties en middenhuur
De SGP wil dat woningcorporaties meer mogen bouwen voor middeninkomens en dat het aanbod in de middenhuursector groeit. Ze willen sloop/verkoop van sociale huurwoningen beperken en compenseren met nieuwbouw, en verhuurders moeten rekening houden met de portemonnee van huurders.
“Woningcorporaties hebben op dit moment de mogelijkheid om incidenteel en onder strenge voorwaarden óók te bouwen voor andere groepen dan mensen met een laag inkomen, bijvoorbeeld voor middeninkomens. Dat is belangrijk en daarom worden de mogelijkheden daarvoor verruimd.”
“Sloop of verkoop van sociale huurwoningen door woningcorporaties mag alleen onder strenge voorwaarden, zo mogelijk gecompenseerd door nieuwbouw.”
“Het is tijd om het evenwicht weer te herstellen, zodat vooral de middenhuursector weer kan groeien. Dit kan door de rendementen te verhogen door aanpassingen in de belasting op vermogen. Of door verbeteringen in de verhuurregelgeving.”
“Met het oog op bijvoorbeeld verduurzaming en andere stijgende lasten is het redelijk dat verhuurders de huur jaarlijks laten stijgen. Daarbij moeten de verhuurders wél rekening houden met de portemonnee van de huurders.”
Betaalbaarheid voor starters en eenverdieners beschermen
De SGP wil dat de financieringsruimte voor hypotheken niet onnodig wordt beperkt voor starters en eenverdieners, en dat hypotheeknormen beheerst dalen. Ze zijn geen voorstander van afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, maar staan open voor herziening zolang het eigenwoningbezit wordt bevorderd.
“De SGP wil de financiering voor bijvoorbeeld starters en eenverdieners niet onnodig inperken. In de berekening van de financieringsruimte voor hypotheken moet daarom rekening worden gehouden met een uitgavenpatroon dat recht doet aan de persoonlijke omstandigheden.”
“De leennormen moeten niet nog verder stijgen, maar beheerst dalen.”
“De SGP is geen voorstander van afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, maar staat niet afwijzend tegenover een herziening ervan.”
“Het uitgangspunt blijft dat eigenwoningbezit wordt bevorderd.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
De SGP wil dat extra lokale eisen en juridische procedures de bouw niet onnodig vertragen. Ze pleiten voor minder bezwaarprocedures en snellere besluitvorming, met meer aandacht voor de positie van woningzoekenden.
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
“Juridische procedures moeten ruimte krijgen, zolang het niet leidt tot traineren van projecten. In deze procedures wordt niet alleen de mening van de huizenbezitter, maar ook de positie van de woningzoekende meer meegenomen.”
“Ook wordt het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
Regionale spreiding en lokale initiatieven stimuleren
De SGP vindt dat niet alleen in grote steden, maar ook in regio’s stevig gebouwd moet worden. Lokale besturen krijgen ruimte voor initiatieven die aansluiten bij lokale behoeften, zoals jongeren in het dorp houden.
“Regionale spreiding van nieuwbouw is belangrijk. Niet alleen in de grote steden, maar ook in de regio moet stevig gebouwd worden.”
“De SGP vindt dat het lokale bestuur een grote rol heeft in de woningbouwopgave. Zij krijgen daarom veel ruimte voor lokale initiatieven, gebaseerd op lokale behoeften. Denk aan een ‘straatje erbij’ of maatregelen om jongeren in het dorp te houden.”
BVNL vindt dat betaalbare huizen vooral bereikt worden door minder overheidsbemoeienis, het schrappen van regels en het stimuleren van bouwen via de vrije markt. Ze willen onder andere het splitsen van woningen vergunningsvrij maken, sociale woningbouw door corporaties toestaan, immigratie beperken en huurregulering afschaffen. Hun kernvisie is dat deregulering en het terugtrekken van de overheid de woningmarkt betaalbaarder maakt.
Overheid trekt zich terug uit de woningmarkt
BVNL stelt dat overheidsregulering en bureaucratie de woningmarkt verstoren en dat minder regels en meer marktwerking leiden tot meer en betaalbaardere woningen. Ze willen onder andere de Wet betaalbare huur en de Wet goed verhuurderschap afschaffen, en huurcontracten vrijer maken.
Meer bouwen door deregulering en vergunningsvrij splitsen
BVNL wil het woningaanbod vergroten door het splitsen van grote woningen vergunningsvrij te maken, het optoppen van gebouwen toe te staan en het bouwproces te versnellen. Dit moet direct zorgen voor meer woningen zonder extra ruimtebeslag.
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
“Verbeter, vereenvoudig en versnel het vergunningsproces voor bouwvergunningen.”
Beperken immigratie om woningdruk te verlagen
BVNL ziet immigratie als een belangrijke oorzaak van de woningnood en wil het aantal nieuwkomers sterk beperken, inclusief een asielstop, om de druk op de woningmarkt te verminderen en zo huizen betaalbaarder te maken.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
Meer sociale woningen door woningcorporaties
BVNL wil woningcorporaties meer ruimte geven om sociale huurwoningen te bouwen en deze onder gunstige voorwaarden te verkopen aan huurders, zodat het aanbod voor lagere inkomensgroepen groeit.
Afschaffen huurtoeslag en huurregulering
BVNL wil de huurtoeslag en huurregulering afschaffen, omdat zij vinden dat deze regelingen de markt verstoren en bureaucratie veroorzaken. Zolang de huurtoeslag bestaat, moet deze alleen voor Nederlanders gelden.
“Huurtoeslag (huursubsidie) schaffen we af, maar zolang deze regeling bestaat is hij alleen beschikbaar voor Nederlanders, niet voor expats en buitenlandse studenten.”
Vergemakkelijken woningdelen en transformatie
BVNL wil woningdelen en studentenhuizen weer toestaan en het makkelijker maken om bedrijfsruimtes naar woningen om te bouwen, om zo het aanbod voor jongeren en studenten te vergroten.
Forum voor Democratie (FVD) wil betaalbare huizen realiseren door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, vooral door het schrappen van klimaat- en stikstofregels en het beperken van sociale huur. Ze willen het kopen van een huis aantrekkelijker maken via behoud en uitbreiding van hypotheekrenteaftrek, een lage overdrachtsbelasting en het niet meetellen van studieschuld bij hypotheekaanvragen. De kern van hun visie is: minder overheidsbemoeienis, meer vrijheid voor kopers en verhuurders, en voorrang voor Nederlanders op de woningmarkt.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, regels schrappen
FVD wil het woningaanbod vergroten door jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen, vooral door het schrappen van belemmerende regels zoals klimaat- en stikstofwetgeving. Ze stellen dat dit bouwen goedkoper en sneller maakt, en richten zich op het middensegment en koopwoningen met voorrang voor Nederlanders.
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe huizen, met voorrang voor Nederlanders. Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af, en ook verplichte duurzaamheids- en energielabel eisen verdwijnen.”
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“Geen verduurzaming van het huidige woningaanbod waardoor kapitaal beschikbaar komt voor de aanbouw van nieuwe woningen. We schrappen de klimaat- en milieuregels die de bouwsector beknellen.”
Kopen aantrekkelijker maken: hypotheekrenteaftrek, lage overdrachtsbelasting, startersvrijstelling
FVD wil het kopen van een huis betaalbaarder maken door de hypotheekrenteaftrek te behouden en het maximale aftrektarief te verhogen, de overdrachtsbelasting te verlagen naar 2% (met volledige vrijstelling voor starters), en het niet meetellen van studieschuld bij hypotheekaanvragen. Dit moet vooral starters en doorstromers helpen.
“De hypotheekrenteaftrek behouden we en het maximale aftrektarief gaat terug omhoog naar 52%. De overdrachtsbelasting wordt 2% voor iedereen, met uitzondering van starters, die een volledige vrijstelling ontvangen.”
“We behouden de hypotheekrenteaftrek en brengen het maximale aftrektarief terug omhoog naar 52%, zodat huiseigenaren betaalbaar kunnen blijven wonen.”
“We zetten de overdrachtsbelasting vast op 2%, ook voor bedrijven en investeerders, zodat de woningmarkt toegankelijk blijft voor iedereen.”
“We schrappen de leeftijds- en woningprijsgrens uit de startersvrijstelling; de eerste woning is altijd vrij van overdrachtsbelasting, zodat kopen bereikbaar wordt voor iedereen.”
“Studieschuld mag nooit meetellen bij een hypotheekaanvraag, maar een goede huurgeschiedenis wél.”
“We tellen studieschulden niet mee bij hypotheekaanvragen, deze zijn immers risicoloos voor de bank omdat ze gepauzeerd kunnen worden, zodat starters sneller een huis kunnen kopen.”
Minder sociale huur, meer vrijheid voor verhuurders
FVD wil het aandeel sociale huurwoningen verkleinen en verhuurders meer vrijheid geven, onder andere door het afschaffen van de Wet Betaalbare Huur en het stoppen van voorrang voor statushouders. Ze stellen dat dit het aanbod in de huurmarkt vergroot, vooral in het middensegment.
“We schaffen de Wet Betaalbare Huur af om de huurmarkt te vitaliseren en geven verhuurders vrije keuze in huurders. Sociale huurwoningen worden beperkt, met voorrang voor Nederlanders boven statushouders.”
“De Wet Betaalbare Huur is een aanval op het eigendomsrecht en leidt tot minder aanbod. Wij schaffen deze wet af, zodat verhuurders weer durven investeren en middenhuurwoningen terugkeren.”
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, zodat de markt gezonder wordt en minder afhankelijk van de overheid.”
“We stoppen met het huisvesten van statushouders in de sociale sector en geven Nederlanders altijd voorrang.”
De SP kiest radicaal voor betaalbare woningen door grootschalige bouw van sociale en betaalbare huurwoningen, het bevriezen van huren en het terugdringen van marktwerking en speculatie. De partij wil woningen weer als recht voor iedereen, niet als handelswaar, en investeert fors in volkshuisvesting, met meer zeggenschap voor huurders en gemeenten. Hun visie is dat wonen een basisrecht is en geen bron van winst voor beleggers.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP wil het woningtekort oplossen door één miljoen extra betaalbare huurwoningen te realiseren, met een maximale huur van 800 euro. Dit gebeurt via nieuwbouw, ombouw van leegstaande panden, splitsen, optoppen en het terugkopen van te dure huurwoningen. De partij stelt dat grootschalige publieke investeringen nodig zijn om wonen weer betaalbaar te maken.
“Wij bouwen één miljoen betaalbare huurwoningen, bevriezen de huren en geven bewoners weer zeggenschap over hun huis en hun buurt. Want huizen zijn niet voor winst, maar voor mensen om in te wonen.”
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Met dit geld bouwen we honderdduizenden betaalbare, duurzame huurwoningen van hoge kwaliteit, zonder winstoogmerk. Voor starters, gezinnen en ouderen in buurten waar je prettig woont en graag blijft.”
Huren bevriezen en woonlasten verlagen
Om directe betaalbaarheid te garanderen, wil de SP de huren bevriezen en het puntensysteem aanpassen zodat de kwaliteit van de woning leidend is, niet de WOZ-waarde. Dit moet voorkomen dat mensen uit hun buurt worden gedreven door stijgende woonlasten.
Marktwerking en speculatie terugdringen
De SP wil beleggers en speculanten weren uit de woningmarkt door grondspeculatie zwaarder te belasten, leegstand aan te pakken en woningen niet langer als handelswaar te behandelen. Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om betaalbare woningen te realiseren en speculanten kunnen worden onteigend.
“We laten het oude systeem achter ons, waarin beleggers de dienst uitmaken en betaalbaarheid verdwijnt.”
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen.”
“Woningen zijn er voor mensen, niet voor beleggers. We voeren een landelijke woonplicht in.”
Sociale huur toegankelijk maken voor middeninkomens
De SP wil sociale huurwoningen niet alleen voor de laagste inkomens, maar ook voor middeninkomens beschikbaar maken. Zo moeten bijvoorbeeld leraren, politieagenten en zorgverleners niet langer zijn aangewezen op dure vrije sector huur.
“We draaien de inperkingen van minister Blok terug en herstellen het recht op betaalbaar wonen voor velen. Zo zorgen we ervoor dat politieagenten, leraren, zorgverleners en andere mensen met een normaal inkomen niet langer vastzitten aan torenhoge huren op de vrije markt.”
“Wonen is een recht, geen gunst. Daarom maken we sociale huur weer toegankelijk voor een brede groep mensen. Ook voor middeninkomens.”
Meer zeggenschap voor huurders en gemeenten
De SP wil dat huurders en gemeenten meer invloed krijgen op woningbouw, renovatie en beheer. Woningcorporaties worden weer verenigingen met verantwoording aan huurders, en gemeenten krijgen de regie over woningbouw en grond.
“We maken van woningcorporaties weer verenigingen, met een bestuur dat verantwoording aflegt aan de huurders. Zo zorgen we dat bewoners samen beslissen over investeringen, onderhoud en toekomstige plannen.”
“Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt.”
“Daarnaast versterken we de zeggenschap van bewoners en gemeenten over de ontwikkeling van bouwprojecten. Lokale gemeenschappen krijgen meer inspraak en beslissingsrecht, zodat plannen aansluiten bij de behoeften van de buurt en sociale woningen niet verloren gaan aan commerciële belangen.”
DENK maakt van betaalbare huisvesting een topprioriteit en wil dat de overheid actief ingrijpt om het woningtekort en de hoge woonlasten aan te pakken. Ze stellen voor om fors meer betaalbare woningen te bouwen, huren te reguleren, sociale huur uit te breiden en innovatieve financieringsvormen zoals rentevrije hypotheken mogelijk te maken. Hun visie is dat wonen een fundamenteel recht is en dat de overheid de regie moet nemen om betaalbare woningen voor iedereen te garanderen.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen
DENK wil het woningtekort snel oplossen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, met een sterke rol voor de overheid. Ze richten zich op het vergroten van het aanbod, vooral in het sociale en middensegment, om starters en mensen met een lager inkomen te helpen.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
Huurregulering en bescherming tegen te hoge huren
Om huren betaalbaar te houden, wil DENK de overheid meer macht geven om huurprijzen te reguleren en huurders beter te beschermen. Dit moet voorkomen dat huren sneller stijgen dan inkomens en uitbuiting door te hoge huren tegengaan.
“Wij staan voor regulering van de huren. De huren worden bevroren indien de huurstijgingen te veel op de koopkracht van mensen drukken. Op de langere termijn mogen de huren niet harder stijgen dan het inkomen van mensen, zodat huurstijgingen niet drukken op de portemonnee. De overheid krijgt de bevoegdheden om dit te bewaken.”
“Wij willen dat de huurprijsbescherming wordt behouden en uitgebreid. Dit betekent dat wij willen dat alle huurders kunnen afdwingen dat zij een rechtvaardige huur betalen. Uitbuiting door te hoge huren wordt verleden tijd.”
“Bij woningen die niet voldoen aan kwaliteitseisen of slecht zijn geïsoleerd, worden huurstijgingen verboden.”
Uitbreiding sociale huur en verruiming toegang
DENK wil meer investeren in sociale huurwoningen en de toegang daartoe verruimen, zodat meer mensen in aanmerking komen voor een betaalbare huurwoning. Ze willen ook de financiële lasten voor woningcorporaties verlagen.
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen. Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft. Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
Innovatieve financieringsvormen voor koopwoningen
Om koopwoningen toegankelijker te maken, stelt DENK voor om rentevrije hypotheken (halalhypotheken) en huurkoopconstructies breed beschikbaar te maken. Dit moet vooral starters en mensen met een lager inkomen helpen om een huis te kopen.
“Om ervoor te zorgen dat een koopwoning voor iedereen beschikbaar is, gaat de overheid er zorg voor dragen dat er ook rentevrije hypotheken beschikbaar komen. Deze rentevrije – of halalhypotheek wordt voor iedereen beschikbaar.”
“Wij nemen ook maatregelen om de huurkoopconstructie beter beschikbaar te maken op de woningmarkt, zodat meer mensen van deze variant gebruik kunnen maken om een woning te verkrijgen.”
Versnellen procedures en aanpak leegstand
DENK wil belemmerende regels en trage procedures schrappen om woningbouw te versnellen. Ook willen ze leegstand en braakliggende grond aanpakken om sneller meer woningen beschikbaar te maken.
“We gaan drastisch procedures versnellen. Dat betekent dat overbodige en belemmerende regelgeving verdwijnt. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bezwaarmogelijkheden tegen woningbouwprojecten te verminderen, de termijnen te versnellen en door middel van het vergroten van de capaciteit procedures sneller te doorlopen.”
“Om leegstand en het niet benutten van grond te kunnen aanpakken, kunnen gemeenten een leegstandsheffing of een heffing op braakliggende grond invoeren.”
De PVV stelt betaalbare woningen centraal in haar programma en wil vooral bouwen voor Nederlanders. De partij belooft een verlaging van sociale huren, meer bouw van sociale huur-, middenhuur- en betaalbare koopwoningen, en het schrappen van voorrang voor statushouders. Daarnaast wil de PVV procedures versnellen, regels versoepelen en extra investeren om het woningtekort aan te pakken.
Verlaging sociale huren en uitbreiding doelgroep
De PVV wil de sociale huren direct met 10% verlagen en de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen, zodat meer mensen hiervoor in aanmerking komen. Dit moet de betaalbaarheid van woningen voor een grotere groep Nederlanders verbeteren.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“De PVV gaat de sociale huren volgend jaar met 10% verlagen. Woningcorporaties compenseren we door voor hen de winstbelasting te schrappen, zodat de bouwopgave niet in gevaar komt. Dat gaan we regelen voor alle sociale huurders. Een betaalbaar dak boven het hoofd voor iedereen.”
Forse extra investering en versnelling woningbouw
De PVV wil fors extra investeren in woningbouw, met een nationaal crisisplan gericht op het bouwen van sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen. Procedures worden versneld en bezwaar maken tegen woningbouw wordt tijdelijk beperkt om sneller te kunnen bouwen.
“Woningbouw moet weer een nationale topprioriteit worden. De PVV wil een nationaal crisisplan voor voldoende woningen. Daar trekken we fors extra geld voor uit. We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto. Waar de woningbouw niet van de grond komt, grijpt de Rijksoverheid in.”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
Geen voorrang meer voor statushouders bij sociale huur
De PVV wil dat statushouders nooit meer voorrang krijgen op sociale huurwoningen, zodat Nederlanders niet langer achtergesteld worden op de wachtlijst.
Buitenstedelijk én binnenstedelijk bouwen, transformatie en versoepeling regels
De PVV wil zowel buitenstedelijk grootschalig bouwen als binnenstedelijk bestaande panden transformeren, splitsen en optoppen. Ook worden regels voor verbouwingen versoepeld en procedures vereenvoudigd.
“Daarnaast moeten we volop buitenstedelijk gaan bouwen: méér nieuwe, grootschalige woningbouwlocaties. Niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken.”
“Binnenstedelijk moet er beter gebruik van de ruimte worden gemaakt: naast woningbouw willen we meer transformatie van kantoor- en bedrijfspanden. Optoppen, splitsen en woningdelen – niets blijft onbenut.”
“Verruimen van de regels (vergunningvrij) voor verbouwingen en aanbouwingen”
Geen nieuwe duurzaamheidseisen en schrappen bouweisen
De PVV wil geen verplichte warmtepomp, geen nieuwe duurzaamheidseisen en het schrappen en vereenvoudigen van bouweisen om de bouw goedkoper en sneller te maken.
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
Aanpak grondspeculatie en inzet planbatenheffing
De PVV wil een planbatenheffing invoeren om de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging deels te benutten voor de bouw van betaalbare woningen en grondspeculatie tegen te gaan.
“Met de invoering van een planbatenheffing zetten we een deel daarvan in om méér betaalbare woningen te bouwen en gaan we grondspeculatie tegen.”
De VVD stelt betaalbare huizen centraal door fors meer woningen te willen bouwen, regels te schrappen en het eigen woningbezit te stimuleren, vooral voor starters en middeninkomens. De partij wil landelijke regie, minder bouw- en huurregels, en investeert gericht in betaalbare koop- en huurwoningen. Hun kernvisie is dat werken moet lonen en dat iedereen met een normaal inkomen een huis moet kunnen betalen.
Veel meer woningen bouwen met minder regels
De VVD ziet het woningtekort als het grootste probleem en wil dit oplossen door grootschalig te bouwen, regels te schrappen en landelijke regie te voeren. Het doel is dat mensen met een normaal inkomen weer een huis kunnen betalen.
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Niet alleen een straatje erbij, maar hele nieuwe wijken. We gaan flink wat bouwregels schrappen, zodat die huizen ook snel gebouwd worden.”
“We gaan splitsen, optoppen, transformeren en vooral: bouwen, bouwen, bouwen. Een eigen woning voor iedereen is simpelweg belangrijker dan de aanwezigheid van een salamander of een hagedis.”
“Het Rijk krijgt de regie op de ruimtelijke ordening en bouwproductie terug. Gemeenten die bouwrecords breken krijgen een financiële bonus om in nieuwe woningbouwplannen te investeren.”
Meer betaalbare koopwoningen voor starters en middeninkomens
De VVD wil het eigen woningbezit stimuleren, vooral voor starters en mensen met een normaal inkomen, door een wettelijk aandeel betaalbare koopwoningen in nieuwbouw en gerichte financiële steun.
“Per regio bestaan bouwprojecten voor 25% uit betaalbare koopwoningen. Alle overige (projectmatige) betaalbaarheidseisen laten we in principe los om de bouw aan te jagen.”
“Wij zien het daarom niet alleen als onze taak, maar als onze plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een eigen huis kan bemachtigen. Niet alleen de happy few, maar mensen met een gewone baan moeten een koophuis kunnen betalen.”
“We gaan weer koopwoningen bouwen, zodat die eigen plek onder de zon voor iedereen te bereiken is.”
Meer betaalbare huurwoningen en stimuleren particuliere verhuur
De VVD wil meer betaalbare huurwoningen bouwen, regels voor verhuur versoepelen en investeren in een aantrekkelijker klimaat voor particuliere verhuurders.
“We bouwen veel meer betaalbare huurwoningen en maken hier heldere afspraken over met investeerders en corporaties. Ook voor particulieren moet het aantrekkelijk worden om te investeren in huurwoningen en verhuur moet weer lonen.”
“We willen dat er veel meer private huurwoningen worden gebouwd, zodat de huurprijs omlaaggaat. We schrappen de Wet betaalbare huur, de lokale zelfbewoningsplicht en het verbod op tijdelijke contracten.”
Starters gericht ondersteunen bij koop en sparen
De VVD wil starters helpen met speciale hypotheken, spaarregelingen en het uitbreiden van fondsen voor betaalbare koopwoningen.
“Om starters te helpen bij het kopen van hun eerste huis en hun maandlasten te verlagen, stimuleren we het gebruik van startershypotheken en hypotheken met een langere looptijd.”
“We willen dat starters makkelijker kunnen sparen voor een huis. Daarom willen we dat starters geld specifiek kunnen oormerken buiten de heffingsvrije voet voor de koop van een eigen huis.”
Doorstroming bevorderen en scheefwonen aanpakken
De VVD wil doorstroming op de woningmarkt stimuleren door ouderen en scheefwoners te laten verhuizen naar passende woningen, zodat bestaande huizen vrijkomen voor anderen.
“Als er aantrekkelijke seniorenwoningen of betaalbare doorgroeiwoningen bijkomen, komen empty nesters en scheefwoners in beweging.”
“Om sociale huurwoningen beschikbaar te houden voor de mensen die deze woningen het hardst nodig hebben, komt er een jaarlijkse inkomenstoets voor sociale huurwoningen, om te bepalen of de huurprijs nog passend is.”
BIJ1 kiest radicaal voor betaalbare woningen door de woningmarkt te onttrekken aan commerciële belangen en wonen als basisrecht centraal te stellen. Ze willen huren fors verlagen, 1 miljoen sociale woningen bouwen via een nationaal bouwbedrijf, huisjesmelkers streng aanpakken en de vrije huursector afschaffen. Hun beleid is gericht op structurele hervorming: woningen zijn voor mensen, niet voor winst.
Huren fors omlaag en vrije sector afschaffen
BIJ1 wil alle huren verlagen, bindende maximumprijzen invoeren (ook in de vrije sector), en de vrije huursector volledig afschaffen. Hiermee willen ze direct de woonlasten verlagen en misbruik door verhuurders tegengaan.
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“De ‘vrije’ huursector schaffen we af. Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt op basis van de kwaliteit van een woning. Ook bestaande contracten.”
1 miljoen sociale woningen bouwen via nationaal bouwbedrijf
BIJ1 wil een nationaal bouwbedrijf oprichten dat zonder winstoogmerk 1 miljoen sociale woningen bouwt. Hiermee willen ze het woningaanbod vergroten en de macht van commerciële projectontwikkelaars en speculanten doorbreken.
“1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
“We richten een nationaal bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
Huisjesmelkers en beleggers streng aanpakken
BIJ1 wil huisjesmelkers en grote beleggers hard aanpakken door strengere regels, boetes, onteigening bij leegstand, en het terugpakken van grond en woningen. Dit moet misbruik en woekerhuren tegengaan.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“We gaan huisjesmelkers stevig aanpakken en huurders tegen hen beschermen. We voeren een verhuurvergunning met strenge kwalificatie-eisen in, die kan worden afgenomen bij overtredingen.”
“We beginnen met grond en gebouwen terugpakken van de grootste private beleggers en particuliere huisjesmelkers.”
Woningcorporaties en wooncoöperaties onder publieke en democratische controle
BIJ1 wil woningcorporaties nationaliseren en democratiseren, en wooncoöperaties stimuleren. Zo willen ze de zeggenschap van bewoners vergroten en speculatie tegengaan.
“Alle bestaande woningcorporaties worden genationaliseerd.”
“Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en maken we democratisch. Bewonerscommissies krijgen een vooraanstaande, bindende rol in het maken van de regels.”
“Wonen in zelfbeheer en wooncoöperaties worden gestimuleerd. We richten democratisch georganiseerde regionale wooncoöperaties op...”
De ChristenUnie vindt betaalbare woningen een eerste levensbehoefte en wil fors investeren in het bouwen van betaalbare huizen voor mensen met een gewoon inkomen. Ze stellen voor om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan minstens tweederde betaalbaar is, met een nadruk op sociale huur en koopwoningen voor starters. Hun aanpak combineert meer regie door de overheid, financiële ruimte voor woningcorporaties, versnelling van procedures en het eerlijker maken van de woningmarkt.
Minstens tweederde van nieuwbouw betaalbaar maken
De ChristenUnie wil dat minimaal tweederde van alle nieuw te bouwen woningen betaalbaar is, waaronder 30% sociale huur. Dit moet de kansen vergroten voor starters, gezinnen en mensen met een modaal inkomen, en de groeiende ongelijkheid op de woningmarkt tegengaan.
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
“Om dat aan te moedigen bouwen we in alle dorpen en steden twee derde betaalbare koop- en huurwoningen, waaronder 30 procent sociale huur.”
Meer investeringsruimte voor woningcorporaties
Om betaalbare woningen te realiseren, wil de ChristenUnie woningcorporaties meer financiële ruimte geven, zodat zij meer kunnen bouwen en investeren in zowel sociale huur als middenhuur.
“Om dat mogelijk te maken, geven we woningcorporaties meer financiële ruimte. Ze mogen een deel van hun winst opnieuw investeren in nieuwe woningen (de herbestedingsreserve), dat levert elk jaar een miljard euro extra op voor meer betaalbare huizen.”
“We voeren bestaande afspraken over woningbouw ... zo snel mogelijk uit. Ook komt er een langetermijnplan van het ministerie van Volkshuisvesting, zodat bouwers weten waar ze aan toe zijn.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
De ChristenUnie wil de bouw van betaalbare woningen versnellen door vergunningprocedures eenvoudiger en sneller te maken, zodat het woningaanbod sneller groeit.
“We versimpelen en versnellen daarom vergunningprocedures, zodat de meeste tijd kan worden besteed aan het bouwen zelf.”
Betaalbare koopwoningen voor starters
Naast sociale huur wil de ChristenUnie ook meer betaalbare koopwoningen realiseren, met speciale aandacht voor starters die nu moeilijk aan een huis komen.
“Daarom breiden we het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit, zodat ook starters eindelijk een kans krijgen op de koopmarkt.”
Huurprijzen reguleren en huursubsidie hervormen
De ChristenUnie wil huurprijzen minder hard laten stijgen, de Wet betaalbare huur behouden en de huurtoeslag vervangen door een inkomensafhankelijke huursubsidie om huren betaalbaar te houden.
“De huren moeten minder hard stijgen dan in voorgaande jaren, door ze niet meer te koppelen aan loonstijgingen maar aan de gemiddelde prijsontwikkeling over meerdere jaren. De Wet betaalbare huur blijft bestaan.”
“De huurtoeslag wordt omgezet in een huursubsidie, gebaseerd op het inkomen van twee jaar geleden, zodat er geen risico meer is op naheffingen en schulden.”
Eerlijker grondbeleid en aanpak grondspeculatie
De ChristenUnie wil de waardestijging van bouwgrond eerlijker verdelen en grondspeculatie tegengaan, zodat bouwen goedkoper wordt en betaalbare woningen mogelijk blijven.
“De ChristenUnie wil dat deze waardestijging eerlijker wordt verdeeld. Daarom zijn we voor een belasting op de winst die ontstaat als grond bouwgrond wordt (planbatenheffing), we pakken hiermee ook grondspeculatie aan.”
D66 vindt dat iedereen een betaalbaar huis moet kunnen vinden en wil de woningmarkt eerlijker maken door meer betaalbare woningen te bouwen, beleggers zwaarder te belasten en starters te helpen. Ze zetten in op het bouwen van sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen, versoepelen hypotheekregels voor starters, en verlagen de btw op betaalbare woningbouw. D66 wil daarnaast de doorstroming bevorderen en huurders meer bescherming bieden.
Meer betaalbare woningen bouwen (sociaal, middenhuur, koop)
D66 wil het woningtekort aanpakken door fors te investeren in de bouw van betaalbare woningen, met wettelijke quota voor sociale huur en stimulansen voor middenhuur en betaalbare koop. Dit moet ervoor zorgen dat meer mensen een huis kunnen vinden dat bij hun inkomen past.
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop. Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten.”
Starters en jongeren makkelijker aan een huis helpen
D66 wil het voor starters eenvoudiger maken om een huis te kopen door hypotheekregels te versoepelen en de studieschuld niet meer mee te laten tellen bij de hypotheekaanvraag. Dit verlaagt de drempel voor jonge mensen om een betaalbare koopwoning te bemachtigen.
Beleggers zwaarder belasten en belastingvoordeel woningbezit afbouwen
Om speculatie en prijsopdrijving tegen te gaan, wil D66 het belastingvoordeel van woningbezit afbouwen en beleggers zwaarder belasten. Dit moet de huizenmarkt eerlijker maken en de prijzen dempen.
“We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten.”
Huurders meer bescherming en betaalbare huren
D66 wil huurders beter beschermen, onder andere door huurprijsregulering en het verplicht verduurzamen van huurwoningen zonder dat dit leidt tot hogere woonlasten. Zo moeten ook huurders profiteren van betaalbaarheid en verduurzaming.
“Huurders krijgen meer bescherming en zeggenschap over verduurzaming.”
“Ook huurders moeten profiteren van de verduurzaming van hun huis. Verhuurders worden verplicht om huizen met een slecht energielabel te verbeteren. Ze mogen die investering op termijn terugverdienen via een bescheiden huurverhoging, maar wel zodat huurders er per saldo altijd op vooruitgaan.”
Doorstroming bevorderen op de woningmarkt
D66 wil de doorstroming op de woningmarkt verbeteren, zodat mensen sneller een passende woning kunnen vinden en er meer woningen vrijkomen voor anderen. Dit doen ze onder meer door het bouwen van seniorenwoningen en het oprichten van een Nationale Doorstroombank.
“Voor doorstroming is regie nodig. Het vraagt om heel goede samenwerking tussen banken, huiseigenaren, gemeenten, woningcorporaties en zorgorganisaties. De eerste stap is meer huizen bouwen voor oudere mensen, zodat wie dat wil, kan verhuizen naar een passende plek.”
“We richten een Nationale Doorstroombank op. Die geeft oudere mensen zekerheid over hun toekomstige woonlasten als zij verhuizen naar een kleinere, passende woning. Zo maken we verhuizen aantrekkelijker.”
NSC vindt dat betaalbare woningen een basisvoorwaarde zijn voor bestaanszekerheid en wil fors inzetten op de bouw van meer sociale huurwoningen en betaalbare huur- en koopwoningen. Ze willen procedures versnellen, marktpartijen en corporaties verplichten tot het bouwen van betaalbare woningen, huurprijzen begrenzen en speculatie tegengaan. Hun aanpak is gericht op structurele regie door de overheid, concrete bouwdoelstellingen en bescherming van huurders en starters.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, waarvan 30% sociaal
NSC wil het woningtekort aanpakken door fors meer woningen te bouwen, met een nadruk op sociale huur en betaalbare segmenten. Ze stellen een concreet bouwdoel en willen dat de overheid regie voert en knopen doorhakt waar nodig.
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“De overheid moet daarom meer regie nemen en besluiten afdwingen om meer huizen te bouwen. Nieuw Sociaal Contract zet daarbij vol in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare huur- en koopwoningen zodat iedereen een passend huis kan vinden.”
Huurprijzen begrenzen en huurders beschermen
Om betaalbaarheid te garanderen, wil NSC maximale huurverhogingen instellen en een huurregister invoeren. Dit beschermt huurders tegen buitensporige stijgingen en ongewenst verhuurgedrag.
“Om huren betaalbaar te houden, worden huurverhogingen in de sociale sector gemaximeerd op inflatie. Voor midden-huur en de vrije sector geldt een maximum van inflatie plus 1%.”
“Huurders beschermen: een maximum stellen aan huren in de sociale huursector en midden-huur en het invoeren van een huurregister.”
Meer betaalbare koopwoningen voor starters en middeninkomens
NSC wil de toegang tot betaalbare koopwoningen vergroten door het bedrag voor 'betaalbaar' te verlagen, startersleningen te stimuleren en speculatie te ontmoedigen.
“We verlagen het bedrag wat er verstaan wordt onder een betaalbare koopwoning, zodat ook eenverdieners toegang krijgen tot de woningmarkt. We stimuleren startersleningen, koopgarantconstructies en erfpachtalternatieven, waaraan het Rijk meebetaalt.”
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
Versnellen van procedures en aanpak bureaucratie
NSC wil bouwprocedures versnellen en bezwaar- en beroepsmogelijkheden beperken om sneller betaalbare woningen te realiseren.
“De gemeentelijke goedkeuring van bouwplannen wordt aan strikte termijnen gebonden en de mogelijkheden voor bezwaar en beroep worden ingeperkt.”
“We investeren € 2 miljard extra in een versnellingsfonds voor de woningmarkt. Met het geld worden woningbouwprojecten sneller uitgewerkt, concrete knelpunten aangepakt en vergunningen eerder verleend.”
Langjarige afspraken met woningcorporaties over betaalbare bouw
Om continuïteit te waarborgen, wil NSC verplichte afspraken met corporaties over het bouwen van sociale huur- en betaalbare middenhuur- en koopwoningen.
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035. Deze prestatieafspraken tussen Rijk en woningcorporaties zijn gekoppeld aan heldere woningbouwdoelen per regio.”
“We zetten nadrukkelijk in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare midden-huur en -koopwoningen.”
BBB belooft meer betaalbare woningen te realiseren door het stimuleren van nieuwbouw, het versoepelen van regels en het beschermen van koopkracht voor starters en middeninkomens. De partij wil vooral bouwen voor de middengroepen, sociale huurwoningen uitbreiden, en lokale woningzoekenden voorrang geven. BBB is tegen extra belasting op woningen en wil verhuurders behouden door minder strenge huurregulering.
Meer betaalbare woningen bouwen voor middeninkomens en starters
BBB richt zich op het vergroten van het aanbod betaalbare woningen, met nadruk op nieuwbouw voor middeninkomens en starters. Ze willen dat twee derde van de nieuwe huizen betaalbaar is, stimuleren sociale woningbouw, en geven voorrang aan mensen met lokale binding of maatschappelijke beroepen.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur. Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen. Wat BBB betreft, komen er meer woningen voor de middengroepen.”
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen. Dit kan nu al voor 50 procent van de woningen (nieuwbouw). Voor BBB mag dit hoger worden.”
“Er komen starterscontracten zodat verhuren aan starters op de woningmarkt aantrekkelijker wordt.”
Geen extra belasting op woningen en behoud hypotheekrenteaftrek
BBB wil de betaalbaarheid van koopwoningen beschermen door geen extra belasting op overwaarde te heffen en de hypotheekrenteaftrek niet verder te beperken. Dit moet het kopen van een huis bereikbaar houden voor meer mensen.
“Belastingheffing van de overwaarde (de waarde van de woning minus de schuld) en verder beperken van de hypotheekrenteaftrek is wat BBB betreft niet aan de orde.”
Minder huurregulering om verhuurders te behouden en huren betaalbaar te houden
BBB is tegen de Wet betaalbare huur en wil verhuurders behouden door regels te versoepelen, zodat het aanbod van huurwoningen niet verder afneemt. Ze willen eerlijkere puntentellingen en meer ruimte voor tijdelijke huurcontracten.
“We willen de Wet betaalbare huur dan ook afschaffen omdat deze leidt tot het aanzienlijk verminderen van huurwoningen. Want veel particuliere verhuurders verkopen hun woningen, mede door strengere regels.”
“We willen regels aanpassen zodat verhuurders woningen blijven aanbieden in plaats van verkopen. Denk aan eerlijkere puntentellingen voor huurprijzen (woningwaardering), bijvoorbeeld geen strafpunten meer voor het ontbreken van buitenruimte.”
Versoepelen van bouw- en verhuurregels
BBB wil procedures voor nieuwbouw versnellen, splitsen en delen van woningen vergemakkelijken, en minder belemmerende regels voor verhuur en studentenhuisvesting. Dit moet het woningaanbod snel vergroten en betaalbaarheid verbeteren.
“De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd.”
“Vergunningsvrij splitsen. BBB zet in op het vergunningsvrij delen en splitsen van woningen die zich daarvoor lenen. Bijbouwen moet gemakkelijker worden. BBB wil verhuur aantrekkelijker maken, ook kamerverhuur. Regels die daarvoor belemmerend werken, horen te worden afgeschaft.”
“We willen ook versoepeling van de verhuurregels voor studentenhuisvesting.”
Het CDA wil de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder maken door fors meer woningen te bouwen, met nadruk op betaalbare huur- en koopwoningen voor starters, gezinnen en ouderen. Ze stellen voor om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan twee derde betaalbaar), de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen en bezwaarprocedures te verkorten om sneller te kunnen bouwen. Daarnaast willen ze de huurmarkt versterken, onder meer door meer middenhuurwoningen te realiseren en sociale huur betaalbaar te houden.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, twee derde betaalbaar
Het CDA wil het woningtekort aanpakken door fors meer woningen te bouwen, met een duidelijke focus op betaalbaarheid en specifieke aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Dit moet de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de woningmarkt vergroten.
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
“Woningzoekende op 1 – Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen voor meer betaalbaarheid
Het CDA erkent dat het huidige fiscale systeem starters benadeelt en wil de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen. De opbrengst wordt gebruikt om de inkomstenbelasting te verlagen, met als doel de woningmarkt eerlijker en betaalbaarder te maken.
“Ons expliciete doel is de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder te maken. Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
“De geleidelijke afbouw vindt plaats over een lange transitieperiode van dertig jaar, zodat huiseigenaren die met de aftrek rekening hebben gehouden in hun financiële planning, niet in de knel komen.”
Snellere bouw door minder regels en kortere procedures
Om sneller betaalbare woningen te realiseren, wil het CDA bezwaarprocedures verkorten en regelgeving vereenvoudigen. Dit moet de bouwproductie versnellen en juridische vertragingen verminderen.
Meer middenhuurwoningen en betaalbare huur
Het CDA wil het tekort aan betaalbare huurwoningen in het middensegment aanpakken, zodat ook mensen met een middeninkomen toegang krijgen tot passende woningen. Ze willen hiervoor woningcorporaties meer mogelijkheden geven en sociale huur betaalbaar houden.
“We zetten fors in op het bouwen van nieuwe huurwoningen in het middensegment. Dit is nodig zodat groepen als leraren, verpleegkundigen en politieagenten toegang krijgen tot een passende woning.”
“Voor sociale huur kiezen we voor inflatievolgend huurbeleid. Huurders en verhuurders hebben zo voor een lange termijn zekerheid over hun woonlasten.”
Gemeenten mogen nieuwbouw reserveren voor eigen inwoners en doelgroepen
Het CDA wil gemeenten stimuleren om een deel van de nieuwbouwwoningen te reserveren voor eigen inwoners of specifieke doelgroepen, zoals leraren en zorgmedewerkers, om zo de lokale betaalbaarheid en beschikbaarheid te vergroten.
“We stimuleren gemeenten met de Huisvestingswet een deel van de nieuwbouwwoningen te reserveren voor eigen inwoners of voor specifieke doelgroepen, zoals leraren, agenten en zorgmedewerkers.”
GroenLinks-PvdA maakt van betaalbare huisvesting een topprioriteit en wil de woningmarkt hervormen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, speculatie tegen te gaan en huurders en starters beter te beschermen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van 100.000 woningen per jaar, het publiek maken van grond, het invoeren van wettelijke huurplafonds en het beperken van prijsopdrijvende subsidies. De partij kiest expliciet voor een actieve rol van de overheid om wonen weer bereikbaar te maken voor iedereen, niet alleen voor mensen met veel geld.
100.000 betaalbare woningen per jaar bouwen
GroenLinks-PvdA wil het woningtekort aanpakken door jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen, met een groot aandeel betaalbare huur- en koopwoningen. De partij ziet woningbouw als een publieke taak en wil de regie terug in publieke handen brengen om speculatie en vertraging tegen te gaan.
“Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“Bouwen wordt niet alleen in woord maar ook in daad een publieke taak. We bouwen woningen voor iedereen in Nederland, niet enkel zij die het nu al kunnen betalen.”
“De Woningcorporaties Nieuwe Stijl gaan jaarlijks tienduizenden woningen extra bouwen. In elk nieuwbouwproject dat zij bouwen heeft 40% van de huurwoningen een huur van maximaal 900 euro per maand, en nog eens 30% van de woningen is ofwel een huurwoning tot 1200 euro, ofwel een koopwoning met een maximale koopprijs van 405.000 euro.”
Speculatie en prijsopdrijving aanpakken
De partij wil grondspeculatie en vastgoedwinsten afromen, opkoopbescherming invoeren en de verkoop van betaalbare huurwoningen aan commerciële partijen reguleren. Zo willen ze voorkomen dat woningen vooral als beleggingsobject dienen en starters en huurders worden buitengesloten.
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw. We pakken vastgoedspeculanten aan die woningen leeg laten staan. In het hele land komt er een opkoopbescherming die starters beschermt.”
“De wettelijke bescherming tegen woekerhuren gaat gelden voor alle huurwoningen. De markt krijgt een minder grote rol bij het bepalen van de maximaal toegestane huurprijs, doordat de koopprijs van de woning (WOZ-waarde) minder zwaar gaat meetellen in de berekening.”
“We willen de verkoop van betaalbare huurwoningen reguleren. Zo behouden we betaalbare woningen in verschillende buurten.”
Huurders en starters beter beschermen
GroenLinks-PvdA wil huurders beschermen tegen woekerhuren en onzekerheid, en starters helpen met financiering en transparantie bij het kopen van een huis. Zo willen ze de toegang tot de woningmarkt eerlijker maken.
“Om explosieve huurstijgingen te voorkomen, komt er een wettelijke bovengrens aan de toegestane huurstijging.”
“Voortaan krijgen huizenkopers standaard het recht op een bedenktermijn van twee weken. Net als in Noorwegen worden alle biedingen openbaar.”
“We stellen meer geld beschikbaar om starters te helpen bij het financieren van hun eerste koopwoning. Dat doen we via een startersfonds dat tot 30% van de koopprijs financiert.”
JA21 stelt dat de woningnood vooral het gevolg is van falend beleid en te hoge bevolkingsgroei door migratie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het beperken van bevolkingsgroei (vooral migratie), het versnellen van woningbouw (ook via flexibele en innovatieve bouwvormen), het afschaffen van belastingen op woningen, en het versoepelen van regels voor huur en koop. De partij richt zich vooral op het vergroten van het aanbod en het toegankelijk maken van woningen voor jonge gezinnen en starters.
Bevolkingsgroei door migratie beperken
JA21 ziet de snelle bevolkingsgroei, met name door migratie, als de kernoorzaak van de woningnood en wil deze groei juridisch beperken. Volgens hen is het bouwen van meer woningen alleen niet voldoende zolang de instroom aanhoudt.
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigranten en gezinshereniging. Alleen zo is zicht op een oplossing van de structurele woningnood.”
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
Versnellen en flexibiliseren van woningbouw
JA21 wil het woningaanbod snel vergroten door bestaande gebouwen te transformeren, fabrieksmatige bouw te stimuleren, en flexibele woonvormen toe te staan. Ook willen ze snellere procedures en minder regeldruk om de bouw te versnellen.
“Op de korte termijn moet worden ingezet op versnellingsmaatregelen zoals: Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
“Het op korte termijn ontgrendelen van de huurmarkt door bijvoorbeeld het toestaan van tijdelijke contracten voor bredere doelgroepen, directe aanpassingen van het woningwaarderingsstelsel, (tijdelijke) fiscale en regeldruk verlichting waardoor binnen enkele maanden een grotere, flexibeler huuraanbod ontstaat zonder bestaande huurders te benadelen.”
“Snellere juridische en bestuurlijke routes realiseren. JA21 pleit voor een herziening of uitbreiding van de crisis- en herstelwet specifiek voor stikstof waarbij woningbouw en infrastructuur als dringend belang projecten worden aangewezen en tijdelijk kunnen worden vrijgesteld.”
Betaalbaarheid vergroten via fiscale maatregelen
JA21 wil de betaalbaarheid van woningen verbeteren door belastingen op woningen te verlagen of af te schaffen, en door huurregulering af te bouwen zodat marktwerking terugkeert.
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”
“Dat het investeringsvertrouwen terugkeert, bijvoorbeeld door het de Wet betaalbare huur in te trekken, door de fiscale druk op de huurwoningmarkt te verlagen, door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
Specifieke steun voor jonge gezinnen en starters
JA21 wil jonge gezinnen en starters helpen met fiscale stimulansen en alternatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, omdat zij nu nauwelijks een huis kunnen betalen.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) vindt dat wonen een recht is en geen verdienmodel, en wil betaalbare woningen realiseren door de overheid meer regie te geven, het aandeel sociale huur fors te vergroten en speculatie en huisjesmelkerij tegen te gaan. Ze pleiten voor minimaal 40% sociale huur bij nieuwbouw, het dwingend maximeren van huurprijzen, en het beperken van beleggers en particuliere verhuurders. De kern van hun visie is dat de woningmarkt moet worden hervormd naar volkshuisvesting, met nadruk op duurzaamheid, eerlijkheid en toegankelijkheid voor iedereen.
Minimaal 40% sociale huur bij nieuwbouw
PvdD wil dat bij alle nieuwbouwprojecten minimaal 40% van de woningen sociale huur is, om zo het aanbod betaalbare woningen structureel te vergroten. Dit moet de lange wachtlijsten verkorten en jongeren en gezinnen meer kans geven op een betaalbare woning.
“Er komen meer betaalbare woningen: minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen is sociale huur.”
Huurprijzen dwingend maximeren en huren bevriezen
Om huren betaalbaar te houden, wil PvdD het woningwaarderingsstelsel (WWS) verplicht maken voor alle huurwoningen, inclusief de vrije sector, en de huren voor vijf jaar bevriezen. Zo worden excessieve huurprijzen en misbruik door huisbazen tegengegaan.
Beperken van beleggers en huisjesmelkers
PvdD wil het aantal panden dat particuliere verhuurders mogen verhuren beperken en beleggers zwaarder belasten, zodat woningen weer beschikbaar komen voor mensen die er zelf willen wonen. Speculatie en leegstand worden ontmoedigd met heffingen.
“We beperken het aantal panden dat een particuliere verhuurder mag verhuren. Toegelaten instellingen zoals woningcorporaties krijgen meer investeringsmogelijkheden voor realisering van huurwoningen in het middensegment.”
“Een heffing op leegstand en braakliggende grond bij (woning)bouwprojecten maakt het onaantrekkelijk om panden leeg te laten staan en te speculeren met bouwgrond.”
“De overdrachtsbelasting blijft gedifferentieerd: beleggers betalen meer, bewoners betalen minder.”
Wonen loskoppelen van de markt en volkshuisvesting centraal
PvdD wil wonen loskoppelen van de markt en terug naar volkshuisvesting zonder winstoogmerk, zodat het belang van woningzoekenden voorop staat in plaats van financiële belangen van investeerders.
“Wonen is een recht, geen verdienmodel. Daarom koppelt de Partij voor de Dieren wonen los van de markt. Zonder winstoogmerk ontstaat ruimte voor een veel passender woningaanbod.”
“De wooncrisis kan alleen worden opgelost als gevestigde financiële belangen plaatsmaken voor de belangen van mensen die een woning nodig hebben, van woningmarkt naar volkshuisvesting.”
50PLUS richt zich vooral op het bouwen van betaalbare, levensloopbestendige woningen voor ouderen, met als doel doorstroming op de woningmarkt te bevorderen zodat ook jongeren meer kans krijgen op een huis. De partij wil het Ministerie voor Volkshuisvesting herinvoeren, 290.000 levensloopbestendige woningen realiseren en innovatieve woonvormen stimuleren. Betaalbaarheid wordt vooral gezocht in het vergroten van het aanbod voor ouderen, waardoor bestaande woningen vrijkomen voor andere doelgroepen.
Bouwen van levensloopbestendige en betaalbare woningen voor ouderen
50PLUS ziet het bouwen van betaalbare, levensloopbestendige woningen voor ouderen als dé oplossing voor woningnood, ook voor jongeren. Door ouderen te laten doorstromen naar geschikte woningen, komt de bestaande woningvoorraad vrij voor andere groepen. De partij wil hiervoor concrete doelen stellen en het ministerie voor Volkshuisvesting herinvoeren.
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
“Innovatieve woonvormen worden gestimuleerd: levensloopbestendige woningen en kleinschalige woonhofjes waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd.”
Stimuleren van bezitsvorming en koopkansen voor jongeren
Naast het bouwen voor ouderen, wil 50PLUS jongeren helpen sneller een huis te kopen door bezitsvorming te stimuleren en een spaarregeling in te voeren. Dit is echter minder uitgewerkt dan het ouderenbeleid.
Volt vindt dat wonen een recht is en wil fors meer betaalbare woningen bouwen, met nadruk op sociale huur en betaalbare koop voor starters en middeninkomens. Ze willen landelijke regie, afdwingbare afspraken met projectontwikkelaars, uitbreiding van huurregulering, en het afbouwen van fiscale voordelen voor koopwoningen om de markt eerlijker en betaalbaarder te maken. Hun beleid richt zich op structurele vergroting van het aanbod, het tegengaan van speculatie, en het blijvend betaalbaar houden van woningen.
Minstens twee derde nieuwbouw betaalbaar, 30% sociale huur
Volt wil dat gemeenten verplicht worden om bij nieuwbouw minstens twee derde betaalbare woningen te realiseren, waarvan minimaal 30% sociale huur. Dit moet het structurele tekort aan betaalbare woningen aanpakken en starters en lagere inkomens meer kansen geven.
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur.”
Afdwingbare afspraken: woningen blijvend betaalbaar
Volt wil dat betaalbare woningen ook op de lange termijn betaalbaar blijven, door harde contracten met projectontwikkelaars en controle op de besteding van publiek geld. Zo voorkomen ze dat woningen na oplevering alsnog duur worden.
“De overheid financiert onder de voorwaarde dat gerealiseerde betaalbare (midden)woningen voor onbepaalde tijd ook echt betaalbaar blijven. De Rijksoverheid en gemeenten moeten hiervoor duidelijke, afdwingbare afspraken vastleggen in contracten met projectontwikkelaars.”
Uitbreiding huurregulering naar het middensegment
Volt wil niet alleen sociale huur reguleren, maar ook middenhuur, met meer controles en boetes voor verhuurders die zich niet aan de maximale huurprijzen houden. Dit moet huren betaalbaar houden voor een bredere groep.
“Volt is voorstander van de uitbreiding van de huurregulering naar het middensegment. Volt wil meer controles op eerlijke huurprijzen, ook als er wordt gewisseld van huurder. De gemeente moet proactief controles uitvoeren en boetes uitdelen als verhuurders de maximale huurprijzen niet respecteren.”
Fiscale voordelen koopwoning afbouwen, huizenprijzen drukken
Volt wil de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait snel afbouwen en de eigen woning naar box 3 verplaatsen. Dit maakt het kopen van een huis minder fiscaal aantrekkelijk, waardoor huizenprijzen dalen en starters meer kans krijgen.
“We bouwen de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk af en verplaatsen de eigen woning stapsgewijs naar box 3. De gestegen maandlasten voor huiseigenaren worden gecompenseerd met een lagere inkomstenbelasting en een basisinkomen. Op deze manier belasten we vermogen meer dan arbeid én dalen de huizenprijzen.”
Meer betaalbare koopwoningen voor starters
Volt wil het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uitbreiden, zodat starters met een middeninkomen sneller een huis kunnen kopen.
“Volt wil meer betaalbare koopwoningen voor starters met een middeninkomen, door versnelde uitbreiding van het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen.”
Speculatie met bouwgrond tegengaan
Volt wil speculatie met bouwgrond ontmoedigen door waardestijgingen van grond extra te belasten, zodat grond goedkoper en sneller beschikbaar komt voor woningbouw.
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten, waardoor grond naar verwachting eerder beschikbaar komt voor een lagere prijs.”